Báo cáo về phần riêng bộ luật hình sự cộng hoà liên bang đức

Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức

PGS.TS. Lª ThÞ S¬n *

à phần quy định về các tội phạm cụ thể,
Phần riêng BLHS Đức có nhiệm vụ mô
tả và phân định từng loại tội phạm của BLHS
cũng như mối quan hệ giữa từng loại tội
phạm với hình phạt bị đe dọa.(1) Phần riêng
BLHS Đức hiện hành quy định các tội phạm
cụ thể trong 30 nhóm tội phạm.(2) Việc quy
định và phân định các tội phạm cụ thể trong
các nhóm tội phạm khác nhau chủ yếu được
dựa vào đối tượng được pháp luật bảo vệ và
đối tượng bị tội phạm xâm hại.(3) Các nhóm
tội phạm được sắp xếp theo thứ tự nhất định
mà nhóm tội phạm được xếp sau phải có
mối quan hệ tương cận với nhóm tội phạm
được xếp trước. Cụ thể, Phần riêng của
BLHS Đức quy định các nhóm tội phạm
theo trật tự sau:
1. Các tội phạm chống hoà bình, phản
bội nhà nước và gây nguy hại cho nhà nước
pháp quyền dân chủ;
2. Các tội phạm phản quốc và gây nguy
hại cho an ninh đối ngoại;
3. Các tội xâm phạm nhà nước nước ngoài;
4. Các tội xâm phạm các cơ quan hiến pháp
và các tội phạm trong bầu cử và biểu quyết;
5. Các tội xâm phạm quốc phòng;
6. Các tội xâm phạm quyền lực nhà nước;

7. Các tội xâm phạm trật tự công cộng;
8. Các tội làm giả tiền và tem có mệnh giá;
9. Các tội phạm về khai báo không thề
sai và thề giả dối;

L

38

10. Các tội phạm về vu cáo;
11. Các tội phạm liên quan đến tôn giáo
và thế giới quan;
12. Các tội xâm phạm hộ tịch, hôn nhân
và gia đình;
13. Các tội xâm phạm sự tự quyết về tình dục;
14. Các tội phạm về xúc phạm;
15. Các tội xâm phạm phạm vi bí mật
cuộc sống cá nhân và bí mật cá nhân;
16. Các tội xâm phạm tính mạng;
17. Các tội xâm phạm sự nguyên vẹn
thân thể;
18. Các tội xâm phạm tự do cá nhân;
19. Các tội phạm trộm cắp và lấy trái phép;
20. Các tội phạm cướp và cưỡng đoạt;
21. Các tội phạm về hỗ trợ và tiêu thụ
của gian;
22. Các tội phạm lừa đảo và bội tín;
23. Các tội phạm về làm giấy chứng nhận;
24. Các tội phạm về việc không trả được nợ;
25. Các tội phạm về tư lợi bị xử phạt;

26. Các tội phạm về cạnh tranh;
27. Các tội phạm làm hư hỏng tài sản;
28. Các tội phạm gây nguy hiểm chung;
29. Các tội xâm phạm môi trường;
30. Các tội phạm trong chức trách.
Trật tự quy định các nhóm tội phạm trên
đây về cơ bản vẫn giữ nguyên trật tự quy
* Giảng viên chính Khoa pháp luật hình sự
Trường Đại học Luật Hà Nội
TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011


Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức

định của BLHS năm 1871. Trật tự này trước
tiên có tính đến khả năng thực tế của việc áp
dụng và thể hiện những quan niệm đương
thời về hệ thống các giá trị.(4) Do vậy, có thể
nói trật tự quy định này đã bị chi phối bởi
điều kiện lịch sử. Tuy nhiên, đây có phải là
trật tự mà theo đó các nhà khoa học trình bày
hay giải thích có tính hệ thống về các quy
định của Phần riêng hay không? Vấn đề này
đã từng gây nhiều tranh luận về mặt khoa
học. Trên thực tế có rất ít tài liệu trình bày
hay giải thích về các tội phạm trong Phần
riêng theo trật tự quy định này. Đa số các tài
liệu viết về các tội phạm trong Phần riêng có
cách tiếp cận hệ thống khác hay có cách
phân nhóm khác về các tội phạm cụ thể. (5)

Tuy cũng phân nhóm tội phạm cụ thể theo
các đối tượng được pháp luật bảo vệ và bị tội
phạm xâm hại nhưng theo quan niệm ngày
nay về vị trí, ý nghĩa và hệ thống các giá trị
phổ biến được xã hội công nhận. Ngoài ra,
việc phân nhóm các tội phạm được thực hiện
triệt để hơn nhưng lại có tính hệ thống, khái
quát hơn và được đề cập đầu tiên là nhóm
các tội xâm phạm cá nhân cụ thể, sau đó là
các tội xâm phạm chung, trái ngược với thứ
tự thể hiện trong Phần riêng của BLHS. Việc
sắp xếp này xuất phát từ quan điểm cho rằng
con người là tất cả và việc tôn trọng con
người là trên hết.(6) Thông thường, các tội
phạm cụ thể trong Phần riêng được phân
thành 3 nhóm tội phạm lớn theo 3 nhóm các
đối tượng được pháp luật hình sự bảo vệ và
bị tội phạm xâm hại. Đó là:
1. Các tội xâm phạm các giá trị của cá nhân;
2. Các tội xâm phạm các giá trị của tài sản;
TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011

3. Các tội xâm phạm các giá trị cộng đồng
(hay giá trị chung).
Các tội phạm trong từng nhóm tội phạm
lớn này lại được phân chia thành các phân
nhóm các tội phạm cụ thể. Trong các sách
viết về Phần riêng, việc chia thành các phân
nhóm tội phạm trong 2 nhóm tội phạm đầu
hầu như không có sự khác biệt, trong khi đó

sự phân nhóm trong nhóm các tội xâm phạm
các giá trị cộng đồng lại rất khác nhau về
quy mô cũng như về trật tự sắp xếp các phân
nhóm tội phạm.(7)
Trong bài viết này, chúng tôi muốn giới
thiệu khái quát về Phần riêng BLHS Đức
theo cơ cấu 3 nhóm tội phạm nêu trên. Theo
đó, các tội xâm phạm các giá trị của cá nhân
gồm 7 phân nhóm tội phạm là các tội xâm
phạm tính mạng; các tội xâm phạm sự sống
đang hình thành; các tội xâm phạm sự nguyên
vẹn thân thể; các tội xâm phạm tự do cá nhân;
các tội xâm phạm sự tự quyết về tình dục; các
tội xâm phạm danh dự và các tội xâm phạm
phạm vi cuộc sống cá nhân. Các tội xâm
phạm các giá trị của tài sản gồm 3 phân
nhóm tội phạm là các tội xâm phạm sở hữu;
các tội xâm phạm các giá trị tài sản riêng
biệt và các tội xâm phạm tài sản trong tổng
thể. Các tội xâm phạm các giá trị của cộng
đồng gồm 6 phân nhóm tội phạm là(8) các tội
gây nguy hại chung; các tội xâm phạm các
giá trị cộng đồng độc lập với nhà nước; các
tội xâm phạm hoạt động nhà nước; các tội
xâm phạm hiến pháp, sự tồn tại của nhà
nước, các cơ quan tối cao của nhà nước và
quốc phòng; các tội xâm phạm các dân tộc,
chủng tộc và nhà nước nước ngoài và các tội
xâm phạm việc thi hành pháp luật hình sự.
39

Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức

1. Các tội xâm phạm các giá trị của cá nhân
1.1. Các tội xâm phạm tính mạng
Việc quy định các tội xâm phạm tính
mạng của con người trong Phần riêng BLHS
Đức là xuất phát từ quan điểm luật hình sự
Đức bảo vệ tuyết đối sự sống sinh học-xã hội
không tách rời của con người. Các tội xâm
phạm tính mạng bao gồm ba loại tội:
- Cố ý làm chết người;
- Vô ý làm chết người;
- Gây nguy hiểm cho tính mạng.
Thuộc cố ý làm chết người có các tội:
“Giết người” (Điều 211); “Đánh chết người”
(Điều 212); “Trường hợp ít nghiêm trọng
của đánh chết người” (Điều 213); “Làm chết
người theo yêu cầu” (Điều 216). Về mối
quan hệ giữa các quy định về các tội phạm
này đa số có quan điểm cho rằng quy định về
tội “Đánh chết người” là quy định của cấu
thành tội phạm cơ bản, quy định về tội “Giết
người” là quy định của cấu thành tội phạm
tăng nặng, quy định về “Trường hợp ít
nghiêm trọng của đánh chết người” và về
“Làm chết người theo yêu cầu” là các quy
định của cấu thành tội phạm giảm nhẹ của
loại tội cố ý làm chết người.(9)

Vô ý làm chết người được quy định tại
Điều 222 BLHS và loại tội gây nguy hiểm
cho tính mạng được quy định tại Điều 221
BLHS với tội danh “Bỏ rơi”.
1.2. Các tội x âm phạm sự sống đang
hình thành
Luật hình sự Đức bảo vệ tuyệt đối sự
sống của con người, bao gồm cả bảo vệ quá
trình hình thành sự sống của con người.
Theo đó, những hành vi phá bỏ trái phép sự
40

sống đang hình thành được coi là tội phạm
và bị xử phạt. Theo BLHS Đức phá thai là
phá bỏ sự sống đang hình thành của con
người, do đó được coi như hành vi làm chết
người và được quy định là tội phạm trong
Chương thứ 16 “Các tội xâm phạm tính
mạng”. Các tội phạm về phá thai được quy
định từ Điều 218 đến Điều 219b BLHS.
Trong các điều luật này, các cấu thành tội
phạm về phá thai được quy định như phá
thai sau 12 tuần từ khi thụ thai; phá thai
trong thời hạn 12 tuần từ khi thụ thai mà
không có sự tư vấn; phá thai không qua bác
sĩ; phá thai không có đòi hỏi của thai phụ
(theo Điều 218 trong sự kết hợp với Điều
218a và Điều 219). Bên cạnh đó còn có các
cấu thành tội phạm về gây nguy hiểm (không
trực tiếp) cho sự sống đang hình thành như

“Phá thai không có xác định của bác sĩ” và
“Xác định của bác sĩ sai” (Điều 218b);
“Quảng cáo cho việc phá thai” (Điều 219a);
“Đưa vào lưu thông các phương tiện phá
thai” (Điều 219b).
1.3. Các tội xâm phạm sự nguyên vẹn
thân thể
Các tội phạm này bao gồm 3 loại tội
phạm. Đó là:
- Xâm phạm thân thể;
- Hành hạ người được bảo trợ;
- Gây nguy hại cho sự toàn vẹn về thân thể.
Loại tội xâm phạm thân thể bao gồm các
tội cố ý xâm phạm thân thể và vô ý xâm
phạm thân thể. Thuộc về cố ý xâm phạm
thân thể có tội “Xâm phạm thân thể” được
quy định tại Điều 223 với ý nghĩa là cấu
thành tội phạm cơ bản. Trên cơ sở cấu thành
TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011


Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức

tội phạm cơ bản này các cấu thành tội phạm
tăng nặng được quy định, như cấu thành tội
phạm tăng nặng theo phương thức phạm tội
nguy hiểm là tội “Xâm phạm thân thể nguy
hiểm” (Điều 224), theo hậu quả của tội phạm
là tội “Xâm phạm thân thể nghiêm trọng”
(Điều 226) và tội “Xâm phạm thân thể với

hậu quả chết người” (Điều 227), theo vị trí
các nghĩa vụ là tội “Xâm phạm thân thể
trong chức trách” (Điều 340). Tội “Vô ý xâm
phạm thân thể” được quy định tại Điều 229.
Tội “Hành hạ người được bảo trợ” được
quy định tại Điều 225. Đó là hành vi làm đau
đớn hoặc hành hạ thô bạo những người không
có khả năng tự vệ mà được giao phó cho
người phạm tội hoặc bị phụ thuộc vào họ.
Loại tội gây nguy hại cho sự toàn vẹn về
thân thể được quy định tại Điều 231 với tội
danh “Tham gia một cuộc ẩu đả”.
1.4. Các tội xâm phạm tự do cá nhân
Các tội xâm phạm tự do cá nhân được
quy định để bảo vệ tự do cá nhân ở các mức
độ hay hình thức khác nhau. Theo mức độ
hay hình thức tự do cá nhân bị xâm hại có
thể phân thành các loại tội phạm sau: Thứ
nhất là tội “Buôn người nhằm mục đích bóc
lột sức lao động” được quy định tại Điều 233
để bảo vệ tự do cá nhân theo nghĩa rộng nhất
là sự độc lập của cá nhân hay sự không phụ
thuộc của cá nhân; Thứ hai, Điều 234a quy
định về tội “Ép buộc di trú” và Điều 241a về
tội “Bày tỏ nghi vấn chính trị” là để bảo vệ
tự do cá nhân ở mức độ tiếp theo là tự do
chính trị; Thứ ba, Điều 234 về tội “Bắt cóc
người”, Điều 239a về tội “Bắt cóc để cưỡng
đoạt” và Điều 239b về tội “Bắt con tin” được
TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011

quy định để bảo vệ hình thức khác của tự do
là tự do với sự thống trị bên ngoài hay của
người khác. Thứ tư, Điều 239 quy định về
tội “Tước đoạt tự do” để bảo vệ hình thức
tiếp theo của tự do cá nhân là tự do di
chuyển; Thứ năm, hình thức thấp nhất của tự
do cá nhân là tự do hành động hoặc không
hành động trong trường hợp cụ thể được bảo
vệ bởi quy định của Điều 240 về tội “Cưỡng
ép”. Thứ sáu, Điều 241 - tội “Đe dọa” được
coi là quy định về hành vi gây nguy hại cho
tự do cá nhân và Điều 238 - tội “Rình rập” là
quy định về việc thực hiện những hành vi
hướng đến việc can thiệp vào lĩnh vực cuộc
sống cá nhân và qua đó gây nguy hại cho tự
do quyết định và xử sự của cá nhân.(10)
1.5. Các tội xâm phạm sự tự quyết về
tình dục
Các điều luật về nhóm tội phạm này là
một trong các nhóm điều luật được sửa đổi,
bổ sung nhiều nhất và cho đến nay đã quy
định toàn diện và đầy đủ nhất các dạng hành
vi phạm tội xâm phạm sự tự quyết về tình
dục của con người. Có thể phân tích khái
quát các quy định về nhóm các tội này qua
việc phân định các tội phạm này theo đối
tượng bị tội phạm xâm hại hoặc theo loại
hành vi phạm tội. Theo đó có thể phân thành
6 loại tội phạm sau:(11)

- Thứ nhất là các tội xâm phạm tự do
tình dục
Đó là các tội “Cưỡng dâm; Hiếp dâm”
(Điều 177); “Cưỡng dâm và hiếp dâm với
hậu quả chết người” (Điều 178); “Lạm dụng
tình dục người không có khả năng phản
kháng” (Điều 179); Lạm dụng tình dục của
41


Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức

người bệnh và người cần trợ giúp trong một
cơ sở dành cho họ (Điều 174a khoản 2).
- Thứ hai là các tội phạm về sự lạm dụng
sự phụ thuộc có tính chất tổ chức
Đó là tội lạm dụng tình dục của tù nhân,
của người bị nhà đương cục giữ (Điều 174a
khoản 1); Tội “Lạm dụng tình dục với sự
lợi dụng một vị trí chức trách” (Điều 174b)
và tội “Lạm dụng tình dục với sự lợi dụng
một quan hệ tư vấn, chữa trị hoặc chăm lo”
(Điều 174c).
- Thứ ba là các tội xâm phạm sự phát
triển của cuộc sống tình dục
Đây là các tội phạm được quy định để
bảo vệ trẻ em và người chưa thành niên về
sự phát triển bình thường của cuộc sống tình
dục. Nhóm tội phạm này bao gồm:
+ Các tội lạm dụng tình dục trẻ em, như

“Lạm dụng tình dục trẻ em” (Điều 176),
“Lạm dụng tình dục trẻ em nghiêm trọng”
(Điều 176a), “Lạm dụng tình dục trẻ em với
hậu quả chết người” (Điều 176b);
+ Các tội phạm được quy định để bảo vệ
người chưa thành niên dưới 16 tuổi, như tội
lạm dụng tình dục của người được bảo trợ
dưới 16 tuổi (Điều 174 khoản 1 số 1), tội hỗ
trợ cho những hành vi tình dục của người
chưa thành niên dưới 16 tuổi (Điều 180
khoản 1) và tội “Lạm dụng tình dục người
chưa thành niên” (bao gồm cả người dưới 16
tuổi) (Điều 182);
+ Các tội phạm được quy định để bảo vệ
người chưa thành niên dưới 18 tuổi gồm có:
Lạm dụng tình dục người được bảo trợ dưới
18 tuổi (Điều 174 khoản 1 số 2, 3 và khoản
2), tội hỗ trợ cho những hành vi tình dục của
42

người chưa thành niên dưới 18 tuổi (Điều
180 khoản 2,3), tội bóc lột người hành nghề
mại dâm dưới 18 tuổi (Điều 180a khoản 2 số
1), tội “Lạm dụng tình dục người chưa thành
niên” (Điều 182) và tội “Mại dâm gây nguy
hại cho người chưa thành niên” (Điều 184f).
- Thứ tư là các tội phạm về bóc lột và
tuyển mộ mại dâm
Đó là các các hành vi bảo kê mại dâm
(Điều 181a); các hành vi bóc lột người hành

nghề mại dâm (Điều 180a) và các hành vi
tuyển mộ cho việc hành nghề mại dâm (Điều
232 - tội “Buôn người nhằm mục đích bóc lột
tình dục” và Điều 233a - tội “Hỗ trợ buôn người”).
- Thứ năm là các tội phạm về quấy rối
tình dục
Thuộc về các tội phạm này là “Các hành
vi phô bày tình dục” (Điều 183); “Gây ra sự
phẫn nộ công khai” qua hành vi tình dục
(Điều 183a) và “Thực hiện việc mại dâm bị
cấm” (Điều 184e).
- Thứ sáu là các tội phát tán các tài liệu
khiêu dâm
Đó là các tội phạm làm cho được tiếp
cận những ấn phẩm khiêu dâm được quy
định tại Điều 184 (tội “Phát tán những ấn
phẩm khiêu dâm”) và tại Điều 184d (tội
“Phát tán những chương trình có tính khiêu
dâm qua đài phát thanh, những dịch vụ
truyền thông hoặc viễn thông”); Tiếp đến là
các tội về phát tán khiêu dâm đặc biệt, như
“Phát tán những ấn phẩm khiêu dâm bạo lực
hoặc khiêu dâm thú vật” (Điều 184a), “Phát
tán những ấn phẩm khiêu dâm trẻ em” (Điều
184b khoản 1) và phát tán những ấn phẩm
khiêu dâm người chưa thành niên (Điều
TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011


Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức

184c khoản 1); sau cùng là các hành vi tạo
ra, chiếm hữu và phát tán có tính băng nhóm
các ấn phẩm thực tế khiêu dâm trẻ em và
người chưa thành niên được quy định tại các
Điều 184 khoản 2 - 4 và 184c khoản 2 - 4.
1.6. Các tội xâm phạm danh dự
Các tội xâm phạm danh dự được quy
định để bảo vệ nhân phẩm và uy tín xã hội
của cá nhân, cụ thể là bảo vệ những đòi hỏi
chính đáng về sự tôn trọng nhân phẩm và uy
tín xã hội của cá nhân. Các tội xâm phạm
danh dự còn được gọi là các tội phạm về xúc
phạm, bao gồm tội “Xúc phạm” (Điều 185),
tội “Nói xấu” (Điều 186), tội “Vu khống”
(Điều 187) và tội “Phỉ báng sự tưởng niệm
người đã chết” (Điều 189).
1.7. Các tội xâm phạm phạm vi cuộc sống
cá nhân
Các tội xâm phạm phạm vi cuộc sống cá
nhân có thể được phân thành hai nhóm tội
tương ứng với hai lĩnh vực cuộc sống cá
nhân bị tội phạm xâm hại. Đó là phạm vi bí
mật cá nhân và phạm vi cuộc sống cá nhân
và lĩnh vực cá nhân về nhà ở hay quyền bất
khả xâm phạm về nhà ở. Theo đó có 2 nhóm
tội phạm:
- Các tội xâm phạm phạm vi bí mật cá
nhân và phạm vi cuộc sống cá nhân và
- Các tội xâm phạm sự bình yên nhà ở.

Các tội xâm phạm phạm vi bí mật và
phạm vi cuộc sống cá nhân bao gồm: Tội
“Xâm phạm bí mật thư tín” (Điều 202);
“Xâm phạm những bí mật riêng tư” (Điều
203); “Sử dụng các bí mật của người khác”
(Điều 204); “Xâm phạm bí mật của lời nói”
(Điều 201); “Xâm phạm phạm vi cuộc sống
TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011

cá nhân riêng tư nhất qua những sự thu nhận
hình ảnh” (Điều 201a); tiếp theo là nhóm tội
phạm được quy định để bảo vệ dữ liệu của
cá nhân, như “Xem trộm các dữ liệu” (Điều
202a), “Chặn lấy các dữ liệu” (Điều 202b),
“Chuẩn bị lấy trộm và chặn lấy các dữ liệu”
(Điều 202c); sau cùng là tội “Xâm phạm bí
mật về thuế” (Điều 355).
Các tội xâm phạm sự bình yên nhà ở
được quy định tại Điều 123 với tội danh
“Xâm phạm sự bình yên nhà ở” và tại Điều
124 với tội danh “Xâm phạm sự bình yên
nhà ở nghiêm trọng”. Các tội phạm này được
quy định để bảo vệ quyền của cá nhân về bất
khả xâm phạm về nhà ở.
2. Các tội xâm phạm các giá trị của tài sản
Các tội xâm phạm các giá trị của tài sản
có thể được gọi là các tội phạm về tài sản
theo nghĩa rộng. Đó là tất cả các tội xâm
phạm tài sản trong tổng thể cũng như các
tội xâm phạm từng giá trị tài sản của người

khác. Các tội phạm về tài sản theo nghĩa
hẹp là những tội phạm gây thiệt hại về tài
sản, tức có hậu quả gây thiệt hại về tài sản
là điều kiện bị xử phạt. Căn cứ vào đối
tượng bị tội phạm xâm hại, các tội xâm
phạm các giá trị của tài sản thông thường
được chia làm 3 nhóm tội: Các tội xâm
phạm sở hữu (tiêu biểu là trộm cắp và làm
hư hỏng đồ vật của người khác); các tội
xâm phạm các giá trị tài sản riêng biệt; Các
tội xâm phạm tài sản trong tổng thể(12) (như
lừa đảo, cưỡng đoạt..). Các tội xâm phạm
tài sản trong tổng thể có nghĩa là các tội
phạm về tài sản theo nghĩa hẹp. Các tội xâm
phạm sở hữu khác với các tội phạm về tài
43


Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức

sản (theo nghĩa hẹp) ở chỗ đối tượng tác
động của tội phạm có thể là những đồ vật
không có giá trị kinh tế (ví dụ như những
bức ảnh hoặc bức thư kỉ niệm), còn đối
tượng tác động của các tội phạm về tài sản
phải là những đồ vật có giá trị kinh tế. (13)
2.1. Các tội xâm phạm sở hữu
Nhóm tội phạm này bao gồm hai loại tội:
- Các tội chiếm đoạt đồ vật của người
khác và

- Các tội làm hư hỏng đồ vật của người khác.
Các tội chiếm đoạt đồ vật của người
khác có điểm chung về phương thức thực
hiện tội phạm là chuyển dịch tài sản bằng
cách lấy đồ vật của người khác. Đó là các tội
trộm cắp, lấy trái phép, các tội cướp và trộm
cắp có tính chất cướp.
Các tội trộm cắp bao gồm: “Trộm cắp”
bình thường (Điều 242); Các trường hợp
trộm cắp tăng nặng, như “Trường hợp đặc
biệt nghiêm trọng của trộm cắp” (Điều 243),
“Trộm cắp có vũ khí, trộm cắp có băng nhóm,
trộm cắp có đột nhập vào nhà” (Điều 244),
“Trộm cắp có băng nhóm nghiêm trọng”
(Điều 244a) và các trường hợp trộm cắp giảm
nhẹ, như: “Trộm cắp trong nhà và trộm cắp
trong gia đình” (Điều 247), “Trộm cắp những
vật có giá trị nhỏ” (Điều 248a) và sau cùng
là tội “Lấy năng lượng điện” (Điều 248c)
được coi là tội đặc biệt giống trộm cắp.(14)
Tội “Lấy trái phép” được quy định cho
hành vi chiếm đoạt trái pháp luật một đồ vật
của người khác mà người phạm tội đang
chiếm giữ hoặc bảo quản (Điều 246);
Các tội cướp được quy định tại các điều
249, 250 và 251 (cướp bình thường và các
44

trường hợp cướp tăng nặng là “cướp nghiêm
trọng”, “cướp với hậu quả chết người”).

Tội “Trộm có tính chất cướp” được quy
định cụ thể tại Điều 252.
Các tội làm hư hỏng đồ vật của người
khác được quy định trong Phần riêng bao
gồm các tội phạm cụ thể sau:
- “Làm hư hỏng đồ vật” (Điều 303);
- “Phá huỷ công trình xây dựng” (Điều 305);
- “Thay đổi dữ liệu” (Điều 303a);
- “Phá hoại máy tính” (Điều 303b).
2.2. Các tội xâm phạm các giá trị tài sản
riêng biệt
Các đối tượng được bảo vệ bởi các quy
định về nhóm tội phạm này là các quyền gắn
liền với đồ vật và các quyền của chủ nợ. Căn
cứ vào đối tượng bảo vệ và kết hợp với
phương thức thực hiện tội phạm có thể chia
các tội phạm này thành hai nhóm tội phạm
cụ thể:
- Các tội cản trở các quyền gắn liền với
đồ vật và
- Các tội cản trở và gây nguy hại cho các
quyền của chủ nợ (bao gồm cả người có
quyền đòi bồi thường thiệt hại).
Các tội cản trở các quyền gắn liền với đồ
vật bao gồm các nhóm tội phạm cụ thể sau:
Thứ nhất là các tội sử dụng và chiếm
hữu trái phép, gồm có tội “Sử dụng trái
phép một phương tiện giao thông” (Điều
248b); “Sử dụng không được phép những
vật cầm cố” (Điều 290); “Lấy lại vật cầm

cố” (Điều 289).
Thứ hai là các tội săn bắt lậu, gồm có tội
“Săn bắt trái phép” (Điều 292); “Đánh bắt cá
trái phép” (Điều 293).
TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011


Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức

Thứ ba là các tội tiêu thụ của gian được
quy định trong trường hợp bình thường tại
Điều 259 và trong các trường hợp tăng nặng,
như “Tiêu thụ của gian có tính chuyên
nghiệp, tiêu thụ của gian có băng nhóm”
(Điều 260) và “Tiêu thụ của gian có băng
nhóm chuyên nghiệp” (Điều 260a).
Thuộc các tội cản trở và gây nguy hại
cho các quyền của chủ nợ là những tội phạm
cụ thể sau:
- “Cản trở sự thi hành cưỡng chế” (nhằm
mục đích cản trở sự thoả mãn của chủ nợ)
(Điều 288);
- Các tội phạm về phá sản, như “Phá
sản” (Điều 283); “Trường hợp đặc biệt
nghiêm trọng của phá sản” (Điều 283a); “Vi
phạm nghĩa vụ kế toán” (Điều 283a); “Làm
lợi cho chủ nợ” (Điều 283c); “Làm lợi cho
người mắc nợ” (Điều 283d);
- Tội phạm về việc không tạo điều kiện
cho những xác định bằng chứng quan trọng

sau một vụ tai nạn được quy định tại Điều
142 với tội danh “Dời không được phép khỏi
nơi xảy ra tai nạn”. Tội phạm này được quy
định để bảo vệ sự an toàn của những yêu cầu
về bồi thường thiệt hại của người bị thiệt hại
trong tai nạn giao thông.
2.3. Các tội xâm phạm tài sản trong
tổng thể
Các tội xâm phạm tài sản trong tổng thể
là những tội phạm đòi hỏi gây thiệt hại về tài
sản như là hậu quả của tội phạm. Trong đó,
gây thiệt hại về tài sản bao gồm không chỉ là
làm mất đi bộ phận của tài sản mà còn có thể
là làm giảm giá trị tài sản. Thuộc các tội xâm
phạm tài sản trong tổng thể là các nhóm
TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011

hoặc tội phạm sau:
- Các tội lừa đảo (các điều 263-265b);
- Các tội cưỡng đoạt (các điều 253-256);
- Tội “Hưởng lợi quá đáng” (Điều 291);
- Các tội về trò chơi may rủi (các điều
284 - 287) và
- Các tội phạm gây thiệt hại về tài sản
qua vi phạm nghĩa vụ hay gọi là các tội
phạm về bội tín (Điều 266-266b).
Các tội lừa đảo bao gồm: “Lừa đảo” (Điều
263); “Lừa đảo máy tính” (Điều 263a); “Lừa
đảo trợ giá” (Điều 264); “Lừa đảo đầu tư
vốn” (Điều 264a); “Lừa đảo tín dụng” (Điều

265b); “Gian lận trong trả tiền” (Điều 265a);
“Lạm dụng bảo hiểm” (Điều 265).
Các tội cưỡng đoạt bao gồm: “Cưỡng
đoạt” (Điều 253) là trường hợp cưỡng đoạt
bình thường và “Cưỡng đoạt có tính chất
cướp” (Điều 255).
Các tội phạm về trò chơi may rủi bao
gồm: “Tổ chức không được phép trò chơi
may rủi” (Điều 284); “Tham gia trò chơi
may rủi không được phép” (Điều 287); “Tổ
chức không được phép xổ số hoặc trò chơi
có thưởng”.
Các tội phạm về bội tín bao gồm: “Bội
tín” (Điều 266); “Giữ lại và bội tín tiền công
lao động” (Điều 266a).
3. Các tội xâm phạm các giá trị cộng đồng
3.1. Các tội gây nguy hại chung
Các tội gây nguy hại chung là những tội
phạm gây ra thiệt hại hoặc tình trạng nguy
hiểm về các giá trị của cá nhân như tính
mạng, sức khoẻ và sở hữu… cho nhiều
người. Các tội phạm này bao gồm 5 nhóm
hoặc loại tội sau:
45


Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức

Thứ nhất là các tội gây cháy (các điều
306 - 306f);

Thứ hai là các tội gây nổ và gây ngập lụt
(các điều 307, 308, 310, 313);
Thứ ba là các tội phạm về giao thông
(các điều 315 - 316c);
Thứ tư là tội “Gây nguy hại trong xây
dựng” (Điều 319);
Thứ năm là tội “Không cứu giúp”
(Điều 323c).
Các tội gây cháy gồm các tội: “Gây
cháy”; “Gây cháy nghiêm trọng”; “Gây cháy
đặc biệt nghiêm trọng”; “Gây cháy với hậu
quả chết người”; “Vô ý gây cháy” và “Gây
ra một nguy cơ cháy”.
Thuộc về các tội phạm về giao thông là
các tội: “Can thiệp nguy hiểm trong giao
thông đường sắt, giao thông đường thuỷ và
giao thông đường không”; “Gây nguy hại
cho giao thông đường sắt, giao thông đường
thuỷ và giao thông đường không”; “Những
can thiệp nguy hiểm trong giao thông đường
bộ”; “Gây nguy hại cho giao thông đường
bộ” và tội “Say rượu trong giao thông”.
3.2. Các tội xâm phạm các giá trị cộng
đồng có tính độc lập với nhà nước
Các giá trị cộng đồng có tính độc lập với
nhà nước được xác định là để phân biệt với
các giá trị cộng đồng gắn liền với nhà nước,
như hoạt động nhà nước, hiến pháp, các cơ
quan hiến pháp, quốc phòng… Theo đó, các
tội xâm phạm các giá trị cộng đồng có tính

độc lập với nhà nước được xác định và phân
biệt với nhóm các tội phạm khác cùng xâm
phạm các giá trị cộng đồng. Các giá trị cộng
đồng ở đây được xác định là sức khoẻ chung
46

(sức khoẻ toàn dân), các giá trị cộng đồng có
tính vật chất (bao gồm các thiết bị, công
trình quan trọng phục vụ lợi ích chung của
cộng đồng và môi trường), trật tự an ninh
công cộng, sự tôn kính và gia đình và cuối
cùng là sự an toàn của những vật mang giá
trị bảo đảm (giấy chứng nhận và tiền, tem có
mệnh giá). Theo đó, thuộc về các tội này có
5 nhóm tội phạm cụ thể:
- Thứ nhất là các tội xâm phạm sức
khoẻ chung;
- Thứ hai là các tội xâm phạm các giá trị
cộng đồng có tính vật chất;
- Thứ ba là các tội xâm phạm trật tự an
ninh công cộng;
- Thứ tư là các tội xâm phạm sự tôn kính
và gia đình và
- Thứ năm là các tội xâm phạm sự an
toàn của các vật mang giá trị bảo đảm.
Trong Phần riêng BLHS Đức chỉ có 2
điều luật quy định về các tội xâm phạm sức
khoẻ chung bên cạnh việc quy định về các
tội phạm loại này trong các luật chuyên
ngành. Đó là Điều 314 - tội “Đầu độc gây

nguy hiểm chung” và Điều 326 (khoản 1 số
1 và 2) - tội “Làm việc không được phép với
các chất thải nguy hiểm”.
Thuộc về các tội xâm phạm các giá trị
cộng đồng vật chất gồm hai nhóm là các tội
làm hư hỏng đồ vật; cản trở các công trình,
thiết bị có tính nguy hại chung và các tội
xâm phạm môi trường.
Nhóm thứ nhất bao gồm các tội phạm:
“Làm hư hỏng đồ vật gây nguy hại chung”
(Điều 304); “Gây trở ngại cho các nhà máy
công cộng” (Điều 316b); “Gây trở ngại cho
TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011


Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức

các thiết bị viễn thông” (Điều 317); “Phá
huỷ những phương tiện lao động quan trọng”
(Điều 305a); “Làm hư hỏng các công trình
quan trọng” (Điều 318) và “Lạm dụng các
cuộc gọi khẩn cấp và gây hại cho các
phương tiện ngăn ngừa tai nạn và các
phương tiện trợ giúp khẩn cấp” (Điều 145).
Nhóm thứ hai - các tội xâm phạm môi
trường được quy định để bảo vệ môi trường
một cách toàn diện. Đó là các tội phạm được
quy định để bảo vệ từ nguồn nước đến
không khí, bảo vệ khỏi tiếng ồn, ô nhiễm từ
chất thải, chất phóng xạ… Nhóm tội này

được quy định tại các điều 311, 312, 324 –
330d với 12 tội danh sau:
- “Gây ô nhiễm nguồn nước” (Điều 324);
- “Gây ô nhiễm đất đai” (Điều 324a);
- “Gây ô nhiễm không khí” (Điều 325);
- “Gây tiếng ồn, chấn động và tia phóng
xạ” (Điều 325a)”;
- “Làm việc không được phép với các
chất thải nguy hiểm” (Điều 326);
- “Vận hành không được phép các thiết
bị” (Điều 327);
- “Làm việc không được phép với các
chất phóng xạ và các chất và các vật nguy
hiểm khác” (Điều 328);
- “Làm thoát ra những tia phóng xạ”
(Điều 311);
- “Chế tạo có lỗi thiết bị kĩ thuật hạt
nhân” (Điều 312);
- “Gây nguy hại cho những vùng cần
được bảo vệ” (Điều 329);
- “Trường hợp đặc biệt nghiêm trọng của
một tội phạm môi trường” (Điều 330) và
TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011

- “Gây nguy hại nghiêm trọng qua việc
làm thoát ra chất độc” (Điều 330a).
Các tội xâm phạm trật tự an ninh công
cộng được quy định để bảo vệ trật tự an ninh
công cộng khỏi bị các tội phạm xâm hại và
gây rối cũng như khỏi các hành vi lăng mạ

các đức tin và gây rối hoạt động tôn giáo.
Căn cứ vào đối tượng cụ thể bị tội phạm xâm
hại và phương thức thực hiện tội phạm có
thể chia các tội phạm này thành hai nhóm,
đó là các tội gây nguy hại cho an toàn công
cộng và các tội lăng mạ các đức tin và gây
rối hoạt động tôn giáo.
Các tội gây nguy hại cho an toàn công
cộng được quy định tại các điều 125, 125a,
126, 127 và 130 với các tội danh: “Xâm
phạm trật tự an ninh công cộng”; “Trường
hợp đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm trật tự
an ninh công cộng”; “Gây rối trật tự an ninh
công cộng qua đe dọa với tội phạm”; “Thành
lập những nhóm vũ trang” và “Kích động
nhân dân”.
Các tội lăng mạ các đức tin và gây rối
hoạt động tôn giáo được quy định với các
tội danh: “Lăng mạ các đức tin, các tổ chức
tôn giáo và các hiệp hội thế giới quan” tại
Điều 166; “Gây rối hoạt động tôn giáo” tại
Điều 167.
Các tội xâm phạm sự tôn kính và gia
đình bao gồm 2 nhóm tội phạm: Các tội xâm
phạm sự yên nghỉ của người đã chết và các
tội xâm phạm gia đình.
Nhóm tội xâm phạm sự yên nghỉ của
người đã chết được quy định tại các điều 167a
và 168 với các tội danh: “Gây rối lễ tang” và
“Gây rối sự yên nghỉ của người đã chết”.

47


Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức

Được sắp xếp vào nhóm các tội xâm
phạm gia đình là các tội xâm phạm hộ tịch,
xâm phạm các quyền và nghĩa vụ pháp lí về
gia đình và xâm phạm người chưa thành
niên. Đó là các tội “Gian dối hộ tịch” (Điều
169); “Vi phạm nghĩa vụ cấp dưỡng” (Điều
170); “Vi phạm nghĩa vụ chăm sóc và dạy
dỗ” (Điều 171); “Song hôn” (Điều 171);
“Giao hợp giữa những người họ hàng” (Điều
173); “Bắt giữ người chưa thành niên” (Điều
235) và “Buôn trẻ em” (Điều 236).
Các tội xâm phạm sự an toàn của những
vật mang giá trị bảo đảm thực chất là những
tội phạm xâm phạm sự an toàn của các giấy
chứng nhận và tiền tệ. Vì vậy, cũng có thể
gọi là các tội xâm phạm sự an toàn của giao
dịch pháp lí và giao dịch tiền tệ. Phương
thức thực hiện tội phạm chung của các tội
phạm này là làm giả những vật mang giá trị
bảo đảm và sử dụng những vật được làm
giả này. Theo đối tượng cụ thể bị tội phạm
xâm hại có thể chia thành hai nhóm tội. Đó
là các tội xâm phạm sự an toàn của giao
dịch pháp lí và các tội xâm phạm sự an toàn
của giao dịch tiền tệ hay gọi cách khác ngắn

gọn là các tội làm giả giấy chứng nhận hay
các tội phạm về giấy chứng nhận và các tội
làm giả tiền.
Về các tội xâm phạm sự an toàn của giao
dịch pháp lí: Theo đối tượng tác động của
hành vi phạm tội được quy định cho thấy có
2 nhóm tội phạm cụ thể của các tội xâm
phạm sự an toàn của giao dịch pháp lí, đó là
các tội phạm về các giấy chứng nhận chung
và các tội phạm liên quan đến các giấy
chứng nhận đặc biệt. Các giấy chứng nhận
48

chung là các giấy chứng nhận được sử dụng
trong các giao dịch pháp lí nói chung, còn
các giấy chứng nhận đặc biệt là các giấy
chứng nhận được sử dụng trong giao dịch
pháp lí thuộc một lĩnh vực đặc biệt.
Các tội phạm về các giấy chứng nhận
chung bao gồm các tội: “Làm giả giấy chứng
nhận” (Điều 267); “Làm giả các bản ghi kĩ
thuật” (Điều 268); “Làm giả dữ liệu quan
trọng cho chứng minh” (Điều 269); “Cất
giấu giấy chứng nhận” và “Xoá giấy chứng
nhận” (Điều 274).
Thuộc về các tội phạm liên quan đến các
giấy chứng nhận đặc biệt là nhóm các tội
sau: Các tội tạo ra hoặc sử dụng các giấy
chứng nhận công, như “Chứng thực sai trong
chức trách” (Điều 348) và “Chứng thực sai

gián tiếp” (Điều 271); Các tội phạm được
quy định để bảo vệ đặc biệt đối với chứng
minh thư công vụ, như “Sửa đổi chứng minh
thư công vụ” (Điều 273), “Chuẩn bị làm giả
chứng minh thư công vụ” (Điều 275), “Kiếm
chứng minh thư công vụ” (Điều 276), “Lạm
dụng các loại giấy chứng minh thư” (Điều
281) và Các tội phạm về giấy chứng nhận
sức khoẻ, như “Làm giả giấy chứng nhận
sức khoẻ” (Điều 277), “Cấp giấy chứng nhận
sức khoẻ không đúng” (Điều 278) và “Sử
dụng giấy chứng nhận sức khoẻ không
đúng” (Điều 279).
Về các tội xâm phạm sự an toàn của giao
dịch tiền tệ: Đây là các tội làm giả tiền và
tem có mệnh giá. Cụ thể là các tội: “Làm giả
tiền” (Điều 146); “Đưa tiền giả vào lưu
thông” (Điều 147); “Làm giả tem có mệnh
giá” (Điều 148); “Chuẩn bị làm giả tiền và
TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011


Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức

tem có mệnh giá” (Điều 149); “Làm giả thẻ
thanh toán, séc và giấy nhận tiền” (Điều
152a); “Làm giả thẻ thanh toán có đảm bảo
và phôi séc của châu Âu” (Điều 152b).
3.3. Các tội x âm phạm hoạt động
nhà nước

Các tội phạm này bao gồm 3 nhóm tội phạm.
- Thứ nhất là các tội xâm phạm hoạt
động thi hành (hay hành pháp);
- Thứ hai là các tội xâm phạm hoạt động
tư pháp và
- Thứ ba là các tội xâm phạm sự đúng
đắn của việc thực hiện chức trách.
Các tội phạm cụ thể thuộc các tội xâm
phạm hoạt động thi hành là các tội: “Chống
đối công chức nhà nước thi hành công vụ”
(Điều 113); “Chống đối những người như
công chức nhà nước thi hành công vụ” (Điều
114); “Đánh tháo tù nhân” (Điều 120); “Nổi
loạn của tù nhân” (Điều 121) và các tội xâm
phạm sự bảo quản, xâm phạm sự phong toả,
xâm phạm dấu niêm phong và xâm phạm
những thông báo của nhà chức trách (các
điều 133 – 136).
Các tội xâm phạm hoạt động tư pháp bao
gồm các nhóm hoặc tội phạm: Các tội khai
báo sai và thề giả dối được quy định tại các
điều từ 153 – 163; tội xâm phạm sự độc lập
của tư pháp (Điều 353d); Các tội làm sai
pháp luật và truy cứu hình phạt trái pháp luật
(các điều 339, 343 – 345) và tội “Phản bội
thân chủ” (Điều 356).
Các tội xâm phạm sự đúng đắn của việc
thực hiện chức trách bao gồm 4 nhóm tội
phạm: Các tội phạm về hối lộ được quy định
tại các điều 331 – 335; Các tội mạo nhận và

TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011

lạm dụng các danh hiệu, chức danh nghề
nghiệp và phù hiệu được quy định tại các
điều 132 và 132a; Tội “Vi phạm bí mật công
vụ và nghĩa vụ giữ bí mật đặc biệt” (Điều
353b) và Các tội phạm khác, như “Đòi phí”
(Điều 352), “Đòi khoản nộp, bớt khoản phân
phát” (Điều 353) và “Làm mất tín nhiệm
trong công vụ đối ngoại” (Điều 353a).
3.4. Các tội xâm phạm hiến pháp, sự tồn
tại của nhà nước, các cơ quan tối cao của
nhà nước và quốc phòng
Các tội phạm này được hợp thành từ 5
nhóm tội phạm sau đây:
- Các tội phản bội nhà nước, như hoạt
động phản bội nhà nước liên bang và hoạt
động phản bội nhà nước tiểu bang (các điều
81 và 82) và tội “Chuẩn bị một hoạt động
phản bội nhà nước” (Điều 83).
- Các tội gây nguy hại cho nhà nước
pháp quyền dân chủ bao gồm các tội về ủng
hộ hiệp hội bị cấm (các điều 84 - 86a); các
tội về can thiệp vào các cơ quan nhà nước
quan trọng (các Điều 87 - 89); các tội phỉ
báng nhà nước, hiến pháp và các cơ quan
hiến pháp (các điều 90 - 90b).
- Các tội phản quốc và gây nguy hại
khác cho an ninh đối ngoại bao gồm các
nhóm tội phạm, như các tội phản quốc và

tiết lộ, làm lộ, do thám các bí mật nhà nước
(các điều 94 - 97b); các tội về hoạt động
tình báo phản quốc và hoạt động tình báo
mật vụ (các điều 98 và 99) và các tội gây
nguy hại khác cho an ninh đối ngoại, như
tội phạm về “Những quan hệ gây nguy hại
cho hoà bình” (Điều 100) và tội “Giả dối
phản quốc” (Điều 100a).
49


Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức

- Các tội xâm phạm các cơ quan hiến
pháp được hợp thành từ 2 nhóm tội phạm.
Đó là các tội về cưỡng ép và gây rối hoạt
động của các cơ quan hiến pháp được quy
định tại các điều 105 – 106b và tiếp theo là
các tội phạm trong bầu cử và biểu quyết
được quy định tại các điều 107 – 108c.
- Các tội xâm phạm quốc phòng là các
nhóm hoặc tội phạm sau: Các tội xâm phạm
tiềm lực con người của quốc phòng, như
“Trốn tránh nghĩa vụ quân sự qua việc gây
thương tật” (Điều 109), “Trốn tránh nghĩa vụ
quân sự qua lừa dối” (Điều 109a) và “Tuyển
mộ cho quân dịch ngoại bang” (Điều 109h);
“Các hành vi phá hoại các phương tiện quốc
phòng” (Điều 109e) và các tội xâm phạm
khả năng hoạt động của bộ máy quốc phòng,

như “Tuyên truyền gây rối chống quân đội
liên bang” (Điều 109d), “Hoạt động tình báo
nguy hại cho an ninh” (Điều 109f) và “Phản
ánh nguy hại cho an ninh” (Điều 109g).
3.5. Các tội xâm phạm các dân tộc,
chủng tộc và nhà nước nước ngoài
Các tội phạm này gồm có 2 nhóm tội
phạm, đó là: Các tội chống hoà bình và
chống sự hiểu biết giữa các dân tộc, như
“Chuẩn bị cuộc chiến tranh xâm lược” (Điều
80), “Kích động chiến tranh xâm lược”
(Điều 80a) và các tội về hoạt động của tổ
chức và tuyên truyền có tính thù nghịch với
sự hiểu biết giữa các dân tộc (các điều 85 86a); các tội xâm phạm các nhà nước nước
ngoài, như tội “Tấn công các cơ quan và đại
diện các nhà nước nước ngoài” (Điều 102),
“Xúc phạm các cơ quan và đại diện các nhà
nước nước ngoài” và “Xâm phạm các cờ và
50

biểu trưng chủ quyền quốc gia của các nhà
nước nước ngoài” (Điều 104).
3.6. Các tội xâm phạm việc thi hành
pháp luật hình sự
Các tội phạm này bao gồm 3 nhóm tội
phạm: Các tội phạm về lôi kéo, thúc đẩy
phạm tội; các tội xâm phạm việc ngăn cản
tội phạm; các tội xâm phạm sự truy cứu tội
phạm và các tội xâm phạm việc thi hành
hình phạt và các biện pháp xử lí.

Thuộc nhóm các tội phạm về lôi kéo,
thúc đẩy phạm tội là các tội: “Công khai lôi
kéo phạm tội” (Điều 111), “Chỉ dẫn phạm
tội” (Điều 130a), “Phô bày bạo lực” (Điều
131), các tội phạm về thành lập hội tội phạm
và hội khủng bố (các điều 129 – 129b), tội
“Say hoàn toàn” (Điều 323a) và tội “Lôi kéo
một người dưới quyền phạm tội” (Điều 357).
Các tội xâm phạm việc ngăn cản tội
phạm bao gồm tội “Không tố giác những tội
phạm đã được lập kế hoạch” (Điều 138), tội
“Vu cáo” (Điều 164) và tội “Lừa dối một tội
phạm” (Điều 145d).
Các tội xâm phạm sự truy cứu tội phạm
được hợp thành bởi nhóm tội phạm về cản
trở xử phạt được quy định tại Điều 258
khoản 1 và 258b, các tội phạm về trợ giúp,
rửa tiền, che đậy các giá trị tài sản có được
không hợp pháp được quy định tại các điều
257 và 261 và tội “Thưởng và tán thành các
tội phạm” (Điều 140).
Các tội xâm phạm việc thi hành hình
phạt và các biện pháp xử lí(15) có thể là các
tội cản trở việc thi hành nói chung, như cản
trở việc thi hành một hình phạt hoặc một
biện pháp đã tuyên được quy định tại Điều
TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011


Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức

258 khoản 1 và 258a;(16) và có thể là các tội
xâm phạm các hình phạt và các biện pháp xử
lí riêng biệt, như “Vi phạm điều cấm hành
nghề” (Điều 145c) và tội “Gây nguy hại cho
điều trị cai nghiện” (Điều 323b)./.
(1).Xem: Maurach/Schroeder/Maiwald, Strafrecht
Besonderer Teil Teilband 1, C.F. Mueller Verlag
Heidelberg, 1995, tr. 1.
(2). Cơ cấu của Phần riêng Bộ luật hình sự Đức về cơ
bản vẫn như tại thời điểm Bộ luật hình sự này được
ban hành. Tuy nhiên, từ năm 1871 đến nay, Bộ luật
hình sự này đã được sửa đổi, bổ sung nhiều lần, có
nhiều quy định về tội phạm cụ thể bị loại bỏ cũng như
được bổ sung cho phù hợp với những thay đổi trong
hệ thống các giá trị được pháp luật hình sự bảo vệ.
(3). Trong khoa học luật hình sự Việt Nam được gọi
là khách thể loại và khách thể trực tiếp của tội phạm.
(4).Xem: Maurach/Schroeder/Maiwald, Strafrecht
Besonderer Teil Teilband 1, C.F. Mueller Verlag
Heidelberg, 1995, tr. 7.
(5).Xem: Wessels/Hillenkamp, Strafrecht Besonderer
Teil 2, C.F. Mueller 2009; Wessels/ Hettinger,
Strafrecht Besonderer Teil 1, Straftaten gegen
Persoenlichkeitswerte-und Gemeinschaftswerte, C.F.
Mueller, 2010; Joerg Eisele, Strafrecht Besonderer
Teil 1, W. Kohlhammer Verlag 2009.
(6).Xem: Maurach/Schroeder/Maiwald, Strafrecht
Besonderer Teil Teilband 1, C.F. Mueller Verlag
Heidelberg, 1995, tr 8.

(7).Xem: Maurach/Schroeder/Maiwald, Strafrecht
Besonderer Teil Teilband 1, C.F. Mueller Verlag
Heidelberg, 1995; Wessels/ Hettinger, Strafrecht
Besonderer
Teil
1,
Straftaten
gegen
Persoenlichkeitswerte-und Gemeinschaftswerte, C.F.
Mueller, 2010; Joerg Eisele, Strafrecht Besonderer
Teil 1, Straftaten gegen Person und Allgemeiheit, W.
Kohlhammer Verlag
2009; Ruddolf Rengier,
Strafrecht Besonderer Teil 1, Vermoegensdelickte;
Strafrecht Besonderer Teil 2, Straftaten gegen Person
und Allgemeiheit, Verlag C.H Beck 2011...
(8).Xem: Maurach/Schroeder/Maiwald, Strafrecht
Besonderer Teil Teilband 2, C.F. Mueller Verlag
TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011

Heidelberg, 1995
(9).Xem: Maurach/Schroeder/Maiwald, Strafrecht
Besonderer Teil Teilband 1, C.F. Mueller Verlag
Heidelberg, 1995, tr. 28.
(10).Xem: Maurach/Schroeder/Maiwald, Strafrecht
Besonderer Teil Teilband 1, C.F. Mueller Verlag,
2009, tr. 144. Cũng theo các tác giả, một số tội phạm
tuy được quy định trong Chương thứ 16 của BLHS
với tên là “Các tội xâm phạm tự do cá nhân” nhưng
không thuộc nhóm tội được đề cập ở đây theo đúng

nghĩa. Đó là: Điều 232 - tội “Buôn người nhằm mục
đích bóc lột tình dục” nên được xếp vào các tội xâm
phạm sự tự quyết về tình dục; Điều 235 - tội “Bắt
giữ người chưa thành niên” không quy định hành vi
gây ra sự không tự do mà là tội phạm xâm phạm
quyền dạy dỗ của bố mẹ, người giám hộ và người
chăm sóc; Điều 236 - tội “Buôn trẻ em” là để bảo vệ
sự phát triển không bị cản trở về thể xác và tinh thần
của trẻ em.
(11).Xem: Maurach/Schroeder/Maiwald, Strafrecht
Besonderer Teil Teilband 1, C.F. Mueller Verlag,
2009, tr. 185 ff.
(12). Tài sản trong tổng thể có nghĩa là trong tổng thể
các bộ phận của tài sản bao gồm đồ vật, những nguồn
lợi khai thác từ tài sản, các quyền, những triển vọng
của tài sản và các lợi thế kinh tế khác. Xem:
Wessels/Hillenkamp, Strafrecht Besonderer Teil 2,
C.F. Mueller 2009, tr. 2.
(13).Xem: Wessels/Hillenkamp, Strafrecht Besond
erer Teil 2, C.F. Mueller 2009, tr. 1.
(14).Xem: Maurach/Schroeder/Maiwald, Strafrecht
Besonderer Teil Teilband 1, C.F. Mueller Verlag
Heidelberg, 1995, tr. 360
(15). Theo Điều 61 BLHS CHLB Đức, các biện pháp
xử lí được quy định là các biện pháp xử lí cải thiện và
bảo đảm an toàn, bao gồm: Lưu trú bắt buộc trong một
bệnh viện tâm thần; lưu trú bắt buộc trong một trại cai
nghiện; lưu trú bắt buộc trong trại bảo đảm an toàn;
quản chế; thu hồi cấp phép lái xe; cấm hành nghề.
(16).Xem: Điều 258 và 258a (vừa quy định về hành vi

cản trở xử phạt và vừa quy định về hành vi cản trở thi
hành hình phạt và biện pháp đã tuyên).

51