Giáo án bồi dưỡng ngữ văn lớp 6 bài học đường đời đầu tiên (16)

Người thực hiện : Trần Thị Ngọc
Đơn vị: trường THCS Đinh Tiên Hoàng


Tiết 73,74

(Trích)

Tô Hoài

I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
1. Đọc
Các em hãy lắng nghe!


I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
1. Đọc
2. Chú thích
? Nêu những
hiểu biết của em
về T/g Tô Hoài?

- T/g:Tô Hoài ( 1920): Tên Nguyễn
Sen; Ông có nhiều T/p nổi tiếng.


- T/p:

Trích chương I – trong
T/p: Dế Mèn phiêu lưu ký. T/p
được dịch ra nhiều thứ tiếng.

- Từ khó: ( SGK)

? Trích đoạn nằm ở
chương mấy? Thuộc
T/p nào?


I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
1. Đọc
2. Chú thích
3 Thể loại
Truyện đồng thoại
4. Bố cục
? Chỉ ra
bố cục
của văn
bản?

? Văn bản viết
theo thể loại gì?
Phương thức biểu
đạt nào là chính?

2 phần
P1: Từ đầu…thiên hạ rồi: Bức
chân dung tự họa của Dế Mèn
P2: Còn lại: Câu chuyện về
bài học đường đời đầu tiên.

I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
1. Đọc
2. Chú thích
3 Thể loại
4. Bố cục: 2 phần

? Câu văn liên
kết 2 đoạn là
câu nào?

Tóm tắt: Dế mèn là con Út trong 1 gia đình? có
anh em.
T/g3 chọn
ngôiSau
2 hôm ở với mẹ, đến ngày thứ 3 mẹ cho 3 anh
em rađểởkể?
riêng
thứ mấy
mỗi người được ở một cái hang cạnh bờ ruộng.
Bướccủa
vào
Tác dụng
cuộc sống tự lập, chàng Dế Mèn to xác nhưng
cònkểkhờ
ngôi
đó?khạo,
kiêu căng gây ra cái chết cho Dế Choắt. Đoạn văn trích học
nói về hành động dại dột cũng là bài học đầu tiên của Dế
Mèn khi ra ở riêng.

I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
II. PHÂN TÍCH
1. Bức chân dung tự họa của Dế Mèn
? Tìm

chi tiết miêu tả ngoại hình, hành động
tác phong, tính cách của Dế Mèn?
qua đó em
thấy Dế Mèn là người ntn?

THẢO LUẬN NHÓM 5’


Ngoại hình, hoạt
động

? Nhờ đâu Dế
Mèn có được
ngoại hình
khỏe, đẹp
như vậy?
- Do

Dế Mèn “ ăn
uống điều độ và làm
việc có chừng có
mực.”

Tác phong, tính
cách

-

càng: mẫm bóng
-vuốt: cứng, nhọn
hoắt, đạp phành
phạch
-cánh: dài chấm
đuôi
-đầu: to, nổi tảng
-răng: đen nhánh,
nhai ngoàm ngoạp
-râu: dài, uốn cong.

-

Đi đứng oai vệ, làm
điệu, nhún chân,
rung râu.
-Tợn lắm, cà kịa với
tất cả mọi người
trong xóm
-Quát chị cào cào,
ghẹo anh gọng vó

chàng dế thanh
niên cường tráng,
đầy sức sống, yêu

đời, đẹp trai

 Quá kiêu căng,
hợm hĩnh


? Em có nhận
xét gì về nghệ
thuật viết,
cách dùng từ
để tả, giọng kể,
tác dụng của
cách dùng đó?

? Thử thay thế bằng các
từ khác rồi rút ra nhận
xét?

•Nghệ thuật nhân hóa, so sánh;
dùng từ chính xác, sắc cạnh( từ
láy, tính từ) Nổi bật nhân vật.
•Giọng kể kiêu ngạo, tự phụ 
hợp với nhân vật ( qua thái độ tự
ngắm thái quá “ tôi lấy làm hãnh
diện, chốc chốc lại vuốt râu, tôi tợn
lắm…”)
- Cường

tráng

- Hủn hoẳn

-Khỏe mạnh, to
lớn…
-Rất ngắn, cộc…

? Qua phân tích em thấy
Dế Mèn giống ai?


I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
II. PHÂN TÍCH
1. Bức chân dung tự họa của Dế Mèn

? Qua phân
tích em thấy
Dế Mèn có
nét nào đẹp?
Nét nào chưa
đẹp?

Đẹp
Dế Mèn
Chưa
đẹp

Hình dáng: Khỏe,
cường tráng
Tính nết: yêu đời,
tự tin

Tính kiêu căng,
tự phụ, hợm
hĩnh.



I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
II. PHÂN TÍCH
1. Bức chân dung tự họa của Dế Mèn
2. Bài học đường đời đầu tiên
-Giới thiệu người hàng xóm Dế Choắt
-Rủ Dế Choắt trêu chị Cốc – Dế Choắt từ chối
-Trêu chị Cốc- hậu quả thảm thương trút xuống đầu Dế Choắt.

Hãy tóm tắt đoạn truyện Dế Mèn trêu chị Cốc.


2. Bài học đường đời đầu tiên
Qua
lời Dếtrạc tuổi Dế Mèn, sợ Dế Mèn, rất xấu ( người gầy,
-?Dế
Choắt:
dài lêuDế
nghêu,
cánh ngắn hở cả mạng sườn, càng bè bè nặng nề, râu cụt,
Mèn,
Choắt
mặt
mũi ngẩn
ngẩn ngơ ngơ, ăn xổi ở thì, nhà luộm thuộm, bề bộn…)

là người
như
-Dế Mèn trêu chị Cốc vì:
thế nào? Tìm
chi nghịch
tiết.
+ Ngỗ
+ Chứng tỏ mình oai, không sợ ai trên đời
-Diễn biến tâm lí: Nghịch ranh, nghĩ mưu huênh hoang 
hể hả  sợ hãi  bàng hoàng  hốt hoảng, lo sợ  ân hận,
xám hối chân thành.
* Kể chuyện sinh động, diễn biến tâm lí Dế Mèn được tả tinh
tế, hợp lí.
Tâm líxét
củathái
Dế độ
Mèn
biến như
thếChoắt?
nào khiVìtrêu
?? Nhận
củadiễn
Dế Mèn
với Dế
saochị
emCốc?
biết?
?
Vì
sao

Dế
Mèn
trêu
chị
Cốc?
Nhận xét
nghệ
Vì sao
Dếthuật
Mèn kể
có chuyện
thái độ của
đó? T/g?


2. Bài học đường đời đầu tiên
- Dế Choắt: trạc tuổi Dế Mèn, sợ Dế Mèn, rất xấu ( người gầy,
dài lêu nghêu, cánh ngắn hở cả mạng sườn, càng bè bè nặng nề, râu cụt,
mặt mũi ngẩn ngẩn ngơ ngơ, ăn xổi ở thì, nhà luộm thuộm, bề bộn…)

-Dế Mèn trêu chị Cốc vì:
+ Ngỗ nghịch
+ Chứng tỏ mình oai, không sợ ai trên đời
-Diễn biến tâm lí: Nghịch ranh, nghĩ mưu huênh hoang 
hể hả  sợ hãi  bàng hoàng  hốt hoảng, lo sợ  ân hận,
xám hối chân thành.
* Kể chuyện sinh động, diễn biến tâm lí Dế Mèn được tả tinh
tế, hợp lí.
- Bài

học của Dế Mèn được đặt vào miệng Dế Choắt lúc lâm
chung thật trang nghiêm và có ý nghĩa giáo dục lớn: “ Ở đời
Bài học rút ra của Dế Mèn là gì?
…. vào ?thân”
Được đặt vào miệng ai? Có ý nghĩa gì?


? Khi học xong trích đoạn, một số bạn tranh luận với nhau.

Em đồng ý với ý kiến nào?

a. Dế Mèn là kẻ độc ác. Dế Mèn tuy không trực tiếp gây ra cái chết
cho Dế Choắt nhưng là nguyên nhân gây ra cái chết ấy. Vì thế phải
nghiêm trị Dế Mèn.
b. Tuy nông nổi, ngỗ nghịch dẫn đến cái chết của Dế Choắt nhưng
Dế Mèn không phải là kẻ độc ác. Khi trêu chọc chị Cốc, Dế Mèn
không ngờ hậu quả lại đến mức ấy. Nhưng Dế Mèn đã hối hận vì
hành động của mình. Vì thế, cần độ lượng với tội lỗi của nhân vật
này
c. Dế Mèn không có tội. Dế Choắt chết là do chọ Cốc nhầm. Lẽ ra chị
ta phải tìm đúng kẻ trêu mình mà đánh chứ. Tội phạm là chị Cốc.
d. Dế Choắt chết là đúng. Bị tấn công mà không biết cách bảo
toàn tính mạng.

b


I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
II. PHÂN TÍCH
1. Bức chân dung tự họa của Dế Mèn

2. Bài học đường đời đầu tiên
III. TỔNG KẾT

Ghi nhớ: ( SGK)/

IV. LUYỆN TẬP
HS đọc phân vai
? Nêu những nét
độc đáo về nghệ
thuật, nội dung?

? Thế giới loài vật
trong văn bản ntn?
Em là gì đế bảo vệ?


? Em học được điều gì ở
nhân vật Dế Mèn? Điều
gì không nên học?

DẶN DÒ
-HỌC BÀI, TẬP KỂ
-SOẠN: PHÓ TỪ: K/N, THỰC HÀNH.