Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
BẢNG CÁC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
BHXH: Bảo hiểm xã hội
CBCC: Cán bộ công chức
BHYT: Bảo hiểm y tế
BHXH VN: Bảo hiểm xã hội Việt Nam
UBND: Ủy ban nhân dân
ĐV SDLĐ: Đơn vị sử dụng lao động
KCB: Khám chữa bệnh
BHTN: Bảo hiểm thất nghiệp
NLĐ: Người lao động
NGÂN HÀNG NN&PTNT: Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn
NSDLĐ: Người sử dụng lao động
TL-TC: Tiền lương- tiền công
DN: Doanh nghiệp
ASXH: An sinh xã hội
NSNN: Ngân sách Nhà nước
KHTC: Kế hoạch tài chính
KT- XH: Kinh tế- xã hội
HĐLĐ: Hợp đồng lao động
HTX: Hợp tác xã
DNNN: Doanh nghiệp Nhà nước
DNVĐTNN: Doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài
DNNQD: Doanh nghiệp ngoài quốc doanh
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
HCSN: Hành chính sự nghiệp
NGOÀI CL: Ngoài công lập
LĐTB&XH: Lao động thương binh và xã hội
BHXHBB: Bảo hiểm xã hội bắt buộc
HCSN: Hành chính sự nghiệp
TNLĐ: Tai nạn lao động
ÔĐ- TS, DSPHSK: Ốm đâu thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
MỤC LỤC
BẢNG CÁC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT..................................................................................1
MỤC LỤC..................................................................................................................................3
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ HÌNH VẼ........................................................................5
LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................................................6
PHẦN I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TÌNH HÌNH THỰC HIỆN BHXH TẠI BHXH
HUYỆN TRÙNG KHÁNH –.....................................................................................................9
TỈNH CAO BẰNG.....................................................................................................................9
I.ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH TẠI ĐƠN VỊ...........................................................9
1.1. Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển của đơn vị:...................................................9
1.2.Chức năng nhiệm vụ, hệ thống tổ chức và lao động của BHXH huyện Trùng Khánh:
............................................................................................................................................9
1.2.1.Chức năng:........................................................................................9
1.2.2.Nhiệm vụ:........................................................................................10
1.2.3.Cơ cấu tổ chức bộ máy BHXH huyện Trùng Khánh:......................11
1.3.Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và lao động của đơn vị:.................................13
1.4. Cơ sở vật chất kỹ thuật của đơn vị............................................................................14
1.5. Những thuận lợi và khó khăn....................................................................................14
II.TÌNH HÌNH THỰC HIỆN BHXH TẠI BHXH HUYỆN TRÙNG KHÁNH
TỈNH CAO BẰNG...........................................................................................16
2.1.Công tác tuyên truyền, thông tin, phổ biến chính sách, pháp luật BHXH.................16
2.2. Tình hình tham gia BHXH........................................................................................16
2.3.Công tác cấp sổ BHXH, thẻ BHYT...........................................................................17
2.4. Tình hình thu, nộp BHXH.........................................................................................17
2.5.Công tác xét duyệt hồ sơ, giải quyết chính sách, chế độ đối với người lao động......19
2.6.Công tác chi trả các chế độ BHXH cho người lao động :..........................................19
2.7.Công tác quản lý lưu trữ hồ sơ về BHXH..................................................................20
2.8.Công tác kiểm tra tình hình thực hiện chính sách, chế độ BHXH và việc xử lý các
hành vi vi phạm pháp luật về BHXH...............................................................................20
2.9. Giải quyết khiếu nại, tố cáo về BHXH......................................................................21
III. NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ.....................................................................22
3.1.Nhận xét.....................................................................................................................22
3.1.1.Những kết quả đạt được..................................................................22
3.1.2. Những mặt còn hạn chế..................................................................22
3.2. Kiến nghị...................................................................................................................22
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
PHẦN II:BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP...................................................................24
CHƯƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ BHXH VÀ CÔNG
TÁC THU BHXH.............................................................................................24
1.1. Một số vấn đề lý luận chung về BHXH....................................................................24
1.1.1 Khái niệm BHXH.............................................................................24
1.1.2 Vai trò của BHXH...........................................................................24
1.2 Một số vấn đề về công tác thu BHXH.......................................................................25
1.2.1 Khái niệm thu BHXH......................................................................25
1.2.2 Vai trò của công tác thu BHXH......................................................25
1.2.3 Nội dung của công tác thu BHXH bắt buộc....................................26
1.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến thu BHXH................................................................36
1.3.1. Nhận thức của NLĐ, SDLĐ...........................................................36
1.3.2. Quy định của pháp luật, chế tài xử phạt........................................36
1.3.3. Trình độ của cán bộ BHXH............................................................37
1.3.4. Quy trình thu nộp BHXH................................................................37
1.3.5. Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách BHXH.......................37
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THU BHXH BẮT BUỘC TẠI
BHXH HUYỆN TRÙNG KHÁNH – TỈNH CAO BẰNG (GIAI ĐOẠN 2009 –
2011)...............................................................................................................38
2.1 Đối tượng thu và mức thu..........................................................................................38
2.1.1 Đối tượng thu BHXH bắt buộc........................................................38
2.1.2. Mức thu và căn cứ thu BHXH bắt buộc.........................................40
2.1.3. Công tác lập kế hoạch thu..............................................................41
2.2. Kết quả công tác thu BHXH bắt buộc.......................................................................42
2.3. Tình trạng nợ đọng BHXH ở huyện Trùng Khánh...................................................43
2.4. Một số đánh giá về công tác thu BHXH bắt buộc.....................................................45
2.4.1. Những kết quả đã đạt được............................................................45
2.4.2. Những hạn chế, tồn tại...................................................................45
2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế...................................................47
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KHUYẾN NGHỊ NHẰM THỰC
HIỆN TỐT CÔNG TÁC THU BHXH BẮT BUỘC TẠI BHXH HUYỆN
TRÙNG KHÁNH.............................................................................................51
3.1.Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thu BHXHBB tại BHXH huyện Trùng
Khánh- Cao Bằng.............................................................................................................51
3.1.1. Đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền chính sách BHXH......51
3.1.2. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ BHXH.....................................53
3.1.3. Tăng cường công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH..............55
3.1.4. Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị......................................55
3.2. Một số khuyến nghị...................................................................................................56
3.2.1. Khuyến nghị với Sở LĐTBXH........................................................56
3.2.2. Khuyến nghị với cơ quan BHXH Tỉnh Cao Bằng..........................57
KẾT LUẬN..............................................................................................................................59
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................60
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ HÌNH VẼ
Sơ đồ 1 : Tổ chức bộ máy hoạt động của BHXH huyện Trùng Khánh...................................11
Bảng 1: Cơ cấu cán bộ công chức, viên chức BHXH huyện Trùng Khánh.............................14
Bảng 2: Tình hình tham gia BHXH tại BHXH huyện Trùng Khánh.......................................16
Bảng 3: Tình hình thu, nộp BHXH tại BHXH huyện Trùng Khánh........................................18
Bảng 4: Công tác chi trả các chế độ BHXH tại BHXH huyện Trùng Khánh..........................19
Bảng 5: Số lượng đơn vị tham gia BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Trùng Khánh (20092011):.......................................................................................................................................38
Bảng 6: Số lượng lao động tham gia BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Trùng Khánh (20092011):.......................................................................................................................................39
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
Bảng 7: Tổng quỹ lương trích nộp BHXH của các đơn vị trên địa bàn huyện Trùng Khánh
(2009-2011):.............................................................................................................................41
Bảng 8: Dự toán ngân sách về số thu BHXH tỉnh Cao Bằng giao BHXH huyện Trùng Khánh
..................................................................................................................................................42
Bảng 9: Tình hình thực hiện kế hoạch thu BHXH tại BHXH huyện Trùng Khánh (20092011):.......................................................................................................................................43
Bảng 10: Biến động nợ BHXH tại BHXH huyện Trùng Khánh (2009-2011):........................44
Bảng 11: Số nợ BHXH xét theo khối tại BHXH huyện Trùng Khánh giai đoạn 2009-2011:. 44
LỜI MỞ ĐẦU
Chính sách BHXH là một trong những chính sách lớn của Đảng và Nhà
nước ta. Là một trong những chính sách cơ bản thể hiện đường lối, chủ trương
của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước với mục tiêu vì con người, bảo
đảm tiến bộ công bằng xã hội. Mục đích của Chính sách BHXH là bảo đảm sự
thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ gặp rủi ro
ốm đau, bệnh tật hay tuổi già, góp phần đảm bảo an toàn đời sống của người lao
động và gia đình họ đồng thời giữ ổn định xã hội.
Từ khi BHXH Việt Nam được thành lập, đặc biệt sau khi Luật BHXH
được ban hành, tình hình thực hiện các chế độ, chính sách và quy định của pháp
luật về BHXH đã có nhiều chuyển biến tích cực và đạt được những thành tựu
quan trọng. Các chế độ bảo hiểm đã được mở rộng và linh hoạt hơn với nhiều
loại hình đa dạng từ BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện, BHTN, BHYT…phạm
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
vi đối tượng cũng đã gia tăng đáng kể; cơ chế quản lý quỹ bảo hiểm cũng có
những đổi mới từng bước được hoàn thiện hơn.
Trong thời gian thực tập tại cơ quan BHXH huyện Trùng Khánh em nhận
thấy rằng BHXH huyện Trùng Khánh đã đạt được những kết quả đáng mừng về
công tác BHXH như : thu quỹ BHXH ngày càng tăng, thu đúng, thu đủ, mở
rộng đối tượng tham gia… Bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận đó còn nhiều
vướng mắc tồn tại như: trốn tham gia BHXH và tình hình nợ đọng ở một số đơn
vị sử dụng lao động, …
Trong hoạt động của cơ quan BHXH thì công tác thu đóng một vai trò vô
cùng quan trọng. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác thu BHXH đối
với BHXH cấp quận huyện. Em đã lựa chọn đề tài: “Thực trạng công tác thu
BHXH BB tại BHXH huyện Trùng Khánh- tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2009 2011” cho chuyên đề thực tập tốt nghiệp của mình.
Bài viết đi từ nghiên cứu lý luận đến thực trạng công tác thu BHXH ở
BHXH huyện Trùng Khánh và qua đó đưa ra những giải pháp cụ thể nhằm tăng
cường công tác thu BHXH ở cơ quan này.
Em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn nhiệt tình của ThS Phạm Đỗ
Dũng – giảng viên khoa Bảo hiểm trường Đại học Lao động – Xã hội, Ban giám
đốc và các cán bộ trong cơ quan BHXH huyện Trùng Khánh đã tạo điều kiện
giúp em hoàn thành đề tài nghiên cứu của mình.
Do trình độ lý luận thực tiễn còn hạn chế và thời gian thực tập có hạn nên
đề tài còn những thiếu sót nhất định. Em rất mong được sự nhận được ý kiến
đóng góp của các thầy cô để đề tài được hoàn thiện hơn.
Kết cấu bài gồm:
Phần I: Báo cáo chung
Phần II: Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Chương I: Một số vấn đề lý luận chung về BHXH và công tác thu
BHXH
Chương II: Thực trạng công tác thu BHXH bắt buộc tại BHXH
huyện Trùng Khánh – Tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2009-2011
Chương III: Một số giải pháp và khuyến nghị nhằm thực hiện tốt
công tác thu BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Trùng Khánh
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
SV: Hứa Thị Huyền Hương
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
PHẦN I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TÌNH HÌNH THỰC
HIỆN BHXH TẠI BHXH HUYỆN TRÙNG KHÁNH –
TỈNH CAO BẰNG
I.ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH TẠI ĐƠN VỊ
1.1. Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển của đơn vị:
Bảo hiểm xã hội là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước ta, góp
phần đảm bảo ổn định đời sống cho người lao động, ổn định về chính trị, trật tự
an toàn xã hội thúc đẩy sự nghiệp phát triển kinh tế, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc
và vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.
Trùng Khánh là một huyện ở phần Đông Bắc của tỉnh Cao Bằng. Thị
trấn Trùng Khánh cách thị xã Cao Bằng 62km. Nơi này có cửa khẩu quốc gia
với Trung Quốc là cửa khẩu Pò Peo thuộc xã Ngọc Khê và các đường tiểu
ngạch khác. Phía Bắc Trùng Khánh giáp Sùng Tả (Quảng Tây, Trung Quốc).
Phía nam giáp Quảng Uyên, phía tây bắc giáp Trà Lĩnh.
Theo quyết định số 98/QĐ-TCCB của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam,
ngày 4 tháng 8 năm 1995, BHXH huyện Trùng Khánh được thành lập và chính
thức đi vào hoạt động từ ngày 01/9/1995 với chức năng nhiệm vụ tổ chức thu
BHXH, thực hiện giải quyết các chế độ chính sách BHXH và chi trả lương hưu
trợ cấp BHXH cho các đối tượng tham gia BHXH theo luật định.
Trải qua 16 năm xây dựng và phát triển, toàn thể CBCC các thế hệ của
BHXH huyện Trùng Khánh đã luôn đoàn kết, gắn bó, nỗ lực phấn đấu tạo ra
nguồn động lực to lớn để BHXH huyện Trùng Khánh vượt qua khó khăn thử
thách, tập trung hướng vào các nhiệm vụ trọng tâm nhằm thực hiện tốt các chế
độ chính sách BHXH, BHYT tại địa phương, hoàn thành tốt nhiệm vụ được
giao.
1.2.Chức năng nhiệm vụ, hệ thống tổ chức và lao động của BHXH huyện
Trùng Khánh:
1.2.1.Chức năng:
BHXH huyện Trùng Khánh là cơ quan trực thuộc BHXH tỉnh Cao Bằng
nằm trong hệ thống tổ chức của BHXH VN, có chức năng giúp giám đốc
BHXH tỉnh tổ chức thực hiện chính sách, chế độ BHXH và quản lí tài chính
BHXH trên địa bàn huyện.
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
BHXH huyện chịu sự quản lí trực tiếp toàn diện của giám đốc BHXH
tỉnh, chịu sự quản lí hành chính trên địa bàn lãnh thổ của UBND huyện Trùng
Khánh.
1.2.2.Nhiệm vụ:
BHXH huyện Trùng Khánh là đơn vị trực thuộc BHXH tỉnh Cao Bằng do
vậy phải thực hiện tốt các nhiệm vụ, quyền hạn của mình do BHXH tỉnh giao,
cụ thể:
- Xây dựng chương trình kế hoạch công tác năm trình giám đốc BHXH
tỉnh phê duyệt và tổ chức thực hiện.
- Hướng dẫn đơn vị SDLĐ lập danh sách tham gia BHXH, đôn đốc theo
dõi việc thu nộp BHXH của các đơn vị trên địa bàn huyện hoặc thực tiếp thu
BHXH theo phân cấp của BHXH VN và BHXH tỉnh.
- Tiếp nhận kinh phí, danh sách và tổ chức chi trả cho các đối tượng
hưởng các chế độ BHXH do BHXH tỉnh chuyển đến theo phân cấp. Theo dõi
việc thay đổi địa chỉ, danh sách tăng giảm đối tượng hưởng chế độ trong quá
trình chi trả.
- Lưu trữ hồ sơ các đối tượng được hưởng BHXH theo phân cấp của
BHXH tỉnh Cao Bàng.
- Tiếp nhận đơn thư khiếu nại, tố cáo về chế độ, chính sách BHXH để
giải quyết theo thẩm quyền hoặc báo cáo với BHXH tỉnh xem xét, giải quyết.
- Tổ chức kí kết hợp đồng trách nhiệm và quản lí mạng lưới chi trả
BHXH ở xã, thị trấn.
- Quản lí các đối tượng KCB bắt buộc và tự nguyện theo quy định của
BHXH tỉnh trên địa bàn phụ trách; hướng dẫn, đôn đốc các đơn vị thực hiện các
thủ tục phục vụ cho việc khai thác phát hành hoặc gia hạn thẻ KCB; nắm đối
tượng tham gia, theo dõi sự biến động, thời hạn sử dụng và gia hạn thẻ KCB
theo phân cấp của BHXH tỉnh.
- Thực hiện công tác giám định chi KCB của người có thẻ BHYT tại các
cơ sở KCB. Tiếp nhận và hướng dẫn người bệnh có thẻ BHYT.
- Tiếp nhận hồ sơ xin giải quyết các chế độ BHXH ngắn hạn, thẩm định
và ra quyết định giải quyết; tiếp nhận hồ sơ và giải quyết thanh toán trực tiếp
chi phí KCB, BHYT, tiếp nhận hồ sơ xin giải quyết các chế độ dài hạn của các
đơn vị, tổ chức, cá nhân tham gia nộp BHXH tại BHXH huyện, nộp về bộ phận
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
1 cửa và nhận lại kết quả cho đơn vị, tổ chức, cá nhân theo sự phân cấp của
giám đốc BHXH tỉnh.
- Thực hiện việc thông tin tuyên truyền, giải quyết chính sách, chế độ trên
địa bàn.
- Quản lí công chức, viên chức, tài chính và tài sản thuộc BHXH huyện
theo phân cấp của BHXH VN và BHXH tỉnh.
- Thực hiện chế độ báo cáo với BHXH tỉnh và cấp ủy địa phương theo
quy định.
1.2.3.Cơ cấu tổ chức bộ máy BHXH huyện Trùng Khánh:
Là cơ quan BHXH cấp huyện, BHXH huyện Trùng Khánh có tư cách
pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng. Tổ chức bộ máy quản lý của cơ quan
không chia thành các phòng ban mà được chia thành 5 bộ phận chính. Các bộ
phận có quan hệ mật thiết với nhau, mang tính chất tương hỗ để cùng thực hiện
mục tiêu chung do cơ quan đề ra.
Sơ đồ 1 : Tổ chức bộ máy hoạt động của BHXH huyện Trùng Khánh
BHXH huyện
Trùng Khánh
Giám đốc
Phó giám đốc
Bộ phận
Thu
Bộ phận
kế toán
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Bộ phận
chế độ
Chính sách
Bộ phận
sổ thẻ
Bộ phận
giám định
BHYT
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
( Nguồn: BHXH huyện Trùng Khánh)
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
- Ban giám đốc gồm có:
+ 1 giám đốc
+ 1 phó giám đốc
- 5 bộ phận chuyên môn bao gồm:
+ Bộ phận thu gồm có 1 cán bộ
+ Bộ phận kế toán gồm có 2 cán bộ
+ Bộ phận chế độ chính sách có 1 cán bộ
+ Bộ phận sổ thẻ gồm có 1 cán bộ
+ Bộ phận giám định BHYT gồm có 2 cán bộ
1.3.Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và lao động của đơn vị:
BHXH huyện Trùng Khánh xác định yếu tố cán bộ là yếu tố đặc biệt
quan trọng, do đó luôn củng cố kiện toàn, phân công phân nhiệm cán bộ có đủ
năng lực chuyên môn nghiệp vụ, đủ bản lĩnh chính trị tư tưởng phụ trách từng
mảng công việc như thu BHXH, BHYT bắt buộc, giải quyết chế độ chính sách,
giám định BHYT, kế hoạch tài chính và thu BHXH, BHYT tự nguyện.
Từ khi thành lập BHXH huyện Trùng Khánh chỉ có 4 viên chức, đến nay
số lượng CBCC của đơn vị không ngừng trưởng thành với 11 người (9 viên
chức và 2 hợp đồng lao động). Trong đó trình độ đại học 5 người chiếm 45,5%,
1 trình độ cao đẳng chiểm 9,1%, còn lại là trung cấp, chi bộ BHXH huyện có 6
đảng viên. Đại bộ phận CBCC của BHXH huyện đã sử dụng thành thạo tin học
văn phòng và ứng dụng tốt các phần mềm vào công tác thu BHXH, BHYT, Kế
hoạch tài chính và thanh toán chi phí KCB - BHYT.
Thống kê cụ thể trong bảng sau:
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
Bảng 1: Cơ cấu cán bộ công chức, viên chức BHXH huyện Trùng Khánh
Chỉ tiêu
Số lượng (người)
Tỷ lệ (%)
+ Nam
4
36,4
+ Nữ
7
63,6
+ Đại học
5
45,5
+ Cao đẳng
1
9,1
+ Trung cấp
5
45,4
+ Trung cấp
3
27,3
+ Sơ cấp
6
54,6
Giới tính:
Trình độ chuyên môn nghiệp vụ:
Trình độ lý luận:
(Nguồn: BHXH huyện Trùng Khánh)
1.4. Cơ sở vật chất kỹ thuật của đơn vị
BHXH huyện Trùng Khánh có trụ sở nhà 2 tầng đặt tại trung tâm thị trấn
Trùng Khánh với khuôn viên rộng khoảng 920m2 . Bao gồm 5 phòng làm việc, 1
phòng khách và 1 hội trường.
Tại các phòng chức năng và phòng giám đốc đều được trang bị máy tính có
nối mạng internet, rất thuận lợi cho việc tìm kiếm các tài liệu, thông tin, các văn
bản pháp luật phục vụ tốt cho công việc. Khi cần có thể liên lạc với cơ quan
BHXH Tỉnh hoặc BHXH các huyện khác trên địa bàn tỉnh thông qua hệ thống
máy tính này.
1.5. Những thuận lợi và khó khăn
* Thuận lợi:
Ngay từ khi thành lập, Bảo hiểm xã hội Trùng Khánh luôn nhận được sự
quan tâm lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự phối hợp chặt chẽ có
hiệu qua của các sở ban ngành, các tổ chức đoàn thể các phòng ban chuyên môn
cấp huyện và sự hợp tác của các đơn vị SDLĐ, các cơ sở KCB cùng với sự cố
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
gắng, nỗ lực phấn đấu của toàn thể CBCC các thế hệ đã tạo ra nguồn đọng lực
to lớn để BHXH Cao Bằng vượt qua khó khăn thử thách, tập trung hướng vào
các nhiêm vụ trọng tâm nhằm thực hiện tốt các chế độ chính sách BHXH,
BHYT tại địa phương.
Luật BHXH, BHYT được Nhà nước ban hành tạo thuận lợi cho chính
sách BHXH, BHYT bắt buộc, mở rộng và phát triển mạnh mẽ trên địa bàn của
huyện.
Đặc biệt BHXH huyện Trùng Khánh đã có một đội ngũ cán bộ, công
chức yêu ngành, yên tâm công tác, luôn học tập nâng cao trình độ chuyên môn
nghiệp vụ. Sự nỗ lực cố gắng, đoàn kết phấn đấu của tập thể cán bộ công chức,
nêu cao tinh thần trách nhiệm phục vụ đối tượng, luôn bám sát kế hoạch được
giao, tìm mọi biện pháp tháo gỡ những vướng mắc để hoàn thành tốt nhiệm vụ .
* Khó khăn:
Nhận thức về chính sách BHXH, BHYT của một số chủ sử dụng lao động
và người lao động còn hạn chế, chưa hiểu rõ trách nhiệm và quyền lợi của mình
khi tham gia BHXH, BHYT, dẫn đến tình trạng một số đối tượng thuộc diện bắt
buộc theo luật định, nhất là khối Doanh nghiệp ngoài quốc doanh, không tự giác
tham gia BHXH, BHYT.
Hệ thống Luật pháp liên quan đến việc tổ chức thực hiện BHXH, BHYT,
còn chưa đồng bộ, các chế tài xử phạt chưa đủ mạnh, nên nhiều đơn vị sử dụng
lao động còn nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN.
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
II.TÌNH HÌNH THỰC HIỆN BHXH TẠI BHXH HUYỆN TRÙNG KHÁNH
TỈNH CAO BẰNG
2.1.Công tác tuyên truyền, thông tin, phổ biến chính sách, pháp luật BHXH
Năm 2011, BHXH huyện Trùng Khánh tiến hành tuyên truyền, phổ biến
chính sách BHXH, BHYT, BHTN tới các đơn vị SDLĐ và các đối tượng thông
qua các phương tiện thông tin đại chúng. Thường xuyên tổ chức các lớp tập
huấn đến các cơ sở KCB và các đơn vị tham gia đóng BHXH trên địa bàn
huyện. Chủ động phối hợp với các ngành chức năng như: Phối hợp với Liên
đoàn Lao động và Sở lao động thương binh và xã hội phổ biến Luật BHXH;
phối hợp với sở y tế phổ biến luật BHYT; phối hợp các cơ quan báo đài của địa
phương, Hội phụ nữ, Hội nông dân và Ban quản lý khu chế xuất để tuyên truyền
về BHXH và BHYT tự nguyện. Phối hợp chặt chẽ với Ban tuyên giáo huyện ủy
tổ chức các buổi giao ban chuyên đề với đại diện các cơ quan thông tấn, báo chí
trên địa bàn để trao đổi thông tin, cũng như định hướng dư luận xã hội đối với
những vấn đề quan tâm và chưa hiểu rõ về BHXH, BHYT…
2.2. Tình hình tham gia BHXH
Trong những năm qua, BHXH huyện Trùng Khánh đã không ngừng mở
rộngđược đối tượng tham gia BHXH, cụ thể như sau:
Bảng 2: Tình hình tham gia BHXH tại BHXH huyện Trùng Khánh
Số lao động tham
BHXH (Người)
gia
Số đơn vị sử dụng lao động
tham gia BHXH (Đơn vị)
STT Năm
Số người
Lượng
tăng
(giảm)
Tốc độ Số đơn Lượng
tăng
vị
tăng
(giảm)
(%)
Tốc độ
tăng (%)
1
2009
4822
-
-
154
-
-
2
2010
6455
1633
33,86
202
48
31,17
3
2011
6509
54
0,83
220
18
8,9
(Nguồn: Báo cáo thu BHXH huyện Trùng Khánh giai đoạn 2009-2011)
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
Qua bảng số liệu trên ta thấy số lao động và số đơn vị sử dụng lao động
tham gia BHXH qua các năm đều có sự tăng lên đáng kể.
Năm 2009 số lao động tham gia BHXH là 4822 (người), đến năm 2010 đã
tăng lên 6455 (người) với tốc độ tăng 33,86% và năm 2011 là 6509 (người ).
Số đơn vị sử dụng lao động tham gia BHXH cũng tăng lên nhanh chóng.
Năm 2009 mới có 154 đơn vị thì năm 2010 đã tăng thêm 48 đơn vị và năm 2011
toàn huyện đã có 220 đơn vị sử dụng lao động tham gia đóng BHXH cho người
lao động.
Sự tăng lên nhanh chóng của số lao động và số đơn vị sử dụng lao động
trong việc tham gia BHXH trên địa bàn huyện Trùng Khánh do ảnh hưởng của
nhiều yếu tố tác động như sự tăng lên nhanh chóng của các doanh nghiệp sản
xuât, kinh doanh; sự ý thức của người lao động, chủ sử dụng lao động về quyền
và nghĩa vụ của mình, cơ quan BHXH thực hiện nhiều chương trình phổ biến
kiến thức, nâng cao nhận thức của người dân về chế độ, chính sách BHXH.
2.3.Công tác cấp sổ BHXH, thẻ BHYT
Về công tác cấp sổ BHXH: Bảo hiểm xã hội huyện đã phối hợp chặt
chẽ với cơ quan thông tin đại chúng, tuyên truyền giải thích cho người lao động
và chủ sử dụng lao động hiểu rõ về chính sách, quyền lợi và nghĩa vụ của người
tham gia BHXH, BHYT. Trong những năm qua BHXH huyện Trùng Khánh đã
tiến hành xét duyệt và đề nghị cấp trên cấp sổ BHXH cho trên 6.000 lao động.
BHXH huyện Trùng Khánh đã hướng dẫn các đơn vị ghi sổ BHXH, đảm bảo
chính xác kịp thời, thuận tiện cho việc giải quyết chế độ chính sách.
Về công tác cấp thẻ BHYT: Hàng năm lập thủ tục cấp thẻ BHYT cho
trên 66 ngàn người. Riêng năm 2011 thực hiện Luật BHYT và được cấp trên
phân cấp công tác cấp thẻ BHYT cho người lao động và các đối tượng chính
sách xã hội trên địa bàn, BHXH huyện đã tiếp nhận kiểm tra thẩm định và cấp
trên 82.000 thẻ BHYT cho đối tượng tham gia BHYT. Trong đó có trên 16.000
thẻ BHYT trẻ em dưới 6 tuổi đạt 90 % số trẻ trong độ tuổi được cấp thẻ.
Việc cấp và đổi thẻ BHYT cho các đối tượng đảm bảo kịp thời và chính xác.
2.4. Tình hình thu, nộp BHXH
Với chức năng là cơ quan thực hiện chính sách BHXH, BHYT, những năm
qua BHXH huyện đã tham mưu cho các cấp uỷ Đảng, chính quyền, trong việc
lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác thu BHXH, BHYT. Đây là một
nhiệm vụ hết sức mới mẻ và khó khăn, nghiệp vụ này trước năm 1995 do cơ
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
quan Thuế và Tài chính thực hiện, từ năm 1995 ngay sau khi thành lập cơ quan
BHXH đã phải thực hiện nhiệm vụ thu BHXH. Đây thực sự là một khó khăn rất
lớn đối với toàn ngành nói chung và BHXH Trùng Khánh nói riêng, vì hầu hết
chưa có nghiệp vụ hay kinh nghiệm về công tác thu BHXH. Tuy nhiên, BHXH
huyện Trùng Khánh đã nhận được sự chỉ đạo sát sao của cơ quan cấp trên, của
các ban ngành có liên quan, từ đó số thu của huyện ngày càng tăng, hàng năm
đều đạt chỉ tiêu kế hoạch giao, số thu năm sau cao hơn năm trước. Nếu như năm
1996 mới chỉ có 21 đơn vị tham gia BHXH bắt buộc với 2.101 lao động, số tiền
thu: 1.309.123.000 đ, thì đến hết năm 2010 đã có 220 đơn vị tham gia BHXH,
BHYT bắt buộc với 6.509 lao động. Ngoài việc thực hiện BHXH-BHYT bắt
buộc, BHXH còn thực hiện BHYT tự nguyện. Năm 2009 đã có 21.836 đối
tượng tham gia BHYT nhân dân và học sinh, 6 tháng đầu năm 2011 có 1.577
đối tượng tham gia BHYT tự nguyện nhân dân(Đối tượng học sinh theo Luật
BHYT là đối tượng tham gia BHYT bắt buộc).
Bên cạnh những thành tích nổi bật trên thì công tác thu và quản lý thu
BHXH ở Trùng Khánh cũng còn một số mặt hạn chế. Tình hình nợ đọng BHXH
vẫn diễn ra và chủ yếu ở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh.
Tình hình thu nộp BHXH tại huyện Trùng Khánh được tổng hợp trong bảng
sau:
Bảng 3: Tình hình thu, nộp BHXH tại BHXH huyện Trùng Khánh
Đơn vị: Triệu đồng
Năm
Tình hình thu nộp BHXH
Tình hình nợ đọng
BHXH
Kế hoạch Tỉnh Kết
quả
Tổng
Tỷ
lệ
hoàn
giao
thực hiện
nợ
thành (%)
(trđ)
( trđ)
(trđ)
Lượng tăng
(giảm) tuyệt
đối (trđ)
2009
14.898
15.284
102,5
134,78
-
2010
19.612
19.566
99,8
388,6
253,82
2011
32.685
34.234
104,7
470,2
81.6
(Nguồn: Phòng thu BHXH huyện Trùng Khánh)
Qua bảng số liệu trên ta thấy, trong những năm qua BHXH huyện Trùng
Khánh đã thực hiện tương đối tốt công tác thu và quản lý thu BHXH, đã cơ bản
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
đạt được kế hoạch mà Tỉnh giao. Tuy nhiên tình hình nợ đọng BHXH vẫn còn
diễn ra với số tiền khá lớn. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới sự ổn định của
quỹ BHXH và còn ảnh hưởng rất lớn tới quyền lợi của NLĐ.
Từ thực tế trên đòi hỏi BHXH huyện Trùng Khánh phải không ngừng đề
ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác tu và quản lý thu nhằm
thực hiện thu đúng, thu đủ đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
2.5.Công tác xét duyệt hồ sơ, giải quyết chính sách, chế độ đối với người lao
động
Công tác xét duyệt hồ sơ, giải quyết chế độ, chính sách đối với người lao
động nhanh chóng, kịp thời luôn là vấn đề được cán bộ BHXH huyện Trùng
Khánh quan tâm hàng đầu. Không để trường hợp nào hưởng sai, hưởng quá thời
hạn.
Cán bộ BHXH Trùng Khánh luôn thực hiện nghiêm chỉnh quy trình xét
duyệt hồ sơ, giải quyết chế độ một cách nhanh chóng.
2.6.Công tác chi trả các chế độ BHXH cho người lao động :
Phối hợp chặt chẽ với Kho bạc và Ngân hàng NN&PTNT huyện Trùng
Khánh, hàng tháng tổ chức cấp phát chi trả cho khoảng trên 4.000 lượt người
với tổng số tiền là trên 7 tỷ đồng không để trùng, sót đối tượng. Đảm bảo an
toàn tuyệt đối tiền mặt không để nhầm lẫn mất mát.
Bảng 4: Công tác chi trả các chế độ BHXH tại BHXH huyện Trùng Khánh
Đơn vị: Triệu đồng
STT
Chế độ
1
Lương hưu
2
TNLĐ-BNN
3
Hưu trí
4
ÔĐ-TS-DSPHSK
Tổng cộng
Số tiền chi trả
Năm 2010
Năm 2011
47.907,2
52.043,3
64,9
100,2
24.955,5
31,7
2.242,6
3.376,8
75.170,2
55.552
(Nguồn: Bộ phận kế toán BHXH huyện Trùng Khánh)
Trong năm 2011 đã chi cho 1.202 lượt người hưởng chế độ ốm đau, thai
sản, dưỡng sức với số tiền là: 2.242.632.638 đồng.
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
Hàng năm quản lý và thực hiện BHYT cho trên 82 ngàn người tham gia
BHYT, phối hợp với Bệnh viện đa khoa Trùng Khánh tổ chức tốt công tác chăm
sóc sức khoẻ ban đầu, khám và điều trị cho trên 53 ngàn lượt người đến khám
chữa bệnh. Tổ chức giám định chặt chẽ, đảm bảo quyền lợi cho người bệnh là
đối tượng BHYT với số tiền chi gần 13 tỷ đồng mỗi năm, tạo nhiều thuận lợi
cho người tham gia BHYT khi đi khám, chữa bệnh. Chấp hành nghiêm chỉnh
pháp lệnh kế toán thống kê, quản lý chặt chẽ các tài khoản, chứng từ kế toán, sử
dụng có hiệu quả các tài sản, trang thiết bị do trên cấp và tự tiết kiệm mua sắm.
Công tác quản lý, sử dụng quỹ BHXH.
2.7.Công tác quản lý lưu trữ hồ sơ về BHXH
Hồ sơ, chứng từ là các tài liệu quan trọng để thực hiện các chế độ chính sách
và phục vụ cho công tác thanh tra, kiểm tra của các cơ quan Nhà nước có thẩm
quyền. Nhận thức đúng tầm quan trọng của nó, ngay từ ngày đầu thành lập đơn
vị đã đầu tư nhiều công sức cho việc kiện toàn hồ sơ đối tượng bằng hình thức
tiếp nhận của đối tượng và đề nghị cấp trên sao lục đến nay toàn bộ đối tượng
thụ hưởng BHXH-BHYT đều có hồ sơ, chứng từ lưu giữ tại BHXH huyện. Hồ
sơ, chứng từ được lưu giữ an toàn và khoa học theo từng nghiệp vụ chuyên môn
dễ tìm, dễ thấy và dễ lấy.
2.8.Công tác kiểm tra tình hình thực hiện chính sách, chế độ BHXH và việc
xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH
BHXH huyện Trùng Khánh luôn xác định kiểm tra là một nhiệm vụ quan
trọng, với mục tiêu làm tốt công tác thu, chi và thực hiện chế độ chính sách để
khắc phục hạn chế sai sót thấp nhất. Từ đó không để xảy ra trường hợp tiêu cực
làm thất thoát tiền của nhà nước. Trong công tác kiểm tra luôn chú trọng tới
công tác tiếp dân và giải quyết đơn thư, khi đối tượng trực tiếp hỏi hoặc có đơn
thư. Phân công lãnh đạo trực tiếp tiếp dân và trả lời các đơn thư của đối tượng,
kịp thời phân loại để giải quyết theo thẩm quyền một cách nhanh nhất và chính
xác, giúp đối tượng hiểu đầy đủ về các chế độ, chính sách. Chính vì vậy suốt 16
năm không có đơn thư khiếu nại tồn đọng hoặc vượt cấp.
BHXH huyện Trùng Khánh đã phối hợp chặt chẽ với các phòng, ban
chức năng của tỉnh, huyện, UBND các xã, chủ sử dụng lao động để kiểm tra
việc thực hiện chế độ chính sách BHXH trên địa bàn nhằm đảm bảo quyền lợi
cho người tham gia BHXH, kiểm tra công tác thanh quyết toán, chi phí khám
chữa bệnh tại Bệnh viện.
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
Kiểm tra công tác đối chiếu chi trả trợ cấp BHXH ở 20/20 xã, Thị trấn.
Phối hợp với bệnh viện huyện kiểm tra các đối tượng nằm điều trị nội trú tại các
khoa để nghe sự phản ánh về công tác phục vụ KCB có gì khiếm khuyết để khắc
phục.
2.9. Giải quyết khiếu nại, tố cáo về BHXH
Nhằm thực hiện đúng những quy định về pháp luật BHXH, trong những
năm qua BHXH huyện Trùng Khánh luôn coi trọng công tác giải quyết khiếu
nại, tố cáo về BHXH. Qua đó đảm bảo công bằng giữa các đối tượng tham gia
BHXH.
Năm 2010, cơ quan BHXH huyện Trùng Khánh đã phối hợp với thanh tra
lao động của Tỉnh tiến hành thanh tra, phát hiện sai phạm về việc đóng BHXH
cho người không có quan hệ lao động tại một số công ty trên địa bàn huyện.
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
III. NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ
3.1.Nhận xét
3.1.1.Những kết quả đạt được
Qua những phân tích ở trên, ta thấy BHXH huyện Trùng Khánh đã thực
hiện tốt theo chức năng, nhiệm vụ của cơ quan BHXH cấp quận huyện.
Với điều kiện còn nhiều khó khăn nhưng cán bộ BHXH huyện Trùng
Khánh đã luôn cố gắng để hoàn thành nhiệm vụ, kế hoạch được giao; số đơn vị,
số lao động tham gia và số thu BHXH ngày càng tăng lên. Năm 2010 mới có
154 đơn vị SDLĐ tham gia cho 4820 NLĐ với số thu là 15.284 (trđ), đến năm
2011 số đơn vị SDLĐ tham gia cho 6507 NLĐ với số thu là 34.234 (trđ).
Công tác tuyên truyền phổ biến chính sách BHXH và những văn bản quy
định bắt buộc đối với người tham gia BHXH được kết hợp với các chế tài xử lý
vi phạm BHXH được giao đến từng cơ quan, đơn vị, phường xã,... nên số người
tham gia BHXH đã tăng lên rất nhiều.
Không những thế BHXH huyện Trùng Khánh còn luôn tiến hành chi trả
kịp thời, đầy đủ cho đối tượng hưởng các chế độ, chính sách về BHXH. Năm
2010 chi trả lương hưu, trợ cấp cho 4.020 người với số tiền 72.902 (trđ), chi
khám chữa bện với số tiền 5.104 (trđ). Năm 2011 chi trả lương hưu, trợ cấp với
số tiền 83.741 (trđ), chi khám chữa bệnh với số tiền 8.107 (trđ),…Qua đó giúp
người lao động thêm tin tưởng vào chính sách của Đảng và Nhà nước.
3.1.2. Những mặt còn hạn chế
Bên cạnh những thành tựu đó thì BHXH huyện Trùng Khánh cũng còn
một số mặt còn hạn chế cần khắc phục như vẫn để xảy ra tình trạng nợ đọng
BHXH, một số doanh nghiệp chưa thực hiện tốt việc đóng BHXH cho người lao
động như chậm đóng, đóng với mức tiền lương tiền công thấp hơn thực tế.
Thực tế trên cũng phản ánh thực trạng số cán bộ BHXH còn thiếu, một
cán bộ theo dõi quá nhiều đơn vị SDLĐ nên chưa thật sát sao và chưa đem lại
hiệu quả cao.
3.2. Kiến nghị
Để khắc phát huy những ưu điểm và hạn chế những mặt tồn tại trong việc
thực hiện chế độ BHXH ở BHXH huyện Trùng Khánh, em xin đưa ra một số
khuyến nghị đối với cơ quan BHXH huyện Trùng Khánh như sau:
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
Thứ nhất, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền chính sách BHXH
BHXH là một lĩnh vực ảnh hưởng đến nhiều người, nhiều tầng lớp trong
cộng đồng xã hội, cho nên công tác thông tin tuyên truyền BHXH là vô cùng
cần thiết. Công tác tuyên truyền là công cụ, cầu nối giữa cơ quan BHXH với các
cơ quan, đơn vị tham gia BHXH, là con đường ngắn nhất đưa chính sách
BHXH đến được với mọi tầng lớp nhân dân. Hoạt động tuyên truyền đạt hiệu
quả cao sẽ giúp cho NLĐ, NSDLĐ nhận thức được tầm quan trọng của BHXH
để tự giác tham gia từ đó mở rộng được đối tượng tham gia, tăng nguồn thu cho
quỹ BHXH, đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHXH.
Thứ hai, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ BHXH
BHXH huyện Trùng Khánh cần sắp xếp tổ chức cán bộ theo hướng
chuyên sâu, cần phân định rõ ràng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng bộ
phận, từng cá nhân và phải chịu trách nhiệm trực tiếp với Giám đốc cơ quan
BHXH.
Số cán bộ công nhân viên trong cơ quan BHXH huyện Trùng Khánh còn
mỏng so với số người tham gia BHXH toàn huyện. Mỗi người phải phụ trách
một khối lượng công việc khá lớn nên cần có kế hoạch thực hiện một cách cụ
thể, khoa học, chi tiết.
Thứ ba, tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật
Đối với bất kỳ cơ quan nào, muốn nâng cao hiệu quả của công việc thì cần phải
tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật, trang thiết bị để phục vụ cho công việc.
Hiện tại, cơ quan BHXH huyện Trùng Khánh vẫn còn thiếu nhiều trang thiết bị
phục vụ cho công việc. Do vậy tăng cường cơ sở vật chất theo hướng hiện đại
hóa là yêu cầu cấp thiết hiện nay nhằm nâng cao hiệu quả quản lý đảm bảo
thông tin được cập nhật kịp thời, chính xác.
Tính đến cuối năm 2011, cơ quan BHXH huyện Trùng Khánh có 9 máy
tính để bàn nhưng đa số các máy này đều quá cũ, cấu hình thấp nên thường gặp
lỗi khi thao tác.
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
PHẦN II:BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
CHƯƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ BHXH VÀ CÔNG
TÁC THU BHXH
1.1. Một số vấn đề lý luận chung về BHXH
1.1.1 Khái niệm BHXH
Theo Luật BHXH số 71/2006/ QHH ngày 29 tháng 06 năm 2006 của
Quốc hội nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam thì: “ Bảo hiểm xã hội
là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi
họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh
nghề nghiệp, thất nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết..., trên cơ sở đóng góp và
sử dụng một quỹ tài chính tập trung, nhằm đảm bảo ổn định đời sống cho họ và
an toàn xã hội.”
Khái niệm BHXH phản ánh bản chất của BHXH. Đó là sự đảm bảo lợi
ích của người lao động khi tham gia vào BHXH trong những trường hợp phát
sinh các nhu cầu về bảo hiểm. Nó cùng với các chính sách an toàn lao động
khác hình thành nên một mạng lưới an toàn trong xã hội để bảo vệ cho người
lao động khi họ gặp phải những rủi ro hay rơi vào tình trạng không còn nguồn thu
nhập thì có những khoản trợ cấp nhất định để sinh sống.
1.1.2 Vai trò của BHXH
- Đối với Người lao động:
BHXH góp phần ổn định đời sống của người lao động tham gia BHXH,
những người tham gia BHXH sẽ được thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập
khi họ bị suy giảm, mất khả năng lao động, mất việc làm, chết.
Vì vậy, chính sách BHXH đã góp phần làm cho NLĐ ngày càng yêu nghề
hơn, gắn bó với công việc, sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình, cộng
đồng hơn; kích thích họ hăng say tham gia sản xuất, gắn kết NSDLĐ với NLĐ
lại gần nhau hơn. Từ đó nâng cao năng suất lao động, tăng sản phẩm xã hội góp
phần nâng cao chính cuộc sống của những người tham gia BHXH.
- Đối với Người sử dụng lao động:
Thực tế trong lao động sản xuất, NLĐ và NSDLĐ vốn có những mâu
thuẫn nhất định về lợi ích như TL-TC, thời hạn lao động.... Và khi rủi ro xảy ra,
nếu không có sự giúp đỡ của BHXH thì có thể dẫn đến tranh chấp giữa NLĐ và
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2
Báo cáo thực tập
GVHD:Ths. Phạm Đỗ Dũng
NSDLĐ. Vì vậy, BHXH góp phần điều hòa, hạn chế các mâu thuẫn đó; tạo ra
môi trường làm việc ổn định cho NLĐ; tạo sự ổn định cho chủ SDLĐ trong
công tác quản lý. Từ đó góp phần nâng cao hiệu quả năng suất lao dộng của
DN.
- Đối với Nhà Nước:
BHXH góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội. Qũy
BHXH được sử dụng để chi trả các chế độ BHXH cho người lao động và gia
đình họ, phần nhàn rỗi được đầu tư vào các hoạt động sản xuất, kinh doanh để
bảo tồn và tăng trưởng quỹ.
BHXH góp phần làm giảm bớt gánh khoảng cách giữa những người giàu
và người nghèo, góp phần bảo đảm sự công bằng xã hội.
BHXH là trụ cột của hệ thống ASXH, góp phần điều tiết các chính sách,
các chương trình ASXH của mỗi quốc gia. Khi BHXH phát triển, số đối tượng
tham gia và hưởng BHXH được mở rộng sẽ góp phần nâng cao đời sống của
người lao động nói riêng và dân cư nói chung, từ đó sẽ góp phần làm giảm số
đối tượng được hưởng các chính sách ASXH khác như ưu đãi xã hội, cứu trợ xã
hội và làm giảm gánh nặng cho ngân sách Nhà nước.
1.2 Một số vấn đề về công tác thu BHXH
1.2.1 Khái niệm thu BHXH
Thu BHXH luôn gắn với quyền lực của Nhà nước bằng hệ thống pháp
luật. Vì vậy ta có thể hiểu:
Thu BHXH là việc Nhà nước dùng quyền lực của mình bắt buộc các đối
tượng phải đóng BHXH theo mức phí quy định hoặc cho phép một số đối tượng
được tự nguyện tham gia, lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với
thu nhập của mình. Trên cơ sở đó hình thành một quỹ tiền tệ tập trung nhằm
mục đích bảo đảm cho các hoạt động BHXH.
Thu BHXH thực chất là quá trình phân phối lại một phần thu nhập của
các đối tượng tham gia BHXH, phân phối và phân phối lại một phần của cải của
xã hội dưới dạng giá trị, nhằm giải quyết hài hòa các mặt lợi ích kinh tế, góp
phần đảm bảo sự công bằng xã hội.
1.2.2 Vai trò của công tác thu BHXH
Quỹ BHXH hiện đang được thực hiện nhằm đạt mục tiêu là một quỹ độc
lập với NSNN, nhằm đảm bảo về tài chính để chi trả các chế độ BHXH cho
NLĐ. Vì thế, công tác thu BHXH ngày càng trở thành khâu quan trọng và quyết
SV: Hứa Thị Huyền Hương
Lớp Đ4BH2