“ Vai trò của khiếu nại, tố cáo đối với việc đảm bảo pháp chế trong quản lý hành chính, nhà nước

BÀI TẬP HỌC KỲ
MÔN LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC

Quyền khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại tố cáo là một trong
những quyền quan trọng trong quản lý hành chính hiện nay.. Các cá nhân,
tổ chức sử dụng hợp pháp quyền khiếu nại trong quản lý hành chính nhà
nước vừa nhằm đảm bảo pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước đồng
thời vừa “chống lại sự tha hóa quyền lực nhà nước từ phía cơ quan nhà
nước, công chức nhà nước”. Bởi vậy, khiếu nại không chỉ là quyền của
công dân mà “còn là công cụ để kiểm tra giám sát, dặt nền móng hành
chính vào khuôn phép”. Bên cạnh đó giải quyết khiếu nại, tố cáo cũng có
vai trò vô cùng quan trọng. Vậy vai trò đó là gì??? Để hiểu thêm về vấn đề
đó em xin trình bày phân tích đối với: “ Vai trò của khiếu nại, tố cáo đối với
việc đảm bảo pháp chế trong quản lý hành chính, nhà nước”
I – NHỮNG CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG :
Trước khi đi vào tìm hiểu vai trò của khiếu nại, tố cáo và giải quyết
khiếu nại tố cáo đối với việc đảm bảo pháp chế trong quản lý hành chính nhà
nước chúng ta cần tìm hiểu: “Khiếu nại tố cáo và bảo đảm pháp chế trong
quản lý hành chính là gì?”…
1. Bảo đảm pháp chế trong quản lí hành chính nhà nước:


a) Khái niệm: Bảo đảm pháp chế là tổng thể các biện pháp, phương tiện tổ
chức – pháp lí do các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và công dân áp dụng
nhằm thực hiện chức năng, quyền hạn, nhiệm vụ của các cơ quan nhà nước
và các tổ chức ấy cũng như việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân.
b) Các biện pháp pháp lí bảo đảm pháp chế trong quản lí hành chính nhà
nước bao gồm:

Các biện pháp pháp lí bảo đảm
pháp chế trong quản lí hành chính nhà nước

Hoạt
động
giám sát
của cơ
quan
quyền
lực nhà
nước

Hoạt
động
kiểm tra
của các
cơ quan
hành
chính
nhà
nước.

Hoạt
động xét
xử của
tòa án
nhân
dân.

Hoạt
động của
thanh tra

nhà nước
và thanh
tra nhân
dân.

Hoạt
động
kiểm tra
của các tổ
chức xã
hội.

Hoạt
động
khiếu
nại, tố
cáo và
giải
quyết
khiếu
nại, tố
cáo.

2. Khiếu nại, tố cáo:
a) Khái niệm:
Điều 2 Luật Khiếu nại, tố cáo đã quy định: “"Khiếu nại" là việc công dân,
cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục do Luật này quy định
đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định
hành chính, hành vi hành chính hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức

khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó trái pháp luật, xâm phạm
quyền, lợi ích hợp pháp của mình”.
Khiếu nại là một trong những quyền quan trọng để các cá nhân, cơ
quan, tổ chức (gọi chung là đối tượng quản lý) bảo vệ quyền là lợi ích hợp
pháp của mình khi tham gia vào quản lý hành chính nhà nước. Khiếu nại
trong QLHCNN là một hiện tượng tất yếu, phản ánh tranh chấp hành chính
giữa một bên là đối tượng QLHCNN và một bên là chủ thể QLHCNN.
Tranh chấp hành chính sẽ phát sinh khi đối tượng QLHCNN cho rằng
quyền, lợi ích hợp pháp của họ bị xâm hại bởi quyết định hành chính
(QĐHC), hành vi hành chính (HVHC) trái pháp luật của chủ thể QLHCNN.
Việc cá nhân, tổ chức thực hiện quyền khiếu nại là sự phản ứng của đối
tượng QLHCNN với chủ thể QLHCNN.
Có thể nói, quyền khiếu nại và thực hiện quyền khiếu nại là hai mặt
của một vấn đề. Nếu quyền khiếu nại tồn tại như một khả năng mà đối tượng
quản lý có thể sử dụng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình thì
thực hiện khiếu nại chính là hoạt động biến khả năng đó thành hiện thực. Vì
thế, việc thực hiện quyền khiếu nại của công dân có vai trò to lớn trong việc
mở rộng dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy quyền làm chủ của công dân
góp phần tích cực vào việc tăng cường và đảm bảo pháp chế.
Khoản 2 Điều 2 Luật KNTC năm 1998 đã quy định khái niệm tố cáo:
“Tố cáo là việc công dân theo thủ tục do Luật này quy định báo cho cơ
quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của
bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại
lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ
chức”
b) Điểm khác biệt giữa khiếu nại và tố cáo:


- Một là về chủ thể:

* Khiếu nại: chủ thể là công dân, cơ quan, tổ chức, cán bộ công chức có
quyền lợi bị xâm phạm bởi một quyết định hành chính, hành vi hành chính
hoặc một quyết định kỷ luật CBCC hoặc người đại diện hợp pháp của những
người này khi họ thực hiện quyền khiếu nại. Chủ thể của hành vi khiếu nại
phải là người bị tác động trực tiếp bởi chính đối tượng của hành vi đó hoặc
là người được những người này ủy quyền theo quy định của pháp luật.
* Tố cáo Chủ thể của hành vi tố cáo chỉ có thể là công dân, song dù có liên
quan hay không có liên quan tới hành vi vi phạm pháp luật là đối tượng của
việc tố cáo, công dân vẫn có quyền thực hiện hành vi tố cáo của mình.
- Đối tượng:
* Khiếu nại: là quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành
chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà
nước hoặc một quyết định kỷ luật CBCC của cơ quan, tổ chức, cá nhân có
thẩm quyền.
* Tố cáo: là hành vi vi phạm pháp luật của bất cư cơ quan, tổ chức, cá nhân
nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi ích của nhà nước, quyền, lợi
ích hợp pháp của công dân.
- Về cấp độ sai phạm thì nội dung tố cáo cao hơn, mức độ vi phạm pháp luật
nghiêm trọng hơn so với nội dung khiếu nại.

CÁC QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ
VỀ CHÍNH TRỊ

Quyền
bầu cử
ứng cử

Quyền
tham gia
quản lý

NN và
XH

Quyền
khiếu
nại
tố cáo

Quyền
và
nghĩa vụ
bảo vệ
Tổ quốc

Nghĩa vụ
Quân sự;
Tham gia
xây dựng
QP
toàn dân

Nghĩa
vụ
Tuân
thủ
pháp
luật
……

II – VAI TRÒ CỦA KHIẾU NẠI , TỐ CÁO VÀ GIẢI QUYẾT KHIẾU
NẠI TỐ CÁO TRONG VIỆC BẢO ĐẢM PHÁP CHẾ TRONG QUẢN LÝ
HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC
Một trong những quyền chính trị quan trọng mà Hiến pháp xác lập
cho công dân Việt Nam là quyền khiếu nại, tố cáo. Điều 74 Hiến pháp năm
1992 quy định: “ Công dân có quyền khiếu nại, quyền tố cáo với cơ quan
Nhà nước có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan Nhà
nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân hoặc bất cứ
cá nhân nào.
Việc khiếu nại, tố cáo phải được cơ quan Nhà nước xem xét và giải quyết
trong thời hạn pháp luật quy định.
Mọi hành vi xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của
tập thể và của công dân phải được kịp thời xử lý nghiêm minh. Người bị
thiệt hại có quyền được bồi thường về vật chất và phục hồi danh dự.
Nghiêm cấm việc trả thù người khiếu nại, tố cáo hoặc lợi dụng quyền khiếu
nại, tố cáo để vu khống, vu cáo làm hại người khác.”
Về cơ bản điều 74 Hiến pháp 199 là sự ghi nhận lại điều 73 hiến pháp 1980,
bằng quy phạm pháp luật có hiệu lực pháp lí cao nhất bảo đảm cho các công
dân được thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo và buộc các cơ quan nhàn nước,
các nhà chức trách phải xem xét và giải quyết kịp thời. Hiến pháp không
những nghiêm cấm việc lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để vu khống, vu
cáo làm hại người khác. Đây là một điểm phát triển mới của Hiến pháp năm
1992. Thực tế cho thấy khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại tố cáo có vai


trò quan trọng trong việc đảm bảo pháp chế trong quản lý hành chính nhà
nước.
Có thể thấy khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại tố cáo là 2 vấn đề cơ
bản của 2 đối tượng trong quản lý hành chính. Một bên là đối tượng quản lý
và một bên là đối tượng bị quản lý.

1. Vai trò của khiếu nại, tố cáo trong việc đảm bảo pháp chế trong quản lý
hành chính nhà nước:
Khiếu nại, tố cáo là hình thức đặc biệt quan trọng để nhân dân lao
động trực tiếp tham gia vào quản lí nhà nước và quản lí xã hội. Ở đây phải
thống nhất trong nhận thức rằng công dân không chỉ có quyền khiếu nại, tố
cáo mà họ còn có nghĩa vụ khi thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo. Từ việc
thực hiện quyền và nghĩa vụ này, pháp luật xác nhận trách nhiệm của công
dân trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ nhà nước trong sạch và có năng lực
cũng như bổn phận của họ trong xã hội.
Thứ nhất, khiếu nại tố cáo là hình thức để công dân bảo vệ lợi ích
hợp pháp của mình. Thông qua khiếu nại, tố cáo mà công dân mà các chủ
thể thực hiện pháp luật thể hiện được ý kiến của mình đối với các quyết định
hành chính, hành vi hành chính…. Tuy nhiên, chủ thể chỉ tiến hành khiếu
nại, tố cáo khi cho rằng những quyết định đó sai trái, ảnh hưởng đến quyền
và lợi ích hợp pháp của mình. Nhờ có quyền khiếu nại, tố cáo mà cá nhân, tổ
chức bộc lộ ý chí phản kháng đối với những quyết định hành chính, hành vi
hành chính sai trái.
Như vậy, có thể coi quyền khiếu nại là “quyền để bảo vệ quyền” được
sử dụng khi quyền chủ thể của bản thân người khiếu nại hoặc người do mình
bảo hộ bị vi phạm do quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính sai
phạm. Thông qua hoạt động khiếu nại, mọi chủ thể có thể tự bảo vệ và yêu


cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp
của mình.
Ví dụ: A là người đang điều khiển xe moto thì bị cảnh sát giao thông
phạt vì không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông. Mức phạt mà viên
cảnh sát xử phạt với hành vi trên của A là 300 nghìn đồng. Nhận thấy sự bất
hợp lý A làm đơn khiếu kiện.
Thứ hai, khiếu nại, tố cáo chính là hình thức để thực hiện quyền dân

chủ của mình, bộc lộ ý kiến với hành vi hành chính,quyết định hành chính,
quyết định kỷ luật cán bộ, công chức. Trong các quy định về quyền của công
dân, công dân có rất nhiều hình thức để thực hiện quyền dân chủ của mình
và một trong số đó là quyền khiếu nại, tố cáo. Tính dân chủ được thể hiện ở
chỗ công dân có quyền nêu những ý kiến, những thắc mắc của mình đối với
những quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật cán bộ,
công chức nhưng “khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó trái
pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình..”
Khiếu nại, tố cáo là quyền dân chủ của công dân. Nó không những là
công cụ pháp lý hữu hiệu để công dân, cơ quan, tổ chức bảo vệ quyền và lợi
ích của mình, lợi ích của Nhà nước mà còn là một trong những phương thức
quan trọng để công dân tham gia quản lý nhà nước, là phương thức để Nhà
nước nhìn lại công tác quản lý hành chính của mình.
Thứ ba, khiếu nại, tố cáo là hình thức mà công dân cung cấp cho nhà
nước thông tin về thực trạng pháp luật để từ đó giúp cho các cơ quan nhà
nước kiểm định được tính đúng đắn, phù hợp và khả thi của chính sách pháp
luật do mình ban hành và tìm ra các phương hướng giải quyết cho phù hợp.
Trong quá trình thực hiện pháp luật, có nhiều biện pháp và phương hướng để
nâng cao công tác này mà một trong số đó chính là thông qua việc khiếu nại,
tố cáo của công dân. Chính nhờ những thông tin này mà các cơ quan chức


năng đánh giá được thực trạng thực hiện pháp luật hiện nay, cái gì làm được,
cái gì chưa làm được, cái gì còn hạn chế, yếu kém …. Để từ đó đưa ra những
biện pháp khắc phục, đưa ra các hướng giải quyết cho phù hợp. Đồng thời,
thông qua hoạt động tố cáo.
Về vai trò của tố cáo, thông qua hoạt động này mà Nhà nước có được
một nguồn thông tin về những hành vi vi phạm pháp luật diễn ra trong tất cả
các lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt là trong quản lý hành chính nhà
nước, qua đó, các cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền kiểm tra, xem xét

để có biện pháp xử lý. Có thể thấy đây chính là một trong những nguồn của
công tác phòng chống tham nhũng. Khi mà vẫn còn tình trạng “quan chức
bao che cho nhau” thì công dân chính là người có tiếng nói để đưa ra ánh
sáng những “điểm tối” trong quản lý hành chính nhà nước.
Ví dụ: Vụ việc tham nhũng đất ở Đồ Sơn – Hải Phòng, nếu không có
đơn tố cáo của công dân thì biết bao giờ vụ việc đó mới được đưa ra trước
pháp luật để xử lý.
Chính thông qua khiếu nại, tố cáo của công dân mà nhiều hành vi
tham nhũng, lãng phí, vi phạm dân chủ được làm sáng tỏ, góp phần làm cho
bộ máy nhà nước thêm trong sạch, củng cố lòng tin của nhân dân lao động
đối với Đảng và Nhà nước ta.
Thứ năm thông qua khiếu nại, tố cáo là việc cơ quan, tổ chức Nhà
nước cấp trên kiểm tra việc chấp hành pháp luật của cơ quan, tổ chức Nhà
nước cấp dưới và cá nhân thông qua việc đánh giá tình hợp pháp của các
quyết định hành chính, hành vi hành chính….qua đó giúp nhà nước hoàn
thiện cơ chế quản lý xã hội bằng pháp luật, đồng thời nhằm khôi phục các
quyền, lợi ích của công dân, cơ quan, tổ chức bị quyết định hành chính,
hành vi hành chính xâm phạm.


Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo
của Đảng đã trở thành một quan điểm xuyên suốt được ghi nhận trong các
văn kiện của Đảng và chính thức được thể chế hóa trong Điều 2 Hiến pháp
1992: “Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Tất cả
quyền lực thuộc về nhân dân mà nền tảng là giai cấp công nhân với giai cấp
nông dân và đội ngũ trí thức xã hội chủ nghĩa”.
Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta nhằm bảo
đảm quyền dân chủ của Nhân dân, khẳng định nhân dân là chủ thể của
quyền lực nhà nước và giải quyết các vấn đề liên quan đến tổ chức quyền lực

nhà nước, mối quan hệ giữa Nhà nước và pháp luật và mối quan hệ giữa Nhà
nước với công dân. một trong những nhiệm vụ trong tâm để xây dựng Nhà
nước pháp quyền là giải quyết mối quan hệ giữa Nhà nước và pháp luật.
Trong mối quan hệ này phải đáp ứng được yêu cầu: Nhà nước đặt ra pháp
luật nhưng pháp luật phải là căn cứ, cơ sở trong mọi hoạt động của Nhà
nước, pháp luật phải trở thành công cụ, phương tiện để hạn chế quyền lực
nhà nước. Ở nước ta, khi xây dựng nhà nước pháp quyền, pháp luật đã trở
thành một đại lượng thống nhất, giữ địa vị cao trong xã hội. Tuy nhiên,
muốn xây dựng Nhà nước pháp quyền thì phải có một hệ thống pháp luật
đầy đủ, phù hợp và đặc biệt pháp luật phải tồn tại trong mọi lĩnh vực sinh
hoạt của đời sống xã hội, tính tối cao của pháp luật phải chi phối trong các
lĩnh vực hoạt động của Nhà nước và điều chỉnh các quan hệ xã hội. Với tư
cách là công cụ để giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, hoạt động
khiếu nại, tố cáo đã góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật đang còn nhiều
bất cập. Bên cạnh đó, hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo nhằm bảo đảm
quyền dân chủ của công dân cũng giữ một vai trò quan trọng đối với việc
đảm bảo pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước – một trong những


nhiệm vụ quan trọng không thể thiếu trong quá trình xây dựng Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Quyền khiếu nại, tố cáo là một trong những quyền và nghĩa vụ chính
trị - pháp lý của công dân. Quyền khiếu nại, tố cáo của công dân không tồn
tại độc lập mà liên quan chặt chẽ với các quyền tự do khác của công dân
trong mối quan hệ tổng hòa của sự thống nhất các quyền và nghĩa vụ của
công dân. Vì thế, việc thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo của công dân vó vai
trò to lớn trong việc mở rộng dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy quyền làm
chủ của nhân dân, góp phần tích cực vào việc tăng cường và đảm bảo pháp
chế. Thông qua khiếu nại, tố cáo của công dân mà nhiều hành vi tham
nhũng, lãng phí, vi phạm dân chủ được tăng cường và bảo đảm pháp chế.

2. Vai trò của việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong việc đảm bảo pháp chế
trong quản lý hành chính nhà nước:
Có thể nhận định, nếu khiếu nại, tố cáo có vai trò rất quan trọng trong
việc đảm bảo pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước thì giải quyết
khiếu nại, tố cáo cũng có vai trò không kém, là một nhiệm vụ hết sức quan
trọng đồng thời cũng hết sức phức tạp trong tình hình hiện nay. Giải quyết
khiếu nại tố cáo một trong các hoạt động của quản lý hành chính nhà nước,
là hoạt động bảo đảm pháp chế trong quản lý nhà nước, bảo vệ các quyền và
lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức, bảo vệ lợi ích của Nhà
nước, xã hội, bảo vệ trật tự kỷ cương, trật tự pháp luật, xử lý những hành vi
vi phạm pháp luật. Trong hoạt động này, một bên tham gia quan hệ luôn
luôn là cơ quan hành chính nhà nước còn bên kia có thể là cá nhân, cơ quan,
tổ chức.
Thứ 1, Thông qua hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo cơ quan
hành chính nhà nước cấp trên kiểm tra, giám sát, đánh giá hoạt động của


cấp dưới, từ đó có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, yếu kém
và xử lý hành vi vi phạm pháp luật để xây dựng một nền hành chính vững
mạnh, trong sạch, chuyên nghiệp, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả. Việc giải
quyết khiếu nại, tố cáo là một trong những công việc của các cơ quan hành
chính nhà nước, vì lý dó đó mà cơ quan cấp trên căn cứ vào việc giải quyết
này mà đánh giá, kiểm tra được cơ quan cấp dưới.
Thứ 2,Thông qua giải quyết khiếu nại, tố cáo, Nhà nước kiểm tra,
giám sát hoạt động của bộ máy; kiểm tra tính đúng đắn, sự phù hợp, và tính
khả thi của chính sách, pháp luật và các quyết định quản lý do mình ban
hành. Như vậy, giải quyết khiếu nại, tố cáo có vai trò quan trọng đối với bảo
đảm pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước: từ việc xây dựng và hoàn
thiện hệ thống pháp luật đến việc tổ chức thi hành và xử lý vi phạm pháp
luật và quá trình ban hành và thực hiện các quyết định quản lý của nhà nước.

Ngược lại, nếu quản lý hành chính nhà nước ngày càng hoàn thiện, hiệu lực,
hiệu quả quản lý nhà nước ngày càng được nâng cao sẽ hạn chế khiếu nại, tố
cáo, có ảnh hưởng tích cực đến tình hình khiếu nại, tố cáo, và giải quyết
khiếu nại, tố cáo.
Hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo có vai trò trong việc đảm bảo
pháp chế và kỷ luật trong quản lý nhà nước. Việc tuân thủ, chấp hành pháp
luật của các cơ quan hành chính nhà nước là tấm gương phản chiếu đời sống
chính trị, xã hội, pháp luật. Thực tiễn cho thấy ở một số địa phương do phát
sinh khiếu nại, tố cáo mà cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền
không làm tốt công tác giái quyết khiếu nại, tố cáo đã dẫn đến ách tắc, trì trệ,
ảnh hưởng đến hoạt động thông suốt, liên tục của nền hành chính. Chính vì
vậy, để nhân dân tin theo Đảng, Nhà nước thì trong hoạt động giải quyết
khiếu nại, tố cáo, các cơ quan và người có thẩm quyền phải đặc biệt nghiêm


chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo. Có vậy mới
đảm bảo được pháp chế trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước.
III – THỰC TRẠNG VÀ NGUYÊN NHÂN TRONG VIỆC KHIẾU NẠI
TỐ CÁO VÀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TỐ CÁO HIỆN NAY:
1.Thực trạng:
Theo báo cáo của Thanh tra Chính phủ, trong quí I năm 2009, tại trụ
sở tiếp công dân của Trung ương Đảng và Nhà nước tại Hà Nội, đã có 3.642
lượt người đến trình bày 900 vụ việc, trong đó khiếu nại là 623, tố cáo 143,
kiến nghị 96 việc… Một số vụ việc khiếu nại tố cáo kéo dài, mặc dù đã được
các cơ quan có thẩm quyền giải quyết, trong đó đã có những vụ việc đã có ý
kiến chỉ đạo của Thủ tưởng Chính phủ nhưng công dân vẫn không chấp
nhận mà tiếp tục vượt cấp tập trung tại hai trụ sở trên. Ông Bùi Nguyên Súy
- Vụ trưởng vụ giải quyết đơn thư tố cáo và tiếp dân, Thanh tra Chính phủ
cho biết: Trong thời gian gần đây, tình hình khiếu nại tố cáo ở 1 số địa
phương và khiếu kiện của các công dân lên các cơ quan của TW có tăng lên.

Nguyên nhân là do các địa phương khi thực hiện các việc giải tỏa thu hồi đất
đền bù, giải phóng mặt bằng có những lúc chưa được chặt chẽ, chưa được
đúng quy trình. Đôi khi còn thiếu dân chủ, thiếu công khai minh bạch, cho
nên dân thường kéo đến UBND cấp Tỉnh hoặc kéo lên Trung ương để khiếu
kiện.
Tính đến hết quý I, còn 237 vụ việc Thủ tướng Chính phủ đã có kết luận và
ý kiến chỉ đạo nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm. Nhiều ý kiến
cho rằng nguyên nhân của tình trạng này là do một số cấp ủy, chính quyền
địa phương chưa quan tâm đúng mức, chưa thường xuyên, sâu sát, có nơi


còn xem nhẹ công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo nên các vụ việc
khiếu kiện không được giải quyết kịp thời, dứt điểm ngay từ khi mới phát
sinh, để tích tụ lâu ngày trở thành khiếu kiện đông người, thậm chí trở thành
điểm nóng. Theo ông Lê Tiến Hào, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ, còn có
nhiều nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng này. Thứ nhất, do một số người
có liên quan chưa đồng tình với kết luận, chưa chấp nhận cho nên chưa thực
hiện; nguyên nhân thứ 2 là do ở địa phương không có điều kiện để giải quyết
kết luận đó; nguyên nhân thứ 3 là cơ quan chức năng ở 1 số nơi chưa làm hết
trách nhiệm, vẫn đùn đẩy, né tránh...
Bên cạnh đó, một số địa phương chưa quan tâm một cách cách triệt
để, riết ráo trong những vụ việc khiếu kiện dai dẳng, kéo dài; những vụ việc
khiếu kiện nhiều năm, những vụ việc do lịch sử để lại, đặc biệt là ở 1 số tỉnh
phía Nam. Do quá trình thực hiện kết luận của của Thủ tướng ở một số địa
phương còn có nhiều bất cập, tính khả thi chưa cao nên không tổ chức triển
khai thực hiện được, nên công dân tiếp tục đi lên cơ quan TW khiếu kiện.
Bên cạnh đó nhiều thế lực thù địch lời dụng nhà nước có chính sách
dân chủ trong khiếu kiện, tố cáo để “giật dây” với các mục đích gây rối an
ninh quốc gia.
2. Nguyên nhân:

- Cơ chế, chính sách pháp luật còn nhiều bất cập và hạn chế.
- Công tác quản lý hành chính còn tồn động nhiều vấn đề yếu kém, nhiều địa
phương còn để tình trạng quan “ăn đất” của dân, công tác thu hồi đất, giải
phóng mặt bằng, đền bù cho dân còn nhiều “oan sai”, nhiều khúc mắc.


- Một số đội ngũ cán bộ đạo đức thiếu, trình độ yếu kém, nhũng nhiễu, hạch
sách nhân dân. Tình trạng “cò đơn” diễn ra cũng chính vì lý do trên, rồi tình
trạng muốn giải quyết đơn thì đơn phải đi kèm với “phong bì” nếu không
muốn bị “ngâm đơn”.
- Trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, các cơ quan nhà nước còn
thiếu trách nhiệm, giải quyết qua loa, đùn đẩy trách nhiệm, xã đẩy cho
huyện, huyện đẩy cho xã….
- Việc vận động, tuyên truyền ý thức pháp luật, tuyên truyền hòa giải còn
nhiều hạn chế dẫn đến tình trạng người dân bị nhiều thế lực thù địch đứng
đằng sau để “giật dây”, lôi kéo vào các mục đích “chính trị”.
IV – MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VÀ GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI KHIẾU NẠI, TỐ
CÁO VÀ CÔNG TÁC GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO.
Để khắc phục được những hạn chế trên theo em cần chú ý một số
điểm sau:
Thứ 1, Tạo một cơ chế thông tháo, tạo một hành lang pháp lý đồng bộ, chặt
chẽ đúng đắn. Nâng cao hơn nữa chất lượng của luật khiếu nại, tố cáo, các
văn bản quy định của pháp luật về vấn đề trên.
Thứ 2, Nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ, cả chất lượng đạo đức lẫn
nghiệp vụ. Bởi dù sao đi chăng nữa con người vẫn là nhân tố quyết định, là
nhân tố quan trọng trong mọi vấn đề, nâng cao chất lượng con người (đội
ngũ cán bộ) là một việc làm vô cùng cần thiết.
Thứ 3, Nâng cao cơ sở vật chất, kỹ thuật để người dân dễ dàng khiếu nại, tố
cáo cũng như các cơ quan hành chính nhà nước dễ dàng giải quyết khiếu nại,
tố cáo, đẩy mạnh công nghệ thông tin, khoa học vào công tác quản lý hành

chính. Ví dụ: Khiếu nại, tố cáo qua các hòm thư điện tử, qua các trang
web…


Thứ 4, Nâng cao công tác kiểm tra giám sát các đơn vị cơ sở, nâng cao và
gắn trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo tới cá nhân giải quyết.
Thứ 5, Nâng cao hiểu biết về pháp luật, đưa pháp luật gần hơn với người
dân, do đó đòi hỏi phải nâng cao công tác tuyên truyền giáo dục, nâng cao
công tác hòa giải tại địa phương.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Một số vấn đề bức xúc trong lĩnh vực khiếu nại tố cáo của công dân /
Nguyễn Thị Hoài Thu // Người đại biểu nhân dân, Số 79/1998
2. Những nội dung chủ yếu của Luật khiếu nại tố cáo / Tuấn Ngọc///Dân chủ
và Pháp luật, Số 02/1999
3. Quá trình xét và giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân / TS. Trần Minh
Hương // Tạp chí Luật học Số2/1998,tr.35-38
4. Những vướng mắc trong giải quyết khiếu nại tố cáo và cách giải quyết /
Thắng Lợi // Tạp chí Dân chủ và Pháp luật Số 8/2000
5. Một số ý kiến về đổi mới việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của chính
quyền địa phương / Ths.Nguyễn Hạnh // Tạp chí Dân chủ và Pháp luật Số
5/2000.
6. Yếu tố nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại tố cáo / Trần Thị Hiền //
Tạp chí Kiểm tra Số 12/2002.
7. Một số quy định về khiếu nại và giải quyết khiếu nại cần hoàn thiện khi
sửa đổi, bổ sung luật khiếu nại, tố cáo / Kiều Cao Chung // Tạp chí Nhà
nước và Pháp luật . Viện nghiên cứu Nhà nước và Pháp luật , Số 5/2003


8. Giáo trình luật Hành chính nhà nước.

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU
I- NHỮNG CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG:
1. Bảo đảm pháp chế trong quản lí hành chính nhà nước
2. Khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại tố cáo
II-VAI TRÒ CỦA KHIẾU NẠI, TỐ CÁO và GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
TỐ CÁO ĐỐI VỚI VIỆC ĐẢM BẢO PHÁP CHẾ TRONG QUẢN LÝ
HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC .....................................................................................
1. Vai trò của khiếu nại, tố cáo đối với việc đảm bảo pháp chế trong
quản lý hành chính nhà nước.......................................................................................
2. Vai trò của giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với việc đảm bảo pháp
chế trong quản lý hành chính nhà nước.......................................................................
III- THỰC TRẠNG VÀ NGUYÊN NHÂN TRONG VIỆC GIẢI QUYẾT
KHIẾU NẠI TỐ CÁO HIỆN NAY
1. Thực trạng
2. Nguyên nhân
IV- MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VÀ GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI KHIẾU NẠI, TỐ
CÁO VÀ CÔNG TÁC GIẢI QUYẾT KIẾU NẠI, TỐ CÁO
LỜI KẾT
TÀI LIỆU THAM KHẢO