Siêu âm tụy lách chẩn đoán hình ảnh

Siªu ©m tôy, l¸ch


1. Gi¶i phÉu cña khoang sau phóc m¹c (KSPM)
- KSPM = phóc m¹c thµnh sau ë
tr­íc, m¹c ngang ë sau. Cã 3
khoang:
+ Khoang c¹nh thËn tr­íc: phóc
m¹c thµnh sau  m¹c quanh
thËn tr­íc (Gerota).
- APS: khoang c¹nh thËn tr­íc
+ Khoang quanh thËn: m¹c
+ PP: phóc m¹c thµnh
+ ARF: m¹c (quanh) thËn tr­íc
quanh thËn tr­íc  m¹c
- PRS: khoang quanh thËn
quanh thËn sau (Zuckerkandl). + PRF: m¹c (quanh) thËn sau
- PPS: khoang c¹nh thËn sau
+ Khoang c¹nh thËn sau: m¹c
+ TF: m¹c ngang
c¹nh thËn sau  m¹c ngang. - RMP: khoang gian m¹c tr­íc vµ sau
m¹c treo (tiÒm tµng gi÷a APS vµ
PRS)
- L­u ý: c¸c líp m¹c kh«ng nh×n
- RRS: khoang gian m¹c sau vµ sau
thÊy trªn siªu ©m
thËn (tiÒm tµng gi÷a PRS vµ PPS)


1. Giải phẫu của khoang sau phúc mạc
(KSPM)

- KSPM = phúc mạc thành sau ở
trước, mạc ngang ở sau. Có 3
khoang:
+ Khoang cạnh thận trước chứa:
tụy, các nhánh tạng của
ĐMCB, tá tràng sau phúc mạc,
đại tràng lên và đại tràng
- APS: khoang cạnh thận trước
xuống.
+ PP: phúc mạc thành
mạc (quanh) thận trước
+ Khoang quanh thận chứa: thận +- ARF:
PRS: khoang quanh thận
tuyến thượng thận. ĐMCB,
+ PRF: mạc (quanh) thận sau
TMCD. Thông với KSPM của - PPS: khoang cạnh thận sau
+ TF: mạc ngang
khung chậu.
- RMP: khoang gian mạc trước và sau
mạc treo (tiềm tàng giữa APS và
+ Khoang cạnh thận sau chứa:
PRS)
mỡ.
- RRS: khoang gian mạc sau và sau
thận (tiềm tàng giữa PRS và PPS)


2. Tụy
2.1. Giải phẫu bình thường

- Nằm trong khoang cạnh thận trước
- Liên quan: dạ dày, D II tá tràng,
lách, mạch máu
- Mốc mạch máu: TM lách = bờ
sau thận tuỵ; mỏm móc = sau hợp
lưu lách-cửa; ĐM vị tá tràng = cổ
tụy
- Gốc ĐMMTTT được mỡ bao
quanh.
- Đại tràng ngang gắn vào đầu và
thân tụy


2. Tụy
2.2. Kỹ thuật quét, các bẫy, và ảnh
giả siêu âm
- CBBN: nhịn ăn tối thiểu 6 tiếng
- Bắt đầu: mặt phẳng ngang
- Độ đâm xuyên: thấy mạch máu
lớn và cột sống
- Lấy gan trái làm cửa sổ âm
- Đuổi khí: ép đầu dò, 250-500ml nc
- Giả ảnh: d.c tròn; ĐM lách ngoằn
ngoèo giả nang (Hình)


2. Tụy
2.2. Kỹ thuật quét, các bẫy, và ảnh
giả siêu âm

- Đậm độ âm tụy bình thường > gan
- Bẫy:
+ Gan nhiễm mỡ: tụy giảm âm giả
phù (Hình) -> gan sáng hơn thận
+ Gan giảm âm: tụy tăng âm giả viêm
mạn hoặc thay thế mỡ -> bộ ba
khoảng cửa sáng = trời đầy sao
+ Tụy có 2 nguồn gốc: nụ lưng và nụ
bụng. Nụ bụng giảm âm -> bờ
tuyến đều, OMC không bị chèn ép
(Hình)


2. Tụy
2.3. Giải phẫu siêu âm
- Phân biệt ĐM vị tá tràng (mũi
tên rỗng) và OMC (mũi tên đặc)
- So sánh đậm độ âm gan tụy trên
mặt cắt dọc (mũi tên=ĐM gan)


2. Tụy
2.3. Giải phẫu siêu âm
- ống tụy < 2,5mm dưới dạng đư
ờng tăng âm hoặc hai bờ song
song
- đo ống tụy = phần trống âm
-chứa dịch
- Phân biệt ống tụy với: thành sau
dạ dày (mũi tên rỗng). Nếu nghi

ngờ: cho bn uống 250-500ml nc


2. Tụy
2.3. Giải phẫu siêu âm
- Đậm độ âm tụy:
+ người lớn >/= gan
+ trẻ em < gan
- Mỏm móc ở sau hợp lưu lách
cửa. Hình thuôn dần và nhọn,
nghi ngờ nếu tròn hoặc tày đầu.


2. Tôy
2.3. Gi¶i phÉu siªu ©m
-

§o tôy: ®Çu 2,5-3,5cm; th©n
2,0-2,5cm.
- H­íng trôc däc cña tôy 8h-2h


2. Tôy
2.3. Gi¶i phÉu siªu ©m



2. Tôy
2.3. Gi¶i phÉu siªu ©m

2. Tôy
2.3. Gi¶i phÉu siªu ©m


2. Tôy
2.3. Gi¶i phÉu siªu ©m


2. Tụy
2.3. Giải phẫu siêu âm

76 = tá tràng, 73 = hang vị, 41 = đầu tụy, 36 = OMC, 20 = gan (thùy phải), 17 = TMC, 10 = TMCD, 4 = ĐM gan


2. Tụy
2.3. Giải phẫu siêu âm

73 = hang vị, 70 = dạ dày, 41 = đầu tụy, 36 = OMC, 23 = thùy đuôi, 22 = thùy vuông, 17 = TMC, 10 = TMCD,
4 = ĐM gan, 8 = ĐM thận phải, 90 = cột sống, 92 = bóng cản


2. Tôy
2.3. Gi¶i phÉu siªu ©m

44 = mám mãc tôy, 41 = ®Çu tôy, 23 = thïy ®u«i, 22 = thïy vu«ng, 19 = TMMTTT, 17 = TMC, 4 = §M gan, 8
= §M thËn ph¶i, 90 = cét sèng, 94 = nhiÔu ¶nh


2. Tụy

2.3. Giải phẫu siêu âm

42 = thân tụy, 22 = thùy vuông, 21 = thùy trái gan 19 = TMMTTT, 18 = TM lách, 15 = TM thận trái, 4 = ĐM gan,
8 = ĐM thận phải, 90 = cột sống, 96 = cơ hoành, 1 = ĐMCB, 2 = ĐMMTTT, 3 = ĐM thân tạng, 70 = dạ dày


2. Tụy
2.3. Giải phẫu siêu âm

43 = đuôi tụy, 42 = thân tụy, 21 = thùy trái gan, 18 = TM lách, 15 = TM thận trái, 9 = ĐM thận trái, 6 = ĐM vị
trái, 5 = ĐM lách, 70 = dạ dày


2. Tụy
2.3. Giải phẫu siêu âm

43 = đuôi tụy, 21 = thùy trái gan, 18 = TM lách, 15 = TM thận trái, 9 = ĐM thận trái, 6 = ĐM vị trái, 5 = ĐM
lách, 74 = tâm vị


2. Tụy
2.3. Giải phẫu siêu âm

44 = mỏm móc tụy, 43 = đuôi tụy, 42 = thân tụy, 41 = đầu tụy, 36 = OMC, 22 = thùy vuông, 21 = thùy trái gan, 20 =
thùy phải gan, 19 = TMMTTT, 18 = TM lách, 10 = TMCD, 1 = ĐMCB, 94 = nhiễu ảnh, 90 = CS, 60 = thận phải


2. Tụy
2.3. Giải phẫu siêu âm

44 = mỏm móc tụy, 41 = đầu tụy, 36 = OMC, 30 = túi mật, 22 = thùy vuông, 21 = thùy trái gan, 20 = thùy phải gan,
19 = TMMTTT, 10 = TMCD, 1 = ĐMCB, 94 = nhiễu ảnh, 90 = CS, 60 = thận phải, 70 = dạ dày


2. Tụy
2.3. Giải phẫu siêu âm

43 = đuôi tụy, 42 = thân tụy, 41 = đầu tụy, 36 = OMC, 21 = thùy trái gan, 17 = TMC, 10 = TMCD, 1 = ĐMCB, 3 = ĐM
thân tạng, 4= ĐM gan, 5 = ĐM lách, 94 = nhiễu ảnh, 90 = CS, 70 = dạ dày


2. Tụy
2.3. Giải phẫu siêu âm

44 = mỏm móc, 43 = đuôi tụy, 42 = thân tụy, 41 = đầu tụy, 21 = thùy trái gan, 18 = TM lách, 15 = TM thận trái,
10 = TMCD, 9 = ĐM thận trái, 1 = ĐMCB, 7 = ĐMMTTT, 90 = CS, 70 = dạ dày