CẢI THIỆN KIẾN THỨC, HÀNH VI ĂN UỐNG VÀ VẬN ĐỘNG Ở NGƯỜI CAO TUỔI BỊ BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYP2 TẠI THÀNH PHỐ VĨNH YÊN, TỈNH VĨNH PHÚC THÔNG QUA CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC TRUYỀN THÔNG DINH DƯỠNG

CẢI THIỆN KIẾN THỨC, HÀNH VI ĂN UỐNG VÀ VẬN ĐỘNG Ở
NGƯỜI CAO TUỔI BỊ BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYP2 TẠI
THÀNH PHỐ VĨNH YÊN, TỈNH VĨNH PHÚC THÔNG QUA
CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC TRUYỀN THÔNG DINH DƯỠNG.
Nhóm 4:
Khổng Thị Thúy Lan
Đỗ Thúy Lê
Nguyễn Thị Lộc


I. ĐẶT VẤN ĐỀ

- Đái tháo đường (ĐTĐ) là một bệnh rối loạn chuyển hóa
carbonhydrat mạn tính do thiếu hụt insulin tuyệt đối hoặc
tương đối.
- Bệnh đặc trưng bởi tình trạng tăng đường huyết cùng
với các rối loạn về chuyển hóa đường, đạm, mỡ, chất
khoáng gây nhiều biến chứng cấp và mạn tính.
- Bệnh đái tháo đường đã và đang gia tăng nhanh chóng
ở mọi quốc gia trên thế giới. Nguyên nhân gây ra đái
tháo đường rất phức tạp nhưng phần lớn là do thừa cân,
béo phì và ít hoạt động thể lực.

www.ipmph.edu.vn


I. ĐẶT VẤN ĐỀ
- Theo báo cáo mới nhất của Liên đoàn ĐTĐ Quốc tế
(2013): 382 triệu người mắc ĐTĐ, gây tử vong cho 5,1
triệu người và tổn thất khoảng 548 triệu đô la Mỹ cho
các chi phí về CSSK. WHO dự báonăm 2030 ĐTĐ sẽ trở

thành nguyên nhân tử vong đứng thứ 7 trên TG.
- Tại Việt Nam (2012) tỷ lệ hiện mắc ĐTĐ ở người trưởng
thành là 5,42%; tỷ lệ ĐTĐ chưa được chẩn đoán trong
cộng đồng là 63,6%. Tỷ lệ hiện mắc ĐTĐ tăng dần theo
nhóm tuổi; 1,7% từ 30-39; 3,7% từ 40-49, 7,5% từ 50-59
và 9,9% từ 60-69.
- Hầu hết các trường hợp của bệnh ĐTĐ tuýp 2 có thể
được ngăn chặn và các biến chứng nghiêm trọng của
bệnh tiểu đường có thể tránh được thông qua thực hiện
lối sống lành mạnh.
www.ipmph.edu.vn


I. ĐẶT VẤN ĐỀ
- Vĩnh Yên là một thanh phố trẻ và đang trên đà phát tiển
nhanh và mạnh. Tỷ lệ các bệnh mãn tính không lây ở
người cao tuổi ở Vĩnh Yên cũng đang tăng cao. Trong
đó bệnh ĐTĐ cũng đang làm ảnh hưởng tới sức khỏe
của người cao tuổi.
- Hưởng ứng ngày phòng, chống bệnh ĐTĐ thế giới
14/11 năm nay, Cục quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế)
tổ chức "Chương trình Làng thay đổi đái tháo đường“.
- Cùng trong không khí đó chúng tôi cùng TTYTDP thành
phố Vĩnh Yên tổ chức TTGDDD cho người cao tuổi bệnh
tiểu đường typ 2 nhằm hạn chế các nguy cơ biến chứng
xảy ra.

www.ipmph.edu.vn

CÂY VẤN ĐỀ
Biến chứng mạch máu

Biến chứng mắt

Biến chứng thận

Hành vi ăn uống và lối sống
không hợp lý

Biến chứng bàn chân

Không tuân thủ điều trị

Người bệnh
ĐTĐ typ 2

Béo phì

Thói quen DD

ít hoạt động thể lực

Rượu, bia,
thuốc lá

Truyền thông dinh dưỡng
cho cộng đồng kém

Các chương trình truyền

thông y tế ít

Lối sống tĩnh
lại

Yếu tố khác

Stress

Bệnh lý liên
quan

Thiếu các CLB cho
người cao tuổi

Yếu tố gia
đình

Do môi trường sống,
áp lực kinh tế

Chưa có sự chú ý của các cấp CQ
cho người cao tuổi

www.ipmph.edu.vn


CÂY MỤC TIÊU
Hạn chế các biến chứng mạch máu, mắt,
thận ..

Giảm tỷ lệ tử vong do biến chứng ĐTĐ typ 2

Giảm tỷ lệ biến chứng do ĐTĐ typ 2 ở người cao
tuổi

Dinh dưỡng hợp
lý

Nâng cao kiến thức về
dinh dưỡng cho người
cao tuổi với người nội
trợ

Tăng cường truyền
thông giáo dục dinh
dưỡng cho cộng đồng

Duy trì hoạt động
thể lực

Nâng cao kỹ năng
thực hành về dinh
dưỡng cho người cao
tuổi

Tuân thủ điều trị

Phát hiện sớn
ĐTD typ 2

Thành lập các
chương trình, CLB
cho người cao tuổi

Tăng cường sự đầu tư, phối hợp
của các ngành, các cấp chính
quyền

Kiểm soát cân
nặng

Tăng cường chăm sóc
sức khỏe cho người cao
tuổi

www.ipmph.edu.vn


II. MỤC TIÊU

MỤC TIÊU CHUNG
Cải thiện hành vi ăn uống và vận động ở người cao tuổi
bị bệnh ĐTD typ2 tại thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh
Phúc nhằm góp phần giảm tỷ lệ biến chứng của bệnh do
ĐTĐ gây ra thông qua chương trình truyền thông giáo
dục dinh dưỡng cho người cao tuổi và những người liên
quan.

www.ipmph.edu.vn

II. MỤC TIÊU
MỤC TIÊU CỤ THỂ
1. Đến cuối tháng 10/2015 100% các gia đình có người
cao tuổi bị ĐTĐ typ2 có kiến thức đúng về dinh dưỡng
cho người bệnh ĐTĐ.
2. Đến cuối tháng 10/2015 100% người cao tuổi bị bệnh
ĐTD typ 2 nhận thức đúng về việc theo dõi đường huyết
và tập thể dục hàng ngày.
3. Đến cuối tháng 10/2015 60% người cao tuổi bị bệnh
ĐTĐ typ 2 ăn uống hợp lý và duy trì hoạt động thể lực
hàng ngày.
4. 100% người bệnh ĐTĐ theo dõi được đường huyết
thường xuyên.
www.ipmph.edu.vn


III. CHỌN VẤN ĐỀ ƯU TIÊN

VẤN ĐỀ 1:
Chế độ ăn uống và vận động chưa hợp lý.
VẤN ĐỀ 2:
Không theo dõi đường huyết thường xuyên.
VẤN ĐỀ 3:
Không tuân thủ điều trị.

www.ipmph.edu.vn

BẢNG LỰA CHỌN VẤN ĐỀ ƯU TIÊN

Tiêu chí

Cho điểm ư tiên
Vấn đề 1

Vấn đề 2

Vấn đề 3

Mức độ phổ biến

3

2

1

Mức độ trầm
trọng

3

2

2

Mức độ chấp
nhận của CĐ

3

2

2

Tính khả thi

3

2

2

Kinh phí

3

1

1

Tổng điểm

15

9

8

www.ipmph.edu.vn


LỰA CHỌN VẤN ĐỀ ƯU TIÊN
- Mức độ phổ biến:
Rất phổ biến: 3 điểm; Phổ biến: 2 điểm; Ít phổ biến: 1
điểm
- Mức độ trầm trọng:
Rất trầm trọng: 3 điểm; Trầm trọng: 2 điểm; ít trầm trọng: 1
điểm
- Mức độ chấp nhận của cộng đồng:
Được CĐ chấp nhận cao: 3 điểm; T. bình: 2 điểm; Thấp:
1điểm
- Tính khả thi:
Cao: 3 điểm; Trung bình: 2 điểm; Thấp: 1 điểm.
- Kinh phí:
Ít: 3 điểm; Trung bình: 2 điểm; Cao: 1 điểm.
www.ipmph.edu.vn


IV. PHÂN TÍCH NHÓM ĐỐI TƯỢNG

1. Các nhóm đối tượng ảnh hưởng đến dự án
- Đối tượng ưu tiên 1: Người cao tuổi bị bệnh tiểu đường,
có nguy cơ bị bệnh tiểu đường.
- Đối tượng ưu tiên 2:
+ Người phụ trách nội trợ trong gia đình.
+ Con cháu của người cao tuổi
- Đối tượng ưu tiên 3:

+ Câu lạc bộ người cao tuổi, hưu trí.
+ Chính quyền địa phương.
+ Các cơ sở y tế: trạm y tế, TTYT dự phòng, bệnh viện...

www.ipmph.edu.vn


IV. PHÂN TÍCH CÁC NHÓM ĐỐI TƯỢNG
2. Phân tích các nhóm đối tượng
2.1. Đối tượng ưu tiên 1: Người cao tuổi bị bệnh ĐTĐ typ
2 và những người có nguy cơ cao
Hành vi hiện tại

Hành vi mong muốn

Chưa có kiến thức về ăn uống hợp lý

Có kiến thức về ăn uống hợp lý

Chưa ăn uống hợp lý

Ăn uống hợp lý

Không có hoặc ít hoạt động thể lực

Hoạt động thể lực hợp lý và thường
xuyên

www.ipmph.edu.vn

IV. PHÂN TÍCH CÁC NHÓM ĐỐI TƯỢNG
2.2. Đối tượng ưu tiên 2: Những người làm nội trợ trong
gia đình (Con, cháu sống cùng gia đình)
Hành vi hiện tại

Hành vi mong muốn

Chưa có kiến thức về ăn uống hợp lý
cho người bệnh ĐTĐ

Có kiến thức về ăn uống hợp lý cho
người bệnh ĐTĐ

Chưa quan tâm tới thực hành chế độ
ăn bệnh lý cho người bệnh ĐTĐ

Quan tâm tới chế độ ăn bệnh lý cho
người bệnh ĐTĐ

Chưa quan tâm tới việc hoạt động thể
lực của người ĐTĐ

Quan tâm tới hoạt động thể lực của
người bệnh ĐTĐ

Chưa tạo điều kiện và khuyến khích
người thân thực hiện chế độ ăn uống
và hoạt động thể lực

Tạo điều kiện và khuyến khích người
thân ăn uống và tập luyện hợp lý

www.ipmph.edu.vn


IV. PHÂN TÍCH CÁC NHÓM ĐỐI TƯỢNG
2.3. Đối tượng ưu tiên 3: Cán bộ y tế, cộng tác viên dinh
dưỡng, Các cơ quan đoàn thể
Hành vi hiện tại

Hành vi mong muốn

Chưa có kiến thức về ăn uống hợp lý
cho người bệnh ĐTĐ

Có kiến thức về ăn uống hợp lý cho
người bệnh ĐTĐ

Chưa quan tâm tới thực hành chế độ
ăn bệnh lý cho người bệnh ĐTĐ

Quan tâm tới chế độ ăn bệnh lý cho
người bệnh ĐTĐ

Chưa có các chương trình, hoạt động
để khuyến khích người cao tuổi tham
gia hoạt động thể lực

Có các chương trình khuyến khích

người cao tuổi tham gia hoạt động thể
lực thường xuyên

Chưa nhiệt tình trong công tác truyền
thông GDDD .

Nhiệt tình tham gia công tác truyền
thông GDDD

www.ipmph.edu.vn


V. PHÂN TÍCH NGUỒN LỰC
1. Trung ương
- Các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm tỷ lệ mác và biến chứng
của bệnh ĐTĐ.
- Tổ chưc các hoạt động nhân ngày "Đái tháo đường thế giới 14/11"
2. Địa phương
- Sở y tế.
- Trung tâm y tế dự phòng tỉnh
- Trung tâm y tế dự phòng huyện.
- ngân sách địa phương.
3. các tổ chức xã hội khác.
- UBND xã, phường.
- Hội người cao tuổi, hội người hưu trí.
- Hội phụ nữ.
4. Các tổ chức phi chính phủ
www.ipmph.edu.vn

VI. PHÂN TÍCH HÀNH VI CÁ NHÂN
1. Đối tượng đích
- Người cao tuổi bị bệnh đái tháo đường typ2
- Những người phụ trách nội trợ trong gia đình.
2. Hành vi hiện tại
- Thực hành chế độ ăn uống và hoạt động thể lực chưa hợp lý.
- Chưa quan tâm tới chế độ ăn riêng và hoạt động cho người ĐTĐ
3. Hành vi mong muốn
- Thực hành chế độ ăn uống và hoạt động thể lực hợp lý.
- Những người phụ trách nội trợ trong gia quan tâm tới chế độ ăn riêng
và hoạt động cho người bệnh ĐTĐ
4. Các yếu tố cần thiết
- Có sự ủng hộ của các thành viên trong gia đình tới người cao tuổi bị
bệnh ĐTĐ.
- Những người phụ trách nội trợ trng gia đình quan tâm, học hỏi về
cách thực hiện chế độ ăn uống và hoạt động của bệnh nhân ĐTĐ.
www.ipmph.edu.vn


VI. PHÂN TÍCH CÁC HÀNH VI CÁ NHÂN
5. Thời gian: tiến hành 1 năm từ tháng 11/2014 đến hết tháng
10/2015
6. Phương pháp:
Cải thiện hành vi ăn uống và hoạt động thể lực của nguwoif cao tuổi
bị bệnh ĐTĐ typ 2 dựa vào các hoạt động truyền thông giáo dục
dinh dưỡng.
7. Các hoạt động chính
- Đào tạo đội ngũ cộng tác viên về kỹ năng truyền thông ( CTV là nhân
viên y tế thô bản)
- Xây dựng bộ tài liệu truyền thông về chế độ ăn uống và hoạt động

thể lực ở người cao tuổi bị bệnh ĐTĐ typ 2, phát tờ rơi, sách mỏng,
viết bào truyền thông trên loa đài.
- Tổ chức các buổi truyền thông và thực hành ăn uống cho người cao
tuổi bị bệnh ĐTĐ và người nội trợ trong gia đình
- Tổ chức câu lạc bộ người cao tuổi bị bệnh ĐTĐ và các buổi tập luyện
hoạt động thể lực.
- Xây dựng tài liệu, tổ chức tập huấn.
www.ipmph.edu.vn


VII. KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG
Nội dung

Thời gian

Người chịu trách

Cơ quan phối hợp

Nguồn lực

nhiệm
Điều tra ban đầu

Tháng 1/2015

Khoa DD-TTYTDP
tỉnh
Xây dựng, thử nghiệm, in ấn tài Tháng 01/2015- Khoa DD-TTYTDP
liệu truyền thông

02/2015
tỉnh
Tập huấn cho các cộng tác viên Tháng
03- Khoa DD-TTYTDP
dinh dưỡng
04/2015
tỉnh
Phân phát tài liệu truyền thông
Tháng
04- Khoa DD-TTYTDP
12/2015
tỉnh
Phát thanh băng TTGDDD trên Tháng
loa công cộng tại các thôn
12/2015

04- Khoa DD-TTYTDP
tỉnh

Truyền thông dinh dưỡng tại các Tháng
hộ gia đình người già bị ĐTĐ
12/2015

04- Khoa
tỉnh

DD-TTYTDP

Tổ chức thảo luận nhóm về chế độ Tháng
ăn hợp lý cho người già bị ĐTĐ

12/2015

04- Khoa
tỉnh

DD-TTYTDP

Hội thi DD hợp lý cho người cao Tháng 09/2015 Khoa DD-TTYTDP
tuổi
tỉnh
Hội thi vui khỏe cho người cao Tháng 10/2015 Khoa DD-TTYTDP
tuổi
tỉnh
Theo dõi, giám sát
Tháng 01-12 / Viện DDQG
2015
Điều tra kết thúc
Tháng 12/2015 Khoa DD-TTYTDP
tỉnh

Y tế xã,

Kinh
phí
phương
UNICEF
Địa phương
UNICEF
Địa phương
Địa phương

địa

Viện DDQG
Sở y tế
Viện DDQG
TT y tế huyện, xã
- Hội phụ nữ xã.
-Hội người cao
tuổi.
- CTV DD
-UBND xã
Địa phương

-Hội phụ nữ
- UBND xã. - Hội Địa phương
phụ nữ
- Các hộ gia đình
Hội phụ nữ, CTV UNICEF
DD,
Địa phương
Hội người cao tuổi
Hội người cao tuổi UNICEF
UBND xã
Địa phương
Hội người cao tuổi UNICEF
UBND xã
Địa phương
TTYT DP tỉnh
UNICEF

Sở y tế
Địa phương
Y tế xã,
Địa phương
www.ipmph.edu.vn


VIII. XÁC ĐỊNH CÁC PHƯƠNG TIỆN
TRUYỀN THÔNG
Các hoạt động

Phương tiện truyền
thông

Đối tượng

Thời gian

Tập huấn cho các CTV dinh Tài liệu phát tay
Nhân viên y tế xã, Từ tháng 03-04/2015, tổ chức 2 lớp,
dưỡng
Băng ghi hình, TV, đầu cộng tác viên dinh cách nhau 6 tháng.
phát,…
dưỡng
Phân phát tài liệu truyền Tờ rơi, tranh tuyên truyền, Các HGĐ có người Từ tháng 04/2015, phân phát vào
thông (tờ rơi)
pano, apphich,…
già bị ĐTĐ
các ngày lễ, tuần lễ dinh dưỡng,…
Truyền thông qua loa phát Loa, đài, băng ghi âm

thanh

Toàn bộ nhân dân xã

Truyền thông dinh dưỡng tại Tài liệu phát tay
hộ gia đình có người già bị
ĐTĐ

Các gia đình có người Từ tháng 04/2015, lựa chọn tư vấn
già bị ĐTĐ
tại 20 hộ gia đình

Tổ chức thảo luận nhóm về Loa, đài
chế độ ăn hợp lý cho người Tài liệu phát tay
già bị ĐTĐ

Các gia đình có người Từ tháng 04/2015, mỗi tháng tổ
già bị ĐTĐ , các chức một buổi thảo luận nhóm
thành viên có ảnh
hưởng trong gia đình.

Cuộc thi dinh dưỡng hợp lý
Cuộc thi vui khỏe

Loa, đài, pano,…
Người
Các câu hỏi,, tình huống huyện
thi,..

già

Từ tháng 04/2015, mỗi tuần phát 3
lần (vào sáng, tối)

trong Tháng 09/2015
Tháng 10/2015

www.ipmph.edu.vn


IX. KẾ HOẠCH GIÁM SÁT ĐÁNH GIÁ
Hạng mục
1. Mục tiêu chung:
Cải thiện hành vi ăn uống và vận động ở

Chỉ số GS ĐG

Phương tiện ĐG

Số bệnh nhân ĐTĐ có kiến Bộ câu hỏi
thức, thực hành đúng.
Bảng kiểm quan sát

Thời gian

Người thực hiện

Tháng 1/2015 Cán bộ viện dinh dưỡng,
TTYTDP

người cao tuổi bị bệnh ĐTD typ2 tại thành
phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc nhằm góp
phần giảm tỷ lệ biến chứng của bệnh do ĐTĐ
gây ra thông qua chương trình truyền thông
giáo dục dinh dưỡng cho người cao tuổi và
những người liên quan.
2. Mục tiêu cụ thể
Đến cuối tháng 10/2015 100% các gia đình có Số đối tượng có kiến thức Bộ câu hỏi
đúng về dinh dưỡng hợp lý
người cao tuổi bị ĐTĐ typ2 có kiến thức

Tháng
12/2015

1- Cán bộ VDD, TTYTDP

Đến cuối tháng 10/2015 100% người cao tuổi Số đối tượng nhận thức đúng Bộ câu hỏi
Tháng
về việc theo dõi đường huyết Quan sát , chấm điểm thực 12/2015
bị bệnh ĐTD typ 2 nhận thức đúng về việc
và tập thể dục hàng ngày
hành bằng bảng kiểm.
theo dõi đường huyết và tập thể dục hàng

1- Cán bộ VDD,TTYTDP

đúng về dinh dưỡng cho người bệnh ĐTĐ.

ngày.
Đến cuối tháng 10/2015 60% người cao tuổi

bị bệnh ĐTĐ typ 2 ăn uống hợp lý và duy trì

Số đối tượng thực hành ăn Bộ câu hỏi
Tháng
uống đúng và hoạt động thể Quan sát , chấm điểm thực 12/2015
lực mỗi ngày ít nhất 30 phút. hành bằng bảng kiểm.

1- Cán bộ VDD, TTYTDP

Hàm lượng đường huyết của Bộ câu hỏi
Tháng
người già bị ĐTĐ
Quan sát , chấm điểm thực 12/2015
hành bằng bảng kiểm.

1- Cán bộ VDD, TTYTDP

hoạt động thể lực hàng ngày.
100% người bệnh ĐTĐ theo dõi được đường
huyết thường xuyên.

www.ipmph.edu.vn


X. DỰ TRÙ KINH PHÍ
STT

NỘI DUNG

KINH PHÍ (VNĐ)

1

Điều tra ban đầu

7.000.000

2

Xây dựng kế hoạch dự án và chuẩn bị triển khai

12.000.000

3

Xây dựng, thử nghiệm, in ấn, phân phối tài liệu, lựa chọn kênh 6.000.000
truyền thông.

4

Tập huấn cho cán bộ y tế, cộng tác viên TTGD về VSATTP

15.000.000

5

Thực hiện tiến hành các chương trình truyền thông

20.000.000

6

Điều hành, kiểm tra, giám sát

11.000.000

7

Đánh giá kết quả

3.000.000

Tổng cộng

74.000.000
www.ipmph.edu.vn


XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN!

www.ipmph.edu.vn