Dự báo nguy cơ phá sản của các công ty niêm yết trên sở giao dịch chứng khoán thành phố hồ chí minh và hà nội

B
TR

NG

TÀI CHÍNH

I H C TÀI CHÍNH-MARKETING
---------------

NGUY N DI P QU NH NH


TÀI

D BÁO NGUY C
PHÁ S
N CA CÁC CÔNG TY NIÊM
YT TRÊN S GIAO DCH CHNG KHOÁN THÀNH PH
H CHÍ MINH VÀ HÀ N I
Chuyên ngành: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Mã s: 60340201

LUN VN TH C S KINH T

TP. HCM, tháng 02/2016


B
TR

NG

TÀI CHÍNH

I H C TÀI CHÍNH-MARKETING
---------------

NGUY N DI P QU NH NH


TÀI

D BÁO NGUY C
PHÁ S
N CA CÁC CÔNG TY NIÊM
YT TRÊN S GIAO DCH CHNG KHOÁN THÀNH PH
H CHÍ MINH VÀ HÀ N I
Chuyên ngành: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Mã s: 60340201

LUN VN TH C S KINH T

H NG DN KHOA H C: PGS. TS. PH M HU HNG THÁI

TP. HCM, tháng 02/2016


L I CAM OAN
-------------

Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u, k t qu
nêu trong Lu n v n là trung th
c và cha t
ng 
c ai công b trong bt k công trình
nào khác.
Tôi xin cam oan rng mi s
giúp  cho vi c th
c hi n Lu n v n này ã 
c
c m n và các thông tin trích dn trong Lu n v n ã 
c ch rõ ngun g c.

Hc viên th
c hi n Lu n V n

Nguyn Di p Qunh Nh

i


L I C
M
N
-------------

 hoàn thành Lu n v n này em xin gi li c m n chân thành

n PGS. TS.

Phm Hu Hng Thái. Em cám n Thy ã nh h ng, t n tình góp ý, h ng dn em
trong quá trình th
c hi n lu n v n.
V i lòng bi t n sâu s!c, em xin gi

n các Thy, các Cô c a khoa Sau i hc

Trng i hc Tài chính – Marketing ã truy∀n th# ki n th c n∀n t ng c∃ng nh kinh
nghi m quý báu cho em trong su t quá trình hc t p % trng.
Tuy nhiên, do nhng hn ch v∀ ki n th c c a b n thân c∃ng nh nhng b ng
trong quá trình nghiên c u, Lu n v n không tránh kh&i m∋t s thi u sót. Em rt mong
nh n 
c nhng ý ki n óng góp c a quý Thy, Cô  ki n th c c a em trong l(nh
v
c này 
c hoàn thi n hn.

ii


MC LC
L I CAM OAN ..................................................................................i
L I C
M
N.......................................................................................ii
MC LC........................................................................................... iii
DANH MC B
NG............................................................................iv
TÓM TT .............................................................................................v
CH

NG 1: GII THI U.................................................................1
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6

LÝ DO CH)N ∗ TÀI ............................................................................................... 1
M+C TIÊU NGHIÊN C,U ........................................................................................ 2
−I T./NG VÀ PH0M VI NGHIÊN C,U............................................................. 2
PH.1NG PHÁP NGHIÊN C,U ............................................................................... 2
Ý NGH2A KHOA H)C VÀ TH3C TI4N.................................................................. 3
B− C+C NGHIÊN C,U............................................................................................. 3

CH
NG 2: C
S LÝ LUN V
D BÁO NGUY C
PHÁ
S
N ........................................................................................................5
2.1 C1 S5 LÝ THUY6T .................................................................................................. 5
2.1.1 M∋t vài quan im v∀ phá s n công ty, doanh nghi p có nguy c phá s n:............ 5
2.1.2 M∋t s nguyên nhân dn n phá s n: ................................................................... 10
2.1.3 M∋t s t7 s tài chính dùng  d
báo nguy c phá s n:....................................... 12
2.2 CÁC NGHIÊN C,U TR.8C V∗ NGUY C1 PHÁ S9N ....................................... 15

CH

NG 3: THIT K NGHIÊN CU .......................................28
3.1
3.2
3.4

MÔ T9 D: LI;U...................................................................................................... 28
GI9 THUY6T NGHIÊN C,U ................................................................................. 30
PH.1NG PHÁP NGHIÊN C,U ............................................................................. 42

CH
NG 4: KT QU
NGHIÊN CU VÀ TH
O LUN ........44
4.1 TH−NG KÊ MÔ T9 CÁC BI6N 4.2 PHÂN TÍCH MA TR=N T.1NG QUAN GI:A CÁC BI6N >C L=P .............. 48
4.3 K6T QU9 H?I QUI.................................................................................................. 50
4.3.1 L
a chn phng pháp  c l
ng mô hình........................................................... 50
4.3.2 K t qu hi qui....................................................................................................... 53
4.3.3 ánh giá mô hình................................................................................................... 56
4.3.4 Gi i thích các bi n ∋c l p..................................................................................... 60

CH
NG 5: KT LUN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH.................69
5.1
5.2
5.3

K6T LU=N................................................................................................................ 69

HÀM Ý CHÍNH SÁCH ............................................................................................. 70
H0N CH6 C≅A ∗ TÀI .......................................................................................... 74

TÀI LI U THAM KH
O .................................................................76
DANH MC PH LC ....................................................................79

iii


DANH MC B
NG
-------------

B ng 2.1: So sánh Z” i∀u chnh và phân loi c a S&P, Moody’s....................... 21
B ng 3.1: T7 l mu quan sát trên tΑng th............................................................ 28
B ng 3.2: T7 l các thành phn trong nhóm quan sát ............................................ 29
B ng 3.3: Tóm t!t các ký hi u và cách tính bi n trong mô hình............................ 40
B ng 4.1: Th ng kê mô t các bi n nh l
ng...................................................... 45
B ng 4.2: Ma tr n h s tng quan c a các bi n ∋c l p ..................................... 49
B ng 4.3: K t qu kim nh Hausman.................................................................. 50
B ng 4.4: K t qu hi qui mô hình các y u t

nh h%ng c

nh ....................... 51

B ng 4.5: K t qu hi qui mô hình các y u t tác ∋ng ngu nhiên...................... 52
B ng 4.6: K t qu hi qui mô hình Binary Logistic qua các n m ......................... 55

B ng 4.7: K t qu kim nh nhân t phóng i phng sai – VIF....................... 56
B ng 4.8: K t qu kim nh Wald ........................................................................ 57
B ng 4.9: Th ng kê ngng k t lu n công ty có nguy c phá s n ........................ 59
B ng 4.10: Th ng kê k t qu d
báo c a mô hình................................................. 60

iv


TÓM TT
------------

H u qu kinh t

 li c a các doanh nghi p phá s n là rt l n, Βc bi t là

iv i

các bên liên quan c a công ty 
c niêm y t trên sàn ch ng khoán. Tr c khi m∋t
công ty i

n tình trng phá s n thì luôn luôn sΧ xut hi n nhng s
bt Αn v∀ tài

chính nht nh, chính vì v y vi c tìm ki m m∋t phng pháp d
a trên nhng bt Αn
v∀ tài chính này  xác nh công ty có nguy c phá s n hay không là m∋t vn ∀ quan
trng trong l(nh v
c tài chính doanh nghi p và qu n lý kinh doanh. Ý ngh(a c a vn ∀

này ã kích thích rt nhi∀u nghiên c u liên quan

n d
báo nguy c phá s n c a các

công ty. Nhng nghiên c u này thng s d#ng các phng pháp ti p c n th ng kê
bao gm phân tích phân bi t, phân tích hi quy, phân tích logistic hoΒc phân tích
probit v i các d li u theo gi

nh phân ph i  to ra các k t qu chính xác. Trong

nghiên c u này, mô hình 
c phát trin bng cách xây d
ng mô hình hi qui Binary
Logistic v i d li u b ng c a 13 bi n ∋c l p là các ch s tài chính 
c thu th p t

báo cáo tài chính c a các công ty niêm y t trên sàn ch ng khoán. Ch s tài chính là
m∋t công c# phΑ bi n cho ngi s d#ng là ch s% hu, cΑ ông, ch n
, các nhà u
t chính ph và nhng ngi dùng khác  ánh giá i∀u ki n tài chính và hi u qu
hot ∋ng c a m∋t công ty. K t qu hi qui cho thy các y u t có nh h%ng khá l n
n nguy c phá s n c a công ty là: Hi u qu hot ∋ng, òn b∆y tài chính, t ng
tr%ng và quy mô.

v


CH
NG 1

GII THI U
1.1 LÝ DO CH N
TÀI
T
khi kh ng ho ng kinh t toàn cu nΑ ra n m 2008, Vi t Nam chìm trong vòng
xoáy t ng tr%ng ch m khi các th trng xut kh∆u l n b nh h%ng, s c mua trong
n c gi m, hot ∋ng s n xut kinh doanh c a doanh nghi p bt Αn khi lm phát và lãi
sut cho vay cao, n
xu tr% nên nh c nh i… Có rt nhi∀u doanh nghi p ã i

n con

ng phá s n do không không v
t qua 
c nhng khó kh n mà cu∋c kh ng ho ng
 li, con s doanh nghi p phá s n càng ngày càng t ng cao và vn cha có du hi u
gi m b t.
Theo TΑng c#c th ng kê (GSO), trong n m 2014, c n c có 67.823 doanh
nghi p gΒp khó kh n bu∋c ph i gi i th, hoΒc tm

ng ký ng
ng hot ∋ng có thi

hn, hoΒc ng
ng hot ∋ng ch óng mã s doanh nghi p, hoΒc không

ng ký. Trong

ó 9.501 doanh nghi p ã hoàn thành th t#c gi i th; 58.322 doanh nghi p khó kh n
ph i ng