B
TR
NG
TÀI CHÍNH
I H C TÀI CHÍNH-MARKETING
---------------
NGUY N TH H NG NGA
NGHIÊN C U CÁC Y U T
S
TH A MÃN C A NG
PHÂN PH I N
NH H
NG
N
I BÁN L TRONG H TH NG
C GI I KHÁT C A CÔNG TY SUNTORY
PEPSICO VI T NAM T I BÌNH D
Chuyên ngành: Qu n tr kinh doanh
Mã s : 60.34.01.02
LU N V N TH C S KINH T
TP. HCM, tháng 12/2015
NG
B
TR
NG
TÀI CHÍNH
I H C TÀI CHÍNH-MARKETING
---------------
NGUY N TH H NG NGA
NGHIÊN C U CÁC Y U T
S
TH A MÃN C A NG
PHÂN PH I N
NH H
NG
I BÁN L TRONG H TH NG
C GI I KHÁT C A CÔNG TY SUNTORY
PEPSICO VI T NAM T I BÌNH D
NG
Chuyên ngành: Qu n tr kinh doanh
Mã s : 60.34.01.02
LU N V N TH C S KINH T
H
N
NG D N KHOA H C: TS. NGUY N ÌNH HÒA
TP. HCM, tháng 12/2015
L I CAM OAN
th c hi n lu n v n “ Nghiên c u các y u t
ng
i bán l trong h th ng phân ph i n
Vi t Nam t i Bình D
nh h
ng đ n s th a mãn c a
c gi i khát c a công ty Suntory PepsiCo
ng”, tôi đã t mình nghiên c u, tìm hi u v n đ , v n d ng ki n
th c đã h c và trao đ i v i gi ng viên h
ng d n, b n bè, …
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a riêng tôi, các s li u và k t
qu nêu trong lu n v n th c s này là trung th c.
Thành ph H Chí Minh, ngày 15 tháng 12 n m 2015
Ng
i th c hi n lu n v n
NGUY N TH H NG NGA
i
L IC M
N
L i đ u tiên xin chân thành c m n TS. Nguy n
h
ng đ tài và h
ình Hòa, ng
i đã đ nh
ng d n khoa h c trong su t th i gian tôi th c hi n lu n v n t t
nghi p này.
Xin chân thành c m n quý Th y, Cô tr
ng
i h c Tài Chính – Marketing đã
t n tình gi ng d y và truy n đ t nhi u ki n th c quý báu cho b n thân tôi nói riêng và
cho khóa h c cao h c qu n tr kinh doanh nói chung.
Xin chân thành c m n quý Th y, Cô phòng
h c Tài Chính – Marketing đã nhi t tình giúp đ , h
ào t o sau đ i h c tr
ng
i
ng d n tôi hoàn thành các th
t c liên quan đ n lu n v n t t nghi p.
Xin chân thành c m n công ty Suntory PepsiCo Vi t Nam, công ty TNHH MTV
Th
ng M i D ch V V n T i Th Quy n đã t o đi u ki n giúp đ tôi trong vi c thu
th p thông tin, ti p xúc tr c ti p ng
i bán l , hoàn thi n thang đo và phi u kh o sát.
Cu i cùng, xin chân thành c m n ng
i thân trong gia đình và b n bè đã đ ng
viên và giúp đ tôi r t nhi u trong th i gian hoàn thành ch
ng trình h c v a qua.
Thành ph H Chí Minh, ngày 15 tháng 12 n m 2015
Ng
i th c hi n lu n v n
NGUY N TH H NG NGA
ii
M CL C
Trang
M C L C ................................................................................................................... iii
DANH M C HÌNH V , S
,
TH ................................................................ vii
DANH M C B NG BI U....................................................................................... viii
DANH M C CÁC CH
VI T T T ...........................................................................x
TÓM T T LU N V N...............................................................................................xi
CH
NG 1 ...................................................................................................................1
T NG QUAN V
TÀI NGHIÊN C U .................................................................1
1.1.
LÝ DO CH N
1.2.
TÌNH HÌNH NGHIÊN C U .........................................................................2
1.3.
M C TIÊU NGHIÊN C U C A
IT
1.4.
TÀI .................................................................................1
TÀI ...................................................3
NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U C A
TÀI .......................4
1.5.
PH
NG PHÁP NGHIÊN C U..................................................................4
1.6.
Ý NGH A KHOA H C VÀ TH C TI N C A
1.7.
B C C C A NGHIÊN C U .....................................................................5
CH
NG 2 ...................................................................................................................7
TÀI ............................5
T NG QUAN LÝ LU N VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN C U .........................................7
2.1.
NG
I BÁN L VÀ S
TH A MÃN C A NG
I BÁN L .................7
2.1.1. ...... Khái ni m v ng i bán l và vai trò c a ng i bán l trong kênh phân ph i
.......................................................................................................................................7
2.1.1.1. Khái ni m v bán l .......................................................................................7
2.1.1.2. Khái ni m v ng
2.1.1.3. Vai trò c a ng
2.1.2.
i bán l .............................................................................8
i bán l .................................................................................8
S th a mãn c a ng
i bán l ........................................................................9
2.2.
T NG QUAN CÁC NGHIÊN C U O L
NG CÁC Y U T
NH
H NG S TH A MÃN C A NG
I BÁN L ..................................................11
2.2.1.
Các nghiên c u
n
c ngoài.......................................................................11
2.2.1.1. Nghiên c u c a Schellhase; Hardock; Ohlwein (2000) ...............................11
2.2.1.2. Nghiên c u c a Banomyong, Ruth và Salam M. Asif (2002) .....................12
iii
2.2.1.3. Nghiên c u c a Christian Schmitz & Tillmann Wagner (2007) .................13
2.2.2.
Các nghiên c u
trong n
c .......................................................................13
2.2.2.1. Nghiên c u c a Ph m Minh Huy (2010) .....................................................13
2.2.2.2. Nghiên c u c a Chu Th Hà Vinh (2013) ....................................................15
2.3.
XÂY D NG MÔ HÌNH NGHIÊN C U VÀ
2.3.1.
Xây d ng mô hình nghiên c u .....................................................................15
2.3.2.
xu t các gi thuy t nghiên c u ...............................................................17
CH
XU T GI THUY T .15
NG 3 .................................................................................................................19
THI T K NGHIÊN C U .........................................................................................19
3.1.
QUY TRÌNH NGHIÊN C U ......................................................................19
3.2.
NGHIÊN C U
3.2.1.
Thi t k nghiên c u đ nh tính ......................................................................21
3.2.2.
K t qu nghiên c u đ nh tính .......................................................................22
3.3.
NGHIÊN C U
3.3.1.
Thi t k nghiên c u đ nh l
3.3.2.
X lý d li u ................................................................................................24
3.4.
MÔ HÌNH NGHIÊN C U VÀ CÁC THANG O ....................................26
3.4.1.
Mô hình nghiên c u hi u ch nh ...................................................................26
3.4.2.
Thang đo.......................................................................................................26
NH TÍNH .......................................................................21
NH L
NG ..................................................................23
ng ...................................................................23
3.4.2.1. Thang đo S n ph m......................................................................................26
3.4.2.2. Thang đo H tr chiêu th ............................................................................27
3.4.2.3. Thang đo X lý đ n hàng ............................................................................28
3.4.2.4. Thang đo L i nhu n .....................................................................................29
3.4.2.5. Thang đo Thái đ nhân viên ........................................................................30
3.4.2.6. Thang đo Gi i quy t khi u n i .....................................................................31
3.4.2.7. Thang đo S th a mãn c a ng
CH
i bán l ......................................................32
NG 4 .................................................................................................................34
PHÂN TÍCH K T QU NGHIÊN C U ...................................................................34
4.1.
MÔ T M U NGHIÊN C U.....................................................................34
4.2.
K T QU
4.2.1.
c a ng
ánh giá đ tin c y thang đo các thành ph n nh h ng đ n s th a mãn
i bán l ..........................................................................................................36
ÁNH GIÁ
TIN C Y THANG O ..................................36
iv
4.2.2.
ánh giá đ tin c y thang đo s th a mãn c a ng
i bán l .......................40
4.3.
PHÂN TÍCH NHÂN T KHÁM PHÁ (EFA) ............................................41
4.3.1.
Phân tích nhân t các bi n nh h
4.3.2.
Phân tích nhân t bi n s th a mãn c a ng
ng đ n s th a mãn c a ng
i bán l ..41
i bán l ..................................43
4.4. .. PHÂN TÍCH H I QUY VÀ KI M NH CÁC GI THUY T NGHIÊN C U
.....................................................................................................................................44
4.4.1.
Mô t các bi n trong mô hình h i quy .........................................................44
4.4.2.
Phân tích t
4.4.3.
Ki m đ nh s phù h p c a mô hình t ng th ...............................................48
4.4.4.
Ki m đ nh phân ph i chu n c a ph n d .....................................................49
4.4.5.
Ki m đ nh các vi ph m gi đ nh h i quy .....................................................50
4.4.6.
Ki m đ nh hi n t
4.4.7.
Ki m đ nh các gi thuy t nghiên c u...........................................................51
4.4.8.
Mô hình h i quy ...........................................................................................52
4.5.
TH O LU N K T QU NGHIÊN C U ..................................................54
CH
NG 5 .................................................................................................................61
ng quan....................................................................................47
ng đa c ng tuy n ...........................................................51
K T LU N VÀ KI N NGH .....................................................................................61
5.1.
K T LU N ..................................................................................................61
5.2.
HÀM Ý QU N TR CHO DOANH NGHI P ............................................63
5.2.1.
S n ph m ......................................................................................................63
5.2.2.
H tr chiêu th ............................................................................................63
5.2.3.
X lý đ n hàng .............................................................................................64
5.2.4.
L i nhu n .....................................................................................................65
5.2.5.
Thái đ c a nhân viên ..................................................................................65
5.2.6.
Gi i quy t khi u n i .....................................................................................66
5.2.7.
S th a mãn c a ng
i bán l ......................................................................66
5.3.
NH NG H N CH C A NGHIÊN C U VÀ H
NG NGHIÊN C U
TI P THEO .................................................................................................................67
TI N
TH C HI N LU N V N............................................................................i
TÀI LI U THAM KH O ........................................................................................... iii
DANH M C TÀI LI U TI NG VI T ...................................................................... iii
DANH M C TÀI LI U TI NG ANH ....................................................................... iii
v
DANH M C TÀI LI U TRÊN INTERNET ...............................................................v
PH L C 1 ................................................................................................................ vii
N I DUNG PH NG V N SÂU ............................................................................... vii
PH L C 2 ................................................................................................................ xii
PHI U KH O SÁT ................................................................................................... xii
PH L C 3 ................................................................................................................xvi
C I M M U KH O SÁT .................................................................................xvi
PH L C 4 ............................................................................................................. xviii
ÁNH GIÁ
TIN C Y THANG O................................................................ xviii
PH L C 5 ............................................................................................................. xxiii
K T QU PHÂN TÍCH NHÂN T CÁC THANG O ....................................... xxiii
PH L C 6 ............................................................................................................. xxvi
K T QU PHÂN TÍCH T
NG QUAN ............................................................. xxvi
PH L C 7 ............................................................................................................ xxvii
K T QU PHÂN TÍCH H I QUY ...................................................................... xxvii
vi
DANH M C HÌNH V , S
,
TH
Trang
Hình 2.1: Mô hình các y u t
nh h
ng đ n s th a mãn c a các nhà bán l ........... 11
Hình 2.2: Mô hình 2 lo i hình v s th a mãn trong m i quan h gi a nhà s n xu t và
ng
i bán l .................................................................................................................. 12
Hình 2.3: Mô hình các y u t
nh h
ng đ n s th a mãn c a các nhà bán l ........... 13
Hình 2.4: Mô hình các y u t
nh h
ng đ n s th a mãn c a các đi m bán l khi mua
s n ph m s a t
i c a Vinamilk t i th tr
Hình 2.5: Mô hình các y u t
nh h
ng TP. H Chí Minh ............................... 14
ng đ n s th a mãn c a nhà bán l trong h
th ng phân ph i ngành bia t i TP. Tuy Hòa, t nh Phú Yên ......................................... 15
Hình 2.6: Mô hình nghiên c u lý thuy t đ ngh ......................................................... 17
Hình 3.1: Quy trình nghiên c u c a đ tài ................................................................... 20
Hình 3.2: Mô hình nghiên c u đi u ch nh .................................................................... 26
Hình 4.1: Mô hình nghiên c u chính th c.................................................................... 41
Hình 4.2: Bi u đ t n s Histogram ............................................................................. 49
Hình 4.3:
th P-P plot ............................................................................................. 50
Hình 4.4:
th phân tán Scatterplot ........................................................................... 51
vii
DANH M C B NG BI U
Trang
B ng 3.1: Ti n đ th c hi n các nghiên c u ................................................................ 19
B ng 3.2: Thang đo S n ph m ..................................................................................... 27
B ng 3.3: Thang đo H tr chiêu th ............................................................................ 28
B ng 3.4:Thang đo X lý đ n hàng ............................................................................. 29
B ng 3.5: Thang đo L i nhu n ..................................................................................... 30
B ng 3.6: Thang đo Thái đ nhân viên ........................................................................ 31
B ng 3.7: Thang đo Gi i quy t khi u n i ..................................................................... 32
B ng 3.8:Thang đo S th a mãn c a ng
B ng 4.1: Thông tin v ng
i bán l ...................................................... 33
i bán l trong m u kh o sát ............................................ 35
B ng 4.2: K t qu đánh giá đ tin c y thang đo các thành ph n nh h
mãn c a ng
ng đ n s th a
i bán l .................................................................................................... 36
B ng 4.3: K t qu đánh giá đ tin c y thang đo s th a mãn c ang
i bán l ........... 40
B ng 4.4: K t qu ki m đ nh KMO và Bartlett c a các thành ph n nh h
th a mãn c a ng
i bán l ............................................................................................ 41
B ng 4.5 K t qu phân tích nhân t khám phá (EFA) các thành ph n nh h
th a mãn c a ng
ng đ n s
ng đ n s
i bán l ............................................................................................ 42
B ng 4.6: K t qu ki m đ nh KMO và Bartlett s th a mãn c a ng
i bán l ........... 43
B ng 4.7: K t qu phân tích nhân t khám phá EFA c a bi n s th a mãn c a ng
i
bán l ............................................................................................................................. 43
B ng 4.8: Ma tr n h s t
ng quan gi a các bi n ...................................................... 47
B ng 4.9: B ng tóm t t mô hình .................................................................................. 48
B ng 4.10: B ng phân tích ANOVA ........................................................................... 49
viii
B ng 4.11: B ng tóm t t k t qu h i quy ..................................................................... 52
B ng 4.12: Giá tr trung bình c a các bi n trong thành ph n s n ph m ...................... 55
B ng 4.13: Giá tr trung bình c a các bi n trong thành ph n h tr chiêu th ............. 55
B ng 4.14: Giá tr trung bình c a các bi n trong thành ph n x lý đ n hàng ............. 56
B ng 4.15: Giá tr trung bình c a các bi n trong thành ph n l i nhu n ...................... 59
B ng 4.16: Phân tích giá tr trung bình thành ph n thái đ c a nhân viên .................. 60
B ng 4.17: Phân tích giá tr trung bình c a thành ph n gi i quy t khi u n i .............. 61
B ng 4.18: Giá tr trung bình s th a mãn c a ng
ix
i bán l ....................................... 61
DANH M C CÁC CH
BMI
VI T T T
Business Monitor Internatinal
T ch c giám sát kinh doanh qu c t
EFA
Expliratory Factor Analysis
Phân tích nhân t kh ng đ nh
KMO
Kaiser - Meyer - Olkin
H s KMO
SPSS
Statistical Package for the Social Sciences
Ph n m m th ng kê cho ngành khoa h c xã h i
ANOVA
Analysis Of Variance
Phân tích ph
Suntory PepsiCo
ng sai
Suntory PepsiCo Vi t Nam
x
TÓM T T LU N V N
tài “ Nghiên c u các y u t
trong h th ng phân ph i n
Bình D
nh h
ng đ n s th a mãn c a ng
c gi i khát c a công ty Suntory PepsiCo Vi t Nam t i
ng” đã nghiên c u đ
nh h
c các y u t
bán l trong h th ng phân ph i n
ng đ n s th a mãn c a ng
c gi i khát t i Bình D
ki n ngh gi i pháp nh m nâng cao s th a mãn c a ng
Ph
ng pháp nghiên c u đ
phá s d ng ph
i
ng, đ ng th i đ xu t các
i bán l .
c s d ng trong nghiên c u này: nghiên c u khám
ng pháp đ nh tính đ
c th c hi n thông qua k thu t ph ng v n sâu
nh m đi u ch nh, b sung các bi n quan sát dùng đ đo l
c u chính th c s d ng ph
i bán l
ng pháp đ nh l
ng các khái ni m; nghiên
ng v i k thu t ph ng v n tr c ti p
thông qua phi u kh o sát chi ti t nh m đánh giá các thang đo đã đ a ra v i t p m u có
kích c n = 250. D li u kh o sát h p l đ
c đ a vào ki m đ nh đ tin c y thang đo
d a trên h s Cronbach’s Alpha và phân tích nhân t khám phá t ng h p các thành
ph n (EFA). Mô hình lý thuy t đ
c ki m đ nh thông qua phân tích h i quy tuy n
tính.
K t qu đ t đ
c có 6 y u t
trong h th ng phân ph i n
nh h
ng đ n s th a mãn c a ng
i bán l
c gi i khát: S n ph m, H tr chiêu th , X lý đ n hàng,
L i nhu n, Thái đ nhân viên, Gi i quy t khi u n i. Nh ng y u t này nh h
51.7% s th a mãn c a ng
i bán l trong h th ng phân ph i n
ng
c gi i khát, 48.3%
còn l i là các y u t khác bên ngoài mô hình nghiên c u.
T các k t qu trên, tác gi ki n ngh các gi i pháp t ng s th a mãn c a ng
bán l n
i
c gi i khát thông qua 06 khía c nh S n ph m, H tr chiêu th , X lý đ n
hàng, L i nhu n, Thái đ nhân viên, Gi i quy t khi u n i. Ngoài ra, tác gi c ng đ a
ra các h n ch c a đ tài và đ xu t h
g m: c i ti n ph
ng nghiên c u ti p theo trong t
ng pháp l y m u, m r ng đ i t
xi
ng kh o sát, …
ng lai, bao
xii
CH
NG 1
T NG QUAN V
1.1. LÝ DO CH N
TÀI NGHIÊN C U
TÀI
Trong khi kh ng ho ng kéo theo s đi xu ng c a h u h t các ngành kinh t ,
ngành n
c gi i khát không c n Vi t Nam v n ghi nh n t ng tr
ng ng
v i t c đ trung bình 19.35%/n m trong giai đo n 5 n m 09 – 13.
i u ki n khí
h u nóng m, v n hóa n u ng đa d ng v i s phát tri n nhanh c a d ch v
ngoài hàng đã đ y nhu c u v n
c dòng
n u ng
c gi i khát t ng nhanh chóng qua các n m. Vi t
Nam là qu c gia có dân s tr , v i đ tu i trong nhóm 15 – 40 tu i chi m g n m t
n a, đ tu i mà đ
c đánh giá là có nhu c u cao nh t v các lo i n
Bên c nh đó, t c đ gia t ng d ch v
n nhanh
10%, kéo theo s phát tri n c a ngành n
n
Vi t Nam đang đ t ng
ng h n
c gi i khát không c n, đ c bi t là lo i
c có gas.
T ch c nghiên c u BMI d báo ngành n
đang d n v
ngành t ng tr
t qua giai đo n t ng tr
c gi i khát không c n
Vi t Nam
ng nóng. Vì v y, trong vòng 5 n m t i,
ng v i t c đ ch m d n l i, đ t trung bình 14.2%/n m tính theo
doanh thu và 7% tính theo doanh s . Ngành n
đ
c gi i khát.
c d báo ti p t c t ng tr
gi i khát không c n
c gi i khát không c n Vi t Nam
ng trong giai đo n 5 n m t i. M c tiêu dùng n
Vi t Nam bình quân đ u ng
i th p (23 lít/ng
trong khi đó t l này tính trung bình trên toàn th gi i là 40 lít/ng
c
i/n m),
i/n m (tính t i
th i đi m 2013 theo BMI), cùng v i s bùng n dân s và phong cách công nghi p,
s t o ti n đ cho s c mua n
báo l
t
ng tiêu th n
c gi i khát, d n đ n t ng tr
ng ngành. BMI đã d
c gi i khát không c n s t ng lên 2.7 t lít vào n m 2017,
ng ng v i t c đ t ng tr
ng trung bình là 7%. Doanh thu bán n
c gi i khát
t ng v i t c đ trung bình là 14.2%, đ t 136 nghìn t vào n m 2017.
Trong tình hình kinh doanh hi n nay, s hài lòng c a khách hàng luôn là m c
tiêu hàng đ u mà b t c doanh nghi p nào c ng mu n đ t t i. Quan đi m c a
Marketing hi n đ i cho th y r ng “Khách hàng là th
ng đ ”. Chính vì th , vi c
th a mãn nhu c u c a khách hàng và mang t i cho h s hài lòng là đi u t t y u
1
mà m t doanh nghi p khi b
c chân vào th tr
ng kinh doanh ph i làm và làm
cho t t. Tuy nhiên, trong b i c nh c nh tranh ngày càng gay g t, đ gia t ng s
th a mãn c a khách hàng không d dàng chút nào, các doanh nghi p bu c ph i n
l c h t mình. M t khác, vi c làm th a mãn nh ng ng
i bán l s giúp công ty m
r ng kênh phân ph i, đ a s n ph m c a công ty t i tay ng
nhanh h n, khuy n khích ng
i tiêu dùng m t cách
i tiêu dùng s d ng s n ph m nhi u h n, góp ph n
t ng doanh thu, l i nhu n c ng nh qu ng bá cho th
ng hi u s n ph m m t cách
t t nh t.
Bên c nh đó, công ty Suntory PepsiCo xác đ nh đây chính là kênh phân ph i
mang tính chi n l
c c a mình. Ngoài ra, sau khi th o lu n v i nhau, nh n th y
công ty v n ch a quan tâm th t s đ n s th a mãn c a nh ng ng
i bán l . H
v n ch a th y th a mãn v nhi u chính sách c a công ty nh công n , h tr các
s n ph m bán hàng ...
Xu t phát t nh ng lý do trên cùng v i các nghiên c u v s th a mãn c a
ng
i bán l trong ngành n
PepsiCo ch a đ
c gi i khát t i Vi t Nam và c th t i công ty Suntory
c th c hi n nhi u nên đ tài nghiên c u “Nghiên c u các y u t
đ n s th a mãn c a ng
i bán l trong h th ng phân ph i n
c a công ty Suntory PepsiCo Vi t Nam t i Bình D
c u.
tài này đ
c th c hi n nh m xác đ nh, đo l
s th a mãn c a ng
i bán l n
ng” đ
c ch n đ nghiên
ng các y u t
nh h
ng đ n
c gi i khát và đ xu t các gi i pháp t ng c
s th a mãn c a h nh m giúp công ty t o l p và duy trì đ
h n trên th tr
c gi i khát
ng
c l i th c nh tranh dài
ng.
1.2. TÌNH HÌNH NGHIÊN C U
Trên th gi i có nhi u tác gi nghiên c u v s th a mãn c a ng
i bán l nh :
Geyskens và Steenkamp (1999); Schellhase; Hardock; Ohlwein (2000); Christian
Schmitz & Tillmann Wagner (2007); Banomyong&Salam (2002). Nhìn chung các
mô hình nghiên c u đ u đ a ra nh ng khía c nh, nh ng thu c tính khác nhau đ
đánh giá s hài lòng c a ng
i bán l . Tuy nhiên, h u h t nh ng mô hình này ch
đ a ra nh ng y u t đ đánh giá s hài lòng c a nhà bán l đ i v i nhà s n xu t mà
ch a đ a ra đ
c nh ng nhóm y u t c th có th phân tích tác đ ng vào s hài
2
lòng c a ng
i bán l và cho phép đo l
ng đ
c hi u qu th hi n
các y u t
đó.
T i Vi t Nam, có các nghiên c u c a tác gi Ph m Minh Huy (Lu n v n Th c
s , 2010) v
ol
ng các y u t
khi mua s n ph m s a t
Nguy n Th H
h
nh h
ng đ n s th a mãn c a các đi m bán l
i c a Vinamilk t i th tr
ng TP. H Chí Minh; tác gi
ng (Lu n v n Th c s , 2010) v Nghiên c u các nhân t
ng đ n s th a mãn c a đ i lý phân ph i d
nh
c m ph m Avène; tác gi Chu
Th Hà Vinh (Lu n v n Th c s , 2013) v Các y u t
nh h
ng đ n s th a mãn
c a nhà bán l trong h th ng phân ph i ngành bia t i TP. Tuy Hòa, t nh Phú Yên.
Nh ng nghiên c u này v m t lý thuy t: đ xu t mô hình các y u t
đ n s th a mãn c a ng
i bán l trong l nh v c tiêu dùng nhanh
nh h
ng
Vi t Nam, và
đ xu t thang đo trong l nh v c này. V m t th c ti n: T mô hình đ ngh , các
công ty trong ngành có th
ng d ng b thang đo này đ th c hi n các nghiên c u
th c nghi m kh o sát c m nh n ch t l
ng ph c v c a nhà cung c p đ i v i các
c a hàng bán l t i trên đ a bàn ph trách. B thang đo này c ng có th
đ xây d ng b tiêu chí đo ki m đ nh ch t l
ng d ng
ng ch m sóc kênh bán l c a các b
ph n bán hàng trên đ a bàn, giúp lãnh đ o đánh giá đi m m nh đi m y u t ng th
tr
ng, ho c so sánh chéo gi a các đ a bàn v i nhau.
1.3. M C TIÊU NGHIÊN C U C A
TÀI
nh h
Nghiên c u này tìm hi u các y u t
l trong h th ng phân ph i n
t i Bình D
ng đ n s th a mãn c a ng
i bán
c gi i khát c a Công ty Suntory PepsiCo Vi t Nam
ng và t ng s th a mãn c a các c a hàng bán l c a công ty. Vì v y,
nghiên c u c n th c hi n các m c tiêu c th nh sau:
-
Xác đ nh các y u t
th ng phân ph i n
nh h
ng đ n s th a mãn c a ng
i bán l trong h
c gi i khát c a công ty Suntory PepsiCo và đ xu t mô
hình nghiên c u cho đ tài.
ol
n
ng m c đ tác đ ng c a các y u t đ n s th a mãn c a ng
c gi i khát c a công ty Suntory PepsiCo.
3
i bán l
xu t m t s ki n ngh nâng cao s th a mãn cho ng
-
i bán l n
c gi i khát
c a công ty Suntory PepsiCo, qua đó t ng kh n ng c nh tranh c a doanh
nghi p.
đ tđ
c các m c tiêu nêu trên, nghiên c u c n tr l i các câu h i sau đây:
-
Các y u t tác đ ng nào đ n s th a mãn c a ng
i bán l n
-
M c đ tác đ ng c a các y u t đ n s th a mãn c a ng
c gi i khát ?
i bán l n
c gi i
khát c a công ty Suntory PepsiCo?
-
C n ph i tác đ ng nh th nào đ nâng cao s th a mãn cho ng
i bán l n
c
gi i khát, qua đó t ng kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p?
1.4.
IT
-
it
n
ng kh o sát: nh ng ng
ng đ n s th a mãn c a ng
i bán l n
i bán l
c gi i khát nh ti m t p hóa, c a
n u ng, có tham gia tiêu th n
hàng, trung tâm gi i trí, d ch v
-
nh h
ng nghiên c u: Các y u t
TÀI
c g i khát Công ty Sutory PepsiCo Vi t Nam.
it
-
NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U C A
Ph m vi nghiên c u: nghiên c u th c hi n t i th tr
c gi i khát.
ng t nh Bình D
ng. Th i
gian nghiên c u t tháng 04 đ n tháng 10 n m 2015.
1.5. PH
NG PHÁP NGHIÊN C U
tài nghiên c u đ
và đ nh l
-
c th c hi n d a trên ph
ng pháp nghiên c u đ nh tính
ng nh sau:
Nghiên c u đ nh tính: Nghiên c u đ nh tính đ
c s d ng nh m khám phá, hi u
ch nh l i các thang đo c a mô hình nghiên c u đ xu t. Nghiên c u đ nh tính
đ
c th c hi n thông qua 2 giai đo n. Tác gi đã t ng quan c s lý thuy t và
các nghiên c u đi tr
c đ đ xu t mô hình nghiên c u s b . Sau đó, tác gi
ti n hành ph ng v n sâu v i 10 ng
có 05 ch c a hàng bán l n
i d a trên dàn bài ph ng v n sâu. Trong đó
c gi i khát trong h th ng phân ph i, 05 qu n lý
bán hàng c a Công ty t i Bình D
ng đ hi u ch nh các thành ph n và thang đo
trong mô hình nghiên c u đ xu t. D a trên k t qu nghiên c u đ nh tính tác
gi xây d ng thang đo và b ng câu h i đ thu th p thông tin cho nghiên c u
đ nh l
ng.
4
-
Nghiên c u đ nh l
nh h
y ut
n
ng: Nghiên c u đ nh l
ng đ
ng đ n s th a mãn c a ng
c s d ng đ đo l
ng các
i bán l trong h th ng phân ph i
c gi i khát. D li u đ ph c v cho nghiên c u đ nh l
ng d a trên kh o sát
b ng b ng câu h i v i 250 ng
i có ki n th c và kinh nghi m trong ngành kinh
doanh n
ng pháp ch n m u thu n ti n. D a trên d li u
c gi i khát b ng ph
thu th p, tác gi s d ng ph n m m SPSS for Windows 20.0 đ th c hi n các
phân tích th ng kê g m: ánh giá đ tin c y các thang đo trong mô hình nghiên
c u b ng ki m đ nh Cronbach’s Alpha và đ giá tr (factor loading), phân tích
nhân t khám phá EFA đ đo l
ng s h i t c a thang đo v i ki m đ nh KMO
và Eigenvalues, phân tích h i quy đ đo l
th a mãn c a ng
ng nh h
ng c a các y u t đ n s
i bán l trong h th ng phân ph i n
c gi i khát b ng ki m
đ nh F, Sig.
1.6. Ý NGH A KHOA H C VÀ TH C TI N C A
TÀI
tài nghiên c u có ý ngh a khoa h c cho nh ng nhà nghiên c u v s hài
lòng c a ng
i bán l và có ý ngh a th c ti n cho nh ng nhà qu n tr c a Công ty
Suntory PepsiCo Vi t Nam, c th nh sau:
-
Ý ngh a khoa h c:
h
tài này đã xác đ nh mô hình nghiên c u các y u t
ng đ n s th a mãn ng
i bán l trong ngành kinh doanh n
nh
c gi i khát đ
nh ng đ tài nghiên c u khác cùng l nh v c tham kh o.
-
Ý ngh a th c ti n:
mãn c a ng
tài đ a ra k t qu đo l
i bán l n
ng các y u t
nh h
ng s th a
c gi i khát c a Công ty Suntory PepsiCo, đ ng th i
đ a ra các ki n ngh giúp các nhà qu n tr c a công ty nâng cao s th a mãn
c a ng
1.7. B
i bán l .
C C C A NGHIÊN C U
Ngoài ph n m c l c, ph l c và tài li u tham kh o, n i dung c a đ tài đ
chia thành 5 ch
-
Ch
c
ng g m :
ng 1: T ng quan v đè tài nghiên c u
Trình bày lý do ch n đ tài, tình hình nghiên c u, m c tiêu nghiên c u, đ i
t
ng và ph m vi nghiên c u, ph
ng pháp nghiên c u, ý ngh a c a đ tài và b
c c nghiên c u c a đ tài.
5
Ch
-
ng 2: T ng quan lý lu n và mô hình nghiên c u
Trình bày c s lý thuy t v ng
trò ng
Ch
nh h
i bán l và các y u t
Ch
i bán l .
ng đ n s th a mãn
i bán l . T đó, đ xu t mô hình nghiên c u và các gi thuy t nghiên c u.
ng 3: Thi t k nghiên c u
Trình bày quy trình nghiên c u, mô t ph
ph
i bán l , vai
ng đ n s th a mãn c a ng
ng này c ng trình bày t ng quan các nghiên c u đo l
c a ng
-
i bán l , s th a mãn c a ng
ng pháp nghiên c u đ nh l
ng pháp nghiên c u đ nh tính,
ng, mô hình nghiên c u hi u ch nh và xây d ng
thang đo các thành ph n trong mô hình nghiên c u đ thu th p d li u nghiên c u.
-
Ch
ng 4: K t qu nghiên c u
Trình bày k t qu phân tích d li u g m thông tin v m u kh o sát, ki m đ nh
đ tin c y các thang đo, phân tích nhân t EFA, mô hình h i quy các y u t
h
ng đ n s th a mãn c a ng
i bán l trong h th ng thân ph i n
nh
c gi i khát,
ki m đ nh các vi ph m h i quy và gi thuy t nghiên c u.
-
Ch
ng 5: K t lu n và ki n ngh
Trình bày các ki n ngh nh m nâng cao m c đ th a mãn c a ng
trong h th ng phân ph i n
t i Bình D
i bán l
c gi i khát c a Công ty Suntory PepsiCo Vi t Nam
ng, tóm t t các k t qu nghiên c u đ t đ
gi i h n c a nghiên c u và đ xu t h
c, đ ng th i trình bày các
ng nghiên c u ti p theo.
Tóm t t
Ch
ng 1 đã gi i thi u t ng quan v đ tài nghiên c u nh : lý do hình thành đ
tài, m c tiêu nghiên c u, đ i t
ng và ph m vi nghiên c u, ph
ý ngh a th c ti n c a đ tài và k t c u c a nghiên c u. Ch
c s lý thuy t và mô hình nghiên c u v các y u t
ng
i bán l n
c gi i khát.
6
nh h
ng pháp nghiên c u,
ng 2 ti p theo s trình bày
ng đ n s th a mãn c a
CH
NG 2
T NG QUAN LÝ LU N VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN C U
Ch
ng 2 s gi i thi u các lý thuy t có liên quan làm c s cho thi t k nghiên
c u. Ch
ng này bao g m ba ph n.
chính c a nghiên c u: ng
u tiên, là tóm t t lý thuy t v các khái ni m
i bán l , s th a mãn c a ng
các mô hình nghiên c u s th a mãn c a ng
i bán l , k đó là t ng quan
i bán l , cu i cùng là đ xu t mô hình
nghiên c u.
2.1. NG
I BÁN L VÀ S
TH A MÃN C A NG
2.1.1. Khái ni m v ng
I BÁN L
i bán l và vai trò c a ng
i bán l trong kênh
phân ph i
2.1.1.1.
Khái ni m v bán l
Bán l là t t c các ho t đ ng có liên quan đ n vi c bán hàng hóa hay
d ch v tr c ti p cho ng
doanh. Th tr
c a ng
th
i tiêu dùng đ h s d ng ch không ph i đ kinh
ng bán l là t p h p nh ng cá nhân hay t ch c mua hàng
i s n xu t và bán l i cho ng
i tiêu dùng đ ki m l i vì thông
ng, nhà s n xu t r t ít khi bán s n ph m c a mình đ n tay ng
i tiêu
dùng. Phân lo i các hình th c bán l :
• Theo m c đ ph c v , g m có: Bán l t ph c v , bán l ph c v có
gi i h n, bán l ph c v toàn ph n.
• Theo m t hàng kinh doanh: C a hàng chuyên doanh, c a hàng bách
hóa, các siêu th và đ i siêu th , c a hàng th c ph m ti n d ng.
• Bán l không dùng c a hi u: bán qua b u đi n, bán qua catalog, bán
hàng qua đi n tho i, bán hàng qua m ng internet, bán l t n nhà.
Các hình th c bán l t i Vi t Nam hi n t i g m có siêu th , c a hàng ti n
l i, các s p ch , qu y s p v a hè, nhà hàng, quán n bình dân, ti m cà phê,
quán bar, karaoke….
7
2.1.1.2.
Khái ni m v ng
Trong th
ng m i, ng
i bán l
i bán l mua hàng hóa, s n ph m s l
ng l n t
nhà các nhà s n xu t, nh p kh u ho c tr c ti p ho c thông qua nhà phân
ph i ho c đ i lý, và sau đó bán s l
ng nh h n cho ng
cùng. H mua s n ph m và cung c p cho ng
i tiêu dùng cu i
i tiêu dùng b ng các hình
th c khác nhau, t i nh ng th i đi m thu n l i (bán rong, siêu th , đ i lý...).
Vai trò ch y u c a ng
dùng. M t s ng
i bán l là phân ph i s n ph m t i ng
i tiêu
i bán l chuyên bán m t m t hàng c th , trong khi đó,
m t s khác bán nhi u m t hàng. Công vi c ch y u c a ng
i bán l là
qu ng cáo t i ch và tr ng bày hàng hóa đ bán hàng cá nhân, phát hi n nhu
c u và truy n tin v h
ng nhà s n xu t, chia nh lô hàng c a ng
ng, h phân tán kh p th tr
ng, t p h p nhi u m t hàng đ ng
dùng có đa d ng s l a ch n. Ng
l
i cung
i tiêu
i bán l là m t ph n c n thi t trong chi n
c phân ph i t ng th c a các nhà s n xu t. Ng
i bán l là m i liên k t
cu i cùng trong chu i m c xích m i liên h c a các kênh phân ph i gi a nhà
s n xu t và ng
i tiêu dùng. Các c a hàng bán l đ
là đ đ m nhi m thay th cho l c l
c hình thành m t ph n
ng bán hàng bên ngoài c a nhà s n
xu t mà nhà s n xu t không có đi u ki n thành l p ho c ho t đ ng không
hi u qu .
2.1.1.3.
Vai trò c a ng
Nh ng ng
i bán l
i bán hàng trung gian nh ng
i bán buôn, ng
i bán l , đ i
lý c ng nh các thành viên khác trong kênh phân ph i t n t i theo m t c u
trúc nào đó nh m th c hi n m t hay m t s ch c n ng ch y u sau đây c a
kênh phân ph i:
• Thông tin: Trong quá trình phân ph i ng
i bán l s th c hi n các
ch c n ng thông tin nh thu th p thông tin v khách hàng ti m n ng
và khách hàng hi n có, thông tin v đ i th c nh tranh và truy n đ t
thông tin t nhà s n xu t đ n các trung gian và khách hàng.
8
• Kích thích tiêu th : Ng
hóa và ch
i bán l s truy n bá các thông tin v hàng
ng trình c đ ng bán hàng khác đ n v i ng
• Ti p xúc, thi t l p m i quan h : Ng
quan h th
là ng
i tiêu dùng.
i bán l s thi t l p các m i
ng m i v i các nhà s n xu t, nhà phân ph i và đ c bi t
i tiêu dùng. Ng
nhà s n xu t đ i v i ng
i bán l g n nh là đ i di n th
ng m i c a
i tiêu dùng.
• L u thông hàng hóa: Thông qua ho t đ ng v n chuy n, ng
i bán l
s b o qu n, l u kho hàng hóa làm c u n i gi a s n xu t và tiêu
dùng. i u hòa cung c u gi a các th i đi m khác nhau c a tiêu dùng.
• Ch p nh n và chia s r i ro: Khi mua các s n ph m t nhà s n xu t
nh ng ng
i bán l ph i ch p nh n r i ro có th g p do m t s
nguyên nhân khách quan ho c ch quan nh : s thay đ i th hi u c a
ng
i tiêu dùng, s n ph m b l i hay h h ng trong quá trình l u kho,
d tr .
Nhà s n xu t có th th c hi n h t các ch c n ng trên tuy nhiên nó s
phân tán kh n ng và ngu n l c c a h đ ng th i chi phí th c hi n s t ng
lên. Vi c chuy n giao các ch c n ng này cho ng
i bán l s gi m thi u chi
phí và th c hi n chuyên môn hóa cao h n khi n ho t đ ng kinh doanh c a
nhà s n xu t hi u qu h n.
2.1.2. S th a mãn c a ng
i bán l
S th a mãn hay hài lòng c a khách hàng là m t trong nh ng l nh v c
nghiên c u Marketing. T The Journal of Advertising Research đã th a
nh n r ng các nghiên c u v s th a mãn c a khách hàng là l nh v c phát
tri n nhanh nh t trong nghiên c u Marketing. S chú tr ng nh th là đi u
t t y u vì n u không có khách hàng thì các công ty s không có lí do đ t n
t i. Trong nh ng n m g n đây thì v n đ nghiên c u s th a mãn c a khách
hàng r t ph bi n t i Vi t Nam. Hi u đ
c nhu c u và s th a mãn c a
khách hàng đ doanh nghi p luôn c i ti n, sáng t o ra nh ng s n ph m, d ch
9
v m i nh m th a mãn nh ng nhu c u liên t c c a khách hàng là m t trong
nh ng s m nh quan tr ng c a doanh nghi p.
Theo Oliver (1997) đã đ xu t đ nh ngh a v s th a mãn là s đáp ng
đ y đ các yêu c u c a khách hàng. Nó là tiêu chí đánh giá cho các thu c
tính c a s n ph m ho c d ch v đ
c cung c p (hay cung c p) m t m c đ
th a mãn trong vi c đáp ng các yêu c u tiêu th , bao g m các m c đ đáp
ng ít h n hay đáp ng v
t c s mong đ i. M t khác, s th a mãn - hài
lòng c a khách hàng (customer satisfaction) là m c đ c a tr ng thái c m
giác c a m t ng
i b t ngu n t vi c so sánh k t qu thu đ
c t vi c tiêu
dùng s n ph m/d ch v v i nh ng k v ng c a anh ta. M c đ hài lòng ph
thu c s khác bi t gi a k t qu nh n đ
c và k v ng, n u k t qu th c t
th p h n k v ng thì khách hàng không hài lòng, n u k t qu th c t t
ng
x ng v i k v ng thì khách hàng s hài lòng, n u k t qu th c t cao h n k
v ng thì khách hàng r t hài lòng (Kotler, 2002). T đ nh ngh a có th th y
đ
c s hài lòng c a khách hàng ph thu c vào m c đ k v ng hay mong
đ i c a khách hàng.
i v i doanh nghi p, ng
i bán l c ng là khách hàng
nh ng là khách hàng t ch c, khác v i khách hàng cá nhân (h không ph i
là ng
i s d ng s n ph m/ d ch v cu i cùng, h mua v i s l
S th a mãn c a nh ng ng
ng l n…).
i bán hàng bán l s t o ra lòng trung thành c a
h . Khi các nhà s n xu t t o đ
c s hài lòng cho nh ng ng
i bán hàng
trung gian s giúp gi m s xung đ t trong kênh phân ph i, t ng s cam k t
và tin t
ng (Christian Schmitz & Tillmann Wagner, 2007) và s d n đ n
lòng trung thành. Lòng trung thành c a khách hàng mang đ n cho công ty
s an ninh nhi u h n, thu nh p và l i nhu n cao h n và do đó thành công
h n.
10
2.2. T NG QUAN CÁC NGHIÊN C U
H
TH A MÃN C A NG
NG S
2.2.1. Các nghiên c u
2.2.1.1.
n
O L
NG CÁC Y U T
NH
I BÁN L
c ngoài
Nghiên c u c a Schellhase; Hardock; Ohlwein (2000)
Ti p theo, m t nghiên c u khá toàn di n là c a Schellhase, Hardock,
Ohlwein (2000) v s th a mãn c a các nhà bán l đ i v i công ty Edeka,
Metro, Rewe, Spar, Tengelman và m t s công ty khác đã xác đ nh đ
y ut
nh h
c 10
ng đ n s th a mãn c a các nhà bán l đ i v i các nhà s n
xu t đó là: (1) ti p xúc cá nhân (person contact),(2 )đóng gói/h u c n
(logistics/package),(3) khuy n mãi (selling promotions), (4) m c đ h p tác
(cooperation intensity), (5) tr ng bày (shelf service),(6) qu n lý s n ph m
(productmanagement, (7) chính sách giá (price policy), (8) Chính sách bán
hàng (salesconditions), (9) Ch t l
ng và linh đ ng (quality and flexibility),
(10) các tình hu ng (Conditions):
TI P XÚC CÁ NHÂN
ÓNG GÓI/ H U C N
S
TH A
QU N LÝ S N PH M
MÃN C A
NH NG
CHÍNH SÁCH GIÁ
NHÀ BÁN
KHUY N MÃI
L
I
V I
H P TÁC
NG
I
CHÍNH SÁCH BÁN HÀNG
CH T L
NG & LINH
NG
S N XU T
TR NG BÀY
Hình 2.1: Mô hình các y u t
CÁC TÌNH HU NG KHÁC
nh h
ng đ n s th a mãn c a các nhà bán l đ i
v i công ty Edeka
(Ngu n: Schellhase; Hardock; Ohlwein, 2000)
Trong nghiên c u này ta th y y u t “ M c đ h p tác” c ng đ
nh c đ n, bên c nh đó còn có thêm 9 y u t n a đ
11
cđ
c
c đ c p đ n. Nghiên