SỰ cần THIẾT của KHOA học và CÔNG NGHỆ

S ỰC ẦN THI ẾT C Ủ
A KHOA H Ọ
C VÀ CÔNG NGH Ệ
Mùa hè n ăm 2015
Mùa hè này tôi dành tám tu ần ở Trung Qu ốc và Ấn Đ
ộ đ
ể d ạy các môn k ĩ ngh ệph ần m ềm. Tôi đã
g ặp nhi ều sinh viên lo âu, nh ữ
ng ng ư
ờ i h ỏi tôi v ềcác k ĩ n ăng m ớ
i nh ất mà h ọc ần đ
ể có đ
ư
ợ c vi ệc
làm t ốt. Tôi c ũng g ặp nhi ều ng ư
ờ i qu ản lí, ng ư
ờ i th ất v ọng v ớ
i vi ệc thuê công nhân có k ĩ n ăng
nh ưng phàn nàn r ằng các đ
ạ i h ọc đã không cho ra nh ữ
ng ng ư
ờ i t ốt nghi ệp có k ĩ n ăng đú ng mà h ọ
c ần. Nh ưtôi đã vi ết nhi ều l ần trong blog c ủa tôi v ềvi ệc không k ết n ối gi ữ
a đ
ạ i h ọc, n ơ
i đà o t ạo các
th ếh ệti ếp nh ữ
ng công nhân và công ti n ơi thuê h ọ. Vi ệc thi ếu h ợ
p tác này là x ấu cho các n ư
ớ c c ần
c ải ti ến n ền kinh t ếc ủa h ọvà gi ải quy ết v ấn đ

ề th ất nghi ệp. Khi tôi ở London, tình hu ống v ớ
i n ền
kinh t ếHi L ạp đã thu hút nhi ều chú ý nh ư
ng theo ý ki ến tôi, nó ch ỉ m ớ
i là b ắt đ
ầ u . Có các n ư
ớ c châu
Âu khác có tình th ếkinh t ết ư
ơn g t ự
. Tôi ngh ĩ Tây Ban Nha, B ồĐà o Nha, Italy và Pháp s ẽs ớ
m là
tình hu ống ti ếp vì t ăng tr ư
ở n g kinh t ếc ủa h ọlà th ấp nh ư
ng s ống ư
ờ i th ất nghi ệp là r ất cao. Vài n ăm
tr ư
ớ c , khi tôi t ới th ăm nh ữ
ng n ư
ớ c này vi ệc th ất nghi ệp c ủa h ọ, đ
ặ c bi ệt trong nh ữ
ng ng ư
ờ i t ốt
nghi ệp đ
ạ i h ọc đã là g ần 35%. Tôi th ấy r ằng ng ư
ờ i lái taxi cho tôi là m ột sinh viên đ
ạ i h ọc; nhi ều
ng ư
ờ i đã làm vi ệc trong các nhà hàng đ
ề u là ng ư
ờ i t ốt nghi ệp đ

ạ i h ọc và ng ư
ời h ư
ớ n g d ẫn du l ịch
c ủa tôi ở Italy có b ằng th ạc s ĩ v ềthi ết k ếqu ần áo.
Vi ệc có s ẵn vi ệc làm trong các l ĩnh v ự
c Khoa h ọc, Công ngh ệ, K ĩ ngh ệvà Toán h ọc (STEM) đã thu
hút nhi ều chú ý trong các b ản tin th ờ
i s ựnh ư
ng tôi không bi ết t ại sao s ốl ư
ợ n g sinh viên ghi danh
vào trong các l ĩnh v ực này đã ch ỉ m ới bi ểu l ộh ơ
i t ăng lên trong vài n ăm qua. Trong nh ữ
ng vi ệc làm
t ốt nh ất, công ngh ệmáy tính đ
ư
ợ c x ếp h ạng s ốm ột v ớ
i k ĩ s ưph ần m ềm và vi ệc làm khoa h ọc máy
tính ở trên đ
ỉ n h danh sách. Ngày nay công nghi ệp công ngh ệđa ng thuê nhi ều h ơ
n và nh ữ
ng ng ư
ời
lãnh đ
ạ o công ti nói h ọs ẵn lòng cung c ấp đà o t ạo thêm. Câu h ỏi c ủa tôi là: “T ại sao không nhi ều
sinh viên ch ọn l ĩnh v ực này?” T ại sao nhi ều n ư
ớ c th ếcó ng ư
ờ i t ốt nghi ệp đại h ọc b ị th ất nghi ệp cao
nh ưng v ẫn thi ếu h ụt công nhân công ngh ệ? M ột s ống ư
ờ i nói v ớ
i tôi r ằng có vi ệc thi ếu thông tin v ề

phát tri ển ngh ềnghi ệp và h ư
ớ n g d ẫn đú ng cho sinh viên v ềch ọn l ĩnh v ự
c h ọc t ập. Đi ều đó có th ểlà
đú ng vài n ăm tr ước , nh ư
ng ngày nay v ớ
i Internet, Facebook, Twitter và hàng nghìn website tin t ứ
c,
tôi không tin đâ y là lí do tho ảđá ng. M ột ng ư
ờ i qu ản lí công ngh ệnói v ớ
i tôi: “G ần đâ y chúng tôi
dừ
ng vi ệc thuê ng ư
ờ i t ốt nghi ệp đ
ạ i h ọc d ự
a trên đi ểm s ốvì nhi ều ng ư
ờ i không có k ĩ n ăng chúng tôi
c ần. Tôi không bi ết h ọh ọc gì ở tr ư
ờ n g nh ư
ng chúng tôi không coi b ằng c ấp là y ếu t ốđ
ể thuê ng ư
ời
n ữa.” Laszlo Bock, phó ch ủt ịch Google đã vi ết r ằng nhi ều b ằng đ
ạ i h ọc là vô giá tr ị, cho nên công ti
c ủa ông ấy bây gi ờki ểm tra m ọi ng ư
ờ i xin vi ệc v ềcác k ĩ n ăng tr ư
ớ c khi thuê h ọ. Câu h ỏi c ủa tôi là:
“Chúng ta có kh ủng ho ảng v ềvi ệc làm hay kh ủng ho ảng v ềgiáo d ục?”
Khi tôi d ạy ở châu Á, nhi ều sinh viên ti ếp c ận tôi đ
ể xin l ờ
i khuyên v ềcác k ĩ n ăng m ớ

i nh ất mà h ọ
c ần đ
ể có đ
ư
ợ c vi ệc làm ở h ải ngo ại. Trong nh ữ
ng n ăm qua, các môn k ĩ ngh ệph ần m ềm c ủa tôi
th ư
ờ n g có quãng m ột tr ăm sinh viên, nh ư
ng n ăm nay môn phân tích d ữli ệu l ớ
n có trên n ăm tr ăm
sinh viên. Ph ần l ớn sinh viên châu Á đã bi ết k ĩ n ăng "nóng" này mà h ọc ần. Khi tôi ở châu Âu, tôi
th ấy r ằng m ỗi n ăm trên 100,000 công nhân công ngh ệcó k ĩ n ăng đ ư
ợ c "nh ập kh ẩu" t ừẤn Độ và
Trung Qu ốc đ
ể làm vi ệc ở đó , nh ư
ng thi ếu h ụt v ẫn g ăng. Vài ngày tr ư
ớ c , tôi đã ng ồi trong nhà hàng
London v ới n ăm ng ư
ờ i phát tri ển ph ần m ềm Ấn Độ, v ừ
a mớ
i tớ
i t ừMumbai để làm vi ệc ở đó . Ng ư
ời
ph ục v ụbàn chúng tôi là m ột sinh viên đ
ạ i h ọc v ềthi ết k ếth ờ
i trang. Cô ấy gi ải thích: “R ất khó có
được vi ệc làm trong th ị tr ườn g th ời trang ngày nay do c ạnh tranh d ữd ội.” Tôi h ỏi: “Th ết ại sao b ạn


không h ọc khoa h ọc máy tính?” Cô ấy gi ải thích: “Nó quá khó.”

B ạn tôi, Charles nói v ới tôi: "Cu ộc kh ủng ho ảng th ất nghi ệp đại h ọc này được b ắt r ễsâu trong vi ệc
không có kh ản ăng c ộng tác gi ữ
a công nghi ệp và đại h ọc và nó là thông th ườ
n g trong c ảchâu Âu vì
m ọi n ướ
c đều có cùng v ấn đề. Các tr ườ
n g không th ấy nhu c ầu c ần thay đổi , vì không có s ựkh ẩn
thi ết để làm cái gì. Th ầy giáo ti ếp t ục d ạy b ất kì cái gì h ọđã d ạy trong nhi ều n ăm tr ướ
c . Sinh viên
được phép “qua” các môn h ọc sang l ớp ti ếp mà không có v ấn đề gì. Ch ươn g trình gi ảng d ạy v ẫn
nh ưc ũtrong nhi ều n ăm cho nên h ọkhông th ểnào chu ẩn b ị cho sinh viên v ớ
i vi ệc làm ngày nay.
Đâ y nh ất địn h là cu ộc kh ủng ho ảng giáo d ục vì nhi ều ng ười t ốt nghi ệp không được chu ẩn b ị để phát
tri ển k ĩ n ăng đú ng mà s ẽlàm cho h ọthành ng ườ
i có vi ệc làm. K ết qu ảlà nhi ều ng ườ
i t ốt nghi ệp đại
h ọc b ị th ất nghi ệp nh ư
ng nhi ều vi ệc làm không th ểđ ược l ấp đầy , hay đ ược l ấp b ằng công nhân
n ướ
c ngoài.”
Khi tôi ở châu Á, tôi đã khuyên các sinh viên ở đó : “Trong khi các k ĩ n ăng đặc bi ệt được yêu c ầu cho
nhi ều vi ệc làm ở h ải ngo ại, nh ư
ng có nh ữ
ng k ĩ n ăng ph ụlàm cho các em thành đá ng mong mu ốn
h ơn đối v ới các công ti trên kh ắp th ếgi ới nh ưtrao đổi , lãnh đạo , làm vi ệc t ổvà khiêm t ốn trí tu ệ, kh ả
n ăng t ạo m ục đí ch cho công vi ệc c ủa các em, và trách nhi ệm v ềm ọi th ứcác em làm. Các em có th ể
h ọc nh ữ
ng k ĩ n ăng k ĩ thu ật, nh ư
ng không có "k ĩ n ăng m ềm", các em s ẽkhông đi xa trong ngh ề
nghi ệp c ủa mình. Ngày nay ph ần l ớn các tr ườ

n g th ậm chí đã không d ạy nh ữ
ng k ĩ n ăng m ềm này
nh ưng các em ph ải phát tri ển chúng theo cách riêng c ủa các em để chu ẩn b ị t ốt h ơ
n cho b ản thân
các em v ềcông vi ệc t ươ
n g lai. Là th ếh ệm ới c ủa th ờ
i đại s ốth ứ
c, các em ph ải đọc nhi ều h ơ
n và
h ọc nhi ều h ơn vì m ọi th ứs ẽthay đổi . Các em ph ải gi ữcho tâm trí m ở
, vì m ọi th ứx ảy ra cho các em
đều là c ơh ội để h ọc t ập. Các em ph ải h ọc lãnh đạo , c ộng tác v ớ
i ng ười khác, và t ạo ra thay đổi tích
c ực trên th ếgi ới. Các k ĩ n ăng nh ưgi ải quy ết v ấn đề, lãnh đạo , làm vi ệc t ổ, thông c ảm, trung th ự
c, ý
th ức xã h ội và tính trách nhi ệm là r ất quan tr ọng. Dù các em bi ết đi ều đó hay không, chúng ta đa ng
d ần d ần chuy ển t ừth ời đại công nghi ệp sang th ờ
i đại thông tin; t ừkinh t ếđịa ph ươ
n g sang kinh t ế
toàn c ầu; t ừn ền kinh t ếh ướ
n g theo s ản ph ẩm sang n ền kinh t ếh ướ
n g theo d ịch v ụtrong đó tri
th ức, k ĩ n ăng, quan h ệcá nhân và làm vi ệc t ổlà n ền t ảng cho m ọi công vi ệc. Các em ph ải hi ểu r ằng
v ấn đề KHÔNG ph ải là b ằng c ấp các em có, mà là k ĩ n ăng các em s ởh ữ
u, đi ều s ẽt ạo ra khác bi ệt.”
“Ngày nay có nhu c ầu kh ổng l ồv ềng ườ
i phát tri ển ph ần m ềm, chuyên viên h ỗtr ợm ạng, ng ườ
i
phân tích h ệth ống, chuyên viên an ninh máy tính, ng ườ
i qu ản lí h ệthông tin, ng ườ

i qu ản tr ị d ữli ệu
và k ĩ s ưph ần m ềm. N ếu các em vào đại h ọc, ch ọn l ự
a t ốt nh ất là các l ĩnh v ự
c này và m ọi đi ều các
em c ần là đưa n ỗl ự
c nào đó vào trong b ốn n ăm t ớ
i thì t ươ
n g lai c ủa các em g ần nh ưđược đảm
b ảo. N ếu các em đã l ựa ch ọn cái gì đó khác, các em có th ểchuy ển sang khoa h ọc, công ngh ệđể
n ắm b ắt các c ơh ội này. Toàn th ếgi ới đa ng c ần nh ữ
ng k ĩ n ăng này và th ầy ch ắc n ướ
c các em c ần
nh ững k ĩ n ăng này để c ải ti ến n ền kinh t ếc ủa đất n ướ
c nữ
a. Trong th ếgi ớ
i c ạnh tranh v ềcông
ngh ệnày, n ền t ảng c ủa phòng th ủqu ốc gia là chính sách giáo d ục t ốt. Để phát tri ển phòng th ủqu ốc
gia m ạnh, m ọi n ướ
c đều ph ải h ội t ụvào giáo d ục công dân c ủa mình. Bên c ạnh các môn k ĩ thu ật,
sinh viên ph ải được giáo d ục v ềcác nguyên t ắc luân lí và s ựchính tr ự
c đạo đức . N ếu ý ngh ĩ c ủa h ọ
là thu ần khi ết và ho ạt độn g c ủa h ọđược h ướ
n g d ẫn b ở
i các ch ủđịnh luân lí, thì h ọs ẽcó kh ản ăng
đó ng góp tích c ự
c cho đất n ước c ủa h ọvà cho s ựth ịnh v ượn g c ủa m ọi ng ười .”
D ườ
n g nh ưlà đi ều m ọi n ướ
c đều c ần là n ỗl ự
c c ộng tác c ủa công ti và nh ữ

ng ng ườ
i lãnh đạo giáo
d ục để c ải ti ến các ch ỉ đạo kh ẩn thi ết nh ất cho t ươ
n g lai c ủa giáo d ục: có l ự
c l ượ
n g lao độn g công
ngh ệm ạnh để đá p ứn g cho vi ệc t ăng tr ưở
n g kinh t ế. Đi ều đó có ngh ĩa là nh ữ
ng ng ườ
i lãnh đạo
chính sách giáo d ục, h ệth ống đại h ọc, và nh ữ
ng ng ườ
i lãnh đạo công nghi ệp ph ải t ớ
i cùng nhau để
t ạo ra chi ến l ượ
c “qu ản lí tài n ăng” qu ốc gia để xây d ự
ng l ự
c l ượ
n g lao độn g có tính c ạnh tranh.


Bằng việc cung cấp đào tạo một cách dự ứng trong cả các kĩ năng kĩ thuật và kĩ năng mềm trong
những sinh viên hiện thời và tương lai và thay đổi hệ thống giáo dục để cung cấp các kĩ năng liên
quan tới thị trường, chúng ta có thể hi vọng bắc cầu qua kẽ hở tài năng đang ngày càng r ộng ra
này.”
Prof. John Vu
Carnegie Mellon University