Kế toán quản trị chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần công nghiệp tàu thuỷ Nam Hà

TR

NG

I H C NÔNG NGHI P HÀ N I

KHOA K TOÁN VÀ QU N TR KINH DOANH

------  ------

LU N V N T T NGHI P
K TOÁN QU N TR CHI PHÍ S N XU T VÀ GIÁ THÀNH
S N PH M T I CÔNG TY C

PH N CÔNG NGHI P

TÀU THU NAM HÀ

NG

I TH C HI N:
SV. TR N TH CHUNG
L p: K TOÁN DOANH NGHI P B - K50

NG

IH

NG D N

TR N QUANG TRUNG

HÀ N I - 2009


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50
L IC M

N!

Trong th i gian th c t p và hoàn thành đ tài nghiên c u, ngoài s c g ng
và n l c c a b n thân, tôi đã nh n đ

c r t nhi u s đ ng viên và giúp đ nhi t

tình c a các đoàn th , cá nhân trong và ngoài nhà tr
đ tđ

c k t qu này, tr

ng.

c h t tôi xin chân thành c m n các th y giáo,

cô giáo trong khoa Kinh t và Phát tri n nông thôn c ng nh khoa K toán và Qu n
tr kinh doanh – Tr

ng

i h c Nông nghi p Hà N i đã truy n đ t ki n th c cho

tôi trong su t quá trình tôi h c t p t i tr

ng.

c bi t tôi xin bày t lòng bi t n sâu s c t i th y giáo Tr n Quang Trung,
ng

i đã t n tình h

ng d n ch b o và giúp đ tôi trong su t quá trình th c hi n

đ tài.
Xin chân thành c m n ban lãnh đ o Công ty c ph n công nghi p tàu thu
Nam Hà, các phòng ban nói chung và Phòng K Toán nói riêng, nh ng ng

i đã

giúp đ và t o đi u ki n thu n l i cho tôi trong su t quá trình th c t p t i c s .
Cu i cùng, xin g i l i c m n đ n nh ng ng
b n bè, nh ng ng

i thân yêu trong gia đình và

i đã đ ng viên tôi trong quá trình h c t p và nghiên c u c ng

nh trong quá trình th c hi n đ tài.
Tôi xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày 15 tháng 05 n m 2009

Sinh Viên
Tr n Th Chung

i


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50
M CL C

L i c m n ............................................................................................................... i
M c l c ................................................................................................................... ii
Danh m c b ng ...................................................................................................... iv
Danh m c s đ ....................................................................................................... v
Danh m c các t vi t t t ......................................................................................... vi
U ............................................................................................................ 1

I-M

1.1. Tính c p thi t c a đ tài .................................................................................... 1
1.2. M c tiêu nghiên c u c a đ tài ......................................................................... 2
1.2.1. M c tiêu chung .............................................................................................. 2
1.2.2. M c tiêu c th .............................................................................................. 2
1.3.

it

1.3.1.

ng và ph m vi nghiên c u ..................................................................... 3

it

ng nghiên c u ................................................................................... 3

1.3.2. Ph m vi nghiên c u ....................................................................................... 3
II - T NG QUAN TÀI LI U VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U ...................... 4

2.1. T ng quan tài li u ............................................................................................. 4
2.1.1 T ng quan v k toán qu n tr ......................................................................... 4
2.1.2 T ng quan v chi phí s n xu t và giá thành s n ph m. .................................... 8
2.1.3. K toán qu n tr chi phí, giá thành ............................................................... 17
2.1.4. M t s mô hình t ch c KTQT chi phí, giá thành và kinh nghi m ............... 22
2.2. Ph

ng pháp nghiên c u ................................................................................ 28

2.2.1. Ph

ng pháp phân lo i chi phí ..................................................................... 28

2.2.2. Ph

ng pháp th ng kê kinh t ...................................................................... 28

2.2.3. Ph

ng pháp chuyên gia .............................................................................. 28

2.2.4. Ph

ng pháp cân đ i ................................................................................... 29

2.2.5. Ph

ng pháp k toán qu n tr ....................................................................... 29

III. K T QU NGHIÊN C U .............................................................................. 30
3.1. Gi i thi u đi m nghiên c u ............................................................................. 30
3.1.1. Gi i thi u chung v Công ty ........................................................................ 30

ii


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50

3.1.2. Tình hình c b n c a Công ty ...................................................................... 40
3.2. Th c tr ng k toán qu n tr chi phí, giá thành t i Công ty ............................... 46
3.2.1. Khái quát chung v chi phí, giá thành t i Công ty ........................................ 46
3.2.2. Th c tr ng KTQT chi phí và giá thành s n ph m t i Công ty....................... 49
3.3. Gi i pháp hoàn th ên và nâng cao ch t l

ng công tác k toán qu n tr chi phí

và giá thành t i Công ty CPCNTT Nam Hà ........................................................... 69

3.3.1. Ý ngh a ........................................................................................................ 69
3.3.2. Nh ng nhân t

nh h

ng đ n công tác k toán qu n tr t i Công ty CPCNTT

Nam Hà. ................................................................................................................ 70
3.3.3. Các bi n pháp hoàn thi n k toán qu n tr chi phí và tính giá thành t i Công ty
CPCNTT Nam Hà. ................................................................................................ 71
IV. K T LU N VÀ KI N NGH ......................................................................... 75
4.1. K t lu n .......................................................................................................... 75
4.2. Ki n ngh ........................................................................................................ 76
TÀI LI U THAM KH O ..................................................................................... 77

iii


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50
DANH M C B NG

B ng 3.1:Tình hình lao đ ng c a Công ty qua 3 n m 2006-2008 ................... 41
B ng 3.2: Tình hình tài s n và ngu n v n c a Công ty qua 3 n m 2006-2008 43
B ng 3.3: K t qu s n xu t kinh doanh c a Công ty qua 3 n m 2006-2008 .... 45
B ng 3.4: B ng chi ti t d toán giá thành tàu Thanh Xuân 16 h ng m c ph n
v tàu ............................................................................................................. 50
B ng 3.5: B ng t ng h p d toán giá thành tàu Thanh Xuân 16 tr ng t i 3.200 t n .. 51
B ng 3.6: B ng t ng h p CPNVL tàu Thanh Xuân 16 ................................... 55

B ng 3.7: B ng quy t toán chi phí NVLTT tàu Thanh Xuân 16 ..................... 56
B ng 3.8: B ng quy t toán NCTT tàu Thanh Xuân 16 ................................... 57
B ng 3.9: B ng quy t toán CPSXC tàu Thanh Xuân 16 ................................. 59
B ng 3.10: So sánh CPSX gi a TH và DT tàu Thanh Xuân 16 ...................... 59
B ng 3.11: So sánh CPNVLTT gi a TH và DT tàu Thanh Xuân 16............... 60
B ng 3.12: So sánh CPNCTT gi a TH và DT tàu Thanh Xuân 16 ................. 62
B ng 3.13: So sánh CPSXC gi a TH và DT c a tàu Thanh Xuân 16 ............. 63
B ng 3.14: Báo cáo thu nh p theo PP L G c a tàu Thanh Xuân 16 ............... 65

iv


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50
DANH M C S

S đ 2.1: Chi phí kh bi n ............................................................................ 11
S đ 2.2: Chi phí b t bi n............................................................................. 11
S đ 2.3: Chi phí h n h p ............................................................................ 12
S đ 2.4: Quá trình t p h p chi phí công vi c ............................................... 14
S đ 2.5: S đ t p h p chi phí theo quá trình s n xu t ................................ 15
S đ 2.6: N i dung c a KTQT chi phí, giá thành.......................................... 19
S đ 2.7: M i quan h gi a chi phí c a KTTC và KTQT ............................. 26
S đ 3.1: T ch c b máy qu n lý c a Công ty CPCNTT ............................ 32
S đ 3.2: T ch c s n xu t c a Công ty ....................................................... 34
S đ 3.3: Quy trình s n xu t đóng m i tàu ................................................... 35
S đ 3.4: Quy trình công ngh s a ch a tàu ................................................. 37
S đ 3.5: B máy k toán t i Công ty ........................................................... 38
S đ 3.6: Hình th c k toán áp d ng t i Công ty .......................................... 39

v


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50

DANH M C CÁC T

VI T T T

Ch vi t t t

Gi i thích

CPCNTT

C ph n công nghi p tàu thu

BHXH

B o hi m xã h i

BHYT

B o hi m y t

KPC

Kinh phí công đoàn

CCDC

Công c d ng c

CPSX

Chi phí s n xu t

NVL

Nguyên V t li u

CPNVLTT

Chi phí nguyên v t li u tr c ti p

CPNCTT

Chi phí nhân công tr c ti p

CPSXC

Chi phí s n xu t chung

TSC

Tài s n c đ nh

KHTSC

Kh u hao tài s n c đ nh

KTTC

K toán tài chính

KTQT

K toán qu n tr

H KT

H p đ ng kinh t

TH

Th c hi n

DT

D toán

PPL G

Ph

ng pháp lãi đóng góp

vi


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50
I-M

U

1.1. Tính c p thi t c a đ tài
Tr

c n m 1986 khi n n kinh t n

c ta còn là n n kinh t k ho ch hoá

t p trung, trong h th ng lý lu n c ng nh th c ti n v k toán ng

i ta ch s

d ng duy nh t khái ni m “k toán” đ nói v h th ng k toán doanh nghi p.
Hi n nay, kinh t đ t n

c đã và đang phát tri n m nh m theo xu h

ng đa

d ng hoá các thành ph n kinh t , đ c bi t là có s tham gia c a các công ty liên
doanh, công ty c ph n, công ty có v n đ u t n

c ngoài… làm cho h th ng

k toán trong các doanh nghi p đã ít nhi u có s thay đ i nh m đ m b o th c
hi n đ

c vai trò quan tr ng c a nó. Xu t phát t nh ng yêu c u c a th c t ,

đòi h i k toán không ch cung c p nh ng thông tin v tình hình s n xu t kinh
doanh trong doanh nghi p mà còn ph i cung c p thông tin c th v chi phí, giá
thành, doanh thu và k t qu c a doanh nghi p đ các nhà qu n tr doanh nghi p
có ki m tra, ra quy t đ nh v giá c , đ u t và l a ch n ph

ng án s n xu t.

Chính vì v y k toán qu n tr đã ra đ i và t n t i cho đ n nay nh m t t t y u
khách quan.
KTQT nói chung và KTQT v chi phí, giá thành nói riêng trong các
doanh nghi p có t m quan tr ng đ c bi t trong vi c thi t l p h th ng thông tin
m t cách chi ti t ph c v cho vi c đi u hành và qu n lý n i b doanh nghi p.
Tuy nhiên, do đ c thù v hoàn c nh ra đ i c ng nh m c đích trong vi c cung
c p thông tin, cho đ n nay khái ni m v KTQT nói chung và KTQT chi phí, giá
thành nói riêng v n còn là m t v n đ t
doanh nghi p.
n

ng đ i m i m trong h u h t các

i u này cho th y công tác v qu n tr trong h th ng k toán

c ta còn ch a th t phát huy đ

c vai trò c a mình, đòi h i các nhà qu n lý

doanh nghi p ph i luôn có cái nhìn đúng đ n đ có th s d ng thông tin m t
cách h u ích nh t và ra quy t đ nh m t cách chính xác nh t.
Vi t Nam là m t n
tâm đ

c có l i th r t l n v đ a lý, n m ngay trên trung

ng hàng h i qu c t nên d dàng giao l u kinh t v i các qu c gia trên

th gi i, đ c bi t n

c ta còn có t i trên 3.200km đ

ng b bi n, 12 c a sông

1


Lu n v n t t nghi p
và nhi u c ng l n (H i phòng,

Tr n Th Chung-KEB50
à N ng, Cái Lân…) đáp ng đ tiêu chu n

qu c t và h n 2 tri u km2 th m l c đ a, 4 tri u km2 m t n
nghi p ch t o, đóng m i tàu thu n

c, do đó công

c ta l i càng có đi u ki n phát tri n

m nh.Tuy nhiên, công cu c c i cách kinh t cùng s h i nh p khu v c và th
gi i c a Vi t Nam đã đ t ra m t thách th c to l n đ i v i nhà máy đóng tàu
trong n

c, đòi h i toàn ngành ph i nâng cao n ng l c và kh n ng c nh tranh.

Công ty CPCNTT Nam Hà là công ty đóng m i s a ch a tàu thu thu c
T p đoàn công nghi p tàu thu Vi t Nam.

kpđ

c s phát tri n và s phát

tri n c a ngành tàu thu nói riêng, Công ty c n ph i có chính sách và nh ng
b

c đi v ng ch c, hi u qu làm c s cho s t ng tr

ng c ng nh s phát

tri n v ng m nh c a Công ty.
Xu t phát t nh ng v n đ lý lu n và th c ti n nêu trên, tôi ti n hành
nghiên c u đ tài: “K toán qu n tr chi phí s n xu t và giá thành s n ph m
t i Công ty c ph n công nghi p tàu thu Nam Hà”.

1.2. M c tiêu nghiên c u c a đ tài
1.2.1. M c tiêu chung
Tìm hi u công tác KTQT chi phí, giá thành t i Công ty c ph n công
nghi p tàu thu Nam Hà, t đó đ a ra m t s bi n pháp nh m hoàn thi n
KTQT chi phí, giá thành t i Công ty.

1.2.2. M c tiêu c th
- Trình bày các v n đ lý lu n và c s th c ti n v KTQT chi phí, giá
thành
- Tìm hi u công tác KTQT chi phí, giá thành t i Công ty c ph n công
nghi p tàu thu Nam Hà.
- ánh giá th c tr ng KTQT chi phí, giá thành t i Công ty.
-

xu t m t s bi n pháp nh m hoàn thi n công tác KTQT t i Công ty

c ph n công ngh êp tàu thu Nam Hà.

2


Lu n v n t t nghi p
1.3.
1.3.1.

it

Tr n Th Chung-KEB50

ng và ph m vi nghiên c u

it

ng nghiên c u

it

ng nghiên c u trong đ tài là k toán qu n tr chi phí s n xu t,

giá thành t i Công ty c ph n công nghi p tàu thu Nam Hà.

1.3.2. Ph m vi nghiên c u
- N i dung:

tài đi sâu nghiên c u và tìm hi u v tình hình công tác

KTQT chi phí, giá thành t i Công ty c ph n công nghi p tàu thu Nam Hà.
- Ph m vi không gian:

tài nghiên c u t i Công ty c ph n công

nghi p tàu thu Nam Hà.
- Ph m vi th i gian:
+ Th i gian th c hi n đ tài t tháng 1/2009 đ n h t tháng 4/2009.
+ S li u s d ng trong đ tài đ

c thu th p trong ph m vi 3 n m 2006

– 2008 và k ho ch n m 2009.

3


Lu n v n t t nghi p
II - T NG QUAN TÀI LI U VÀ PH

Tr n Th Chung-KEB50
NG PHÁP NGHIÊN C U

2.1. T ng quan tài li u
2.1.1 T ng quan v k toán qu n tr
2.1.1.1 Khái ni m và m c đích c a k toán qu n tr
* Khái ni m v k toán qu n tr
Trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a các doanh ngh êp, k
toán góp ph n r t quan tr ng vào công tác qu n lý các ho t đ ng kinh t , tài
chính. Vi c thu nh n, x lý và cung c p các thông tin v tình hình thu nh p, chi
phí, so sánh thu nh p v i chi phí đ xác đ nh k t qu là m t trong nh ng yêu
c u c a KTTC. Song doanh nghi p s n xu t nhi u lo i s n ph m, kinh doanh
nhi u lo i hàng hoá, d ch v khác nhau, mu n bi t chi phí, thu nh p và k t qu
c a t ng lo i s n ph m, hàng hoá, d ch v nh m t ng h p l i trong m t c c u
h th ng k toán ph c v cho yêu c u c a qu n tr doanh nghi p thì KTTC
không đáp ng đ
KTQT đ tr

c yêu c u này. Do đó, các doanh nghi p t ch c h th ng

c h t nh m xây d ng các d toán chi phí, d toán thu nh p và k t

qu c a t ng lo i s n ph m hang hoá, d ch v . Sau đó ph i ti n hành theo dõi,
ki m tra su t quá trình chi phí s n xu t, mua bán hàng hoá d ch v , tính toán

giá thành s n ph m, giá v n hàng mua, hàng bán, doanh thu và k t qu c a
t ng lo i s n ph m, hàng hoá, d ch v đ đáp ng yêu c u qu n lý c th c a
doanh nghi p.
Xu t phát đi m c a KTQT là k toán chi phí, nghiên c u ch y u v quá
trình tính toán giá phí s n ph m nh giá phí ti p li u, giá phí s n xu t nh m đ
ra các quy t đ nh cho phù h p, xác đ nh giá tr hàng t n kho và k t qu kinh
doanh theo t ng ho t đ ng. D n d n cùng v i s phát tri n c a khoa h c qu n
lý nói chung, khoa h c k toán c ng có nh ng b

c phát tri n m nh m , đ c

bi t t n m 1957 tr l i đây, nhi u qu c gia có n n kinh t phát tri n trên th
gi i đã đi sâu nghiên c u, áp d ng và s d ng nh ng thông tin k toán ph c v
cho yêu c u qu n lý. S phát tri n m nh m c a k toán đã đ t ra h

ng nghiên

4


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50

c u các công c ki m soát và l p k ho ch, thu nh n và x lý thông tin ph c v
cho công vi c ra quy t đ nh g i là KTQT.
Cho đ n nay đã t n t i r t nhi u quan đi m khác nhau v KTQT.
Theo Ronakd W. Hiton, giáo s

i h c Cornell (M ): “KTQT là m t

b ph n c a h th ng thông tin qu n tr trong t ch c mà nhà qu n tr d a vào
đ ho ch đ nh và ki m soát các ho t đ ng c a t ch c” [2].
Theo Ray H.Garrison: “KTQT có liên h v i vi c cung c p các tài li u
cho các nhà qu n lý là nh ng ng

i bên trong t ch c kinh t và có trách nhi m

trong vi c đi u hành và ki m soát m i ho t đ ng c a t ch c đó” [2].
Theo các giáo s

i h c South Florida: “KTQT là m t h th ng k

toán cung c p cho các nhà qu n tr nh ng thông tin đ nh l

ng mà h c n đ

ho ch đ nh và ki m soát” [2].
Theo lu t K toán Vi t Nam: “KTQT là vi c thu th p, x lý, phân tích
và cung c p thông tin kinh t , tài chính theo yêu c u qu n tr và quy t đ nh kinh
t , tài chính trong n i b đ n v k toán” [4].
Theo t đi n thu t ng k toán M : “KTQT là l nh v c k toán liên
quan đ n thu th p và x lý các thông tin kinh t nh m h tr nh ng nhà qu n lý
trong vi c đ a ra các quy t đ nh tài chính đ c bi t trong ho ch đ nh k ho ch
và qu n lý giá thành” [5].
Theo hi p h i k toán viên Hoa K n m 1982: “KTQT là quy trình đ nh
d ng, đo l

ng, t ng h p, phân tích, l p b ng bi u, gi i thích và thông đ t các

s li u tài chính và phi tài chính cho ban giám đ c đ l p k ho ch, đánh giá,
theo dõi vi c th c hi n trong ph m vi n i b doanh nghi p và đ đ m b o vi c
s d ng có hi u qu các tài s n và qu n lý ch t ch các tài s n này” [6].
T nh ng quan đi m trên, có th hi u KTQT là m t khoa h c thu th p,
x lý và cung c p nh ng thông tin đ nh l

ng v ho t đ ng c a đ n v m t

cách c th , giúp các nhà qu n lý trong quá trình ra quy t đ nh liên quan đ n
vi c l p k ho ch, t ch c th c hi n, ki m tra, ki m soát và đánh giá tình hình
th c hi n các ho t đ ng c a đ n v .
Nh v y, cùng v i s xu t hi n c a n n kinh t th tr
đ i và tr thành công c quan tr ng tr giúp cho nh ng ng

ng, KTQT đã ra
i làm công tác

5


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50

qu n lý ra quy t đ nh s n xu t kinh doanh và là ph

ng ti n đ th c hi n ki m

soát qu n lý trong doanh nghi p.
* M c đích c a k toán qu n tr

KTQT là lo i k toán dành riêng cho các nhà qu n lý, tr giúp cho vi c
ra quy t đ nh theo t ng tình hu ng c th . Các quy t đ nh c a nhà qu n lý h u
h t đ u liên quan đ n v n đ chi phí (tiêu dùng ngu n l c) và giá tr thu đ

c

(l i ích) do các chi phí t o ra. Vì v y m c tiêu c a k toán qu n tr t p trung
vào hai m c tiêu ch y u sau:
- Nh m liên k t gi a vi c tiêu dùng các ngu n l c (chi phí) và nhu c u
tài tr v i các nguyên nhân c a vi c tiêu dùng các ngu n l c đó (chi phí phát
sinh) đ th c hi n các m c đích c th c a đ n v .
- Tìm cách t i u hoá m i quan h gi a chi phí v i giá tr (l i ích) mà
chi phí đó t o ra.
Song song v i vi c th c hi n nhi m v c a k toán nói chung nh : thu
th p, x lý, phân tích thông tin, s li u; Ki m tra, giám sát tình hình tài chính,
tài s n; cung c p thông tin, tham m u, đ xu t các gi i pháp ph c v yêu c u
qu n tr và quy t đ nh kinh t , tài chính c a đ n v , KTQT còn th c hi n nhi m
v sau:
- Tính toán đ a ra mô hình nhu c u v n cho m t ho t đ ng hay m t
quy t đ nh c th .
-

o l

ng, tính toán chi phí cho m t ho t đ ng, s n ph m ho c m t

quy t đ nh c th .
- Tìm ra nh ng gi i pháp tác đ ng lên các chi phí đ t i u hoá m i
quan h Chi phí- Kh i l

ng- L i nhu n.

2.1.1.2 N i dung và vai trò c a KTQT trong doanh nghi p
* N i dung c a KTQT trong doanh nghi p
Xu t phát t nh ng đ c thù v cung c p thông tin nh đ i t
thông tin mà KTQT bao hàm r t nhi u n i dung và nó đ

ng s d ng

c ph n ánh m t cách

chi ti t, t m cho t ng v n đ nh m th c hi n vai trò là c s đ ra quy t đ nh
c a nhà qu n tr .

6


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50

Có th tìm hi u KTQT trên hai bình di n c b n sau:
Xét trên n i dung các thông tin mà KTQT cung c p:
- KTQT các y u t s n xu t kinh doanh: mua s m, s d ng đ i t

ng

lao đ ng- hàng t n kho; T li u lao đ ng- tài s n c đ nh; Tuy n d ng và s
d ng lao đ ng – lao đ ng và ti n l

ng…

- KTQT chi phí, giá thành s n ph m: nh n di n, phân lo i chi phí, giá
thành; L p d toán chi phí s n xu t; t p h p, tính toán, phân b chi phí, giá
thành; L p báo cáo phân tích chi phí theo b ph n, theo các tình hu ng quy t
đ nh…
- KTQT doanh thu và k t qu kinh doanh: phân lo i doanh thu, xác đ nh
giá bán, l p d toán doanh thu; tính toán, h ch toán chi ti t doanh thu, phân b
chi phí chung, xác đ nh k t qu chi ti t; L p các báo cáo phân tích k t qu chi
ti t theo b ph n, theo các tình hu ng ra quy t đ nh…
- KTQT v các ho t đ ng đ u t tài chính.
- KTQT các ho t đ ng khác c a doanh nghi p.
Trong t t c các n i dung trên thì chi phí đ

c coi là tr ng tâm c a

KTQT. Chính vì v y đã có m t s quan đi m cho r ng KTQT là k toán chi
phí.
Xét theo quá trình KTQT trong m i quan h v i ch c n ng qu n lý.
- Chính th c hoá các m c tiêu c a đ n v thành các ch tiêu kinh t .
- L p d toán chung và các d toán chi ti t.
- Thu th p, cung c p thông tin v k t qu th c hi n các m c tiêu.
- L p các báo cáo KTQT.
* Vai trò c a KTQT trong doanh nghi p
KTQT là công c qu n tr , m t công c r t quan tr ng trong quá trình
ho ch đ nh và ki m soát chi phí, thu nh p, tính toán hi u qu quá trình kinh
doanh nh m đ a ra các quy t đ nh qu n tr đúng đ n. Th t v y, quá trình s n
xu t kinh doanh c a m t doanh nghi p
thành ph n kinh t nào mu n đ t đ

b t k hình thái kinh t xã h i nào,

c hi u qu cao c ng c n ph i bi t đ

c

thông tin v tình hình ho t đ ng kinh t tài chính m t cách k p th i, đ y đ ,
chính xác và trung th c. Nh ng thông tin v tình hình chi phí mà các doanh

7


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50

nghi p đã chi ra cho t ng ho t đ ng kinh doanh, t ng đ a đi m kinh doanh
ho c t ng lo i s n ph m. Nh ng thông tin v thu nh p và xác đ nh k t qu s n
xu t kinh doanh theo t ng ho t đ ng, đ a đi m ho c s n ph m đó ch có th
nh n bi t đ

c m t cách c th thông qua vi c thu nh n, x lý và cung c p

thông tin c a KTQT. Trên c s các thông tin đã thu nh n đ

c, KTQT có

nhi m v phân tích, di n gi i, l p d toán chi ti t đ ph c v cho nhà qu n tr l a
ch n, quy t đ nh ph

ng án t i u nh t trong qu n lý. Vi c quy t đ nh đ a vào

s n xu t s n ph m nào đó, s n l

ng là bao nhiêu, chi phi và l i nhu n

nào, t i sao chi phí th c t v i d tính v

m c

t và ph i có bi n pháp gì đ gi m th p

chi phí, t ng l i nhu n. Nh ng v n đ này ch có th quy t đ nh đ

c khi nhà

qu n tr có đ y đ s li u do KTQT cung c p. Ho t đ ng qu n tr doanh nghi p
là quá trình liên t c t khâu l p k ho ch đ n khâu t ch c ki m tra th c hi n k
ho ch vì th không th thi u nh ng thông tin do KTQT cung c p.
M c đích và yêu c u c a KTQT là ph i tính toán đ

c chi phí c a t ng

ho t đ ng kinh doanh, t ng lo i s n ph m, hàng hoá, d ch v ho c t ng đ a
đi m kinh doanh; phân tích chi ti t đ

c k t qu c a t ng ho t đ ng, t ng s n

ph m, hàng hoá và d ch v đó. T p h p đ
l p k ho ch kinh doanh cho t

c u th tr

c các s li u c n thi t đ phác ho ,

ng lai. Ngoài ra, KTQT còn ph i tính toán nhu

ng nh m có k ho ch n đ nh ch

ng trình s n xu t, bán hàng h p

lý và đ a ra các bi n pháp c nh tranh, m r ng th tr
nghi p theo h

ng và phát tri n doanh

ng có l i nh t.

2.1.2 T ng quan v chi phí s n xu t và giá thành s n ph m.
2.1.2.1 Chi phí s n xu t và các cách phân lo i chi phí s n xu t
* Chi phí s n xu t
Ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p th c ch t là quá trình
tiêu dùng các y u t s n xu t và kinh doanh bao g m: T li u lao đ ng, đ i
t

ng lao đ ng và s c lao đ ng đ t o ra các s n ph m, công vi c, lao v nh t

đ nh nh m đáp ng nhu c u s n xu t và tiêu dùng c a xã h i. Trong quá trình
này doanh nghi p đã tiêu dùng m t b ph n ngu n l c làm phát sinh chi phí
đ ng th i t o ra ngu n l c m i d

i d ng công vi c, s n ph m, lao v .

8


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50

Chi phí s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p là toàn b hao phí v lao
đ ng s ng, lao đ ng v t hoá và các chi phí c n thi t khác mà doanh nghi p ch
ra trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh bi u hi n b ng th
t ,đ

c đo ti n

c tính cho m t th i k nh t đ nh.
Trong các doanh nghi p chi phí s n xu t là m t kho n m c quan tr ng

có nh h

ng l n t i giá thành s n ph m và có b n ch t nh sau:

- Nh ng phí t n v các y u t đ u vào c a quá trình s n xu t, kinh
doanh g n li n v i m c đích kinh doanh.
-L

ng chi phí ph thu c vào kh i l

ng các y u t s n xu t đã tiêu

hao trong k và giá c c a m t đ n v y u t s n đã hao phí.
- Chi phí s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p ph i đ
b ng th

c đo ti n t và đ

c đo l

ng

c xác đ nh trong m t kho ng th i gian xác đ nh.

* Phân lo i chi phí s n xu t
D

i góc đ c a KTQT, chi phí s n xu t đ

c chia thành:

- Theo m i quan h c a chi phí v i các kho n m c trên b ng cân đ i k toán và
báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh.
+ Chi phí hàng s n ph m: Là nh ng kho n chi phí g n li n v i quá
trình s n xu t s n ph m ho c quá trình mua hàng hoá đ bán.
ni m t

ây là m t khái

ng đ i r ng và có s khác nhau đ i v i t ng lo i hình doanh nghi p.
Trong doanh nghi p có ho t đ ng s n xu t kinh doanh thì chi phí s n

ph m trong doanh nghi p s n xu t là chi phí

khâu s n xu t tính cho s n ph m

đã hoàn thành và s n ph m ch a hoàn thành trong s n xu t và khi s n ph m đã
đ

c bán thì chi phí s n ph m l i tr thành giá v n hàng bán.
Còn trong các doanh nghi p kinh doanh th

ng m i thì chi phí hàng s n

ph m là giá v n hàng mua vào ho c bán ra bao g m giá c a hàng hoá và các
chi phí liên quan.
+ Chi phí th i k : Là các chi phí cho ho t đ ng kinh doanh trong k
không t o nên giá tr c a hàng t n kho – tài s n mà tr c ti p nh h

ng đ n l i

nhu n trong k . Chi phí th i k bao g m: CPBH, CPQL doanh nghi p.
- Theo kh n ng quy n p chi phí vào các đ i t

ng k toán chi phí.

+ Chi phí tr c ti p: Là nh ng chi phí liên quan tr c ti p đ n t ng đ i

9

Lu n v n t t nghi p
t

Tr n Th Chung-KEB50

ng k toán t p h p chi phí và đ

c quy n p tr c ti p cho t ng đ i t

ng ch u

chi phí. Chính vì v y n u lo i chi phí này chi m đa s trong t ng chi phí thì s
thu n l i cho vi c ki m soát chi phí và xác đ nh nguyên nhân t o ra chi phí.
+ Chi phí gián ti p: Là nh ng chi phí có liên quan đ n nhi u đ i t

ng

k toán t p h p khác nhau. Chính vì v y ph i t p h p chi phí theo t ng n i phát
sinh và sau đó phân b gián ti p cho t ng đ i t

ng ch u chi phí.

Cách phân lo i này có ý ngh a v m t k thu t, quy n p chi phí vào các
đ it

ng t p h p chi phí s n xu t. Thông qua đó k toán có th t v n các nhà

qu n tr doanh nghi p đ a ra và th c hi n m t c c u t ch c s n xu t, kinh
doanh h p lý nh m m c đích có th quy n p tr c ti p các kho n chi phí cho
t ng đ i t

ng t p h p chi phí. T đó giúp cho vi c ki m soát chi phí đ

c

thu n l i h n.
- Theo m i quan h c a chi phí v i quy trình công ngh s n xu t s n ph m và
quy trình kinh doanh.
+ Chi phí c b n: Là các chi phí có liên quan tr c ti p đ n quy trình
công ngh s n xu t, ch t o s n ph m nh : CPNVLTT, CPNCTT, chi phí công
c , d ng c s n xu t, chi phí kh u hao tài s n c đ nh dùng tr c ti p vào s n
xu t s n ph m…
+ Chi phí chung: Là các chi phí liên quan đ n ph c v và qu n lý phân
x

ng có tính ch t chung nh : Chi phí qu n lý

các phân x

ng s n xu t, chi

phí qu n lý doanh nghi p.
Cách phân lo i chi phí này có th giúp các nhà qu n tr đ a ra các
ph

ng án ti t ki m chi phí, h th p giá thành s n ph m b ng cách qu n lý và

s d ng chi phí theo đ nh m c tiêu hao, c i ti n quy trình công ngh đ i v i
các chi phí c b n, đ ng th i h n ch ho c lo i tr nh ng kho n chi phí chung
không c n thi t, t ng c

ng công tác qu n lý theo d toán.

- Các cách phân lo i khác s d ng trong vi c l p k ho ch, ki m tra và ra
quy t đ nh.
+ Theo m i quan h gi a chí phí và m c đ ho t đ ng:
_ Chi phí kh bi n (chi phí bi n đ i, bi n phí): Là bao g m nh ng chi
phí có s thay đ i v t ng s khi có thay đ i m c đ ho t đ ng c a doanh

10


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50

nghi p.
M c đ ho t đ ng c a doanh nghi p
s n xu t, s l

đây có th là s l

ng s n ph m

ng s n ph m tiêu th , doanh thu bán hàng th c hi n…Lo i chi

phí này có đ c đi m, n u xét theo t ng s thì bi n phí thay đ i t l thu n v i
m c đ ho t đ ng nh ng khi xét trên m t đ n v kh i l

ng ho t đ ng thì bi n

phí có th là m t h ng s .
T ng bi n phí(Bp)

Bi n phí đ n v (bp)
Bp = ax

bp= a

M c đ ho t đ ng

M c đ ho t đ ng

S đ 2.1: Chi phí kh bi n
_ Chi phí b t bi n (chi phí c đ nh, đ nh bi n): Là nh ng chi phí mà v
t ng s không thay đ i khi có s thay đ i v m c đ ho t đ ng c a đ n v .
Lo i chi phí này có đ c đi m, n u xét theo t ng s thì đ nh phí là không đ i,
ng

c l i, xét theo trên m t đ n v kh i l

ng ho t đ ng thì đ nh phí t l

ngh ch v i m c đ ho t đ ng. Nh v y đ i v i lo i chi phí này thì doanh
nghi p có ho t đ ng hay không thì luôn t n t i đ nh phí và ng
nghi p t ng c

c l i, khi doanh

ng m c đ ho t đ ng thì đ nh phí s gi m d n.

T ng đ nh phí ( p)

nh phí đ n v (đp)

p=C
p = C/x
M c đ ho t đ ng x

M c đ ho t đ ng x

S đ 2.2: Chi phí b t bi n
_ Chi phí h n h p: Là lo i chi phí mà trong đó bao g m c chi phí c
đ nh và chi phí bi n đ i.

11


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50
Y u t bi n đ i

Yêú t c đ nh
S đ 2.3: Chi phí h n h p
+ Theo th m quy n ra quy t đ nh:
_ Chi phí ki m soát đ

c: Là nh ng chi phí mà các nhà qu n tr

c p qu n lý nào đó xác đ nh đ

cl

m t

ng phát sinh c a nó và có th m quy n

quy t đ nh v s phát sinh chi phí đó.
_ Chi phí không ki m soát đ

c: Là nh ng chi phí mà nhà qu n tr

m t c p qu n lý nào đó không th d đoán đ

c chính xác s phát sinh c a nó

và không có th m quy n quy t đ nh đ i v i các kho n chi phí đó.
Thông qua cách phân lo i này giúp cho các nhà qu n tr
ho ch đ nh đ

t ng c p

c d toán chi phí đúng đ n h n, h n ch s b đ ng v vi c huy

đ ng ngu n l c đ đ m b o cho các kho n chi phí.
qu n tr c p cao đ a ra ph
cho t ng c p đ a ra ph

ng h

ng h

ng đ t ng c

ng đ t ng c

ng th i giúp cho các nhà
ng chi phí ki m soát đ

ng chi phí ki m soát đ

c

c cho

t ng c p nh m r ng, phát tri n các quy trình s n xu t kinh doanh có t l
đ nh phí cao h n, phân c p qu n lý chi ti t rõ ràng h n v nh ng chi phí gián
ti p ph c v cho qu n lý s n xu t kinh doanh.
+ Các lo i chi phí đ

c s d ng trong vi c l a ch n các ph

ng án:

_ Chi phí chênh l ch: Là nh ng kho n chi phí có

ph

ng án s n xu t

kinh doanh này nh ng không có ho c ch có m t ph n

ph

ng án s n xu t

kinh doanh khác. Có th nói đây là thông tin thích đáng cho vi c xem xét, l a
ch n ph

ng án t i u.

_ Chi phí c h i: Là nh ng l i ích b m t đi khi l a ch n ph
xu t kinh doanh này thay vì l a ch n ph
Lo i chi phí này không đ

ng án s n

ng án s n xu t kinh doanh khác.

c ph n ánh trên s sách k toán nh ng l i có vai trò

r t quan tr ng, đòi h i nhà qu n lý ph i cân nh c và xem xét tr
quy t đ nh. Trong vi c l a ch n các ph

c khi đ a ra

ng án s n xu t thì chi phí c h i đ

c

12


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50

xem là thông tin thích đáng.
_ Chi phí chìm: Là nh ng chi phí đã phát sinh mà bu c nhà qu n tr ph i
ch p nh n và nó t n t i trong t t c các ph

ng án s n xu t kinh doanh. Chính

vì v y không th lo i b chi phí này, đây là thông tin không thích đáng cho vi c
xem xét, l a ch n ph

ng án t i u và do v y khi l a ch n ph

ng án t i u

không c n ph i xét t i chi phí này.
* Ph

ng pháp xác đ nh chi phí trong KTQT
Trên góc đ c a KTTC, chi phí đ

c nhìn nh n nh nh ng kho n phí

t n đã phát sinh g n li n v i các ho t đ ng c a doanh nghi p bao g m các chi

phí đã phát sinh trong quá trình ho t đ ng s n xu t, kinh doanh thông th
c a doanh nghi p và các chi phí khác. Nh ng kho n chi phí này đ

ng

c k toán

ghi nh n trên c s các ch ng t , tài li u ph n ánh các nghi p v phát sinh
trong k . Ch ng h n nh khi xu t kho NVL s d ng vào s n xu t thì khi đó chi
phí nguyên v t li u t ng lên và giá tr hàng t n kho gi m xu ng. Nghi p v này
đ

c ch ng minh b ng các phi u xu t kho.
Trong khi đó, d

i cái nhìn c a KTQT thì m c đích c a KTQT chi phí là

cung c p các thông tin thích h p v chi phí, k p th i đ a ra các quy t đ nh v s n
xu t, kinh doanh. B i v y KTQT không ch đ n thu n là nh n di n các chi phí
nh KTTC mà đó còn là s nh n di n thông tin ph c v cho các c p qu n lý. Vì
v y chi phí đ

c ph n ánh có th là nh ng chi phí hi n t i di n ra hàng ngày

ho c c ng có th đó là nh ng chi phí
th l a ch n đ

c ph

ng án t i u nh t và đ a ra quy t đ nh đúng đ n nh t.

Vi c xác đ nh chi phí th
Ph

c tính, d đoán nh m thông qua đó có

ng đ

c th c hi n theo 2 ph

ng pháp xác đ nh chi phí theo công vi c và ph

ng pháp:

ng pháp xác đ nh chi phí

theo quá trình s n xu t.
- Ph

ng pháp xác đ nh chi phí theo công vi c:
Ph

ng pháp này th

ng đ

theo đ n đ t hàng c a khách hàng.

c s d ng trong các doanh nghi p s n xu t
áp d ng ph

ng pháp này thì s n ph m

ph i đ m b o ít nh t m t trong các đ c đi m sau:
- Có tính đ c đáo theo yêu c u c a t ng đ n đ t hàng.
- Có giá tr l n

13


Lu n v n t t nghi p
- Có kích th
-

Tr n Th Chung-KEB50

cl n

c đ t mua tr

c khi s n xu t

- Mang tính đ n chi c, duy nh t
c đi m n i b t c a ph

ng pháp xác đ nh chi phí theo công vi c là

vi c tính toán, phân b chi phí theo t ng công vi c c th . K toán ph i c ng
d n CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC m i công vi c đ ng
đ

c giá thành c a t ng b

i qu n lý có th n m

c công vi c nh m tính l lãi cho t ng công vi c c

th . ó chính là vi c ki m soát chi phí vì n u giá thành quá cao s làm gi m l i
nhu n ho c có th b l . Các nhà qu n lý đi u khi n công vi c đ đ m b o chi
phí luôn n m trong gi i h n k ho ch cho phép, n u n m ngoài gi i h n đó thì
ph i tìm hi u nguyên nhân đ x lý, đi u khi n k p th i.
Quá trình t p h p chi phí theo ph

ng pháp này đ

c th hi n qua s đ

ch T nh sau:

TK621

TK 154

TK155

Z s n ph m

TK622

TK632

TK627

CP th c t
M c phân
b thi u

CP phân b
M c phân
b th a

S đ 2.4: Quá trình t p h p chi phí công vi c

14


Lu n v n t t nghi p
- Ph

Tr n Th Chung-KEB50

ng pháp xác đ nh chi phí theo quá trình s n xu t.
Ph

ng pháp này áp d ng trong các doanh nghi p s n xu t đ i trà m t

lo i s n ph m và quá trình s n xu t đi qua nhi u công đo n khác nhau.
Theo ph

ng pháp này thì các s n ph m th

- Có cùng hình thái v t ch t và kích th

ng có đ c đi m sau:

c (s a, xim ng)

- S n ph m có nhi u chi ti t
c đ t mua sau khi s n xu t vì s n ph m do doanh nghi p t nghiên

-

c u, s n xu t đ i trà r i m i đ a ra tiêu th trên th tr
Quá trình s n xu t c a doanh nghi p th

ng.

ng t ch c theo hai quy trình

công ngh : Quy trình s n xu t liên t c và quy trình s n xu t song song.
V i quy trình s n xu t liên t c, phân x

ng là b ph n s n xu t c s , là

n i phát sinh chi phí c a quá trình s n xu t đó, ho t đ ng s n xu t di n ra liên
t c

các phân x

phân x

ng k ti p nhau, s n ph m có s v n đ ng và chuy n đ i t

ng này sang phân x
Các chi phí s n xu t đ

ng khác.
c t p h p theo t ng phân x

qua s đ ch T nh sau trong tr

ng đ

c th hi n

ng h p doanh nghi p có 2 phân x

xu t theo quy trình khép kín.

ng s n

TK632

TK621
`
TK622

TK627

TK 154(I)

TK154(II)
TK 155

S đ 2.5: S đ t p h p chi phí theo quá trình s n xu t

15


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50

2.1.2.2. Giá thành s n ph m và các cách phân lo i giá thành
* Giá thành s n ph m
Giá thành s n ph m là bi u hi n b ng ti n c a toàn b các kho n hao phí
v lao đ ng s ng và lao đ ng v t hoá có liên quan đ n kh i l

ng công vi c,

s n ph m, lao v đã hoàn thành.
*Các cách phân lo i giá thành
- Theo ph m vi tính toán
+ Giá thành s n xu t theo bi n phí: Giá thành s n xu t theo bi n phí là
giá thành mà trong đó ch bao g m bi n phí thu c CPNVLTT, CPNCTT,
CPSXC tính cho s n ph m hoàn thành. Theo ph
phí s n xu t đ

ng pháp này thì toàn b đ nh

c tính vào báo cáo k t qu kinh doanh trong k mà không n m

trong giá thành s n xu t s n ph m.
Giá thành s n xu t theo bi n phí là m t b ph n trong giá thành toàn b
theo bi n phí. Thông qua đó doanh nghi p s xác đ nh lãi g p trên bi n phí (lãi
đóng góp, s d đ m phí) và cho phép mô hình hoá m t cách đ n gi n m i
quan h Chi phí - Kh i l

ng - L i nhu n.

Thông tin v giá thành s n xu t theo bi n phí có vai trò quan tr ng trong
vi c ph c v cho vi c đ a ra các quy t đ nh ng n h n, mang tính sách l
c s đ xác đ nh đi m hoà v n. Nó th
tr

ng ki m soát ho t đ ng,

ng đ

c, là

c s d ng ch y u trong môi

đó nhà qu n tr ph i đ a ra các quy t đ nh ng n

h n, t c th i ho c đ t xu t.
+ Giá thành s n ph m có phân b h p lý chi phí c đ nh: N i dung c a
giá thành s n ph m có phân b h p lý chi phí c đ nh bao g m: Toàn b bi n
phí s n xu t (tr c ti p, gián ti p); ph n đ nh phí đ

c phân b trên c s m c

ho t đ ng th c t so v i m c ho t đ ng chu n (theo công su t thi t k và đ nh
m c). Ph n đ nh phí còn l i là chi phí ho t đ ng d

i công su t đ

c coi là chi

phí th i k .
+ Giá thành toàn b c a s n ph m tiêu th : Giá thành toàn b s n ph m
tiêu th bao g m giá thành s n xu t c ng v i CPBH và CPQL doanh nghi p.
Ch tiêu này ch xác đ nh khi s n ph m đã đ

c tiêu th và đ

c s d ng đ

xác đ nh k t qu .

16


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50

- Th i gian và c s s li u tính giá thành
+ Giá thành k ho ch: Là lo i giá thành đ
xu t k ho ch và s n l

c tính trên c s chi phí s n

ng k ho ch. Lo i giá thành này đ

c xác đ nh tr

c

khi ti n hành s n xu t và đó là m c tiêu c a các doanh nghi p nh m ti t ki m
đ

c chi phí s n xu t đ ng th i đánh giá tình hình t ch c th c hi n k ho ch

đ h giá thành s n ph m.
+ Giá thành đ nh m c: Là lo i giá thành đ

c tính trên c s các đ nh

m c chi phí hi n hành và ch tính cho đ n v s n xu t. Lo i giá thành này c ng
đ

c xác đ nh tr

c khi ti n hành s n xu t. Giá thành đ nh m c là công c đ

qu n lý chi phí s n xu t và giá thành s n ph m; Là th

c đo chính xác đ xác

đ nh hi u qu s d ng tài s n, lao đ ng, ti n v n trong s n xu t; Là c n c đ
đánh giá đúng đ n k t qu th c hi n các gi i pháp kinh t , k thu t mà doanh
nghi p đã đ ra trong quá trình s n xu t kinh doanh.
+ Giá thành s n xu t th c t : Là lo i giá thành đ
các chi phí th c t đã phát sinh và s l
trong k . Lo i giá thành này đ
xu t.

c xác đ nh trên c s

ng s n ph m đ

c s n xu t th c t

c xác đ nh sau khi đã hoàn thành quá trình s n

ây là ch tiêu kinh t t ng h p ph n ánh k t qu ph n đ u c a doanh

nghi p trong vi c s d ng các gi i pháp t ch c kinh t , k thu t đ th c hi n
quá trình s n xu t s n ph m. Giá thành s n xu t th c t là c n c đ xác đ nh
k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
2.1.3. K toán qu n tr chi phí, giá thành
2.1.3.1. Khái ni m KTQT chi phí, giá thành
KTQT chi phí, giá thành là m t ch c n ng qu n tr có ý th c ch không
ph i là m t ch

ng trình c th , nó mang tính liên t c và đ u đ n nh m ki m

soát t t chi phí, giá thành đ thu l i và tái đ u t cho t

ng lai.

2.1.3.2. Ý ngh a c a KTQT chi phí, giá thành
Chi phí và giá thành s n ph m, lao v , d ch v là các ch tiêu quan tr ng
trong h th ng các ch tiêu kinh t ph c v cho công tác qu n lý doanh nghi p
và có m i quan h m t thi t v i doanh thu, k t qu (lãi, l ) ho t đ ng s n xu t

17


Lu n v n t t nghi p

Tr n Th Chung-KEB50

kinh doanh. Chính vì v y đây là ch tiêu r t đ

c các nhà qu n lý doanh nghi p

quan tâm.
M c đích s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p luôn là l i nhu n
t i đa. Vì th h quan tâm đ n công tác qu n lý chi phí, giá thành đ xem ph i
b ra nh ng chi phí nào, m c đ bao nhiêu và k t qu s n xu t thu đ

c là

gì?...Song n u ch bi t m t cách t ng th , khái quát nh v y thì ch a đ đ đ m
b o m t quá trình s n xu t kinh doanh hi u qu . M t trong nh ng yêu c u c a
qu n lý doanh nghi p là ph i chi ti t hoá các n i dung v chi phí, giá thành đ i
v i t ng lo i ho t đ ng, t ng lo i s n ph m, d ch v do v y khi b
kinh t th tr

c vào n n

ng các doanh nghi p đã ti n hành đa d ng hoá các ho t đ ng s n

xu t kinh doanh. Doanh nghi p có th ti n hành nhi u lo i ho t đ ng khác nhau
trên c s ngành ngh , gi y phép kinh doanh đã đ

c c p: v a s n xu t tiêu th

s n ph m, v a mua - bán v t t , hàng hoá…Trong m i ho t đ ng l i bao g m
nhi u s n ph m, v t t , hàng hoá, d ch v khác nhau. M t câu h i đ t ra là ph i
làm th nào đ có th qu n lý hi u qu các ho t đ ng đó và ki m soát các kho n
m c phát sinh m t cách t t nh t?. Câu h i này ch đ

c tr l i khi có s tham gia

c a KTQT chi phí, giá thành, doanh thu và k t qu . Do v y, KTQT chi phí, giá
thành s n ph m, lao v , d ch c là n i dung không th thi u đ

c trong toàn b

n i dung t ch c công tác k toán c a doanh nghi p và nó có ý ngh a thi t th c
đ i v i các nhà qu n tr doanh nghi p b i m t s lý do ch y u sau:
- Giúp cho các nhà qu n tr doanh nghi p có thông tin h u ích v chi
phí, giá thành c a t ng ho t đ ng, s n ph m, lao v , d ch v .
- Giúp cho các nhà qu n tr doanh nghi p doanh nghi p đ a ra đ

c các

quy t đ nh phù h p cho vi c m r ng ho c thu h p quy mô ho t đ ng s n xu t
kinh doanh. Thông qua s KTQT chi phí, giá thành cùng v i s li u c a KTQT
doanh thu, k t qu mà các nhà qu n lý có quy t đ nh đúng đ n trong vi c m
r ng m t ho t đ ng nào đó ho c trong t ng lo i ho t đ ng thì m r ng đ i v i
lo i s n ph m, d ch v nào và ng

c l i.

i u này có ý ngh a quan tr ng quy t

đ nh s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p.
- Giúp cho các nhà qu n tr doanh nghi p quy t đ nh ng ng hay ti p t c
s n xu t kinh doanh c ng nh các quy t đ nh nên t s n xu t hay nên đi mua

18