SKKN một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn âm nhạc thường thức ở trường THCS

Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1. Lí do chọn đề tài:
Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật gắn liền với cuộc sống con người, có sức
hấp dẫn mạnh mẽ đối với tất cả mọi người dù ở lứa tuổi nào. Đó là một bộ môn nghệ
thuật dùng âm thanh và nhịp điệu để diễn tả tâm tư tình cảm của con người, xuất hiện
từ rất lâu đời. Có thể khẳng định rằng âm nhạc có tính truyền cảm trực tiếp, bao gồm
cả âm thanh của giọng hát và âm thanh của các loại nhạc cụ. Loài người đã sử dụng
âm nhạc như một phương tiện để làm cho đời sống tinh thần phong phú, góp phần cải
thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống. Âm nhạc đem đến cho con người những
khoái cảm thẩm mỹ. Khả năng truyền bá của âm nhạc là hết sức rộng lớn.
Thực tế hiện nay cho thấy, bộ môn âm nhạc chưa thật được chú trọng lắm, hầu
hết học sinh đều cho rằng đây là một môn học phụ nên các tiết học âm nhạc ở một số
trường học bắt đầu trở nên nhàm chán. Đây là một thực tế chung không thể phủ nhận.
Vì vậy bản thân tôi thiết nghĩ, người giáo viên dạy môn âm nhạc phải là người khơi
nguồn cảm hứng cho học sinh, giúp các em nhận ra giá trị của âm nhạc trong đời
sống xã hội, từ đó sống có trách nhiệm hơn với cộng đồng, với gia đình và xã hội
thông qua tính giáo dục mà âm nhạc đem lại.
Môn âm nhạc ở trường THCS được Bộ giáo dục và đào tạo ban hành thông
qua ba phân môn: Học hát, Nhạc lí – Tập đọc nhạc và Âm nhạc thường thức. Người
giáo viên phải giúp cho học sinh đạt được những mục tiêu sau:
Hình thành, phát triển năng lực và cảm thụ âm nhạc của học sinh, tạo cho các
em có trình độ văn hóa âm nhạc nhất định, góp phần giáo dục toàn diện, hài hòa nhân
cách.

GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 1

Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

Khích lệ học sinh hăng hái tham gia hoạt động âm nhạc làm cho đời sống tinh
thần phong phú, lành mạnh, tạo điều kiện cho các em bộc lộ và phát triển năng khiếu.
Mở rộng hiểu biết về truyền thống âm nhạc Việt Nam và tinh hoa âm nhạc thế
giới góp phần bồi dưỡng đạo đức, trí tuệ, tạo không khí vui tươi, lành mạnh.
Muốn đạt được những mục tiêu này thì người giáo viên phải làm cho học sinh
có những hiểu biết về nghệ thuật, hiểu tác dụng của âm nhạc đối với đời sống; được
bồi dưỡng về thị hiếu, thẩm mỹ và nâng cao năng lực cảm thụ âm nhạc, xác định
trách nhiệm trong việc xây dựng một nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc văn hóa
dân tộc. Nghĩa là giáo viên phải chú trọng dạy tốt cả ba phân môn cho học sinh. Xưa
nay, chúng ta dạy mà chưa thật chú ý đúng mức đến phân môn Âm nhạc thường thức.
Nhưng đây lại là phân môn quan trọng góp phần nâng cao năng lực học tập môn âm
nhạc cho học sinh. Dạy – học âm nhạc thường thức phải đem tới cho học sinh những
kiến thức âm nhạc dễ hiểu, phổ thông, truyền tải được tất cả những nội dung được
quy định trong chương trình dạy – học nhưng không phải đơn thuần bằng phương
pháp thuyết giảng mà học sinh phải được nghe, nhìn cụ thể.
Xuất phát từ yêu cầu đó, bản thân tôi nhiều năm qua đã cố gắng tìm tòi đổi mới
phương pháp và đã rút ra được một vài kinh nghiệm nhỏ góp phần phát huy tính tích
cực học tập của học sinh trong phân môn âm nhạc thường thức này. Đây là lý do tôi
chọn đề tài “Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường
thức ở trường THCS” nhằm trao đổi ý kiến cùng quý đồng nghiệp để dạy và học
môn âm nhạc ngày càng tốt hơn.
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
a. Mục tiêu: Chọn đề tài “Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn
Âm nhạc thường thức ở trường THCS” tôi muốn đưa ra một vài phương pháp đã làm
GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 2

Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

và thấy hiệu quả nhằm truyền tải những kiến thức về âm nhạc thường thức đến học
sinh một cách dễ hiểu nhất, sinh động nhất, từ đó giúp các em hứng thú hơn tích cực
hơn khi học phân môn Âm nhạc thường thức và sẽ yêu thích phân môn này hơn, học
tốt môn âm nhạc hơn.
b. Nhiệm vụ:
- Đánh giá thực trạng việc thực hiện các hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở
trường THCS Băng Adrênh từ năm học 2012 – 2013 đến nay.
- Đưa ra một số kinh nghiệm và sáng kiến trong việc tổ chức các hoạt động dạy
học phù hợp nhằm giúp giáo viên thuận lợi trong việc thực hiện các kiến thức để dạy
phân môn Âm nhạc thường thức một các tốt nhất.
I.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Học sinh trường THCS Băng Adrênh – Xã Băng Adrênh – H.Krông Ana
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
Việc áp dụng kiến thức để dạy phân môn Âm nhạc thường thức ở trường
THCS Băng Adrênh – Xã Băng Adrênh – H.Krông Ana - T. Đăklăk.
I.5. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu vận dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp thuyết trình
- Phương pháp quan sát sư phạm
- Phương pháp nghe nhạc
- Phương pháp kể chuyện
- Phương pháp phân tích và tổng hợp

II. PHẦN NỘI DUNG:

GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 3


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

II.1. Cơ sở lí luận:
Mục tiêu giáo dục toàn diện mỗi con người luôn là vấn đề đặt ra hàng đầu đối
với xã hội, chính vì vậy, ngay trong chính môi trường học tập chúng ta cần nắm bắt
được đặc điểm tâm sinh lí của học sinh để có biện pháp kịp thời uốn nắn cho phù hợp
lứa tuổi. Việc giúp học sinh tiếp cận và yêu thích các hoạt động giáo dục có ý nghĩa
vô cùng quan trọng giúp các em có ý thức, thái độ và trách nhiệm đối với hoạt động
đó nhằm nâng cao hiểu biết áp dụng vào đời sống xã hội.
Chúng ta đã biết rằng âm nhạc là một phần quan trọng của cuộc sống, có vai
trò rất to lớn. Nó đem đến cho chúng ta những khoái cảm thẩm mỹ cao, là “món ăn
tinh thần” không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Trong những năm qua, từ
khi nước ta bước sang thế kỷ XXI, sự nghiệp giáo dục đào tạo âm nhạc có điều kiện
phát triển những bước cao hơn. Cho đến ngày nay việc đưa âm nhạc vào học đường
đã được chú trọng vì những lợi ích quan trọng của nó trong việc giáo dục học sinh
thành những con người toàn diện.
Bởi vậy việc dạy âm nhạc ở trường THCS nói chung mặc dù không nhằm đào
tạo các em thành những con người hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp mà chủ yếu
là giáo dục văn hoá âm nhạc, làm cho các em yêu thích nghệ thuật âm nhạc, hình
thành ở học sinh một tâm hồn trong sáng, một thị hiếu âm nhạc lành mạnh, cách tư
duy sắc sảo, lòng khát khao sáng tạo, giàu tình cảm, nhanh nhẹn, hoạt bát và sống
vui tươi. Âm nhạc phát triển tối đa những tố chất sinh lý, những phẩm chất tâm lý
của lứa tuổi học sinh, tạo điều kiện để các em hoàn chỉnh và cân đối về tâm hồn, trí
tuệ và thể chất, làm phong phú tình cảm của lứa tuổi học trò.
Mặt khác qua đó phát triển bồi dưỡng những mầm non nghệ thuật cho tương
lai đất nước. Đây là một môn học còn rất mới mẻ không giống những môn học khác,

GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 4


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

môn học mang tính nghệ thuật cao, học sinh học theo phương châm học vui- vui học.
Vì vậy tạo cho các em say mê hứng thú học tập là rất cần thiết.
Có thể nói bất kỳ làm việc gì nếu chúng ta có hứng thú thì sẽ đi đến thành
công, đặc biệt là đối với học sinh do đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi các em. Nếu
thích thú thì các em sẽ làm tốt, khi hoạt động nhận thức của học sinh dựa trên cơ sở
của hứng thú nó sẽ trở nên hào hứng, thoải mái và dễ dàng.
Hứng thú trong học tập nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, nuôi dưỡng ở các
em lòng ham muốn chính đáng trong việc không ngừng vươn tới những đỉnh cao của
việc nắm kiến thức, luôn tìm tòi học tập cái mới tích cực sáng tạo cái đã học vào hoạt
động thực tiễn.
II.2. Thực trạng:
a. Thuận lợi – Khó khăn:
* Thuận lợi:
- Ban lãnh đạo nhà trường tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho giáo viên và học
sinh trong quá trình thực hiện các hoạt động dạy học.
- Ban lãnh đạo tạo điều kiện cho giáo được tập huấn chuyên môn nghiệp vụ
thường xuyên.
- Giáo viên bộ môn Âm nhạc luôn tìm tòi, đổi mới trong việc lên kế hoạch, đổi
mới kiểm tra, đánh giá và thực hiện các hoạt động dạy học có hiệu quả.
- Đa số học sinh yêu thích, hào hứng khi được tìm hiểu các kiến thức mở rộng.
* Khó khăn:
- Một số ít học sinh còn chưa tập trung, chưa chủ động, chưa tự giác, tích cực
tham gia các hoạt động dạy học.

b. Thành công, hạn chế:
* Thành công:
GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 5


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

- Ban lãnh đạo nhà trường, chuyên môn và các đoàn thể đã chỉ đạo, phối hợp
và quan tâm, đôn đốc thường xuyên trong các hoạt động dạy học.
- GV bộ môn Âm nhạc có nhiều đầu tư trong việc đổi mới các hoạt động giáo
dục.
- Tạo được không khí thoải mái, vui vẻ, thân thiện giữa GV với HS, giữa HS
với nhau.
- Đa số HS có hứng thú, chủ động, sáng tạo, không ỷ lại vào bạn và trở nên yêu
thích các hoạt động giáo dục thông qua môn Âm nhạc.
- HS biết trân trọng vốn tích lũy kiến thức của bản thân, của tập thể và say mê
lao động, sáng tạo.
* Hạn chế:
- Một số ít HS còn chưa thật tập trung, đặc biệt là HS dân tộc thiểu số.
- Một số ít hoạt động dạy học chưa có điều kiện thực hiện do phòng học đa
chức năng chưa đảm bảo.
c. Mặt mạnh, mặt yếu:
* Mặt mạnh:
- Giáo viên bộ môn Âm nhạc chủ động, sáng tạo, tích cực.
- Học sinh tiếp nhận thông tin dễ dàng, dễ áp dụng và có hứng thú khi tham gia
vào các hoạt động.
- Tạo được không khí học tập thân thiện, tích cực giữa thầy với trò, giữa trò với
thầy…

- HS yêu thích các hoạt động dạy học và biết áp dụng vào thực tiễn cuộc sống.
* Mặt yếu:
- Một số ít hoạt động chưa thành công do học sinh chưa nhiệt tình tham gia.
d. Nguyên nhân, các yếu tố tác động:
GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 6


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

Bản chất của việc dạy học môn Âm nhạc giúp giải tỏa được căng thẳng trong
quá trình học, không đặt nặng việc học lí thuyết mà chủ yếu học với phương châm:
“học mà chơi – chơi mà học” rồi vận dụng vào thực tiễn do vậy mọi vấn đề trở nên
dễ dàng trong việc tiếp nhận các hoạt động giáo dục. Việc giáo viên - học sinh tham
gia vào các hoạt động dạy học tự tạo được môi trường thân thiện, lành mạnh, gần gũi
một cách tự nhiên.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trang mà đề tài đã đặt ra.
Để giáo dục học sinh một cách toàn diện thì dạy học tổng quát chính là điều
kiện cần và đủ để cùng với những môn học khác nhau tạo nền tảng, hành trang cho
các em học sinh vào đời. Với mục đích học sinh không chỉ tiếp thu các môn học tự
nhiên và xã hội mà cả các môn học nghệ thuật nhằm giúp các em học sinh trang bị
đầy đủ kiến thức một cách toàn diện, tiếp nhận tri thức một cách nhanh nhất, dễ dàng
cảm nhận được việc cần làm của bản thân để từ đó có những định hướng, suy nghĩ và
việc làm thể hiện tính tích cực. Vai trò của giáo viên và học sinh đối với hoạt động
này là không nhỏ, trong đó giáo viên là người trực tiếp dẫn dắt các em đến với quá
trình giáo dục toàn diện bằng những kỹ năng cơ bản như: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng
hoạt động, tự nhận thức bản thân, kỹ năng xây dựng quan hệ cá nhân… Vấn đề đặt ra
là làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy học một cách toàn diện, đồng bộ và bồi
dưỡng nhân cách cho các em học sinh một cách hiệu quả nhất. Để làm được điều đó

trước mắt cần chú trọng việc tìm kiếm thông tin, đọc tài liệu tham khảo để phục vụ
cho hoạt động dạy học. Người trực tiếp tổ chức các hoạt động cũng phải luôn luôn
đổi mới, sáng tạo trong khâu tổ chức dạy học. Có như vậy, việc lĩnh hội tri thức sẽ tốt
hơn - tạo một sân chơi bổ ích, góp phần định hướng hành trang vào đời và hoàn thiện
nhân cách cho học sinh một cách toàn diện nhất.
II.3. Giải pháp, biện pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp:

GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 7


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

- Thông qua các tiết học phân môn Âm nhạc thường thức, học sinh được tiếp
cận một số kiến thức mới mẻ để từ đó hình thành nên nhân cách tốt, có những suy
nghĩ và hành động tích cực.
- Giáo viên là người chủ động tạo ra các thông tin mới trong việc truyền đạt
yêu cầu của tiết học.
- Từ các yêu cầu khác nhau của mỗi bài học giúp học sinh có được nhiều kiến
thức phong phú về âm nhạc qua phân môn Âm nhạc thường thức.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp:
Môn học nào cũng có khả năng gây hứng thú cho học sinh. Âm nhạc bản thân
nó đã là nguồn cảm hứng cho nhiều người, tạo cho các em hứng thú trong học tập;
môn âm nhạc không chỉ nâng cao hiệu quả dạy học mà còn làm cho các em vui tươi
phấn khởi thoải mái về tinh thần.
Để cung cấp kiến thức khoa học, giáo dục tư tưởng và rèn luyện kỹ năng cho
học sinh, giáo viên phải làm cho học sinh ham mê hứng thú học tập làm cho quá trình
học tập của các em trở nên tự giác, tạo nên niềm vui trong sáng và bổ ích. Bất kỳ môn

học nào cũng có khả năng gây hứng thú học tập đối với học sinh. Bản thân nghệ thuật
âm nhạc nói chung và môn âm nhạc ở trường là nguồn cảm hứng, là sự kích thích, sự
say mê học tập của học sinh nhưng không phải dạy như thế nào cũng gây được hứng
thú cho học sinh đặc biệt là học sinh THCS.
*Phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS gồm các nội dung chính sau:
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm, nghe nhạc.
- Giới thiệu một số nhạc cụ dân tộc Việt Nam và nước ngoài.
GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 8


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

- Giới thiệu một số thể loại âm nhạc.
Ngoài ra còn có thể có phần giới thiệu các hình thức biểu diễn hoặc một số bài
viết nói về tác dụng và ảnh hưởng của âm nhạc đối với đời sống, xã hội…
Như vậy, ngoài việc học hát, học TĐN thì học sinh còn được giới thiệu một số
nhạc cụ, được nghe kể chuyện về một số nhạc sĩ nổi tiếng trên thế giới… Với dạng
bài này, nếu giáo viên chỉ sử dụng một vài bức tranh minh họa thì hiệu quả của tiết
học sẽ không cao, học sinh sẽ có ấn tượng mờ nhạt sau tiết học. Ngược lại, nếu khai
thác tốt thì đây là một dạng bài học sinh rất hứng thú bởi tính tò mò, muốn tìm hiểu
thế giới xung quanh – một đặc điểm của lứa tuổi này. Thực tế đã chứng minh rằng,
trong các tiết học mà mọi thông tin cũng như các kiến thức có liên quan nếu giáo viên
biết khai thác nguồn Internet, biết ứng dụng công nghệ thông tin tốt sẽ đem đến hiệu
quả rất cao trong việc tạo ấn tượng và gây được sự hứng thú cao trong học tập của
học sinh.
* Ví dụ: Bài giới thiệu một số nhạc cụ dân tộc:
Ngoài hình ảnh của các nhạc cụ sẽ có hình ảnh minh họa tư thế chơi đàn và âm
thanh thực minh họa thông qua các Video Clip biểu diễn, thậm chí được nghe giới

thiệu lịch sử ra đời, cấu tạo cụ thể của các nhạc cụ:

GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 9


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

Hoặc: Bài giới thiệu về các nhạc cụ nước ngoài:

GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 10


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 11


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 12

Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

Với cách giới thiệu này, học sinh ngoài việc được quan sát, nghe giới thiệu còn
có thể ghi nhớ được ngay âm sắc cụ thể của từng loại nhạc cụ.
Và cuối cùng là phần các câu chuyện về các nhạc sĩ nổi tiếng trên thế giới cũng
có thể biến thành một tiết học Âm nhạc thường thức rất bổ ích. Người giáo viên có
thể thay vì cho học sinh đọc thông tin ở SGK thì kể cho học sinh nghe câu chuyện âm
nhạc bằng việc cho học sinh biết chi tiết hơn về chân dung, ngày sinh, ngày mất của
nhạc sĩ đó:

Và các thông tin cơ bản về cuộc đời, sự nghiệp sáng tác của nhạc sĩ:

GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 13


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

Sau khi nghe giới thiệu nhạc sĩ thì việc giáo viên cho học sinh nghe nhạc, hoặc
giới thiệu các tác phẩm nổi tiếng của các nhạc sĩ (thông qua các trang web về âm
nhạc của thế giới và Việt Nam) là vô cùng có ý nghĩa. Trong bất kì thời gian nào về
GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 14


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

sau này, học sinh nghe thấy bản nhạc nào đã được nghe đều có thể biết đó là bản nhạc

của nhạc sĩ nào, hoặc khi thấy chân dung nhạc sĩ sẽ nhớ ngay tên của nhạc sĩ đó, bởi
vì các em đã từng được nghe, đã từng được quan sát.
Có thể nói, những dạng bài trên đều có đặc điểm và tính chất khác nhau, do đó
tùy mỗi dạng bài mà giáo viên cần đưa ra một quy trình dạy – học riêng, bởi mỗi nội
dung âm nhạc thường thức đã chứa đựng tính văn hóa âm nhạc (thưởng thức, đánh
giá, nghe-xem ca nhạc, thị hiếu âm nhạc, tham gia và hưởng ứng các hoạt động âm
nhạc, những kiến thức sơ giản về âm nhạc…) . Do vậy việc dạy tốt các nội dung của
phân môn âm nhạc thường thức chính là góp phần vào việc hình thành trình độ văn
hóa âm nhạc nhất định cho học sinh theo như mục tiêu môn học đề ra. Cũng từ quá
trình dạy – học của mình, tôi đã rút ra ba phương pháp, cách dạy – học chính cho ba
dạng bài cụ thể hay gặp trong phân môn âm nhạc thường thức như sau:
* Đối với dạng bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm, nghe nhạc:
Đối với dạng bài này, GV phải chuẩn bị kỹ về hình ảnh minh họa, trích đoạn
các bài hát của nhạc sĩ đó, các bài hát có cùng đề tài để cho HS nghe, video clip biểu
diễn bài hát bài học đó sẽ giới thiệu. GV dặn HS tìm hiểu trước nội dung bài học
*Ví dụ cụ thể: Âm nhạc 6 tiết 21: Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Phong Nhã
và bài hát: Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng”
- GV cho HS xem một số hình ảnh của thiếu nhi với Bác Hồ
- Tiếp đó, cho HS nghe một vài trích đoạn bài hát viết về Bác Hồ với thiếu nhi,
nghe một bài hát khác của nhạc sĩ Phong Nhã. Rồi sau đó, GV giới thiệu chân dung,
cuộc đời và sự nghiệp sáng tác âm nhạc của nhạc sĩ Phong Nhã cho HS biết.
GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 15


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

? Em hãy trình bày một số ca khúc viết về đề tài Bác Hồ?
? Trình bày một vài ca khúc khác của nhạc sĩ Phong Nhã mà em biết?

- GV cho HS tự tìm hiểu về nhạc sĩ Phong Nhã
- Hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung bài hát: Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu
niên nhi đồng”
- Giáo viên kể cho học sinh nghe về hoàn cảnh ra đời của bài hát để học sinh
hiểu rõ hơn về tính chất và nội dung bài hát.
- Cho HS thưởng thức bài hát qua video clip
? HS phát biểu cảm nghĩ của mình sau khi nghe bài hát.
* Đối với dạng bài giới thiệu nhạc cụ:
Đối với dạng bài này, giáo viên nên sưu tầm nhiều tranh ảnh nhiều loại nhạc cụ
khác nhau, sưu tầm hình ảnh các nghệ sĩ biểu diễn các loại nhạc cụ khác nhau rồi cho
học sinh xem một số trích đoạn video clip biểu diễn những nhạc cụ đó; ngoài những
thông tin có trong sách giáo khoa ta tìm thêm những tư liệu như nguồn gốc của các
loại đàn, hay kể các câu chuyện phù hợp với bài học cho học sinh nghe. Những tiết
học ở dạng này giáo viên nên cho các em nghe âm sắc của từng loại nhạc cụ để các
em nhận biết, các em sẽ rất thích khi được nghe độc tấu một tác phẩm âm nhạc nào
đó có âm sắc các nhạc cụ vừa được giới thiệu. Bên cạnh đó, giáo viên cho học sinh
nghe trích đoạn các bản nhạc không lời của từng loại nhạc cụ để các em cảm nhận
được cái hay, cái đẹp riêng của âm sắc của nó.
* Ví dụ:
Khi giới thiệu: Một số nhạc cụ dân tộc phổ biến ( Tiết 15, Lớp 6) GV có thể
cho học sinh quan sát các nhạc cụ và giải thích cho các em về tên gọi của một số nhạc
GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 16


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

cụ như đàn bầu, đàn cò, đàn nguyệt…Điều đó sẽ làm cho các em thấy thú vị và háo
hức hơn…Sau đó giáo viên cho các em nghe âm sắc của các nhạc cụ bằng cách cho

xem đoạn video clip biểu diễn nhạc cụ đó.
* Đối với dạng bài giới thiệu thể loại âm nhạc:
Giáo viên khi dạy dạng bài này cần cho học sinh tìm hiểu về tính chất, nhịp
điệu, âm điệu cũng như hình thức biểu diễn các tác phẩm của từng thể loại âm nhạc.
Giáo viên cũng nên hỏi thêm những tác phẩm khác không có trong sách thuộc từng
thể loại và động viên các em trình bày các tác phẩm đó. Người giáo viên cũng có thể
trình bày thêm một số tác phẩm của từng thể loại rồi cho học sinh thưởng thức các tác
phẩm âm nhạc tiêu biểu bằng cách xem video, xem hình ảnh minh họa và yêu cầu
học sinh nhận xét xem tác phẩm đó thuộc thể loại nào.
c. Điều kiện của giải pháp, biện pháp:
- Tất cả các bài dạy phân môn Âm nhạc thường thức người giáo viên cần phải chuẩn
bị kỹ lưỡng từ tranh ảnh minh họa, các trích đoạn bài hát và các video clip có liên
quan.
- Dặn học sinh sưu tầm, chuẩn bị tốt kiến thức có liên quan đến nội dung bài học.
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp:
Các giải pháp, biện pháp đều sử dụng phương pháp nghiên cứu phù hợp với
từng hoạt động tập thể, hoạt động nhóm nhằm giúp học sinh làm việc có tinh thần tập
thể, phát huy tính sáng tạo, biết vận dụng kiến thức đã học một cách sinh động, linh
động vào trong cuộc sống thông qua việc trao đổi, thảo luận với bạn bè nhằm tìm ra
bài học đích thực từ những tiết học bổ ích này để có thể hình thành một nhân cách
toàn diện.
GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 17


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
- Kết quả khảo nghiệm:

Khảo sát trên thực tế năm học 2010 - 2011 khi chưa áp dụng đề tài và năm học
2011 – 2012 khi đã áp dụng đề tài:

S

Hứng thú

Bình thường

Không hứng thú

T

Năm học/ Tổng số

Số lượng

Tỉ lệ

Số lượng

Tỉ lệ

Số lượng

Tỉ lệ

T
1
2

HS tham gia
2010 – 2011(210 em)
2011 – 2012(220 em)

HS
60
150

(%)
28,5
68,2

HS
110
60

(%)
52,4
27,3

HS
40
10

(%)
19,1
4,5

- Giá trị khoa học: Đề tài đã giúp cho việc bồi dưỡng nhân cách cho HS thông

qua các tiết dạy Âm nhạc bằng việc sử dụng kiến thức âm nhạc mới mẻ đã đạt được
nhiều kết quả tốt, giúp cho việc thực hiện mục tiêu tiết học một cách hiệu quả, khoa
học nhất, đồng thời giúp các em ý thức được những việc mình cần làm và không nên
làm trong đời sống, trong sinh hoạt và học tập.
Nếu giáo viên kết hợp các phương pháp trên được nhuần nhuyễn thì sẽ truyền
tải tốt hơn những kiến thức âm nhạc thường thức, nhờ vậy trong tiết học học sinh sẽ
chủ động và hứng thú hơn, chất lượng tiếp thu bài của học sinh dần dần được nâng
cao, đặc biệt là một số em còn yếu, trong giờ học đã chủ động tham gia xây dựng bài.
Các em chăm chú quan sát, lĩnh hội kiến thức và ghi nhớ một cách thích thú. Đồng
thời, giáo viên đã truyền tải được kinh nghiệm của bản thân cho học sinh, giúp các
em học tốt, chất lượng cuối học kì, cuối năm được nâng lên rõ rệt; học sinh có lòng
yêu thích môn âm nhạc, hình thành ở các em một tâm hồn trong sáng, một thị hiếu
lành mạnh, cách tư duy sắc sảo, lòng khát khao sáng tạo, giàu tình cảm, sống vui
tươi... như mục tiêu hướng đến của bộ môn này.
II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên
cứu
Thông qua các hoạt động dạy học, học sinh học được cách yêu cuộc sống, trân
trọng những giá trị bình thường của cuộc sống, biết giữ gìn và phát huy những nét
đẹp văn hóa truyền thống, học được cách sống vì tập thể, vì cộng đồng để tự ý thức
trách nhiệm với mỗi hành động sống của mình.
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 18


Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

III.1. Kết luận:
Người tổ chức các hoạt động giáo dục phải là người khởi xướng, khơi nguồn

cảm hứng học tập cho HS, phải là người giúp HS tự phát hiện ra khả năng tiềm ẩn
trong bản thân của các em, qua đó người tổ chức các hoạt động giáo dục cũng tự thay
đổi mình cho phù hợp với quá trình giáo dục đó.
Dạy học bằng phương pháp mới mẻ như trên là môi trường thuận lợi, rất thú
vị vì điều kiện khách quan tiếp cận học sinh một cách đơn giản nhất, nhưng cũng đòi
hỏi người tổ chức và người thực hiện phải bỏ nhiều thời gian công sức, có cái tâm
của nghề giáo.
Chính vì vậy, cho dù là việc tổ chức bất cứ hoạt động nào, người dạy học cũng
phải luôn tìm tòi và tâm đắc với hoạt động đó mới đem lại cảm hứng cho HS, giúp
HS có cái nhìn toàn diện về cuộc sống để có thể phát triển một cách toàn diện.
III.2. Kiến nghị:
Ban lãnh đạo cần tạo điều kiện về cơ sở vật chất, đặc biệt là việc ứng dụng
phần mềm dạy học tương tác để giáo viên dễ dàng cập nhật thông tin và ứng dụng
thông tin trong dạy học giúp học sinh dễ dàng tiếp nhận kiến thức một cách nhanh
nhất, đáp ứng được nhu cầu tiến bộ của xã hội.
Băng Adrênh, ngày 8 tháng 1 năm 2015
Người viết

Kiều Thị Thu Trang

Nhận xét của hội đồng chấm cấp trường
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................

GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 19

Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS

.........................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
Chủ tịch hội đồng
Kí tên ( Đóng dấu)

GV: Kiều Thị Thu Trang – Trường THCS Băng Adrênh - H.Krông Ana

Trang 20