Tiểu luận Đạo đức kinh doanh và văn hóa doanh nghiệp Ptithcm

ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP

THS TRẦN VĂN MẠNH

HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG
CƠ SỞ TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH

  

ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ VĂN HÓA
DOANH NGHIỆP
Đề tài : Đạo đức kinh doanh trong ngành
du lịch- Công ty Travel Life

GVHD:Trần Văn Mạnh
NHÓM THỰC HIỆN: Nhóm C12CQQT01+02
1
C12CQQT01+02


ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP

THS TRẦN VĂN MẠNH

Đề tài : Đạo đức kinh doanh trong ngành
du lịch _ Công ty Travel Life
Nội dung đề tài:
1/Đạo đức kinh doanh , du lịch là gì ?
2/ Thực trang của ngành du lịch Việt Nam trong những năm gần đây
3/ Ví dụ về công ty Travel Life bỏ rơi 700 khách Việt ở Thái Lan
4/ Một số công ty điển hình như Travel life:

5/ Cơ quan nhà nước đã xử lý công ty Travel life như thế nào ?
6/ Bài học , kinh nghiệm rút ra sau vụ Travel Life
7/ Kết Luận

1/ Đạo đức kinh doanh , du lịch là gì ?

Theo Phillip v. Lewis : Đạo đức kinh doanh là tất cả những quy tắc, tiêu chuẩn, chuẩn
mực đạo đức hoặc luật lệ để cung cấp những chỉ dẫn về hành vi ứng xử chuẩn mực và
sự trung thực ( của một tổ chức ) trong những trường hợp nhất định.
Ngoài ra, Ferrels và John Fraedrich có một cách định nghĩa khác về đạo đức kinh
doanh:
2
C12CQQT01+02


ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP

THS TRẦN VĂN MẠNH

Đạo đức kinh doanh bao gồm những nguyên tắc cơ bản và tiêu chuẩn điều chỉnh hành
vi trong thế giới kinh doanh. Tuy nhiên, việc đánh giá một hành vi cụ thể là đúng hay
sai, phù hợp với đạo đức hay không sẽ được quyết định bởi nhà đầu tư, nhân viên,
khách hàng, các nhóm có quyền lợi liên quan, hệ thống pháp lý cũng như cộng đồng.
Cùng với việc hội nhập nền kinh tế thế giới, các doanh nghiệp Việt Nam đã bắt đầu
nhận thức đạo đức kinh doanh là nền tảng cho sự phát triển bền vững của doanh
nghiệp và đang dần được áp dụng.
Du lịch là đi du lịch để vui chơi, giải trí hoặc nhằm mục đích kinh doanh; là việc thực
hiện chuyến đi khỏi nơi cư trú, có tiêu tiền, có thể lưu trú qua đêm và có sự trở về. Mục
đích của chuyến đi là giải trí, nghỉ dưỡng, thăm thân nhân, công tác, hội nghị khách
hàng hay du lịch khen thưởng, hoặc nhằm mục đích kinh doanh. Các Tổ chức Du lịch

Thế giới định nghĩa khách du lịch như những người "đi du lịch đến và ở lại ở những nơi
bên ngoài nơi cư trú thường xuyên của họ trong hơn 24 giờ và không quá một năm liên
tiếp cho giải trí, kinh doanh và các mục đích khác không liên đến những nhân viên
hướng dẫn viên du lịch của tổ chức thực hiện việc du lịch đó."
2/ Thực trang của ngành du lịch Việt Nam trong những năm gần đây
Ngành du lịch Việt Nam đang ngày càng phát triển và được bạn bè quốc tế biết đến.
Với những địa điểm đẹp, nổi tiếng, ẩm thực đa dạng, ngon và rẻ đã thu hút không ít
khách du lịch quốc tế đến với Việt Nam. Cách đây không lâu, trang web Tripadvisor
(Tạm dịch: “người mách đường”) đã đặt nhiều thành phố du lịch của Việt Nam vào tốp
10 các điểm đến yêu thích của châu Á. Và thông qua một cuộc khảo sát nho nhỏ,
chúng ta nhận được nhiều câu trả lời có thể chia làm 3 nhóm như sau:
1- Phong cảnh đẹp, thức ăn “ngon, bổ, rẻ”

3
C12CQQT01+02


ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP

THS TRẦN VĂN MẠNH

Món ăn Việt Nam rất đặc biệt, là sự pha trộn của Đông và Tây, Âu và Á, nhưng đặc biệt
món ăn truyền thống của Việt Nam là sự kết hợp hài hòa tuyệt vời của thiên nhiên và
con người với những đặc điểm: Thanh, vị, bổ dưỡng nhưng không béo.

2- Con người hiền hòa, dễ mến, cởi mở

4
C12CQQT01+02

ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP

THS TRẦN VĂN MẠNH

Ấn tượng đẹp là nụ cười của người dân Việt Nam

3- An toàn
5
C12CQQT01+02


ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP

THS TRẦN VĂN MẠNH

Tuy tiềm năng du lịch của Việt Nam là hết sức to lớn, nhưng thực tế cho thấy những gì
ngành Du lịch Việt Nam đạt được vẫn còn khiêm tốn, chưa thực sự tương xứng với
tiềm năng của đất nước. Trong bối cảnh Việt Nam đã gia nhập WTO, ngành Du lịch
cũng đứng trước những cơ hội to lớn và cả những thách thức không nhỏ trên con
đường phát triển. Du lịch Việt Nam có xuất phát điểm thấp; phải đối mặt với cạnh tranh
ngày càng gay gắt; chất lượng dịch vụ du lịch chưa cao; sản phẩm du lịch mới ít hấp
6
C12CQQT01+02


ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP

THS TRẦN VĂN MẠNH

dẫn; quy hoạch du lịch và thực hiện quy hoạch chưa hiệu quả; cơ sở hạ tầng kỹ thuật
phục vụ du lịch còn thiếu về số lượng và chất lượng còn thấp; chất lượng nguồn nhân
lực du lịch chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển của ngành. Mục tiêu chiến lược của
ngành du lịch Việt Nam đến năm 2010 là đón từ 6,5 đến 7 triệu lượt khách quốc tế, 30
đến 32 triệu lượt khách nội địa; thu nhập từ du lịch đạt 4-5 tỷ đô la Mỹ; tạo việc làm cho
khoảng 1,4 triệu người.
Cốt lõi của vấn đề là đạo đức kinh doanh của doanh nghiệp du lịch: phong cách phục
vụ, chính sách quản lý chất lượng. Đây là điều các doanh nghiệp du lịch chưa quan tâm
đúng mức.
3/ Ví dụ về công ty Travel Life bỏ rơi 700 khách Việt ở Thái Lan

7
C12CQQT01+02


ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP

THS TRẦN VĂN MẠNH

Hơn 700 người mua tour du lịch Thái Lan của Công ty du lịch Travel Life (Q.Tân Bình,
TP.HCM) để dự một sự kiện do Công ty Herbalife VN tổ chức tại Thái Lan từ ngày 12/6
đã rơi vào cảnh đói khát trong nhiều ngày. Họ bị bỏ rơi ngay tại trung tâm hội nghị do
Công ty Thai 2020, đối tác của Travel Life ở Thái từ chối tiếp tục phục vụ, dù họ đã phải
trả từ 6,5 triệu đến tám triệu đồng cho tour sáu ngày năm đêm này.
Theo hợp đồng, Thai 2020 phải nhận được toàn bộ số tiền còn lại khi khách của Travel
Life vừa đến Bangkok (Thái Lan), nhưng họ chỉ nhận được vỏn vẹn 10.000 USD để lo
chi phí cho 701 con người. Không những bị dồn vào khách sạn tồi tàn, nhồi nhét trên
các phương tiện vận chuyển, các khách hàng cho biết, họ còn phải tự túc tiền ăn,
phương tiện đi lại trong nỗi lo sợ bị bỏ rơi không thể trở về Việt Nam được.
Sau khi Herbalife Việt Nam cử người sang làm việc với đối tác Thái Lan, Tổng cục Du

lịch Việt Nam cũng đã liên hệ với Tổng cục Du lịch Thái Lan đề nghị hỗ trợ và yêu cầu
các cơ sở dịch vụ ở Thái không có các hành vi làm phương hại đến quyền và lợi ích
của người Việt trong vụ này. Trong ngày 17/6, hơn 300 người đã về đến Việt Nam, ngày
18/6, những người còn lại cũng đã được đưa về.
4/ Một số công ty điển hình như Travel life:
1/ Sáng 3/2, tại cảng tàu du lịch Bãi Cháy (Hạ Long, Quảng Ninh ).Gần 100 du khách
Trung Quốc do Công ty lữ hành quốc tế Khang Thái (có trụ sở tại Hà Nội) đón vào VN
8
C12CQQT01+02


ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP

THS TRẦN VĂN MẠNH

qua cửa khẩu quốc tế Móng Cái đã bức xúc phản ánh với đại diện cơ quan ngoại giao
của Trung Quốc tại Hà Nội về việc hướng dẫn viên cũng như người đại diện của Công
ty Khang Thái đã biến mất, bỏ mặc họ bơ vơ ở cảng tàu.
2/ Và nghiêm trọng hơn là vụ “bỏ rơi” 31 du khách của Xí nghiệp săm lốp ô tô (Công ty
Cao su Đà Nẵng) trên đất Thái Lan vào tháng 7/2012. Đoàn khách này mua tour của
Công ty Thái Việt đi Thái Lan trong 5 ngày với hợp đồng giá tour đã thanh toán đầy đủ
trước khi khởi hành. Trong 2 ngày đầu đoàn khách đi lại, tham quan trên đất Thái bình
thường nhưng tới ngày thứ 3 thì họ bị phía đối tác của Công ty Thái Việt ở Thái Lan thu
hết passport. Thấy việc bất thường, các thành viên trong đoàn không đồng ý giao
passport và đã bị "giam lỏng" tại tiền sảnh khách sạn Ratchada mà không cho vào nhận
phòng. Phải 1 ngày sau khi có sự can thiệp của Đại sứ quán Việt Nam mọi việc mới
được giải quyết. Phía đối tác của Công ty Thái Việt thu passport vì Công ty này còn nợ
tiền của họ. Vào thời điểm đó, ông Nguyễn Hữu Dương - Giám đốc Công ty Thái Việt
giải thích do vào thứ bảy, chủ nhật nên không chuyển tiền sang cho đối tác được.
5/ Cơ quan nhà nước đã xử lý công ty Travel life như thế nào ?

Với vụ việc trên , Ban Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch TP đã hoàn tất hồ
sơ, biên bản làm việc liên quan đến vụ việc của Công ty TNHH MTV dịch vụ cuộc sống
du lịch (Travel life).
Hiện hồ sơ này đang được trình lên lãnh đạo UBND TP.HCM cùng toàn bộ các cơ quan
quản lý có liên quan ở cấp cao hơn, trước khi ra quyết định xử phạt chính thức. Theo
dự kiến, Travel life sẽ bị phạt từ 70 – 80 triệu đồng, chấm dứt hoạt động lữ hành quốc
tế.
Cụ thể, trong hồ sơ cho biết, Travel life đã vi phạm đến 7 lỗi như: Không thông báo thời
điểm bắt đầu kinh doanh lữ hành cho cơ quan quản lý chuyên ngành về du lịch và nơi
đặt trụ sở chính của doanh nghiệp trong vòng 15 ngày, kể từ ngày bắt đầu kinh doanh,
không thực hiện đúng chế độ báo cáo cho Tổng Cục Du lịch và Sở Văn hóa – Thể Thao
và Du lịch TP.HCM; Sử dụng hướng dẫn viên không có thẻ để hướng dẫn cho khách;
Không mua bảo hiểm cho khách du lịch Việt Nam trong thời gian ra du lịch ở nước
ngoài đúng theo qui định; Không quản lý kháchdu lịch theo chương trình, tour đã kí kết
ban đầu; Hoạt động dịch vụ lữ hành quốc tế mà không có giấy phép kinh doanh; Không
ký hợp đồng với hướng dẫn viên du lịch để đưa khách đi du lịch.

Chính vì vậy, Thanh tra Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch TP.HCM đã yêu cầu Công ty
này ngay lập tức chấm dứt ngay các dịch vụ lữ hành quốc tế, và kiên quyết xử phạt
nghiêm khắc đối với các sai phạm của Travel life trong thời gian qua.
Về phía Travel life, bà Nguyễn Thị Kim Khánh - Giám đốc Công ty đã cam kết thực hiện
nghiêm túc các quyết định xử phạt của cơ quan chức năng, đồng thời sẽ giải quyết các
yêu cầu của khách hàng trong khả năng tốt nhất có thể.
6/ Bài học , kinh nghiệm rút ra sau vụ Travel Life

9
C12CQQT01+02


ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP

THS TRẦN VĂN MẠNH

Qua vụ việc của Travel Life có thể thấy không ít vấn đề đáng lo ngại. Nhiều chiêu trò
đang được các công ty lữ hành tung ra với cái mác chương trình khuyến mãi, giảm giá,
tiết kiệm. Có công ty "hành" các "thượng đế" đi đêm về sáng thực chất để giảm bữa ăn
chính, tiền phòng ở, rồi cắt giảm chương trình tham quan để khách tự do sinh hoạt với
đủ kiểu lý do… Cạnh tranh không lành mạnh trong bối cảnh kinh tế khó khăn, du lịch ế
ẩm, những tour giá rẻ đã và đang đẩy du khách vào những "ma trận" không biết đâu
mà lần… Nói chung là có rất nhiều hoạt động "không bình thường" của các công ty du
lịch nhưng cung cách xử lý của ngành chủ quản cho thấy đây mới chỉ là… "hiện tượng".
Theo các nhà quản lý, ngành du lịch đã phát hiện và xử lý không ít trường hợp hoạt
động không giấy phép như Travel Life. Tuy nhiên, lực lượng thanh tra có hạn, khi muốn
thanh tra, kiểm tra phải phối hợp với các lực lượng khác, trong khi đó, các công ty chui
hoạt động khá tinh vi và theo mùa nên rất khó xử lý. Người ta cũng không quên lời
trách cứ những khách hàng tham giá rẻ mà "nhắm mắt đưa chân" và khuyên rằng khi
lựa chọn đi tour, hành khách nên lưu ý chọn những công ty có uy tín… Những lời cảnh
báo của các nhà quản lý là rất cần thiết, nhưng không thể trách cứ khách du lịch, bởi
chuyện ham rẻ của khách hàng khác về chất so với chuyện làm ăn chụp giật, thậm chí
lừa đảo của doanh nghiệp. Điều quan trọng là các nhà quản lý cần nhận thức rõ trách
nhiệm quản lý của chính mình. Có thể nói rằng sự thiếu trách nhiệm, việc buông lỏng
quản lý trong thời gian dài đã dẫn đến tình trạng công ty du lịch mọc lên như nấm với
đủ kiểu làm ăn như sử dụng giấy phép của doanh nghiệp khác, thành lập hàng loạt
trung tâm để kinh doanh… Và cái gì đến sẽ đến, chuyện của Travel Life chỉ là một ví
dụ.
Vụ Travel Life "chặt chém" khách Việt cũng cho thấy, lâu nay các nhà quản lý du lịch
mới tập trung vào việc thu hút khách du lịch nước ngoài vào Việt Nam. Thực tế, ngành
du lịch chưa quan tâm tới việc hằng năm có vài triệu người Việt Nam ra nước ngoài du
lịch nên thiếu một hệ thống quản lý hoạt động này. Điều đáng nói hơn là trong khi chụp
giật, chặt chém vẫn là vấn nạn nhức nhối của du lịch trong nước thì những hành động

tương tự như vụ Travel Life đang làm lại biến hoạt động du lịch Việt Nam ở nước ngoài
trở nên hỗn độn. Đây là điều không thể chấp nhận và đương nhiên có trách nhiệm của
những người làm công tác quản lý trong ngành du lịch.

10
C12CQQT01+02


ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP

THS TRẦN VĂN MẠNH

Nhìn ở góc độ khác, người mua sản phẩm du lịch - khách hàng cũng cần tỉnh táo hơn
trong việc tham gia du lịch. Nên bỏ tâm lý chuộng giá rẻ mà không quan tâm chất lượng
dịch vụ. Ngành du lịch nói cho cùng vẫn là ngành kinh doanh dịch vụ, là tổng hợp nhiều
hoạt động dịch vụ lại với nhau tạo thành một sản phẩm. Vậy nên giá rẻ nghĩa là dịch vụ
kèm theo sẽ kém chất lượng. Cuối cùng thì người thiệt thòi vẫn là người đi du lịch.
VN hiện đang phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt với các nước trong khu vực như
Thái Lan, Malaysia và Campuchia trong việc xúc tiến các sản phẩm trọng tâm như du
lịch biển, du lịch văn hóa, du lịch dựa vào nguồn lực tự nhiên... Nhưng VN vẫn chưa
xác định rõ ưu thế của mình là gì, chưa thành công trong việc xây dựng một hình ảnh
khác biệt về đất nước có nền văn hóa đa dạng và giàu bản sắc, các món ăn ngon, và
người dân hiền hòa, hiếu khách, thân thiện. Nay ngành du lịch lại phải đối mặt với hàng
loạt vấn nạn nêu trên, khiến cho hình ảnh VN càng mất hấp dẫn trong mắt quốc tế.
Trong khi Nhà nước và các cơ quan chức năng, ngành du lịch ra sức đầu tư những
khoản tiền ngân sách không nhỏ vào các chương trình quảng bá, xúc tiến du lịch ra
nước ngoài, thì những ấn tượng thực tế tại địa phương, những phản hồi và chia sẻ kinh
nghiệm của những du khách quốc tế với người thân, với cộng đồng của họ, hay thậm
chí chỉ trên một trang mạng xã hội lại có tác động mạnh mẽ hơn ngàn lời quảng bá.
Giải pháp mạnh mẽ của một số thành phố như Huế và Đà Nẵng, TPHCM thời gian qua

như thành lập lực lượng bảo vệ du khách, đường dây nóng có thưởng... đã phần nào
giải quyết được tình trạng này.
7/ Kết Luận
Qua vụ Travel Life, một vấn đề dù không mới nhưng không thể không đề cập bởi đó là
nguyên nhân sâu xa dẫn tới vụ việc nêu trên, đó là sự xuống cấp trong đạo đức kinh
doanh, hay nói cách khác là vắng bóng văn hóa trong kinh doanh của không ít công ty
du lịch. Kinh doanh đương nhiên phải tính toán lợi nhuận, kinh doanh du lịch cũng vậy.
Tuy nhiên, ở một khía cạnh khác, kinh doanh du lịch có thể xem là một hoạt động văn
hóa nên người làm kinh doanh du lịch trước hết phải là người có văn hóa. Cũng phải
thấy rằng mỗi đồng tiền đều có sự tham gia vô hình của toàn xã hội, do vậy đồng tiền
trong kinh doanh phải hướng tới những giá trị xã hội. Đồng tiền thu được của người
kinh doanh phải là đồng tiền làm ra bởi sự nhanh nhạy trong việc nắm bắt thông tin và
nhu cầu thị trường, mà không phải là đồng tiền của sự chụp giật, lừa đảo, gian lận…
Kết hợp văn hóa với kinh doanh, làm cho cái lợi kinh tế gắn bó với những giá trị nhân
văn là hướng đi tất yếu của các doanh nghiệp nếu muốn tồn tại và phát triển lâu dài.
Trong du lịch hay ngành nào cũng vậy, văn hóa kinh doanh thể hiện qua việc kiếm lời
chân chính trên cơ sở tài năng, sức lực của người kinh doanh. Như vậy, kinh doanh có
văn hóa là kinh doanh bằng tính trung thực, chữ tín, bằng việc đặt lợi ích cá nhân,
doanh nghiệp trong lợi ích cộng đồng và xã hội… Còn những hành vi lừa đảo, chụp
giật, "đánh quả" không phải là biểu hiện của hoạt động kinh doanh chân chính mà là
hành vi vi phạm pháp luật. Không ít doanh nghiệp trong ngành du lịch và nhiều ngành
kinh doanh khác đã thua vì không có văn hóa kinh doanh lành mạnh. Văn hóa kinh
11
C12CQQT01+02


ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP

THS TRẦN VĂN MẠNH

doanh là cái gốc để phát triển, doanh nhân mới khởi nghiệp hay các "đại gia" đều cần ý
thức rõ điều này.
Với một thị trường lộn xộn, không ít doanh nghiệp làm ăn theo kiểu chụp giật, lừa đảo
thì việc chấn chỉnh, uốn nắn thị trường là hết sức cần thiết. Thay vì người này đổ lỗi
cho người kia, các cơ quan chức năng và từng địa phương cần đưa ra hành động cụ
thể, cần thiết phải có chế tài xử lý mang tính răn đe mạnh nhằm từng bước thiết lập lại
nền nếp, trật tự, làm sạch môi trường kinh doanh du lịch. Nếu không làm được điều
này, hàng triệu USD bỏ ra để quảng bá hình ảnh Việt Nam trên các kênh truyền hình
quốc tế sẽ thành "dã tràng xe cát". Khách trong nước sẽ tự tổ chức đi du lịch ra nước
ngoài, còn khách nước ngoài từng đến Việt Nam sẽ không quay lại. Nghiêm trọng hơn
là những giá trị truyền thống, văn hóa biểu hiện qua hoạt động du lịch sẽ ngày càng
méo mó, không thể phục hồi.
Văn hóa kinh doanh và hành lang pháp lý để hoạt động kinh doanh đi đúng hướng là
những yếu tố không thể tách rời để ngành "công nghiệp không khói" thật sự là "con gà
đẻ trứng vàng". Nếu doanh nghiệp thiếu văn hóa kinh doanh, nếu các nhà quản lý
không nhận thức đúng trách nhiệm thì những chương trình mà ngành du lịch đang triển
khai chắc chắn sẽ không mang lại hiệu quả như mong muốn.

Thành viên nhóm C12CQQT01+02
STT Họ Tên Sinh viên
1
Nguyễn
Thị
Thu
Phương
2
Trần Thị Thu Cúc
3
Đặng Ngọc Bích Tuyền
4

Trần Thị Huỳnh Yên
5
Lê Huỳnh Ngọc Thiện
6
Trần Thị Thái
7
Lê Nguyễn Hoài Trâm

Mã Sinh Viên
N12CCQT024
N12CCQT005
N12CCQT040
N12CQQT041
N12CCQT070
N12CCQT031
N12CCQT076

Công việc
Tìm tài liệu , tổng hợp ,
viết bài
Tổng hợp tài liệu , viết bài
Tổng hợp tài liệu , viết bài
Tìm tài liệu , làm pp
Tìm tài liệu , in bài
Tìm tài liệu , viết bài
Thuyết trình , tổng hợp tài
liệu

12
C12CQQT01+02