B ăGIỄOăD CăVẨă ẨOăT Oă
TR
NGă
IăH CăTH NG LONG
KHOAăKHOAăH CăS C KH E
B ăMỌNă I U D
NG
-----***-----
TR NăV NăLIểM
Mã sinh viên: B00372
TH C TR NG KI M SOÁT NHI M KHU N
CÁC KHOA LÂM SÀNG B NH VI N B CH
MAIăN Mă2015
TÀI T T NGHI P C
Ng
NHỂNă I UăD
NG H VLVH
i HDKH: PGS.TS Nguy n Vi t Hùng
HẨăN Iă- Thángă11ăn m 2015
L IăC M
N
Nhân d p hoàn thành khóa lu n t t nghi p c nhân y khoa, tôi xin trân tr ng c m
n Ban giám hi u, Phòng đào t o đ i h c, Khoa Khoa h c s c kh e và B môn
d
ng tr
ng
i u
i h c Th ng Long đã giúp đ tôi trong su t quá trình h c t p và t o
m i đi u ki n cho tôi hoàn thành khóa lu n này.
Tôi xin bày t lòng kính tr ng và bi t n sâu s c t i PGS.TSăNguy năVi tăHùngă
– Tr
h
ng Khoa Ki m soát nhi m khu n, B nh vi n B ch Mai. Ng
i th y đã t n tình
ng d n, ch b o và đóng góp cho tôi nh ng ý ki n quý báu, t o đi u ki n thu t l i
giúp đ tôi trong su t quá trình th c hi n khóa lu n này.
Tôi xin chân thành c m n Cánăb ănhơnăviênăyăt ,ăB nhăvi năB chăMaiăđã nhi t
tình h p tác giúp tôi th c hi n khóa lu n.
Tôi xin đ
c bày t lòng bi t n vô h n t i chaăm ăvƠăgiaăđìnhăđã giành cho tôi
s quan tâm đ ng viên, tình yêu th
ng đ tôi có đ ng l c h c t p và ph n đ u tr
ng
thành nh ngày hôm nay.
Cu i cùng, xin chân thành c m n b năbèătôiă- nh ng ng
i luôn bên c nh chia
s , đ ng viên và giúp đ tôi trong su t quá trình h c t p và th c hi n khóa lu n t t
nghi p.
Hà N i, tháng 11 n m 2015
Sinh viên
Tr n V n Liêm
Thang Long University Library
DANHăăM CăCỄCăCH ăVI T T T
Trung tâm ki m soát và phòng ng a d ch b nh Hoa
CDC
K (Centers for Disease Control and Prevention)
CXK
C x
GMHS
Gây mê h i s c
HHTM
Huy t h c truy n máu
HSCC
H is cc pc u
HSTC
H i s c tích c c
KCBTYC
Khám ch a b nh theo yêu c u
KK/TK
Kh khu n/ti t khu n
KKB
Khoa khám b nh
KSNK
Ki m soát nhi m khu n
NKBV
Nhi m khu n b nh vi n
NVYT
Nhân viên y t
PHCN
Phòng h cá nhân
K. PHCN
Khoa ph c h i ch c n ng
PT PHCN
Ph
QLCT
Qu n lý ch t th i
QL V
Qu n lý đ v i
RHM
R ng hàm m t
TMH
Tai m i h ng
VSMT
V sinh môi tr
VST
V sinh tay
YHCT
Yêu h c c truy n
YHHN-UB
Y h c h t nhân – ung b
ng kh p
ng ti n phòng h cá nhân
ng
u
M CL C
TăV N
Ch
....................................................................................................... 1
ng 1: T NGăQUANăTẨI LI U ................................................................. 3
1.1. Nhi m khu n b nh vi n ................................................................................. 3
nh ngh a ................................................................................................. 3
1.1.1.
1.1.2. M t s đ c đi m khái quát v NKBV ....................................................... 3
1.1.3. Tác nhân chính gây nhi m khu n b nh vi n ............................................. 3
1.1.4. Ngu n lây truy n nhi m khu n b nh vi n ................................................. 4
1.2. N i dung tri n khai công tác ki m soát nhi m khu n ..................................... 5
1.2.1. V sinh tay ................................................................................................. 5
1.2.2. Th c hi n các quy đ nh v vô khu n ......................................................... 5
1.2.3. Làm s ch, kh khu n, ti t khu n d ng c và ph
ng ti n ch m sóc, đi u
tr ................................................................................................................ 5
1.2.4. Th c hi n các bi n pháp phòng ng a cách ly ............................................ 6
1.2.5. Giám sát phát hi n nhi m khu n m c ph i và các b nh truy n nhi m
trong c s y t ........................................................................................... 7
1.2.6. V sinh môi tr
ng và qu n lý ch t th i .................................................... 7
1.2.7. V sinh đ i v i ng
i b nh, ng
i nhà ng
i b nh .................................... 8
1.2.8. V sinh an toàn th c ph m ........................................................................ 8
1.2.9. Qu n lý và s d ng đ v i ......................................................................... 8
1.2.10. V sinh trong vi c b o qu n,
p, mai táng, di chuy n thi th khi ng
i
b nh t vong .............................................................................................. 9
Ch
ng 2:
2.1.
it
IT
NG VÀ PH
NG PHÁP NGHIÊN C U .................... 10
ng nghiên c u..................................................................................... 10
2.2. Ph
ng pháp nghiên c u ................................................................................ 10
2.2.1.
a đi m và th i gian ............................................................................... 10
2.2.2. Ph
ng pháp nghiên c u .......................................................................... 10
2.2.3. Ph
ng ti n nghiên c u ............................................................................ 10
2.2.4. X lý và phân tích s li u: ....................................................................... 10
2.2.5. Các thông s c n đánh giá ....................................................................... 11
2.2.6.
o đ c nghiên c u: ................................................................................ 11
Thang Long University Library
Ch ng 3: K TăQU ăNGHIểN C U ............................................................. 14
3.1. K t qu ki m tra t ng quát công tác ki m soát nhi m khu n ........................ 14
3.2. K t qu ki m tra ki n th c, ph ng ti n và th c hành ki m soát nhi m khu n18
3.2.1. Ki n th c ki m soát nhi m khu n theo kh i đi u tr và theo giai đo n
nghiên c u ................................................................................................ 18
3.2.2. Ph
ng ti n ki m soát nhi m khu n theo kh i đi u tr và theo giai đo n
nghiên c u ................................................................................................ 19
3.2.3. Th c hành ki m soát nhi m khu n theo kh i đi u tr và theo giai đo n
nghiên c u ................................................................................................ 21
Ch ngă4: BÀN LU N ...................................................................................... 23
4.1. Th c tr ng t ng quát công tác ki m soát nhi m khu n ................................. 23
4.1.1. Ki m soát nhi m khu n theo khoa và theo kh i ...................................... 23
4.1.2.
4.2. Ki
4.2.1.
4.2.2.
4.2.3.
Ki m soát nhi m khu n theo n i dung .................................................... 24
n th c, ph ng ti n và th c hành công tác ki m soát nhi m khu n......... 24
Ki n th c ki m soát nhi m khu n ........................................................... 24
Ph ng ti n ki m soát nhi m khu n ........................................................ 25
Th c hành ki m soát nhi m khu n .......................................................... 25
K T LU N ......................................................................................................... 27
ăXU T,ăKI N NGH .................................................................................... 28
TẨIăLI UăTHAM KH O
PH ăL C
DANHăM CăB NG,ăBI Uă
B ng 3.1:
T l đi m đ t TB v ki n th c ki m soát nhi m khu n theo kh i đi u
tr trong hai giai đo n ..........................................................................18
B ng 3.2:
T l đi m đ t v ph
ng ti n ki m soát nhi m khu n theo kh i đi u
tr trong hai giai đo n ..........................................................................19
B ng 3.3:
T l đi m đ t v th c hành ki m soát nhi m khu n theo kh i đi u tr
trong hai giai đo n ...............................................................................21
Bi u đ 3.1: So sánh t l đi m đ t v công tác KSNK t i các khoa lâm sàng theo
2 giai đo n ...........................................................................................14
Bi u đ 3.2: So sánh t l đi m đ t v công tác KSNK t i các kh i theo 2 giai đo n....16
Bi u đ 3.3: So sánh t l đi m đ t v các n i dung KSNK theo 2 giai đo n.........17
Thang Long University Library
TăV N
T i nh ng n
c phát tri n,
c tính 5 - 10% ng
i b nh (NB) nh p vi n hàng
n m m c nhi m khu n b n vi n (NKBV), t l này cao g p 2 - 20 l n
các n
c
đang phát tri n [2].
NKVM làm t ng th i gian đi u tr , t ng chi phí ch m sóc s c kh e và là
nguyên nhân quan tr ng d n đ n t vong. Chi phí phát sinh do NKBV hàng n m t i
M : 6,5 t USD và t i Anh: 1,06 t b ng [2].
Gi m thi u NKBV hi n đang là v n đ
bi t tr
u tiên hàng đ u t i các c s y t , đ c
c tình hình di n bi n nhi u d ch b nh nguy hi m liên t c xu t hi n trong
th i gian g n đây.
Theo nghiên c u SENIC, 1/3 NKBV có th phòng ng a đ
ch
c khi tri n khai
ng trình ki m soát nhi m khu n thích h p. Chi phí phòng ng a NKBV
250 gi
BV
ng b nh chi m kho ng 6% t ng chi phí phát sinh do NKBV. Do v y, làm
gi m t l NKBV mang l i an toàn cho BN, c i thi n ch t l
ng ch m sóc, đi u tr
và đem l i hi u qu kinh t cho BV. H n n a, phòng ng a NKBV còn là yêu c u
b t bu c v y đ c [3].
Ch
ng trình KSNK đ u tiên đ
c b t đ u t nh ng n m 1950 t i M cùng
v i s phát tri n c a các k thu t y t tiên ti n và s gia t ng c a các nhi m khu n
do t c u vàng kháng thu c. Ch
ng trình KSNK đ
c m r ng nhanh chóng t i
hàng nghìn BV trên th gi i vào cu i nh ng n m 1960 và 1970. Nh có ch
trình KSNK chu n m c mà
soát, ch t l
các qu c gia này NKBV đã t ng b
ng ch m sóc và đi u tr đ
c a nhân viên y t đ
cđ
ng
c ki m
c c i thi n đáng k , an toàn ngh nghi p
c nâng cao [4] [5].
T i Vi t Nam, NKBV chi m 7,8% BN nh p vi n và th
thu t xâm nh p, t p trung ch y u
ng liên quan đ n th
khu v c H i s c c p c u, S sinh và Ngo i
khoa. M t s nghiên c u t i B nh vi n B ch Mai cho th y NKBV chi m 5,0% và
đ c bi t t ng cao
Khoa H i s c tích c c: 15,0%. Ngoài làm t ng t l t vong còn
làm t ng g p đôi th i gian n m vi n và chi phí đi u tr . i u đáng lo ng i là NKBV
làm t ng s d ng kháng sinh và tình tr ng vi khu n kháng thu c [1] [9] [10].
1
T i Vi t Nam, quy ch ch ng NKBV l n đ u tiên đ
1997 và đ n n m 2009, B Y t đã ban hành thông t s 18 h
khai công tác KSNK và m t s h
c ban hành vào n m
ng d n t ch c tri n
ng d n v : kh khu n/ti t khu n, v sinh
tay, tiêm an toàn, phòng ng a chu n, phòng ng a cách ly, phòng ng a nhi m khu n
v t m , nhi m khu n hô h p, nhi m khu n huy t và nhi m khu n ti t ni u nh m
gi m thi u NKBV t i các c s y t .
B nh vi n B ch Mai là b nh vi n đa khoa tuy n cu i
đ n t nhi u vùng mi n khác nhau trong c n
c; s l
khu v c mi n B c, NB
ng NB n i trú, ngo i trú
th
ng xuyên trong tình tr ng quá t i; các m t b nh đa d ng và di n bi n ph c t p.
Tr
c th c tr ng đó, B nh vi n B ch Mai luôn là m t trong nh ng b nh vi n đi đ u
trong vi c tri n khai công tác KSNK, cán b nhân viên y t luôn c g ng n l c h t
mình đ làm t t công tác KSNK nh m gi m thi u NKBV, đem l i an toàn cho NB
và nâng cao ch t l
ng b nh vi n. Tuy nhiên trong quá trình tri n khai, B nh vi n
còn g p nhi u khó kh n và thách th c, đ th y rõ nh ng t n t i c a B nh vi n,
chúng tôi th c hi n đ tài ”Th cătr ngăcôngătácăki măsoátănhi măkhu năt iăcácă
khoaălơmăsƠngăB nhăvi năB chăMai”ăv i m c tiêu:
1. Xác đ nh th c tr ng công tác ki m soát nhi m khu n t i các khoa lâm
sàng B nh vi n B ch Mai.
2. Xác đ nh ph
ng pháp ki m tra, đánh giá công tác ki m soát nhi m
khu n phù h p t i các khoa lâm sàng trong b nh vi n.
2
Thang Long University Library
Ch
ng 1
T NG QUAN TÀI LI U
1.1. Nhi măkhu năb nh vi n
1.1.1.
nh ngh a [6]
Theo CDC, Hoa K (1988), NKBV là nh ng nhi m khu n m c ph i trong
b nh vi n, th
không
ng xu t hi n sau 48 gi nh p vi n và không hi n di n c ng nh
giai đo n
b nh t i th i đi m nh p vi n.
1.1.2. M t s đ c đi m khái quát v NKBV [6] [9] [10]
NKBV không ch gói g n
ph m vi b nh vi n mà đ
c m r ng ra m i c
s khám ch a b nh và các c s d ch v y t . M i th c hành khám b nh, ch a b nh,
phòng b nh d n t i nhi m khu n đ u đ
c g i là NKBV. Vì v y, NKBV còn đ
c
g i là nhi m khu n liên quan t i ch m sóc s c kho (Healthcare Associated
Infections - HAI).
NKBV không ch x y ra
m iđ it
ng khác (ng
ng
i nhà ng
i b nh mà b n thân nhân viên y t c ng nh
i b nh, khách th m b nh…) đ u có nguy c
m c NKBV.
M i tác nhân gây b nh đ u có th gây NKBV. Tuy nhiên, h u h t NKBV là
do vi khu n gây b nh có t l đ kháng cao v i kháng sinh thông d ng.
Có 4 lo i NKBV th
ng g p: nhi m khu n ti t ni u, nhi m khu n ph i,
nhi m khu n v t m và nhi m khu n huy t. Nh ng lo i nhi m khu n này th
ng
liên quan t i các th thu t xâm nh p.
1.1.3. Tác nhân chính gây nhi m khu n b nh vi n [12]
M i vi sinh v t nh : vi khu n, virus, ký sinh trùng, n m đ u có th gây
NKBV trong đó vi khu n là nhóm c n nguyên ph bi n nh t.
H vi khu n gây NKBV r t phong phú và đa d ng v ch ng lo i, có tính đ
kháng cao v i các kháng sinh thông d ng.
c bi t, các vi khu n Gram âm đa
kháng kháng sinh xu t hi n ngày càng nhi u t i các đ n v ch m sóc tích c c và
m t s b nh vi n, các vi khu n này lan r ng ra toàn b nh vi n, đang thách th c ch t
l
ng khám ch a b nh.
3
Nh ng n m g n đây, v i s xu t hi n ngày càng nhi u các v d ch, đ i d ch,
đ c bi t là các v d ch viêm đ
ng hô h p c p tính trong các c s khám ch a b nh
đòi h i c n nghiên c u sâu h n v đ c đi m gây b nh và lây truy n d ch c a các
ch ng virus m i (virus cúm A, SARS, v.v.).
1.1.4. Ngu n lây truy n nhi m khu n b nh vi n [12]
- Ng
i b nh nhi m khu n ho c ng
+ Nhân viên y t : có th là ng
thành ngu n lây cho ng
sang ng
i b nh th
i lành mang trùng
i mang m m b nh không tri u ch ng và tr
i b nh. M t s nhi m khu n lan truy n t nhân viên y t
ng g p nh nhi m khu n da do t c u vàng, liên c u nhóm A,
tiêu ch y do Salmonella, cúm, v.v....
+ Ng
ng
i b nh và ng
i nhà ng
i mang m m b nh. B t c ng
i b nh: có th m c nhi m khu n ho c là
i b nh nào c ng có th là ngu n lan truy n
NKBV quan tr ng.
- Các y u t môi tr
ng
+ Không khí: không ph i là môi tr
Tuy nhiên trong môi tr
đ
ng thu n l i cho vi sinh v t phát tri n.
ng b nh vi n, không khí th
ng d b ô nhi m và tr thành
ng lây truy n quan tr ng. M c đ ô nhi m vi sinh v t trong không khí thay đ i
theo đ a đi m, m t đ ng
i b nh và nhân viên y t trong bu ng b nh. M t s vi
sinh v t gây b nh có th có trong không khí b nh vi n nh t c u vàng, liên c u,
tr c khu n m xanh, vi khu n đ
+N
ng ru t, vi khu n lao, virus cúm.
c sinh ho t: là ngu n ch a và là y u t trung gian lan truy n các tác
nhân gây NKBV. Kho ng 10% nhi m khu n Legionella do n
đ t tiêu chu n. M t s nghiên c u cho th y n
c sinh ho t không
c sinh ho t c a b nh vi n là nguyên
nhân lan truy n nhi m khu n v t m , nhi m khu n v t b ng.
+ D ng c y t : có th ô nhi m vi sinh v t gây b nh do ti t khu n không đúng
quy trình, quá th i h n ho c không x lý ti t khu n gi a các l n s d ng.
Vi c th c hi n th thu t xâm nh p t o thu n l i đ tác nhân gây b nh có trên
d ng c ô nhi m xâm nh p vào c th và gây b nh.
+ Ch t th i y t : là môi tr
ng thu n l i cho vi sinh v t c trú, phát tri n.
Ngoài ch t th i s c nh n có kh n ng lan truy n tác nhân gây b nh theo
4
Thang Long University Library
đ
ng máu, hi n ch a có b ng ch ng cho th y các ch t th i khác trong b nh
vi n làm lan truy n NKBV.
+
v i y t : là ngu n ch a vi sinh v t và có kh n ng lan truy n tác nhân
gây NKBV.
ã có nghiên c u cho th y nhi m khu n s t Q, n m da, gh , v.v...
nhân viên y t x lý đ v i b n không đúng quy trình.
1.2. N iădungătri năkhaiăcôngătácăki măsoátănhi măkhu n [1][3][7][8][11]
1.2.1. V sinh tay
- Th y thu c, nhân viên y t , h c sinh, sinh viên th c t p t i các c s khám
ch a b nh ph i tuân th r a tay đúng ch đ nh và đúng k thu t theo h
ng d n c a
B Yt .
- Ng
đ nh và h
i b nh, ng
i nhà ng
i b nh và khách đ n th m ph i r a tay theo quy
ng d n c a c s khám b nh, ch a b nh.
1.2.2. Th c hi n các quy đ nh v vô khu n
- Khi th c hi n ph u thu t, th thu t và các k thu t xâm l n khác ph i b o
đ m đi u ki n, ph
ng ti n và k thu t vô khu n theo đúng quy trình k thu t c a
B Yt .
- Các d ng c y t s d ng l i ph i đ
c kh khu n, ti t khu n t p trung t i b
ph n (đ n v ) ti t khu n và ph i b o đ m vô khu n t khâu ti t khu n, l u tr , v n
chuy n cho t i khi s d ng cho ng
i b nh.
- Không dùng chung g ng tay cho ng
i b nh, thay g ng khi chuy n t vùng
c th nhi m khu n sang vùng s ch trên cùng m t ng
i b nh và khi th c hi n
đ ng tác k thu t vô khu n ph i mang g ng vô khu n.
- Nhân viên y t tuy t đ i tuân th các quy đ nh v vô khu n, phòng ng a
chu n và phòng ng a cách ly khi xâm nh p, làm vi c
các khu v c vô khu n.
1.2.3. Làm s ch, kh khu n, ti t khu n d ng c và ph
tr
- Các d ng c , ph
ng ti n, v t li u y t dùng trong ph u thu t, th thu t và
các k thu t xâm l n khác ph i đ
l
ng ti t khu n tr
ng ti n ch m sóc, đi u
c kh khu n, ti t khu n và đ
c khi s d ng theo h
ng d n c a B Y t .
5
c ki m soát ch t
- Các d ng c , thi t b , ph
m i ng
ng ti n ch m sóc và đi u tr sau khi s d ng cho
i b nh n u s d ng l i ph i đ
- D ng c nhi m khu n ph i đ
tr
c x lý theo quy trình thích h p.
c x lý (kh nhi m) ban đ u t i các khoa
c khi chuy n đ n đ n v (b ph n) kh khu n, ti t khu n.
- T i b ph n (đ n v ) kh khu n, ti t khu n t p trung, m i d ng c ph i đ
làm s ch, kh khu n, đóng gói, ti t khu n và l u tr theo đúng quy trình h
c
ng d n
c aB Yt .
- B ph n (đ n v ) kh khu n, ti t khu n t p trung ph i có thi t b làm s ch,
kh khu n, ti t khu n c n thi t; ph i có xe và thùng v n chuy n chuyên d ng đ
nh n d ng c b n và chuy n d ng c vô khu n riêng t i các khoa phòng chuyên
môn.
- Các khoa, phòng chuyên môn ph i có đ ph
ng ti n, xà phòng, hoá ch tkh
khu n c n thi t đ x lý ban đ u d ng c nhi m khu n và có t đ b o qu n d ng
c vô khu n.
- D ng c đ ng trong các bao gói, h p đã quá h n s d ng, bao bì không còn
nguyên v n ho c đã m đ s d ng trong ngày nh ng ch a h t thì không đ
d ng cho ng
cs
i b nh mà ph i ti t khu n l i.
1.2.4. Th c hi n các bi n pháp phòng ng a cách ly
-
C s khám b nh, ch a b nh ph i tuyên truy n, hu n luy n cho th y
thu c, nhân viên y t , ng
i b nh, ng
i nhà ng
i b nh, khách th m th c hi n các
bi n pháp phòng ng a cách ly thích h p.
-
Nhân viên y t ph i áp d ng các bi n pháp Phòng ng a chu n khi ti p xúc
v i máu, d ch sinh h c khi ch m sóc, đi u tr v i m i ng
b nh đ
-
i b nh không phân bi t
c ch n đoán và áp d ng các d phòng b sung theo đ
ng lây.
C s khám b nh, ch a b nh ph i thi t l p h th ng qu n lý, giám sát,
phát hi n, x trí và báo cáo tai n n r i ro ngh nghi p
nhân viên y t . Ph i h p
ch t ch v i h th ng y t d phòng cùng c p đ thông báo và x lý d ch k p th i.
6
Thang Long University Library
- Nh ng ng
i b nh khi nghi ng ho c xác đ nh đ
c c n nguyên gây b nh
truy n nhi m c n áp d ng ngay các bi n pháp phòng ng a cách ly thích h p theo
đúng quy đ nh c a pháp lu t v phòng, ch ng b nh truy n nhi m.
- Th y thu c, nhân viên y t làm vi c trong các c s khám b nh, ch a b nh
đ
c tiêm phòng v c xin phòng ng a các b nh truy n nhi m nh viêm gan B, cúm
và các b nh truy n nhi m nguy hi m khác.
- Nh ng ng
i b nh nhi m khu n do vi khu n đa kháng thu c ph i đ
d ng bi n pháp phòng ng a cách ly phù h p v i đ
c áp
ng lây truy n c a b nh.
1.2.5. Giám sát phát hi n nhi m khu n m c ph i và các b nh truy n nhi m
trong c s y t
- C s khám b nh, ch a b nh t ch c, giám sát, phát hi n và thông báo, báo
cáo các tr
ng h p nghi ng m c b nh truy n nhi m t i nguy hi m theo quy đ nh
c a pháp lu t v phòng, ch ng b nh truy n nhi m
- T ch c giám sát, phát hi n, báo cáo và l u gi s li u v các tr
ng h p
nhi m khu n m c ph i trong m i c s khám b nh, ch a b nh và đ a ra các bi n
pháp can thi p k p th i nh m làm gi m nhi m khu n liên quan đ n ch m sóc y t .
1.2.6. V sinh môi tr
ng và qu n lý ch t th i
- C s khám b nh, ch a b nh ph i:
+ Trang b đ y đ ph
ng ti n v sinh môi tr
ng thích h p và chuyên
d ng nh t i lau, kh n lau, cây lau nhà, hoá ch t v sinh, xe chuyên ch ph
ng
ti n v sinh.
+ Xây d ng l ch và quy trình v sinh môi tr
theo quy đ nh và h
ng phù h p cho t ng khu v c
ng d n c a B Y t .
+ T ch c giám sát vi sinh t i thi u 6 tháng m t l n v không khí trong khu
v c có nguy c lây nhi m cao, ngu n n
c dùng trong đi u tr và sinh ho t theo
quy chu n k thu t qu c gia.
+ T ch c th c hi n vi c qu n lý ch t th i y t theo đúng qui đ nh.
7
+ Có quy đ nh và th c hi n v sinh t y u bu ng b nh và các ph
ch m sóc liên quan ngay sau khi ng
n ng gây d ch đ
ng ti n
i b nh m c các b nh truy n nhi m có kh
c chuy n khoa, chuy n vi n, ra vi n ho c t vong.
+ B o đ m v sinh khoa phòng, v sinh ngo i c nh và t ch c di t chu t, di t
côn trùng đ nh k theo quy đ nh đ m b o môi tr
ng xanh, s ch, đ p và an toàn.
- H lý và nhân viên làm công tác v sinh t i các c s khám b nh, ch a b nh
ph i đ
c đào t o v v sinh trong các c s y t theo ch
ng trình đào t o do B Y
t ban hành.
1.2.7. V sinh đ i v i ng
- Ng
ng
i b nh, ng
i b nh, ng
i nhà ng
i nhà ng
i b nh
i b nh (khi vào th m và tham gia ch m sóc
i b nh) ph i m c qu n áo b nh vi n theo quy ch trang ph c y t và s d ng đ
dùng riêng cho t ng cá nhân.
- Tr
c khi ph u thu t, ng
i b nh ph i đ
c v sinh thân th theo h
ng d n
quy trình k thu t c a B Y t .
1.2.8. V sinh an toàn th c ph m
- Khoa (t ) ki m soát nhi m khu n có trách nhi m giám sát vi c th c hi n các
quy đ nh c a pháp lu t v v sinh an toàn th c ph m t i n i n, u ng, ch bi n th c
ph m trong c s khám b nh, ch a b nh.
- C s tr c ti p ch bi n và phân ph i th c n, n
c u ng trong c s khám
b nh, ch a b nh ph i có gi y ch ng nh n đ đi u ki n v sinh an toàn th c ph m và
ng
i làm vi c tr c ti p trong c s này đ
c ki m tra s c kho đ nh k và th c
hi n đúng quy đ nh c a pháp lu t v v sinh an toàn th c ph m.
1.2.9. Qu n lý và s d ng đ v i
- C s khám b nh, ch a b nh ph i th c hi n đúng quy ch trang ph c y t
cho ng
i b nh, ng
thay đ v i cho ng
i nhà và nhân viên y t ; có l ch thay đ v i và th c hi n vi c
i b nh hàng ngày và khi c n.
8
Thang Long University Library
-
v i c a c s khám b nh, ch a b nh ph i đ
c gi t, kh khu n t p trung.
Các đ v i nhi m khu n, đ v i có máu và d ch ti t sinh h c ph i thu gom, v n
chuy n và x lý riêng đ m b o an toàn.
-
v i s ch ph i đ
c b o qu n trong các t s ch, đ v i ph c v chuyên
môn ph i b o đ m quy cách, ch t l
ng và đáp ng yêu c u vô khu n.
- C s khám b nh, ch a b nh trang b xe đ y và thùng v n chuy n riêng đ
nh n đ v i nhi m khu n và chuy n đ v i đã gi t s ch đ n các khoa, phòng chuyên
môn.
1.2.10. V sinh trong vi c b o qu n,
p, mai táng, di chuy n thi th khi ng
i
b nh t vong
- Vi c b o qu n,
p, mai táng, di chuy n thi hài ph i th c hi n theo đúng
quy đ nh c a B Y t t i Thông t s 02/2009/TT-BYT ngày 26/5/2009 v H
d n v sinh trong ho t đ ng mai táng và h a táng.
9
ng
Ch
IT
it
2.1.
ng 2
NG VÀ PH
NG PHÁP NGHIÊN C U
ng nghiên c u
T t c các khoa lâm sàng c a B nh vi n B ch Mai (28 khoa).
2.2. Ph ng pháp nghiên c u
aăđi măvƠăth i gian
2.2.1.
a đi m: BV B ch Mai
Th i gian: T tháng 07 – 10/2015
2.2.2. Ph
ng pháp nghiên c u
Thi t k nghiên c u: Nghiên ti n c u, có so sánh tr
đ nh tính, quan sát tr c ti p và ph ng v n các đ i t
đ
c, sau. S d ng k
thu t
ng theo b câu h i đã đ
c
c thi t k s n.
C m u và ch n m u: T t c các khoa lâm sàng BV B ch Mai
+ Giai đo n 1 – ki m tra có thông báo tr
c: m i khoa đánh giá 1 l n => 28 phi u.
+ Giai đo n 2 – ki m tra đ t xu t: m i khoa đánh giá 5 l n: 5 x 28 = 140 phi u
2.2.3. Ph
ng ti n nghiên c u
S d ng b phi u ki m tra đã đ
-
V sinh môi tr
-
V sinh tay
-
Kh khu n ti t khu n
-
S d ng ph
-
Qu n lý đ v i
-
Qu n lý ch t th i
c thi t k s n đ đánh giá các n i dung:
ng
ng ti n PHCN
2.2.4. X ălýăvƠăphơnătíchăs li u:
X lý và phân tích s li u b ng ph n m n SPSS 20.0.
Các thông s đ nh l
ng th hi n d
i d ng giá tr trung bình ± đ l ch
chu n. Các thông s đ nh tính trình bày theo t l %.
10
Thang Long University Library
S d ng test 2 đ so sánh 2 t l %. Giá tr p < 0,05 đ
c coi là có ý ngh a
th ng kê.
S li u đ
c x lý theo 2 m c tiêu nghiên c u.
2.2.5. Các thôngăs ăc năđánh giá
B phi u đi u tra đánh giá trên 90 tiêu chí theo 6 n i dung, m i tiêu chí đ t
đánh giá 1 đi m, tiêu chí không đánh đánh giá 0 đi m:
Xác đ nh t l (%) đi m đ t v tri n khai công tác KSNK t i các khoa lâm
sàng theo công th c:
Trong đó:
R: T l % đi m đ t.
p: T ng đi m đ t c a 1 khoa.
P: T ng đi m t i đa c a 1
khoa. n: T ng s khoa đ
c
đi u tra.
2.2.6.
oăđ cănghiên c u:
Vi c đánh giá công tác KSNK t i các khoa lâm sàng là nhi m v c a khoa
KSNK và đã đ
c s đ ng ý c a Ban giám đ c B nh vi n.
Vi c ki m tra/đánh giá không làm nh h
tr ng
i b nh.
11
ng đ n công tác ch m sóc và đi u
S ă
ăNGHIểN C U
Ch n đ i t
ng nghiên c u
T t c các khoa lâm sàng B nh vi n B ch Mai
T tháng 07 – 1/2015
Ki mătra,ăđánhăgiáăl n 1
Ki m tra 6 tháng đ u n m 2015: Các khoa đ u đ
c thông báo v k ho ch
ki m tra t i m i khoa trong b nh vi n. M i khoa ki m tra 1 l n.
Ki mătra,ăđánhăgiáăl n 2
Ki m tra đ t xu t, không có s thông báo tr
c v k ho ch ki m tra t i m i
khoa trong b nh vi n. M i khoa t ch c ki m tra 5 l n.
Nh păvƠăx ălýăs li u
12
Thang Long University Library
Xác đ nh th c tr ng công tác
KSNK t i các khoa lâm sàng B nh
vi n B ch Mai.
Xác đ nh ph
ng pháp ki m tra, đánh
giá công tác KSNK t i các khoa l m
sàng cho phù h p.
13
Ch ng 3
K TăQU ăNGHIểN C U
3.1.
K tăqu ăki mătraăt ngăquátăcôngătácăki măsoátănhi m khu n
95
HSTC
97.8
99.2
97.8
99.6
100
100
100
96.5
100
96.3
100
91.8 100
97.1
100
99.2
100
99.4
100
Ch ng đ c
GMHS
C pc u
Nhi
S n
Ngo i
M t
RHM
TMH
80
HHTM
100
81.7
PHCN
100
82.6
YHHN-UB
100
KCBTYC
87.1
Th n NT
87.5
100
98.9
Th n TN
90.4
Tiêu hóa
91.5
100
93.2
Tâm th n
100
94.7
KKB
100
94.9
Th n kinh
100
95.4
YHCT
100
95.5
Tim m ch
100
%96.7
100
96.8
98.9
97.5
100
95.7
100
98.1
100
98.9
100
94.2
99.8
Hô h p
D
100
ng
Da li u
CXK
N i ti t
Truy n nhi m
T ng
0
10
20
30
40
50
Giai đo n 2
60
70
80
90
100
Giai đo n 1
Bi uăđ ă3.1:ăSoăsánhăt ăl ăđi măđ tăv ăcôngătácăKSNKăt i các khoa lâm sàng
theo 2 giai đo n
14
Thang Long University Library
Nh n xét:
-
T l đi m đ t TB v công tác KSNK t i các khoa trong giai đo n 1 r t cao:
99,8% và gi m còn 94,2%
giai đo n 2. T l đi m đ t t i các khoa theo giai
đo n 1 đ u l n h n/b ng giai đo n 2.
-
T l đi m đ t trong giai đo n 1 t i các khoa đ u > 97,0%. Trong giai đo n
2, t l đi m đ t th p h n giai đo n 1 và có s bi n đ i khá l n gi a các
khoa, dao đ ng t 80,0% - 100%; th p nh t t i các khoa: HHTM (80,0%),
PHCN (81,7%), YHHN-UB (82,6%).
-
Các khoa thu c kh i HSCC có s chênh l ch đi m đ t gi a 2 giai đo n th p.
-
Các khoa thu c kh i N i có s chênh l ch đi m đ t gi a 2 giai đo n khá cao.
15
%
100
100
P < 0,05
100
P < 0,05
100
P < 0,05
99.8
P < 0,05
P > 0,05
98.9
98.2
98
96.7
96.5
96
94.5
94
91.8
92
90
88
86
Kh i ngo i
Kh i nhi
Kh i s n
Giai đo n 1
Kh i n i
HSCC
Giai đo n 2
Bi uăđ ă3.2: So sánh t ăl ăđi măđ tăv ăcôngătácăKSNK t iăcácăkh iătheoă2ăgiai đo n
Nh n xét:
-
Ngoài kh i HSCC thì các kh i đi u tr : N i, Ngo i, S n, Nhi đ u có t l
đi m đ t v công tác KSNK giai đo n 2 th p h n giai đo n 1 có ý ngh a
th ng kê (P < 0,05).
-
Kh i HSCC có t l đi m đ t th p nh t trong các kh i trong giai đo n 1
(89,9%) nh ng l i cao nh t trong giai đo n 2 (98,2%).
-
Kh i n i có t l đi m đ t chênh l ch l n gi a 2 giai đo n: giai đo n 1 đ t
99,8%, giai đo n 2 đ t 91,8%.
16
Thang Long University Library
%
P< 0,05
100
P < 0,05
100
P < 0,05
100
100 P < 0,05
P > 0,05
100
P < 0,05
98
99.1
98.4
97.4
96
94.7
94.3
93.8
94
93.5
92
90
88.6
88
86
84
82
KK/TK
QL V
S d ng
PTPHCN
VST
Giai đo n 1
VSMT
QLCT
Giai đo n 2
Bi uăđ ă3.3:ăSoăsánhăt ăl ăđi măđ tăv ăcácăn iădungăKSNKătheoă2ăgiai đo n
Nh n xét:
-
Trong giai đo n 1, ngoài t l đi m đ t
n i dung VSMT (97,4%), QLCT
(99,1%) thì các n i dung khác đ u đ t 100%
-
Trong giai đo n 2, ngoài t đi m đ t v QLCT thì các n i dung KSNK:
KK/TK, VSMT, QL V, s d ng PTPHCN và VST đ u th p h n giai đo n 1
có ý ngh a th ng kê (P < 0,05).
-
T l đi m đ t v VSMT luôn th p nh t trong các n i dung KSNK
đo n 1 và 2.
17
c giai
K t qu ki m tra ki n th c, ph
nhi măkhu n
3.2.
ng ti n và th c hành ki m soát
3.2.1. Ki năth căki măsoátănhi măkhu nătheoăkh iăđi uătr ăvƠătheoăgiaiă
đo nănghiên c u
B ngă3.1:ăT ăl ăđi măđ tăTBăv ăki năth căki măsoátănhi măkhu nătheoă
kh iăđi uătr ătrongăhaiăgiai đo n
T ăl ă(%)ăđi măđ tăTB G 1
T ăl ă(%)ăđi măđ tăTB G 2
N i dung
Ki n th c
VST
P
Ki n th c
PLCT
P
Ki n th c
s d ng PT
PHCN
P
Nh n xét:
-
N i
Ngo i
S n
Nhi
HSTC
N i
Ngo i
S n
Nhi
HSTC
100
100
100
100
100
82,4 ±
31,2
95,0 ±
15,4
88,8 ±
25,3
87,5 ±
24,8
97,6 ±
10,9
-
-
-
-
-
-
> 0,05
> 0,05
> 0,05
< 0,05
100
100
100
100
100
99,9 ±
6,9
100
97,7 ±
6,0
96,4 ±
6,6
100
-
-
-
-
-
> 0,05
> 0,05
> 0,05
-
> 0,05
100
100
100
100
100
84,3 ±
36,6
95,0 ±
22,4
92,9 ±
25,9
100
100
-
-
-
-
-
-
> 0,05
> 0,05
< 0,05
< 0,05
Trong giai đo n 1, t l đi m đ t v ki n th c VST, PLCT và s d ng
PTPHCN c a các kh i đi u tr đ u đ t 100%.
-
Trong giai đo n 2:
+ So v i giai đo n 1, t l đi m đ t v ki n th c VST, PLCT và s d ng
ph
ng ti n PHCN đ u gi m
các kh i đi u tr . Ki n th c VST th p nh t
kh i N i (82,4%), ki n th c PLCT th p nh t
kh i Nhi (96,4%), ki n
th c s d ng PTPHCN th p nh t t i kh i N i (84,3%).
+ T l đi m đ t v ki n th c s d ng PT PHCN
kh i Nhi và kh i HSCC
cao h n các kh i đi u tr khác (P < 0,05), các n i dung khác không có s
khác bi t gi a các kh i đi u tr (P > 0,05).
+ T l đi m đ t v ki n th c VST
t t c các kh i đi u tr đ u th p h n t
l đi m đ t v ki n th c PLCT và ki n th c s d ng PTPHCN.
18
Thang Long University Library
3.2.2. Ph
ngăti năki măsoátănhi măkhu nătheoăkh iăđi uătr ăvƠătheoă
giaiăđo nănghiên c u
B ngă3.2:ăT ăl ăđi măđ tăv ăph
ngăti năki măsoátănhi măkhu nătheoă
kh iăđi uătr ătrongăhaiăgiai đo n
T ăl ă(%)ăđi măđ tăTB G 1
N i dung
PT VST
P
PT PHCN
P
N i
Ngo i
S n
Nhi
T ăl ă(%)ăđi măđ tăTB G 2
HSTC
P
PT thu
gom,
Ngo i
S n
Nhi
94,8 ±
95,3 ±
95,5 ±
94,3 ±
7,6
11,5
10,2
4,7
HSTC
100
100
100
100
100
-
-
-
-
-
> 0,05
> 0,05
> 0,05
-
< 0,05
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
91,4 ±
87,5 ±
95,2 ±
28,2
35,4
21,8
PT
KK/TK
N i
94,4 ±
100
100
100
100
100
-
-
-
-
-
97,6
± 6,1
100
100
100
100
> 0,05
>0,05
> 0,05
> 0,05
23,2
100
100
> 0,05
> 0,05
> 0,05
-
> 0,05
97,3 ±
99,2 ±
98,7 ±
99,6 ±
98,2 ±
6,7
2,6
3,8
1,8
5,1
-
> 0,05
> 0,05
> 0,05
> 0,05
QLCT
P
-
19