HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
NGUYỄN DUY TIẾN
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ NHẬP KHẨU GỖ TRÊN
ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2015
HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
NGUYỄN DUY TIẾN
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ NHẬP KHẨU GỖ TRÊN
ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH
CHUYÊN NGÀNH
: QUẢN LÝ KINH TẾ
MÃ SỐ
: 60 34 04 10
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS. PHẠM VĂN HÙNG
HÀ NỘI NĂM 2015
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả
nghiên cứu được trình bầy trong luận văn là trung thực, khách quan và chưa từng
được dùng bảo vệ để lấy bất kỳ học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được
cám ơn, các thông tin trích dẫn trong luận văn này đều được ghi rõ nguồn gốc.
Hà Nội, ngày 16 tháng 01 năm 2016
Tác giả luận văn
Nguyễn Duy Tiến
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page ii
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành được luận văn này, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ
và động viên từ các thầy cô giáo, các ban ngành cùng toàn thể cán bộ nơi tôi
chọn làm địa bàn nghiên cứu, gia đình và bạn bè.
Trước tiên, tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám đốc học viện Nông nghiệp
Việt Nam, các thầy cô giáo Bộ môn phân tích định lượng, Khoa Kinh tế và Phát
triển nông thôn đã truyền đạt cho tôi những kiến thức cơ bản và tạo điều kiện
giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới thầy giáo PGS.TS PHẠM
VĂN HÙNG đã dành nhiều thời gian trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình cho
tôi hoàn thành quá trình nghiên cứu đề tài này.
Qua đây, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới toàn thể cán bộ các phòng thuộc Cục
Hải Quan tỉnh Bắc Ninh, trong thời gian tôi thực tế nghiên cứu đã tạo điều kiện
thuận lợi cho tôi tiếp cận và thu thập những thông tin cần thiết cho đề tài.
Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, những người
đã động viên và giúp đỡ tôi về tinh thần, vật chất trong suốt quá trình học tập
và thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 16 tháng 01 năm 2016
Tác giả luận văn
Nguyễn Duy Tiến
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page iii
MỤC LỤC
Lời cam đoan
ii
Lời cảm ơn
iii
Mục lục
iv
Danh mục chữ viết tắt
vii
Danh mục bảng
viii
Danh mục biểu đồ, sơ đồ
ix
Danh mục hình
ix
PHẦN I MỞ ĐẦU
1
1.1
Tính cấp thiết của đề tài
1
1.2
Mục tiêu nghiên cứu
2
1.2.1
Mục tiêu chung
2
1.2.2
Mục tiêu cụ thể
2
1.3
Đôi tượng và mục tiêu nghiên cứu
3
1.3.1
Đối tượng nghiên cứu
3
1.3.2
Phạm vi nghiên cứu
3
PHẦN II CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
4
2.1
Cơ sở lý luận về công tác quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ
4
2.1.1
Các khái niệm cơ bản
4
2.1.2
Vai trò của nhập khẩu gỗ
7
2.1.3
Đặc điểm quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ
10
2.1.4
Nội dung cơ bản của quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ
11
2.1.5
Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ
24
2.2
Cơ sở thực tiễn
25
2.2.1
Chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước nhằm nâng cao chất
lượng nhập khẩu gỗ và nguyên liệu gỗ
2.2.2
2.2.3
25
Quản lý nhập khẩu nguyên liệu gỗ của các địa phương trong nước
và các nước trên thế giới
31
Bài học kinh nghiệm của Việt Nam
36
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page iv
2.2.4
Thực trạng hoạt động của thị trường gỗ tỉnh Bắc Ninh
40
PHẦN III PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
46
3.1
Đặc điểm địa bàn nghiên cứu
46
3.1.1
Điều kiện tự nhiên
46
3.1.2
Điều kiện kinh tế-xã hội
47
3.1.3
Đánh giá chung về địa bàn nghiên cứu tỉnh Bắc Ninh
51
3.2
Phương pháp nghiên cứu
52
3.2.1
Phương pháp chọn địa điểm nghiên cứu
52
3.2.2
Phương pháp thu thập số liệu
53
3.2.3
Phương pháp xử lý phân tích số liệu, thông tin
55
3.2.4
Phương pháp phân tích số liệu
55
3.2.5
Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu
55
PHẦN IV KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
4.1
57
Thực trạng phát triển thị trường đồ gỗ và nhập khẩu gỗ, nguyên liệu
gỗ trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2012 - 2015
57
4.1.1
Thực trạng nhập khẩu mặt hàng gỗ của Bắc Ninh giai đoạn 2012 - 2015
57
4.1.2
Những đóng góp của thị trường đồ gỗ tại Bắc Ninh giai đoạn
2012 - 2015
4.2
Hiện trạng công tác quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ trên địa bàn
tỉnh Bắc Ninh
4.2.1
73
Thanh tra, kiểm tra, xứ lý sai phạm trong quản lý nhập khẩu gỗ trên
địa bàn tỉnh
4.2.5
65
Công tác cấp phép, phê duyệt trong quản lý nhập khẩu gỗ trên địa
bàn tỉnh.
4.2.4
63
Hệ thống tổ chức quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ trên địa bàn
tỉnh Bắc Ninh
4.2.3
60
Quy chế, quy định trong công tác quản lý nhà nước về nhập khẩu
gỗ trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh
4.2.2
59
77
Công tác thông tin, tuyên truyền quản lý về hoạt động nhập khẩu gỗ
trên địa bản tỉnh
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
80
Page v
4.3
Các nhân tố ảnh hướng đến công tác quản lý nhà nước về nhập
khẩu gỗ
82
4.3.1
Nhận thức và hiểu biết của hộ kinh doanh về nhập khẩu gỗ
82
4.3.2
Năng lực, trình độ của cán bộ làm công tác quản lý nhập khẩu gỗ
85
4.3.3
Sự kết hợp giữa cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương
86
4.4
Các giải pháp trong công tác quản lý nhập khẩu gỗ tại địa phương
87
4.4.1
Đổi mới công tác về quản lý
87
4.4.2
Hoàn thiện về thủ tục cấp giấy phép nhập khẩu gỗ
88
4.4.3
Cải tiến công tác thanh, kiểm tra, xử lý nhập khẩu gỗ
88
4.4.4
Tăng cường thông tin tuyên truyền
89
4.4.5
Nâng cao năng lực bộ máy làm công tác quản lý nhập khẩu gỗ ở
địa phương
89
PHẦN V KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
90
5.1
Kết luận
90
5.2
Khuyến nghị
91
TÀI LIỆU THAM KHẢO
92
PHỤ LỤC
96
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BVTV
Bảo vệ thực vật.
CNXH
Chủ nghĩa xã hội.
CUSDEC
Mẫu tờ khai nhập khẩu
CITES
Quản lý Công ước về thương mại
quốc tế các loại động, thực vật
hoang da nguy cấp Việt Nam
DN
Doanh nghiệp.
GPNK
Giấy phép nhập khẩu.
HĐNK
Hoạt động nhập khẩu.
KDTV
Kiểm dịch thực vật.
NĐ-CP
Nghị định- Chính phủ.
NN
Nông nghiệp.
PTNT
Phát triển nông thôn.
QLNN
Quản lý nhà nước.
QLTT
Quản lý thị trường.
QPPL
Quy phạm pháp luật.
TM-XNK
Thương mại- Xuất nhập khẩu.
TT-BTC
Thông tư- Bộ tài chính.
UBND
Ủy ban nhân dân.
XHCN
Xã hội chủ nghĩa.
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page vii
DANH MỤC BẢNG
Số bảng
Tên bảng
Trang
3.1
Khái quát ba làng nghề được khảo sát
54
3.2
Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp
55
4.1
Số lượng cán bộ bất cập trong việc thực hiện quy chế, quy định về
quản lý nhập khẩu gỗ
4.2
64
Số lượng cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ
trên địa bàn.
4.3
71
Tổng hợp trình độ chuyên môn và thời gian công tác của cán bộ
làm công tác quản lý nhập khẩu gỗ trên địa bàn.
4.4
72
Bảng tổng hợp các cơ sở và doanh nghiệp có, không có GPNK gỗ
trên địa bàn.
4.5
73
Tổng hợp ý kiến của chủ cơ sở, doanh nghiệp về công tác cấp phép,
phê duyệt trong nhập khẩu gỗ trên địa bàn.
4.6
74
Tổng hợp ý kiến của chủ cơ sở, doanh nghiệp trong công tác thanh
tra, kiểm tra, xứ lý sai phạm về nhập khẩu gỗ trên địa bàn.
4.7
78
Tổng hợp ý kiến của chủ cơ sở, doanh nghiệp trong công tác thông
tin, tuyên truyền về nhập khẩu gỗ trên địa bàn.
4.8
81
Nhận thức và hiểu biết của chủ cơ sở, doanh nghiệp nhập khẩu gỗ
trên địa bàn
4.9
84
Năng lực, trình độ chuyên môn của cán bộ làm công tác quản lý
hoạt động nhập khẩu gỗ
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
85
Page viii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Số biểu đồ
Tên biểu đồ, sơ đồ
Trang
Biểu đồ 2.1
Giá trị sản xuất (tỷ đồng)
37
Biểu đồ 2.2
Giá trị sản xuất (triệu USD)
37
Biểu đồ 2.3
Lượng gỗ chế biến và nguyên liệu gỗ nhập khẩu trong giai
Sơ đồ 4.1
đoạn 2007 – 2010 (1000m3)
39
Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về xuất nhập khẩu
67
DANH MỤC HÌNH
Số hình
Hình 3.1
Tên hình
Bản đồ tỉnh Bắc Ninh
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Trang
47
Page ix
PHẦN I
MỞ ĐẦU
1.1 Tính cấp thiết của đề tài
Bắc Ninh là tỉnh thuộc vùng đồng bằng Bắc Bộ, nằm gọn trong châu thổ
sông Hồng, liền kề với thủ đô Hà Nội. Bắc Ninh nằm trong vùng kinh tế trọng
điểm: tam giác tăng trưởng Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, khu vực có mức
tăng trưởng kinh tế cao, giao lưu kinh tế mạnh.
Thị trường xuất nhập khẩu gỗ tại tỉnh Bắc Ninh là một thị trường rất sôi
động, với nhiều làng nghề kinh doanh và sản xuất đồ gỗ đã ra đời và phát triển
điển hình như làng Đồng Kỵ huyện Từ Sơn nơi có tới hơn 250 doanh nghiệp và
đến 90% các hộ cá thể chuyên sản xuất và kinh doanh mặt hàng gỗ, cùng với đó
là làng gỗ Quảng Phú thuộc huyện Lương Tài với hơn 80 doanh nghiệp chuyên
kinh doanh và sản xuất mặt hàng gỗ. Qua đó đạt được những thành tựu đáng kể,
đóng góp không nhỏ vào tăng trưởng GDP của tỉnh nói riêng và của cả nước nói
chung. Phát triển ở cả thành phố tới các huyện trong tỉnh, nhiều phương thức
kinh doanh mới tiên tiến trên thế giới được ứng dụng vào làm tăng hiệu quả kinh
doanh, các loại gỗ đa dạng, phong phú, thị trường nội địa là một thị trường lớn ,
nhiều tiềm năng, với dân số gần 100 triệu người.
Các sản phẩm đồ gỗ nội thất, đồ gỗ mỹ nghệ và các mặt hàng phục vụ xây
dựng đang là những nhóm sản phẩm được tiêu thụ mạnh, các doanh nghiệp chế
biến gỗ đang dần dịch chuyển về các mặt hàng này.
Trong bối cảnh Việt Nam đã trở thành thành viên chính thức của tổ chức
thương mại thế giới (WTO) và chuyển mạnh sang xây dựng nền kinh tế thị
trường hiện đại. Bắc Ninh sẽ còn có nhiều cơ hội phát triển và đóng góp ngày
càng quan trọng vào sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh.
Vai trò quản lý nhà nước (QLNN) đối với phát triển kinh tế thị trường trên
địa bàn tỉnh Bắc Ninh thời gian qua được biểu hiện cụ thể bằng việc tỉnh đã xây
dựng và tổ chức thực hiện nhiều cơ chế chính sách nhằm hỗ trợ, khuyến khích sự
hình thành và phát triển các loại hình thương mại văn minh, hiện đại trong tỉnh.
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 1
Đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu khuyến khích các thương nhân thuộc
mọi thành phần kinh tế, trong đó có mặt hàng đồ gỗ hoạt động thương mại, tạo
điều kiện thuận lợi, hỗ trợ ưu đãi vốn, tạo đầu ra cho sản phẩm, đào tạo đội ngũ,
xúc tiến thương mại để xây dựng đội ngũ thương nhân ngày càng lớn mạnh đáp
ứng ngày càng cao của thực tiễn hoạt động thương mại trong điều kiện kinh tế thị
trường và hội nhập kinh tế quốc tế.
Tuy nhiên hoạt động quản lý nhà nước vừa thừa, vừa thiếu, không có sự quy
định thống nhất và tính tới các yếu tố đặc thù trong nội dung quản lý nhà nước về
đồ gỗ nhập khẩu đang là vấn đề rất bức xúc với nhiều doanh nghiệp và hộ cá thể
chuyên nhập khẩu gỗ.
Trước những yêu cầu mới của thực tế, đòi hỏi cần có những giải pháp đồng bộ,
hữu hiệu nhằm hoàn thiện nội dung quản lý Nhà nước về nhập khẩu hàng hoá nói
chung và đồ gỗ nói riêng trên địa bàn. Quản lý nhà nước đối với hoạt động quản lý
thị trường phải phát huy các lợi thế, khắc phục những tồn tại yếu kém hiện có. Chính
vì vậy việc: “ Quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh” là
một yêu cầu cấp bách và thiết thực trong giai đoạn hiện nay.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu chung
Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ trên địa bàn tỉnh
Bắc Ninh thời gian qua từ đó đề xuất định hướng và hệ thống các giải pháp chủ
yếu nhằm tăng cường quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ trên địa bàn nghiên cứu
thời gian tới .
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
Góp phần làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn công tác quản lý nhà nước về
nhập khẩu gỗ.
Phản ánh và đánh giá thực trạng công tác quản lý nhập khẩu gỗ trên địa bàn
tỉnh Bắc Ninh trong thời gian qua.
Đề xuất định hướng và hệ thống các giải pháp tăng cường công tác quản lý
Nhà nước về nhập khẩu gỗ trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh thời gian tới.
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 2
1.3 Đôi tượng và mục tiêu nghiên cứu
1.3.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các vấn đề liên quan đến hoạt động nhập
khẩu gỗ trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Đối tượng khảo sát bao gồm: Chủ thể hoạt động
quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ, đối tượng hoạt động kinh doanh nhập khẩu gỗ và
các tổ chức, cá nhân có liên quan.
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Việc phân tích đánh giá công tác quản lý nhà nước về nhập
khẩu nguyên liệu gỗ trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, dựa theo Luật 2005 và các tài liệu
liên quan.
- Về không gian: Nghiên cứu công tác QLNN về nhập khẩu gỗ tại tỉnh
Bắc Ninh.
- Về thời gian: Công tác quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ từ năm 2011 2014 đề xuất các giải pháp liên quan đến giai đoạn 2015 - 2020.
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 3
PHẦN II
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
2.1 Cơ sở lý luận về công tác quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ
2.1.1 Các khái niệm cơ bản
* Khái niệm về quản lý.
Về quản lý có rất nhiều khái niệm khác nhau về quản lý, hiểu theo nghĩa
của từ thì quản lý là chủ trì hay phụ trách một công việc nào đó. Còn theo các
nhà nghiên cứu đã nghiên cứu thì quản lý được hiểu là sự tác động có tổ chức ,
có hướng đích của chủ thể quản lý nên đối tượng và khách thể quản lý nhằm sử
dụng có hiệu quả nhất các nguồn lực, các thời cơ của tổ chức để đạt được mục
tiêu đặt ra trong môi trường luôn biến động (Đỗ Hoàng Toàn, 2006).
Quản lý Xã hội là một yếu tố hết sức quan trọng không thể thiếu trong đời
sống xã hội. Xã hội phát triển càng cao thì vai trò của người quản lý càng lớn và
nội dung quản lý càng phức tạp.
Trong công tác quản lý có rất nhiều yếu tố tác động, nhưng đặc biệt lưu ý
tới 5 yếu tố sau đây:
Thứ nhất là yếu tố xã hội hay yếu tố con người: Yếu tố này xuất phát từ bản
chất con người là tổng hoà các mối quan hệ xã hội. Mọi sự phát triển của xã hội
đều thông qua hoạt động của con người. Các cơ quan, các viên chức lãnh đạo
quản lý cần phải giải quyết một cách đúng đắn, có cơ sở khoa học và thực lực các
mối quan hệ xã hội giữa người và người trong mọi lĩnh vực hoạt động quản lý
nhà nước (Đỗ Hoàng Toàn, 2006).
Thứ hai là yếu tố chính trị: Yếu tố chính trị trong quản lý đòi hỏi những
người quản lý phải quán triệt tư tưởng, phải biết mình quản lý cho giai cấp
nào, cho nhà nước nào mà xác định theo chủ trương, chính sách nào (Đỗ
Hoàng Toàn, 2006).
Thứ ba là yếu tố tổ chức: Tổ chức là khoa học về sự thiết lập các mối quan
hệ giữa những con người để thực hiện một công việc quản lý. Đó là sự sắp đặt
một hệ thống bộ máy quản lý, quy định chức năng và thẩm quyền cho từng cơ
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 4
quan trong bộ máy.
Thứ tư là yếu tố quyền uy: Quyền uy là thể thống nhất giữa quyền lực và uy
tín trong quản lý. Quyền lực là công cụ để quản lý bao gồm một hệ thống pháp
luật, điều lệ quy chế, nội quy, kỷ luật, kỷ cương... Uy tín là phẩm chất đạo đức và
bản lĩnh chính trị vững vàng, có kiến thức và năng lực, biết tổ chức và điều hành
công việc trung thực, thẳng thắn, có lối sống lành mạnh, có khả năng đoàn kết, có
phong cách dân chủ tập thể, có ý thức tổ chức kỷ luật, gương mẫu, nói đi đôi với
làm, được quần chúng tín nhiệm. Chỉ có quyền lực hoặc chỉ có uy tín thì chưa đủ
để quản lý, người quản lý cần có cả hai mặt thì quản lý mới đạt hiệu quả (Đỗ
Hoàng Toàn, 2006).
Thứ năm là yếu tố thông tin: Trong quản lý thông tin là nguồn, là căn cứ để ra
quyết định quản lý nhằm mang lại hiệu quả. Không có thông tin chính xác và kịp
thời người quản lý sẽ bị tụt hậu, không bắt kịp nhịp độ phát triển của xã hội (Đỗ
Hoàng Toàn, 2006).
* Quản lý nhà nước:
- Quản lý nhà nước hiểu theo nghĩa rộng: Theo Luật hành chính trong hệ
thống pháp luật Việt Nam tại điều 1.3.2 quản lý nhà nước theo nghĩa rộng là toàn
bộ mọi hoạt động của nhà nước nói chung, mọi hoạt động mang tính chất nhà
nước, nhằm thực hiện các nhiệm vụ, chức năng của nhà nước.
- Quản lý nhà nước hiểu theo nghĩa hẹp:Là hoạt động quản lý do một loại
cơ quan đặc biệt thực hiện mà Hiến pháp và pháp luật nước ta gọi là các cơ quan
hành chính nhà nước, còn gọi là hoạt động chấp hành và điều hành nhà nước, hay
thường gọi đơn giản là hoạt động chấp hành và điều hành
- Theo giáo trình quản lý nhà nước “ Quản lý nhà nước là sự tác động có
tổ chức và điều chỉnh bằng quyền lực nhà nước đối với các quá trình của xã
hội và hành vi hoạt động của con người để duy trì và phát triển các mối quan
hệ xã hội và trật tự pháp luật nhằm thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của
Nhà nước trong công cuộc xây dựng CNXH và bảo vệ tổ quốc XHCN (Nguyễn
Hồng Sơn ,2013).
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 5
* Khái niệm về nhập khẩu:
- Nhập khẩu là một bộ phận của thương mại quốc tế, nhập khẩu có thể
hiểu là sự mua bán hàng hoá, dịch vụ từ nước ngoài về phục vụ cho nhu cầu
tiêu dùng trong nước tạm nhập tái xuất nhằm thu lợi nhuận . Nhập khẩu là
hoạt động kinh doanh trên phạm vi quốc tế, không phải là hành vi mua bán
riêng lẻ mà là một hệ thống các quan hệ mua bán phức tạp, có hệ thống ( Đại
học kinh tế quốc dân, 2013).
- Nhập khẩu thể hiện sự quan hệ phụ thuộc lẫn nhau giữa nền kinh tế quốc
gia với nền kinh tế thế giới. Đặc biệt trong tình hình thế giới hiện nay, xu hướng
liên kết kinh tế toàn cầu và khu vực làm cho mức độ ảnh hưởng, tác động của
từng quốc gia với nhau và của từng khu vực kinh tế thế giới gày một tăng.
- Nhập khẩu là hoạt động mua hàng từ thị trường nước ngoài, đây là
phương thức xâm nhập thị trường nước ngoài, ngược với xuất khẩu. Khi thực
hiện hoạt động này, doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh thực hiện việc nhập khẩu
có thể hiểu biết về các đối tác, giá cả thị trường nước ngoài, và phương thức mua
bán.Doanh nghiệp và hộ kinh doanh sẽ nắm bắt được những mặt hàng bất lợi của
thị trường trong nước, có chiến lược nhập khẩu thích hợp và thu được lợi nhuận.
- Những doanh nghiệp nhập khẩu khối lượng lớn cần có chiến lược thâm
nhập thị trường nhập khẩu, từ những hiểu biết về thị trường nhập khẩu có thể là
cơ sở để doanh nghiệp thực hiện hoạt động nhập khẩu sau đó. Nhập khẩu có thể
được thực hiện theo nhiều phương thức như: nhập khẩu trực tiếp, nhập khẩu uỷ
thác, nhập khẩu bù trừ. Những quy định trong chính sách nhập khẩu của chính
phủ bao gồm đánh thuế nhập khẩu, hạn ngạch, quy định về giấy phép, thủ tục
hành chính, quy định sử dụng hối đoái, cạnh tranh nhập khẩu, hoặc chiến lược
thay thế nhập khẩu do chính phủ đưa ra (Đại học kinh tế quốc dân, 2013).
* Khái niệm quản lý nhập khẩu gỗ:
Quản lý nhập khẩu gỗ là toàn bộ quá trình giao dịch giữa các bên trong đó
gồm các tỉnh khác và nước ngoài, ký kết và thực hiện hợp đồng mua bán mặt
hàng gỗ và nguyên liệu gỗ. Vậy thực chất kinh doanh nhập khẩu gỗ ở đây là nhập
khẩu gỗ từ các tổ chức kinh tế, các công ty nước ngoài, tiến hành tiêu thụ mặt
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 6
hàng gỗ, các sản phẩm gỗ ở thị trường nội địa hoặc tái xuất với mục tiêu lợi
nhuận và nối liền sản xuất giữa các quốc gia với nhau (Phạm Thu Thủy, 2012).
2.1.2 Vai trò của nhập khẩu gỗ
Quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ là sự tác động có tổ chức, có định hướng
của hệ thống cơ quan quản lý trên tầm vĩ mô về thương mại các cấp đến hệ thống
bị quản lý thông qua việc sử dụng các công cụ và chính sách quản lý nhằm đạt
được mục tiêu đã đặt ra trong điều kiện môi trường xác định. Các cơ quan quản
lý của nhà nước là người ra quyết định, người tổ chức , người điều hành và tác
động tới các doanh nghiệp, các tổ chức cá nhân tiến hành hoạt động nhập khẩu
gỗ trên thị trường cả nước, thị trường từng địa phương theo phạm vi phân công,
phân cấp quản lý.
Bất kỳ quốc gia nào cũng không thể tự sản xuất để đáp ứng một cách đầy đủ
mọi nhu cầu trong nước , đặc biệt là trong xu thế ngày nay, đời sống nhân dân ngày
càng nâng cao. Nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường thoát khỏi nền kinh tế tự
cung, tự cấp, lạc hậu. Mục tiêu phát triển nền kinh tế quốc dân dựa nhất nhiều vào
lợi thế so sánh, ở đó mỗi quốc gia sẽ đẩy mạnh sản xuất có lợi thế để phục vụ cho
nhu cầu trong nước và xuất khẩu đi các quốc gia khác. Trong thực tế không có quốc
gia nào là có lợi thế về tất cả các mặt hàng, các lĩnh vực, sự bổ xung hàng hoá giữa
các quốc gia đã đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu. Những quốc gia phát triển
thường xuất khẩu nhiều hơn nhập khẩu rất nhiều và ngược lại những nước kém phát
triển thì kim ngạch nhập khẩu lớn hơn xuất khẩu (Đại học kinh tế quốc dân, 2013)
Với nước ta một quốc gia mới chuyển sang nền kinh tế thị trường gần 20
năm, lại chịu nhiều hậu quả từ sự tàn phá chiến tranh. Do đó hoạt động nhập
khẩu đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình khôi phục nền kinh tế và
tiến tới quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước. Cụ thể những vai trò
được thể hiện rõ nét bằng các nét chính :
- Trước hết nhập khẩu sẽ bổ xung kịp thời những hàng hoá còn thiếu mà
trong nước không sản xuất được hoặc sản xuất không đủ tiêu dùng, làm cân đối
nền kinh tế quốc gia, đảm bảo cho sự phát triển ổn định và bền vững. Khai thác
tối đa và tiềm năng của nền kinh tế.
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 7
- Nhập khẩu làm đa dạng hoá hàng hoá hàng tiêu dùng trong nước, phong phú
chủng loại hàng hoá, mở rộng khả năng tiêu dùng, nâng cao mức sống đời dân.
- Nhập khẩu sẽ xoá bỏ tình trạng độc quyền toàn khu vực và trên thế giới,
xoá bỏ nền kinh tế lạc hậu, tự cung tự cấp, tiến tới sự hợp tác giữa các quốc gia,
là cầu nối thông suốt của nền kinh tế tiên tiến trong và ngoài nước, tạo lợi thế
để phát huy lợi thế so sánh trên cơ sở công nghiệp hoá (Đại học kinh tế quốc
dân, 2013).
- Ở Việt Nam có nền kinh tế xuất phát điểm kém trước kia, lại vận hành
- Nhập khẩu thúc đẩỷ sản xuất không ngừng vươn lên, không ngừng tìm tòi,
nghiên cứu để sản xuất ra hàng hoá chất lượng cao, đảm bảo sức cạnh tranh với
hàng ngoại.
- Nhập khẩu sẽ tạo ra quá trình chuyển giao công nghệ, điều này tạo ra sự
phát triển vượt bậc của nền sản xuất hàng hoá, tạo ra sự cân bằng giữa các quốc
ra về trình độ sản xuất, tiết kiệm chi phí và thời gian.
- Nhập khẩu còn tạo ra sự thúc đẩy to lớn trong việc thúc đẩy xuất khẩu,
góp phần nâng cao giá trị cũng như chất lượng hàng hoá xuất khẩu thông qua
trao đổi hàng hoá, đối lưu giúp Việt Nam nhanh chóng hoà nhập vào nền kinh tế
khu vực và thế giới .
- Những vai trò to lớn đó của nhập khẩu mỗi quốc gia luôn luôn có gắng để
tận dụng tối đa, đem lại sự phát triển vượt bậc trong nền kinh tế quốc dân. Tuy
nhiên để vận dụng tối đa vai trò đó là cả một vấn đề đặt ra đối với mỗi đường lối
phát triển của từng quốc gia, với mỗi quan điểm của đảng, lãnh đạo (Đại học
kinh tế quốc dân, 2013).
- Ở Việt Nam có nền kinh tế xuất phát điểm kém trước kia, lại vận hành
trong cơ chế quan liêu bao cấp, nền kinh tế chỉ là tự cung tự cấp, công nghệ trang
thiết bị lạc hậu, quan hệ kinh tế lại không phát triển, hoặc chỉ phát triển trong hệ
thống các nước xã hội chủ nghĩa, trong khi đấy các nước này cũng có nền kinh tế
kém phát triển. Vận hành trong nền kinh tế như thế sẽ kìm hãm sự phát triển kinh
tế và hoạt động xuất nhập khẩu diễn ra với kim ngạch nhỏ bé, bó hẹp trong một
vài quốc gia cùng chế độ, đặc biệt là quan hệ kinh tế Việt Nam - Liên Xô cũ với
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 8
hình thức viện trợ và mua bán theo nghị định thư hoặc trao đổi hàng hoá đối lưu,
cộng them đó là sự quản lý cứng nhắc của nhà nước làm mất đi sự năng động,
linh hoạt trong quan hệ kinh tế quốc dân, chủ yếu là doanh nghiệp nhà nước với
cơ cấu tổ chức bộ máy cồng kềnh, bị độc quyền, hoạt động theo tưu tưởng quan
liêu, tốc độ công việc nhập khẩu diễn ra trì trệ, kém hiệu quả, hoạt động nhập
khẩu phải trải qua nhiều công đoạn, đòi hỏi sự tham gia của nhiều cơ quan chức
trách. Trong khi trong khu vực và trên thế giới nền kinh tế đã phát triển mạnh
mẽ, linh hoat và mang lại hiệu quả cao. Xu thế tất yếu đó đã đòi hỏi nước ta phải
thay đổi để phù hợp với nền kinh tế trên thế giới, những tư tưởng lạc hậu đó cần
được cải tiến, xoá bỏ và thay thế vào đó là những cái mới tiến bộ hơn, linh hoạt
hơn, đó chính là vận hành theo cư chế kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà
nước theo định hướng XHCN (Đại học kinh tế quốc dân, 2013).
- Từ khi nền kinh tế thị trường thay thế nền kinh tế tự cung, tự cấp đã có
nhiều thay đổi tiến bộ theo hướng có lợi cho đất nước, nền kinh tế đóng đã hoàn
toàn bị diệt vong thay thế vào đó là nền kinh tế mở, hợp tác quan hệ trên cơ sở
các bên cùng có lợi, chuyển từ tư tưởng đối đầu sang đối thoại. Các chính sách
mở rộng nhập khẩu đã bước đầu phát huy được vai trò to lớn của nó, tạo ra thị
trường sôi động với khối lượng hàng hoá đa dạng, phong phú, tạo ra sự cạnh
tranh mạnh mẽ về hàng hoá không ngừng tăng lên về giá trị và chất lượng , thu
hút được sự tham gia của các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần theo đường lối
của Đảng, điều đó được thể hiện qua (Đại học kinh tế quốc dân, 2013).
+ Thu hút và mở rộng sự tham của mọi thành phần kinh tế tham gia và hoạt
động ngoại thương nhưng dưới sự quản lý của nhà nước.
- Trong đó kinh tế đối ngoại phải đảm bảo được nguyên tắc trong quan hệ
thương mại quốc tế.
- Không ngừng tạo ra chữ tín đối với đối tác, tôn trọng chủ quyền của nhau,
bình đẳng cùng có lợi .
- Sử dụng triệt để các lợi thế, phát huy tối đa năng lực sẵn có .
- Nhập khẩu nhưng vẫn phải bảo vệ sản xuất trong nước.
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 9
- Cân đối kim ngạch xuất khẩu và nhập khẩu.
- Ưu tiên nhập khẩu hàng tiêu dùng thiết yếu.
- Xây dựng thị trường nhập khẩu lâu dài, ổn định, bền vững.
- Nhà nước sử dụng quyền lực của mình trong điều hành và quản lý các
hoạt động thương mại trên thị trường thông qua ban hành và sử dụng các công
cụ, kế hoạch hoá, chính sách, luật pháp để tác động nên các chủ thể người bán và
người mua trên thị trường (Đại học kinh tế quốc dân, 2013).
2.1.3 Đặc điểm quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ
Hoạt động nhập khẩu là hoạt động mua bán quốc tế, nó là một hệ thống các
quan hệ mua bán rất phức tạp và có tổ chức từ bên trong ra bên ngoài. Vì thế hoạt
động nhập khẩu đem lại hiệu quả kinh tế cao, nhưng nó cũng có thể gây những
hậu quả do tác động với cả hệ thống kinh tế bên ngoài, mà một quốc gia tham gia
nhập khẩu không thể khống chế được. (Nguyễn Cảnh Hiệp, 2014)
Hoạt động nhập khẩu được tổ chức, thực hiện nhiều nhiệm vụ, nhiều khâu
khác nhau. Từ điều tra thị trường nước ngoài, lựa chọn hàng hoá nhập khẩu, giao
dịch, tiến hành đàm phán và ký kết hợp đồng, tổ chức thực hiện hợp đồng cho
đến khi nhận hàng hoá và thanh toán. Các khâu, các nhiệm vụ phải được nghiên
cứu và phân tích kỹ lưỡng để nắm bắt được những lợi thế và đạt được kết quả mà
mình mong muốn (Nguyễn Cảnh Hiệp, 2014)
Quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ là hoạt động quản lý trong đó nó có đầy
đủ các đặc điểm của hoạt động quản lý ngoài ra nó còn có những đặc điểm riêng
mà chỉ có trong thương mại (Nguyễn Cảnh Hiệp, 2014)
Đối tượng quản lý nhà nước về nhập khẩu là Cán bộ, công chức, viên chức
và các lực lượng khác gồm: cơ quan Hải quan,
Kiểm Lâm, Quản lý thị
trường….. . Công tác quản lý nhà nước về nhập khẩu gắn liền với yếu tố ở từng
địa phương, từng khu vực .
Hoạt động nhập khẩu gỗ diễn ra hàng ngày, hàng giờ trên từng địa bàn cơ
sở, với chi phí lớn, mà thực tế lực lượng quản lý nhà nước không đủ lực lượng,
phương tiện và điều kiện kiểm soát toàn bộ hoạt động nhập khẩu trên từng địa
bàn cụ thể cũng như trên toàn quốc, dẫn đến tình trạng vi phạm trong hoạt động
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 10
nhập khẩu tại nhiều địa bàn, đặc biệt là các vụ nghiêm trọng gây dư luận xã hội
và tốn không ít tiền của nhà nước và nhân dân (Nguyễn Cảnh Hiệp, 2014).
Hoạt động quản lý nhà nước về nhập khẩu phải phù hợp với đặc điểm và
điều kiện kinh tế xã hội và đặc điểm tự nhiên của từng địa phương.
Quản lý nhà nước về nhập khẩu lấy cơ sở pháp lý là các điều luật về thương mại.
Hoạt động quản lý về nhập khẩu gỗ là một chuỗi hoạt động từ kế hoạch
nhập khẩu, cấp giấy phép, hoạt động thanh kiểm tra hậu cấp phép nhập khẩu
(Nguyễn Cảnh Hiệp, 2014).
2.1.4 Nội dung cơ bản của quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ
Quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ bao gồm quản lý các chủ thể thương
nhân , các nhà sản xuất và người tiêu dùng trong và ngoài nước cũng như các
hoạt động trao đổi của họ cùng cơ sở hạ tầng, vật chất, kỹ thuật thương mại.
Quản lý nhà nước về nhập khâu gỗ còn bao gồm cả việc kiểm tra việc chấp hành
các chính sách pháp luật và các quy định, chế tài khác có liên quan tới các hoạt
động nhập khẩu trên thị trường, nó liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành và đòi
hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ, mang tính liên ngành để điều tiết hoạt động
thương mại trên thị trường theo quy định.
Trong những năm vừa qua, nhiều văn bản quy phạm pháp luật về quản lý
thương mại nói chung, quản lý nhập khẩu gỗ nói riêng đã được ban hành đáp ứng
yêu cầu phát triển kinh tế- xã hội. Tại các địa phương, công tác quản lý nhập
khẩu gỗ đã có nhiều tiến bộ nhất định, thể hiện trên các mặt: công tác xây dựngkế
hoạch đã có bước chuyển biến rõ rệt cả về số lượng và chất lượng; việc cải thiện
thủ tục hành chính, thủ tục cấp giấy phép nhập khẩu giảm bớt phiền hà trong
quản lý nhập khẩu đã được quan tâm.
Mặc dù công tác quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ đã có những tiến bộ nhất
định nhưng chúng ta vẫn phải thẳng thắn nhìn nhận rằng: nhìn chung công tác quản
lý hoạt động nhập khẩu gỗ của chính quyền địa phương còn yếu kém. Tại nhiều địa
phương vẫn chưa chú ý và tập trung nhiều nguồn lực cho công tác nhập khẩu; các tổ
chức, cá nhân có nhu cầu đầu tư nhập khẩu gỗ còn khó khăn trong việc xin cấp giấy
phép nhập khẩu, giấy phép đầu tư; một số quy định về việc nhập khẩu còn chưa thực
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 11
sự phù hợp với các loại hình doanh nghiệp khác nhau ảnh hưởng tới quá trình phát
triển của thị trường đồ gỗ; đội ngũ cán bộ trực tiếp thực hiện công tác quản lý nhập
khẩu gỗ còn thiếu và hạn chế về trình độ chuyên môn; việc thanh tra, kiểm tra, xử lý
các hoạt động nhập khẩu vi phạm còn chưa kịp thời và triệt để; hiện tượng nhập lậu
còn nhiều ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế thị trường và gây bức xúc trong dư luận
(Trung tâm bồi dưỡng đại biểu dân cử, 2014).
2.1.4.1 Quy chế, quy định trong quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ
* Quy chế phối hợp trong quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ
Việc phối hợp giữa các ngành chức năng như Hải Quan, Kiểm Lâm, Thuế,
Quản lý thị trường và các đơn vị được thực hiện theo nguyên tắc tăng cường
trách nhiệm trong công tác quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ trên địa bàn; đảm
bảo công tác quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ.
Theo Nghị Định 159/2007/NĐ-CP ngày 30 tháng 10 năm 2007 của Chính Phủ
được ban hành, các hoạt động nhập khẩu gỗ trên địa bàn sẽ phải được thường xuyên
kiểm tra từ cửa khẩu đến khi về đến điểm tập kết ; các vi phạm về hoạt động nhập
khẩu phải được lập hồ sơ vi phạm và xử lý kịp thời, triệt để, đảm bảo chính xác công
khai, minh bạch theo quy định của pháp luật ( Chính Phủ, 2007a).
Cục Hải Quan chỉ đạo về chuyên môn, nghiệp vụ, đôn đốc kiểm tra về hoạt
động nhập khẩu, phối hợp cùng các cơ quan Kiểm Lâm, Thuế, Quản lý thị trường
chỉ đạo, đôn đốc thanh tra, kiểm tra hoạt động nhập khẩu thực hiện trách nhiệm
quản lý trên địa bàn, tiếp nhận hồ sơ và thực hiện xử lý khi có vi phạm đối với
mỗi lĩnh vực vi phạm có liên quan đến ngành mình quản lý.
* Quy định trong quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ
- Quy định về điều kiện, trình tự, thủ tục, thẩm quyền cấp giấy phép nhập
khẩu; giám sát thực hiện nhập khẩu theo giấy phép được cấp; quyền và trách
nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan đến công tác cấp giấy phép nhập khẩu
và quản lý nhập khẩu theo giấy phép được cấp (Chính Phủ, 2007b).
- Quy định các hành vi vi phạm hành chính trong hoạt động nhập khẩu,
khai thác, sản xuất, kinh doanh gỗ, hình thức và mức xử phạt; thẩm quyền và thủ
tục xử phạt; khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 12
- Quy định về lập kế hoạch, phê duyệt, quản lý về hoạt động nhập khẩu; về
điều kiện đối với tổ chức và cá nhân tham gia hoạt động nhập khẩu.
- Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành việc xử lý vi phạm trong hoạt
động nhập khẩu theo quy định của pháp luật.
- Quy định việc phân công, phân cấp quản lý nhà nước về nhập khẩu, thẩm
quyền, trách nhiệm của các cấp, các cơ quan chuyên môn, chủ doanh nghiệp,
đảm bảo thực hiện đúng quy định của pháp luật về nhập khẩu gỗ và phù hợp với
điều kiện thực tế ở địa phương.
- Các cơ quan chức năng như Công an, Bộ đội biên phòng, Hải quan, Thuế,
Quản lý thị trường, Thanh tra có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với cơ quan
Kiểm lâm trong việc kiểm tra, thanh tra, ngăn chặn các hành vi vi phạm hành
chính trong lĩnh vực quản lý về hoạt động nhập khẩu,lưu thông gỗ và bảo vệ rừng
và quản lý lâm sản. Khi phát hiện hành vi vi phạm hành chính phải lập biên bản
theo quy định và trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày lập biên bản phải chuyển giao
hồ sơ, tang vật, phương tiện sử dụng để vi phạm hành chính cho cơ quan Kiểm
lâm cùng cấp xử phạt; nếu vụ vi phạm không thuộc thẩm quyền xử phạt của mình
thì sau khi tiếp nhận, cơ quan Kiểm lâm chuyển hồ sơ đến cấp có thẩm quyền xử
phạt theo quy định tại Điều 24 và Điều 25 của Nghị Định 159/2007/NĐ-CP. Trường
hợp các tỉnh, huyện không có cơ quan kiểm lâm, các vụ vi phạm do cơ quan chức
năng bắt giữ, chuyển đến Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh, Ủy ban nhân dân huyện
để tham mưu cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp đó xử phạt theo thẩm quyền. Cơ
quan xử lý vi phạm có trách nhiệm thanh toán cho cơ quan chuyển giao hồ sơ các
khoản chi phí hợp lý trong quá trình bắt giữ, bảo quản tang vật ( Chính Phủ, 2007c).
2.1.4.2 Hệ thống tổ chức quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ
a, Văn bản quy phạm pháp luật về quản lý nhập khẩu gỗ
Công tác quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ không chỉ là trách nhiệm mà còn
là yêu cầu đối với các cơ quan có chức năng quản lý nhập khẩu từ Trung ương đến
địa phương. Yêu cầu trước hết đối với các cơ quan như cục Hải Quan, Thuế, Kiểm
Lâm và Quản lý thị trường là phải kiện toàn và tổ chức đội ngũ cán bộ làm công
tác quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ tại các, thị trấn; nâng cao năng lực chuyên
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 13
môn cho cán bộ thực hiện công tác quản lý, cấp phép nhập khẩu.
Các Tổng cục như Tổng cục Hải quan, Tổng cục thuế, Cục Kiểm lâm , và Cục
Quản lý thị trường phải chỉ đạo các Cục và chi cục trực thuộc tại địa phương tăng
cường công tác kiểm tra, kiên quyết xử lý các vi phạm về hoạt động nhập khẩu ;
đồng thời phải xử lý nghiêm và kiên quyết thu hồi giấy phép kinh doanh, giấy phép
nhập khẩu và giấy phép đầu tư của các doanh nghiệp vi phạm theo quy định của
pháp luật; phối hợp chặt chẽ với thanh tra chuyên ngành để kịp thời tổ chức thực
hiện và chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện nghiêm các quyết định xử lý hoặc
kiến nghị xử lý của Chánh thanh tra đối với các vi phạm về hoạt động nhập khẩu
trên địa bàn do mình quản lý. Cục Hải Quan tỉnh tăng cường công tác kiểm tra, theo
dõi việc chấp hành các thủ tục hành chính trong cấp phép nhập khẩu.
Các chủ doanh nghiệp, các cơ sở hoạt động nhập khẩu chỉ được phép nhập
khẩu gỗ khi có đủ các điều kiện theo quy định.
Cán bộ, công chức, thanh tra viên được giao nhiệm vụ quản lý hoạt động nhập
khẩu gỗ phải tuân thủ việc cấp giấy phép nhập khẩu, giấy phép kinh doanh đúng quy
định của pháp luật; không sách nhiễu gây khó khăn cho chủ doanh nghiệp khi đến
xin giấy phép nhập khẩu và các giấy tờ cần thiết khác cho việcnhập khẩu;không áp
dụng hình thức phạt tiền cho tồn tại các hoạt động vi phạm; không dung túng bao
che, phải xử lý kịp thời các hoạt động nhập khẩu vi phạm trên địa bàn thuộc phạm vi
quản lý; không nhận tiền, hiện vật hoặc đi ăn, uống và các hoạt động khác theo lời
mời của chủ doanh nghiệp, chủ cơ sở khi đã có đủ các hồ sơ, thủ tục, giấy phép
nhập khẩu và các tài liệu liên quan theo quy định của pháp luật.
Nhận thức được vai trò quan trọng của nhập khẩu, Đảng và Nhà nước ta rất
quan tâm đến đổi mới các chính sách nhập khẩu sao cho phù hợp với tình hình hiện
tại, với mục tiêu đó, quan điểm của Đảng và Nhà nước ta đối với hoạt động nhập
khẩu nói riêng và các hoạt động ngoại thương, kinh tế đối ngoại nói chung. Quán
triệt những bài học kết hợp sức mạnh của dân tộc và sức mạnh thời đại trong hoạt
động, mở rộng sự tham gia của các thành phần kinh tế và hoạt động dưới sự quản lý
thống nhất của Nhà nước. Coi trọng hiệu quả kinh tế xã hội trong hoạt động nhập
khẩu tức là không chỉ chạy theo mục đích lợi nhuận mà bất chấp, bỏ qua những lợi
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 14
ích xã hội mà ngược lại phải kết hợp một cách hài hoà các lợi ích, như thu lợi nhuận
nhưng cũng phải tạo ra công ăn việc làm, nâng cao uy tín và địa vị của đất nước trên
thương trường quốc tế
Những quan điểm này được cụ thể hoá trong các nguyên tắc cơ bản của chí
nh sách nhập khẩu như:
Sử dụng vốn nhập khẩu tiết kiệm, đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Thực hiện nguyên tắc này có nghĩa là đòi hỏi các cơ quan quản lý cũng như
mỗi doanh nghiệp phải:
Xác định mặt hàng nhập khẩu phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế xã
hội, khoa học kỹ thuật của đất nước.
Sử dụng vốn tiết kiệm, dành ngoại tệ nhập vật tư, thiết bị sản xuất và đời
sống, khuyến khích sản xuất trong nước thay thế hàng xuất khẩu.
Nghiên cứu thị trường để nhập được hàng hoá thích hợp với giá cả có lợi,
nhanh chóng phát huy tác dụng, đẩy mạnh sản xuất và nâng cao đời sống nhân
dân (Nguyễn Đình Cung, 2015).
b, Chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan quản lý nhà nước về nhập khẩu gỗ
* Cục Quản lý cạnh tranh.
Cục Quản lý cạnh tranh là tổ chức thuộc Bộ Công Thương có chức năng
tham mưu, giúp Bộ trưởng thực hiện quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp
luật trong lĩnh vực cạnh tranh, chống bán phá giá, chống trợ cấp, áp dụng các
biện pháp tự vệ đối với hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam; bảo vệ quyền lợi
người tiêu dùng; đối phó với các vụ kiện trong thương mại quốc tế liên quan đến
bán phá giá, trợ cấp và áp dụng các biện pháp tự vệ theo quy định của pháp luật.
Cục Quản lý cạnh tranh có tư cách pháp nhân, con dấu và tài khoản riêng
theo quy định của pháp luật; kinh phí hoạt động do ngân sách nhà nước cấp và từ
các nguồn khác theo quy định của Nhà nước.
Xây dựng và trình Bộ trưởng ban hành hoặc để Bộ trưởng trình cơ quan có
thẩm quyền phê duyệt, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về cạnh tranh,
chống bán phá giá, chống trợ cấp, áp dụng các biện pháp tự vệ đối với hàng hóa
nhập khẩu vào Việt Nam và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế
Page 15