SKKN mầm non giải A cấp huyện: Một số biện pháp giúp trẻ 24 36 tháng ham thích đến lớp học

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐỂ LỨA TUỔI NHÀ TRẺ
24-36 THÁNG HAM THÍCH ĐẾN LỚP HỌC
Ở TRƯỜNG MẦM NON NGA BẠCH

Người thực hiện: Hoàng Thị Thanh Thủy
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Nga Bạch
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HÓA, NĂM 2015
1


A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Từ ca dao tục ngữ mà đời xưa đã truyền lại cho chúng ta qua những câu từ
trang sách ‘Trẻ em như búp trên cành – Biết ăn biết ngủ biết học hành là ngoan’.
Đất nước ta đang trong quá trình đổi mới thì giáo dục được đặt lên hàng đầu, đặc
biệt là giáo dục mầm non. Ở độ tuổi từ 0-6 tuổi trẻ được đến trường lớp mầm
non, được vui chơi, học hành, được thỏa thích thể hiện cá tính của bản thân, trẻ
vui tươi hồn nhiên và khám phá những điều mình muốn. Ở trường trẻ còn được
sự chăm sóc ân cần của cô giáo, lại có các bạn cùng trang lứa cùng nhau học
cùng nhau chơi thật vui biết bao do đó trẻ thường ham thích đến lớp học của
mình. Đối với trẻ nhà trẻ 25-36 tháng việc hàng ngày đến lớp chưa thành thói
quen của trẻ. Do trong độ tuổi này trẻ đang được bố mẹ dìu dắt từng bước đi,
bón từng thìa cơm chăm cho từng giấc ngủ, nên việc rời bố mẹ đến lớp hằng
ngày với trẻ là việc rất khó khăn. Chính vì vậy là giáo viên mầm non dựa trên

thực tế trẻ trong độ tuổi mầm non nói chung và nhà trẻ 25-36 tháng nói riêng
đến lớp đang còn là nghĩa vụ tôi trăn trở muốn tìm ra nhiều biện pháp hay để trẻ
lớp tôi lớp nhà trẻ ham thích hơn đến lớp học hàng ngày. Qua quá trình đứng lớp
và kinh nghiệm thực tế ở các năm học trước. Năm học 2014 - 2015 này tôi được
nhà trường phân công đứng lớp nhà trẻ 25-36 tháng cùng công tác kiêm nghiệm
tổ trưởng chuyên môn tổ nhà trẻ. Bước vào năm học mới mỗi giáo viên chúng
tôi ai cũng có một tinh thần trách nhiệm cao đối với lớp học của mình, với nhà
trường và các cháu học sinh. Nhưng thực tế khi bước vào những ngày đầu đón
trẻ của năm học thật sự mỗi chúng tôi đã phải cố gắng hết mình vì công việc vì
các cháu. Bởi các cháu nhà trẻ đây là thời gian mà các cháu bước đầu rời xa
vòng tay cha mẹ, đến với một môi trường mới với những người mà bé chưa từng
gặp. Các cháu đi học khóc rất nhiều. có những cháu đến lớp còn nôn trớ ra cả
người cô giáo, thậm chí đánh cả cô giáo… thật sự những người giáo viên mầm
non chúng tôi những ngày này cảm thấy rất mệt mỏi. Nhưng là giáo viên mới
nhưng tôi rất yêu nghề mến trẻ, nhiều trẻ mới đến lớp không chịu vào lớp học,
ngày sau đó không dám đến trường vì lạ bạn, sợ cô. Về phần phụ huynh thì
không dám tin con mình có đi học được hay không, sợ con khóc nhiều khi xa ba
mẹ. Làm sao để phụ huynh yên tâm, vui vẻ khi trao con cho các cô? Tôi đã thực
hiện vài biện pháp nhỏ để có thể làm phụ huynh yên lòng và trẻ đến lớp mà
không sợ sệt, qua vài ngày sau sẽ ham thích đi học và về nhà tôi suy nghĩ mãi
với trách nhiệm của mình là tổ trưởng tổ nhà trẻ, hơn nữa lại là một giáo viên
chủ nhiệm lớp tôi phải làm sao nghĩ cáh để các cháu hứng thú, thích đến lớp học
ngay từ những ngày đầu, các cháu bớt khóc, quen dần với môi trường ở lớp để
làm tiền đề cho mình và các tổ viên của tổ mình. Hơn nữa trong một lớp học có
bao nhiêu trẻ thì có bấy nhiêu sự khác biệt cá nhân. Những sự khác biệt này bao
2


gồm cả về thể chất, năng lực, xu hướng, hứng thú. Và tất cả các trẻ đều có quyền
đòi hỏi được quan tâm đáp ứng nhu cầu bản thân. Bên cạnh đó các nhà giáo dục

cũng thấy rằng về bản chất, phạm vi năng lực tiềm tàng của trẻ rộng hơn rất
nhiều những gì chúng thể hiện ở lớp, và để có thể làm bộc lộ năng lực tiềm ẩn
này, trẻ cần có môi trường học tập cho phép chúng được học tập mọi lúc mọi nơi
học theo nhiều cách khác nhau. Để nuôi dưỡng trí thông minh là chăm sóc, bảo
vệ và kích thích trẻ trong quá trình phát triển, nhiều nhà nghiên cứu đã chỉ ra
rằng trẻ cần có kinh nghiệm học từ những ngày đầu tên của cuộc đời. Vì vậy sự
nuôi dưỡng trí lực của trẻ có thể bắt đầu ngay từ những ngày sau khi trẻ được
sinh ra. Đó là một quá trình lâu dài đòi hỏi rất nhiều sự âu yếm, kiên trì và hiểu
biết về chăm sóc và dạy bảo của cha mẹ, ông bà, cô giáo. Khi trẻ đến lớp, mỗi
trẻ là một cơ thể duy nhất, do đó trẻ sẽ hành động trong một môi trường theo
cách của mình. Chính vì vậy cô giáo cần tạo cho trẻ một tâm thế tốt khi ở lớp,
một khong khí tình cảm yêu thương, tôn trọng trẻ. Điều này giúp trẻ biết nghe
lời cô và phát triển khả năng bẩm sinh sẵn có của mình, hứng thú nhận thức
càng cao trẻ càng thể hiện rõ hơn năng lực của bản thân. Thậm chí hứng thú có
thể làm biến đổi một cách đáng kể hiệu quả hoạt động của trẻ. Chính vì lý do
trên mà tôi mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 24 - 36 tháng
ham thích đến lớp học”.

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Xuất phát từ tâm lý của trẻ nhà trẻ lúc này trẻ vừa sống trong môi trường
gia đình, bước đầu trẻ phải đi học, được tiếp xúc với nhiều người trong xã hội,
trẻ 24 - 36 tháng do tôi phụ trách là độ tuổi còn non nớt, khóc nhiều vì xa cha
mẹ, chưa quen với cô và các bạn, chưa thích nghi với điều kiện sinh hoạt và các
hoạt động ở lớp. các cháu không cùng tháng tuổi, mỗi cháu đều có sở thích và
tính cách khác nhau. Đa số phụ huynh buôn bán tự do hay tính chất công việc
chiếm nhiều thời gian, một số phụ huynh do bận rộn công việc kiếm sống nên
chưa thực sự quan tâm đến con em mình vì vậy phụ huynh nhờ cậy việc dạy dỗ
con cái cho cô giáo ở trườngvà có một số phụ huynh lại thương con thấy con
khóc nhiều, con nôn trớ lại đưa con về không cho cháu đi học nữa. Vì thế để các

cháu thích được đi học và các bậc phụ huynh yên lòng gửi lớp thu hút được
đông các cháu đi học tôi quyết định chọn đề tài này để đưa ra một số biện pháp
tốt nhất giúp trẻ thích được đến lớp cùng cô giáo và các bạn: Nhằm giúp các trẻ
mới đến lớp không rụt rè, sợ sệt và thích đi học để các bậc phụ huynh an tâm
trong những ngày đầu tiên con mình xa bố mẹ.

3


II. THỰC TRẠNG
Trong thực tế những ngày đầu đón trẻ tôi nhận thấy tình hình ở lớp tôi như sau:
1.Thuận lợi:
- Được sự chỉ đạo sát sao về chuyên môn cũng như nghiệp vụ của phòng
giáo dục huyện Nga Sơn cũng như sự quan tâm tạo điều kiện về cơ sở vật chất
của địa phương và ban giám hiệu nhà trường mầm non xã Nga Bạch đã được đảm
bảo. Hiện nay trường có đầy đủ đồ dùng đồ chơi, trang thiết bị phục vụ các môn
học cũng như việc vui chơi của trẻ. Để tạo cho trẻ không khí đến lớp tốt hơn.
- Đầu năm học nhà trường ưu tiên bố trí giáo viên cho nhóm nhà trẻ để
cùng chúng tôi tiếp xúc giao lưu với trẻ và phụ huynh để hiểu thêm về tính cách
cũng như sở thích của trẻ.
- Nhà trường bổ sung mua đồ dùng đồ chơi cho lớp.
- Bản thân tôi cũng cần cố gắng rất nhiều trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ.
2. Khó khăn:
Nhiều trẻ mới đi học còn khóc nhè, không chịu vào lớp, cô bế không chịu,
thậm chí còn đánh mạnh vào ngực cô, như vậy sẽ rất khó khăn trong việc dạy
dỗ, chăm sóc và quản lý trẻ. Cụ thể như cháu Bảo Long, Bảo Thi, Khánh Ly,
Ngân Khánh… ngày nào đến lớp bé cũng khóc và nôn trớ rất nhiều. đòi chạy ra
cổng về nhà, có phụ huynh thấy thế không muốn cho con đi học nữa thương con
và cho con về như phụ huynh cháu Thùy Dương, Ngân Khánh, Khánh Ly…điều
này gây khó khăn rất lớn trong việc dạy trẻ và giáo dục đối với các trẻ khác.

Trong những ngày đó, nhiều cô phải tất bật từ sáng đến trưa, nào dỗ dành, ẵm
bồng, kéo co, vật vã với trẻ. Các cháu khóc, quấy, giãy, đạp, thậm chí đánh cả
cô. Đến giờ ăn thì trẻ khóc, không chịu ngồi ăn, rồi ho, ói. Đến giờ ngủ cô giáo
phải ẵm ru ngủ. Có trẻ mệt quá ngủ thiếp đi, có trẻ không chịu ngủ thì cô phải
ẵm ra sân chơi vì sợ ảnh hưởng đến cháu khác. Tình trạng này kéo dài sẽ ảnh
hưởng không tốt đối với trẻ: sụt cân, bệnh, sợ hãi đám đông, sợ tiếp xúc với
nhiều người, trở nên nhút nhát, trầm uất...
Các cô giáo cũng không sung sướng gì khi phải liên tục lau sàn lớp (do
học sinh ói, tè...), có cô hai tay bế hai cháu (còn 2-3 cháu khác vừa khóc vừa
bám lấy áo cô đòi bế), có cô thì một tay bế cháu này, tay kia lấy khăn giấy chùi
mũi cho một cháu khác...“Thường chỉ một, hai tuần là ổn. Cũng có bé dễ chịu,
chỉ khóc 2-3 ngày. Nhưng cũng có bé khó lắm, cả tháng mới thích nghi được”.
Có lẽ hình ảnh của ngày đầu tiên quá kinh khủng đã khiến các cháu khó thích
nghi với lớp học. Một lớp học có hơn 20 cháu khóc rền rĩ, các bé cứ gào lên:
“Mẹ ơi! Mẹ ơi”, bé thì chạy ra cửa lớp giơ hai tay lên: “Bế a, bế a”, có bé còn ói
hết ra sàn lớp, rồi tè, ị ra quần... Các cô giáo cứ luôn chân luôn tay vừa dỗ dành,
vừa dọn đồ ói, thay quần áo cho các cháu... Học sinh đông, việc nhiều nên các
cô không thể dỗ dành tất cả các cháu trong lớp.
4


Từ tình hình đó tôi đã nghĩ ra nhiều cách để khắc phục tình trạng này.
3. Kết quả ban đầu:
Tổng số trẻ
32

Nội dung
- Trẻ ham thích đến lớp
- Trẻ chưa chưa ham thích đến lớp
- Trẻ không muốn đến lớp

Số lượng
8
12
12

Tỷ lệ
25%
37, 5%
37, 5%

Với kết quả trên tôi thấy băn khoăn với trẻ lớp mình. Để trẻ có kết quả tốt
hơn tôi quyết định chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 25 - 36 tháng ham
thích đến lớp”.
III. CÁC BIỆN PHÁP ĐỂ TỔ CHỨC THỰC HIỆN.
Từ thực trạng của trẻ nhà trẻ nói chung và lớp tôi nói riêng về việc giúp trẻ
thích được đến lớp cùng cô giáo và các bạn tôi đã đưa ra một số biện pháp sau:
1: Điều tra thực tiễn để nắm bắt tâm lý của trẻ, tạo được niềm tin với trẻ và
phụ huynh.
- Trong giờ đón và trả trẻ:
Việc thường xuyên quan sát và điều tra thực tiễn giúp cho giáo viên nhìn
nhận chính xác được về tình trạng thực tiễn của lớp mình từ đó đưa ra các hoạt
động điều chỉnh đến từng cá nhân trẻ bởi vì mỗi trẻ có một tính cách khác nhau.
Trò chuyện với phụ huynh về trẻ để biêt bé thích ăn những gì không ăn gì và
ngủ như thế nào. Những ngày đầu tiên đến trường cô giáo phải là người bạn
đáng tin cậy của trẻ. Khi được ba mẹ đưa đến lớp những ngày đầu tiên trẻ
thường ôm chặt lấy ba mẹ không muốn rời xa và nhìn xung quanh một cách dò
xét. Nếu lúc đó cô giáo đến ôm chầm và tách rời trẻ ra khỏi tay mẹ thì tôi nghĩ
trẻ sẽ rất ghét và rất sợ cô, sợ đi học. Chính vì thế khi tiếp xúc lần đầu tiên với
trẻ tôi chỉ chào hỏi, cười và làm quen bằng những câu hỏi đơn giản thân mật

như: “Con tên gì?”, “Con mấy tuổi?”, “Con có muốn vào lớp chơi cùng cô và
các bạn không?”… Sau đó trò chuyện với phụ huynh và từ từ vuốt ve trẻ, kế đến
là nắm tay trẻ thật nhẹ nhàng, đó là bước khởi đầu để trẻ cảm thấy an lòng. Sau
đó trưng bày đồ chơi hoặc tổ chức cho cả lớp cùng chơi một trò chơi nào đó
nhằm gây hứng thú cho trẻ và quan sát biểu hiện của trẻ. Tuy nhiên nhiều trẻ
vẫn chỉ ngồi trong lòng mẹ mà không chịu chơi cùng bạn. Tôi vẫn tiếp tục cùng
phụ huynh trò chuyện về thói quen, tập quán của trẻ để dễ dàng thích nghi với
trẻ, cho đến khi trẻ cảm thấy sự gần gũi giữa mẹ và cô, từ đó trẻ sẽ chơi với cô
và các bạn trong lớp. Mặt khác, việc tuyên truyền với các bậc phụ huynh yên
tâm khi gửi con cho các cô để phụ huynh yên tâm để con mình ở lại cho cô giáo.
Từ những tình trạng thực tế đã giúp tôi tìm ra một số biện pháp tốt để giúp trẻ
thích nghi với lớp được tốt hơn. Đầu năm trẻ của tôi khóc rất nhiều, khi đón trẻ
5


tôi thường an ủi phụ huynh trước tiên vì họ rất thương con lo lắng cho con, sợ
con sẽ khóc nhiều làm ảnh hưởng không tốt đến sức khoẻ. Những lời động viên
sẽ giúp họ an tâm hơn và khi nhận trẻ từ tay ba mẹ tôi nắm tay trẻ, ở gần bên trẻ
và nói chuyện thật nhẹ nhàng.
Đối với các cháu lần đầu tiên đến trường, thường ôm chặt lấy bố mẹ không
chịu rời, tôi không vội vàng tách cháu ra khỏi vòng tay phụ huynh ngay mà chỉ
đến chào hỏi phụ huynh, trò chuyện, mỉm cười với trẻ để làm quen trẻ tránh cho
trẻ bị hụt hẫng và có cảm giác bị bỏ rơi.
Tuy nhiên nhiều trẻ vẫn chỉ ngồi trong lòng bố mẹ mà không chịu chơi
cùng bạn. Tôi vẫn tiếp tục cùng phụ huynh trò chuyện về thói quen, tập quán, sở
thích của trẻ để dễ dàng tìm kiếm biện pháp thích nghi với trẻ, cho đến khi trẻ
cảm thấy sự gần gũi giữa mẹ và cô, từ đó trẻ sẽ chơi với cô và các bạn trong lớp.

Trẻ mới đi học còn khóc không chịu vào lớp

Hình ảnh cô giào trò chuyện cùng phụ huynh về trẻ

6


Từ khi sử dụng biện pháp trên vào đối với học sinh của lớp mình tôi thấy
các cháu có sự tiến bộ rõ rệt đạt kết quả rất tốt. Lớp tôi có 32 học sinh số cháu
hứng thú đi học đạt 28 cháu bằng 88% so với số trẻ của lớp.
2: Chuẩn bị nhiều đồ chơi hấp dẫn cho trẻ chơi.
Tôi tổ chức cho cả lớp cùng chơi một trò chơi nhỏ nào đó nhằm gây hứng
thú cho trẻ và quan sát biểu hiện của trẻ mới vào lớp. Để kích thích sự sáng tạo
ham học hỏi của những trẻ hiếu động tôi giới thiệu cho trẻ tham gia chơi ở góc
xây dựng tạo sự hứng thú cho trẻ. Sau đó tiếp tục cho các cháu chơi ở những góc
chơi khác.
Trưng bày ở các góc chơi nhiều đồ chơi hấp dẫn do nhà trường mua sắm
phục vụ cho các cháu. Ngoài ra tôi còn tận dụng thời gian rảnh của mình làm ra
nhiều đồ dùng đồ chơi từ những nguyên vật liệu từ phế thải như hộp sữa chua
tạo ra những con vật ngộ nghĩnh, những chiếc đu quay như thường ngày bé chơi.
Từ những bìa cat tông cùng những mảnh xốp vụn tạo nên những cây hoa xinh
xắn… kích thích trẻ chú ý và thích chơi.

Hình ảnh đồ chơi tự tạo từ nguyên vật liệu phế thải
Mặt khác tôi nhập vai cùng chơi với trẻ để tạo sự thân thiện gần gũi và để trẻ dễ
dàng thích ứng với vai chơi của mình.

7


Bé chơi với đồ chơi
3: Tạo ra môi trường đẹp thu hút sự chú ý trẻ.

Trong một lớp học có bao nhiêu trẻ thì có bấy nhiêu sự khác biệt cá nhân.
Những sự khác biệt này bao gồm cả về thể chất, năng lực, xu hướng, hứng thú.
Và tất cả các trẻ đều có quyền đòi hỏi được quan tâm đáp ứng nhu cầu bản thân.
Bên cạnh đó các nhà giáo dục cũng thấy rằng về bản chất, phạm vi năng lực
tiềm tàng của trẻ rộng hơn rất nhiều những gì chúng thể hiện ở lớp, và để có thể
làm bộc lộ năng lực tiềm ẩn này, trẻ cần có môi trường học tập cho phép chúng
được học tập mọi lúc mọi nơi học theo nhiều cách khác nhau. Khi trẻ đến lớp,
mỗi trẻ là một cơ thể duy nhất, do đó trẻ sẽ hành động trong một môi trường
theo cách của mình. Chính vì vậy cô giáo cần tạo cho trẻ một tâm thế tốt khi ở
lớp, một khong khí tình cảm yêu thương, tôn trọng trẻ. Điều này giúp trẻ biết
nghe lời cô và phát triển khả năng bẩm sinh sẵn có của mình, hứng thú nhận
thức càng cao trẻ càng thể hiện rõ hơn năng lực của bản thân. Thậm chí hứng
thú có thể làm biến đổi một cách đáng kể hiệu quả hoạt động của trẻ. Đối với
lớp nhà trẻ 24 - 36 tháng thì hoạt động với đồ vật là hoạt động mang tính chủ
đạo. Chính những hoạt động này tạo nên sự biến đổi về chất trong tâm lý của trẻ
làm cho các hoạt động khác nhau mang một màu sắc riêng của nó. Trong trường
mầm non HĐVĐV luôn có sự hướng dẫn, tổ chức của cô giáo. trẻ được học tập
và tiếp thu tri thức dưới hình thức chơi mà học - học mà chơi. Trên giờ học trẻ
được học các kỹ năng còn trong các giờ hoạt động khác trẻ được ứng dụng các
kỹ năng đó. Hoạt động ở các góc là hoạt động cá nhân hoặc một nhóm trẻ nên
trẻ có cơ hội lựa chọn hoạt động mà trẻ ưa thích, trẻ được tự do giao tiếp, tự do
chọn đồ chơi, được trải nghiệm cảm giác hứng thú qua các trò chơi giúp trẻ tự
8


tin. Vì thế việc xây dựng môi trường giáo dục cũng là điều rất quan trọng đối
với trẻ mầm non đặc biệt là đối với trẻ ở lứa tuổi 25 - 36 tháng.
* Môi trường ngoài lớp học.
Yếu tố trường lớp cũng là yếu tố cần thiết cho sự ham thích đi học của trẻ.
Trường Mầm Non Nga Bạch có không gian rộng rãi, thoáng mát, khu vực chơi

ngoài trời sạch sẽ, đồ chơi phong phú thu hút được trẻ.

Hình ảnh về môi trường bên ngoài trường mầm non Nga Bạch - Nga sơn
Tôi sẽ dắt trẻ ra sân chơi, tổ chức nhiều trò chơi dân gian như mèo đuổi
chuột, dung dăng dung dẻ…, hoặc chơi các trò chơi vận động đơn giản như đi cà
kheo bằng lon, nhảy lò cò…, hay chỉ cần trò chuyện hoặc cho trẻ xem cảnh vật
xung quanh sân trường, cho trẻ chơi đu quay, chơi bập bênh, kể chuyện cho bé
nghe, việc này sẽ gây hứng thú và chiếm được nhiều cảm tình của trẻ.

Hình ảnh trẻ chơi đồ chơi ngoài trời, chơi trò chơi dân gian
* Môi trường trong lớp học
Ngoài việc xây dựng môi trường giáo dục ngoài trời thì việc xây dựng môi
trường giáo dục trong lớp cần chú trọng hơn nhiều.Vì thế để trẻ thích được đến
9


lớp tôi cùng với giáo viên của lớp trang trí, xây dựng môi trường giáo dục của
mình thật đẹp bằng những nguyên vật liệu sẵn có của địa phương như mo cau
tạo nên những bông hoa với sắc màu rực rỡ của màu sơn cùng với nhụy hoa
vàng xinh xắn của hộp váng sữa mà trẻ đã sử dụng xong để lại vỏ cho cô làm đồ
dùng, phù hợp với lứa tuổi của trẻ lớp tôi, phù hợp với chủ đề chủ điểm tạo
không gian mới lạ đẹp mắt để các cháu quên đi cái nỗi nhớ bố mẹ, làm quen môi
trường mới tốt hơn.

Hình ảnh : Xây dựng môi trường lớp học
Bố trí các góc chơi phù hợp khoảng cách giữa góc động và tĩnh bố trí hợp
lý cùng những hình ảnh ngộ nghĩnh, đẹp mắt với trẻ. Cô giáo cần sang tạo thêm
nhiều góc chơi, góc thiên nhiên, góc tạo hình… có nhiều đồ dùng đẹp mắt để lôi
cuốn trẻ. Khi dắt trẻ trở vào lớp, tôi cùng trẻ dạo quanh lớp, gợi hỏi trẻ những đồ
vật, đồ chơi này tên là gì để trẻ trả lời, nếu trẻ trả lời không được hoặc không

thích trả lời, tôi sẽ gợi ý và giúp trẻ trả lời.

Hình ảnh trẻ hoạt động ở các góc
10


Ngoài những đồ dùng đồ chơi mà nhà trường đã phát tôi còn làm ra những
đồ chơi tự tạo từ những nguyên phế liệu bỏ đi được phụ huynh cùng các cháu
mang đến lớp để cùng cô làm nên những đồ dùng ngộ nghĩnh như hộp thạch rau
câu làm thành những chiếc cốc, chén, hay cái bát hoặc những hộp sữa chua
lànhững con vật ngộ nghĩnh như con lợn cho trẻ chơi.

Hình ảnh những con vật ngộ nghĩnh
Để khi bế trẻ vào lớp, tôi cùng trẻ dạo quanh lớp, gợi hỏi những đồ vật, đồ
chơi này tên là gì để trẻ trả lời, nếu trẻ trả lời không được hoặc không thích trả
lời, tôi sẽ gợi ý và giúp trẻ trả lời dần dần dần trẻ ngoan lên đi học không khóc
nữa. Ngoài việc trang trí xây dựng môi trường giáo dục đẹp thì trường lớp phải,
thoáng mát, sạch sẽ được lau chùi thường xuyên bằng xà phòng thơm, nhiều đồ
chơi hấp dẫn, thu hút trẻ.
Từ khi sử dụng biện pháp trên vào đối với học sinh của lớp mình tôi thấy
các cháu có sự tiến bộ rõ rệt đạt kết quả rất tốt. Lớp tôi có 32 học sinh số cháu
hứng thú đi học đạt 29 cháu bằng 91% so với số trẻ của lớp.
4: Tập cho trẻ quen với nề nếp mới bắt đầu từ những thói quen cũ của trẻ.
- Đối với giờ ăn
Có thể vài ngày đầu, tôi vẫn sẽ chiều theo nhiều thói quen không tốt của
trẻ như: không ăn thịt, rau, đậu, ăn rất ít cơm, hay giờ ngủ phải bế lên vai ru ngủ
- nằm bên cạnh cháu mới ngủ, tiêu tiểu trong quần… Tôi sẽ từ từ tập dần thói
quen cho trẻ đến khi trẻ quen dần và hiểu chuyện tôi sẽ đưa trẻ vào nề nếp ăn
ngủ, vệ sinh. Nếu trẻ không muốn ăn nữa hoặc muốn ói cô phải ngưng cho trẻ ăn
vì nếu nôn thức ăn, trẻ sẽ rất sợ thức ăn ở trường. Khi đó cô sẽ cho trẻ uống sữa

nhằm bù lại phần ăn cho trẻ. Vài ngày sau cho trẻ ăn tăng dần lên vài muỗng
cơm hoặc cháo, trẻ sẽ dễ thích nghi với thức ăn ở trường, sau đó sẽ ăn nhanh
gọn và hết suất. Không cho trẻ ăn quà vặt trước giờ ăn để tạo sự thèm ăn cho trẻ.
11


- Đối với giờ ngủ:
Cháu chưa quen với giấc ngủ ở trường hay có cháu ở nhà không chịu ngủ
trưa tôi dỗ cháu, bế cháu để đưa cháu dần vào giấc ngủ. Đến giờ với lớp tôi giờ
ăn ngủ của các cháu rất là ngoan, vào nề nếp ăn xong rửa tay đi vệ sinh và vào
chỗ của mình nằm ngủ rất ngoan đôi khi không cần cô phải nhắc nhở.

Hình ảnh: Giờ ngủ của bé
Là giáo viên của lớp tôi luôn tạo không khí vui tơi, thoải mái cho trẻ, động
viên trẻ đi học đều, tạo điều kiện quan tâm đến những trẻ nhút nhát, giành thời
gian gần gũi, trò chuyện với trẻ để trẻ mạnh dạn, tự tin tham gia các hoạt động tập
thể giúp trẻ đợc giao tiếp nhiều hơn.
5: Tạo sự gần gũi thân thiện với trẻ.
Tôi luôn cố gắng trở thành người bạn tin cậy của trẻ khi đến lớp, luôn thu
hút trẻ vào những trò chơi nhỏ, hay vào những bài thơ, câu chuyện, ca dao, đồng
dao nhằm tạo sự quen thuộc như trẻ đang ở nhà với mẹ. Giờ ngủ nếu trẻ chưa
chịu ngủ, tôi cũng không ép trẻ vào nằm chung với các bạn, tôi sẽ để trẻ tự do
ngồi đâu trẻ thích, khi đó tôi sẽ đến nói với trẻ lại đây nằm chơi với cô, con chỉ
cần nằm chơi tí xíu khi nào các bạn ngủ dậy cô sẽ cho con về. Hoặc tôi sẽ ngồi
thuyết phục trẻ đến khi trẻ thấy buồn ngủ thì lúc đó tôi sẽ để trẻ vào gối nằm.
Khi đón trẻ tôi cũng thường dặn phụ huynh đón trẻ đúng giờ để trẻ tập
quen dần với môi trường mới và sẽ không có cảm giác bị bố mẹ bỏ lại trường.

Hình ảnh trẻ vui đến lớp cùng cô giáo
12

6: Hết lòng mến trẻ yêu nghề.
Ngoài những biện pháp giúp trẻ thích nghi sớm với trường lớp Mầm non từ
những kinh nghiệm thực tiễn và kinh nghiệm học hỏi từ đồng nghiệp tôi đã áp
dụng trong những năm học qua, tôi còn đến với trẻ của bằng chính tình thương
của mình, bằng lòng yêu nghề, yêu trẻ như chính con đẻ của mình, luôn hoà
mình vào thế giới của trẻ, luôn đáp ứng kịp thời những nhu cầu của trẻ nhưng
không vượt qua giới hạn, chăm sóc, yêu thương trò chuyện để mỗi ngày trẻ đến
lớp càng có thêm nhiều niềm vui, trẻ yêu thích đến lớp và ngày càng ngoan
ngoãn lễ phép hơn. Thậm chí có những cháu bị ốm đầu dán cao hạ sốt nhưng
sáng ngủ dậy vẫn đòi bố mẹ cho con đi học với cô giáo và các bạn chứ không
chịu ở nhà.
Sau khi các trẻ mới đã quen trường, quen lớp, quen bạn, tôi bắt đầu dạy trẻ
cách chào hỏi cô khi đến lớp, chào mẹ con đi học và thưa ba mẹ khi đi học về,
biết nói cảm ơn khi cô và mẹ cho quà, sữa, bánh…. Từ khi sử dụng biện pháp
trên vào đối với học sinh của lớp mình tôi thấy các cháu có sự tiến bộ rõ rệt đạt
kết quả rất tốt. Lớp tôi có 32 học sinh số cháu hứng thú đi học đạt 29 cháu bằng
91% so với số trẻ của lớp.
7: Tạo sự thích thú với trẻ qua giờ học, dạo chơi.
- Sau khi các cháu đã quen với môi trường lớp học, quen cô quen trường,
quen lớp, quen bạn, tôi bắt đầu dạy trẻ cách chào hỏi cô khi đến lớp, khi ra về,
chào mẹ con đi học và thưa bố mẹ con đi học về, biết nói cảm ơn khi cô và mẹ
cho quà, phát sữa. Từ đó dần đưa trẻ vào nề nếp học tập qua từng hoạt động học
trong ngày tạo sự hứng thú thoải mái không gây áp lực cho trẻ trong các hoạt
động học. Với nhiều hấp dẫn trẻ như: cô giáo đón bé trong những ngày hội ngày
lễ cô cài hoa lên áo bé hay tặng bong bóng cho bé. Có thể tổ chức các góc chơi
gây hứng thú cho trẻ như tô màu, vẽ, múa lân…
Qua các giờ học ngoài việc truyền tải kiến thức đến các cháu, thu hút các
cháu vào bài dạy của mình để các cháu không còn khóc và khi về nhà đòi bố mẹ

ngày mai con lại đi học với cô giáo. Tôi đã học tập nghiên cứu rất nhiều qua tài
liệu, công nghệ thông tin để tích lũy học hỏi kinh nghiệm cho mình những kiến
thức hay cách lên lớp tốt tạo sự thoải mái cho trẻ khi học tập không tạo áp lực
với trẻ.
Ví dụ: Qua giờ học vui nhộn như âm nhạc. Tùy vào từng chủ đề tôi áp
dụng làm những chiếc mũ xinh, hay những bộ quần áo ngộ nghĩnh, cho trình
diễn thời trang. Từ đó trẻ rất thích và hăng say học bài không tạo áp lực cho trẻ.

13


Hình ảnh: Trẻ đang hoạt động học.
Qua giờ văn học: Cô giáo luôn là người bạn tin cậy của trẻ khi đến lớp,
luôn thu hút trẻ vào những bài thơ câu chuyện, ca dao, đồng dao, hát ru nhằm
tạo sự quen thuộc như trẻ đang ở nhà với mẹ. Ngoài ra tôi còn sử dụng công
nghệ thông tin sử dụng Power Point áp dụng vào những bài dạy khiến hình ảnh
thêm sinh động rõ nét. Thay đổi nhiều hình thức trên bài dạy như các câu truyện
vừa sử dụng Power Point vừa sử dụng tranh, mô hình kết hợp hài hòa để tạo sự
tò mò đối với trẻ từ đó mỗi khi lên lớp tôi cảm thấy tự tin phấn khởi hơn khi
thấy các cháu chăm chú học tập.

Hình ảnh: Trẻ đang hoạt dộng học
Đối với những giờ học trầm: như nhận biết tập nói, hoạt động với đồ vật tôi
thường kết hợp các hoạt động âm nhạc, hay các trò chơi vào cho tiết học sinh
động không tạo sự nhàm chán đối với trẻ. Hỏi trẻ những câu hỏi đơn giản kích
thích trẻ trả lời. Tạo cho trẻ sự hứng thú khi học bài. Sử dụng những đồ chơi gây
hứng thú đối với trẻ.
- Về màu sắc: Sử dụng ba màu cơ bản để trẻ dễ ràng nhận biết ngoài ra còn
mở rộng một số màu khác để trẻ nhận biệt thêm.
14

- Chất liệu: Sử dụng nhiều chất liệu dễ kiếm dễ tìm.
- Đồ chơi đảm bảo tính giáo dục an toàn đối với trẻ.
Ví dụ: Hay đối với giờ học tạo hình:
Từ hoạt động tạo hình mà trẻ biết được thế giới tự nhiên, cuộc sống con
người vô cùng phong phú đa dạng và có mối quan hệ chặt chẽ với nhau từ đó trẻ
sẽ tái tạo những cảnh vật bằng sự cảm nhận ban đầu đầy ngộ nghĩnh hồn nhiên,
đáng yêu của tâm hồn trẻ thơ thông qua các sản phẩm của trẻ. Hoạt động tạo
hình giúp trẻ hiểu một cách sâu sắc về các mối quan hệ về sự vật, hiện tượng
xung quanh trẻ. Từ đó trẻ có thái độ tình cảm, các hành vi ứng xử tốt qua việc
thể hiện các sản phẩm tạo hình. Dạy vẽ còn giúp cho trẻ bước đầu làm quen với
các phương tiện và ngôn ngữ tạo hình như: Phát triển khả năng tri giác đồ vật về
hình dáng, đường nét, cấu trúc, màu sắc, hình thành cho trẻ các thao tác tư duy
nhằm phát triển khả năng sáng tạo. Với trẻ lứa tuổi nhà trẻ hoạt động tạo hình
bao gồm vẽ tô màu…thông qua hoạt động này giúp trẻ tìm hiểu khám phá, tái
tạo lại những sự vật hiện tượng của thế giới xung quanh hình thành cho trẻ xúc
cảm, tình cảm, trẻ nhận thức được cái đẹp, biết yêu quý sáng tạo ra cái đẹp, biết
trân trọng những sản phẩm của mình làm ra, từ đó trẻ biết yêu lao động, biết giữ
gìn đồ dùng đồ chơi.

Hình ảnh trẻ đang hoạt động tạo hình
* Giờ dạo chơi:
- Tiếp đến tôi sẽ bế trẻ ra sân chơi, trò chuyện hoặc cho trẻ xem cảnh vật
xung quanh sân trường, chơi đu quay, chơi nhà bóng… kể chuyện cho bé nghe,
việc này sẽ gây hứng thú và cảm tình của trẻ. Tổ chức các trò chơi quen thuộc
như trò chơi dân gian: mèo đuổi chuột, chi chi chành chành, dung dăng dung
dẻ…. mà trẻ đã được bố mẹ đã cho trẻ chơi rồi khi trẻ đã quen dần ở các buổi
tiếp theo tôi mới tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi mới. Trò chuyện cùng với trẻ
theo các chủ đề mà cô giáo đã dạy.

15


Hình ảnh: Trẻ dạo chơi cùng cô ngoài trời.
Từ khi sử dụng biện pháp trên vào đối với học sinh của lớp mình tôi thấy
các cháu có sự tiến bộ rõ rệt đạt kết quả rất tốt. Lớp tôi có 32 học sinh số cháu
hứng thú đi học đạt 29 cháu bằng 91% so với số trẻ của lớp.
8: Tuyên truyền kết hợp với phụ huynh.
Để cùng cô giáo đưa các cháu vào nề nếp học tập hứng thú đi học thì mỗi
phụ huynh cũng góp phần không nhỏ. Tôi cùng với giáo viên phụ củ lớp luôn
động viên phụ huynh đưa con đi học đều để tạp cho các cháu thói quen trong
học tập. Trước hết, nhà trường phải giúp phụ huynh nắm được quy định của
trường, chế độ ăn, lịch sinh hoạt của học sinh. Sau đó, cha mẹ sẽ tập cho bé sinh
hoạt ở nhà gần giống như ở trường (ví dụ: 7g30 là hết đón bé tập cho cháu thới
quen ăn sáng để đi học đúng giờ), tập cho bé một số thói quen ăn, ngủ, vệ sinh...
(khi ăn không làm rơi vãi cơm, ngủ trên sạp giường chứ không nằm võng hay
nôi, biết ngồi bô...). Nói chuyện với bé về những điều thú vị ở trường mầm non
(chứ đừng dọa: “Con hư ba mẹ sẽ cho con đi trường mầm non” tạo ấn tượng
không tốt cho bé). Song song đó, hằng ngày phụ huynh cũng nên đưa bé đến
trường chơi vào giờ trả trẻ. Bé sẽ chơi ngoài sân hoặc vào trong lớp học để làm
quen với cô giáo, với đồ dùng, đồ chơi...
Cùng cô động viên khích lệ trẻ phối kết hợp liên hồi biết được những phản
ứng của trẻ để có cách khắc phục có hiệu quả hơn. Phụ huynh - Chụp ảnh của trẻ
gửi cô giáo để cô dán ảnh của trẻ vào góc hoạt động trong ngày của trẻ. Tôi
động viên phụ huynh mỗi tuần một tối cho các cháu học bài như vẽ tranh tùy
vào sở thích mỗi cháu. Cháu thích vẽ gì nên để cháy vẽ bố mẹ nên hướng dẫn
cháu tô vẽ thế nào cho đẹp. Hay cho trẻ hát cho bố mẹ, cả nhà cùng nghe động
viên khích lệ trẻ. Sáng mai trao đổi cùng cô giáo động viên khuyến khích trẻ,
đưa sản phẩm trẻ làm cho cô để cô trang trí lớp. Dùng chính đồ dùng mà trẻ
mang đến cho trẻ chơi. - Cho phụ huynh xem những sản phẩm tạo hình của trẻ

mà trẻ làm được trong giờ học. Điều đó vừa tạo cho phụ huynh sự tin tưởng ở cô
giáo vừa tạo cho cho trẻ sự thoải mái thích thú và muốn được đi học.
16


Từ những biện pháp trên mà các cháu lớp tôi kể cả việc đến lớp cũng như
trong học tập đều đạt kết quả rất tốt. Điển hình như ở hội thi ‘Bé khỏe - Bé khéo
tay” cấp trường các cháu dự thi với phần thi năng khiếu Aerobic đầy tự tin trên
sân khấu. Biễu diễn một cách tự nhiên đúng nhạc, điệu múa uyển chuyển không
kém các anh chị lớp lớn.

Hình ảnh : Trẻ dự thi năng khiếu Aerobic.
Các bé không những thể hiện tốt ở phần thi màn chào hỏi mà còn rất tự tin
ở những phần thi tiếp theo như thi cá nhan, thi chung sức. Thể hiện hết khả năng
của mình với bản lĩnh đầy tự tin của các bé. Và lớp tôi cũng đạt giải 3 cấp
trường.

Hình ảnh: Bé dự thi phần thi cá nhân
Nhìn các cháu nhà trẻ đi thi ai cũng nghĩ rằng cháu nhỏ như thế thì đi thi
làm sao có người còn nói đùa ‘lên thi khóc ấy’ nhưng khi nhìn các cháu tự tin
17


lên biểu diễn màn chào hỏi cũng như các phần thi tiếp theo ai cũng nhìn nhau
cười khen ‘bé mà giỏi thật’. Điều đó cũng làm cho phụ huynh yên tâm và phấn
khởi rất nhiều khi gửi con cho cô giáo. Lớp tôi cũng dần thu hút được rất đông
các cháu đến lớp học. và một điều thường không hay thấy ở lớp nhà trẻ đó là các
cháu lớp tôi còn đi học rất đều. Từ khi sử dụng biện pháp trên vào đối với học
sinh của lớp mình tôi thấy các cháu có sự tiến bộ rõ rệt đạt kết quả rất tốt. lớp tôi
có 32 học sinh số cháu hứng thú đi học đạt 30 cháu bằng 94% so với số trẻ của

lớp số phụ huynh phấn khởi cùng con em mình đạt 100%.
Từ đây tôi cảm thấy rất vui và phấn khởi khi mình đã đưa ra được những
biện pháp để giúp các cháu thích được đến lớp hơn.
IV. KIỂM NGHIỆM:
Qua một thời gian áp dụng những biện pháp trên, cùng với sự chỉ đạo của
Ban giám hiệu nhà trường, sự hổ trợ góp ý của các bạn đồng nghiệp trong
trường. Lớp học của tôi đã thu hoạch được những kết quả như sau:
- Đối với giáo viên:
+ Nắm chắc tâm lý của từng trẻ, phương pháp giúp cho trẻ thích đến lớp.
+ Có nhiều kinh nghiệm trong việc chiêu sinh trẻ đến lớp học.
+ Nâng cao kinh nghiệm trong giảng dạy, cũng như trong việc chăm sóc trẻ
hàng ngày..
- Đối với trẻ:
+ Qua một thời gian áp dụng những biện pháp trên tôi nhận thấy trẻ tôi
đang dạy có khả năng giao tiếp mạnh dạn hơn, thích được đi học hơn. Có cháu
bị ốm, sốt bố mẹ bảo con ốm nghỉ ở nhà với mẹ nhưng không đồng ý và đòi mẹ
đến lớp để học bài cùng cô giáo và các bạn.
+ Biết thể hiện tình cảm giao lưu giữa bạn bè, giữa trẻ và cô, thích chơi
cùng bạn và biết được nhiệm vụ của mình và bạn trong khi chơi, có thái độ tự
giác cùng bạn đến góc chơi, hứng thú trong khi chơi và có ý thức giữ gìn đồ
dùng, đồ chơi. Biết chia sẻ phân vai chơi cùng nhau một cách hòa đồng hơn.
Sau khi áp đầu năm dụng các biện pháp của mình vào việc giúp trẻ ham
thích đến lớp học kết quả đạt được trên trẻ so với kết quả khảo sát.
Trẻ hứng thú đi hoc
Tổng số trẻ Kết quả đầu Kết quả cuối
năm
năm
SL
%
SL %

32
8
25
29
91

Trẻ chưa hứng thú đi học
Kết quả đầu
Kết quả
năm
cuối năm
SL
%
SL %
24
75
3
9

Có được kết quả trên là nhờ sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà
trường đã tạo điều kiện về cơ sỡ vật chất cũng như mọi điều kiện, góp ý cho tôi

18


và thường xuyên thăm lớp của các trường bạn để tôi học hỏi đúc rút kinh
nghiệm vào việc giúp trẻ thích đến lớp.
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
* Kết luận:
Sau khi nghiên cứu đề tài trên, cũng như áp dụng một số biện pháp trên vào

việc ‘đưa trẻ thích được đến lớp học’của lớp tôi nói riêng tôi đã rút ra được một
số kinh nghiệm:
- khảo sát để trẻ nắm chắc tình hình tâm lý trẻ nhất là trẻ nhà trẻ.
- Giáo viên luôn nghiên cứu kỹ các phương pháp để hướng dẫn trẻ thực
hiện.
- Cần học hỏi và nâng cao nghệ thuật lên lớp, trong cách ứng xử tình huống
sư phạm. Dạy trẻ có kế hoạch bồi dưỡng thêm những trẻ yếu hơn tiếp thu chậm.
Luôn khuyến khích động viên khen ngợi trẻ tạo sự hứng thú cho trẻ.
- Xây dựng môi trường học tập.
- Kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong công tác chăm sóc
giáo dục trẻ làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho viêc chơi và học của trẻ.
Hơn nữa việc đưa trẻ thích đến lớp là vô cùng quan trọng hàng ngày đối
với trẻ. Vì thế là một giáo viên cần xác định đây là nhiệm vụ quan trọng phải
khắc phục mọi khó khăn chuẩn bị tốt đồ dùng, đồ chơi để tổ chức cho trẻ hoạt
động hàng ngày tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc với các hoạt động hàng ngày
bằng nhiều hình thức khác nhau. Qua việc thực hiện áp dụng biện pháp mới tôi
thấy trẻ thích chơi hơn, sáng tạo hơn, linh động hơn, nhanh nhẹn hơn, thay vào
sự nhàm chán của trẻ ở những năm học trước bằng những sự hứng thú, tập
trung, giúp trẻ chơi với đồ chơi thể hiện được sự khéo léo, sự giao lưu giữa bạn
bè và trẻ.
Giúp cho giáo viên thêm phần khéo léo, sáng tạo trong việc tìm ra các giải
pháp để thực hiện tốt chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ.
Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ của bản thân đã áp dụng vào việc đưa
trẻ ham thích được đến lớp và cũng có một số kinh nghiệm rút ra từ thực tế của
lớp học để áp dụng vào. Bản thân tôi sẽ cố gắng học hỏi hơn nữa để tìm ra
những giải pháp tối ưu nhằm đáp ứng nhu cầu cho trẻ theo chương trình hiện
hành.
Từ những cơ sở thực tiễn trên, tôi nhận ra rằng giữa giáo viên, nhà trường,
gia đình trẻ phải có sự thống nhất trong toàn bộ quá trình chăm sóc, bảo vệ và
giáo dục trẻ em ở cả hai môi trường: trường mầm non và gia đình. Trẻ mầm non

còn rất non nớt, không thể tự phát triển mà có vai trò dẫn dắt của người lớn .Vì
vậy việc giáo dục mầm non phải thể hiện được vai trò chủ đạo của giáo viên,
đưa ra những yêu cầu phù hợp với đặc điểm cá nhân, vốn sống của trẻ. Qua các
bước phân tích trên, tôi đã rất đạt hiệu quả trong việc thu nhận trẻ mới và rất
19


mong sẽ có nhiều phụ huynh tin yêu gửi con luôn an tâm về cách chăm sóc, giáo
dục trẻ theo các hướng đã đề ra.
*Ý kiến đề xuất.
- Đối với phòng giáo dục.
Đề nghị với phòng giáo dục huyện nga sơn và các cấp trên quan tâm hơn
nữa đến các tài liệu dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động hàng ngày của trẻ nhà
trẻ. Để giáo viên có tài liệu tham khảo nâng cao nghiệp vụ của mình.
- Đối với nhà trường
Đề nghị ban giám hiệu trường tạo điều kiện cho chị em được dự giờ thăm
lớp nhiều hơn. Đặc biệt là đối với hoạt động giúp trẻ ham thích đi học để chị em
học hỏi vận dụng kiến thức vào thực tế cho mình tốt hơn.
Do đặc thù nghề nghiệp làm cả ngày, học sinh thì nhỏ nên thời gian chăm
sóc trẻ nhiều. Thời gian dành cho việc học tập, tham khảo tài liệu cũng như làm
đồ dùng còn rất hạn chế, Kiến nghị các cấp cho nhà trường được hợp đồng thêm
giáo viên để tạo điều kiện giáo viên làm việc và học tập được tốt hơn.
Nga Bạch, ngày 22 tháng 3 năm 2015
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết, không sao chép
nội dung của người khác.
Người viết

Hoàng Thị Thanh Thủy

20