Luận văn giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng tại ngân hàng thương mại cổ phần hàng hải chi nhánh hà nội

B GIÁO D

O

IH
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P
TÀI:

GI I PHÁP NÂNG CAO CH
NG CHO VAY
TIÊU DÙNG T
IC
PH N HÀNG H I CHI NHÁNH HÀ N I

SINH VIÊN TH C HI N :
MÃ SINH VIÊN
: A18287
CHUYÊN NGÀNH
: TÀI CHÍNH

HÀ N I

2014

N
NGÂN HÀNG


B GIÁO D

O

IH
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P
TÀI:

GI I PHÁP NÂNG CAO CH
NG CHO VAY
TIÊU DÙNG T
IC
PH N HÀNG H I CHI NHÁNH HÀ N I

Gi
ng d n : Th.s Ph m Th B o Oanh
Sinh viên th c hi n
:
n
Mã sinh viên
: A18287
Chuyên ngành
: Tài chính Ngân hàng

HÀ N I

2014

Thang Long University Library

L IC
L

u tiên, em xin chân thành c

m Th B

u

th i gian, tâm huy
ch a k p th

ng d n, ch b o nh
m cịn thi
em có th s a
em hồn thi n khóa lu n này m t cách t t nh t.
il ic
i Ban giám hi u và các th y cô giáo Khoa Kinh t

- Qu n lý T
và kinh nghi

ih

khóa lu n này.
Bên c
cơng tác t

n tình truy n d y cho em nh ng ki n th c
om
u ki n thu n l
em th c hi n
c bi t c
o cùng các cô chú, anh ch
i c ph n Hàng H i Chi nhánh Hà N i

, b o ban em trong quá trình th c t p t
tài này.
Cu i cùng, xin g i l i c

t

em hoàn thành t t
ng h

ng

viên em trong su t q trình th c hi n khóa lu n.
Sinh Viên
n


L
n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s h
tr t
ng d n và khơng sao chép các cơng trình nghiên c u c
i
khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g

c
trích d n rõ rang.
Tơi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l

oan này!
Sinh viên
n

Thang Long University Library


M CL C
T S

LÝ LU N V

CHO VAY TIÊU DÙNG VÀ

CH
NG CHO VAY TIÊU DÙNG C A NGÂN HÀNG
I .1
1.1. Ho
ng cho vay tiêu dùng c
i ................................. 1
1.1.1. Khái ni m cho vay tiêu dùng ............................................................................... 1
m và vai trò c a cho vay tiêu dùng ......................................................... 2
m c a cho vay tiêu dùng........................................................................ 2
1.1.2.2. Vai trò c a cho vay tiêu dùng ............................................................................ 3
1.1.3. Nguyên t
u ki n cho vay tiêu dùng ........................................................ 4

1.1.3.1. Nguyên t c cho vay tiêu dùng ............................................................................ 4
u ki n cho vay tiêu dùng .............................................................................. 6
1.1.5. Các bi

.................................................................. 7
m b o ti n vay ......................................................................... 8
m b o b ng tài s n ..................................................... 8
m b o b ng tài s n........................................... 9

1.1.6. Quy trình cho vay tiêu dùng ................................................................................ 9
1.1.7. Phân lo i cho vay tiêu dùng .............................................................................. 13
c hoàn tr ................................................................. 13
vào m
................................................................................. 13
vào ngu n g c c a kho n n .............................................................. 13
theo th i gian cho vay......................................................................... 14
theo lo i ti n ....................................................................................... 14
1.1.7.6.

theo nhóm n ....................................................................................... 14

1.2. Ch
ng cho vay tiêu dùng c
i .............................. 15
1.2.1. Khái ni m v ch
ng cho vay tiêu dùng ..................................................... 15
a vi c nâng cao ch
1.2.3. Các ch
1.2.3.1. Ch
1.2.3.2. Ch

ng cho vay tiêu dùng ............................... 16
ng cho vay tiêu dùng ....................................... 16
nh tính ............................................................................................. 16
ng .......................................................................................... 18

1.2.4. Các nhân t
n ch
ng cho vay tiêu dùng ............................ 22
1.2.4.1. Các nhân t khách quan .................................................................................. 22
1.2.4.2. Các nhân t ch quan ...................................................................................... 23
C TR NG CHO VAY TIÊU DÙNG VÀ CH

NG CHO

VAY TIÊU DÙNG T
I C PH N HÀNG H I
CHI NHÁNH HÀ N I ............................................................................................... 25
2.1. Khái quát v
i c ph n Hàng H i Chi nhánh Hà N i


...................................................................................................................................... 25
nh chung trong cho vay tiêu dùng c
ic
ph n Hàng H i Chi nhánh Hà N i......................................................................... 26
2.2.1. Nguyên t
u ki n cho vay tiêu dùng ...................................................... 26
ng cho vay tiêu dùng ............................................................................. 27
....................................................................... 27

nh v nh ng bi
m b o ti n vay.............................................. 27
2.2.5. Quy trình cho vay tiêu dùng .............................................................................. 28
2.2.6. Các s n ph m cho vay tiêu dùng ...................................................................... 29
2.3. Tình hình cho vay tiêu dùng c
i c ph n Hàng H i
Chi nhánh Hà N i
- 2013 ......................................................... 30
2.3.1. Tình hình doanh s cho vay tiêu dùng ............................................................. 30
2.3.2. Tình hình doanh s thu h i n cho vay tiêu dùng ........................................... 31
cho vay tiêu dùng .................................................................. 32
2.4. Tình hình ch
ng cho vay tiêu dùng c
Hàng H i Chi nhánh Hà N i
n

i c ph n
- 2013 ..................................... 46

2.4.1. Các ch
ng cho vay tiêu dùng t
m i c ph n Hàng H i Chi nhánh Hà N i
- 2013 ................ 46
2.4.1.1. Ch
nh tính ............................................................................................. 46
2.4.1.2. Ch
ng .......................................................................................... 48
ng cho vay tiêu dùng t

i c ph n

Hàng H i Chi nhánh Hà N i
- 2013 ..................................... 53
2.4.2.1. K t qu
c ............................................................................................. 53
2.4.2.2. H n ch còn t n t i.......................................................................................... 54
2.4.2.3. Nguyên nhân c a h n ch ................................................................................ 55
T S

GI I PHÁP NÂNG CAO CH

NG CHO VAY

TIÊU DÙNG T
I C PH N HÀNG H I CHI
NHÁNH HÀ N I ........................................................................................................ 60
ng cho vay tiêu dùng c
i c ph n Hàng H i
Chi nhánh Hà N i .................................................................................................... 60
3.2. M t s gi
n nh m nâng cao ch
ng cho vay tiêu dùng t i
i c ph n Hàng H i Chi nhánh Hà N i ........................... 61
3.2.1. Nâng cao hi u qu c a chính sách cho vay ..................................................... 61
3.2.2. Tuân th nghiêm túc quy trình cho vay ........................................................... 61
ng tính xác th c trong công tác th
m
b o ................................................................................................................................ 62
3.2.4. Giám sát ch t ch ho
ng sau khi cho vay .................................................. 63

Thang Long University Library


y m nh công tác ki m tra, giám sát n i b .................................................. 64
3.2.6. Nâng cao ch
ng nhân s ........................................................................... 65
3.2.7. H n ch r

n t khách hàng ................................................................... 65

3.3. M t s ki n ngh ................................................................................................... 66
3.3.1. Ki n ngh v i Chính ph ................................................................................... 66
3.3.2. Ki n ngh v
c ................................................................ 67
3.3.3. Ki n ngh v

i c ph n Hàng H i .............................. 69


DANH M C VI T T T

Ký hi u vi t t t
CBTD

Cán b tín d ng

CVTD

Cho vay tiêu dùng

DPRR

D phịng r i ro

HMTD

H n m c tín d ng

Maritime Bank

Ngân hàng

i c ph n Hàng H i

NHNN

c

NHTM

i

NHTW
TMCP

i c ph n
Tài s

mb o

Thang Long University Library


DANH M C CÁC B NG BI U
1.1. Quy trình cho vay tiêu dùng ......................................................................... 10
2.1. Quy trình cho vay tiêu dùng t i ngân hàng TMCP Hàng H i Chi nhánh Hà
N i ................................................................................................................................. 28
B ng 2.1. Tình hình doanh s
2013 ............. 30
B ng 2.2. Tình hình doanh s thu h i n cho vay tiêu dùng ......................................... 31
B
B

2013 ........................................................................................... 31
2013 .................. 33
cho vay tiêu dùng phân lo i theo m
d ng v n giai
2013 .................................................................................................. 35

B

cho vay tiêu dùng phân lo i theo th i h n cho vay
n
2013 ........................................................................................................... 38

B

cho vay tiêu dùng phân lo
m b o ti n

2013 ..................................................................................... 40

m 2011

B
cho vay tiêu dùng phân lo i theo lo i ti
n
2011 2013 ................................................................................................................... 42
B
cho vay tiêu dùng phân lo i theo nhóm n
2011 2013 ................................................................................................................... 44
B ng 2.9 Các h s
ng ch
2013 .............. 48
B ng 2.10 Vòng quay v
B

2013 .................................... 50
n 2011 2013 ....................... 52


L IM
1. Tính c p thi t c
Cho vay là ho
l n nh

U

tài
n trong ho

i. Song ch

ng kinh doanh, mang l i thu nh p
ng cho vay c a các NHTM Vi t

Nam còn th p. Theo báo cáo c a y ban Giám sát tài chính qu c gia t l n x u c a
ng v i 270.000 t
l này có chi u
ng gi
ph
thơng qua vi

c gi m còn khá th p và vi c gi m n x
c ch
ng cho vay mà m t ph n quan tr ng là
u ch nh k thu t n
u l i n , s d ng d phòng r i ro trong
u này s d

ng x u trong ho

ng kinh doanh

ngân hàng, mang l i các kho n t n th t và gây m t an toàn trong ho
c
ng cho vay tiêu dùng c

ng kinh doanh
i

uv
b t c p còn t n t i, mang l
kinh doanh c a ngân hàng.

i ro cao trong ho

ng

Sau m t th i gian h c t p trên gh
ng cùng v i kho ng th i gian th c
t p, tìm tịi và h c h i t i Ngân hàng TMCP Hàng H i Chi nhánh Hà N i, em nh n
th
u có s quan tâm n ho
ng cho vay tiêu dùng
ch t
ng c a ho
ng cho vay này chi nhánh cịn th p,
i c n có nh ng gi i pháp
nâng cao ch
ng cho vay tiêu dùng. T nh ng lý do trên, em quy
nh
l a ch
tài:
i pháp nâng cao ch
TMCP Hàng H i - Chi nhánh Hà N i
ob
i h c c a mình.

ng cho vay tiêu dùng t i Ngân hàng
tài cho khóa lu n t t nghi

2. M c tiêu nghiên c u c a khóa lu n
tài khóa lu n t p trung làm rõ ba m c tiêu sau:
- L
NHTM.
-

lý lu n v cho vay tiêu dùng và ch

ng cho vay tiêu dùng c a

c tr ng cho vay tiêu dùng và ch

dùng c a Ngân hàng TMCP Hàng H i

Chi nhánh Hà N i, t

ng cho vay tiêu
ng h n ch

còn t n t i và nh ng nguyên nhân c a h n ch trong cho vay tiêu dùng c a
.
- T nh ng h n ch và nguyên nhân
s
t s gi i pháp nh m nâng
cao ch

ng cho vay tiêu dùng t i Ngân hàng TMCP Hàng H i Chi nhánh Hà N i.
ng, ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u: Cho vay tiêu dùng và ch

Ngân hàng TMCP Hàng H i Chi nhánh Hà N i.
Ph m vi nghiên c u: Cho vay tiêu dùng và ch

ng cho vay tiêu dùng c a
ng cho vay tiêu dùng c a

Ngân hàng TMCP Hàng H i Chi nhánh Hà N i t

Thang Long University Library


u
Khóa lu n s d ng k t h p nhi
d

c u sau:
ng kê mô t : thu th p thông tin, s li u v cho vay tiêu dùng
ng cho vay tiêu dùng t i Ngân hàng TMCP Hàng H i Chi nhánh Hà N i

và ch

và xem xét s
th
.
ch
bi

ch y u s

i c a s li
c tình hình cho vay tiêu dùng và ch

y bi
mc a
ng cho vay tiêu dùng t i

s d ng các s li u v tình hình cho vay tiêu dùng và
ng cho vay tiêu dùng
so sánh v i nhau nh
ng, m
ng c a các ch tiêu phân tích. T

dùng và ch
N i.

n xét tình hình cho vay tiêu

ng cho vay tiêu dùng t i Ngân hàng TMCP Hàng H i

t ng h p, phân tích:
giá các thơng tin và s li
y

cý

Chi nhánh Hà

ng h
, nguyên nhân c a s bi n

ng các con s
có s hi u bi t c th v
, rút ra nh
n
pháp nh m kh c ph c, nâng cao ch
ng cho vay tiêu dùng t i Ngân hàng TMCP
Hàng H i Chi nhánh Hà N i.
5. K t c u khóa lu n
Ngồi l i m
u, k t lu n, danh m c các t vi t t t, danh m c b ng bi u và
th , k t c u c a khóa lu n bao g m ba

in

ts
tiêu dùng c
N

lý lu n v cho vay tiêu dùng và ch
ng cho vay
i.
c tr ng cho vay tiêu dùng và ch
ng cho vay tiêu dùng t i

i c ph n Hàng H i Chi nhánh Hà N i.
t s gi i pháp nâng cao ch
ng cho vay tiêu dùng t i Ngân
i c ph n Hàng H i

Chi nhánh Hà N i.


TS
CH

LÝ LU N V CHO VAY TIÊU DÙNG VÀ

NG CHO VAY TIÊU DÙNG C

I

1.1. Ho
ng cho vay tiêu dùng c
i
1.1.1. Khái ni m cho vay tiêu dùng
Ngân hàng là m t doanh nghi p, t ch c kinh t v i ho
cho vay.
c
c coi là m t trong các nghi p v truy n th ng c a
NHTM
vay
tr ng, t o kh

c hình thành ngay t bu
a các ngân hàng. Nghi p v cho
là ho
ng ph c t p nh
i là ho
ng kinh doanh quan

sinh l i cao nh t cho các NHTM.

i u 4 Lu t các t ch c tín d ng s 47/2010/QH12
th c c p tín d

nh: cho vay là hình

c cam k t giao cho khách hàng m t

kho n ti
s d ng vào m
nh trong m t th i gian nh
nh theo th a
thu n v i ngun t c có hồn tr c g c và lãi.
y, có th hi u khái ni m cho vay c a NHTM là quan h gi a m t bên là
i cho vay (NHTM) và m
s v n vay trong th i gian nh

nh v i cam k t c

s d ng m t
c g c và

n h n. Cho vay là quy n c a NHTM, vì v y NHTM có quy n u c u khách
hàng ph i tuân th nh
u ki n mang tính pháp lý nh
m b o vi c tr n .
Ngày nay ngoài các doanh nghi p, t ch c kinh t
n vay v
ho

ng kinh doanh cịn có các cá nhân, h
n NHTM vay v i m
tiêu dùng. Có th th y, kinh t ngày càng phát tri n, m c s ng xã h i ngày càng cao
thì nhu c u chi tiêu mua s m c
th

m b t th i
i v i các khách hàng

ch v

cá nhân, h
ng nh ng nhu c u c p thi t c
ng th
l i l i nhu n l n cho ngân hàng. Cho vay tiêu dùng là m t s n ph m c a cho vay nh m
ng nhu c u chi tiêu c a khách hàng là cá nhân, h
v im
i
dùng mà không kinh doanh. Các kho n vay tiêu dùng là ngu n tài chính quan tr ng
i tiêu dùng có th chi tiêu, trang tr i các nhu c u cho cu c s ng mà h
th có ngay m t kho n tài chính l n, ví d
i, du h c, du
l ch, y t , các kho n chi tiêu l
T nh ng khái ni m chung v cho vay và m
d ng v n tiêu dùng c a
khách hàng, ta có th hi u cho vay tiêu dùng c a NHTM là m t trong các hình th c
c p tín d ng
h

giao ho c cam k t giao cho khách hàng (cá nhân hay

n s d ng m
ng giá tr (ti n) nh
nh trong m t kho ng th i

nh
c, v i nh ng tho thu
t (v s ti n vay,
th i gian vay, lãi su t ph i tr
v i nguyên t c ho n tr c g c và lãi nh m giúp cho
1

Thang Long University Library


khách hàng có th s d ng nh ng hàng hoá và d ch v
tr , t

u ki n cho h có th

ng ch

c khi h có kh

ng cu c s

.

1.1.2.
m và vai trò c a cho vay tiêu dùng
1.1.2.1.

m c a cho vay tiêu dùng
Ch ph c v
ng khách hàng
: Cho vay tiêu dùng là ho
tr
ng nhu c u v
tiêu, ph c v nhu c u cu c s ng, giúp nâng cao ch

ng tài

th c hi n các vi c chi
ng cu c s ng c a khách hàng

c tài chính c a khách hàng có th th a m
ng cho vay kinh doanh, CVTD c a NHTM ch
ng t i ph c v m
ng khách hàng duy nh
m cá nhân và h

i ho t
i
n kinh

t .
M
cho vay ph c v tiêu dùng: M
m
dùng c a cá nhân, h
i xu t phát t m c
m

ng nhu c u tiêu

ph thu c vào nhu c u c a t
i
c thu nh
dân trí

ng khách hàng và chu k kinh t c

t
ng l
n nhu c u vay tiêu dùng. Nh
vay nhi
i thu nh
a mình.
h c v n cao, vi
n là m t cơng c

i có thu nh
i v i nh
cm cs

ch không ph i m t l a ch n chi tiêu
ng h p kh n c p.
Th
ng: Cho vay tiêu dùng có th

ng
n

ng,

ng n h n, trung h n và dài h n. Cho vay tiêu dùng ng n h n là kho n cho vay có th i
gian nh
c b ng 12 tháng. Cho vay tiêu dùng trung h n có th i gian cho vay t
n. Vi c ngân hàng cho khách
hàng vay v n v i th i gian ng n, trung hay dài h n ph thu c vào m
v nc
n c ah .

d ng

Ngu n tr n t thu nh p hàng tháng c a khách hàng: Cho vay tiêu dùng là
kho n cho vay cá nhân, h
im
nên,
ngu n tr n c a khách hàng không gi
thu c vào k t
qu ho

ng c a công vi c mà ph thu c vào thu nh p c

v y, nh ng khách hàng có vi c làm, m c thu nh p
nh và có trình
nh ng tiêu chí quan tr ng NHTM quy
nh cho vay.

i vay. Vì
h c v n là

R i ro trong cho vay cao: Cho vay tiêu dùng r
vay kinh doanh do
nh ng nguyên nhân khách quan và ch quan. Nh ng nguyên nhân khách quan có th
n r i ro cho các kho n vay là tình hình kinh t
t n, thiên tai, tình tr ng
th t nghi
ng s c kho , tình hình cơng vi
cc
i vay
có
ng tr c ti
n r i ro c a món vay. R i ro c a NHTM trong quá trình cho
vay tiêu dùng m t ph

c, cu c s ng c a khách hàng. N u
2


khách hàng vay tiêu dùng g p ph i r i ro trong công vi

m t vi c làm, gi m

n vi c tr n
ic

t cân

khi n NHTM g p r i ro trong vi c thu n .
ng nh : So v i ho
ng cho vay kinh doanh, s ti n

ng có quy mơ nh . Do các cá nhân, h
vay nh m m c

Quy mô kho
c

giá tr hàng hóa d ch v tiêu dùng là khơng q l n
tích
c, ngân hàng ch

s
cho vi
các kho
S

c s n ph m là d dàng
ng nh .
ng món vay l n: T t c

dùng cho b n thân

i h tr
nên quy mô

u có nhu c u, k ho ch chi tiêu tiêu

. V i m i cá nhân, h khơng ch có m t nhu c u tiêu dùng

mà có th có r t nhi u nhu c
nên vi

n ngân hàng vay v
nhu c u c a h . Vi c nhu c

mv td
chi tiêu, c n có th
ng án hi u qu nh
ng ngay
i ngày càng nhi u d
n càng nhi u món vay

c ah

i v i ngân hàng, t
ng món vay tiêu dùng t i NHTM l n.
Chi phí cho vay l n: Các kho n cho vay tiêu dùng có chi phí l
r i ro
cao. Quy mơ kho n cho vay
ng không l n trong khi ngân hàng ph i t n
nhi u th i gian và nhân l
u tra, thu th p thơng tin cá nhân, kh
,
m
uy tín c a ch th vay ti
qu n lý các kho n cho vay, do v y
mà chi phí CVTD là r t l n. Nh ng nguyên nhân này làm chi phí cho vay tiêu dùng
u mà khơng th tránh kh i.
Lãi su t ti n vay cao: Ngân hàng có th s d ng nhi
tính lãi su t th c t
i v i cho vay tiêu dùng. Tuy nhiên, h u h
u

nh lãi su t th c t d a trên lãi su
n c ng v i ph n l i nhu n c n biên và
ph

p r i ro, công th c t
Lãi su
R i ro t n th t d ki n + Ph n bù kì h

:
ng v
ng khác +
i v i các kho n cho vay dài h n + L i

nhu n c n biên.
ng có chi phí cho vay l n và
r
i các
c s n xu t kinh doanh, th nên lãi su t cho vay tiêu dùng

lo

c khác.
1.1.2.2. Vai trò c a cho vay tiêu dùng
i v i n n kinh t
nhanh quá trình tiêu th

i vi
y
y s n xu t kinh doanh làm cho n n kinh t

phát tri n. Các nhà s n xu t kinh doanh s

i m r ng phát tri n, nâng cao hi u
3

Thang Long University Library


qu s d ng v n và kh

nh tranh trong vi c cung ng s n ph m.
n t

ng ti

n liên t c, tránh tình tr ng
ng v n trong
dân và ti n s
s d ng
i ích cho xã h
i dân.
, thơng qua ho
ng cho vay tiêu dùng, các
n kích c u
trong n n kinh t
t m c tiêu kinh t

c c nh tranh c

c, t

tr Nhà

c

p bìn

iv

i

ng khách hàng m i, t

nh tranh gi a các NHTM
c
r ng quan h v i khách hàng. V i vi c cung c p

s n ph

c s n ph m giúp phân tán r i ro trong ho t

ng kinh doanh, góp ph n quan tr
ng thu nh
. Không
ch v y, vi c NHTM cung c p s n ph m CVTD còn giúp ngân hàng m r ng m i quan
h v i khách hàng, thu hút thêm khách hàng m i s d ng s n ph m cho vay c a ngân
n ph m tài chính khác. T
ph n, t o s c m nh c nh tranh v i các ngân hàng khác trên th
ng.
t công c marketing r t hi u qu , nhi

is
bi t t i ngân hàng.
s
c ngu n g i ti n c a dân
n v n kinh doanh cho chính ngân hàng.
i v i khách hàng
Xã h i ngày càng phát tri n, m c s
u v tiêu
dùng hàng hóa c
i
i khơng ch
no m c
p, v t d ng xung quanh ph i nhi u ti
ph i có ngu

l

t nhi
ít nh

ng nh ng nhu c u t t thi

i nhu c u
,

m chí là tiêu dùng các hàng hóa xa x
c
l n
ng nhu c u tiêu dùng c a khách hàng s t n r t
nhi u th i gian, công s c khi

i tiêu dùng tr nên ái ng
c a mình. Nh

i có th

ng th các ti

ti n và trong m t s tình hu ng c p bách có th
kinh phí
c nhu c u v h c t p, y t . Không ch v y, vi c th a mãn nhu c
t
ng l
i tiêu dùng ph
các d
nh tiêu dùng ti p theo.

u làm vi

c khi
trang tr i
cs

tr n và th c hi n

1.1.3. Nguyên t
u ki n cho vay tiêu dùng
1.1.3.1. Nguyên t c cho vay tiêu dùng
m b o an tồn v n, trong q trình cho vay tiêu dùng các NHTM luôn ph i
tuân th nh ng nguyên t c:
4

-

Ti n vay ph

cs d

a thu n trong h

ng cho

vay.
Theo nguyên t c này thì m i kho
.M
d ng v
vay. Khi m
n vay tiêu dùng c
xem xét m
nh ng m

u ph

d ng v n có phù h p v
p v i lu

cv m c
ngân hàng xem xét cho
c các nhân viên tín d ng ki m tra,
nh pháp lu t hay khơng. Khi

nh thì c n ph i d a

vào kh

n c a khách hàng thì ngân hàng m i có th
m b o kh
in
a, m
d ng v n va
NHTM ki m tra,
giám sát kho n vay, phát hi n r
n pháp phòng ng a nh
ch n và h n ch t n th t cho ngân hàng. B i v y, cá nhân, h
v
c khi vay ph i trình bày v i ngân hàng m
k ho ch, d
nh tiêu dùng, các h

vay v n, g i cho ngân hàng
ngân hàng

xem xét, cho vay. Khi cho vay, ngân hàng c n ph i l p h
hàng ph i cam k t s d ng v
im
ph

u vay

ng cho vay và khách
th o v i ngân hàng và

c ghi trong h

ng.
c ti n vay khách hàng ph i s d
cam k t. Ngân hàng có trách nhi m ki m sốt vi c s d ng v n c a khách hàng. N u

khách hàng s d ng sai m
ch tài x lý phù h p nh
-

t trong h
ng thì c n có nh ng bi n pháp
a r i ro có th x y ra cho ngân hàng.

Ti n vay c n ph i hoàn tr
i h n,
Hoàn tr là thu c tính v n có c a quan h
u c a ngân hàng khi cho vay. Thu n c g

NHTM t n t i và phát tri n.
Ho
ng c a ngân hàng là ho
hàng ch y u là ngu n v n t
nhu c u c n rút ti n. Th
h

c g c và lãi.
n, s hoàn tr là m i quan tâm
ih

cho vay. Ngu n v n c a ngân

ng, vì v
m b o hồn tr
, k p th
nv nc

i vay v n ph i hoàn tr

n. N

ho c thu h i quá h n các kho n cho vay thì ngân hàng có th b d
i kh
n và phá s n.
Ngồi ra, trong q trình kinh doanh, ngân hàng ph
lãi ti n g
, trích l p d phịng, tr

u
i g i khi h có
thu h i
n tình tr ng m t
p các kho n chi phí
nhân viên, chi phí

n ch , chi phí ho
ph
v n g c mà
cịn ph i thu thêm m t kho n chênh l ch ngồi s v n g
tr nh ng chi

phí trên và ti p t
m b o l i nhu n. CVTD là m t trong nh ng hình
th c cho vay c

i tuân theo nh ng nguyên t c hoàn tr c g c và
5

Thang Long University Library


lãi này.
có th th c hi
ph
th

c ngun t c hồn tr trong qu n lý v n vay ngân hàng

nh th i h n cho vay, các kì h n n c a t ng kho n cho vay tiêu dùng
c khách hàng trong vi c tr n .
u ki n cho vay tiêu dùng

ng

Khách hàng ch có th vay v n c a ngân hàng khi h th a mãn t t c
ki n vay v n mà lu
Th nh t, khách hàng ph
.
Quan h
n gi a ngân hàng v i khách hàng là quan h
v . Vì v y, nó ph

cl
nh c a lu

u

-

gia quan h

n ph

mb

c pháp lu t b o
th tham
trong m i quan h

cho vay tiêu dùng s phát sinh s chuy n giao và giao d ch v tài s n, do v y c n có s
xác nh n c
nh c a pháp lu
y, khách hàng c n
-

th c hi n các giao d ch.
Th hai, v n vay ph
c s d ng h p pháp.
V n vay ph

dùng, kh

c s d ng h p pháp t c là không vi ph m nh
u c m
n lu t và m
d ng v n vay phù h p v i nhu c u tiêu
n c a khách hàng. Vì v y, khi khách hàng s d ng v n b t h p

pháp thì các tài s
b phong t a ho c t ch thu t
n kh
h i n g c và lãi cho ngân hàng. Ngoài ra, khi v n vay s d ng b t h
cách pháp lý c a khách hàng có th b m
h p pháp gi a ngân hàng và khách hàng.
- Th ba, khách hàng ph
mb

ng t i quan h vay m
c tài chính lành m

ti
n cam k t
Lý do khách hàng ph i có tài chính lành m nh có th

c hi

n

hồn tr
: khách

hàng có tình hình tài chính lành m nh t c là cá nhân, h

n
lý tài chính t t,
i thu chi, ch ng minh các kho n thu nh p
nh c a b n thân
t s các kho n thu nh p hàng tháng,
m b o cho
v ng ch c v
-

Th
i v i cá nhân, h

tiêu c th . B
ho t

hồn tr ti

n.

i có d
nh, k ho ch tiêu dùng c th .
vay tiêu dùng thì khách hàng c n có k ho ch chi
NHTM th

nh, t
c tính h p pháp c a
n c a khách hàng. Trên nh

s
i có th

i v i khách hàng. Không ch
v y, khi cho vay ngân hàng c n có cam k t s d ng v
u,
khơng s d ng v n vay sai m
ng h u qu khi n khách hàng không
th chi tr v n và lãi vay v i ngân hàng.
6


-

Th
CVTD là ho

s ng
c

i th c hi
ng cho vay ch

m b o ti

nh.

ng nhi u r i ro, c trong công vi c và cu c

n ngu n thu nh p c
cm
i thu chi
T

d
n ngu n thu n th nh t t thu nh p hàng tháng c a
mb o
có th tr
n g c và lãi, khi n cho ngân

hàng g p r i ro, t n th t.
gi m thi u r i ro và t n th t, ngân hàng c n yêu c u khách hàng vay v n tiêu
dùng ph i th c hi
các bi
m b o ti n vay, t
cho ngân hàng
thu h i n
c bi
ng yêu c u khách hàng vay v n ph i có tài
s n thu c quy n s h u, quy n s d ng h p pháp c a chính khách hàng ho c bên b o
lãnh làm tài s

mb

tr n . M c dù các tài s n này ch là ngu n thu n

b sung song nó l i là bi n pháp giúp ngân hàng có th
a và h n ch t n th t
hi u qu khi các kho n CVTD x y ra r i ro do khách hàng không th tr
n cho ngân hàng t thu nh p c a mình.

hay cịn g

tiêu dùng theo món:

ng l
i l n vay, khách
u ph i làm th t c (l p k ho ch vay v n, ngân hàng xem xét,

duy t cho vay) và ký h
ng cho vay tiêu dùng. Khi áp d ng cho vay theo món thì
khách hàng có bao nhiêu món vay thì ph i l p b y nhiêu h
i v i cho
vay theo món, ngân hàng chia nh k h n tr n
khách hàng cá nhân, h
th dùng thu nh
tr n g c và lãi.
ng áp d ng
i v i khách hàng là cá nhân, h
c u s d ng v

ng xuyên ho
u uy tín v i ngân hàng.
cho vay tiêu dùng theo h n m c tín d ng: là

vay mà ngân hàng và khách hàng th a thu n, xác nh n m t h n m c cho vay duy trì
trong m t th i gian nh
n m c tín d ng là m
vay t
c duy trì trong m t kho ng th i gian nh
c th a thu n trong h
ng
cho vay. Khi khách hàng vay v n tiêu dùng theo h n m c tín d ng thì khách hàng ch
c nl ph

n m t l n. Trong th i gian ngân hàng cam k t cho khách hàng
c quy n vay và tr n nhi u l n, ch c
mb os
t im i

th
Do trong th i gian ngân hàng cam k
l n nên doanh s cho vay có th l

t cung c p cho khách hàng.
c vay và tr n nhi u
ul

chính c a khách hàng. Càng nh ng khách hàng có uy tín cao, kh

t.
c tài
ng

m nh thì HMTD ngân hàng cam k t c p cho khách hàng càng l
7

Thang Long University Library

ng,


trong CVTD, ngân hàng áp d ng hình th c cho vay này thông qua nghi p v phát
hành và cho phép khách hàng s d ng th tín d ng.
1.1.5. Các bi

m b o ti n vay
B
m tín d ng hay còn g i là b
các bi n pháp nh m phòng ng a r i ro, t
các kho n n
cho vay tiêu dùng g

m ti n vay là vi c các NHTM áp d ng
kinh t
thu h
c

H th ng các bi
m b o b ng tài s

b ng tài s n (hay còn g i là cho vay tín ch p).
1.1.5.1. Cho vay tiêu dùng
m b o b ng tài s n
CVTD có tài s
m b o là hình th c cho vay có tài s
b o lãnh c
h i ph

m b o ti n vay trong
mb o

m b o ho c có s

i th ba. Trên nguyên t c không ph i b t c m t nghi p v tín d ng
i có tài s

m b o. Trong các nghi p v
mb
i v i khách hàng quen thu c và có tín nhi m cao.

phịng ng a r i ro cho vay tiêu dùng, ngoài ngu n thu n th nh t, ngân hàng c n có
m t ngu n thu n th hai b sung. B i v y trên th c t
mb
c coi là
u ki n quan tr ng trong m i nghi p v cho vay c a NHTM
tiêu dùng.
Cho vay có tài s
mb oc
i vay là hình th c cho vay qua s

nh

giá tr c a tài s n mà khách hàng c m c hay th ch p cho ngân hàng khi vay v n. Tài
s n c m c , th ch p có th
ng s n ho c b
ng s n. Các bi
m b o ti n vay b ng tài s n trong vay tiêu dùng bao g m: c m c , th ch p, b o
th
Bi n pháp c m c : C m c là vi c khách hàng dùng tài s n thu c s h u c a
ng s
m b o th c hi
tr n
i v i bên cho vay. C m c
tài s n có hi u l c t th
m chuy n giao tài s n cho NHTM. Tài s n c m c ch
y u trong CVTD là công trái, trái phi u kho b c, c phi u, trái phi

Tùy theo tính
thanh kho n c a m i lo i tài s n mà ngân hàng có m c cho vay phù h p v i giá th
ng c a nó. Sau khi các lo i tài s
c ki m tra k
ng và ngân hàng ch p
thu n, khách hàng l p gi y c m c tài s n có xác nh n c

g ch ng và

chuy n giao tài s
trong th i gian vay v
l p biên lai cho khách hàng và t ch c qu n lý tài s n.
Bi n pháp th ch p: Th ch p là bi n pháp b
khách hàng cá
nhân, h
dùng tài s n thu c s h u c a mình ho c quy n s d
th p
b
m th c hi n ngh a v
i v i NHTM. Tuy nhiên, n
c
m b o ti n vay b ng bi n pháp c m c , khách hàng chuy n giao tài s n cho ngân
i v i nh ng tài s n th ch p, khách hàng gi và có trách nhi m qu n lý.
Ngân hàng ch gi h

n quy n s h u và gi y t th ch p tài s
8


s

m b o cho m t kho

c

ng tài s n này ph i thu c quy n s h u h p pháp c

th bán b t c lúc nào v i m t m
i
nh.
Bi n pháp b o lãnh: N
i vay khơng có kh
i b o lãnh cam k t v i ngân hàng s tr n

i vay v n và có
n

n h n,

i b o lãnh
ng là các cá nhân và ph i có tài s n c m c , th ch p c
i
b o lãnh. Sau khi th
o lãnh, n u ngân hàng ch p thu n thì s b o
lãnh ph
c th c hi n d a trên ch
o lãnh có ch ký c
i b o lãnh
kèm theo công ch ng. Bên c
ng b o lãnh s

c ký k t gi a ba bên là
i b o lãnh.
1.1.5.2. Cho vay tiêu dùng
Cho vay tiêu dùng
tr n c a

m b o b ng tài s n
m b o b ng tài s n là các kho n cho vay mà theo
c cam k
m b o th c hi n b ng tài s n

th ch p, c m c , ho c khơng có bên th
b

ng ra b o lãnh, ch d a vào uy tín c a

l c tài chính lành m nh, có thu nh p rõ ràng,
nh, có tín nhi m trong các kho n
vay tiêu dùng v i các ngân hàng, hoàn tr n g
n. Lo i hình này là khá
r i ro nên ngân hàng ch áp d
i v i các khách hàng có uy tín, c
c tài
chính lành m nh
c ngân hàng tín nhi m cao và là khách hàng truy n th ng, chi n
c c a ngân hàng.
1.1.6. Quy trình cho vay tiêu dùng
Quy trình CVTD là trình t th c hi n
c trong quá trình c p v n, thu n .
cb

u t khi ti p nh n nhu c u vay v n c a khách hàng
n khi thu h i
c
n và thanh lý h
thu c vào vi c th c hi n t
nhàng gi

ng cho vay. Hi u qu và ch
ng CVTD tu
nh t
c và s ph i h p ch t ch , nh p

c trong quy trình cho vay.

9

Thang Long University Library


1.1. Quy trình cho vay tiêu dùng
Ti p nh n nhu c u
vay v
ng

Ngân hàng thu

Khách hàng l p h
n và n p

d n khách hàng

th p thông tin t
nhi u ngu n khác

cho ngân hàng

l ph

Ki m tra,
giám sát

So n th o
h
ng

và thu n

và ra quy t

ký k t h p

gi i ngân

Ngân hàng
th
nh

cho vay và

Ngân hàng

kho n vay

nhau

nh c p tín

ng CVTD

d ng

(Ngu n: tác gi t t ng h p)
(1) Ti p nh n nhu c u vay v n và
ng d n khách hàng l p h
v n
Khi k
n ngân hàng trình bày nhu c u vay v n và phía bên ngân hàng
s c cán b tín d ng ti p nh n nhu c
ng d n khách hàng l p h
n.
i v i khách hàng xin vay l
thông tin v

ng d n khách hàng cung c p nh ng
nh mà khách hàng ph
ng v
u ki n vay

v
nl ph

n thi t
iv
có quan h cho vay
ng d n khách hàng b sung thơng tin cịn thi u hay c p
nh p thêm thông tin m i.
(2) Khách hàng l p h
n và n p cho ngân hàng
T
ng d n c a CBTD, khách hàng v chu n b h
tin v b n thân, m
theo yêu c u thì khách hàng n p l i h

chu n b
n cho ngân hàng.

(3) Ngân hàng thu th p thông tin t nhi u ngu n khác nhau
Ngân hàng có th thu th p thông tin t nhi u ngu
ch c giúp ngân hàng có các b ng ch
n c a khách hàng, t

m nh ng thông
thông tin h

t

v ng

y v nhu c u vay v n, kh
nh cho vay tiêu dùng. C th , ngân hàng có

th thu th p thông tin t các ngu
- Thông tin do khách hàng cung c p: T vi c l p h
h
H

, quan tr ng cho ngân hàng th
ng g m ba nhóm h
: các gi y t ch

lu t dân s c a khách hàng bao g m: ch ng mi
10

nh cho vay. B
n sau:
c hành vi dân s

c pháp
c h chi u, s h


kh u, gi
H

t hôn (v i khách hàng là cá nhân
n vay: là các tài li u ch

c tài chính và nhu c u vay

v nc
ng, b

quy
nh b nhi m v trí, h
ng mua bán tài s
H
m b o: v i các kho n vay tiêu dùng có tài s

nh tuy n d ng,
m b o thì c n có

các tài li u ch ng minh v quy n s h u tài s n, quy n s d ng h p pháp c a khách
i v i tài s n mà khách hàng cam k t s d ng làm tài s
mb
vay tiêu dùng t i ngân hàng, ho c các gi y t
n b o lãnh c a bên th ba.
t i ngân hàng: là nh ng thông tin v tài kho n, s
ti n vay, s ti n g
a khách hàng t
ch c tín d ng
hay ngân hàng khác. Ngồi ra cịn có nh
n ,m

tình hình tr

uy tín c a khách hàng trong các nghi p v cho vay c

iv i

- Thông tin khác: là nh
n các m i quan h c a khách
i v i các doanh nghi p, ngân hàng trong quá kh

ng
n quy
(4) Ngân hàng th

nh cho vay tiêu dùng c a ngân hàng.
nh và ra quy
nh c p tín d ng
thơng tin v khách hàng, ngân hàng c n ph i th m

nh cho vay tiêu dùng hay không. Ngân hàng ph i xem xét v
nh ng thơng tin phi tài chính c a khách hàng. V i các

kh

tiêu chí v tài chính, ngân hàng c n d a trên kh
nh p hàng tháng, m c
nh cơng vi c c
i tìm hi u
u chi tiêu, m
t

a khách hàng, thu

n c a khách hàng và có nh ng bi
m b o ti n vay thích h p v i
ng. Bên c nh vi c th
nh v tình hình tài chính, CBTD c a ngân

n th
nh nh ng thơng tin p

hàng, tình hình vay n , tr n c
n khách hàng.
T nh ng th

uy tín c a khách
i v i ngân hàng c a mình và các ngân

nh v

o ngân hàng ra

quy
nh cu i cùng có c p tín d ng hay khơng. N u phát hi n th y nh ng r i ro khi
cho vay, hay nh ng b t n thì phía bên ngân hàng s
nh không cho vay.
nh không cho khách hàng vay tiêu dùng thì c n ph
gi i thích lý do phía ngân hàng khơng cho khách hàng vay tiêu dùng. N

n
ng h p

h

, ngân hàng ch p nh n cho vay thì bên ngân hàng c n làm ti p các th t c
nh s ti
c tr n , th
c th và g
n cho khách hàng.
11

Thang Long University Library


(5) So n th o h
ng cho vay và ký k t h
ng h p phê duy
ng ý cho vay, h

ng cho vay tiêu dùng
c so n th o theo

m u. H
c ký k t gi a ngân hàng và khách hàng, ghi
nh n nh ng th a thu n v
u ki n cho vay, hình th c cho vay, s
ti n cho vay, lãi su t, th i h n cho vay (bao g m th i gian gi i ngân, th i h n tr n ,
th i gian ân h n), các hình th c tr n và các cam k t khác. Ngoài ra, ngân hàng và
khách hàng vay c n th a thu n m t s
u kho n v tài s n c m c , th ch
ns d
gi y t s h u, b o qu n, t ng giá tr , th i h n th ch p,
c mc
i v i nh ng tài s n c m c , th ch p ph c t p, giá tr l n, gi a khách hàng
và ngân hàng ph i ký h
ng c m c , th ch p. Ti p theo, khách hàng ki m tra l i
u kho n h

ng cho vay và h

m b o ti

ki
c duy t, m b o ch c ch n các h
hành c a pháp lu t và kí h
ng vay v n, h
Cu i cùng, th t c giao, nh n gi y t và T
m t cách c n th n.

u

ng này tuân th
nh hi n
ng m b o tài s n v i ngân hàng.
n vay t khách hàng

(6) Ngân hàng gi i ngân
c này, ngân hàng s phát ti n cho khách hàng theo m
ng cho vay.
i v i cho vay tiêu dùng cá nhân, h

c ti n hành

t trong h p

hàng s l a ch n m t trong hai cách gi i ngân:

hàng.
(7) Ki m tra, giám sát kho n vay, thu n
Sau quy
nh cho vay và gi i ngân s ti n vay tiêu dùng c a khách hàng, ngân

hàng c n áp d ng các bi n pháp nh m giám sát kho n ti
a r i ro,
t n th t cho phía ngân hàng.

vay tiêu dùng

N u phát hi n r i ro không quá nghiêm tr ng thì ngân hàng có th
bi n pháp khai thác n và ti p t
n khi khách hàng tr
c toàn b n g c và lãi s thanh lý h

ng cho vay
12

l i thông tin.


N

ng h p phát hi n ra r i ro là nghiêm tr ng trong quá trình cho vay

tiêu dùng mà r

ng, gây

hàng thì ngân hàng yêu c u khách hàng tr n
khách hàng
c pháp lu t.

c h n, x

ng x

n ngân
c kh i ki n

1.1.7. Phân lo i cho vay tiêu dùng
c hồn tr
Cho vay tiêu dùng tr góp:
khách hàng vay v n tiêu dùng tr n cho ngân hàng nhi u l
th a thu n trong h
ng. Hình th c cho vay nà
ng áp d ng v i các kho n
CVTD có quy mơ v n l n, giúp hình thành nên nh ng tài s n có giá tr cao c a khách
hàng.
Cho vay tiêu dùng phi tr góp:
c tài tr
c a khách hàng s
c tr n m t l n c g c và lãi khi

ti n vay
n. Ngân hàng áp d ng

hình th c này v i các kho n CVTD có quy mơ v n nh , th i gian tr n ng n.
Cho vay tiêu dùng tu n hoàn: Là các kho n cho vay tiêu dùng trong

ngân

hàng cho phép khách hàng s d ng th tín d ng ho c phát hành lo
c phép

th u chi d a trên tài kho
c này, trong th i h
c th a
thu
vào nhu c u chi tiêu và thu nh p ki
c t ng k , khách hàng
c ngân hàng cho phép vay và tr n nhi u k m t cách tu n hoàn, theo m t h n
m c tín d ng.
vào m
: Là các kho n cho vay nh m ph c v nhu c u xây
d ng, mua s m ho c c i t o nhà c a cá nhân, h
m c a nh ng món
vay này
thi

ng l n, th i gian dài nên m
r i ro cao.
Là các kho n cho vay ph c v nhu c u c i

is
ti
dùng, du l ch, h c hành ho c gi i trí,
m c a nh ng kho n tín d
ng có quy mô nh , th i gian tài tr ng n,
r
i v i ngân hàng th
ng kho n tín d ng tiêu dùng
vào ngu n g c c a kho n n
Cho vay tiêu dùng tr c ti p: Là các kho

hàng tr c ti p ti p xúc v i khách hàng c a mình, th
c a khách hàng và cho khách
c thu n

u vay v n
c ti n hành tr c

ti p v i khách hàng.
Cho vay tiêu dùng gián ti p: Cho vay tiêu dùng gián ti p là hình th c cho vay
nh ng kho n n phát sinh do nh ng công ty bán l
ch u hàng hóa hay d ch v

i tiêu dùng.

ng h p này công ty bán l

13

Thang Long University Library


và ngân hàng ký k t h
các

u ki n v

ng mua bán n . Trong h p

i

ng k thu t

s n bán ch

ng, ngân

c bán ch u, s ti n bán ch u t

i tài

i tiêu dùng ký k t h
ng mua bán ch u
i tiêu dùng ph i tr
c m t ph n giá tr tài s n. Công
i tiêu dùng và bán b ch ng t bán ch u hàng hóa cho

ty bán l s giao tài s

ngân hàng. Ngân hàng d a trên b ch ng t
thanh tốn ti n cho vay cho cơng ty
bán l . Cu
i tiêu dùng thanh tốn ti n tr góp cho ngân hàng.
theo th i gian cho vay
vào th i h n kho
CVTD ra làm 3 nhóm:

c kí k t trong h

ng thì ngân hàng chia

:
là các kh
CVTD dài
theo lo i ti n
D a trên lo i ti n, CVTD có cho vay b ng n i t và cho vay b ng ngo i t .
.

theo nhóm n
Ngân hàng th c hi n phân lo i nhóm n cho các kho n CVTD
ng d a trên th i gian n quá h
u 6 Quy
nh s

pháp
-

NHNN, ngân hàng th c hi n phân lo i n theo

g
h

Nhóm 1 (N
tiêu chu n) bao g m:
Các kho n n trong h n và ngân hàng
n.
Các kho n n quá h
i 10 ngày và ngân hàng
g c và lãi b quá h n và thu h

g

c

ng th i h n cịn l i.

Nhóm 2 (N c n chú ý) bao g m:
Các kho n n quá h n t
n 90 ngày.
Các kho n n

u ch nh k h n tr n l

u.

Nhóm 3 (N
i tiêu chu n) bao g m:
Các kho n n quá h n t
n 180 ngày.
Các kho n n
u l i th i h n tr n l
u.
Các kho n n
c mi n ho c gi
theo h

ng cho vay.
14

kh

tr lãi