skkn một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 36 tháng thông qua thể loại thơ

Phần 1:
THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24- 36
tháng thông qua thể loại thơ”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ
3. Tác giả:
Họ và tên: Nguyễn Thị Hằng . Giới tính: Nữ
Ngày, tháng , năm sinh: 8/1/1983
Trình độ chuyên môn: Đại học mầm non
Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên dạy nhóm trẻ 24-36 tháng
Đơn vị: Trường mầm non An Lạc-Thị xã Chí Linh- Tỉnh Hải Dương
Điện thoại: 0904220355
4. Đơn vị áp dụng sáng kiến lần đầu (nếu có): Trường Mầm non An Lạc
5. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến : Nhà trường tạo điều kiện
về thời gian và cơ sở vật chất và tổng 20/20 trẻ nhóm 24-36 tháng tôi phụ
trách
6. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Năm học 2014 - 2015
HỌ TÊN TÁC GIẢ

XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN, ĐƠN VỊ
ÁP DỤNG SÁNG KIẾN

Nguyễn Thị Hằng

1


TÓM TẮT SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến:
Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại thơ là một biện pháp mang
lại hiệu quả cao. Thơ là thể loại rất gần gũi với trẻ, Thơ có vần, điệu nên trẻ rất

thích, dễ thuộc, dễ nhớ vì thế thơ có vai trò rất quan trọng trong việc phát triển
ngôn ngữ, thông qua các hoạt động nghe đọc thơ, dạy trẻ đọc thơ giúp trẻ phát
huy khả năng nghe hiểu lời nói, phát triển tư duy, mở rộng vốn từ cho trẻ. Là
giáo viên được phân công dạy nhà trẻ nhiều năm liên tục, nhận thức được tầm
quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ thông qua thể loại thơ là
rất quan trọng và cần thiết. Chính vì vậy tôi đã đi sâu nghiên cứu học hỏi bạn
bè đồng nghiệp và tiến hành thực hiện đề tài:“Một số biện pháp phát triển
ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua thể loại thơ”.
2. Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng sáng kiến:
- Để áp dụng được sáng kiến này cần có những điều kiện sau:
+ Có đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi, phương tiện
học liệu.
+ Giáo viên có trình độ đạt chuẩn trở lên và có lòng yêu nghề mến trẻ.
- Đề tài này tôi bắt đầu nghiên cứu và áp dụng từ thời điểm tháng 9/2014
đến tháng 3/2015 tại nhóm trẻ 24 - 36 tháng mà tôi phụ trách.
3. Nội dung sáng kiến:
Trong nội dung sáng kiến tôi đã chỉ ra thực trạng của vấn đề, những
thuận lợi và những tồn tại của vấn đề từ đó tôi đã xây dựng và đề xuất 4 biện
pháp ‘‘Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua thể loại thơ” như sau:
1. Xây dựng dự kiến bài thơ theo chủ đề.
2. Đổi mới hình thức tổ chức cho trẻ học thuộc thơ nhằm phát triển ngôn
ngữ.
3. Tích hợp thể loại thơ mọi lúc mọi nơi phù hợp.
4. Phối hợp với phụ huynh trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua
thơ.
* Tính mới tính sáng tạo của sáng kiến:
2


Thông qua việc áp dụng một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ

thông qua thể loại thơ, tôi thấy trẻ tiếp thu nhanh, trẻ hào hứng hơn khi tham
gia hoạt động, mặt khác tôi không chỉ dạy trẻ trên tiết học mà tôi còn sử dụng
lồng ghép trên nhiều hoạt động trong ngày, rèn mọi lúc mọi nơi giúp trẻ khắc
sâu thêm kiến thức.
* Khả năng áp dụng sáng kiến:
Tôi khẳng định biện pháp này có thể áp dụng và triển khai rộng rãi ở các
nhóm trẻ ở các trường mầm non trong toàn thị xã.
*Lợi ích của sáng kiến:
Áp dụng “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng
thông qua thể loại thơ” sẽ mang lại những lợi ích sau:
- Giúp giáo viên hiểu sâu hơn về tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ
cho trẻ thông qua thể loại thơ. Giúp trẻ nhà trẻ phát triển ngôn ngữ qua hoạt
động nghe và đọc thơ, hình thành và phát triển vốn từ cho trẻ, phát âm rõ tiếng,
nói câu dài 5-6 tiếng và đọc thuộc được những bài thơ dài. Tuyên truyền tới
phụ huynh tầm quan trọng của việc phát triền ngôn ngữ thông qua thể loại thơ.
4. Khẳng định giá trị, kết quả của sáng kiến:
Biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại thơ đã mang lại
hiệu quả đáng kể, giúp giáo viên linh hoạt hơn trong việc xây dựng dự kiến các
bài thơ theo chủ đề, sáng tạo trong việc đổi mới hình thức tổ chức hoạt động
dạy thơ. Giúp ngôn ngữ của trẻ phát triển đồng đều hơn, khả năng nghe, hiểu
và nói tốt hơn, đồng thời giúp cho phụ huynh nhận thức tốt hơn về giáo dục
mầm non đặc biệt là trẻ nhà trẻ, và giúp phụ huynh hiểu rõ tầm quan trọng của
việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại thơ.
5. Đề xuất kiến nghị:
Để sáng kiến đem lại hiệu quả tôi xin đề nghị với BGH quan tâm tạo
điều kiện cho giáo viên tham quan học tập ở các đơn vị bạn để trao đổi, học hỏi
kinh nghiệm. Đề nghị với các cấp lãnh đạo tạo điều kiện mua sắm đầy đủ trang
thiết bị dạy học Tranh ảnh, đồ chơi và một số tài liệu theo phương pháp đổi
mới để chúng tôi tham khảo và thực hiện tốt chương trình đổi mới.
3

MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. HOÀN CẢNH NẢY SINH SÁNG KIẾN:
Trẻ em hôm nay là tương lai của đất nước. Chính vì vậy trẻ em mới sinh
ra cần được quyền chăm sóc bảo vệ. Vì thế việc chăm sóc giáo dục trẻ là một
nhiệm vụ then chốt và là trách nhiệm chung của toàn xã hội.
Giáo dục mầm non là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, là
mốc tiền đề cho việc hình thành và phát triển nhân cách con người xã hội chủ
nghĩa. Chính vì vậy giáo dục mầm non có vai trò vô cùng quan trọng trong việc
phát triển toàn diện về các mặt Đức- Trí - Thể - Mỹ. Hiểu được tầm quan trọng
đó ngay từ đầu năm học bản thân tôi đã phải ghi nhớ chung nhiệm vụ chung
của năm học là “Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng
yêu cầu công ngiệp hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.” Chính vì điều đó bản thân tôi đã luôn cố gắng
suy nghĩ và tìm tòi để tích cực đổi mới các phương pháp giáo dục để đáp ứng
nhu cầu của nghành.
Trong quá trình giáo dục phát triển nhân cách cho trẻ thì vấn đề giáo dục
phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ là một trong những mục tiêu rất quan trọng
vì đây là độ tuổi trẻ đang tập nói. Nhờ có ngôn ngữ trẻ có thể nhận biết nhiều
sự vật, hiện tượng mà trẻ tiếp xúc trong cuộc sống hàng ngày. Ngoài ra ngôn
ngữ còn là phương tiện để phát triển tình cảm, đạo đức, thẩm mỹ, là phương
tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc tích cực. Ngôn ngữ là công cụ để trẻ hòa nhập
với cộng đồng, để bày tỏ nhu cầu mong muốn của bản thân với mọi người xung
quanh.
Qua nhiều năm được là giáo viên dạy các nhóm trẻ tôi nhận thấy:
Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại thơ là một biện pháp mang
lại hiệu quả cao. Thơ là thể loại rất gần gũi với trẻ, Thơ có vần, điệu nên trẻ rất
thích, dễ thuộc, dễ nhớ vì thế thơ có vai trò rất quan trọng trong việc phát triển
ngôn ngữ, thông qua các hoạt động nghe đọc thơ, dạy trẻ đọc thơ giúp trẻ phát

huy khả năng nghe hiểu lời nói, phát triển tư duy, mở rộng vốn từ cho trẻ.

4


Trên thực tế giáo dục mầm non đối với trẻ Nhà trẻ để tận dụng những tiết
thơ phát triển ngôn ngữ cho trẻ còn chưa được chú ý. Vì trẻ nhà trẻ mới mới
đang tập nói, nhiều trẻ nói chưa đủ câu nên giáo viên ngại dạy thơ hoặc có dạy
cũng chỉ cho trẻ đọc theo cho hết bài mà chưa biết tận dụng các câu thơ để rèn
ngôn ngữ cho trẻ. Đồ dùng trên hoạt động dạy thơ còn nghèo nàn làm cho trẻ
không hứng thú, nhanh chán không đọc thơ, mệt mỏi trong giờ vì hoạt động
làm quen với văn học là một tiết học được coi là trẻ không được hoạt động
nhiều. Lựa chọn các bài thơ chưa phù hợp với trẻ nhà trẻ, có nhiều câu khó đọc,
nhiều bài thơ dài làm cho trẻ nghe không rõ, không nhớ được chỉ đọc bập bẹ
theo cô.
Xuất phát từ bản thân đã nhiều năm dạy nhà trẻ, hiểu được tầm quan trọng
của việc phát triển ngôn ngữ đối với trẻ, tôi đã rất tâm đắc và suy nghĩ trăn trở
để tìm ra “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24- 36 tháng thông
qua thể loại thơ”.
2. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ:
Như chúng ta đã biết, giáo dục mầm non là nền móng đầu tiên trong hệ
thống quốc dân. Muốn có nền giáo dục toàn diện thì cần phải có nền móng
vững chắc. Chính vì thế giáo dục mầm non giữ một vai trò vô cùng quan trọng,
cần thết. Ngày nay chúng ta đang sống trong thời đại công nghiệp hóa hiện đại
hóa đất nước chúng ta càng cần phải quan tâm đến thế hệ mầm non của đất
nước để đáp ứng nhu cầu phát triển của thời đại. Bản thân tôi là một giáo viên
mầm non nên tôi cảm thấy rất tự hào là một trong những người thợ đặt những
viên gạch đầu tiên để xây dựng nền móng cho tương lai, tự hào được hàng ngày
chăm sóc giáo dục trẻ nhằm phát triển toàn diện về các mặt đức - Trí - thẩm mỹ
cho trẻ. Nhưng ở lứa tuổi này bộ máy phát âm của trẻ vẫn còn chưa hoàn thiện.

Ở giai đoạn 24-36 tháng ngôn ngữ cũa trẻ đã được mở rộng hơn, có trật tự hơn
dù cấu trúc còn chưa hoàn thiện. Khả năng nói, hiểu ngôn ngữ hoàn cảnh của
trẻ cũng đã bắt đầu phát triển. Dù trẻ còn nhỏ nhưng trẻ rất hiếu động, thích tìm
tòi, khám phá mọi thứ xung quanh. Trẻ thường có nhiều thắc mắc trước những
đồ vật, hiện tượng mà trẻ nhìn thấy, nghe thấy. vì vậy trẻ luôn đặt ra rất nhiều
5


câu hỏi như: Ai đấy? Cái gì? Con gì? Tiếng gì? Màu gì?... Để giúp trẻ giải đáp
được những thắc mắc hàng ngày, cần phải quan tâm phát triển ngôn ngữ cho trẻ
thông qua các hoạt động hàng ngày. Trong thực tế có rất nhiều phương pháp để
phát triển ngôn ngữ cho trẻ, nhưng qua quá trình dạy học, tôi thấy khi tôi tiến
hành biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại thơ, trẻ rất hào
hứng, tích cực tham gia. Thơ có vần điệu nên trẻ rất thích, thơ dễ thuộc và dễ
nhớ nên có vai trò rất quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Thông
qua các hoạt động nghe đọc thơ, nghe ngâm thơ của cô giáo hay qua các hoạt
động dạy trẻ đọc thơ giúp trẻ phát huy khả năng nghe, hiểu và nói, mở rộng vốn
từ và phát triển khả năng nhận thức, khả năng tư duy cho trẻ.
Chính vì vậy là giáo viên nhiều năm dạy nhà trẻ và được phân công làm tổ
trưởng tổ chuyên môn nhà trẻ, tôi thực sự tâm đắc với đề tài này. và tôi đã đi
sâu nghiên cứu, học hỏi bạn bè và thực thi đề tài: “Một số biện pháp phát triển
ngôn ngữ cho trẻ 24- 36 tháng thông qua thể loại thơ”
* Mục đích nghiên cứu:
Nhằm phát triển khả năng nghe, hiểu ngôn ngữ, khả năng nói cho trẻ,
tăng thêm vốn từ cho trẻ. Luyện cho trẻ nói được câu chọn vẹn, đúng nghĩa.
Giúp trẻ phát triển khả năng đọc thơ.
*. Phương pháp nghiên cứu:
Để thực hiện đê tài này tôi đã sử dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp nghiên cứu, phân tích tổng hợp: Đọc sách, văn bản để thu
thập tư liệu, thông tin cần thiết cho đề tài.

- Phương pháp quan sát:
- Phương pháp trao đổi trò chuyện:
- Phương pháp đều tra giáo dục.
- Phương pháp dùng lời.
- Phương pháp thực hành.
- Phương pháp trải nghiệm.

6


3. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ:
Việc điều tra thực trạng là một vấn đề rất quan trọng và cần thiết cho việc
nghiên cứu. Điều tra thực trạng sẽ giúp chúng ta thấy được những ưu điểm và
những tồn tại của những vấn đề liên quan đến đề tài nghiên cứu. Từ đó giúp
người nghiên cứu định hướng được những vấn đề ta cần làm để có biện pháp cụ
thể phù hợp với thực tế, thực hiện có hiệu quả. Chính vì vậy để thực thi đề tài
này tôi đã tiến hành điều tra thực trạng vấn đề sau:
- Trao đổi trò chuyện với trẻ để nắm bắt và đánh giá từng trẻ của nhóm
về khả năng nghe và nói đủ câu xem cá nhân từng trẻ khả năng phát triển ngôn
ngữ đạt mức độ nào.
- Khảo sát về điều kiện đồ dùng trang thiết bị phục vụ cho tiết dạy thơ
của nhóm mình theo nội dung các bài thơ phù hợp với độ tuổi nhà trẻ.
- Theo dõi đánh giá việc đọc thơ của trẻ trên tiết dạy thơ của tôi về mức
độ trẻ đọc tốt, khá, đạt yêu cầu, chưa đạt yêu cầu.
Qua quá trình theo dõi đánh giá tôi nhận thấy có một số ưu điểm và tồn
tại sau:
* Ưu điểm: Số lượng trẻ trong lớp tôi tháng 9 là 18 trẻ, thời điểm hiện
nay tháng 02/2015 là 20 trẻ không vượt qua mức quy định theo điều lệ trường
mầm non, diện tích phòng nhóm đủ 54 m2, điều kiện cơ sở vật chất tại nhóm
tương đối đầy đủ . Trong nhóm tôi dạy 100% trẻ đúng độ tuổi 24 - 36 tháng nên

rất thuận lợi cho việc phát triển ngôn ngữ của trẻ.
* Hạn chế: Tuy nhiên tôi nhận thấy kết quả phát triển ngôn ngữ của trẻ
lại rất chậm, chưa đạt được điều tôi mong muốn. Trẻ nhút nhát, khi trao đổi trò
chuyện cùng cô số lượng trẻ mạnh dạn nói được từ 5- 7 câu theo yêu cầu của
độ tuổi 24 - 36 tháng còn rất ít. Rà soát đánh giá trẻ học trên tiết thơ tôi nhận
thấy trẻ chú ý nghe cô đọc nhưng khi cho trẻ đọc chỉ có một vài trẻ đọc tốt còn
các trẻ khác chủ yếu đọc theo từ cuối của câu thơ. Đồ dùng phục vụ tiết thơ còn
rất nghèo nàn chỉ đơn thuần là bộ tranh thơ in sẵn, 1 số bài thơ còn có nội dung
khó hiểu, nhiều câu thơ làm cho trẻ khó nhớ. Các hình thức đọc thơ với trẻ nhà
trẻ áp dụng như mẫu giáo đọc lần lượt cả lớp, tổ, nhóm, cá nhân mà không chú
7


ý dừng lại tạo tạo tình huống làm cho trẻ nhàm chán, máy móc, khó nhớ. Đặc
biệt trẻ nhóm tôi có tới 60% trẻ mới đi học lần đầu đến trường.
* Bảng tổng hợp kết quả đánh giá trẻ về khả năng thể hiện ngôn ngữ
của trẻ:
Tháng/năm

Tháng 9/ năm học
2014 -2015

Đánh giá mức độ thể hiện ngôn ngữ
Tổng
Đạt yêu
Chưa dạt
Khá
Tốt
số trẻ
cầu

yêu cầu
Tỷ
Tỷ
Tỷ
SL lệ
SL
SL
SL Tỷ lệ
lệ
lệ
18

3

17%

5

28%

4

22%

6

33%

* Để đánh giá mức độ phát triển ngôn ngữ của trẻ tôi đặt ra theo tiêu chí
sau:

- Trẻ xếp loại tốt:
Trẻ đã có khả năng nghe, hiểu lời nói và trả lời được 1 số câu hởi của cô:
Ai đây?, Cái gì đây?, Để làm gì?, Làm như thế nào?, ....nói được câu đơn, câu
có 5- 6 tiếng, biết thể hiện được nhu cầu cá nhân thông qua lời nói, đọc thuộc
được những bài thơ ngắn, phát âm rõ tiếng, hiểu được nội dung bài thơ.
- Trẻ xếp loại khá:
Trẻ có khả năng nghe hiểu, biết trả lời các câu hỏi “Ai đây?, Cái gì đây?,
Để làm gì? biết nói câu đơn, câu 3-4 tiếng, Phát âm rõ tiếng và có năng đọc
thuộc các bài thơ ngắn dưới sự hướng dẫn của cô.
- Trẻ xếp loại đạt yêu cầu:
Trẻ ở mức này chỉ biết trả lời các câu hỏi ngắn: Ai dây?, Cái gì đây?, thế
nào?, phát âm chưa rõ tiếng, chỉ nói được câu đơn và câu 2-3 tiếng.
- Trẻ xếp loại chưa đạt yêu cầu: Trẻ chỉ mới biết nghe hiểu, phát âm
chưa rõ tiếng, chưa đọc được thơ theo cô (Trẻ chưa nói được câu dài).

4.CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN:
4.1: Xây dựng dự kiến các bài thơ theo chủ đề:
8


Đây là một việc làm quan trọng giúp cho giáo viên chủ động khi tổ chức
hoạt động, đảm bảo các bài thơ có sự phối hợp với từng chủ đề và khả năng
phát triển ngôn ngữ của trẻ nhóm mình, có sự điều chỉnh phù hợp với từng chủ
đề và khả năng tiếp thu và phát triển ngôn ngữ. Để thực hiện được biện pháp
này tôi đã chú ý thực hiện một số vấn đề sau:
Căn cứ vào dự kiến các chủ đề theo năm học của tổ chuyên môn nhà trẻ
và tài liệu gợi ý của các hoạt động thơ truyện theo chủ đề dành cho trẻ 24-36
tháng tôi đã tìm tòi sưu tầm, xây dựng lên dự kiến các bài thơ gần gũi với chủ
đề, phù hợp với trẻ lớp tôi và có số lượng câu thơ vừa phải (Từ 4-6 câu đối với
đầu năm học) để xây dựng một kế hoạch dự kiến các bài thơ cho các chủ đề.

Việc xây dựng dự kiến tôi cũng đặc biệt chú ý các bài thơ đảm bảo từ dễ
đến khó, từ ít câu đến nhiều câu thơ theo thời gian từ đầu đến cuối năm học.
Sau khi có một kế hoạch dự kiến các bài thơ theo chủ đề tôi lại dự kiến các bài
thơ ngắn gọn, dễ hiểu có vần điệu, tôi sử dụng dạy trên hoạt động có chủ định
(trên tiết học), những bài thơ dạy tích hợp mọi lúc, mọi nơi phải phù hợp với
tiết dạy và phù hợp với chủ đề, còn những bài thơ đọc cho trẻ nghe là những
bài thơ dài, có vần điệu khó, nhiều vần thơ. Còn những bài thơ ngắn gọn, dễ
hiểu tôi sử dụng cho trẻ học thuộc.
Ví dụ : chủ đề “ Những con vật ngộ nghĩnh đáng yêu”
Chủ đề: Những con vật ngộ nghĩnh đáng yêu
Các bài thơ dự kiến

Dự kiến hoạt
động có chủ định

Dự kiến dạy mọi lúc, mọi nơi
Thơ đọc cho
trẻ nghe

Hướng dẫn trẻ
cùng đọc

1. Bài “Tìm ổ” - ST:

1. Bài “Tìm ổ” -

1. Đồng dao

1. “Con cá

Võ Quảng

ST: Võ Quảng

“Con voi”

vàng”- Sưu tầm

2. Thơ “Con cua”- ST:

2. Thơ “Con cua”- 2. Đàn gà con- 2. Chó và gà -

Trần Mạnh Hảo

ST: Trần Mạnh

3. “Con cá vàng”- Sưu

Hảo

tầm
9

St; Phạm Hổ

Sưu tầm


4. Đồng dao “Con voi”
5. Đàn gà con- St;

Phạm Hổ
6. Chó và gà - Sưu tầm
4. 2 Đổi mới hình thức tổ chức cho trẻ học thuộc thơ nhằm phát triển
ngôn ngữ:
Để tránh sự nhàm chán cho trẻ, tôi luôn thay đổi hình thức giới thệu bài
để gây được hứng thú nhiều hơn cho trẻ.
- Tạo tình huống trò chuyện về nội dung bài thơ.
Đối với hoạt động dạy thơ đây là một tiết học được coi là trẻ không được
hoạt động nhiều. Vì vậy làm thế nào để thu hút trẻ vào nội dung câu chuyện tôi
phải thường xuyên đổi mới trong cách tạo tình huống trò chuyện về nội dung
bài thơ: như hát, xem tranh, thăm quan mô hình, dùng rối, đọc câu đố…
Ví dụ: Bài thơ “Hoa nở”, tôi cho trẻ đi thăm quan mô hình vườn hoa,
trò chuyện về một số loài hoa trong vườn sau đó giới thiệu nội dung bài thơ.
(có giáo án minh họa cụ thể) hay trong bài thơ: “Con cua” Khi trò chuyện tôi
tạo tình huống thu hút trẻ vào bài bằng hình thức cho trẻ xem hình ảnh 1 số con
vật dưới nước: con cá, tôm, cua, cho trẻ gọi tên của chúng sau đó dừng lại ở
hình ảnh con cua để giới thiệu nội dung bài thơ “Con cua”…
Hoặc khi tôi tổ chức dạy trẻ đọc thơ “Tìm ổ”, tôi tạo tình huống vào bài
cho trẻ bằng cách tôi đưa hộp quà và ổ trứng gà sau đó tôi dẫn dắt vào bài: “Có
một bài thơ nói về một chị gà mái đẻ ra những quả trứng tròn, Đố các con biết
đó là bài thơ gì?”
hay trong bài thơ “Hồ sen”, tôi cho trẻ chơi trò chơi dung dăng dung dẻ, sau
đó tạo tình huống cho trẻ có một hộp quà (Có bông hoa sen), kích thích sự tò
mò của trẻ và sau đó cho trẻ mở hộp quà trò chuyện về bông hoa sen, sau đó cô
giời thiệu nội dung bài thơ ...vv

10


- Xây dựng nhiều hình thức minh họa bài thơ bằng cách sưu tầm tranh

ảnh, sử dụng video, sử dụng hình ảnh trên máy chiếu, sử dụng mô hình, sử
dụng vật thật.
- Đổi mới hình thức sửa sai, đọc thơ: Đưa tình huống về một nhân vật, hay
một bạn nào đó chưa nghe rõ câu thơ con đọc, tổ đọc…
Ví dụ: Khi tổ chức hoạt động dạy trẻ đọc thơ “Hoa nở”. 1 trẻ đọc sai tôi
có thể tạo tình huống cho trẻ bằng cách: “Bạn thỏ vừa chưa nghe rõ câu thơ
“….”, con hãy đọc lại cho bạn thỏ nghe nào?”
- Cho tổ đọc thơ theo tay cô lật tranh hay đọc trên sa bàn để trẻ hứng thú
Ví dụ: Trong hoạt động dạy thơ: “Bắp cải xanh”, tôi phát cho trẻ mỗi
bạn một lô tô cây bắp cải cho trẻ cắm vào sa bàn làm mô hình vườn rau bắp cải
sau đó tôi cho trẻ đọc thơ trên sa bàn.
4. 3 Tích hợp thể loại thơ mọi lúc mọi nơi phù hợp.
Với việc tích hợp thể loại thơ cho trẻ mọi lúc mọi nơi sẽ giúp cho trẻ
củng cố lại các kiến thức đã học, rèn khả năng phát triển ngôn ngữ cho trẻ đồng
thời củng cố ôn luyện lại bài đã học, thoải mái, nhẹ nhàng sau mỗi tiết học vất
vả, giúp khắc sâu kiến thức về một đối tượng nào đó.
- Tận dụng mọi điều kiện cơ hội để củng cố các bài thơ đã học như một
hoạt động chuyển tiếp hay như một hoạt động giải trí, đi dạo chơi cho bớt căng
thẳng, mệt mỏi. Trẻ thường xuyên được đọc thơ sẽ giúp kỹ năng ghi nhớ và khả
năng ngôn ngữ của trẻ thường xuyên được củng cố, phát triển tốt hơn.
+ Đối với hoạt động ngoài trời: Trước khi làm quen với đối tượng quan
sát vườn rau bắp cải, tôi sẽ cho trẻ đi dạo chơi xung quanh sân trường một vòng
để hít thở không khí trong lành của buổi sáng và cho trẻ đọc thơ về cây bắp cải
bài thơ “Bắp cải xanh”, sau đó tôi mới cho trẻ ra vườn rau quan sát rau bắp cải.
+ Đối với hoạt động nhận biết: Tận dụng những hoạt động có những
đối tượng mà có trong các bài thơ nhà trẻ thì tôi củng cố cho trẻ đọc hoặc đọc
cho trẻ nghe để chuyển tiếp hoặc chơi trò chơi…

11

Ví dụ: Với hoạt động nhận biết: “Rau su hào-bắp cải”, sau khi tôi cho trẻ
nhận biết rau bắp cải tôi có thể cho trẻ đọc bài thơ nói về cây bắp cải “Bắp cải
xanh”, cho trẻ khắc sâu lại đặc điểm của rau bắp cải.
+ Đối với hoạt động chiều: Tận dụng những hoạt động có thể cho trẻ
củng cố ôn luyện các bài thơ đã được học hoặc làm quen với bài thơ mới.
Ví dụ : Hoạt động cho trẻ xem hình ảnh 1 số loài hoa trên máy vi tính.
Sau khi tôi đưa ra 1 số hình ảnh các loài hoa tôi cho trẻ gọi tên các loài hoa đó.
kết thúc tôi có thể cho trẻ đọc 1 bài thơ nói về loài hoa; (tôi sẽ gợi ý cho trẻ
đọc bài thơ “Hoa nở”
* Ngoài ra cô cũng cần tận dụng mọi thời điểm trong ngày :
Vd: Trong giờ đón và trả trẻ: Cô có thể hỏi để trẻ trả lời như: “Hôm nay ai
đưa con đi học”, con có yêu quý gia đình của mình không?...con đã học bài thơ
nào nói về gia đình con đọc tặng cô nào?.... Vào các buổi chiều cô trò chuyện
các hoạt động trong ngày: “Hôm nay các con được học những gì?, Hôm nay
con học bài thơ gì?, Ai đọc tặng cô bài thơ “….”nào?...
Trong tất cả các hoạt động tôi đều chú ý hơn đến kỹ năng đọc của từng cá
nhân trẻ để chú ý phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt đối với những trẻ nói
được ít câu hơn, nói chưa rõ tiếng tôi thường xuyên đọc cùng trẻ hay tạo điều
kiện cho trẻ đứng gần, đi, tạo nhóm gần những trẻ đọc tốt để học theo.
4.4 Phối kết hợp với phụ huynh trong quá trình phát triển ngôn ngữ
cho trẻ qua thơ
Tôi nghĩ rằng đây là một việc làm rất cần thiết, giúp phụ huynh hiểu rõ hơn
về tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại thơ,
từ đó có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong việc phối hợp
rèn ngôn ngữ cho trẻ.
Thường xuyên trao đổi trò chuyện về khả năng ngôn ngữ của con và định
hướng cho phụ huynh cùng phối hợp dạy con ở nhà và cùng theo dõi sự tiến bộ
của con để kịp thời điều chỉnh.
Giới thiệu các bài thơ đã học và sẽ học theo từng chủ đề qua góc tuyên

truyền ngoài cửa lớp để phụ huynh biết và cùng dạy trẻ đọc thơ.
12


Tuyên truyền đến phụ huynh về kỹ năng trò chuyện với trẻ để trẻ phát
triển khả năng nghe hiểu và nói .
5. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
Từ những biện pháp “Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông
qua thể loại thơ’’ đến thời điểm gần cuối năm học 2014-2015 khả năng ngôn
ngữ của trẻ nhóm tôi phát triển rõ rệt:
Trẻ nhóm tôi phát triển đồng đều hơn, khả năng nghe hiểu và nói tốt hơn,
phát huy được hết tính tích cực của trẻ. Trẻ nói được câu dài hơn và đọc thuộc
được nhiều bài thơ hơn. Thông qua giải pháp xây dựng dự kiến các bài thơ
theo chủ đề đã giúp cho giáo viên chủ động khi tổ chức hoạt động, đảm bảo các
bài thơ có sự phù hợp với từng chủ đề và khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ
tại nhóm mình.
Với việc thường xuyên đổi mới hình thức tổ chức cho trẻ học thuộc thơ
tạo hứng thú thu hút trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động, giúp trẻ phát triển
ngôn ngữ. Các tiết học thơ trẻ hào hứng tham gia các hoạt động, nhờ có hình
thức không nhàm chán đã giúp trẻ thi đua đọc theo cô, theo bạn rất tích cực,
luôn có ý thức sửa sai rèn phát triển ngôn ngữ cho bản thân. Thường xuyên
tích hợp thể loại thơ cho trẻ mọi lúc mọi nơi đã giúp cho trẻ củng cố lại các
kiến thức, đồng thời ôn luyện lại bài đã học một cách thoải mái, nhẹ nhàng sau
mỗi tiết học và giúp trẻ khắc sâu kiến thức. Đồng thời đẩy mạnh công tác
tuyên truyền phối hợp phụ huynh trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ giúp
phụ huynh tin tưởng hơn khi gửi con tại nhóm và hiểu được tầm quan trọng của
thơ với việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Từ đó phụ huynh trao đổi trò chuyện
cùng với cô về kỹ năng nghe và nói của trẻ ở nhà một cách cởi mở, nhiệt tình.
Điều này càng giúp tôi hiểu hơn về đặc điểm phát triển ngôn ngữ của từng trẻ
để có hướng điều chỉnh bổ sung trong quá trình giảng dạy.

- Sau thời gian áp dụng đến thời điểm gần cuối năm học 2014-2015
(Tháng2 /2015) kết quả giảng dạy của tôi được nâng lên rõ rết, cụ thể
như sau:

13


Tháng/năm

Tổng
số trẻ

Đánh giá mức độ thể hiện ngôn ngữ
Đạt yêu
Chưa dạt
Tốt
Khá
cầu
yêu cầu
SL

Tỷ lệ

SL Tỷ lệ

SL

Tỷ lệ SL

18

3

17%

5

28%

4

22%

6

20

6

30%

9

45%

3

15%

2

Tỷ lệ

Tháng 9/2014
Năm học

33%

2014 -2015
Tháng 2/2015
Năm học

10%

2014 -2015
Sau khi áp dụng “Phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36
tháng thông qua thể loại thơ” số trẻ tốt và khá đã tăng lên, số trẻ đạt yêu cầu,
chưa đạt yêu cầu đã giảm xuống một cách rõ rệt.
*Bài học kinh nghiệm:
Để giúp trẻ 24 -36 tháng phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại
thơ tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:
1. Giáo viên phải nắm vững đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ để có
biện pháp giáo dục phù hợp. Vận dụng các biện pháp giáo dục mọi lúc, mọi
nơi. Chú ý đến trẻ cá biệt, luôn tạo ra niềm tin, sự hứng thú cho trẻ.
2. Cần phát huy tính tích cực, thu hút sự chú ý và tạo hứng thú cho trẻ
bằng các thủ thuật, tạo các tình huống trò chuyện về nội dung bài thơ, đổi mới
trong hình thức minh họa bài thơ…...
3. Cần đầu tư thời gian để nghiên cứu kỹ đề tài để có các phương pháp
dạy học cụ thể, phù hợp và đạt hiệu quả tốt nhất.
4. Trước khi thực hiện một đề tài phải chuẩn bị chu đáo đồ dùng trực

quan cũng như gợi mở kiến thức cho trẻ. Thông qua các hoạt động ở mọi lúc,
mọi nơi nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
5. Thường xuyên phối kết hợp với gia đình cùng quan tậm tạo môi
trường cho trẻ được phát triển ngôn ngữ thông qua thể loại thơ cho trẻ nhằm
phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ.
14


6. ĐIỀU KIỆN ĐỂ SÁNG KIẾN ĐƯỢC NHÂN RỘNG:
Để sáng kiến có thể áp dụng rộng rãi trong các trường mầm non cần đáp
ứng các điều kiện sau:
- Giáo viên phải có trình độ chuẩn trở lên để áp dụng sáng kiến
- Phải có đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị, các phương tiện học liệu
để áp dụng sáng kiến.

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ:
1 . KẾT LUẬN:

15


Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổi thông qua thể loại thơ giữ
vai trò quan trọng trong cuộc sống giao tiếp hàng ngày và hoạt động nhận thức
của con người nói chung, sự phát triển tâm lý nhận thức của trẻ nói riêng, đặc
biệt là trẻ lứa tuổi 24 - 36 tháng, khả năng ngôn ngữ phát triển rất nhanh.Vì thế
Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại thơ là một biện pháp mang lại
hiệu quả cao, giúp trẻ phát huy khả năng nghe hiểu lời nói, phát triển tư duy,
mở rộng vốn từ cho trẻ. Chính vì vậy mà giáo viên nhà trẻ cần phải thực sự
quan tâm đến vấn đề này, thông qua giải pháp xây dựng dự kiến các bài thơ
theo chủ đề đã giúp cho giáo viên chủ động khi tổ chức hoạt động đảm bảo các

bài thơ có sự phối hợp với từng chủ đề và khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ
trẻ tại nhóm mình để có sự phù hợp với từng chủ đề và khả năng phát triển
ngôn ngữ của trẻ nhà trẻ tại nhóm mình.
Bên cạnh đó người giáo viên cần chú ý đến từng cử chỉ, lời nói của mình
luôn đúng mực cho trẻ học tập, Sử dụng câu hỏi phải ngắn gọn, dễ hiểu và đáp
ứng mọi câu hỏi của trẻ dễ dàng, chính xác, dễ hiểu, luôn tạo điều kiện để trẻ
được nói, được biết, được tìm hiểu về thế giới diễn ra xung quanh trẻ, giúp trẻ
được giao tiếp, qua đó trẻ phát âm chuẩn tiếng việt ngay từ khi trẻ mới bước
đầu học nói, góp phần tạo những cơ sở đầu tiên cho trẻ phát triển về ngôn ngữ
và nhân cách theo sự phát triển của xã hội.
2. KHUYẾN NGHỊ
Để thực hiện tốt đề tài này, tôi xin mạnh dạn đề xuất 1 số khuyến nghị
như sau:
- Đề nghị với BGH quan tâm tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học
tập ở các đơn vị bạn để trao đổi, học hỏi kinh nghiệm.
- Đề nghị Ban giám hiệu nhà trường và các cấp quản lý thường xuyên
mở các lớp tập huấn bồi dưỡng về chuyên môn, đặc biệt là các buổi chuyên đề
phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại thơ.
- Đề nghị với các cấp lãnh đạo tạo điều kiện mua sắm đầy đủ trang thiết bị
dạy học Tranh ảnh, đồ chơi và một số tài liệu theo phương pháp đổi mới để
chúng tôi tham khảo và thực hiện tốt chương trình đổi mới.
16


Trong quá trình thực hiện đề tài này chắc chắn không thể tránh khỏi
những thiếu sót. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của cấp trên và đồng
nghiệp để đề tài này của tôi được hoàn thiện hơn và rút kinh nghiệm cho những
lần sau và quá trình giảng dạy của bản thân sau này.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

MỤC LỤC
Thứ tự

Nội dung
THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
17

Trang
01


TÓM TẮT SÁNG KIẾN
Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến
Điều kiện , thời gian , đối tượng áp dụng sáng kiến
Nội dung sáng kiến
Khẳng định giá trị, kết quả của sáng kiến
Đề xuất kiến nghị
MÔ TẢ SÁNG KIẾN
Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến
Cơ sở lý luận của vấn đề
Thực trạng của vấn đề
Các giải pháp thực hiện
Kết quả đạt được
Điều kiện để sáng kiến được nhân rộng
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
Kết luận
Khuyến nghị

1.
2.

3.
4.
5.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
1.
2

02
02
02
02
03
03
04
04
05
07
09
13
15
16
16
16

Đề tài: LQVH : Thơ “Hoa nở” – Thu Hà

Chủ đề: Cây xanh và các loài hoa đẹp
Chủ đề nhánh: Các loài hoa bé biết
I. Mục đích.
- Nhận biết gọi tên một số loại hoa. Trẻ nhớ tên bài thơ “Hoa nở”. Trẻ
hiểu được nội dung của bài thơ “Hoa nở”. Nhận biết màu sắc 1 số loài hoa:
Hoa cà, hoa huệ, hoa nhài.
- Rèn kĩ năng đọc thuộc bài thơ “Hoa nở”. Phát triển khả năng quan sát,
ghi nhớ.
18


- Giáo dục trẻ yêu quý các loài hoa và không ngắt lá bẻ cành hoa.
II. Chuẩn bị:
- Mô hình vườn hoa có một số loại hoa : Hồng, cúc, cà…
- Powepoint thơ Hoa nở
- Video hoa cà nở
III. Tiến hành
Hoạt động của cô

Hoạt động của trẻ

* Hoạt động 1
- Cô gọi trẻ lại gần:
- Dẫn dắt trẻ đi thăm vườn hoa đua nhau khoe sắc

Trẻ đi cùng cô

- Cô kết hợp cho trẻ hát bài ( Đi chơi đi chơi)
Cô cho trẻ quan sát vườn Hoa
Cô cho trẻ gọi tên: Hoa hồng, hoa cúc, hoa cà, ……

- Trẻ đọc tên các

- Các con thấy các loài hoa có đẹp không?

loại hoa

- Có 1 bài thơ viết về các loài hoa đó là bài thơ “Hoa nở”sáng tác của cô Thu hà , Các con có bạn nào thuộc bài thơ
đó không?(nếu có trẻ thuộc cô cho trẻ đọc 1 lần)
- Các loài hoa nói muốn tất cả các con cùng thuộc bài thơ

Trẻ lắng nghe

để đọc tặng các loài hoa đấy. Các con có muốn cùng cô
học thuộc để đọc tặng các loài hoa không
* Hoạt động 2:
- Cô đọc thơ lần 1: Thể hiện cử chỉ diệu bộ

Trẻ chú ý nghe cô

+ Cô vừa đọc cho các con nghe bài thơ gì?

đọc thơ

- Cô đọc thơ lần 2, kết hợp powepoint
- Tóm tắt nội dung: các con ạ nhà thơ Thu Hà viết lên
những vần thơ về các loài hoa: Hoa cà tim tím, hoa huệ
thì có màu tráng tinh, hoa nhài thì xinh xinh, các loài hoa
cùng đua nhau nở đấy
* Hoạt động 3: Đàm thoại nội dung

+ Trong bài thơ có những hoa gì??

Trẻ trả lời
19


+ Hoa cà màu gì?
À hoa cà có màu tim tím đấy các con ạ
- Cô đọc trích dẫn: “Hoa cà tim tím”
Màu ‘tim tím” nghĩa là màu tím đấy, màu tím các con

Trẻ đọc

chưa được học , khi nào lớn các con sẽ được học đấy. Nào
cô và các con cùng đọc “Tim tím” nào.(Trẻ đọc 2 lần)
+ Hoa gì trắng tinh?
- À đúng rồi hoa huệ có màu trắng tinh đấy:
- Cô đọc trích dẫn: “Hoa huệ trắng tinh”
+ Hoa nhài như thế nào?

- Trẻ Trả lời

Đúng rồi hoa nhài thì xinh xinh :
-Cô đọc trích dẫn: “Hoa nhài xinh xinh”
+ Tất cả các loài hoa đua nhau làm gì?
đúng rồi các loài hoa cùng nhau đua nở
- Cô đọc trích dẫn: “Đua nhau cùng nở”
- Các con thấy hoa nở có đẹp không? Hoa đẹp thường để
làm gì?
- Các con ạ có loài hoa nở để làm đẹp cho mọi nhà, có

loài hoa nở để kết thành quả đấy.
Giáo dục: Các con ạ, các loài hoa rất là đẹp nên hoa
thường được trồng để làm cảnh, hoa để trang trí trong gia

Trẻ chú ý

đình nữa đấy. Vì vậy Qua bài thơ này thì các con phải biết
yêu quý chăm sóc và bảo vệ các loài hoa, không ngắt lá
bẻ cành hoa nhé
- Các con có muốn cùng cô làm động tác hoa nở

Trẻ làm động tác

không(Cô cho trẻ đứng tại chỗ làm đông tác hoa nở)

hoa nở

- * Hoạt động 4: Dạy trẻ đọc thơ
- Hôm nay các con cùng cô đọc thuộc bài thơ này để tặng
các loài hoa nào.
- Cô cho cả lớp đọc 2 lần
20

Trẻ đọc


- Cô cho nhóm đọc
- Cá nhân đọc
- Cô động viên khen trẻ.
- Cô hỏi lại trẻ tên bài thơ và cho cả lớp đọc lại bài thơ 1

Trẻ đọc thơ

lần
- Vừa rồi cô thấy các con học rất là ngoan, các con có

Trẻ chú ý xem

muốn xem hình ảnh hoa nở không?. Nào bây giờ cô mời
các con cùng hướng lên màn hình và cùng xem hình ảnh
hoa cà nở nhé(Cô mở video hoa cà nở)
- Các con thấy hoa nở có đẹp không?, các con có muốn
cùng cô trồng vườn hoa thật đẹp không?
* Hoạt động 5: Trò chơi
- Hôm nay các con cùng cô cuốc đất, gieo hạt trồng hoa

Trẻ chơi trò chơi

nhé
- Cô cho trẻ chơi trò chơi “gieo hạt nảy mầm” 2- 3 lần
*Hoạt động 6: Cô đọc diễn cảm lần 3 cho trẻ nghe kết
hợp tranh các loài hoa
* Kết thúc: Gợi ý ra vườn trường trồng hoa

21

Trẻ đi ra ngoài