skkn chỉ đạo mô hình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường tiểu học

THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: Chỉ đạo mô hình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp trong trường tiểu học.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Trường Tiểu học Văn An - Chí Linh - Hải Dương.
3. Tác giả: Lê Thị Lý

Nữ

Ngày /tháng/năm sinh: 14 - 01 - 1974
Trình độ chuyên môn: Giáo viên Tiểu học.
Chức vụ, đơn vị công tác: Phó hiệu trưởng - Trường Tiểu học Văn An - Chí Linh Hải Dương.
Điện thoại: 0984536971
4. Đơn vị áp dụng sáng kiến lần đầu:
Tên đơn vị: Trường Tiểu học Văn An - Chí Linh - Hải Dương.
Địa chỉ: Trại Mới - Văn An - Chí Linh - Hải Dương.
Điện thoại: 0320 3922 199
5. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
Sân trường, sân khấu, loa máy, băng đĩa, con người, một số cơ sở vật chất và đạo cụ
khác phục vụ cho các buổi tổ chức mô hình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
6. Thời gian áp dụng sáng kiến: Bắt đầu từ tháng 8 năm 2014.
TÁC GIẢ

XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ ÁP DỤNG

(ký, ghi rõ họ tên)

SÁNG KIẾN
(ký và đóng dấu)

1

TÓM TẮT SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến:
Trong trường Tiểu học, học sinh được học tập, vui chơi và tham gia các
hoạt động của trường, của lớp. Nhân cách học sinh Tiểu học là nhân cách đang
hình thành, tính hồn nhiên, khả năng tư duy phát triển là những nét đặc trưng
của học sinh Tiểu học. Bước vào trường Tiểu học các em đã được chuyển từ
hoạt động chủ đạo là:“Hoạt động vui chơi” sang hoạt động chủ đạo là:“Hoạt
động học tập”. Tức là người giáo viên tiểu học phải coi việc vui chơi và tham
gia vào tất cả các hoạt động là nhu cầu không thể thiếu của học sinh Tiểu học.
Các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần củng cố, mở rộng khơi
sâu năng lực nhận thức, rèn luyện phẩm chất giúp học sinh vận dụng những
kiến thức đã học trên lớp vào cuộc sống hàng ngày một cách linh hoạt, sáng
tạo. Thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp học sinh biết ứng xử có
văn hóa, nâng cao trình độ năng lực giao tiếp, giao lưu. Hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp còn là điều kiện cho các em vui chơi, giải trí sau những giờ
học căng thẳng.
Trong một năm học, có rất nhiều hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp như:
Xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện, hiệu quả; phát huy tính chủ
động, sáng tạo của học sinh trong học tập; rèn luyện tăng thêm tình đoàn kết
tương thân, tương ái…Để hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp mang lại hiệu
quả trong giáo dục toàn diện cho học sinh tiểu học thì vai trò chỉ đạo của người
cán bộ quản lý hết sức quan trọng, tạo lên sự thành công của các mô hình hoạt
động. Vì vậy, tôi đã tập trung chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp, bộ phận đoàn
đội trong nhà trường nâng cao chất lượng một số mô hình hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp trong trường Tiểu học.
2. Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng sáng kiến:
2.1. Điều kiện: Là người cán bộ quản lý cần nắm chắc nội dung, chương trình
hoạt động xuyên suốt trong năm học. Từ đó xây dựng kế hoạch hoạt động cụ
thể cho từng mô hình hoạt động. Lên kế hoạch phân công từng bộ phận sao

2


cho hài hòa, hợp lý. Phải gần gũi, giúp đỡ, hỗ trợ, động viên khích lệ kịp thời
để cho giáo viên và học sinh hứng thú với các mô hình hoạt động. Luôn có tính
sáng tạo để sân chơi trong các mô hình hoạt động ngoài giờ lên lớp lúc nào
cũng mới lạ, hấp dẫn thu hút tất cả mọi người cùng tham gia hoạt động một
cách hào hứng, thích thú.
2.2. Thời gian: Mỗi tháng tổ chức một mô hình xuyên suốt trong năm học.
2.3. Đối tượng: Học sinh: Từ lớp 1 đến lớp 5; Giáo viên trong toàn trường.
2.4. Cơ sở vật chất:
Dựa vào cơ sở vật chất sẵn có của nhà trường tạo ra những sân chơi hấp
dẫn mang sắc màu riêng thu hút sự tò mò của học sinh bằng những chất liệu tự
làm, những phế phẩm có trong cuộc sống hằng ngày.
3. Nội dung sáng kiến:
3.1. Tính mới, tính sáng tạo của sáng kiến:
Hoạt động ngoài giờ lên lớp là sân chơi trí tuệ thu hút đông đảo học sinh
tham gia. Để hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đạt hiệu quả cao các hoạt
động luôn thay đổi hình thức, nội dung một cách phù hợp với trình độ nhận
thức, lứa tuổi học sinh và điều kiện kinh tế của nhà trường.
3.2. Khả năng áp dụng sáng kiến:
Sáng kiến có tính khả thi cao có thể áp dụng trong việc chỉ đạo các mô
hình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường Tiểu học.
3.3. Lợi ích thiết thực của sáng kiến:
- Kinh phí đầu tư cho các mô hình hoạt động phù hợp với điều kiện của
lớp, của trường, của địa phương. Thời gian tổ chức cho mô hình hợp lý với lứa
tuổi tâm sinh lý học sinh Tiểu học.
4. Khẳng định giá trị, kết quả đạt được của sáng kiến:
Tôi thấy khi vận dụng các biện pháp, giải pháp chỉ đạo các mô hình hoạt động

đã phát huy được tính chủ thể, tính tích cự của học sinh khi tham gia hoạt động.
5. Đề xuất, kiến nghị để áp dụng hoặc mở rộng sáng kiến:
- Giáo viên, tổng phụ trách Đội cần nhiệt tình trong các mô hình hoạt
động, tích cực học hỏi để nâng cao năng lực chuyên môn.

3


- Học sinh tích cực, tự giác tham gia mô hình.
MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến:
1.1. Tổng quan quá trình nghiên cứu:
Ngày nay, trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nhân tố
con người là trọng tâm, đặc biệt là thiếu niên, nhi đồng những người chủ tương
lai của đất nước. Cho nên, các nước trên thế giới đều coi việc phát triển con
người là nhân tố quyết định sự phát triển của xã hội. Để đáp ứng được nguồn
lực con người, được yêu cầu phát triển thì mỗi Quốc gia đều phải phát triển
mạnh mẽ Giáo dục và Đào tạo.
Trong trường Tiểu học ngoài việc trang bị cho học sinh những kiến thức
văn hóa đơn thuần trên lớp thì còn phải kết hợp với giáo dục tư tưởng đạo đức
trong và ngoài nhà trường. Giáo dục đạo đức cho các em ngoài các tiết dạy, bài
dạy trên lớp còn phải thông qua nhiều hoạt động giáo dục khác như hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường Tiểu học là một trong
những hoạt động góp phần củng cố, mở rộng, rèn luyện phẩm chất, khơi sâu
năng lực nhận thức. Giúp học sinh biết ứng xử có văn hóa, hình thành kỹ năng
sống, kỹ năng giao tiếp. Chủ trương của các nhà trường Tiểu học hiện nay là
xây dựng: “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” xác định được tầm quan
trọng của các mô hình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp mang lại hiệu quả
thiết thực trong giáo dục toàn diện cho học sinh. Các mô hình hoạt động đều

giúp cho tất cả các đối tượng học sinh trong toàn trường đều có thể tham gia
tạo sự hứng thú, vui tươi, sôi nổi, rèn cho học sinh phản xạ nhanh nhẹn, tính
đồng đội, tính kỷ luật khi tham gia sinh hoạt tập thể. Nâng cao hiểu biết cho
học sinh về lịch sử, địa lý… Trong Luật giáo dục Việt Nam năm 2005, điều 2
chương 3 đã quy định như sau: “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt
Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề
nghiệp, trung thành với lí tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình

4


thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng
yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.”
Khoản 1 Điều 29 Điều lệ trường Tiểu học 2010 đã ghi: “Hoạt động giáo
dục bao gồm hoạt động giáo dục trong giờ lên lớp và hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp nhằm rèn luyện đạo đức, phát triển năng lực, bồi dưỡng
năng khiếu, giúp đỡ học sinh yếu kém phát triển phù hợp đặc điểm tâm lí, sinh
lí lứa tuổi học sinh tiểu học”. Như vậy, hoạt động giáo dục trong trường Tiểu
học được chia thành hai bộ phận: Hoạt động giáo dục trong giờ lên lớp; Hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Hai hoạt động này gắn bó hữu cơ với nhau
trong quá trình giáo dục với một mục đích chung là giáo dục học sinh trở thành
những con người mới XHCN.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
- Chỉ ra một số điểm cần khắc phục trong việc tổ chức sinh hoạt tập thể. Đúc
kết kinh nghiệm thực tiễn để đề ra một số đề xuất hợp lý trong việc tổ chức hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh. Từ đó, có kế hoạch chỉ đạo các mô hình hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho phù hợp.
- Đưa ra nội dung, hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp đa
dạng, phong phú, hiệu quả.
- Thông qua các mô hình hoạt động rèn cho học sinh tính đồng đội, tính

kỉ luật, ý thức tự giác. Tạo không khí sôi nổi, vui vẻ trong sinh hoạt tập thể.
Giúp các em có thêm hiểu biết để xây dựng những tình cảm tốt đẹp, lòng yêu
quê hương, niềm tự hào dân tộc, lòng biết ơn các thế hệ anh hùng đã hi sinh
thân mình vì Tổ quốc. Qua các mô hình hoạt động giúp học sinh thêm yêu
trường, yêu lớp thích tham gia vào các hoạt động tập thể.
1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Tìm hiểu vai trò, vị trí và tầm quan trọng của việc tổ chức các mô hình
sinh hoạt trong hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đối với việc giáo dục toàn
diện cho học sinh Tiểu học.
- Tìm hiểu việc tham gia vào các mô hình hoạt động của học sinh trong
thời điểm hiện nay.

5


- Đưa ra biện pháp có tính khả thi về vấn đề nâng cao chất lượng hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp thông qua các mô hình hoạt động trong trường
Tiểu học.
1.4. Phạm vi nghiên cứu - đối tượng áp dụng:
1.4.1: Phạm vi nghiên cứu:
Nhằm tìm hiểu sâu vào một số vấn đề tổ chức mô hình hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp để có biện pháp chỉ đạo sát thực, nâng cao hiệu quả. Nên
tôi chỉ giới hạn sáng kiến trong phạm vi nghiên cứu: “Một số mô hình hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường Tiểu học”. Với phạm vi nghiên
cứu như vậy, tôi hy vọng sẽ thu được nhiều kết quả khả quan, góp phần thực hiện
nhiệm vụ chỉ đạo sát sao việc giáo dục học sinh thông qua hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp ở giai đoạn hiện nay.
1.4.2: Đối tượng áp dụng:
- Giáo viên toàn trường.
- Học sinh từ lớp 1 đến lớp 5.

1.5. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp điều tra nghiên cứu.
- Phương pháp so sánh, đối chứng.
- Điều tra và khảo sát thực tiễn.
- Phương pháp phỏng vấn, đàm thoại.
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp hoạt động nhóm.
- Phương pháp phân tích tổng hợp và xử lý kết quả.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
- Nghiên cứu đặc điểm, tâm sinh lý của học sinh Tiểu học.
- Nghiên cứu một số phương pháp dạy học trên lớp theo chuẩn kiến
thức, kĩ năng các môn học.
2. Cơ sở lý luận của vấn đề:
2.1: Cơ sở lý luận:

6


Mục đích giáo dục hiện nay của chúng ta là đào tạo những con người phát triển
toàn diện, những con người có đủ năng lực cần thiết, đáp ứng sự đòi hỏi của cuộc sống
hiện đại. Một trong những con đường giáo dục học sinh giao tiếp trong cuộc sống
nhanh nhất, hiệu quả nhất là thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Mục tiêu các nhà trường Tiểu học là xây dựng: “Trường học thân thiện, học
sinh tích cực” để tạo ra môi trường giáo dục an toàn, cởi mở thân thiện. Học sinh
phát huy hết năng lực của mình trong học tập và trong các mặt hoạt động. Hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải thường xuyên mở rộng nội dung, đổi mới
phương pháp, với nhiều hình thức sáng tạo, phong phú có như vậy mới thu hút
được nhiều học sinh, giáo viên và các lực lượng trong toàn xã hội tham gia.
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một hoạt động được nhà trường
quản lý và tiến hành ngoài giờ dạy trên lớp được thực hiện có mục đích, có kế

hoạch, có tổ chức. Hoạt động này được diễn ra trong suốt năm học và cả thời
gian học sinh được nghỉ hè để khép kín quá trình giáo dục.
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một bộ phận của công tác giáo dục
toàn diện học sinh, nó gắn bó hữu cơ với việc dạy và học trên lớp, nó là một bộ
phận trong kế hoạch giáo dục của nhà trường. Hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp là cầu nối tạo nên mối quan hệ hai chiều giữa nhà trường và xã hội.
Qua đó, nhà trường phát huy được vai trò tích cực đối với xã hội và ngược lại
huy động được sức mạnh của xã hội tham gia phát triển nhà trường và giáo dục
học sinh. Nó còn là một trong những kế hoạch đào tạo, giáo dục của nhà
trường được quy định trong Điều lệ trường Tiểu học.
Các mô hình hoạt động khi được triển khai là hình thức tập hợp học sinh trong
toàn trường. Đây là một hoạt động có tính chất tổng hợp nhằm giáo dục tư tưởng
chính trị, đạo đức cho học sinh và là dịp để mở rộng mối quan hệ các tập thể học
sinh trong nhà trường. Là cơ hội để giáo viên chủ nhiệm chứng tỏ công tác chủ
nhiệm lớp, giáo dục học sinh của mình. Học sinh rèn luyện phẩm chất nhân cách,
tài năng. Tạo điều kiện để học sinh hòa nhập cuộc sống với cộng đồng xã hội, rèn
luyện một số kĩ năng giao tiếp, ứng xử, tự quản, tự tổ chức các hoạt động của cá

7


nhân và tập thể, phát huy vai trò của nhà trường với đời sống xã hội, tạo điều kiện
để các lực lượng ngoài xã hội cùng tham gia giáo dục học sinh.
Đặc điểm, đặc thù của Tiểu học là giáo viên và học sinh tách biệt theo từng
lớp. Nếu không có các buổi tổ chức mô hình thì hoạt động tập thể sẽ mất đi
tính tập thể, tinh thần đoàn kết và thân thiện của nó. Chính vì vậy, tôi đã tìm
tòi, nghiên cứu, xây dựng kế hoạch, đề xuất những ý tưởng mới, sáng tạo với
tập thể sư phạm nhà trường với mục đích thu hút toàn thể học sinh, giáo viên
và phụ huynh học sinh tham gia tạo đà cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp của nhà trường đạt hiệu quả.

Trong một năm học, sau Lễ khai giảng long trọng đầy ý nghĩa là những bài học bổ
ích, những hoạt động giáo dục được đan xen. Sinh hoạt tập thể các em được làm quen
ngay từ những ngày đầu năm học sẽ tạo một tâm lý tốt, tạo cho các em sự hứng thú:
Thích học tập, thích ca múa, thích sinh hoạt ngoại khóa, thích giao lưu học hỏi các bạn
bốn phương. Từ những thích thú tạo điều kiện kích cầu kết quả học tập của các em.
Nhân dịp này, các em học sinh khuyết tật, những em có hoàn cảnh khó khăn của nhà
trường cũng được hòa mình vào tập thể. Với lý do đó, tôi đã tập trung nghiên cứu:
“Chỉ đạo mô hình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường Tiểu học”
Nhằm nâng cao các hoạt động phong trào, khẳng định kết quả hoạt động tại cơ sở
mình và mong muốn góp phần nhỏ bé vào hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
trong các hoạt động tập thể với những nội dung đổi mới, sáng tạo có hiệu quả.
2.2: Cơ sở pháp lý:
“Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu. Nhà nước phát triển giáo dục
nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Mục tiêu của giáo dục
là hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân” (Trích
Điều 35 - Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam - 1992).
- Cán bộ quản lý giữ vai trò quan trọng trong việc tổ chức, quản lý, điều
hành các hoạt động giáo dục (Trích Điều 16 - Luật giáo dục năm 2005).
- Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cũng phải đảm bảo tính năng động
tuỳ thuộc vào cơ sở vật chất, vào điều kiện của từng trường, từng địa phương.
Do vậy, người cán bộ quản lý cần vận dụng một cách linh hoạt các chức năng

8


quản lý trong công tác phong trào. Chú trọng việc kiểm tra, đôn đốc nhưng cần
đảm bảo các nguyên tắc đánh giá: công tâm, chính xác, khách quan, dân chủ,
công bằng, động viên khích lệ kịp thời.
2.3: Cơ sở thực tiễn:
Trong thời đại ngày nay, khi nền kinh tế xã hội đang trên đà phát triển,

nó tác động mạnh mẽ đến sự hình thành và phát triển nhân cách của mỗi con
người. Học sinh hiện nay có những phát triển mới hơn về “chất” trong quá
trình học tập và rèn luyện, các em phải mạnh dạn hơn và tư duy tốt hơn, có
những nhu cầu cao hơn nhằm khẳng định sự phát triển của bản thân. Hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp có vị trí đặc biệt quan trọng đối với học sinh Tiểu
học. Đây là một hoạt động tập thể lớn, có ý nghĩa khởi điểm cho mọi hoạt động
giáo dục khác trong nhà trường, là dịp mở ra và nuôi dưỡng trong thế giới tâm
hồn tuổi thơ những nhận thức mới mẻ, đẹp đẽ, tự hào về Tổ quốc mình, trường
mình, lớp mình.Ý thức danh dự tập thể, trách nhiệm công dân mà khó có hoạt
động giáo dục nào thay thế được.
Trong xã hội, đối tượng thanh thiếu niên phạm tội đang ở mức báo động
thì giáo dục đạo đức trong nhà trường thông qua các mô hình hoạt động lại trở
thành nhu cầu bức thiết để các em có nhân cách sống, biết cách cư xử lễ phép
với mọi người xung quanh, hiểu và tôn trọng tập tục truyền thống của cha ông,
biết điều hay lẽ phải tránh những thói hư tật xấu, biết thương yêu giúp đỡ
người kém may mắn hơn…Một nhiệm vụ quan trọng đặt ra cho mỗi người làm
công tác quản lý là phải tìm hiểu thực tế mọi đối tượng học sinh, sự nhiệt tình
của giáo viên để tìm ra những biện pháp tốt nhất, những kinh nghiệm giáo dục
có tính hiệu quả nhất. Sân chơi khi tổ chức các mô hình hoạt động phải luôn
đổi mới, phù hợp với lứa tuổi tạo được sự thân thiện đối với thầy và trò, phát
huy được tính tích cực của học sinh.
Người cán bộ quản lý tổ chức chỉ đạo tốt hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp một mặt nâng cao được nhận thức trong cán bộ giáo viên, trong học
sinh, trong phụ huynh học sinh. Mặt khác, tạo điều kiện tốt cho các mô hình

9


hoạt động có chiều sâu đạt hiệu quả đáp ứng được yêu cầu, mục tiêu giáo dục
đã đề ra.

3. Thực trạng của vấn đề:
3.1. Thực trạng chung:
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong các nhà trường hiện nay đã
được các cấp lãnh đạo, cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, phụ huynh quan tâm:
- Về nhận thức: Năm học 2014-2015 năm học đầu tiên thực hiện theo
Thông tư 30 của Bộ giáo dục và đào tạo. Từ những lời khen, lời nhận xét, lời
động viên khích lệ học sinh ở tất cả các mặt hoạt động làm cho hoạt động
ngoài giờ lên lớp được giáo viên, phụ huynh học sinh quan tâm. Học sinh thích
thú hòa mình trong sinh hoạt tập thể. Các mô hình tổ chức trong nhà trường khi
được gieo vấn đề đã được giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh hào hứng
tham gia nhiệt tình nên đã mang lại kết quả khả thi.
- Về tổ chức: Các trường Tiểu học đã tổ chức được rất nhiều mô hình
hay trong hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh bằng nhiều hình
thức sáng tạo, hấp dẫn, phong phú là sân chơi trí tuệ thu hút học sinh hào hứng
tham gia như mô hình: Chào cờ đầu tuần; Vui hội trăng rằm; Trò chơi dân
gian; Tiếng hát dân ca; Giao thông an toàn; Hoạt động giáo dục truyền thống…
- Về công tác quản lý: Cán bộ quản lý trong các nhà trường Tiểu học đã
vững vàng hơn trong công tác chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của
đơn vị mình.
- Về chất lượng giáo dục: Chất lượng giáo dục học sinh thông qua hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp được nâng cao. Giáo viên có kinh nghiệm
trong việc xây dựng các mô hình hoạt động, học sinh có thêm nhiều kỹ năng để
tổ chức, xử lý các vấn đề học tập và ứng xử giao tiếp trong cuộc sống. Kỹ năng
sống, kỹ năng giao tiếp của học sinh hình thành và phát triển.
Trong thực tế hoạt động, bên cạnh những mặt mạnh nói trên hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp vẫn còn một số khó khăn như: Khả năng tổ chức,
xây dựng các mô hình hoạt động cho một buổi hoạt động tập thể ở một số giáo
viên còn hạn chế. Kế hoạch tổ chức thực hiện các mô hình hoạt động của một

10

số bộ phận trong nhà trường chưa thật cụ thể, khả thi. Kinh phí đầu tư cho hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp chưa thực sự được chú trọng…Một số khó
khăn trên có ảnh hưởng ít nhiều đến công tác chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp trong trường Tiểu học.
3.2. Thực trạng của học sinh:
Một số năm học về trước, học sinh chưa thích tham gia vào hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp vì coi đây là một hoạt động phụ. Nhiều học sinh còn e dè,
ngại ngùng khi tham gia sinh hoạt tập thể. Đặc biệt là học sinh khuyết tật thì thu
mình không dám hòa nhập cùng các bạn trong lớp, trong trường. Sân chơi của các
em không được tỏa sáng, năng khiếu của các em không được phát huy.
Hiện nay, ngoài thời gian sinh hoạt Đội - Sao mỗi lớp còn có 1 tiết/tuần để
sinh hoạt ngoại khóa. Sau những giờ học căng thẳng các em được thỏa thích vui
chơi, ca hát. Được giao lưu học hỏi tạo sự hứng thú trong học tập, trong tư duy
giúp các em được rèn luyện và phát triển thể chất. Ngay trong các giờ học các em
cũng được vừa học, vừa giao lưu, vừa có cơ hội thể hiện mình. Sự liên kết nhóm
trong các tiết học giúp các em hình thành và phát triển những ý tưởng mới tạo đà
cho các mô hình giáo dục ngoài giờ lên lớp mở rộng, phát triển.
Khi phong trào thi đua:“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực” được nhà trường quan tâm, đầu tư. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
là một trong những nội dung để thực hiện tốt phong trào này. Hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp trở thành hoạt động thường xuyên, liên tục, nối tiếp với
hoạt động dạy học trên lớp và là một bộ phận không thể thiếu trong hoạt động
giáo dục chung của nhà trường. Qua nhiều buổi hoạt động tập thể với nhiều mô
hình mới đan xen nhiều hình thức khác nhau thì hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp thực sự đã đem lại hiệu quả thiết thực, tạo ra những sân chơi bổ ích, lý
thú khơi dậy niềm đam mê, hào hứng của giáo viên, học sinh, phụ huynh học
sinh. Giáo viên nhiệt tình xây dựng mô hình cho lớp mình phụ trách. Học sinh
phấn khởi, hào hứng tham gia vào mô hình. Phụ huynh học sinh tích cực cùng

giáo viên chủ nhiệm tạo dựng cho các em những tiểu phẩm, những bộ thời
trang nhí hấp dẫn góp phần giữ gìn và phát huy nét đẹp truyền thống dân tộc.

11


3.3. Thực trạng của giáo viên:
Những năm trước đây, một số ít giáo viên chưa nhận thức được tầm
quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đối với việc hình thành và
phát triển toàn diện nhân cách học sinh. Giáo viên còn xem nhẹ hoạt động này,
chỉ tập trung vào các hoạt động dạy học trên lớp. Với hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp, họ chỉ tổ chức nhằm đối phó với sự quản lý, chỉ đạo của lãnh đạo
mà không cần quan tâm đến chất lượng và hiệu quả. Vì thế, các hoạt động
ngoài giờ lên lớp diễn ra rất đơn điệu, nghèo nàn, chưa đáp ứng được nhu cầu
và nguyện vọng của học sinh.
Khi hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp được chú trọng. Thông qua
nhiều mô hình hoạt động, nhiều hình thức tổ chức trong một buổi sinh hoạt tập
thể giáo viên thấy được sau những giờ học căng thẳng các em học sinh được
tham gia hoạt động, được giao lưu học hỏi kinh nghiệm, được thể hiện tài
năng, là điều kiện thuận lợi để các em gần gũi, tiếp xúc với thiên nhiên, là điều
kiện tốt để các em thực hiện nguyên tắc tự nguyện, tự quản của tổ, lớp mình…
Thấy được vai trò, tác dụng to lớn của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tất
cả các giáo viên đều xây dựng kế hoạch cụ thể cho các hoạt động tập thể, các
mô hình hoạt động. Nội dung sinh hoạt ngoài giờ lên lớp ngày một phong phú,
sinh động đem lại hiệu quả cao đáp ứng được yêu cầu giáo dục hiện nay.
Giáo viên được giao nhiệm vụ phụ trách hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp là người có năng lực tổ chức các hoạt động, có lòng nhiệt tình tâm
huyết với nghề, được tham gia đầy đủ các chuyên đề về hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp, tham gia các lớp tập huấn kỹ năng, nghiệp vụ.
3.4. Thực trạng công tác quản lý, chỉ đạo:

Một số năm học trước, tổng phụ trách Đội gần như được giao hoàn toàn
phụ trách mảng hoạt động ngoài giờ lên lớp. Trong quá trình thực hiện ít có sự
kiểm tra, đánh giá của lãnh đạo nhà trường. Khi Thông tư 30 của Bộ giáo dục
và đào tạo được ban hành. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là sân chơi trí
tuệ giúp học sinh giao lưu, học hỏi và tự khẳng định mình. Học sinh thích được

12


thầy cô khen trước đông người. Sự thích thú, hào hứng tham gia các hoạt động
của học sinh ngày một hiệu quả.
Là người quản lý, chỉ đạo tôi đã quan tâm sát sao đến hoạt động ngoài giờ
lên lớp. Từ việc xây dựng kế hoạch hoạt động cho từng tháng xuyên suốt năm học
đến việc phân công con người, tổ chức, chỉ đạo hoạt động. Quá trình thực hiện
thường xuyên giám sát, kiểm tra, rút kinh nghiệm để các mô hình phải tổ chức
dưới nhiều hình thức khác nhau, thường xuyên có sự đổi mới về hình thức và
phương pháp tạo sự phong phú về nội dung không ngừng nâng cao chất lượng
hoạt động. Các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp hấp dẫn thu hút được nhiều
học sinh, giáo viên và các lực lượng trong toàn xã hội tham gia.
3.5. Khảo sát trước khi thực hiện các giải pháp:
Để khẳng định kết quả khả thi của sáng kiến khi thực hiện chỉ đạo các mô
hình trong hoạt động ngoài giờ lên lớp. So sánh được điểm mới, tính sáng tạo của
giải pháp. Ngay từ đầu năm học, tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng mời giáo viên,
đại diện phụ huynh học sinh các lớp, học sinh và một số đại diện các tổ chức đoàn
thể trong trường tham gia mô hình điểm:“ Tổ chức trò chơi dân gian” và thu được
kết quả như sau:
Đối tượng tham gia
khảo sát
Đối tượng

Số

Giáo viên

lượng
37

Học sinh

Nhận thức về các hoạt động NGLL trong nhà trường
Cần thiết
Không cần thiết
Trung gian
Số lượng
Số lượng
Số lượng
%
%
%
34

88,5

01

3,0

02

8,5

352

327

92,8

03

1,0

22

6,2

Phụ huynh

19

17

89,4

0

0

02

10,6

Các tổ chức

04

03

75,0

0

0

01

25,0

4. Các giải pháp, biện pháp thực hiện.
Từ thực trạng nêu trên, qua thực tế phụ trách chỉ đạo hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp trong thời gian qua. Để nâng cao chất lượng dạy học ngoài giờ
lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh trong nhà
trường, tôi xin đưa ra một số giải pháp chỉ đạo thực hiện các mô hình hoạt động

13


giáo dục ngoài giờ lên lớp mà trường tôi đã tiến hành trong năm học 2014-2015
đạt hiệu quả.
4.1. Các giải pháp:
4.1.1. Nâng cao nhận thức cho giáo viên, học sinh về hoạt động giáo dục

ngoài giờ lên lớp trong nhà trường.
- Bồi dưỡng cho giáo viên và học sinh nhận thức tầm quan trọng về vai trò,
nhiệm vụ, vị trí của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ngay khi chuẩn bị bước
vào năm học mới.
- Tổ chức một số chuyên đề, học tập các công văn, chỉ thị, hướng dẫn của
ngành giáo dục về hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
- Bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, nội dung, phương pháp tổ
chức các mô hình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho giáo viên toàn trường.
Đặc biệt là giáo viên - tổng phụ trách Đội để mọi người cùng hiểu rõ, hiểu sâu về
các mô hình tổ chức trong một buổi sinh hoạt tập thể.
4.1.2. Xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng thời gian, thời điểm hoạt động.
- Để các mô hình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có chiều sâu, đạt
hiệu quả, người quản lý phải xác định được mục tiêu của công tác quản lý trên
cơ sở bám sát mục tiêu các mô hình hoạt động sao cho phù hợp với điều kiện
cụ thể của nhà trường.
- Lựa chọn trọng tâm các hoạt động cho các tháng sao cho phù hợp với
hoạt động chính trị của địa phương hoặc của cả nước.
- Phân công cụ thể cho từng thành viên phụ trách các mảng hoạt động.
Từ đó, xây dựng và chọn các giải pháp cụ thể cho hoạt động của từng mô hình.
- Cụ thể hóa kế hoạch thành lịch hoạt động năm - tháng - tuần.
Ví dụ:
* Kế hoạch năm: Quy mô trường.
Tháng
chủ
điểm

Tên mô

Mục

Đối

hình

đích

tượng

Địa

Thời

hoạt

yêu

thực

điểm

gian

động
cầu
hiện
* Kế hoạch tháng (chủ điểm)... Khối lớp...
Tháng

Tên mô

Mục

Đối

Địa

14

Thời

Người
phụ
trách

Người

Hiệu
quả

Ghi

hoạt

chú

động
Hiệu

Ghi

chủ
điểm

hình

đích

tượng

hoạt

yêu

thực

điểm

gian

phụ
trách

quả
hoạt

chú

động
cầu

hiện
động
* Kế hoạch tổ chức hoạt động (Tên hoạt động)... Lớp.... Tuần.....
Tháng
chủ
điểm

Tên mô

Mục

Đối

hình

đích

tượng

Địa

Thời

hoạt

yêu

thực

điểm

gian

động
cầu
hiện
4.1.3. Tổ chức thực hiện kế hoạch đề ra.

Người
phụ
trách

Hiệu
quả

Ghi

hoạt

chú

động

4.1.3.1.Khâu chuẩn bị:
Chuẩn bị là khâu quan trọng nhất quyết định sự thành công hay thất bại của
các mô hình trong một hoạt động tập thể. Nếu khâu chuẩn bị tốt thì hoạt động giáo
dục sẽ đạt hiệu quả cao hãn hữu có sơ xuất xảy ra. Người tổ chức thực hiện cần xác
định rõ những công việc cần làm, cần sự hỗ trợ để chuẩn bị cho chu đáo.
4.1.3.2 Khâu tiến hành:
Khi tiến hành các hoạt động người tổ chức điều hành cần chú ý đến vai

trò chủ đạo phát huy tính tích cực của học sinh. Các hoạt động đưa ra phải phù
hợp và vừa sức với học sinh, đảm bảo thời gian trong một mô hình tổ chức,
đảm bảo tính tập thể trong suốt quá trình hoạt động.
Khi tiến hành người tổ chức điều hành cần chú ý đến tinh thần tự quản,
tự điều khiển của học sinh để giáo viên hỗ trợ, giúp đỡ khi cần thiết và giảm
bớt sự lúng túng của học sinh khi điều khiển các hoạt động.
Để học sinh tích cự tham gia vào các hoạt động việc động viên, khích lệ
học sinh kịp thời là động lực để các em tự tin và hứng thú tham gia hoạt động.
4.1.3.3 Đánh giá kết quả hoạt động:
Sau khi kết thúc các mô hình hoạt động người tổ chức đánh giá kết quả
tham gia hoạt động, tinh thần, thái độ của học sinh đồng thời đưa ra những
nhận xét, rút ra những kinh nghiệm cần thiết với học sinh, với tập thể giáo
viên, với chính bản thân mình để nâng cao kinh nghiệm cho bản thân.

15


- Thường xuyên đổi mới và đa dạng hóa các hình thức tổ chức nhằm tạo
sự hứng thú, say mê trong học sinh.
4.1.4. Giám sát chặt chẽ để điều hành việc tổ chức thực hiện.
- Giám sát việc lên kế hoạch, việc tham mưu xây dựng các mô hình hoạt
động của giáo viên - tổng phục trách Đội. Yêu cầu phù hợp với kế hoạch của
nhà trường. Cụ thể hóa chương trình hoạt động sao cho đáp ứng và phù hợp với
chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp do Bộ giáo dục quy định.
- Giáo sát các hoạt động giáo dục đạo đức học sinh thông qua buổi sinh
hoạt chào cờ đầu tuần.
- Giám sát việc điều hành, quản lý học sinh của giáo viên chủ nhiệm lớp
trong việc tổ chức các hoạt động tập thể (15 phút truy bài trước giờ, các tiết
sinh hoạt cuối tuần, các ngày sinh hoạt tập thể theo mô hình hoạt động trong
từng tháng). Quán triệt ngay từ đầu năm học đối với giáo viên về tầm quan

trọng của công tác hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
- Thông qua kế hoạch cá nhân của các giáo viên chủ nhiệm, các tổ
chuyên môn, Liên đội.
- Duyệt kế hoạch tổng thể cho cả năm, kế hoạch cụ thể chi tiết cho từng
mô hình hoạt động với từng chủ điểm khác nhau.
- Xây dựng tiêu chí đánh giá chung việc thực hiện các chủ điểm đặc biệt
là các mô hình hoạt động theo tháng, các chuẩn mực đánh giá riêng cho từng
hoạt động: văn nghệ, TDTT, trò chơi dân gian, hái hoa dân chủ, tiếng hát dân
ca, giao thông an toàn…
- Quy định rõ ràng về trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm lớp, trách
nhiệm của các ban ngành đoàn thể trong trường, trách nhiệm của tổng phụ
trách Đội trong việc hưởng ứng các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp do
nhà trường và đội tổ chức. Nội dung này là một tiêu chí thi đua được đưa vào
đánh giá thi đua theo từng đợt trong năm và được đưa vào dự thảo ngay từ đầu
năm học.
4.1.5. Phối hợp với các lực lượng trong và ngoài nhà trường.

16


4.1.5.1. Các lực lượng trong nhà trường: Hội đồng giáo dục; Chi đoàn thanh
niên; Tổng phụ trách Đội; Tổ chức công đoàn trường.
- Hội đồng giáo dục: Xác định rõ nhiệm vụ của Hội đồng giáo dục theo
Điều lệ để mỗi thành viên trong Hội đồng nhận thức rõ trách nhiệm từ đó mang
hết khả năng, lòng nhiệt tình góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chung.
- Chi đoàn thanh niên: Đây là lực lượng xung kích trong mọi hoạt động
của nhà trường. Người quản lý cần chỉ đạo theo hướng tích cực hóa nhiệm vụ
họ được giao trong đó có công tác hoạt động ngoài giờ lên lớp.
- Tổ chức công đoàn: Công đoàn có thể tổ chức vui Tết Trung thu cho
học sinh tại trường tạo không khí phấn khởi cho học sinh.

4.1.5.2. Các lực lượng ngoài nhà trường: Hội cha mẹ học sinh các lớp, các doanh
nghiệp trên địa bàn, các tổ chức quần chúng như: Đoàn thanh niên; Công an; Hội
cựu chiến binh; Hội khuyến học; trạm y tế;…xã (phường) địa phương.
- Hội cha mẹ học sinh: Xây dựng kế hoạch, biện pháp sát thực để giáo
dục trẻ khuyết tật, động viên kịp thời những học sinh nghèo vượt khó, những
học sinh có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong học tập. Là cầu nối giữ mối
quan hệ chặt chẽ với nhà trường.
- Đoàn thanh niên xã (phường): Là lực lượng luôn cùng với nhà trường
trong việc giáo dục thế hệ trẻ. Thông qua các mô hình hoạt động sự phối kết hợp
với nhà trường để giúp các em học sinh có ý thức, hành vi, lối sống lành mạnh hỗ
trợ giúp đỡ cơ sở vật chất để nhà trường tổ chức các mô hình thành công. Là lực
lượng quản lí, hướng dẫn các em học sinh sinh hoạt hè ở địa phương.
- Công an xã (phường): Phối hợp với nhà trường tuyên truyền về An
toàn giao thông, phòng cháy chữa cháy, phòng chống các tệ nạn xã hội…
- Hội cựu chiến binh: Cử đại biểu tham gia trong các buổi nói chuyện
với học sinh nhân ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22/12 và ngày
Quốc phòng toàn dân.
- Hội khuyến học: Quan tâm đến mọi hoạt động dạy và học; vui chơi;
sinh hoạt tập thể của nhà trường. Luôn động viên, khen thưởng kịp thời với

17


học sinh đạt thành tích cao trong học tập và các hoạt động giao lưu cũng như
các mô hình hoạt động mang tính bề nổi của nhà trường.
4.1.6. Bồi dưỡng giáo viên và tổng phụ trách Đội.
- Giáo viên chủ nhiệm: Xây dựng mô hình cho từng hoạt động. Quán
triệt vai trò, nhiệm vụ khi tham gia hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Bồi
dưỡng về năng lực tổ chức, năng lực quản lý, bồi dưỡng xây dựng hoạt động
mẫu từ đó nhân rộng ra toàn trường.

- Giáo viên - tổng phụ trách Đội: Quán triệt vai trò, nhiệm vụ hoạt động
đội khi tham gia vào hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Nâng cao năng lực
phối hợp công tác giữa hoạt động ngoài giờ lên lớp với các hoạt động của đội
thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Chủ động tổ chức xây dựng mô hình hoạt
động theo chủ điểm tháng.
4.1.7. Xây dựng các điều kiện về CSVC cho hoạt động.
- Tận dụng cơ sở vật chất sẵn có của nhà trường, khai thác tiềm năng cơ
sở vật chất sẵn có của xã hội để tổ chức tốt các hoạt động ngoài giờ lên lớp cho
học sinh.
- Trang bị một số thiết bị tối thiểu như: Khẩu hiệu, cờ, trống, tăng âm,
micro, nhạc cụ, dụng cụ TDTT, tủ sách, báo, phòng truyền thống... để có thể
triển khai các mô hình hoạt động ngoài giờ lên lớp.
- Đối với học sinh: nên có tủ sách trang bị những tài liệu tham khảo hoặc
hướng dẫn các tài liệu tham khảo để các em có thể tìm hiểu, nghiên cứu trước
khi tiến hành các mô hình hoạt động.
- Làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục, đẩy mạnh công tác tham mưu
với các cấp chính quyền và địa phương nhằm đầu tư thêm về cơ sở vật chất
trang thiết bị trường học để tăng thêm hình thức tổ chức cho các hoạt động
ngoài giờ lên lớp. Tranh thủ sự đầu tư, hỗ trợ của các doanh nghiệp trên địa
bàn, các nhà hảo tâm động viên, khích lệ học sinh nghèo vượt khó, học sinh
khuyết tật cùng vui đến trường hướng tới tương lai bằng các món quà, những
xuất học bổng đầy ý nghĩa trao vào dịp tổ chức mô hình hoạt động trong các
ngày lễ lớn, dịp Tết Nguyên Đán…

18


4.1.8. Xây dựng nội dung và xác định hình thức tổ chức hoạt động.
4.1.8.1.Đặt tên cho hoạt động: Tên gọi của hoạt động là cơ sở để xây dựng nội
dung và lựa chọn hình thức thực hiện. Tên gọi của hoạt động cũng có tác dụng

định hướng về mặt tâm lý, kích thích sự hào hứng tham gia vào hoạt động của
học sinh. Sau khi đã lựa chọn được tên gọi cho hoạt động, tôi đã xác định mục
tiêu giáo dục ngoài giờ lên lớp để chỉ đạo triển khai và định hướng hoạt động.
Đặc biệt chú trọng đến 3 yêu cầu giáo dục đó là: nhận thức, kĩ năng và thái độ.
4.1.8.2. Xây dựng nội dung hoạt động:
- Nội dung phải phù hợp với điều kiện thực tế.
- Nội dung phải mang tính sáng tạo, hấp dẫn, mới lạ thu hút học sinh
tích cực tham gia.
- Lên kế hoạch cụ thể, rõ ràng giúp cho giáo viên và học sinh hoạt động
có mục đích, không bị phân tán.
- Nắm rõ trình tự nội dung công việc. Lựa chọn người có khả năng điều
khiển chương trình hoạt động.
4.2. Biện pháp thực hiện:
Muốn chỉ đạo hoạt động ngoài giờ lên lớp có hiệu quả. Người cán bộ
quản lý cần xác định rõ nội dunh chủ yếu của hoạt động ngoài giờ lên lớp như:
Nội dung giáo dục phải gắn liền với các yêu cầu, nhiệm vụ giáo dục đã đề ra.
Nội dung giáo dục phải phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý học sinh Tiểu học,
phù hợp với lứa tuổi, trình độ nhận thức, sức khỏe của học sinh. Nội dung khi
triển khai phải phù hợp với điều kiện kinh tế của nhà trường.
4.2.1. Những nội dung chủ yếu của hoạt động ngoài giờ lên lớp đã được
triển khai trong trường năm học 2014-2015.
4.2.1.1. Hoạt động văn hóa nghệ thuật:
Hoạt động văn hóa nghệ thuật là một hoạt động quan trọng trong giáo
dục ngoài giờ lên lớp. Đó là các hoạt động như: Kể chuyện, hát, múa, thơ, ca,
hò, vè…Học sinh thể hiện các hoạt động này bằng thái độ, tình cảm của bản
thân mình. Đây chính là thước đo hiệu quả hoạt động giáo dục trong nhà
trường.Tôi đã xây dựng kế hoạch và định hướng chương trình hoạt động cho

19

tổng phụ trách Đội xây dựng mô hình: Vui tết trung thu; Giao thông an toàn;
Thi tiếng hát dân ca; Kể chuyện theo sách, Thi vẽ tranh theo chủ đề “Chúng
em với an toàn giao thông”…
4.2.1.2. Hoạt động vui chơi giải trí, thể dục thể thao:
Hoạt động vui chơi, giải trí giúp học sinh thay đổi hình thức tư duy. Có
thể ví vui chơi, giải trí là một món ăn tinh thần bổ ích cho học sinh. Nói cách
khác, vui chơi giải trí, thể dục thể thao là một hoạt động có ý nghĩa giáo dục lớn
đối với học sinh Tiểu học. Hoạt động này có thể thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi tùy
điều kiện giáo viên có thể linh hoạt vận dụng giúp học sinh thỏa mãn tinh thần
sau những giờ học căng thẳng. Góp phần rèn luyện một số phẩm chất, hình thành
kỹ năng sống cho học sinh, tăng thêm tình đoàn kết, lòng nhân ái và là phương
tiện dạy học hiệu quả, ít tốn kém. Xác định tầm quan trọng của hoạt động này
ngay trong học kỳ I tôi đã định hướng cho cán bộ cốt cán trong trường xây dựng
và tổ chức các mô hình: Giao lưu trò chơi dân gian; Thi chạy việt dã đối với học
sinh lớp 3,4,5; giao lưu cờ vua đối với học sinh lớp 4,5.
4.2.1.3. Hoạt động xã hội:
Hướng học sinh vào các hoạt động xã hội để giúp các em nâng cao những
hiểu biết về con người, đất nước, xã hội. Tìm hiểu truyền thống tốt đẹp của nhà
trường, địa phương. Tự hào về truyền thống hiếu học của quê hương Chí Linh. Từ
đó giáo dục lòng yêu quê hương, đất nước, con người…thông qua các mô hình:
Giao lưu với trung tâm nghệ thuật tình thương; “Thiếu nhi Chí Linh vâng lời Bác
Hồ dạy”; Xây dựng quỹ “Giúp bạn tới trường cùng hướng tới tương lai”…
4.2.1.4. Hoạt động tiếp cận khoa học kĩ thuật:
Đây là hoạt động giúp học sinh tiếp cận với những công nghệ khoa học tiên
tiến rèn cách tư duy, phát triển trí tuệ cho học sinh. Ngoài việc cho các em thực
hành trên máy vi tính giao lưu các chương trình tiếng Anh qua mạng, giải toán
qua mạng Intenet còn tổ chức cho các em giao lưu dưới hình thức trả lời câu hỏi
vào tiết chào cờ của buổi sáng thứ hai hàng tuần cho tất cả các đối tượng học sinh.
Nội dung các câu hỏi thuộc các lĩnh vực: Văn hóa; Tự nhiên - xã hội; Vốn kinh

nghiệm sống…

20


4.2.1.4. Hoạt động thể dục giữ giờ, ca múa hát tập thể:
- Thể dục giữa giờ với bài thể dục chống mệt mỏi thực hiện vào thứ Ba và
thứ Năm hàng tuần. Đây là hoạt động thực hiện theo quy định. Cần quan tâm đến
nội dung và hình thức cấp trên triển khai.
- Ca múa hát tập thể với những bài hát múa nhộn nhịp, sôi nổi phù hợp với
lứa tuổi học sinh Tiểu học thực hiện vào giờ ra chơi của ngày thứ Hai, thứ Tư và
thứ Sáu hàng tuần. Nội dung các bài hát múa được đan xen thay đổi theo từng
tháng phù hợp với nội dung, chủ điểm hoạt động của các tháng nhằm tránh sự
nhàm chán tạo sự hứng thú và sự tập trung tham gia của học sinh.
4.2.1.5. Hoạt động lao động:
- Kê bàn ghế lớp học hàng ngày cho gọn gàng, ngăn nắp.
- Thực hiện phong trào “Tiếng trống sạch trường” vào 5 phút truy bài của
buổi sáng thứ Ba và thứ Năm hàng tuần.
- Tham gia trồng, chăm sóc, bảo vệ cây ở trường, ở nhà.
- Tham gia dọn vệ sinh trường, lớp. Dọn vệ sinh thôn, xóm thực hiện chủ
đề: Ngày thứ Bảy tình nguyện, ngày Chủ nhật xanh.
4.2.2. Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp:
4.2.3.1. Xây dựng kế hoạch:
Kế hoạch xây dựng các mô hình hoạt động ngoài giờ lên lớp phải được xây
dựng từ đầu năm học. Kế hoạch phải được trao đổi, bàn bạc, thống nhất với các tổ
chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường. Sau đó triển khai tới toàn thể cán bộ
giáo viên cùng nắm bắt để mọi người có ý thức chuẩn bị mô hình hoạt động cho
lớp mình. Kế hoạch khi triển khai phải phù hợp với thực tế của trường, của địa
phương, phải vừa sức và phù hợp với lứa tuổi học sinh. Khi thực hiện phải đảm
bảo tính khả thi không bị chồng chéo giữa nhiều hoạt động ảnh hưởng đến các

hoạt động khác trong nhà trường, lịch hoạt động phải xây dựng theo thời gian,
phù hợp với chủ đề, chủ điểm của tháng.
4.2.3.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch:
- Thành lập Ban chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp gồm: Chủ
tịch công đoàn trường; Bí thư chi đoàn trường; Tổng phụ trách Đội; Tổ trưởng

21


chuyên môn đồng thời giao nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên trong Ban chỉ
đạo. Ban chỉ đạo phải nắm chắc nội dung, hình thức, tầm quan trọng của hoạt
động ngoài giờ lên lớp và một số kĩ năng cần thiết trong việc thực hiện hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp để khi chỉ đạo đạt hiệu quả.
- Xây dựng biện pháp phối kết hợp giữa các lực lượng giáo dục trong và
ngoài nhà trường. Tạo điều kiện để cho các lực lượng giáo dục quan tâm hỗ trợ
nhà trường tổ chức thực hiện tốt hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
- Ban chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải họp giao ban hàng
tháng để nắm bắt tình hình, rút kinh nghiệm các mô hình hoạt động đã triển khai.
- Lên kế hoạch chỉ đạo tập huấn kĩ năng tổ chức các mô hình hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp cho cán bộ giáo viên trong trường.
- Thống nhất các hoạt động trong khối, trong trường. Các hoạt động
chuyên môn với hoạt động Đội sao cho nhịp nhàng, phù hợp như: Tổ chức nội
dung mô hình sinh hoạt chào cờ đầu tuần; Mô hình trò chơi dân gian…
4.2.3.3. Tổ chức kiểm tra, đánh giá:
- Xây dựng tiêu chí kiểm tra: Đối chiếu với kế hoạch đề ra, xác định mục
đích yêu cầu của mô hình hoạt động để xây dựng tiêu chí kiểm tra cho phù hợp.
- Xây dựng phương pháp và lực lượng kiểm tra: Cách thức kiểm tra phải
phù hợp với nội dung. Thành phần kiểm tra phải phù hợp với phương pháp đề ra.
Kiểm tra phải chỉ ra được những biện pháp cần khắc phục để hoạt động tiếp theo
đạt hiệu quả.

- Thực hiện việc kiểm tra: Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch hoạt động như:
Thời gian, nội dung hoạt động, nhận thức mô hình hoạt động, xây dựng mô hình
hoạt động, lập hồ sơ kiểm tra hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo định kỳ,
đột xuất…
- Tổng hợp đánh giá, điều chỉnh sau khi kiểm tra: Rút kinh nghiệm với
từng bộ phận có những giải pháp thích hợp cho các hoạt động tiếp theo.
4.2.3. Ví dụ cụ thể một số mô hình đã được triển khai.
4.2.3.1. Mô hình sân khấu hóa tiết chào cờ đầu tuần:
* Nhận thức về tiết chào cờ đầu tuần:

22


- Chào cờ là thời điểm mở đầu của một tuần mới, tháng học mới, chủ
điểm giáo dục mới. Nó có tính định hướng hoạt động cho học sinh trong một
tuần, một tháng trên cơ sở khắc phục những mặt tồn tại của tuần qua tiếp tục phát
huy những ưu điểm đã có.
- Chào cờ đầu tuần là dịp để học sinh tập dượt điều khiển hoạt động quy
mô toàn trường. Vì thế, nó có tác dụng góp phần rèn luyện ý thức và năng lực
tự quản cho học sinh. Các em học được những kĩ năng điều khiển hoạt động
tập thể biết được những thao tác thực hiện điều khiển một cách logic.
- Có thể nói chào cờ đầu tuần có tác dụng về nhiều mặt cho tập thể lớp
cũng như mỗi học sinh. Vì thế tiết chào cờ trở thành tiết chính thức trong thời
khoá biểu của nhà trường để thực hiện.
* Lập kế hoạch:
Ban giám hiệu lập kế hoạch cho tiết chào cờ trong một tháng. Tổng phụ
trách Đội phối hợp để tổ chức các hoạt động xen kẽ với các hoạt động của nhà
trường tránh chồng chéo, trùng lặp. Kế hoạch đó phải chỉ rõ hoạt động của từng
tiết chào cờ trong tháng, phân công lực lượng chuẩn bị và nội dung chuẩn bị. Trên
cơ sở đó thông báo cho hội đồng sư phạm biết kế hoạch để mỗi giáo viên chủ

nhiệm cũng như các đối tượng liên quan nắm được phần việc của mình.
Bản kế hoạch bao gồm:
- Nội dung: Nội dung của từng tiết chào cờ phải thể hiện nội dung giáo
dục chủ điểm của tháng, là phần hoạt động của tháng theo đúng kế hoạch đã
xây dựng. Tuy nhiên từng tiết cần xác định rõ nội dung cơ bản trọng tâm và
nội dung khác nhằm tăng tính đa dạng và hấp dẫn cho học sinh.
- Người thực hiện: Trên cơ sở nội dung chương trình đã vạch ra, Ban
giám hiệu cùng tổng phụ trách Đội phân công từng công việc cho từng thành
viên có trách nhiệm. Khi phân công cần làm rõ công việc cho học sinh, công
việc cho giáo viên, thành phần khác. Sự phân công rõ ràng cụ thể sẽ làm tăng
thêm tính hiệu quả của tiết chào cờ.

23


- Thời gian: Tiết chào cờ đầu tuần thường tiến hành vào tiết đầu tiên của
buổi sáng ngày thứ hai hàng tuần. Để đảm bào thời gian và nội dung thì cần cụ
thể thời gian cho từng hoạt động một cách rõ ràng.
- Cơ sở vật chất: Chuẩn bị sân trường, bàn ghế cho học sinh, giáo viên,
ảnh bác, cột cờ, trống đội, âm thanh….
* Đan xen hoạt động vui chơi, giải trí, văn hóa văn nghệ, hội vui học tập.
- Đây là những nội dung không kém phần quan trọng có tính chất giáo
dục khích lệ động viên học sinh. Với những hình thức, thể loại khác nhau các
hoạt động trên đem lại cho học sinh niềm hứng thú, những tiếng cười sảng
khoái. Chính điều đó tạo ra tâm thế phấn khởi, tâm lý sẵn sàng cho một tuần
học tập và rèn luyện ở học sinh.
- Các hoạt động vui chơi, giải trí, văn hóa văn nghệ, hội vui học tập đan
xen trong tiết chào cờ phải vừa sức và phù hợp với lứa tuổi, phát huy được tính
tích cực hoạt động của học sinh toàn trường. Muốn hoạt động hiệu quả thì tất
cả các đối tượng học sinh trong trường phải cùng tham gia đòi hỏi người điều

khiển phải linh hoạt, sáng tạo luôn tạo ra những tình huống mới để thu hút học
sinh. Chú ý không bỏ rơi một tập thể lớp nào.
* Biện pháp thực hiện:
Thứ nhất: Nâng cao nhận thức và ý thức về tiết sinh hoạt chào cờ đầu
tuần. Nếu tiết chào cờ đầu tuần được quan tâm đúng mức và thực hiện một
cách thoải mái, nhẹ nhàng, bài bản, sinh động và ấn tượng thì sẽ để lại rất
nhiều ấn tượng đẹp trong giáo viên và học sinh.
Thứ hai: Chuẩn bị chu đáo kế hoạch, chương trình tiết sinh hoạt chào cờ
đầu tuần cho từng tháng, từng tuần. Làm được như vậy chúng ta mới có thời
gian, điều kiện và tâm thế để tổ chức tiết chào cờ đầu tuần một cách chủ động.
Kế hoạch này do tổng phụ trách Đội dự thảo, được BGH thông qua một cách
cẩn trọng và thông báo để mọi người cùng biết, cùng thực hiện. Kế hoạch phải
chi tiết, ghi cụ thể chủ điểm; công việc; người phụ trách; người thực hiện; thời
gian thực hiện; rút kinh nghiệm sau thực hiện. Lời dẫn chương trình và các ý

24


kiến phát biểu đều chuẩn bị trước bằng văn bản. Phần việc học sinh được phân
công cần cụ thể, rõ ràng, có sự giúp đỡ của thầy cô và tổng phụ trách Đội.
Thứ ba: Thường xuyên kiểm tra, đầu tư hoàn thiện cơ sở vật chất, tạo
điều kiện tốt nhất cho tiết chào cờ đầu tuần diễn ra thuận lợi. Những trục trặc,
thiếu thốn và những phát sinh không đáng có phải được rút kinh nghiệm, khắc
phục kịp thời. Ở những trường hát Quốc ca chưa chuẩn phải bố trí tập hát lại
một cách nghiêm túc trong hội đồng sư phạm và trong từng lớp. Tổng phụ
trách Đội phải thường xuyên kiểm tra, chủ động tham mưu, đề xuất với BGH
những yêu cầu cần thiết. Một cột cờ thiết kế chưa đúng mẫu, vị trí chưa phù
hợp, một lá cờ quá cũ, màu đã bạc, vải đã xước, một dây kéo cờ đã nát, bộ
trống không đồng bộ… tất cả đều phải được bổ sung và thay thế dứt điểm.
Thứ tư: Nâng cao không ngừng ý thức trách nhiệm, năng lực và năng

khiếu hoạt động Đội của người tổng phụ trách Đội. Không phải ngẫu nhiên mà
có cán bộ quản lý cho rằng một tiết chào cờ đầu tuần thành công hay thất bại,
80% do tổng phụ trách Đội quyết định. Vừa chịu trách nhiệm thiết kế chương
trình vừa là người tổ chức, điều hành và trực tiếp tham gia tổng hợp báo cáo
kết quả thi đua, người tổng phụ trách Đội nếu không năng động, sáng tạo,
không chủ động phấn đấu, học tập nâng cao phẩm chất và năng lực toàn diện
thì thật khó khẳng định được mình khi mà ở hoạt động này yêu cầu ngày một
cao hơn, đòi hỏi bản lĩnh và kỹ năng nhiều hơn.
Thứ năm: Ở mọi hoạt động giáo dục trong và ngoài giờ lên lớp, nhà
trường phải rèn được cho học sinh nền nếp chăm ngoan, lễ phép, kỷ luật, phát
huy được thường xuyên nơi các em tính tích cực, tự giác, sáng tạo, mạnh dạn
trước tập thể và vì tập thể. Chất lượng và hiệu quả giáo dục của tiết chào cờ
đầu tuần không thể tách rời với các hoạt động giáo dục khác. Mọi nền nếp của
tiết chào cờ đầu tuần sẽ chỉ được thực hiện tốt khi nó đã từng được thiết lập,
rèn luyện, thực hiện thường xuyên trong các hoạt động giáo dục khác. Có thể
coi sự thành công của tiết chào cờ đầu tuần là kết quả tất yếu của cả quá trình
giáo dục toàn diện.
* Các bước tiến hành:

25