sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

MỤC LỤC
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
1. Đặt vấn đề
2. Mục đích đề tài
3. Lịch sử đề tài
4. Phạm vi đề tài
II. NHỮNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM:
1. Thực trạng đề tài
2. Nội dung cần giải quyết
3. Biện pháp giải quyết
4. Kết quả chuyển biến
III. KẾT LUẬN:
1. Tóm lược giải pháp
2. Kết luận.
3. Phạm vi đối tượng áp dụng
IV. PHỤ LỤC (nếu có):
1. Bảng thống kê số liệu, phiếu khảo sát, biên bản tọa đàm, hội
nghị, hội thảo khoa học.
2. Tư liệu tham khảo (tên, tư liệu, tên tác giả, tên nhà xuất bản, năm
xuất bản)
3.Các sản phẩm đã làm phục vụ việc thực hiện đề tài ( ĐDDH tự
làm…)
4. Bảng phân công cụ thể (Nếu là loại đề tập thể)

Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

1

Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
1. Đặt vấn đề:
- Vui chơi là hoạt động không thể thiếu được của trẻ ở mọi lứa tuổi đặc
biệt ở lứa tuổi mầm non. Qua vui chơi không những hình thành cho trẻ óc tưởng
tượng sáng tạo, phát triển ngôn ngữ và tăng cường khả năng nhận thức mà còn
giúp trẻ thể hiện năng lực, kỹ năng, tình cảm, nguyện vọng và mối liên hệ với
những người xung quanh.
Chỉ khi chơi trẻ mới tích cực tìm hiểu sự vật để thoả mãn nhu cầu nhận
thức. Chơi là một cách để trẻ học, là con đường để giúp trẻ lớn lên và phát triển
nhân cách toàn diện.
Như vậy, hoạt động vui chơi được nhìn nhận với phương diện như là
phương tiện để giáo dục nhân cách cho trẻ mầm non. Vui chơi của trẻ là một
hoạt động phản ánh sáng tạo độc đáo, thực hiện tác động qua lại giữa trẻ với trẻ,
trẻ với môi trường xung quanh. Trong vui chơi trẻ nhận thức được thế giới xung
quanh, khi chơi trẻ lĩnh hội kinh nghiệm xã hội của người lớn một cách tự nhiên,
lĩnh hội những kiến thức, những kỹ năng, kỹ xảo, những phương thức hành
động, những chuẩn mực đạo đức, những nguyên tắc sống,...
Trong vui chơi trẻ hoạt động tự lực, tự nguyện và tự tin. Xã hội trẻ em
được hình thành trong quá trình vui chơi sẽ phát triển việc tự tổ chức, hình thành
và biểu hiện những phẩm chất mang tính xã hội: Khả năng hoà nhập vào nhóm
chơi, khả năng hoạt động đóng vai, khả năng phục tùng những yêu cầu của xã
hội trẻ em và bộc lộ những khả năng riêng của trẻ.
Vui chơi là một trong những nhu cầu đầu tiên của trẻ. Trẻ muốn chơi và
thích chơi. Thông qua vui chơi trẻ được phát triển toàn diện về mọi mặt: Thể
chất, nhận thức, ngôn ngữ, kỹ năng - tình cảm xã hội, thẩm mỹ.
Trong trường mầm non, vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo và
đồ chơi là phương tiện giúp trẻ thực hiện tốt hoạt động đó, đồng thời cũng chính
là phương tiện giúp trẻ tiếp thu bài học một cách dễ dàng hơn.

Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

2


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

Chơi là một phương pháp học rất hiệu quả. Tất cả các hoạt động vui chơi
mà trẻ tham dự đều xây dựng cho trẻ khả năng nhận thức, tình cảm. Giúp trẻ
phát triển về thể lực, kỹ năng để làm nền tảng cho việc học tập sau này.
Xuất phát từ những lí do trên ngay từ đầu năm học 2015- 2016 tôi mạnh
dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6
tuổi thông qua hoạt động vui chơi” nhằm giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu khám phá
thế giới xung quanh, nâng cao chất lượng học tập của trẻ.
2. Mục đích đề tài:
- Giúp cho trẻ được tìm tòi khám phá môi trường xung quanh, khám phá
thế giới đồ vật, tiếp cận với đồ vật, thao tác với đồ vật.
- Hoạt động vui chơi nhằm làm thỏa mãn nhu cầu vận động của trẻ.
- Hình thành cho trẻ các mối quan hệ gần gũi với bạn bè và cô giáo.
- Hình thành cho trẻ ý thức biết chia sẻ, nhường nhịn, trân trọng gìn giữ
đồ dùng đồ chơi quanh trẻ.
- Giúp trẻ thể hiện thói quen biết sắp xếp đồ dùng ngăn nắp, gọn gàng sạch sẽ.
- Kích thích sự phát triển của trí tuệ, óc thẩm mỹ, khả năng sáng tạo của
trẻ khi thực hiện hành động chơi.
- Hình thành nhân cách, chuẩn mực xã hội, tiếp thu kiến thức làm nền
tảng để chuẩn bị tâm lí sẵn sàng cho trẻ vào học bậc học kế tiếp.
3. Lịch sử đề tài:
Để thực hiện đúng vai trò của hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo
của trẻ mẫu giáo. Đáp ứng nhu cầu của trẻ, tạo điều kiện cho chất lượng giảng
dạy có hiệu quả tốt hơn. Góp phần hình thành nhân cách và những chuẩn mực

xã hội, tạo tiền đề cho trẻ học tốt ở cấp học sau. Đầu năm học: 2015- 2016 tôi
quyết định đi sâu nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp phát huy tính tích cực
của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi”.
4. Phạm vi đề tài:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

3


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

Đề tài này được áp dụng cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi trong các trường mầm
non để giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu khám phá thế giới xung quanh và phát huy
tính tích cực sáng tạo của trẻ, chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ vào lớp 1.
II. NỘI DUNG CÔNG VIỆC:
1. Thực trạng đề tài:
Qua các giờ tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ, tôi nhận thấy rằng các
cháu thể hiện hành động chơi chưa tốt, nội dung chơi ở các góc còn đơn giản
chưa phong phú và đa dạng, một số trẻ còn nhút nhát chưa dám thể hiện “Cái
tôi” của mình trong quá trình chơi, còn rụt rè chưa mạnh dạn tự tin giao tiếp khi
chơi, không biết phối hợp với các bạn trong quá trình chơi. Đặc biệt trẻ chưa
phát huy được những sáng tạo của mình dẫn đến kết quả đạt được chưa cao.
Năm học này tôi quyết tâm đi sâu nghiên cứu vấn đề này. Trong quá trình thực
hiện tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn sau:
*Thuận lợi:
- Ban giám hiệu nhà trường rất chú trọng việc phổ cập giáo dục mầm non
trẻ 5 tuổi nên đã trang bị đầy đủ đồ chơi theo thông tư 02, mua sắm trang thiết
bị, một số đồ dùng phục vụ cho hoạt động chơi của lớp.
- Phòng học có diện tích rộng rãi, thoáng mát phục vụ tốt cho hoạt động vui chơi.
- Đa số phụ huynh nhiệt tình sẵn sàng hỗ trợ tìm kiếm nguyên vật liệu để

làm đồ chơi.
- Bản thân có nhiều cố gắng sưu tầm những trò chơi mới lạ, tìm tòi học
hỏi cách làm đồ chơi từ nguyên vật liệu mở phục vụ cho các góc chơi.
* Khó khăn:
- Đa số trẻ chưa mạnh dạn tự tin, chưa biết phối hợp cùng bạn trong các
góc chơi.
- Phương pháp tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ chưa linh hoạt, còn
mang tính áp đặt.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

4


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

- Quá trình chơi của trẻ còn mang nặng hình thức sao chép ý tưởng của
cô, sự giao lưu của trẻ ở các góc chơi còn hạn chế chưa phát huy hết khả năng
của trẻ. Hầu hết tất cả các hoạt động vui chơi hình thức tổ chức gần giống nhau,
các trẻ chơi không thay đổi. Kết thúc giờ chơi giáo viên nhận xét góc chơi còn
rập khuôn, máy móc, chưa linh hoạt.
- Một số phụ huynh nghĩ rằng đưa con đến trường là học chữ, học toán
nhưng chưa chú ý đến hoạt động chủ đạo của trẻ.
- Đồ dùng đồ chơi còn hạn chế, không đa dạng phong phú để hấp dẫn và
thu hút trẻ chơi.
- Sự giao lưu của trẻ ở các góc chơi còn hạn chế, đa số trẻ chưa có nhiều
vốn sống nên hạn chế nhiều trong trò chơi.
Xuất phát từ những thực tế trên và qua kết quả đạt được của những năm
học trước, tôi nhận thấy rằng sự nhận thức đổi mới giáo dục mầm non trước hết
là đổi mới hình thức, phương pháp tổ chức các hoạt động cho trẻ. Đổi mới
phương pháp, hình thức hoạt động cho trẻ chính là phải phát huy hết tính tích

cực chủ động, sáng tạo của trẻ, xem trẻ là trung tâm, cô giáo chỉ là người tổ
chức, dẫn dắt tạo cơ hội cho trẻ hoạt động và phát triển.
2. Nội dung cần giải quyết:
Nội dung “Tổ chức hoạt động vui chơi nhằm phát huy tính tích cực của trẻ”
được lồng ghép vào các chủ đề, các hoạt động giáo dục thể hiện qua các lĩnh vực:
Thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm xã hội và thẫm mỹ.
1. Tạo môi trường hoạt động hấp dẫn, bố trí các góc chơi hợp lí.
2. Sử dụng nhiều loại trò chơi để kích thích phát triển tư duy, ngôn ngữ,
óc sáng tạo, tính tò mò, học hỏi ở trẻ.
3. Sử dụng linh hoạt, sáng tạo các biện pháp, các thủ thuật, nghệ thuật
trong quá trình tổ chức hoạt động chơi ở các góc cho trẻ.
4. Huy động mọi nguồn lực để làm giàu nguồn học liệu, đồ dùng, đồ chơi
phục vụ cho hoạt động của trẻ.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

5


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

Qua thời gian thực hiện tại lớp mình, tôi nghĩ “Muốn phát huy tính tích
cực của trẻ trong hoạt động vui chơi” thì phải sử dụng một số biện pháp sau:
3. Biện pháp giải quyết:
3.1. Biện pháp 1: Tạo môi trường hoạt động hấp dẫn, bố trí các góc
chơi hợp lí.
Môi trường xung quanh lớp cũng như đồ dùng, đồ chơi là phương tiện
giúp trẻ mở rộng hiểu biết về thế giới xung quanh. Đồng thời đồ dùng đồ chơi
cũng được coi là dụng cụ để giúp trẻ học tập tốt, nếu không có những điều kiện
trên trẻ không có môi trường và phương tiện để hoạt động thì chất lượng học tập
sẽ không đạt hiệu quả cao. Với phương châm "Học mà chơi - Chơi mà học", thì

đồ dùng, đồ chơi chính là công cụ trợ giúp trẻ mở rộng hiểu biết về thế giới
xung quanh, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động một cách tích cực.
Lớp học được trang trí hấp dẫn đẹp mắt, có nhiều đồ dùng, đồ chơi đa
dạng phong phú không chỉ thu hút trẻ thích đến lớp mà còn khơi gợi niềm say
mê hoạt động và đây cũng là cơ sở để giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách nhẹ
nhàng có hiệu quả, phát huy trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ.
Cách trang trí một số góc chơi của lớp:

Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

Góc học tập

6


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

Góc bán hàng

Góc đọc sách

Góc đọc sách

Người thực
Góchiện:
xây Nguyễn
dựng Thị Oanh

7

Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

Góc hoạt động là khu vực riêng biệt trong lớp, nơi trẻ có thể tự làm việc,
vui chơi một mình hay theo nhóm tùy hứng thú và nhu cầu riêng của trẻ để xem
xét tìm hiểu và khám phá các trò chơi mới, việc bố trí các góc chơi đẹp mắt kích
thích trẻ tham gia vào các góc hoạt động.
a. Bố trí các góc hoạt động phải theo nguyên tắc, vị trí các góc trong lớp phải
hợp lý, thuận tiện cho trẻ hoạt động như: Góc yên tĩnh xa góc hoạt động ồn ào.
Ví dụ: Ở lớp tôi bố trí góc xây dựng gần với góc phân vai và xa góc đọc sách.
Góc tạo hình gần nguồn nước, góc thiên nhiên ở ngoài hiên,…
Các góc có khoảng rộng, cách nhau hợp lý để bảo đảm an toàn, lối đi lại
giữa các góc đủ rộng cho trẻ hoạt động dễ dàng.
- Có ranh giới riêng giữa các góc (sử dụng giá, kệ để ngăn cách).
Ví dụ: Sử dụng kệ đựng đồ chơi quay lại tạo thành ranh giới cho góc chơi.
Ranh giới ở các góc không che tầm nhìn của trẻ và không cản việc quan sát của giáo
viên.
- Các khay đựng đồ chơi, học liệu dễ mở, vừa tầm với của trẻ để trẻ dễ
tiếp cận và sử dụng.
- Đặt tên các góc dễ hiểu, ngộ nghĩnh, viết tên góc bằng chữ to cho trẻ
nhìn thấy hằng ngày.
Ví dụ: Khi thực hiện chủ đề “Gia đình” góc sách có thể đặt “Tủ sách của
gia đình bé” nhưng khi sang chủ đề “Thế giới thực vật” góc sách có thể đặt
“Thư viện của các loại cây”.
- Các góc chơi không bố trí quá kín hoặc xa tầm nhìn bao quát của giáo viên.
- Từng thời gian hoặc sau mỗi chủ đề tôi thay đổi cách bố trí và hoạt động
ở các góc để tạo cảm giác mới lạ hấp dẫn trẻ.
- Đảm bảo an toàn (về đồ dùng đồ chơi), giám sát chặt chẽ trẻ khi chơi.
b. Đồ dùng, đồ chơi ở các góc:

Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

8


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

- Khi chọn đồ dùng đồ chơi cho trẻ tôi luôn chọn đồ chơi phải phù hợp
với độ tuổi và mục đích giáo dục trẻ theo từng chủ đề, kích thích trẻ phát triển
các lĩnh vực vận động, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm và mối quan hệ xã hội,
thẫm mĩ.
- Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu trong từng góc được sắp xếp phải dễ
thấy, dễ lấy, dễ lựa chọn.
- Màu sắc, hình dáng đồ dùng đồ chơi đẹp, hấp dẫn trẻ, đảm bảo an toàn.
- Thường xuyên vệ sinh các góc chơi và đồ dùng đồ chơi đảm bảo luôn
sạch sẽ.
- Các loại đồ dùng của trẻ có ký hiệu bằng chữ cái hoặc chữ số nhằm giúp trẻ
nhìn ký hiệu nhận ra đồ dùng của mình, trẻ có thể tự lấy đồ dùng mà không cần sự
trợ giúp của cô. Qua đó giúp trẻ biết tự bảo quản đồ dùng cá nhân của mình.
- Làm đồ chơi từ nguyên vật liêu thiên nhiên phù hợp với từng chủ đề
nhưng có thể sử dụng cho nhiều hoạt động khác nhau. Ví dụ: Làm con vật bằng
các lõi giấy có thể cho trẻ học đếm, cũng có thể cho trẻ chơi xây dựng hoặc cho
trẻ kể chuyện sáng tạo.
c. Trang trí các góc chơi:
- Trang trí các góc chơi phải đẹp mắt, hấp dẫn và thay đổi nội dung theo
từng chủ đề, không trang trí cố định. Ví dụ: Góc học tập dán những ô bìa để gắn
hình ảnh, chữ số thay đổi theo chủ đề (chủ đề đó học đến chữ số nào thì gắn chữ
số đó kết hợp với hình ảnh tương ứng với chữ số) hay ở góc đọc sách sau mỗi
chủ đề phải thay đổi sách cho phù hợp với chủ đề, nhằm kích thích sự ham mê
đọc sách hơn.

- Trong lớp tôi thường xuyên thay đổi vị trí các góc để tạo sự “Mới mẽ”
hấp dẫn cuốn hút trẻ nhưng vẫn đảm bảo nguyên tắc bố trí các góc chơi hợp lí,
kích thích trẻ tham gia góc chơi một cách tự nguyện.
- Thay đổi vị trí không những trong tổng thể lớp mà còn lưu ý làm đổi
mới lớp học ngay từng góc chơi. Phải thường xuyên thay đổi các góc chơi và trò
Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

9


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

chơi tại các góc để tạo sự mới lạ, không nhàm chán khi trẻ tham gia chơi ở góc
chơi mà trẻ đã chơi rồi.
Ví Dụ: Ở góc phân vai với chủ đề trường mầm non “Trò chơi nấu ăn”
được đặt gần góc học tập, còn “Trò chơi bán hàng” được bố trí gần góc xây
dựng nhưng sang chủ đề gia đình thì trò chơi nấu ăn và trò chơi bán hàng đổi
chỗ cho nhau.
3.2. Biện pháp 2: Sử dụng nhiều loại trò chơi để kích thích phát triển
tư duy, ngôn ngữ, óc sáng tạo, tính tò mò, học hỏi ở trẻ.
Với nhiều năm công tác, tôi đã học hỏi kinh nghiệm từ các bạn đồng
nghiệp, qua các buổi tập huấn chuyên môn, những lần đi tham quan học tập
trường bạn và nghiên cứu tài liệu. Đồng thời rút kinh nghiệm qua các giờ tổ
chức hoạt động vui chơi cho các cháu cộng với sự đóng góp ý kiến của Ban
giám hiệu nhà trường. Giờ hoạt động vui chơi muốn cho mang lại kết quả cao,
thì phải tổ chức nhiều loại trò chơi để phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo
của trẻ.
Một số trò chơi điển hình:
a. Trò chơi đóng vai:
* Đặc điểm:

- Là loại trò chơi sáng tạo tiêu biểu nhất.
- Trẻ đóng vai người khác, qua đó phản ánh ấn tượng, biểu tượng và hiểu
biết của trẻ về các hoạt động và mối quan hệ xã hội.
- Trẻ thích chơi đồ chơi gần giống như vật thật.
- Trẻ tự lập kế hoạch và điều khiển trò chơi trong nhóm.
- Biết thể hiện mối quan hệ qua lại, phối hợp giữa các nhóm chơi, giúp đỡ
nhau khi chơi và nhận xét đánh giá lẫn nhau.
* Cách tiến hành:

Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

10


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

- Giáo viên theo dõi quá trình tiến triển của trò chơi, xem trẻ chơi có tích
cực không và gợi ý giúp trẻ tham gia vào các quan hệ phức tạp. Trong quá trình
chơi trẻ biết hợp tác, chia sẻ với nhau. Từ đó, nội dung trò chơi sẽ phong phú và
đa dạng hơn. Giáo viên cần chú ý liên kết giữa các nhóm chơi thông qua chủ đề
chơi.
- Dùng các câu hỏi gợi ý để giúp trẻ khi trẻ gặp khó khăn trong khi chơi.
- Giúp trẻ phát triển trò chơi theo hướng tích cực và mở rộng các chủ đề
chơi thông qua việc cho trẻ quan sát, tham quan các hoạt động của con người
trong xã hội.
- Hướng trẻ vào chủ đề, tạo điều kiện cho trẻ vận dụng những kinh
nghiệm và hiểu biết đã có trong cuộc sống hằng ngày vào trò chơi.
- Chú ý mối quan hệ của trẻ trong các vai chơi để hình thành cho trẻ tính
tự lập, tự tin, không nên để trẻ đóng vai chính (Thủ lĩnh) thường xuyên.
b. Trò chơi đóng kịch:

* Đặc điểm:
- Trò chơi đóng kịch là dạng của trò chơi phân vai theo các tác phẩm văn học,
kịch bản phỏng theo câu truyện và các vai là những nhân vật trong câu truyện.
- Trong quá trình đóng kịch, trẻ phản ảnh tính cách, hành động, quan hệ
xã hội của các nhân vật trong các tác phẩm văn học và thể hiện thái độ đối với
nhân vật thông qua điệu bộ, giọng nói và hành động.
- Trò chơi đóng kịch hướng đến hoạt động biểu diễn văn nghệ.
* Cách tiến hành:
- Trẻ được sắm vai những nhân vật trong truyện.
- Chọn những truyện có nhân vật đối thoại nhiều, nội dung hấp dẫn và cho
trẻ nhớ cốt truyện, thuộc lời nói của các nhân vật trong giờ làm quen văn học
hoặc các buổi chiều trong tuần.
c. Trò chơi xây dựng-lắp ráp-ghép hình:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

11


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

* Đặc điểm:
- Phản ảnh ấn tượng, biểu tượng và hiểu biết của trẻ về thế giới vật chất
thông qua các hình khối.
- Sử dụng các nguyên vật liệu: Các hình khối lớn, các viên gạch đồ chơi,
các miếng chắp hình, cát, nước,... và cần có không gian.
- Trẻ biết lắp ráp, xếp những “Công trình” bằng các vật liệu khác nhau
theo bố cục hợp lý và sáng tạo.
- Biết sử dụng những đồ dùng đồ chơi trong lớp và các sản phẩm khác từ
những hoạt động khác vào trò chơi xây dựng.
- Dùng “Công trình” xây dựng cho chủ đề chung, liên kết các trò chơi với nhau.

* Cách tiến hành:
- Trẻ sử dụng các vật liệu đơn lẻ, rời để trẻ tự xếp, xây dựng theo chủ đề,
không sử dụng các đồ chơi lắp ráp sẵn.
- Giáo viên gợi cho trẻ nhớ lại những vật hoặc cảnh đã thấy để trẻ xây dựng.
- Nếu xây dựng “Công trình lớn” giáo viên cho trẻ phân công nhau mỗi
trẻ chịu trách nhiệm xây dựng một phần và thoả thuận giữa các thành viên trong
nhóm.
- Trong khi trẻ chơi, cô theo dõi giúp trẻ đỡ bằng cách: Tham gia ý kiến,
cung cấp thêm đồ chơi bổ sung vào những vật liệu xây dựng sẵn có.
- Cuối buổi chơi, có thể giữ lại công trình xây dựng 1 thời gian nhưng
không làm ảnh hưởng nhiều đến hoạt động của lớp.
- Nhận xét của cô và trẻ hướng tới chất lượng và vẻ đẹp của công trình.
d. Trò chơi học tập:
* Đặc điểm:
- Rèn luyện và phát triển các giác quan, năng lực trí tuệ của trẻ như nhận
xét, so sánh, phân tích, tổng hợp, tư duy ngôn ngữ.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

12


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

- Hứng thú của trẻ hướng vào đặc điểm riêng của đồ chơi (hình dáng, màu
sắc, kích thước,...)
- Trò chơi học tập được sử dụng vào 1 phần của giờ học và là phương
pháp tiến hành hoạt động học có chủ đích.
* Cách tiến hành:
- Chú ý phát huy tính tích cực của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ suy nghĩ, quan
sát, chú ý, phát triển ngôn ngữ trong quá trình chơi.

- Có thể thay đổi nội dung của một số trò chơi cho phù hợp với chủ đề.
* Những trò chơi phải có sự liên kết với nhau trong quá trình trẻ chơi
nhằm phản ảnh sinh động cuộc sống, sinh hoạt lao động của người lớn. Vì vậy,
việc tổ chức hướng dẫn của giáo viên không tách rời riêng bịêt từng trò chơi mà
liên kết trong một thể thống nhất đòi hỏi người giáo viên phải rất linh hoạt, sáng
tạo, chủ động để đạt được hiệu quả giáo dục cao.
Một số trò chơi tôi thường tổ chức cho các cháu chơi:
Ví dụ 1: Trò chơi “Trăm hoa đua nở”.
Trò chơi này nhằm phát triển óc sáng tạo của trẻ.
* Mục đích: Nhận biết củng cố màu sắc và các tông màu. Nhận ra mỗi
loại hoa có thể có những màu sắc khác nhau, từ đó hiểu được tính đa dạng của
các đối tượng trong thiên nhiên.
* Chuẩn bị: Giấy bìa màu, sách, tranh ảnh các hoa nhiều màu sắc, kéo hồ.
* Cách chơi: Trẻ gọi tên những loại hoa mà trẻ biết, chọn màu thích hợp
cho hoa.
Ví dụ: Hoa hồng có màu đỏ, màu vàng, màu trắng, màu hồng, gắn lên tờ
giấy lớn hình ảnh của hoa và yêu cầu trẻ chọn màu bằng cách dùng bút đánh dấu
các màu của hoa bên cạnh. Cho trẻ tạo thêm hoa cho vườn hoa xinh đẹp bằng
cách dùng giấy màu tạo thêm những bông hoa mà trẻ chọn màu dán thêm vào
bức tranh cho vườn hoa thêm xinh đẹp.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

13


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

Trò chơi này trẻ có thể chơi tại các góc (góc nghệ thuật, góc học tập).
Ví dụ 2: Trò chơi “To lên và nhỏ đi”.
Trò chơi này nhằm phát triển tư duy cho trẻ.

* Mục đích của trò chơi: Củng cố hiểu biết về kích thước, sự thay đổi kích
thước, hiểu sự thay đổi và nguyên nhân.
* Chuẩn bị: Giấy màu, bút chì, bút màu, bút dạ quang, giấy trắng,…
* Cách chơi: Trao đổi nhanh với trẻ về những thứ to và nhỏ. Sau đó gợi ý
cho trẻ nhớ lại xem có thứ gì to nhưng không to mãi mà có thể nhỏ đi; Cái gì
nhỏ nhưng có thể to dần lên. Cho trẻ một vài ví dụ như bong bóng có thể nhỏ
dần khi bị xì hơi; một quả trên cây có thể to dần lên,…
Chia trẻ thành nhóm 4- 5 trẻ. Yêu cầu trẻ trong nhóm trao đổi với nhau để tìm
vài thứ có thể to nhưng không nhỏ đi và vài thứ to rồi sẽ nhỏ đi. Có thể gợi ý cho trẻ
nhớ đến những thứ trẻ tiếp xúc thường xuyên (Nhỏ đi: Kem, cục nước đá,… To lên:
Trái cây, cái cây,…). Giáo viên đưa ra đề tài để trẻ tập trung suy nghĩ.
Sau khi mỗi nhóm đã có ý tưởng về sự thay đổi, giáo viên đề nghị trẻ
minh họa sự thay đổi bằng hình vẽ. Chia cho mỗi trẻ một tờ giấy vẽ, cho trẻ chia
thành 4 ô, đánh số thứ tự từ 1 đến 4. Cho trẻ dùng bút chì vẽ biểu tượng từ nhỏ
đến to hoặc từ to đến nhỏ và dùng bút màu tô màu theo hình vẽ. Giáo viên nhận
xét cuối giờ chơi cho trẻ trình bày nhận xét về hình minh họa. Giáo viên khuyến
khích trẻ giải thích tại sao đối tượng đó lại thay đổi.
Với trò chơi này trẻ có thể chơi ở chủ đề (Thế giới thực vật, chủ đề gia
đình) tại góc nghệ thuật, góc học tập.
Ví dụ 3: Trò chơi “Người bạn dễ thương”.
* Mục đích của trò chơi: Phát triển trí tưởng tượng của trẻ, luyện sự khéo
léo, cách sắp xếp logic, hợp lý cho trẻ.
* Chuẩn bị sẵn các nguyên vật liệu: Một số len, vải vụn, xốp, chai lọ, hộp
giấy ở các góc nghệ thuật.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

14


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

* Cách chơi: Cô hướng dẫn trẻ tạo ra những hình người bằng nguyên vật
liệu: Len làm tóc, xốp làm đầu, các hột, hạt làm mắt, mũi, miệng, bằng chai
nhựa làm tăng kích thích trẻ khám phá, say sưa ở góc chơi hơn và khi trẻ tạo ra được
những con rối ngộ nghĩnh này cho trẻ đặt tên và giới thiệu sản phẩm của trẻ tạo ra.
Trò chơi này có thể cho trẻ chơi vào giờ hoạt động tại góc nghệ thuật.
Ví dụ 4: Trò chơi “Làm nổi một vật chìm”.
Trò chơi khám phá khoa học.
* Chuẩn bị: Một vài vật chìm trong nước (muỗng inox, muỗng nhôm, chìa
khóa,…), một thao nước, một bịt nilông và dây thun nhỏ.
* Cách chơi: Thả muỗng inox vào chậu nước. Quan sát hiện tượng xảy ra
(nó chìm nhanh xuống nước), vớt muỗng inox lên cho vào bịt nilông, vuốt cho
xẹp xuống và dùng dây thun buộc miệng lại. Cho trẻ đoán xem khi xuống nước
nó nổi hay chìm, thả xuống nước quan sát hiện tượng xảy ra.
Với trò chơi này trẻ có thể chơi ở chủ đề (Gia đình ) tại góc khám phá khoa học.
Ví dụ 5: Trò chơi “Chăm em bệnh”.
Trò chơi phản ánh sinh hoạt gia đình.
* Mục đích: Kích thích trẻ thực hiện hành động chơi trong tình huống.
“Em sốt” sờ trán xem em có nóng không; Đưa em đi khám bệnh. Lôi cuốn
trẻ vào trò chơi với cảm xúc âu yếm, lo lắng. Tiếp tục tập cho trẻ chơi với tình
huống tưởng tượng “Em nóng, em bị sốt”.
* Chuẩn bị: Một búp bê to, một cái giường.
* Cách chơi: Cô bế búp bê trên tay và nói: “Các con xem ai đến chơi cùng
các con nè ! Em chào anh chị ! Các anh chị đang làm gì vậy?”. Cô nói: “Sao tự
nhiên em bé nóng quá, gọi vài cháu sờ trán em coi em có bị sốt không?” (Cô làm
bộ vẻ mặt lo lắng). Cho cháu ẵm em bé đi khám bệnh, cho cháu cho em bé uống
thuốc, đặt em xuống giường nằm nghỉ. Cô gợi ý trẻ hát cho búp bê nghe, cô yêu

Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

15


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

cầu trẻ xem búp bê còn nóng nửa không. Nếu muốn kết thúc giờ chơi cô nói:
“Em hết nóng”
Trò chơi này trẻ có thể chơi ở chủ đề (Gia đình) tại góc phân vai.
Ví dụ 6: Trò chơi “Thử tài tìm chữ”.
* Mục đích: Nhằm củng cố, ghi sâu kiến thức về chữ cái trẻ được học.
Luyện kỹ năng nhận biết và phát âm chữ cái chính xác.
* Chuẩn bị: Tranh các chủ đề có kèm từ còn thiếu, một số thẻ chữ cái rời,…
* Cách chơi: Ở mảng tường dành cho ôn luyện chữ cái, cô gắn chữ cái
bằng băng keo nhám, có tranh về các chủ đề và ở dưới có thẻ chữ rời, trẻ lên tìm
chữ cái còn thiếu trong từ trẻ gắn vào, qua mỗi lần chơi trẻ được phát âm lại chữ
cái đã học.
Ví dụ 7: Trò chơi “Bé là người chăn nuôi tài giỏi”.
* Mục đích: Giúp trẻ phát triển trí nhớ, phát triển khả năng tư duy logic,
phát triển khả năng định hướng trong không gian. Rèn luyện và ôn tập các kiến
thức đã học. Giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu giao tiếp và vui chơi.
* Chuẩn bị: Thẻ hình các con vật theo từng bộ, mỗi bộ một màu. Thẻ hình
các địa danh: Khu rừng, trại chăn nuôi, ao nước, bảng mã.
* Cách chơi: Các trẻ sẽ thi giải bảng mã và đặt các con vật của đội mình
lên vị trí mà bảng mã yêu cầu. Sau khi các vị trí của bảng mã được giải hết. Đội
nào có nhiều con vật đặt đúng chỗ nhiều nhất thì đội đó thắng.
Ở trò chơi này trẻ có thể chơi một mình hoặc chơi cùng với nhiều bạn khác.
Nếu trẻ chơi một mình, cô sẽ quan sát bảng mã và đặt các con vật đúng vị trí mà
bảng mã chỉ dẫn. Nếu trẻ chơi 2 – 3 trẻ thì cô có thể cho trẻ thi đua với nhau
xem ai là người giải bảng mã nhanh nhất.
Ví dụ 8: Trò chơi “Tạo các loại phương tiện giao thông”.

Trẻ chơi tạo các phương tiện giao thông tàu, thuyền, bè từ các bẹ chuối,
hộp nhựa giấy, để kích thích sự hứng thú của trẻ khi trẻ tạo được các phương
Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

16


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

tiện đó, cô giáo có thể gợi ý trẻ mang những sản phẩm đó ra góc thiên nhiên
thực hành thí nghiệm và quan sát sự chuyển động của các loại thuyền bè mà trẻ
tạo được.
Ngoài các trò chơi tạo ra cho trẻ chơi tôi còn soạn thảo một số trò chơi
trên máy đặt ở góc học tập để trẻ được trực tiếp chơi trên máy như trò chơi vòng
quay chữ cái, trò chơi vòng quay thời gian, ứng dụng được nhiều chủ đề. Một số
trò chơi có thể ứng dụng ngay trên ô gạch của nền gạch tại góc chơi nhằm giúp
trẻ củng cố lại và ghi sâu hơn về kiến thức định hướng trong không gian và
những kiến thức đã học.
3.3. Biện pháp 3: Sử dụng linh hoạt, sáng tạo các biện pháp, các thủ
thuật, nghệ thuật trong quá trình tổ chức hoạt động góc cho trẻ.
a. Nghệ thuật gây hứng thú, tạo cảm giác hào hứng khi trẻ bắt đầu
chơi là rất quan trọng:
Tạo tâm thế, gây hứng thú cho trẻ vào đầu buổi chơi có ý nghĩa vô cùng
to lớn, tạo ấn tượng, kích thích tính tò mò của trẻ, thúc đẩy sự chú ý của trẻ, là
một bước để trẻ không bị động trong buổi chơi. Bởi thế trong quá trình tổ chức
cho trẻ chơi tôi luôn chú trọng đến tạo hứng thú ở đầu buổi chơi và thay đổi hình
thức theo từng chủ đề phù hợp với trẻ của lớp mình và tùy thuộc vào từng giai
đoạn của chủ đề.
Ví dụ: Ở chủ đề phương tiện và luật lệ giao thông vào giai đoạn nửa cuối
của chủ đề.

Ở bước thoả thuận chơi tôi cho trẻ làm tài xế lái xe ô tô và hát bài “Em
tập lái ô tô” đi vòng quanh quan sát các góc. Khi trẻ quan sát qua các góc chơi,
cô cho trẻ dừng lại để trẻ xuống các góc mà trẻ chọn. Như thế chỉ một trò chơi
nhẹ nhàng, không gò bó trẻ, trẻ được chủ động nhận vai chơi,...
Ví dụ : Ở chủ đề “Gia đình” thì trước tiên tôi ổn định lớp bằng bài hát
“Cả nhà thương nhau" để tạo tình huống thu hút trẻ và ở giai đoạn đầu của
chủ đề, tôi dẫn các cháu đi xem một số đồ chơi của cô và các bạn vừa làm,
Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

17


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

hỏi trẻ có nhận xét gì? Cô bố trí như vậy con thấy như thế nào? Con thích
nhất góc chơi nào của lớp? Cho cháu vào góc chơi mà cháu thích.
Nếu là giai đoạn giữa hoặc cuối chủ đề thì cô có thể nói: Hôm trước ở góc
"Khoa học vui" các con chơi rất hay, hôm nay cô đã chuẩn bị thêm một số đồ
dùng để các con chơi làm thí nghiệm mới, ai sẽ tham gia vào góc chơi này. Hoặc
hôm nay góc tạo hình có một số đồ dùng mới các con có thể tham khảo và thử
xem mình có khả năng sáng tạo đồ dùng trong gia đình. Và cứ như thế tôi khơi
dậy ở trẻ tính tò mò, thích khám phá, đưa trẻ vào buổi chơi nhẹ nhàng như chơi
một trò chơi.
b. Hướng dẫn trẻ hoạt động:
Muốn trẻ được chơi tích cực, chơi sáng tạo, nghĩ ra nhiều cách chơi trong
các góc hoạt động ngay từ đầu tôi phải biết cách giới thiệu các góc chơi và quản
lý tốt quá trình trẻ chơi trong các góc. Biện pháp này giúp trẻ chủ động tìm kiếm
đồ chơi khi cần, triển khai trò chơi, thu dọn và cất đồ chơi đúng quy định.
- Việc giới thiệu cho trẻ làm quen với các góc chơi tiến hành chủ yếu vào
đầu năm học, khi trẻ còn bỡ ngỡ, chưa quen với đồ dùng đồ chơi quanh lớp,

chưa biết tên đồ chơi, vị trí đồ chơi và các chỗ để chơi vì vậy tôi phải giúp trẻ
biết ranh giới giữa các góc chơi.
- Giới thiệu góc chơi nên tiến hành ngay đầu giờ chơi hoặc vào hoạt động
sinh hoạt chiều.
- Khi trẻ đã quen dần với các góc chơi và vị trí các đồ chơi thì cứ mỗi đầu
chủ đề nên giới thiệu nội dung chơi của từng chủ đề (Từng nhánh chủ đề).
- Khi trẻ chơi cô phải bao quát trẻ, động viên, hướng dẫn những trẻ còn
nhút nhát. Cô có thể nhập vai chơi cùng trẻ để hướng dẫn trẻ chơi sáng tạo hơn.
Ví dụ: Cô nhập vai vào người mua hàng: “Chào cô! Tôi muốn mua một
đôi dép, dép bán bao nhiêu một đôi vậy cô? Bán cho tôi một đôi?. Cô trả tiền nói
“Cám ơn” Trẻ thấy cô làm như vậy trẻ sẽ bắt chước cách mua hàng giống cô để
giáo dục trẻ phải biết lễ phép, phải biết cách xưng hô.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

18


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

Cháu tham gia một số góc chơi:

Cháu tham gia chơi góc bán hàng

Cháu tham gia chơi góc bán hàng

Cháu tham gia chơi góc tạo hình

Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

19

Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

Cháu tham gia chơi góc âm nhạc

Cháu tham gia chơi góc âm nhạc

Cháu tham gia chơi góc đọc sách
Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

20


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

Trong giờ chơi luôn giáo dục trẻ chơi ngoan và biết cất dọn đồ chơi gọn
gàng, ngăn nắp sau khi chơi.
- Ngoài giờ hoạt động góc phải nên cho trẻ hoạt động mọi lúc mọi nơi để
trẻ khám phá hết những điều mới lạ xung quanh trẻ.
- Phải làm kí hiệu ở các góc để cho trẻ chơi tất cả các góc. Kí hiệu của trẻ
bằng số hoặc bằng chữ cái.
Cô bao quát trẻ chơi và tạo một số tình huống nhằm phát huy tính tích
cực, chủ động, sáng tạo của trẻ.
Trẻ mẫu giáo lớn có khả năng tự tổ chức trò chơi (Với những chủ đề mà
trẻ đã biết) cô giáo không cần tham gia trực tiếp vào quá trình chơi của trẻ mà
trẻ là trung tâm của hoạt động, cô giáo là người tổ chức, tạo điều kiện gợi mở,
dẫn dắt trẻ tích cực tự giác, chủ động sáng tạo trong hoạt động. Cô quan sát
chung cả lớp, quan sát từng góc chơi để nắm được hứng thú chơi của trẻ ở từng
nhóm chơi nhất là nhóm có bổ sung trò chơi mới. Nếu cô phát hiện ra những góc

nào trẻ chơi chưa nhập vai hay cô bổ sung trò chơi mới mà trẻ mới được chơi cô
phải có mặt kịp thời để hỗ trợ, tạo tình huống giúp trẻ chơi tốt.
Nói chung, tuỳ thuộc vào diễn biến cụ thể mà cô giáo lựa chọn cách tác
động cho phù hợp. Tuyệt đối không can thiệp vào trò chơi, bắt và đòi hỏi trẻ
chơi theo ý của mình. Muốn phát huy vai trò to lớn của trò chơi qua hoạt động
vui chơi tại các góc thì giáo viên vừa phải biết cách tổ chức, hướng dẫn vừa phải
biết sử dụng các tình huống chơi để giáo dục trẻ, giúp trẻ mở rộng vốn hiểu biết,
phát triển vào quá trình tâm lý, nhận thức trẻ.
c. Nhận xét sau buổi chơi:
Trước đây kết thúc buổi chơi tiến hành rập khuôn, máy móc, chưa linh hoạt. Hầu
hết tất cả các buổi chơi hình thức tổ chức gần giống nhau, các trò chơi không thay đổi. Kết
thúc tôi chủ yếu cho trẻ tham quan góc xây dựng mà không chú ý đến kết quả của công
trình đó ra sao? Có thực sự tiêu biểu hay không? và tôi đóng vai trò là người trọng tài để

Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

21


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

đánh giá kết quả chơi của trẻ ở từng nhóm chơi, có khi chỉ trích làm mất hứng thú niềm tin
của trẻ.
Để phát huy tính tích cực, tạo hứng thú cho trẻ ở những lần chơi sau.
Nhận xét cuối giờ chơi phải dựa vào kết quả chơi, ở từng nhóm chơi, từng cá
nhân đối với từng buổi chơi để nhận xét.
Tôi đi từng nhóm, quan sát kỹ quá trình chơi của từng cá nhân trẻ (Khen,
khích lệ trẻ và điều chỉnh hành vi nếu trẻ chơi lệch lạc một cách kịp thời), gợi ý
cho trẻ tự nhận xét về mình và nhận xét về bạn. Căn cứ vào việc thực hiện vai
chơi mà trẻ nhận xét về mối quan hệ và sự phối hợp giữa các vai chơi.

Chỉ cho trẻ tham quan kết quả chơi của một nhóm chơi nào đó khi nhóm
đó có kết quả chơi nổi bật, có nhiều điểm mới.
Ví dụ: Nhóm chơi ở góc chơi xây dựng với chủ đề “ Trường tiểu học”.
Khi đã thực hiện xong công trình xây dựng của mình, tôi nhập cuộc gợi ý
cho trẻ quan sát toàn bộ công trình giúp trẻ cảm nhận cái đẹp, đánh giá cái đẹp
thông qua công trình xây dựng “Trường tiểu học”.
Qua đó, cô có thể gợi ý cho trẻ bổ sung các chi tiết làm cho bố cục công
trình hợp lý hơn.
Đối với những buổi chơi mà kết quả các nhóm chơi không có gì nổi bật cô
giáo nhận xét, động viên khích lệ tinh thần để lần sau cháu chơi tốt.
Đối với trẻ yếu trong lớp tôi luôn dành cho trẻ một sự quan tâm đặc biệt
nhằm khích lệ trẻ, giảm bớt sự tự ti, tạo cho trẻ niềm tin trẻ chơi tốt hơn và chờ
đợi kết quả vào những buổi chơi sau.
Ví dụ: Khi nhận xét đánh giá ở góc tạo hình có cháu Bảo không tạo ra
được sản phẩm, sau khi cho trẻ nhận xét, tôi sẽ động viên cháu Bảo (Hôm nay
cô thấy con đã có nhiều cố gắng, cô thấy con tham gia cùng các bạn trong nhóm
dùng lá cây tạo ra các con vật nhưng con chưa hoàn thành, giờ chơi ngày mai
con sẽ cố gắng hơn để hoàn thành sản phẩm như các bạn,...).

Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

22


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

Quả thực, hướng dẫn tổ chức cho trẻ hoạt động góc là một công việc vừa
mang tính sư phạm vừa mang tính nghệ thuật, nó kết tinh của nhiều yếu tố. Sự
nhận thức nghề nghiệp, sự nhạy cảm về thế giới nội tâm phong phú ngây thơ của
trẻ nhỏ, sự khéo léo linh hoạt trong giao tiếp với trẻ nhỏ của mỗi giáo viên.

3.4. Huy động mọi nguồn lực để làm giàu nguồn học liệu, đồ dùng, đồ
chơi phục vụ cho hoạt động của trẻ.
Đồ chơi là phương tiện cần thiết cho trẻ chơi, là người bạn đồng hành
không thể thiếu trong trò chơi của trẻ. Đồ chơi giúp trẻ tạo ra hoàn cảnh chơi,
đưa trẻ đến thế giới phong phú do trẻ tưởng tượng ra, là động cơ thúc giục, vẫy
gọi trẻ vào cuộc chơi và là thế giới giúp trẻ làm quen với xã hội người lớn.
Trong đồ chơi thể hiện tính chất điển hình, đồ chơi giúp trẻ có thể tái tạo
và thể hiện các trò chơi của trẻ. Nhận thức được điều đó tôi đã huy động mọi
nguồn lực để làm phong phú đồ dùng đồ chơi, học liệu, nguyên vật liệu cho trẻ
hoạt động.
a. Thu gom, sử lý nguồn nguyên vật liệu, tạo đồ dùng đồ chơi từ
nguyên vật liệu mở mọi lúc, mọi nơi.
* Thu gom nguồn nguyên vật liệu:
Như chúng ta đã biết tính sáng tạo của trẻ cần được kích thích và nó có
tầm quan trọng đặc biệt trong sự phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Nếu trẻ được
phép tò mò, được kích thích sáng tạo, không bị xét nét, được thực hành trải
nghiệm với khả năng sáng tạo của mình thì sẽ có nhiều cơ hội để phát triển
những khả năng đặc biệt, có nhiều cơ hội để học hỏi khám phá những điều mới
lạ, được rèn luyện để trẻ ngày càng mạnh dạn tự tin hơn. Để giải quyết vấn đề
này thì nguyên vật liệu mở là rất quan trọng để giúp trẻ được thực hành trải
nghiệm, được hoạt động tái tạo lại đồ dùng, nhu cầu sinh hoạt trong xã hội.
Ví Dụ: Trẻ sử dụng chai nước ngọt để làm cây xanh, bông hoa. Chai nước
mắm Nam Ngư để làm đoàn tàu. Cuộn chỉ hết để làm thân cây. Hay len, vải vụn,

Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

23


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

xốp để làm rối, búp bê,... Chính vì thế tôi đã lên kế hoạch tạo nguồn nguyên vật
liêu mở cho lớp của mình.
Hàng ngày, khi đi làm hoặc đi chơi thấy những thứ người ta vứt đi như
chai dầu, vỏ sữa, que kem, vỏ sò, vỏ ốc, bẹ dừa, vỏ dừa, hạt nãng cầu, hạt bưởi,
ống chỉ,... Tôi đều khéo léo thu gom rửa lại bằng xà phòng, phơi khô để những
lúc rảnh rỗi làm đồ dùng, đồ chơi cùng trẻ.
Vận động phụ huynh thu gom và hỗ trợ nguyên vật liệu: Thông qua các
buổi họp phụ huynh, qua giờ đón trẻ, trả trẻ vận động phụ huynh thu gom
nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi. Muốn phụ huynh phối hợp cùng cô, tôi
vận động phụ huynh tham gia làm đồ chơi cùng tôi và trẻ, tổ chức hoạt động vui
chơi mời phụ huynh tham dự để phụ huynh thấy được tầm quan trọng của hoạt
động vui chơi. Từ đó phụ huynh phối hợp cùng giáo viên thu gom phế liệu nhiệt
tình hơn.
Để chuẩn bị thực hiện một chủ đề mới tôi đều ghi nội dung của chủ đề và
các công việc cần sự giúp đỡ của phụ huynh lên bảng qua đó để phụ huynh biết
và phối hợp cùng giáo viên trong việc sưu tầm nguyên vật liệu.
Nói chung, cô giáo phải vận dụng sự khéo léo, tinh tế của mình phối kết
hợp với phụ huynh thì việc chia sẽ, hỗ trợ về tinh thần và vật chất của các bậc
phụ huynh sẽ nhiệt tình hơn. Nguồn nguyên vật liệu của lớp sẽ nhiều hơn, phong
phú hơn.
Hàng ngày tôi nhắc nhở trẻ thu gom những phế liệu, phế thải ở nhà như:
Chai gội đầu, nước rửa chén, hộp sữa, vỏ chai nước mắm Nam Ngư,...hoặc khi
ăn các loại hoa quả trẻ biết nhặt hạt, rửa sạch mang đến lớp đặt vào một nơi qui
định.
* Xử lý :
Ở tuổi Mẫu giáo lớn trẻ đã có khả năng tự tổ chức trò chơi, tự tạo ra sản
phẩm theo ý tưởng sáng tạo của trẻ bằng các nguyên vật. Vì thế, nguyên vật liệu
chỉ cần vệ sinh sạch sẽ, xếp gọn gàng vào một nơi, khi trẻ hoạt động sẽ đến lấy
Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

24


Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi

(Tất cả những nguyên vật liệu phải được đảm bảo an toàn, không gây độc hại,
không sắc nhọn, không nặng nề so với trẻ).
Chính vì vậy khi thực hiện chủ đề nào tôi đều có đủ nguyên vật liệu để làm đồ
dùng, đồ chơi phù hợp với chủ đề đó. Đồ dùng, đồ chơi của lớp chúng tôi ngày một
phong phú đa dạng về chủng loại, mẫu mã đẹp mắt. Tạo cho trẻ niềm hứng thú, say mê,
tìm tòi, khám phá thế giới xung quanh qua đồ dùng, đồ chơi. Từ đó chất lượng giáo dục
nói chung và chất lượng của hoạt động vui chơi nói riêng được nâng cao rõ rệt.
b. Hướng cho trẻ tham gia vào làm đồ dùng đồ chơi và tạo góc cho trẻ
làm đồ dùng đồ chơi cùng cô.
Ngoài những đồ dùng chơi mà nhà trường và phụ huynh trang bị, tôi đã
sưu tầm thêm một số đồ chơi đẹp. Cho trẻ xem, trò chuyện cùng trẻ về nguyên
vật liệu và cách làm đồ chơi đó. Gợi ý cho trẻ nêu ý tưởng của trẻ, cùng bàn bạc
với trẻ cách làm đồ chơi đó, tôi cùng trẻ tạo ra nhiều đồ chơi lạ phục vụ cho hoạt
động chơi của trẻ. Biện pháp này ngoài việc tạo thêm đồ dùng đồ chơi trong lớp
còn giúp trẻ phát triển tính sáng tạo, sự khéo léo của đôi bàn tay và giúp cho trẻ
thích thú hơn khi cùng nhau sử dụng đồ dùng đồ chơi của mình và bạn làm ra.
Từ đó trẻ hứng thú hơn, tức là trẻ tích cực hơn trong lúc chơi trẻ tự giải quyết
các vấn đề chơi của nhóm mình, biết tạo ra các sản phẩm mà trẻ đã trải nghiệm.
Đặc biệt trẻ biết trân trọng và gìn giữ những sản phẫm trẻ tạo ra.
4. Kết quả đạt được:
Việc tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi nhằm giúp trẻ
được khám phá thế giới xung quanh, góp phần hình thành ở trẻ khả năng nhận
thức, tình cảm. Giúp trẻ phát triển thể lực, kỹ năng để làm nền tảng cho việc học
tập sau này.

Từ khi đưa một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực trong hoạt động
vui chơi tôi nhận thấy các cháu có nhiều chuyển biến rõ rệt như:
- Trẻ mạnh dạn tham gia khám phá thế giới xung quanh, tiếp cận và khám
phá thế giới đồ vật, hoạt động tích cực với đồ vật.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Oanh

25