Liên kết nguồn lực vào cộng đồng nhằm hỗ trợ phụ nữ nghèo nông thôn tạo dựng việc làm (nghiên cứu trường hợp tại xã lam cốt, huyện tân yên, tỉnh bắc giang)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------

NGUYỄN THỊ THẢO

LIÊN KẾT NGUỒN LỰC DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG NHẰM HỖ TRỢ
PHỤ NỮ NGHÈO NÔNG THÔN TẠO DỰNG VIỆC LÀM
( NGHIÊN CỨU TRƢỜNG HỢP TẠI XÃ LAM CỐT, HUYỆN TÂN YÊN,
TỈNH BẮC GIANG)

Chuyên ngành: Công tác xã hội
Mã số: 60 90 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. Vũ Hào Quang

Hà Nội – 2015


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này là kết quả nghiên cứu của tôi dưới sự hướng
dẫn của PGS. TS Vũ Hào Quang
Tôi cũng xin cam đoan đề tài này không trùng với bất cứ đề tài luận văn nào
đã được công bố ở Việt Nam. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực
và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung của đề tài.
Hà Nội, tháng 04 năm 2015
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Thảo


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, trước tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất
đến PGS. TS Vũ Hào Quang, người đã hết lòng giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực
hiện luận văn.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các vị lãnh đạo, cán bộ công tác tại xã Lam
Cốt đã tạo điều kiện, nhiệt tình giúp đỡ tôi, đặc biệt xin cảm ơn các thầy cô trong
Khoa Công tác xã hội, trường Đại học Khoa học xã hội nhân văn đã cung cấp cho
tôi nền tảng kiến thức quý báu và sự giúp đỡ tận tình để tôi có thể hoàn thành luận
văn của mình.
Tôi xin gửi lời cảm ơn đến tất cả các cô/chị là phụ nữ tại xã Lam Cốt đã giúp đỡ
tôi trong quá trình điều tra, thu thập số liệu phục vụ luận văn
Cuối cùng, tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình, đồng nghiệp cùng bạn
bè đã tạo điều kiện giúp đỡ và động viên tôi trong suốt quá trình học cũng như thực
hiện luận văn.
Hà Nội, ngày 08 tháng 04 năm 2014
Học viên

Nguyễn Thị Thảo


MỤC LỤC
MỤC LỤC ................................................................................................................. 4
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ......................................................................... 7
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ............................................................................. 8
1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................. 10
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tàiError! Bookmark not defined.

3. ý nghĩa của nghiên cứu ..................................... Error! Bookmark not defined.
4. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu ....................... Error! Bookmark not defined.
5. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu ... Error! Bookmark not defined.
6. Câu hỏi nghiên cứu ........................................... Error! Bookmark not defined.
7. Giả thuyết nghiên cứu ....................................... Error! Bookmark not defined.
8. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu Error! Bookmark not defined.
8.1. Phương pháp luận ....................................... Error! Bookmark not defined.
8.2. Phương pháp nghiên cứu ............................ Error! Bookmark not defined.
9. Kết cấu của đề tài nghiên cứu ........................... Error! Bookmark not defined.
NỘI DUNG CHÍNH ................................................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 1. Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của đề tàiError! Bookmark not defined.
1.1. Cơ sở lý luận .............................................. Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Các khái niệm then chốt ...................... Error! Bookmark not defined.
1.1.1.1. Việc làm ........................................ Error! Bookmark not defined.
1.1.1.2. Liên kết nguồn lực ........................ Error! Bookmark not defined.
1.1.1.3. Liên kết nguồn lực dựa vào cộng đồngError! Bookmark not defined.
1.1.1.4. Các khái niệm liên quan ............... Error! Bookmark not defined.
1.1.2. . Một số lý thuyết ứng dụng trong nghiên cứu ... Error! Bookmark not
defined.
1.1.2.1. Lý thuyết nhu cầu của Abraham Maslow .... Error! Bookmark not
defined.
1.1.2.2. Lý thuyết hệ thống ........................ Error! Bookmark not defined.
1.1.2.3. Lý thuyết phát triển cộng đồng ..... Error! Bookmark not defined.


1.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài ........................... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Tiêu chuẩn đánh giá người nghèo (hộ nghèo) của Việt Nam ...... Error!
Bookmark not defined.
1.2.2. Chính sách tạo việc làm của xã Lam Cốt, huyện Tân Yên, tỉnh bắc Giang
nói chung và hỗ trợ người phụ nữ nghèo tạo dựng việc làm nói riêng .. Error!

Bookmark not defined.
1.2.3. Chính sách của Đảng và Nhà nước trong hỗ trợ phụ nữ nghèo nông thôn tạo
dựng việc làm và thoát nghèo ........................ Error! Bookmark not defined.
1.2.4. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu .............. Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 2. Thực trạng liên kết nguồn lực dựa vào cộng đồng nhằm hỗ trợ phụ nữ
nghèo nông thôn xã Lam cốt tạo dựng việc làm... Error! Bookmark not defined.
2.1. Thực trạng việc làm và đời sống của người phụ nữ nghèo nông thôn ở xã Lam
Cốt ..................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Thực trạng việc làm của phụ nữ nghèo nông thôn ở xã Lam Cốt Error!
Bookmark not defined.
2.1.1.1. Nghề nghiệp .................................. Error! Bookmark not defined.
2.1.1.2. Thu nhập ....................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1.3. Thực trạng việc làm của phụ nữ nghèo nông thôn xã Lam cốt trong thời
gian nông nhàn ........................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Những khó khăn gặp phải trong quá trình tạo dựng việc làm nhằm thoát
nghèo của phụ nữ nghèo nông thôn xã Lam CốtError! Bookmark not defined.
2.1.3. Nhu cầu về tạo dựng việc làm của phụ nữ nghèo ở xã Lam Cốt . Error!
Bookmark not defined.
2.1.4. Những đặc điểm đời sống, sức khỏe của phụ nữ nghèo xã Lam CốtError!
Bookmark not defined.
2.1.4.1 Đặc điểm của phụ nữ nghèo .......... Error! Bookmark not defined.
2.1.4.2. Vị thế của người phụ nữ nghèo nông thôn xã Lam cốt ......... Error!
Bookmark not defined.
2.2. Các hoạt động liên kết nguồn lực của cộng đồngError! Bookmark not defined.


2.2.1. Nhu cầu liên kết nguồn lực của cộng đồng nông thôn xã Lam Cốt trong tạo
dựng việc làm cho phụ nữ nghèo ...................... Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Thực trạng liên kết nguồn lực dựa vào cộng đồng nhằm hỗ trợ phụ nữ nghèo
nông thôn tạo dựng việc làm ở xã Lam cốt ....... Error! Bookmark not defined.

2.3. Thực trạng các biện pháp hỗ trợ phụ nữ nghèo nông thôn tạo dựng việc làm ở xã
Lam cốt .............................................................. Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Thực trạng các biện pháp hỗ trợ từ phía gia đìnhError! Bookmark not
defined.
2.3.2. Thực trạng các biện pháp hỗ trợ từ phía chính quyền địa phương xã Lam
Cốt ................................................................. Error! Bookmark not defined.
2.3.3. Thực trạng các biện pháp hỗ trợ từ các chủ trương, chính sách của Đảng và
Nhà nước ....................................................... Error! Bookmark not defined.
2.3.4. Thực trạng các biện pháp hỗ trợ từ phía các doanh nghiệp địa phươngError!
Bookmark not defined.
2.4. Huy động nguồn lực của cộng đồng nhằm hỗ trợ phụ nữ nghèo xã Lam Cốt tạo
dựng việc làm .................................................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3. Đề xuất các giải pháp và hƣớng tới xây dựng mô hình liên kết nguồn
lực dựa vào cộng đồng nhằm hỗ trợ phụ nữ nghèo xã Lam Cốt tạo dựng việc làm
................................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1. Đề xuất các biện pháp liên kết nguồn lực dựa vào cộng đồng nhằm hỗ trợ phụ nữ
nghèo xã Lam Cốt tạo dựng việc làm ................... Error! Bookmark not defined.
3.4.1. Nâng cao trình độ tay nghề cho phụ nữ nghèo ... Error! Bookmark not
defined.
3.4.2. Thu nhập của người phụ nữ nghèo ...... Error! Bookmark not defined.
3.4.3. Việc làm của người phụ nữ nghèo....... Error! Bookmark not defined.
3.4.4. Tạo việc làm tại chỗ hỗ trợ tạo dựng việc làm cho phụ nữ nghèoError!
Bookmark not defined.
3.4.5. Hỗ trợ đào tạo nghề và giới thiệu việc làm phù hợpError! Bookmark not
defined.


3.4.6. Hỗ trợ vốn tín dụng chính sách ........... Error! Bookmark not defined.
3.4.7. Lập quỹ tiết kiệm giúp nhau xóa nghèoError! Bookmark not defined.
3.4.8. Liên kết thị trường ............................... Error! Bookmark not defined.

3.4.9. Mở rộng các mô hình phát triển hộ gia đìnhError! Bookmark not defined.
3.4.10. Vận động làm thay đổi ý thức người nghèo, vùng nghèo để họ tự vươn lên
....................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2. Hướng tới xây dựng mô hình liên kết nguồn lực cộng đồng nhằm hỗ trợ phụ nữ
nghèo xã Lam Cốt tạo dựng việc làm ............... Error! Bookmark not defined.
PHẦN KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................ Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 11
PHỤ LỤC .................................................................... Error! Bookmark not defined.


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CNH, HĐH

Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa

KHKT

Khoa học kĩ thuật

KT-XH

Kinh tế - Xã hội

LHPN

Liên hiệp Phụ nữ

LHQ

Liên hợp quốc

NHCSXH

Ngân hàng chính sách xã hội

NN&PTNT

Nông nghiệp và phát triển nông thôn

PVS

Phỏng vấn sâu

UBND

Ủy ban nhân dân

XĐGN

Xóa đói giảm nghèo


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
* Danh mục biểu đồ:
Biểu đồ 2.1. Mức thu nhập trung bình của phụ nữ nghèo xã Lam Cốt (%). ..... Error!
Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.2. Tương quan giữa độ tuổi với sự đánh giá về kinh tế gia đình của cá nhân
người phụ nữ nghèo xã Lam Cốt (%). ...................... Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.3. Công việc người phụ nữ nghèo xã Lam cốt thường làm trong thời gian nông
nhàn (%). .................................................................. Error! Bookmark not defined.

Biểu đồ 2.4. Tương quan giữa nghề nghiệp và độ tuổi của phụ nữ nghèo (%). Error!
Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.6. Tương quan giữa nguyên nhân của nghèo đói với độ tuổi phụ nữ nghèo xã
Lam cốt (%). ............................................................. Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.7. Nhu cầu tạo dựng việc làm nhằm thoát nghèo của phụ nữ nghèo xã Lam cốt
(%). ........................................................................... Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.8. Tương quan giữa tầm quan trọng của liên kết nguồn lực với trình độ học vấn
của phụ nữ nghèo xã Lam Cốt (%). .......................... Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.9. Số hộ khẩu trong gia đình của phụ nữ nghèo xã Lam cốt (%). .... Error!
Bookmark not defined.
* Danh mục bảng:
Bảng 2.1. Tương quan giữa tuổi với trình độ học vấn của phụ nữ nghèo ở xã Lam Cốt
(%). ........................................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.2. Tương quan giữa kế hoạch đầu tư vốn và độ tuổi của phụ nữ nghèo xã Lam Cốt
(%). ........................................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.3. Mức độ cần thiết liên kết cộng đồng nhằm tạo dựng việc làm cho phụ nữ nghèo
(%) ............................................................................ Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.4. Mức độ sẵn sàng tham gia của các tiểu hệ thống trong việc tạo dựng việc
làm.............................................................................................................................78
Bảng 2.5. Các biện pháp hỗ trợ phụ nữ nghèo tạo dựng việc làm từ phía chính quyền địa
phương xã Lam Cốt (%) ........................................... Error! Bookmark not defined.


Bảng 2.6. Tương quan giữa đơn vị tham gia hỗ trợ cho phụ nữ nghèo xã Lam Cốt tạo
dựng việc làm và độ tuổi của phụ nữ nghèo (%). ..... Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.7. Kế hoạch thực hiện mô hình mây tre đan tại xã Lam CốtError! Bookmark not
defined.
Bảng 3.8. Kế hoạch đơn vị tham gia thực hiện mô hình mây tre đan tại xã Lam CốtError!
Bookmark not defined.
Bảng 3.9. Thời gian tập huấn mô hình mây tre đan tại xã Lam CốtError! Bookmark not

defined.
Sơ đồ 3.1: Mô hình liên kết nguồn lực cộng đồng nhằm hỗ trợ phụ nữ nghèo xã Lam Cốt
tạo dựng việc làm ..................................................... Error! Bookmark not defined.
5


MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Nghèo khổ hiện nay đang là một vấn đề xã hội không chỉ ở cấp vùng, quốc gia,
khu vực mà còn mang tính toàn cầu. Xóa đói giảm nghèo và phát triển bền vững đang
được toàn thế giới quan tâm, từ Liên hợp quốc(LHQ), các tổ chức quốc tế đa phương,
song phương, các tổ chức phi chính phủ đến các vùng lãnh thổ, các quốc gia, chính quyền
địa phương các cấp và ngay trong nhận thức của mỗi người dân. Trên bình diện toàn cầu,
LHQ xác định xóa đói giảm nghèo là một trong những nhiệm vụ trọng yếu trong các mục
tiêu phát triển thiên niên kỷ. Hội đồng kinh tế - xã hội của LHQ được giao trách nhiệm
đặc biệt trong công cuộc xóa đói giảm nghèo. Các tổ chức khác của LHQ như chương
trình phát triển LHQ cũng có trách nhiệm phối hợp với các chính phủ, các tổ chức tiền tệ
- tài chính thế giới hỗ trợ các nước xóa đói giảm nghèo.
Ở phạm vi quốc gia, Đảng Cộng sản và Nhà nước Việt Nam cũng đã xác định
xóa đói giảm nghèo là một trong những hành động được ưu tiên nhất. Và thực tế các
hành động xóa đói giảm nghèo đã và đang được triển khai mạnh mẽ trên diện rộng ở
Việt Nam. Trong Báo cáo "Khởi đầu tốt nhưng chưa phải đã hoàn thành: Thành tựu
ấn tượng của Việt Nam về giảm nghèo và những thách thức mới" của Ngân hàng thế
giới ngày 24/1/2013, cũng ghi nhận: Trong vòng 20 năm (1990-2010), tỷ lệ nghèo ở
Việt Nam đã giảm từ gần 60% xuống còn 20,7% với khoảng hơn 30 triệu người thoát
nghèo. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đạt được thành tựu ấn tượng về giáo dục và y tế.
Tỷ lệ nhập học ở bậc tiểu học của người nghèo là trên 90% và ở bậc trung học cơ sở là
70%. Trình độ học vấn tăng và sự đa dạng hóa các hoạt động phi nông nghiệp, cơ hội
làm việc ở công trường, nhà máy... cũng đóng góp tích cực cho công tác xóa đói giảm

nghèo ở Việt Nam. Cũng theo đánh giá của Oxfam, một tổ chức phi chính phủ quốc
tế hoạt động trong lĩnh vực xóa đói giảm nghèo, Việt Nam đã đạt được những thành
tựu đáng kể trong công cuộc xóa đói giảm nghèo khi tỷ lệ nghèo đói giảm từ 58% năm
1992 xuống còn 7,6% cuối năm 2013.


TÀI LIỆU THAM KHẢO
* Tài liệu trong nước:
1. Phạm Ngọc Anh (1999), "Các giải pháp tạo việc làm cho lao động nông thôn",
Nghiên cứu lý luận Nxb KHXH Hà Nội.
2. Đỗ Thị Bình - Lê Ngọc Lân, (1996), Phụ nữ nghèo nông thôn trong điều kiện kinh tế
thị trường, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
3. Trần Thị Bình, (1997), Những vấn đề chính sách xã hội với phụ nữ nông thôn trong
giai đoạn hiện nay, Nxb KHXH Hà Nội.
4. Ester Boserup (1970), “Vai trò của phụ nữ trong phát triển kinh tế”
5. Duy Cảnh, (2003), "Lao động nông thôn trước nguy cơ thất nghiệp ", Báo Giáo dục và
thời đại

6. Robert Chambert, (1991). Phát triển nông thôn. Hãy bắt đầu từ những người cùng
khổ. Nxb ĐH &GDCN. Hà nội.
7. Phòng Chính sách xã hội xã Lam Cốt, (2013), Báo cáo tổng kết công tác lao động -

việc làm 2013, phương hưóng nhiệm vụ 2016.
8. Nguyễn Hữu Dũng - Trần Hữu Trung (1997), Chính sách giải quyết việc làm ở Việt
Nam, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
9. Đoàn Chủ tịch HLHPN Việt Nam, (2013), Đề án 295 “Hỗ trợ phụ nữ học nghề, tạo
việc làm giai đoạn 2010- 2015”
10. Tô Duy Hợp, Lương Hồng Quang (2000), Phát triển cộng đồng Lý thuyết và vận
dụng, Nxb Văn hóa thông tin, Hà nội
11. Tô Duy Hợp, (1993), Thực trạng và xu hướng biến đối cơ cấu nông thôn trong thời kỳ

đổi mới hiện nay, Xã hội học, số 4.
12. Lê Ngọc Hùng và Nguyễn Thị Mỹ Lộc, (2000), Xã hội học về giới và phát triển. Đại
học Quốc gia Hà Nội.
13. Bộ Lao động Thương binh và Xã hội (1998), Ngành nghề nông thôn ở Việt Nam.
NXB Lao động và Xã hội.
14. Bộ Lao động, Thương binh và xã hội, (2001), Chiến lược xóa đói giảm nghèo giai
đoạn 2001– 2010.


15. Bùi Sĩ Lợi (1999), "Giải pháp tạo việc làm cho người lao động nông nghiệp, nông

thôn ở tỉnh Thanh Hóa", Lao động và xã hội
16. Nguyễn Kim Liên (2008), Giáo trình phát triển cộng đồng, Nhà xuất bản lao động xã
hội, Hà nội
17. Ngân hàng thế giới, (2000), Báo cáo về tình hình phát triển thế giới 2000/2001 Tấn
công nghèo đói, Hà Nội.
18. Ngân hàng thế giới, (2003), Báo cáo phát triển Việt Nam 2004, Nghèo, Hà Nội.
19. Ngân hàng thế giới, (2002), Báo cáo phát triển 2003, Việt Nam thực hiện cam kết, Hà

Nội.
20. Christian Morrisson (2003), Bức tranh nghèo khổ trên thế giới, Quang Anh lược
thuật, Xã hội học số 3.
21. C.Mác, Ph. Ăngghen, (1995) Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, tập 19.
22. Hội Phụ nữ xã Lam Cốt, Báo cáo tình hình thưc hiện công tác đào tạo nghề giải quyết
việc làm cho phụ nữ nông thôn 3 năm (2011-2013), phương hướng nhiệm vụ năm
(2014 - 2016).
23. Hồ Chí Minh, (2000), Toàn tập, Nxb CTQG Hà Nội, tập 8
24. Hồ Chí Minh, (2000), Toàn tập, Nxb CTQG Hà Nội, tập 10
25. Hồ Chí Minh, (2000), Toàn tập, Nxb CTQG Hà Nội, tập 4
26. Hồ Chí Minh, (2000), Toàn tập, Nxb CTQG Hà Nội, tập 5

27. Nguyễn Thị Oanh (2000), Phát triển cộng đồng, Đại học mở bán công TP Hồ Chí
Minh
28. Phòng kinh tế, (2013), Báo báo Quy hoạch xây dựng nông thôn mới xã Lam Cốt,
huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang, giai đoạn 2013-2020, tầm nhìn 2025.
29. Hoàng Phê (1998), Từ điển Tiếng Việt. NXB Khoa học xã hội
30. Bùi Văn Quá, (2001), "Thực trạng lao động, việc làm ở nông thôn và một số giải pháp
cho giai đoạn 2001-2005 ", Tạp chí Lao động và Xã hội, số chuyên đề 3 .
31. Lương Hồng Quang (chủ biên), (2001), Văn hóa của nhóm nghèo ở Việt Nam – thực
trạng và giải pháp. Nxb Văn hóa – Thông tin, hà Nội.


32. Bùi Đình Thanh, (2004), Xã hội học và chính sách xã hội, Nxb Khoa học Xã hội Hà
Nội.
33. Lê Đình Thắng, (2002), "Vấn đề việc làm cho lao động nông thôn” Kinh tế và phát
triển, số 3/2002

34. Trịnh Văn Tùng, Tóm tắt từ Piene Ansart và Andre Aknoun, Từ điển Xã hội học,
Paris, Nhà xuất bản Le Robert và Seuil, 1999.
35. UBND xã Lam Cốt, (2013), Báo cáo sơ kết 3 năm thực hiện chương trình mục tiêu
Quốc gia XĐGN - Việc làm 2011-2013.
36. Phạm Huỳnh Thanh Vân, (2007), Kỹ năng phát triển cộng đồng, Dự án P. H. E, Trường Đại
học An Giang.
* Tài liệu nước ngoài:

37. J.Otte, A.Costales, J.Dijkman, U. Pica-Ciamarra,T.Robinson, V.Ahuja, C.Ly and
D.Roland-Holst, FAO, (2012), “Livestock sector development for poverty reduction”.
38. Tony Bilton, Kevin Bonnett, Philip Jones, Michelle Stanworth, Ken Sheard và
Andrew Webster (1981), Nhập môn Xã hội học, Nxb Khoa học xã hội, 1993
39. Gord C, 2006. Assets based and community driven development, Coady
40. Murray G.Ross, (2011), Communit Organnization, theory, principles and practice

41. Tony Bilton, Kevin Bonnett, Philip Jones, Michelle Stanworth, Ken Sheard và
Andrew Webster (1981), Nhập môn Xã hội học, Nxb Khoa học xã hội, 1993
42. Shaffer R, (1984). Community Economic Analysis: A How To Manual
43. Andy Tamas, Whitehorse, Yukon and Almonte, Ontario, January, l987 and January,
(2000), system theory in community development.
44. International Institute. St. Francis Xavier University, Antigonish – Nova
45. Flo Frank and Anna smith, ( 2012), The Community Deverlopment Handbook