Đảng bộ huyện định hóa (thái nguyên) lãnh đạo thực hiện chính sách dân tộc từ năm 2001 đến năm 2012

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
------------------------------

LÝ THỊ THU HUYỀN

ĐẢNG BỘ HUYỆN ĐỊNH HÓA (THÁI NGUYÊN) LÃNH ĐẠO THỰC HIỆN
CHÍNH SÁCH DÂN TỘC TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2012

LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ

Hà Nội - 2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
------------------------------

LÝ THỊ THU HUYỀN

ĐẢNG BỘ HUYỆN ĐỊNH HÓA (THÁI NGUYÊN)
LÃNH ĐẠO THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH DÂN TỘC
TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2012

Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam
Mã số: 60 22 03 15

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. Lê Mậu Hãn

Hà Nội – 2014
1

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành được bài Luận văn này, tác giả đã nhận được sự quan tâm, giúp
đỡ, tạo điều kiện của gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, các thầy cô giáo, các ban ngành,
đoàn thể, các cấp chính quyền.
Trước hết, tác giả xin chân thành cảm ơn PGS. Lê Mậu Hãn, người đã hướng
dẫn, chỉ bảo hết sức tận tình, chu đáo trong suốt thời gian tác giả thực hiện Luận văn.
Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn tới Tỉnh uỷ Thái Nguyên, Uỷ ban nhân dân Tỉnh
Thái Nguyên, Huyện uỷ Định Hoá, Uỷ ban nhân dân huyện Định Hoá, Phòng lao động
và thương binh xã hội huyện Định Hoá, Phòng văn hoá thông tin huyện Định Hoá,
Phòng dân tộc huyện Định Hóa… đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả khai
thác nguồn tư liệu, là cơ sở quan trọng để tác giả hoàn thành luận văn của mình.
Tác giả xin chân thành cảm ơn các thầy, cô trong Khoa Lịch sử - Trường Đại học
Khoa học xã hội và Nhân văn, đặc biệt là các thầy, cô của bộ môn Lịch sử Đảng Cộng
sản Việt Nam, trong quá trình giảng dạy đã cung cấp cho tác giả những kiến thức chuyên
môn quan trọng, làm nền tảng để tác giả có thể hoàn thành Luận văn.
Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân và bạn bè đã đóng góp ý
kiến, động viên, giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập, cũng như trong thời gian
làm luận văn Thạc sỹ để tác giả có thể đạt được kết quả tốt nhất.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng trong quá trình thực hiện Luận văn không
tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả rất mong được sự góp ý của các thầy cô giáo và các
bạn để có thể hoàn thiện thêm luận văn cũng như nâng cao năng lực nghiên cứu của bản thân.
Hà Nội, tháng năm 2014
Học viên

Lý Thị Thu Huyền

1

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự
hướng dẫn của PGS. Lê Mậu Hãn. Các số liệu nêu ra trong luận văn là trung thực, đảm
bảo tính khách quan khoa học. Các tài liệu tham khảo có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
Hà Nội, ngày tháng năm 2014
Tác giả luận văn

Lý Thị Thu Huyền

2


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU...................................................................................................................4
1. Lý do chọn đề tài ...............................................................................................4
2. Tình hình nghiên cứu đề tài ..............................................................................6
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................7
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................8
5. Nguồn tƣ liệu và phƣơng pháp nghiên cứu .....................................................9
6. Đóng góp về khoa học của luận văn .................................................................9
7. Bố cục của luận văn ...........................................................................................9
Chƣơng 1 CHỦ TRƢƠNG VÀ SỰ CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ HUYỆN
ĐỊNH HÓA (THÁI NGUYÊN) TRONG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH DÂN
TỘC ............................................................................. Error! Bookmark not defined.
TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2005 ............................... Error! Bookmark not defined.
1.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế -xã hội và truyền thống cách
mạng của huyện Định Hóa (Thái Nguyên) ............ Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Điều kiện tự nhiên ...................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội............................ Error! Bookmark not defined.

1.2.3. Truyền thống cách mạng ............................ Error! Bookmark not defined.
1.2. Tình hình thực hiện chính sách dân tộc ở huyện Định Hoá trƣớc năm
2001 ........................................................................... Error! Bookmark not defined.

1.2.1. Chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước trước năm 2001Error! Bookmark not de
1.2.2. Tình hình thực hiện chính sách dân tộc ở huyện Định Hoá trước năm
2001 ...................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3. Đảng bộ huyện Định Hóa lãnh đạo thực hiện chính sách dân tộc từ
năm 2001 đến năm 2005 .......................................... Error! Bookmark not defined.

1.3.1. Chủ trương chính sách dân tộc của Đảng từ năm 2001 đến năm 2005Error! Bookmark n

1.3.2. Quá trình lãnh đạo thực hiện chính sách dân tộc từ năm 2001 đến năm 2005Error! Bookmark
Chƣơng 2 ĐẢNG BỘ HUYỆN ĐỊNH HÓA (THÁI NGUYÊN) LÃNH ĐẠO
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH DÂN TỘC TỪ NĂM 2006 ĐẾN NĂM 2012Error! Bookmark
2.1. Đảng bộ huyện Định Hóa vận dụng chính sách dân tộc từ năm 2006
đến năm 2012 ............................................................ Error! Bookmark not defined.
1


2.1.1. Chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về chính sách dân tộc
(2006 - 2012) ........................................................ Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Chủ trương của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên về chính sách dân tộc (2006 2012) ............................................................................ Error! Bookmark not defined.
2.2. Đảng bộ huyện Định Hóa lãnh đạo thực hiện chính sách dân tộc từ
năm 2006 đến năm 2012 .......................................... Error! Bookmark not defined.

2.2.1. Về phát triển kinh tế -xã hội từng bước nâng cao đời sống nhân dânError! Bookmar
2.2.2.Về giáo dục - đào tạo và khoa học - công nghệError! Bookmark not defined.

2.2.3. Xây dựng đời sống văn hóa mới và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộcError! Bookmark

2.2.4. Về xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu sốError! Bookmark not defined.
Chƣơng 3. MỘT SỐ NHẬN XÉT VÀ KINH NGHIỆMError! Bookmark not defined.
3.1. Một số nhận xét ................................................. Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Thành tựu.................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Hạn chế ....................................................... Error! Bookmark not defined.

3.2. Một số kinh nghiệm chủ yếu về lãnh đạo thực hiện chính sách dân tộcError! Bookma

3.2.1. Củng cố, xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở nhằm nâng cao nhận
thức, trách nhiệm của các cấp, ngành và toàn thể xã hội về vai trò, vị trí,
nhiệm vụ của công tác dân tộc và chính sách dân tộc trong tình hình mớiError! Bookmark
3.2.2. Nâng cao dân trí, khơi dậy và nâng cao tinh thần nỗ lực tự thân của
dân tộc thiểu số miền núi kết hợp chặt chẽ với sự giúp đỡ của Trung ương, sự
tương trợ của các địa phương khác ..................... Error! Bookmark not defined.

3.2.3. Chú trọng công tác đào tạo đội ngũ cán bộ là người dân tộc thiểu sốError! Bookmar
3.2.4. Chính quyền địa phương gắn phát triển toàn diện, đồng bộ kinh tế - xã hội
với việc thực hiện chính sách dân tộc ..................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ................................................................. Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................. 11
PHỤ LỤC

2


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
ATK

An toàn khu

HĐND

Hội đồng nhân dân

BCH

Ban chấp hành

BCĐ

BCĐ

MTTQ

Mặt trận tổ quốc

UBND

Ủy ban nhân dân

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

3


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Vấn đề dân tộc đang là vấn đề có tính thời sự đối với mỗi quốc gia, dân tộc khu

vực và thế giới nói chung. Trong bối cảnh của xu thế hội nhập hiện nay, vấn đề dân tộc
ngày càng diễn biến phức tạp và trở thành một trong những vấn đề toàn cầu. Việt Nam là
một quốc gia có nhiều dân tộc vì vậy việc giải quyết đúng đắn các mối quan hệ dân tộc,
hoạch định và thực hiện có hiệu quả chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước là vấn đề
có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc trong sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Chính sách
dân tộc của Đảng và Nhà nước là một nội dung quan trọng trong hệ thống các chính sách
ở nước ta. Chính sách dân tộc có một vị trí quan trọng ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát
triển của mỗi một quốc gia. Nhận thức được tầm quan trọng của chính sách dân tộc trong
tiến trình phát triển của đất nước, Đảng và Nhà nước đã đề ra đường lối, chính sách để
khuyến khích phát triển kinh tế xã hội, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần
của đồng bào các dân tộc thiểu số. Đặc biệt trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa việc thực hiện tốt chính sách dân tộc có ý nghĩa ngày càng quan trọng trong
sự nghiệp phát triển đất nước theo con đường XHCN.
Xuất phát từ đặc điểm của một quốc gia có nhiều dân tộc, có truyền thống lịch sử,
văn hóa lâu đời, dựa trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng
Cộng sản Việt Nam đã có những chủ trương, chính sách đúng đắn nhằm giải quyết vấn đề
dân tộc trong từng giai đoạn cách mạng. Dựa trên quan điểm: “Bình đẳng - đoàn kết tương trợ”, chính sách dân tộc của Đảng Cộng sản Việt Nam đã và đang tạo điều kiện để
các dân tộc từng bước trưởng thành trong sự phát triển chung của cộng đồng các dân tộc
Việt Nam, đặc biệt trong quá trình thực hiện đường lối đổi mới từ năm 1986 đến nay,
chính sách dân tộc của Đảng đã thu được những thành tựu quan trọng, góp phần ổn định
chính trị - xã hội và phát triển kinh tế đất nước.
Qua hơn 25 năm đổi mới đất nước, kinh tế - xã hội ở những địa bàn có nhiều dân
tộc thiểu số sinh sống đã phát triển tương đối nhanh. Kế thừa truyền thống quý báu của
dân tộc, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn giương cao ngọn cờ đại đoàn kết toàn dân, đó là
4


đường lối chiến lược, là nguồn sức mạnh và động lực to lớn để xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng (4/2001) khẳng định:
“Vấn đề dân tộc và đoàn kết các dân tộc luôn có vị trí chiến lược trong sự nghiệp cách

mạng” [9, tr.127]. Thực hiện tốt chính sách các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tương trợ,
giúp nhau cùng phát triển, xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, phát triển sản xuất
hàng hóa, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần, xóa đói, giảm nghèo, mở mang dân trí,
giữ gìn, làm giàu và phát huy bản sắc văn hóa và truyền thống tốt đẹp của các dân tộc.
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng (01/2011) tiếp tục khẳng
định: “Đoàn kết các dân tộc có vị trí chiến lược trong sự nghiệp cách mạng của nước ta.
Các dân tộc trong đại gia đình Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, thương yêu, tôn trọng và
giúp nhau cùng tiến bộ, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Nghiên
cứu xây dựng các cơ chế, chính sách, tạo chuyển biến rõ rệt trong phát triển kinh tế, văn
hóa, xã hội vùng dân tộc thiểu số. Tăng cường kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả thực
hiện các chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ở các cấp. Chống kỳ thị
dân tộc, nghiêm trị những âm mưu, hành động chia rẽ, phá hoại khối đoàn kết dân tộc”
[18, tr. 244-245].
Định Hóa là một huyện miền núi của tỉnh Thái Nguyên có nhiều dân tộc thiểu số
sinh sống. Trên cơ sở quán triệt và vận dụng chính sách dân tộc vào thực tiễn địa phương,
bộ mặt nông thôn Định Hoá đã có nhiều khởi sắc. Giai đoạn 2001 - 2012 là giai đoạn
Đảng bộ huyện Định Hóa đã vận dụng chính sách dân dân tộc trên tất cả các lĩnh vực của
đời sống và đã gặt hái được nhiều thành công lớn góp phần vào sự nghiệp phát triển
chung của toàn tỉnh và cả nước, bên cạnh những thành tựu đạt được trong quá trình thực
hiện chính sách dân tộc huyện Định Hóa còn gặp một số khó khăn, tồn tại cần giải quyết.
Nghiên cứu, tìm hiểu về đường lối, chính sách mà Đảng bộ huyện Định Hóa đề ra
trong việc thực hiện chính sách dân tộc là việc làm cần thiết, để trên cơ sở đó đánh giá đúng
thực trạng, rút ra những kinh nghiệm làm căn cứ giải quyết vấn đề dân tộc trong những giai
đoạn tiếp theo. Với những lý do trên tác giả quyết định chọn đề tài “Đảng bộ huyện Định
5


Hóa (Thái Nguyên) lãnh đạo thực hiện chính sách dân tộc từ năm 2001 đến năm 2012”
làm luận văn thạc sĩ lịch sử, chuyên ngành Lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Vấn đề dân tộc và quan hệ dân tộc là vấn đề phức tạp và nhạy cảm. Đối với Việt
Nam là một quốc gia đa dân tộc vì vậy vấn đề dân tộc luôn được Đảng và Nhà nước quan
tâm. Mỗi thời kỳ lịch sử, trước yêu cầu của nhiệm vụ chính trị đòi hỏi Đảng và Nhà nước
phải có những chủ trương, chính sách, giải pháp phù hợp. Nghiên cứu về vấn đề này, trên
phạm vi cả nước đã có nhiều công trình được đề cập ở những mức độ khác nhau.
Thứ nhất: Nhóm sách chuyên khảo, đề tài nghiên cứu về chính sách dân tộc, tiêu
biểu là các công trình sau: Đề tài khoa học cấp Bộ: “Lịch sử đấu tranh cách mạng của
đồng bào các dân tộc ít người ở nước ta” của Ủy ban Dân tộc và Miền núi, TS Trình
Mưu làm chủ nhiệm, 1996. “Phát triển quan hệ dân tộc ở Việt Nam hiện nay” của GS.TS
Trần Quang Nhiếp, Nxb Văn hóa Dân tộc, 1998. “Mấy vấn đề lý luận và thực tiễn cấp
bách liên quan đến mối quan hệ dân tộc hiện nay” của GS.TS Phan Hữu Dật, Nxb Chính
trị Quốc gia, Hà Nội, 2001; Ủy ban Dân tộc và Miền núi: “Vấn đề dân tộc và công tác
dân tộc ở nước ta” Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2001; “Hồ Chí Minh về công tác
dân tộc”, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2003; Viện Nghiên cứu chính sách dân tộc và
miền núi: “Vấn đề dân tộc và định hướng xây dựng chính sách dân tộc trong thời kỳ công
nghiệp hóa, hiện đại hóa”, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2004; TS Lê Ngọc Thắng:
“Chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước Việt Nam”, Nxb Trường Đại học Văn Hóa,
Hà Nội, 2005… Nhìn chung đây là những tài liệu cơ bản cung cấp cho cán bộ đảng viên
và nhân dân nhận thức đúng, hiểu được những nội dung cơ bản nhất về dân tộc và quan
hệ dân tộc cũng như chính sách dân tộc đúng đắn, nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt
Nam hiện nay.
Thứ hai: Nhóm các bài viết trên các tạp chí, nhóm này tập hợp nhiều bài viết của
các tác giả nghiên cứu về dân tộc và chính sách dân tộc ở nhiều địa phương trong cả
nước. Việc nghiên cứu các bài viết này sẽ góp phần cung cấp những kinh nghiệm, kiến
thức cho việc nghiên cứu quá trình Đảng bộ huyện Định Hóa (Thái Nguyên) lãnh đạo
6


thực hiện chính sách dân tộc từ năm 2001 đến năm 2012. Một số bài viết tiêu biểu như:

Lê Hữu Nghĩa (2004), Thực hiện chính sách dân tộc, vấn đề và giải pháp, Tạp chí Cộng
sản, số 11; Lê Thị Ngọc Hà (2005), Kết quả thực hiện một số chính sách ở vùng dân tộc,
Tạp chí dân tộc học, số 2; Lê Thanh (2005), Xóa đói giảm nghèo, vấn đề và giải pháp ở
vùng dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc Việt Nam, Tạp chí Dân tộc học, số 2; Trần Thị
Mỹ Hường (2011), Giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa các dân tộc Tây Bắc thời kỳ đẩy
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, tạp chí Giáo dục lý luận, số 10.
Thứ ba: Nhóm các Luận văn, Luận án, nghiên cứu về dân tộc và chính sách dân
tộc, tiêu biểu như: Nguyễn Thị Phương Thủy (2001), "Đổi mới việc thực hiện chính sách
dân tộc trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa (từ thực tiễn các tỉnh miền
núi phía Bắc)", Luận văn Thạc sĩ Lịch sử; Trần Thị Mỹ Hường (2012), “Đảng Cộng sản
Việt Nam lãnh đạo thực hiện chính sách dân tộc ở một số tỉnh Tây Bắc từ năm 1996 đến
năm 2006”, Luận án tiến sĩ Lịch sử; Đỗ Thị Nhường (2012) “Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên
với việc thực hiện chính sách dân tộc từ năm 2000-2010” Luận văn thạc sỹ lịch sử,
chuyên ngành Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam...
Bên cạnh đó, có các Nghị quyết của Tỉnh ủy, HĐND, các Báo cáo tổng kết của
UBND Tỉnh, Huyện, của các ngành, các cơ quan đề cập đến những thành công, hạn chế
và các giải pháp trong việc thực hiện chính sách dân tộc của Đảng trong từng địa phương
cụ thể.
Các công trình nghiên cứu đều khẳng định vai trò to lớn và sự đúng đắn, nhất quán
của Đảng trong việc đề ra và lãnh đạo thực hiện chính sách đối với các dân tộc thiểu số
trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, trong cách mạng XHCN cũng như trong công
cuộc đổi mới hiện nay. Những công trình và báo cáo nêu trên là nguồn tư liệu quý, cung
cấp cơ sở lý luận về tình hình thực hiện chính sách của Đảng ở các vùng dân tộc thiểu số.
Đồng thời cũng là nguồn tư liệu quan trọng, là cơ sở để tác giả tiếp thu, kế thừa, bổ sung,
phát triển trong quá trình thực hiện luận văn.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích của luận văn
7

Trên cơ sở nghiên cứu chính sách dân tộc của Đảng Cộng sản Việt Nam qua đó
tìm hiểu Đảng bộ huyện Định Hóa vận dụng chính sách dân tộc một cách cụ thể vào thực
tiễn ở 23 xã đặc biệt khó khăn và một thị trấn của huyện Định Hoá, khái quát những kết
quả đạt được, từ đó rút ra kinh nghiệm trong sự chỉ đạo việc thực hiện chính sách dân tộc
ở huyện Định Hoá.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Trình bày khái quát đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội và tình hình dân tộc, cư dân trên
địa bàn huyện Định Hoá và tình hình thực hiện chính sách dân tộc trước năm 2001.
Các quan điểm, chủ trương, của Đảng và Nhà nước về chính sách dân tộc.
Quá trình vận dụng các quan điểm, chủ trương về chính sách dân tộc vào thực tiễn
ở huyện Định Hóa.
Rút ra nhận xét và một số kinh nghiệm trong quá trình triển khai thực hiện chính
sách dân tộc trên địa bàn huyện Định Hóa.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu những quan điểm, chủ trương của Đảng Cộng sản
Việt Nam, của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên về chính sách dân tộc.
Quá trình hệ thống hóa chủ trương, chính sách và biện pháp tổ chức thực hiện của
Đảng bộ huyện Định Hóa về chính sách dân tộc từ năm 2001 đến năm 2012.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Về thời gian: trong 12 năm (2001-2012) kể từ khi Định Hóa tích cực thực hiện
công cuộc xóa đói giảm nghèo và chuẩn bị xây dựng nông thôn mới.
Về không gian: Nghiên cứu sự vận dụng, cụ thể hóa chính sách dân tộc và tổ chức
thực hiện chính sách dân tộc trên địa bàn toàn huyện Định Hóa gồm 23 xã và 01 thị trấn.
Về nội dung: Chính sách dân tộc có nội dung rất rộng, thể hiện trên tất cả các mặt
chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng…Trong phạm vi đề tài này tác giả
chỉ giới hạn ở bốn nhóm: Chính sách kinh tế (xóa đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế),
chăm lo trí lực và thể lực (giáo dục - đào tạo, y tế, nâng cao đời sống vật chất), chính sách
8

bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, chính sách đào tạo đội ngũ cán bộ người
dân tộc.
5. Nguồn tƣ liệu và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Nguồn tư liệu
Chủ yếu là các văn kiện Đảng cộng sản Việt Nam về chính sách dân tộc trong giai
đoạn 2001-2012. Những quan điểm, đường lối chủ trương của Đảng và Nhà nước về vấn
đề chính sách dân tộc. Các nguồn tư liệu thành văn có liên quan đến chính sách dân tộc
và các tư liệu khảo sát điền dã. Văn kiện của Đảng bộ của Tỉnh và Huyện, các Nghị
quyết, các Báo cáo tổng kết của các cấp, các ngành đề cập đến việc thực hiện chính sách
dân tộc ở địa phương. Ngoài ra tác giả có tham khảo và tiếp thu có chọn lọc các kết quả
nghiên cứu khác có liên quan đến luận văn.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Chủ yếu là phương pháp lịch sử, phương pháp logic. Ngoài ra còn sử dụng
phương pháp thống kê, phân tích, so sánh, đối chiếu… đảm bảo độ chính xác, tin cậy của
các dữ liệu trong luận văn.
6. Đóng góp về khoa học của luận văn
Luận văn góp phần hệ thống hóa những chủ trương, chính sách của Đảng về vấn
đề dân tộc.
Luận văn làm rõ việc Đảng bộ huyện Định Hóa vận dụng sáng tạo chính sách dân
tộc của Đảng vào đời sống kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện từ năm 2001 đến năm
2012.
Luận văn cũng rút được một số kinh nghiệm trong quá trình Đảng bộ huyện Định
Hóa lãnh đạo thực hiện chính sách dân tộc (2001-2012), là cơ sở để Đảng bộ huyện tiếp
tục lãnh đạo thực hiện chính sách dân tộc trong những năm tiếp theo.
7.

Bố cục của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, và mục lục, phụ lục và tài liệu tham khảo, luận văn

được chia làm ba chương:

9


Chương 1: Chủ trương và sự chỉ đạo của Đảng bộ huyện Định Hóa (Thái Nguyên)
trong thực hiện chính sách dân tộc từ năm 2001 đến năm 2005.
Chương 2: Đảng bộ huyện Định Hóa (Thái Nguyên) lãnh đạo thực hiện chính sách
dân tộc từ năm 2006 đến năm 2012.
Chương 3: Một số nhận xét và kinh nghiệm

10


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương (2002), Vấn đề dân tộc và chính sách dân tộc
của Đảng cộng sản Việt Nam (Chương trình chuyên đề dùng cho cán bộ, đảng viên
cơ sở), Nxb Chính trị quốc gia Hà Nội.
2. Ban chấp hành huyện ủy Định Hóa (2000), Lịch sử Đảng Bộ huyện Định Hóa (19302000), Nxb Thái Nguyên.
3. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên (2005), Lịch sử Đảng bộ tỉnh Thái
Nguyên, tập 2 (1965-2000), sơ thảo, Nxb Thái Nguyên
4. Cục thống kê Thái Nguyên (2002), Niên giám thống kê tỉnh Thái Nguyên (19972001), Nxb Thống kê, Hà Nội.
5. Cục thống kê Thái Nguyên (2003), Niên giám thống kê tỉnh Thái Nguyên (19982002), Nxb Thống kê, Hà Nội.
6. Cục thống kê Thái Nguyên (2004), Niên giám thống kê tỉnh Thái Nguyên (19992003), Nxb Thống kê, Hà Nội.
7. Cục thống kê Thái Nguyên (2005), Niên giám thống kê tỉnh Thái Nguyên 2004, Nxb
Thống kê, Hà Nội.
8. Phan Hữu Dật (1999), Một số vấn đề về dân tộc học Việt Nam, Nxb Đại học Quốc
gia Hà Nội, Hà Nội.
9. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Báo cáo chính trị của BCH Trung ương Đảng khóa
VIII tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng, Hà Nội.

10. Đảng Cộng sản Việt Nam (1977), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IV,
Nxb Sự thật, Hà Nội.
11. Đảng Cộng sản Việt Nam (1987), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI,
NXb Sự thật, Hà Nội.
12. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VII,
Nxb Sự thật, Hà Nội.

11


13. Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VIII,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
14. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
15. Đảng Cộng sản Việt Nam (2003), Văn kiện hội nghị lần thứ bảy BCH Trung ương
khoá IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
16. Đảng Cộng sản Việt Nam (2005), Văn kịên Đại hội Đảng thời kỳ đổi mới, Nxb Chính
trị quốc gia, Hà Nội.
17. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
18. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
19. Đảng bộ huyện Định Hóa (2000), Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng bộ huyện Định
Hóa lần thứ XX, Lưu trữ tại UBND huyện Định Hóa.
20. Đảng bộ huyện Định Hóa (2005), Văn kiện Đại hội Đảng bộ huyện Định Hóa lần thứ
XXI (Nhiệm kỳ 2005-2010), Thái Nguyên, Lưu trữ tại Huyện ủy huyện Định Hóa
21. Đảng bộ huyện Định Hóa (2010), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện Định
Hóa lần thứ XXII - Nhiệm kỳ 2010-2015, (lưu hành nội bộ), Lưu trữ tại Huyện ủy
huyện Định Hóa.
22. Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên (2001), Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên lần

thứ XVI, Nxb Thái Nguyên.
23. Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên (2005), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Thái
Nguyên lần thứ XVII, Nxb Thái Nguyên.
24. Bế Viết Đẳng (chủ biên, 1996), Các dân tộc thiểu số trong sự phát triển kinh tế - xã
hội ở miền núi, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
25. Lê Sĩ Giáo (chủ biên, 2004), Dân tộc học Đại cương, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
26. Lê Mậu Hãn (chủ biên, 2005), Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt nam, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
12


27. Vi Hoàng (chủ biên, 2001), Tìm hiểu chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước
về dân tộc và miền núi, Nxb Văn hóa dân tộc, Hà Nội.
28. Huyện ủy Định Hóa (2007), Báo cáo biểu dương Bí thư chi bộ tiêu biểu người dân
tộc thiểu số năm 2006, Lưu trữ tại UBND huyện Định Hóa.
29. Huyện ủy Định Hóa, Báo cáo tổng kết năm từ 1996 đến 2006, Lưu trữ tại Huyện ủy
huyện Định Hóa.
30. Huyện ủy Định Hóa (1991), Báo cáo chính trị của BCH huyện Đảng bộ Định Hóa
tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ lần thứ 18, Lưu trữ tại Huyện ủy huyện Định Hóa.
31. Huyện ủy Định Hóa (2007), Báo cáo sơ kết 2 năm thực hiện phong trào “Toàn dân
đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” huyện Định Hóa năm 2005-2006, Lưu trữ tại
Phòng văn hóa thông tin huyện Định Hóa.
32. Huyện ủy Định Hóa (2000), Báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ, mục tiêu kinh tế xã hội 3 năm (1997-1999) và phương hướng mục tiêu 5 năm (2001-2005), Lưu trữ tại
UBND huyện Định Hóa.
33. Huyện ủy Định Hóa (2005), Báo cáo kết quả tự kiểm tra 2 năm thực hiện các Nghị
quyết TW7 (khóa IX) về “Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; về công tác
dân tộc; về công tác tôn giáo” huyện Định Hóa, Lưu trữ tại Huyện ủy huyện Định
Hóa.
34. Huyện ủy Định Hóa (2008), Báo cáo kết quả 5 năm thực hiện Nghị quyết Trung
ương 7 (khóa IX) về: “Phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, về công tác dân tộc,

về công tác tôn giáo”, Lưu trữ tại Huyện ủy huyện Định Hóa.
35. Huyện ủy Định Hóa (2013), Báo cáo Tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung
ương 5 (Khóa VIII) về “xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm
đà bản sắc dân tộc (1998 – 2013)”, Lưu trữ tại Huyện ủy huyện Định Hóa.
36. Huyện ủy Định Hóa (2005) , Các văn bản của Trung ương, của Tỉnh ủy và huyện ủy
về Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2005-2010, Lưu trữ tại Huyện ủy huyện Định Hóa
37. Huyện ủy Định Hóa - Phòng thống kê huyện Định Hóa, Niên giám thống kê các năm
2000-2005, Lưu trữ tại Huyện ủy huyện Định Hóa.
13


38. Huyện ủy Định Hóa (2010), Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của toàn
Đảng bộ; đoàn kết, đổi mới; huy động mọi nguồn lực phát triển toàn diện các lĩnh
vực, tạo tiền đề xây dựng huyện Định Hóa phát triển nhanh và bền vững (Báo cáo
chính trị của BCH Đảng bộ huyện Định Hóa khóa XXI tại Đại hội đại biểu Đảng bộ
huyện lần thứ XXII), Lưu trữ tại Huyện ủy huyện Định Hóa.
39. Huyện ủy Định Hóa (1994), Văn kiện Hội nghị Đại biểu giữa nhiệm kỳ Đảng bộ
huyện Định Hóa khóa XVIII, Lưu trữ tại Huyện ủy huyện Định Hóa.
40. Hồ Chí Minh (2003), Về công tác dân tộc, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
41. Hoàng Trường Minh (1985), Một số suy nghĩ nhằm quán triệt và thực hiện thắng lợi
chính sách dân tộc của Đảng, Nxb Sự thật, Hà Nội.
42. Một số văn kiện về chính sách Dân tộc - miền núi của Đảng và Nhà Nước (1992),
Nxb Sự thật, Hà Nội.
43. Hoàng Đức Nghi (2001), Về công tác dân tộc trong 10 năm đổi mới (1990-2000),
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
44. Hà Quế Lâm (2002), Xóa đói giảm nghèo ở vùng dân tộc thiểu số nước ta hiện nay thực trạng và giải pháp (sách tham khảo), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
45. Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Thái Nguyên (2004), Báo cáo tổng kết công
tác định canh định cư và kinh tế mới giai đoạn 1990-2004 tỉnh Thái Nguyên.
46. Ngô Văn Thạo (chủ biên, 2008), Vấn đề dân tộc và chính sách dân tộc của Đảng
Cộng sản Việt Nam, Nxb Lao động xã hội, Hà Nội.

47. Lê Ngọc Thắng (2005), Chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước Việt Nam (Giáo
trình dùng cho sinh viên Đại học và Cao đẳng các ngành khoa học xã hội và nhân
văn), Trường Đại học văn hóa, Hà Nội.
48. Tổng cục chính trị, Cục Tư tương - Văn hóa (1995), Một số vấn đề dân tộc và quan
điểm chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội.
49. Tỉnh ủy Thái Nguyên (2003), Báo cáo tình hình phát triển kinh tế - xã hội các xã
miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Thái Nguyên (1999-2003), Lưu trữ tại
Tỉnh ủy tỉnh Thái Nguyên.
14


50. Tỉnh ủy Thái nguyên (2007), Báo cáo công tác dân tộc năm 2006, Lưu trữ tại Tỉnh
ủy tỉnh Thái Nguyên.
51. Tỉnh ủy Thái Nguyên (2005), Báo cáo hai năm triển khai, tổ chức thực hiện Nghị
quyết Hội Nghị lần thứ 7 BCH Trung ương (khóa IX) về phát huy sức mạnh đại đoàn
kết dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh; về công
tác dân tộc, công tác tôn giáo, số 140- BC/TU, Lưu trữ tại Tỉnh ủy tỉnh Thái
Nguyên.
52. Tỉnh ủy Thái Nguyên (2003), Chương trình hành động thực hiện các Nghị quyết Hội
nghị lần thứ 7 BCH Trung ương (Khóa IX), số 09-CTr/TU, Lưu trữ tại Tỉnh ủy tỉnh
Thái Nguyên.
53.

Từ điển Bách khoa Việt Nam (2005), tập 1, Nxb Từ điển Bách khoa.

54.

Từ điển Tiếng Việt (2010), Nxb Đà Nẵng.

55.

Từ điển Tiếng Việt thông dụng (1998), Nxb Giáo dục, Hà Nội.

56.

Từ điển Từ và Ngữ Hán Việt (2002), Nxb Từ điển Bách khoa, Hà Nội.

57. Ủy ban nhân dân huyện Định Hóa (2005), Báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện phong
trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” huyện Định Hóa giai đoạn
2001-2005, Lưu trữ tại UBND huyện Định Hóa.
58. Ủy ban nhân dân huyện Định Hóa(2007), Báo cáo tình hình thực hiện chính sách dân
tộc năm 2006, Lưu trữ tại UBND huyện Định Hóa.
59. Ủy ban nhân dân huyện Định Hóa (2008), Báo cáo sơ kết 3 năm thực hiện Chương
trình 135 giai đoạn II (từ năm 2006 đến tháng 9 năm 2008), Lưu trữ tại UBND
huyện Định Hóa.
60. Ủy ban nhân dân huyện Định Hóa (2008), Báo cáo Tổng kết 4 năm triển khai thực
hiện Quyết định 134/2004/ QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ năm 2005-2008, Lưu
trữ tại UBND huyện Định Hóa.
61. Ủy ban nhân dân huyện Định Hóa (2012), Báo cáo Kết quả thực hiện công tác dân
tộc năm 2012; Phương hướng nhiệm vụ năm 2013, Lưu trữ tại UBND huyện Định
Hóa.
15


62. Ủy ban nhân dân huyện Định Hóa (2012), Báo cáo Kết quả công tác bảo tồn, phát
huy giá trị tinh hoa, văn hóa truyền thống của các dân tộc trên địa bàn huyện Định
Hóa, Lưu trữ tại UBND huyện Định Hóa.
63. Ủy ban nhân dân huyện Định Hóa (2010), Báo cáo Tổng kết chương trình 135 giai
đoạn II và các Chương trình, chính sách dân tộc giai đoạn 2006-2010, Lưu trữ tại
UBND huyện Định Hóa.

64. Ủy ban nhân dân huyện Định Hóa (2010), Báo cáo Về việc tổng kết, đánh giá kết quả
thực hiện Chương trình Giảm nghèo huyện Định Hóa giai đoạn 2006-2010, Lưu trữ
tại UBND huyện Định Hóa.
65. Ủy ban nhân dân huyện Định Hóa (2011), Báo cáo tình hình kinh tế -xã hội năm
2011; Phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2012, Lưu trữ tại
UBND huyện Định Hóa.
66. Ủy ban nhân dân huyện Định Hóa (2006), Chương trình xóa đói giảm nghèo huyện
Định Hóa giai đoạn 2006 -2010, Lưu trữ tại UBND huyện Định Hóa.
67. Ủy ban nhân dân huyện Định Hóa (2001), Đề án Chương trình xóa đói giảm nghèo
(2001 -2005), Lưu trữ tại UBND huyện Định Hóa.
68. Ủy ban nhân dân huyện Định Hóa (2001), Đề án “Khôi phục, giữ gìn và phát triển
tinh hoa văn hóa truyền thống dân tộc huyện Định Hóa giai đoạn 2001-2005”, Lưu
trữ tại UBND huyện Định Hóa.
69. Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên (1998), Dự án tổng quan phát triển kinh tế xã hội
vùng miền núi dân tộc, định canh, định cư và kinh tế mới tỉnh Thái Nguyên thời kỳ
1998-2010, Lưu trữ tại UBND tỉnh Thái Nguyên.
70. Ủy ban nhân dân tỉnh Thái nguyên (2005), Sở văn hóa thông tin, Báo cáo tình hình thực
hiện chính sách dân tộc miền núi, Lưu trữ tại UBND tỉnh Thái Nguyên.
71. Thủ tướng Chính phủ (2006), Quyết định số 975/QĐ/-TTg ngày 20 tháng 7 năm 2006,
Về cấp một số loại báo, tạp chí cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi, vùng đặc biệt khó
khăn.

16


72. Thủ tướng Chính phủ (2007), Quyết định số 112/2007/QĐ-TTg ngày 20 tháng 7 năm
2007, Về chính sách hỗ trợ các dịch vụ, cải thiện nâng cao đời sống nhân dân, trợ giúp
pháp lý nâng cao nhận thức pháp luật thuộc chương trình 135 giai đoạn II.
73. Thủ tướng Chính phủ (2009), Quyết định số 1592/QĐ – TTg ngày 12 tháng 10 năm
2009, Về việc tiếp tục thực hiện một số chính sách hỗ trợ đất sản xuất, đất ở; nhà ở

và nước sinh hoạt đến năm 2010 cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, đời sống
khó khăn.

17