Quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở trường trung học phổ thông thành phố điện biên phủ tỉnh điện biên

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THỊ MAI NGUYỆT

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHỦ NHIỆM LỚP
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ ĐIỆN BIÊN PHỦ
TỈNH ĐIỆN BIÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THỊ MAI NGUYỆT

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHỦ NHIỆM LỚP
Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ ĐIỆN BIÊN
PHỦ TỈNH ĐIỆN BIÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Thị Mỹ Lộc

Hà Nội - 2014
i

LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, cho phép em bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Ban lãnh đạo,
tập thể cán bộ, giảng viên Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội
đã tận tình giảng dạy, giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu tại
trường và hoàn thành luận văn của mình.
Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến Cô giáo,
GS.TS.NGND. Nguyễn Thị Mỹ Lộc, vừa là cô giáo giảng dạy những môn học
trên lớp, vừa là người hướng dẫn và chỉ bảo cho em những định hướng tốt nhất
trong suốt quá trình thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp.
Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến những thầy giáo, cô giáo đã giảng dạy
em cũng như tập thể lớp trong suốt những năm học vừa qua, những kiến thức mà
chúng em nhận được sẽ là hành trang giúp chúng em vững bước hơn trong công
tác cũng như cuộc sống.
Em cũng muốn gửi lời cảm ơn đến các bạn bè, đồng nghiệp, cơ quan, các
vị phụ huynh học sinh và các em học sinh trường THPT thành phố Điện Biên
Phủ, tỉnh Điện Biên đã nhiệt tình tham gia đóng góp ý kiến, cung cấp thông tin,
tư liệu cho em trong quá trình điều tra, khảo sát phục vụ cho việc nghiên cứu và
tạo điều kiện giúp đỡ, chia sẻ khó khăn để giúp em đạt được kết quả nghiên cứu
như ngày hôm nay.
Cuối cùng, em muốn gửi lời cảm ơn sâu sắc đến những người thân yêu
trong gia đình, là nguồn động lực to lớn để em theo học và hoàn thành chương
trình đào tạo thạc sĩ tại Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 11 năm 2014
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Mai Nguyệt

ii


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

BGH

: Ban Giám hiệu

CBQL

: Cán bộ quản lý

CMHS

: Cha mẹ học sinh

GD&ĐT

: Giáo dục và đào tạo

GV

: Giáo viên

GVCN

: Giáo viên chủ nhiệm

HĐGD

: Hội đồng giáo dục

HS

: Học sinh

NXB

: Nhà xuất bản

QLGD

: Quản lý giáo dục

THPT

: Trung học phổ thông

THCS

: Trung học cơ sở

iii


MỤC LỤC
Lời cảm ơn..............................................................................................................i
Danh mục chữ viết tắt............................................................................................ii
Mục lục.................................................................................................................iii

Danh mục bảng.................................................................................................... vii
Danh mục sơ đồ ................................................................................................... vii
MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 8
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHỦ NHIỆM
LỚP .......................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1. Tổng quan các nghiên cứu liên quan đề tài ... Error! Bookmark not defined.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài............... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Hoạt động quản lý, chức năng của quản lý Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Quản lý giáo dục ........................................ Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Hoạt động chủ nhiệm lớp, Quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ........... Error!
Bookmark not defined.
1.3. Những vấn đề lý luận về hoạt động chủ nhiệm lớpError! Bookmark not
defined.
1.3.1. Mục tiêu, nội dung nhiệm vụ, phương pháp hoạt động chủ nhiệm lớp
.............................................................................. Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Giáo viên chủ nhiệmError! Bookmark
not defined.
1.3.3. Yêu cầu đối với Giáo viên chủ nhiệm lớp trong giai đoạn hiện nay . Error!
Bookmark not defined.
1.4. Những nội dung quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp trong trường THPT
.............................................................................. Error! Bookmark not defined.
1.4.1. Quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp .. Error! Bookmark not defined.
1.4.2. Quản lý hoạt động giáo dục ....................... Error! Bookmark not defined.
1.4.3. Quản lý kế hoạch chủ nhiệm lớp................ Error! Bookmark not defined.
1.4.4. Quản lý công tác kiểm tra, giám sát hoạt động chủ nhiệm lớp .......... Error!
Bookmark not defined.

iv

1.4.5. Quản lý các điều kiện triển khai hoạt động chủ nhiệm lớp ................ Error!
Bookmark not defined.
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ....... Error!
Bookmark not defined.
1.5.1. Đặc điểm phát triển tâm, sinh lý học sinh THPTError!

Bookmark

not

defined.
1.5.2. Nhận thức của Lãnh đạo, giáo viên, học sinh, phụ huynh của nhà trường
về hoạt động chủ nhiệm lớp và sự phối hợp của các đối tượngError! Bookmark
not defined.
1.5.3. Chương trình và kế hoạch dạy học............. Error! Bookmark not defined.
1.5.4. Môi trường kinh tế , văn hóa, xã hội của địa phươngError! Bookmark not
defined.
1.5.5. Chính sách, chế độ đối với giáo viên chủ nhiệm lớpError! Bookmark not
defined.
Kết luận chương 1 ................................................ Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHỦ NHIỆM LỚP Ở
TRƢỜNG THPT THÀNH PHỐ ĐIỆN BIÊN PHỦ, TỈNH ĐIỆN BIÊNError!
Bookmark not defined.
2.1. Tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục của thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện
Biên ...................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội ....... Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Khái quát về Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên và thành phố Điện Biên
Phủ ........................................................................ Error! Bookmark not defined.
2.2. Quá trình xây dựng và phát triển của Trường THPT thành phố Điện Biên
Phủ ........................................................................ Error! Bookmark not defined.

2.2.1. Lịch sử nhà trường ..................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Tình hình hiện nay của nhà trường ............ Error! Bookmark not defined.
2.3. Thực trạng về hoạt động chủ nhiệm lớp ở Trường THPT thành phố Điện
Biên Phủ, tỉnh Điện Biên ..................................... Error! Bookmark not defined.

v


2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh và phụ huynh học sinh
về vai trò của Giáo viên chủ nhiệm ở trường THPT thành phố Điện Biên Phủ,
tỉnh Điện Biên. ..................................................... Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Mối quan hệ giữa Giáo viên chủ nhiệm lớp với học sinh và gia đình học
sinh ....................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.3.3. Các hình thức tổ chức, nội dung, biện pháp triển khai hoạt động chủ nhiệm
lớp ......................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp của trường THPT thành phố
Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên ............................. Error! Bookmark not defined.
2.4.1. Công tác kế hoạch hóa hoạt động chủ nhiệm lớpError! Bookmark not
defined.
2.4.2. Tổ chức thực hiện nội dung hoạt động chủ nhiệm lớpError!

Bookmark

not defined.
2.4.3. Giám sát, kiểm tra, đánh giá hoạt động chủ nhiệm lớpError!

Bookmark

not defined.
2.4.4. Các biện pháp tạo động lực cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp .... Error!

Bookmark not defined.
2.5. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở trường THPT thành
phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên ...................... Error! Bookmark not defined.
2.5.1. Những điểm mạnh, điểm yếu ..................... Error! Bookmark not defined.
2.5.2. Những cơ hội, thách thức ........................... Error! Bookmark not defined.
2.5.3. Nguyên nhân và những vấn đề đặt ra cần giải quyếtError! Bookmark not
defined.
Kết luận chương 2 ................................................ Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHỦ NHIỆM LỚP Ở
TRƢỜNG THPT THÀNH PHỐ ĐIỆN BIÊN PHỦ, TỈNH ĐIỆN BIÊN.....86
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý .... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ ................ Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Đảm bảo tính khoa học, sáng tạo ............... Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa và phát triển ............ Error! Bookmark not defined.

vi


3.1.4. Đảm bảo tính khả thi phù hợp với tình hình thực tếError! Bookmark not
defined.
3.1.5. Phát huy vai trò quản lý của nhà trường, vai trò chủ động của giáo viên
chủ nhiệm lớp ....................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở trường THPT thành phố
Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên ............................. Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Tăng cường bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp về nhận thức
tầm quan trọng và nghiệp vụ của hoạt động chủ nhiệm lớp Error!

Bookmark

not defined.

3.2.2. Tổ chức trao đổi kinh nghiệm về nội dung và phương pháp hoạt động chủ
nhiệm lớp .............................................................. Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Lựa chọn phân công Giáo viên chủ nhiệm lớpError!

Bookmark

not

defined.
3.2.4. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động chủ nhiệm lớp ......... Error!
Bookmark not defined.
3.2.5. Phối hợp các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường ............. Error!
Bookmark not defined.
3.3. Khảo sát tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở
Trường THPT thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện BiênError! Bookmark not
defined.
3.3.1. Giới thiệu khảo sát ..................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Kết quả khảo sát ......................................... Error! Bookmark not defined.
Kết luận chương 3 ................................................ Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................ Error! Bookmark not defined.
1. Kết luận chung ................................................. Error! Bookmark not defined.
2. Khuyến nghị ..................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................10
PHỤ LỤC ................................................................ Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC BẢNG

vii


Bảng 2.1.

Chất lượng bồi dưỡng HS giỏi những năm gần đây……..…

58

Bảng 2.2.

Mạng lưới trường, lớp, học sinh năm học 2013-2014…..….

61

Bảng 2.3

Số lượng và tỷ lệ học sinh bỏ học các năm…………….…..

62

Bảng 2.4.

Kết quả giáo dục của nhà trường những năm gần đây….….

64

Bảng 2.5.

Kết quả khảo sát nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên
về vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp…………………….

Bảng 2.6.

Kết quả khảo sát nhận thức của phụ huynh học sinh về vai
trò của giáo viên chủ nhiệm lớp…………………………....

Bảng 2.7.

74

Kết quả khảo sát phụ huynh học sinh về công tác kế hoạch
hóa hoạt động chủ nhiệm lớp………………………………

Bảng 2.12.

72

Kết quả khảo sát cán bộ lãnh đạo và giáo viên về công tác kế
hoạch hóa hoạt động chủ nhiệm lớp…………………….

Bảng 2.11.

70

Kết quả khảo sát về các biện pháp giáo dục HS của
GVCN………………………………………………………

Bảng 2.10.

69

Kết quả khảo sát học sinh về mối quan hệ giữa GVCN lớp
với học sinh và gia đình học sinh…………………………..

Bảng 2.9.

68

Kết quả khảo sát nhận thức của học sinh về vai trò của giáo
viên chủ nhiệm lớp ………………………………………...

Bảng 2.8.

67

75

Những biện pháp lãnh đạo nhà trường đã thực hiện trong
hoạt động quản lý hoạt động CN lớp (qua ý kiến của cán bộ,
giáo viên)……………………………………………….

Bảng 3.1.

Kết quả đánh giá mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất

76
102

DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1.

Cấu trúc của một hệ thống quản lý…………………………

viii

7


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã xác định rõ chiến lược:
“Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền
giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá
và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội
ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt”.
Luật Giáo dục năm 2005 cũng đã nêu: “Mục tiêu của giáo dục phổ thông
là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và
các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo,
hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và
trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc
sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc”.
Để thực hiện được mục tiêu nêu trên, cần có sự lãnh đạo sáng suốt của các
cấp bộ đảng, sự chỉ đạo sát sao của các cấp chính quyền, sự nỗ lực cố gắng của
đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên, trong đó giáo viên chủ nhiệm lớp là lực
lượng đặc biệt quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm (GVCN) là người trực tiếp tổ
chức và duy trì hoạt động của lớp học, trực tiếp thực hiện việc giáo dục đạo đức,
lối sống, kỹ năng sống, giúp học sinh nuôi dưỡng ước mơ và hoài bão. GVCN
còn là nhân vật trung tâm trong trục quan hệ nhà trường - gia đình - xã hội.
Chính vì vậy, GVCN là nhân tố quyết định thắng lợi hay thất bại của nhiều kế
hoạch hoạt động trong trường phổ thông.
Từ nhiều năm học gần đây, hoạt động chủ nhiệm lớp đã được Bộ, Sở
GD&ĐT quan tâm đặc biệt. Trong đợt bồi dưỡng hè 2011, Sở GD&ĐT tỉnh
Điện Biên đã tổ chức chuyên đề riêng về hoạt động chủ nhiệm lớp.

Ngày 19 tháng 9 năm 2011, Sở GD&ĐT tỉnh Điện Biên đã ban hành văn
bản số 1363/SGDĐT-GDTrH về việc hướng dẫn hoạt động chủ nhiệm lớp cấp
trung học. Điều đó chứng tỏ rằng, hoạt động chủ nhiệm lớp đã ngày càng được
các cấp quản lý giáo dục quan tâm do vai trò và tầm quan trọng của công tác này
tại các nhà trường.

9


Ở trường THPT thành phố Điện Biên Phủ, mỗi năm học đều thực hiện
việc bố trí, sắp xếp lại các lớp theo trình độ nhận thức của học sinh. Các lớp
chọn tự nhiên được lựa chọn các học sinh có tổng điểm cao nhất của các môn
Toán, Vật lý, Hóa học, Sinh học, trong đó môn Toán nhân hệ số 2. Các lớp chọn
xã hội dựa theo điểm tổng kết của các môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý và tiếng
Anh, trong đó môn Ngữ văn nhân hệ số 2. Các lớp đại trà được sắp xếp từ cao
xuống thấp theo điểm tổng kết của 2 môn Ngữ văn và Toán. Chính vì thế, hoạt
động chủ nhiệm lớp trong từng năm học luôn là vấn đề trọng tâm, cần được đặc
biệt quan tâm và chỉ đạo sát sao nhằm thiết lập, xây dựng và duy trì tốt nề nếp
trong học sinh.
Những năm học gần đây, việc quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở trường
THPT thành phố Điện Biên Phủ đã có nhiều biến chuyển tích cực, góp phần
quan trọng vào việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Tuy
nhiên, quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp còn chưa phát huy hết khả năng sáng tạo
của đội ngũ, vẫn còn một bộ phận GVCN chưa xác định đúng mức vai trò và
nhiệm vụ của mình, thiếu sáng tạo trong công tác, chưa nắm bắt kịp thời tâm
sinh lý và diễn biến tư tưởng của học sinh dẫn đến một bộ phận học sinh không
thực hiện tốt nội qui, nề nếp, chưa có động cơ học tập đúng đắn, kết quả học tập
và rèn luyện chưa cao.
Xuất phát từ những lý do nêu trên, tôi lựa chọn đề tài “Quản lý hoạt động
chủ nhiệm lớp ở trường THPT thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên” cho

luận văn tốt nghiệp của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý hoạt động chủ nhiệm
lớp ở trường THPT thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên, luận văn đề xuất
các biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp của nhà trường nhằm nâng cao
nhận thức, năng lực, nghiệp vụ cho đội ngũ GVCN lớp và đảm bảo đạt chất
lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.

10


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đặng Quốc Bảo (2005), Quản lý nhà trường:Quan điểm và chiến lược
phát triển; Giáo dục và phát triển, quan điểm phát triển con người và chỉ
số phát triển con người HDI; Quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo,
vấn đề quản lý và quản lý nhà trường- Các tập bài giảng khoa Sư phạm,
ĐHQG Hà Nội.
2. Nguyễn Thanh Bình (2010) Công tác chủ nhiệm lớp ở trường THPT.
MS.SPHN-09-465NCSP.
3. Nguyễn Quốc Chí - Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2012), Đại cương khoa học
quản lý. NXB Đại học Quốc Gia Hà Nội.
4. Chuẩn nghề nghiệp GV THCS, GVTHPT (ban hành kèm theo thông tư số
30/2009/T5- BGDĐT ngày 22/10/2009 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT).
5. Điều lệ trường THCS, THPT và trường PT có nhiều cấp học ban hành
theo Thông tư số 12/2011/TT-BGD&ĐT ngày 28/3/2011 của Bộ GD&ĐT.
6. Phạm Minh Hạc (1986), Một số vấn đề giáo dục và khoa học giáo dục,
Nxb Giáo dục, Hà Nội.
7. Đặng Xuân Hải - Nguyễn Sỹ Thƣ (2012), Quản lý giáo dục, quản lý nhà
trường trong bối cảnh thay đổi. Nxb Giáo dục, Hà Nội.
8. Nguyễn Sinh Huy - Nguyễn Văn Lê (1997), Giáo dục học đại cương.

Nxb Giáo dục, Hà Nội.
9. Kỉ yếu hội thảo về công tác chủ nhiệm lớp do Cục nhà giáo kết hợp với
Dự án THCS II tổ chức năm 2010.
10. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2009), Tâm lý học giáo dục. Nxb Đại học Quốc
gia Hà Nội.
11. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2012), Quản lý giáo dục một số vấn đề lý luận và
thực tiễn. Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.
12. Luật giáo dục (2010). Nxb Lao động.
13. Lƣu Xuân Mới. Cải tiến việc quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp
của Hiệu trưởng trường phổ thông (Đề tài cấp trường). Trường cán bộ
quản lý giáo dục, Bộ GD-ĐT, Hà Nội 12/1998.
11


14. Hà Thế Ngữ (2011), Giáo dục học - Một vấn đề lý luận và thực tiễn. Nxb
ĐHQG Hà Nội.
15. Pháp lệnh cán bộ công chức. Nxb Lao động.
16. Nguyễn Ngọc Quang. Những vấn đề cơ bản về lý luận QLGD - Trường
CBQLGDTW.
17. Quyết định số 16/2008/QĐ-BGDĐT ngày 16/4/08 của Bộ trưởng Bộ
GD&ĐT về việc ban hành Quy định đạo đức nhà giáo
18. Hà Nhật Thăng (2008), Xu thế phát triển giáo dục Việt Nam. Tài liệu
giảng dạy lớp Cao học QLGD khoá 11.
19. Tỉnh ủy Điện Biên, Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Điện Biên
lần thứ XII, Nhiệm kỳ 2010-2015.
20. Trần Trọng Thủy (chủ biên ) (2006). Các chỉ số cơ bản về sinh lý và
tâm lý của học sinh phổ thông Việt Nam hiện nay. Nxb Giáo dục. Hà Nội.
21. Ủy ban nhân dân tỉnh Điện Biên, Đề án phát triển Giáo dục và Đào tạo
tỉnh Điện Biên 2010-2015, tầm nhìn 2020.
22. Phạm Viết Vƣợng (2000), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học. Nxb

Đại học Quốc gia Hà Nội.
23. Phạm Viết Vƣợng (2010), Giáo dục học. Nxb Đại học Sư phạm Hà Nội.

12