Quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên học viện tài chính

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

ĐỖ CẨM LINH

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
CỦA SINH VIÊN HỌC VIỆN TÀI CHÍNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 60 14 01 14

Người hướng dẫn khoa học: Tiến sĩ Lê Yên Dung

HÀ NỘI – 2014


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thiện luận văn: Quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của
sinh viên Học viện Tài chính trước hết tối bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với
TS. Lê Yên Dung, người đã tận tình hướng dẫn tạo điều kiện cho tôi nghiên
cứu hoàn thành luận văn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn thầy cô giáo khoa Quản lý giáo dục, Khoa
Sau Đại học và đặc biệt là các thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy các chuyên đề
của toàn khóa học của Đại học giáo dục đã tạo điều kiện, đóng góp ý kiến cho
tôi trong suốt quá trình hoàn thành luận văn.
Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn tới các chuyên viên quản lý của Ban
Khảo thí và quản lý chất lượng, Ban Quản lý đào tạo; Ban Quản lý khoa học
và Ban công tác chính trị và sinh viên tại Học viện Tài chính đã giúp đỡ tôi
hoàn thành luận văn.
Tôi xin cảm ơn anh em, bạn bè đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ tôi

trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. /.
Tác giả luận văn
Đỗ Cẩm Linh


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA SINH VIÊN
Error! Bookmark not defined.
1.1. Lịch sử nghiên cứu .................................. Error! Bookmark not defined.
1.2. Một số khái niệm cơ bản. ....................... Error! Bookmark not defined.
1.2.1 Khái niệm về KHCN, hoạt động NCKH,quản lý hoạt động NCKH
của

sinh

viên……………………………………………………………………Error!
Bookmark not defined.
1.2.2. Khái niệm Quản lý, quản lý giáo dụcError!

Bookmark

not

defined.
1.3. Các vấn đề về quản lý hoạt động NCKH của SV tại các trƣờng đại
học.................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Đặc điểm quản lý hoạt động NCKH của SV trong các trường đại
học .............................................................. Error! Bookmark not defined.

1.3.2. Nội dung của quản lý hoạt động NCKH của sinh viên .......... Error!
Bookmark not defined.
Kết luận chƣơng 1 ............................................. Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU
KHOA HỌC CỦA SINH VIÊN HỌC VIỆN TÀI CHÍNH Error! Bookmark
not defined.
2.1. Sơ lƣợc sự hình thành và phát triển Học viện Tài chính .......... Error!
Bookmark not defined.
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển .. Error! Bookmark not defined.
2.1.2 Cơ cấu tổ chức .................................. Error! Bookmark not defined.


2.3. Thực trạng về quản lý hoạt động NCKH sinh viên HVTC. .... Error!
Bookmark not defined.
2.3.1. Các vấn đề về nguồn lực trong công tác quản lý hoạt động NCKH
của SV tại HVTC ........................................ Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Nguồn cơ sở vật chất và nguồn phục vụ thông tinError! Bookmark
not defined.
2.3.2.1. Nguồn thông tin ....................... Error! Bookmark not defined.
2.3.2.2. Công tác biên soạn sách và các ấn phẩm khoa học khác.. Error!
Bookmark not defined.
2.3.3. Hoạt động tổ chức hội thảo, tọa đàm khoa họcError!

Bookmark

not defined.
2.3.4. Phản ánh thực trạng quản lý hoạt động NCKH sinh viên tại HVTC
từ ý kiến của cán bộ quản lý và giảng viên Error! Bookmark not defined.
2.3.4.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý về hoạt động NCKH
của sinh viên ......................................... Error! Bookmark not defined.

2.3.4.2. Biện pháp quản lý hoạt động NCKH sinh viên ................ Error!
Bookmark not defined.
2.3.4.3. Quy trình quản lý hoạt động NCKH sinh viên ................. Error!
Bookmark not defined.
2.3.5. Ý kiến của sinh viên đối với công tác quản lý hoạt động NCKH tại
HVTC. ......................................................... Error! Bookmark not defined.
Kết luận chƣơng 2 ............................................. Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3 CÁC GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG
QUẢN LÝ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA SINH VIÊN HỌC VIỆN
TÀI CHÍNH ....................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1. Cơ sở pháp lý của việc đề xuất các giải phápError! Bookmark not
defined.
3.2. Hệ thống các giải pháp quản lý hoạt động NCKH của sinh viên
HVTC .............................................................. Error! Bookmark not defined.


3.2.1. Nhóm giải pháp thứ nhất: Tăng cường công tác chỉ đạo, phối hợp
giữa các đơn vị trong và ngoài trường tổ chức có hiệu quả hoạt động
NCKH của sinh viên:................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.1.1 Tăng cường sự phối hợp của các đơn vị trong và ngoài trường
............................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.1.2. Nâng cao năng lực nhận thức của sinh viên về NCKH: .. Error!
Bookmark not defined.
3.2.1.3 Ban hành một hệ thống các văn bản hướng dẫn cho hoạt động
NCKH của sinh viên. ............................. Error! Bookmark not defined.
3.2.1.4. Đổi mới phương thức kiểm tra, đánh giá hoạt động NCKH của
SV.......................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.1.5 . Đổi mới công tác khen thưởng về NCKH sinh viên........ Error!
Bookmark not defined.
3.2.2 Nhóm giải pháp thứ hai: Xây dựng phát triển nguồn nhân lực phục

vụ cho hoạt động NCKH, đa dạng hóa các nguồn lực.Error!

Bookmark

not defined.
3.2.2.1 Nâng cao năng lực NCKH cho cán bộ, giáo viên .............. Error!
Bookmark not defined.
3.2.2.2 Tăng cường cơ sở vật chất cho hoạt động NCKH của sinh viên
............................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2.3 Huy động các nguồn lực để hỗ trợ cho hoạt động NCKH của
sinh viên tại HVTC ................................. Error! Bookmark not defined.
3.2.2.4 Đẩy mạnh công tác thông tin trong hoạt động NCKH; phổ biến
các định hướng nghiên cứu của Bộ, đại học, nhà trường để cán bộ
hướng dẫn sinh viên có tính chủ động trong nghiên cứu. ............... Error!
Bookmark not defined.
3.2.2.5. Đẩy mạnh công tác ứng dụng CNTT trong NCKH của sinh
viên và quản lý NCKH của sinh viên. ... Error! Bookmark not defined.


3.2.3 Nhóm giải pháp thứ ba : Kết hợp giữa NCKH với hoạt động học tập
của sinh viên ............................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.3.1 Tăng cường chỉ đạo các hoạt động làm bài tập lớn, tiểu luận
trong quá trình dạy học. ........................ Error! Bookmark not defined.
3.2.3.2 Chỉ đạo thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy ở đại học
theo hướng tăng cường hoạt động tự nghiên cứu của sinh viên: ... Error!
Bookmark not defined.
3.2.3.3 Tăng cường hoạt động tự nghiên cứu, tìm tòi của sinh viên
trong chương trình đào tạo để sinh viên làm quen với hoạt động NCKH.
............................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.3.4. Tăng cường hoạt động thực tế Error! Bookmark not defined.

3.2.3.5 Phát huy vai trò chủ động, tích cực của giảng viên, sinh viên và
đơn vị khoa trong hoạt động NCKH của sinh viên.Error!

Bookmark

not defined.
3.3 Mối quan hệ giữa các giải pháp và điều kiện để thực hiện các giải
pháp. ................................................................. Error! Bookmark not defined.
3.3.1 Mối quan hệ giữa các giải pháp ....... Error! Bookmark not defined.
3.3.2 Điều kiện để thực hiện các giải pháp Error! Bookmark not defined.
3.4.1 Mục đích khảo nghiệm ...................... Error! Bookmark not defined.
3.4.2 Nội dung khảo nghiệm....................... Error! Bookmark not defined.
3.4.3 Các phương pháp khảo nghiệm ........ Error! Bookmark not defined.
3.4.4 Kết quả khảo nghiệm ......................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 3


DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU SỬ DỤNG
Bảng 2.1: Số lượng các đề tài NCKH và giải thưởng sinh viên NCKH .. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.2: Thống kê giải thưởng Olympic sinh viênError!

Bookmark

not

defined.
Bảng 2.3: Trình độ ngoại ngữ của giảng viên, chuyên viên quản lý ....... Error!
Bookmark not defined.

Bảng 2.4: Thực trạng nhận thức của CBQL về các biện pháp nâng cao chất
lượng NCKH của sinh viên. ............................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.5: Các biện pháp quản lý hoạt động NCKH sinh viên của cán bộ
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.6. Đánh giá của cán bộ quản lý về quy trình hoạt động NCKH của
sinh viên HVTC .............................................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.7: Các biện pháp quản lý nhằm nâng cao năng lực NCKH của SV
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.8: Đánh giá của giảng viên về kỹ năng NCKH của sinh viên ..... Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.9 : Thực trạng nhận thức của SV về ý nghĩa của hoạt động NCKH đối
với SV ............................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.10: Tự đánh giá của sinh viên về kỹ năng NCKH của sinh viên . Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.11. Đánh giá của SV về hoạt động hướng dẫn NCKH của cán bộ, GV
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.1: Đánh giá thực trạng nguồn cơ sở vật chấtError! Bookmark not
defined.


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Cụm từ

Ký hiệu viết tắt

Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa

CNH - HĐH

Công nghệ thông tin

CNTT

Giáo dục & đào tạo

GD&ĐT

Giảng viên

GV

Học viện Tài chính

HVTC

Khoa học và công nghệ

KH&CN

Khoa học - kỹ thuật

KH - KT

Nghiên cứu khoa học

NCKH

Quản lý khoa học

QLKH

Sinh viên

SV


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại với các bước tiến như vũ
bão diễn ra trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đã tạo ra cơ hội hết
sức thuận lợi để các nước, nhất là các nước đang phát triển, tranh thủ và đẩy
mạnh thực hiện quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nhanh chóng rút ngắn
khoảng cách so với các nước phát triển. Trong sự nghiệp xây dựng và phát
triển đất nước, đặc biệt từ khi tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện, Đảng ta
đã sớm có các định hướng và chỉ đạo đúng đắn về vị trí, vai trò của khoa học
và công nghệ đối với phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời, luôn coi trọng và
tạo điều kiện thuận lợi để khoa học và công nghệ nước nhà phát triển. Quan
điểm coi khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là nền tảng và động
lực của công nghiệp hóa, hiện đại hóa được khẳng định và quán triệt trong
nhiều văn kiện của Đảng thời kỳ đổi mới, đặc biệt gần đây nhất là Nghị quyết
của Hội nghị Trung ương 6, Ban chấp hành Trung ương khóa XI đã nhấn
mạnh quan điểm “Phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ cùng với

giáo dục và đào tạo phải thực sự là quốc sách hàng đầu, là động lực
quan trọng nhất để phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc”
Hoạt động nghiên cứu khoa học và công nghệ là một động lực thúc đẩy
xã hội loài người phát triển và là một hoạt động không thể thiếu trong trong
thời đại hiện nay. Đặc biệt trong môi trường giáo dục đào tạo, NCKH trở
thành một nhiệm vụ quan trọng, bởi lẽ ở đó có những con người đủ khả năng
trí tuệ, có điều kiện thuận lợi để làm nghiên cứu khoa học và có môi trường

để nhân giá trị của những nghiên cứu khoa học ấy lên.
Trong những năm qua, hoạt động NCKH của sinh viên tại các trường
đại học đã gắn kết chặt chẽ với quá trình đào tạo, đặc biệt là đào tạo trình độ
thạc sỹ, tiến sỹ… Nhiều sáng kiến, nhiều mô hình dự thi cấp trường, cấp quốc

1


gia đoạt giải được áp dụng vào thực tế, nhiều kết quả nghiên cứu được ứng
dụng vào các lĩnh vực, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo. Hoạt động
NCKH đã là một trong những nhiệm vụ chính của SV các trường đại học nói
chung và SV HVTC nói riêng.
Hoạt động NCKH mang lại những ý nghĩa thiết thực đối với SV, bằng
nhiều hình thức khác nhau như viết tiểu luận, báo cáo thực tập, làm khóa luận,
nghiên cứu khoa học sẽ rèn luyện cho SV khả năng tư duy sáng tạo, khả năng
phê phán, bác bỏ hay chứng minh một cách khoa học những quan điểm, rèn
luyện kỹ năng phân tích, tổng hợp kiến thức, tư duy lôgic, xây dựng tinh thần
hợp tác, hỗ trợ nhau trong hoạt động NCKH. Trên cơ sở đó, NCKH sẽ tạo ra
những bước đi ban đầu để SV tiếp cận với những vấn đề mà khoa học và cuộc
sống đang đặt ra, gắn lý luận với thực tiễn.
Hoạt động nghiên cứu khoa học trong môi trường giáo dục đào tạo càng
có vai trò đặc biệt quan trọng vì có chức năng kép, đó là nghiên cứu phục vụ
giảng dạy và giảng dạy dựa trên các kết quả của nghiên cứu khoa học. Với sứ
mạng "Cung cấp các sản phẩm đào tạo và nghiên cứu khoa học tài chính - kế
toán chất lượng cao cho xã hội", Học viện Tài chính là một trung tâm hàng
đầu về đào tạo nhân lực ngành tài chính kế toán cho đất nước, mỗi năm học
viện cung cấp cho xã hội hàng ngàn cán bộ tài chính kế toán có trình độ
chuyên môn cao để phục vụ cho công cuộc phát triển kinh tế đất nước. Bên
cạnh những nỗ lực nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, lãnh đạo nhà trường rất
quan tâm, tạo điều kiện cán bộ, giảng viên và sinh viên tham gia nghiên cứu

khoa học, tuy nhiên, đây vẫn đang là vấn đề cần phải bàn thảo để có thể tìm ra
cách thức quản lý phù hợp nhằm thúc đẩy hoạt động này phát triển và đạt hiệu
quả cao ở Học viện Tài chính.
Trong bối cảnh giao lưu và hội nhập của nước ta hiện nay, để hoạt động
NCKH đáp ứng được nhu cầu phát triển của xã hội, các nhà nghiên cứu,
những người làm công tác khoa học, nhất là đội ngũ GV, SV tại các trường
2


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (1984), Thông tư số 30 ngày 17/12/1984 hướng
dẫn thực hiện quy chế về việc làm khoá luận, luận văn tốt nghiệp ở các
trường đại học, Hà Nội.
2. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2000), Quyết định số 08/2000/QĐ ngày
30/3/2000 Về việc ban hành quy chế về nghiên cứu khoa học của sinh viên
các trường đại học và cao đẳng, Hà Nội.
3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2001), Công văn số 7483/KHCN ngày 30/7/2001
Về việc tổ chức xét tặng giải thưởng" Sinh viên nghiên cứu khoa học"trong
các trường đại học và các học viện, Hà Nội.
4. Bùi Minh Hiền (chủ biên), Vũ Ngọc Hải, Đặng Quốc Bảo (2006), Quản lý
Giáo dục. Nhà xuất bản Đại học Sư phạm,
5. Bùi Văn Vần (HVTC) , Vài nét về hoạt động nghiên cứu khoa học của
sinh viên khoa Tài chính Doanh nghiệp
6. Chính phủ (2003), Quyết định số 153/2003/QĐ-TTg của Chính phủ Về
việc ban hành điều lệ các trường đại học, Hà Nội.
7. Vũ Đình Cự (chủ biên) (1998), Giáo dục hướng tới thế kỷ XXI, NXB
Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
8. Hồ Ngọc Đại (1991), Giải pháp giáo dục, NXB GD, Hà Nội.
9. Phạm Minh Hạc (1999), Giáo dục Việt Nam trước ngưỡng cửa thế kỷ XXI,
NXB CTQG, Hà Nội.

10.Nguyễn Bích Thủy (báo TTXVN), Thúc đẩy nghiên cứu khoa học trong
các trường đại học
11. Nguyễn Thị Mỹ Lộc , bài giảng đại cương Khoa học quản lý
12.Nguyễn Trọng Hoàng (1985), " Bản chất nghiên cứu khoa học", Tạp chí
Đại học Trung học chuyên nghiệp số 6/1985, Hà Nội.

3


13. Nguyễn Trọng Hoàng(9/1997), Đặc trưng cơ bản của đào tạo đại học,
Đại học và giáo dục chuyên nghiệp, Tr 14.
14. Đặng Vũ Hoạt, Hà Thị Đức (1992), Phương pháp luận và các phương
pháp nghiên cứu khoa học giáo dục, ( Giáo trình dùng cho học viên cao
học, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Hà Nội)
15. Nguyễn Sinh Huy, Trần Trọng Thuỷ (1999), Phương pháp nghiên cứu
khoa học giáo dục, Hà Nội.
16. Nguyễn Công Khanh (2001), Các phương pháp chọn mẫu, Tạp chí Giáo
dục (số3), tr 14-16.
17. Nguyễn Phúc Khanh (7/2001), Hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh
viên trường Đại học Ngoại thương, Tạp chí Giáo dục, (số 9), tr. 38.
18. Nguyễn Văn Lê (2000), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, NXB
Trẻ, Hà Nội.
19. Phan Huy Lê, " Việc bồi dưỡng phương pháp nghiên cứu khoa học cho
học sinh đại học", Tạp chí Đại học và Giáo dục chuyên nghiệp số 6/1976,
Hà Nội.
20. Nguyễn Tấn Phát (1999), " Công tác nghiên cứu khoa học với việc nâng
cao chất lượng đào tạo", Tạp chí Nghiên cứu Giáo dục số 5/1999, Hà Nội
21. Nguyễn Thị Tính (2006), Nghiên cứu và tổ chức thực hiện hoạt động
nghiên cứu khoa học
22. Vũ Cao Đàm (1996), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, NXB

Khoa học - Kỹ thuật, Hà Nội.
23.Vũ Cao Đàm (2000) 1. Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, NXB
Khoa học - Kỹ thuật, Hà Nội.

4


TIẾNG ANH
24. Brian Allison (1996), Research skills for students, Singapore.
25. Francesco Cordasco và Elliots S.M.Galner ( 1996), Research and Report
Writing.
26. Gary Anderson (1990), Fundamentals of education research, New York.
27. Keith Howard, John A.Sharp (1983), The Management of a student
research project, Singapore.

5