Quản lí quá trình phát triển chương trình đào tạo tiếp cận chuẩn AUN QA tại trường đại học hòa bình

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

VŨ THỊ MINH NGHĨA

QUẢN LÝ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO
TIẾP CẬN CHUẨN AUN-QA TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÒA BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI – 2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

VŨ THỊ MINH NGHĨA

QUẢN LÝ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO
TIẾP CẬN CHUẨN AUN-QA TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÒA BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Đức Chính

HÀ NỘI – 2014


MỤC LỤC

Lời cảm ơn ..................................................................................................... i
Danh mục các chữ viết tắt ............................................................................. ii
Danh mục các bảng ...................................................................................... iii
Danh mục các biểu đồ .................................................................................. iv
MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................... 2
CHƯƠNG 1 ................................................... Error! Bookmark not defined.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN ............ Error!
Bookmark not defined.
CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO TIẾP CẬN CHUẨN CỦA AUN .......... Error!
Bookmark not defined.
1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề ....... Error! Bookmark not defined.
1.2. Một số khái niệm cơ bản ......................... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Chất lượng .................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Quản lý chất lượng ....................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Các cấp độ của quản lí chất lượng và quản lí chất lượng tiếp cận chuẩn
AUN ........................................................................ Error! Bookmark not defined.
1.3. Phát triển chương trình đào tạo ................ Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Chương trình đào tạo.................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Các cách tiếp cận chương trình đào tạo ....... Error! Bookmark not defined.
1.3.3. Phát triển chương trình đào tạo .................... Error! Bookmark not defined.
1.4. Bộ tiêu chuẩn kiểm định chương trình đào tạo của AUN ................ Error!
Bookmark not defined.
1.5. Vận dụng các tiêu chuẩn của AUN vào việc quản lí phát triển chương
trình đào tạo ................................................... Error! Bookmark not defined.
1.6. Nội dung quản lí quá trình phát triển chương trình đào tạo tiếp cận chuẩn
của AUN tại Trường Đại học Hòa Bình ......... Error! Bookmark not defined.
1.6.1. Quản lý tổ chức xác định mục tiêu, chuẩn đầu ra chương trình ........... Error!
Bookmark not defined.

1.6.2. Quản lý tổ chức thiết kế chương trình ......... Error! Bookmark not defined.
1.6.3. Quản lý tổ chức thực thi chương trình ......... Error! Bookmark not defined.
1.6.4. Quản lý tổ chức đánh giá chương trình ....... Error! Bookmark not defined.
1.7. Các yếu tố tác động tới quản lý phát triển chương trình đào tạo ..... Error!
Bookmark not defined.
1.7.1. Hội nhập quốc tế........................................... Error! Bookmark not defined.
1.7.2. Sự phát triển của khoa học công nghệ ......... Error! Bookmark not defined.

i


1.7.3. Tâm lí ............................................................ Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 2. KHẢO SÁT THỰC TRẠNG QUẢN LÍ QUÁ TRÌNH PHÁT
TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÒA
BÌNH ............................................................. Error! Bookmark not defined.
2.1. Khái quát về Trường Đại học Hòa Bình .. Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Sứ mạng, mục tiêu........................................ Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Cơ cấu tổ chức .............................................. Error! Bookmark not defined.
2.1.3. Ngành và quy mô đào tạo ............................ Error! Bookmark not defined.
2.2. Thực trạng quản lí quá trình phát triển chương trình đào tạo tại Trường
Đại học Hòa Bình ........................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Công tác quản lý quá trình phát triển chương trình đào tạo................. Error!
Bookmark not defined.
2.2.2. Quản lý quá trình phát triển chương trình đào tạo tiếp cận chuẩn AUN tại
Trường Đại học Hòa Bình...................................... Error! Bookmark not defined.
2.3. Đánh giá quản lí quá trình phát triển chương trình đào tạo tiếp cận chuẩn
AUN tại Trường Đại học Hòa Bình ................ Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Điểm mạnh ................................................... Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Điểm yếu....................................................... Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 3. ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP QUẢN LÝ QUÁ TRÌNH PHÁT

TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO TIẾP CẨN CHUẨN AUN TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÒA BÌNH.................. Error! Bookmark not defined.
3.1. Định hướng phát triển chương trình đào tạo .......... Error! Bookmark not
defined.
3.2. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp............. Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Đảm bảo tính kế thừa ................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Đảm bảo tính khả thi .................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Đảm bảo tính hệ thống ................................. Error! Bookmark not defined.
3.2.4 Đảm bảo tính phát triển ................................. Error! Bookmark not defined.
3.2.5. Đảm bảo mục tiêu giáo dục đại học ............ Error! Bookmark not defined.
3.2.6. Đảm bảo tính sư phạm ................................. Error! Bookmark not defined.
3.2.7. Đảm bảo chất lượng đào tạo ........................ Error! Bookmark not defined.
3.3. Đề xuất biện pháp quản lý quá trình phát triển chương trình đào tạo tiếp
cận chuẩn AUN tại Trường Đại học Hòa Bình ............. Error! Bookmark not
defined.
3.3.1. Nhóm biện pháp quản lí xác định mục tiêu, chuẩn đầu ra chương trình
Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Nhóm biện pháp quản lý khâu thiết kế chương trình . Error! Bookmark not
defined.

ii


3.3.3. Nhóm biện pháp quản lí tổ chức thực thi chương trình .... Error! Bookmark
not defined.
3.3.4. Nhóm biện pháp quản lí đánh giá chương trình ......... Error! Bookmark not
defined.
3.3.5. Nhóm biện pháp tăng cường các điều kiện đảm bảo chất lượng.......... Error!
Bookmark not defined.
3.4. Mối quan hệ và đánh giá tính cấp thiết, tính khả thi của các nhóm biện

pháp ............................................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................. Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 6
PHỤ LỤC ...................................................... Error! Bookmark not defined.

iii


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đòi hỏi hệ thống giáo dục đại
học Việt Nam phải nhanh chóng chuyển mình đưa ra những sản phẩm có chất
lượng cao, đáp ứng những đòi hỏi của nền kinh tế tri thức. Cùng với sự phát
triển nhanh của xã hội, giáo dục đại học đã chuyển nhanh từ nền giáo dục
tinh hoa sang giáo dục đại chúng đáp ứng nhu cầu của xã hội và có sự phân
tầng các trường về mặt chất lượng.
“Phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng
cao” là nhiệm vụ của ngành giáo dục đã được Đại hội Đảng CSVN lần thứ XI
và Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2011-2020 khẳng định nhằm đáp ứng
yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8,
Ban chấp hành Trung ương khóa XI đã định hướng đổi mới căn bản, toàn
diện giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa và
hội nhập quốc tế, trong đó tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ
bản của giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực
của người học. Xác định rõ mục tiêu đào tạo, chuẩn đầu ra của chương trình
đào tạo là cam kết đảm bảo chất lượng, là căn cứ giám sát, đánh giá chất
lượng giáo dục.
Thực hiện đổi mới quản lý giáo dục mà kiểm định chất lượng được sử
dụng như một công cụ quan trọng để khuyến khích tất cả các cơ sở giáo dục

đại học. Do đó, việc đảm bảo chất lượng trong quá trình đào tạo của các cơ
sở giáo dục đại học nói chung và các chương trình đào tạo nói riêng là yếu
tố quyết định đến sự phát triển bền vững nguồn nhân lực của đất nước. Phát
triển chương trình đào tạo phù hợp với xu thế hội nhập là điều kiện cần thiết
đưa đại học Việt Nam hội nhập với nền giáo dục toàn cầu, đáp ứng được
những đòi hỏi ngày càng cao về nguồn nhân lực trình độ cao cho sự phát
triển của đất nước.
1


Trong thời đại thông tin, truyền đạt cho sinh viên bao nhiêu kiến thức
không còn là vấn đề quan trọng mà phải trang bị cho sinh viên khả năng tự
thu thập kiến thức, tự thân phát triển và năng lực giải quyết vấn đề một cách
sáng tạo và kỹ năng giao tiếp. Để đảm bảo chất lượng và hiệu quả giáo dục,
chương trình giáo dục là đối tượng cần được quản lý chất lượng.
Tuy nhiên, việc thực hiện đảm bảo và nâng cao chất lượng giáo dục đại
học của Việt Nam còn mang tính đối phó, các tiêu chuẩn chất lượng còn tập
trung ở đầu vào chưa chú trọng đến đầu ra và đặc biệt chưa có hệ thống các
tiêu chuẩn chất lượng để thực hiện kiểm định các chương trình đào tạo.
Ở Trường Đại học Hòa Bình việc phát triển chương trình đào tạo chưa
theo đúng quy trình mà chủ yếu vẫn theo ý kiến chủ quan của cá nhân nên
chương trình đào tạo có chất lượng chưa cao, chưa đáp ứng yêu cầu xã hội.
Chính vì lý do đó, tác giả lựa chọn đề tài: “Quản lý quá trình phát
triển chương trình đào tạo tiếp cận chuẩn AUN-QA tại Trường Đại học
Hòa Bình” làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chất lượng, hệ thống các tiêu
chuẩn của AUN-QA, vận dụng để quản lý quá trình phát triển chương trình
đào tạo tại Trường Đại học Hòa Bình theo tiếp cận chuẩn AUN.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Nghiên cứu lý luận về quản lý chất lượng theo mô hình đảm bảo chất
lượng giáo dục đại học
3.2. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý quá trình phát triển chương trình
đào tạo tại Trường Đại học Hòa Bình.
3.3. Biện pháp quản lý quá trình phát triển chương trình đào tạo tiếp cận
chuẩn AUN tại Trường Đại học Hòa Bình.
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu: Quá trình phát triển chương trình đào tạo.

2


4.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lí quá trình phát triển chương trình đào tạo
tiếp cận chuẩn AUN.
5. Câu hỏi nghiên cứu
Đề tài tập trung vào nghiên cứu để trả lời 2 câu hỏi:
- Thế nào là phát triển chương trình đào tạo? Quá trình phát triển
chương trình đào tạo diễn ra như thế nào?
- Có thể tiếp cận chuẩn AUN vào phát triển chương trình đào tạo và
quản lý quá trình phát triển chương trình đào tạo tại Trường Đại học Hòa
Bình hay không? và bằng cách nào?
6. Giả thuyết khoa học
Chương trình đào tạo là một văn bản quan trọng, quyết định chất lượng
của quá trình đào tạo. Để có được một chương trình chất lượng cần tuân thủ
đúng các bước của quy trình phát triển chương trình đào tạo. Hiện nay việc
phát triển chương trình đào tạo tại Trường Đại học Hòa Bình chưa theo quy
trình nhất định, chất lượng chương trình chưa đáp ứng yêu cầu xã hội, đặc
biệt chưa phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế.
Vậy nếu tìm được các biện pháp quản lí quá trình phát triển chương
trình đào tạo tại Trường Đại học Hòa Bình tiếp cận chuẩn AUN thì chương

trình đào tạo sẽ có thể đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo và hội
nhập quốc tế.
7. Phạm vi nghiên cứu
7.1. Về thời gian
- Số liệu nghiên cứu: Từ năm 2008-2013
- Đề xuất thực hiện: Từ năm 2014
7.2. Về không gian
Chương trình đào tạo tại Trường Đại học Hòa Bình.
8. Phương pháp nghiên cứu
Kết hợp các nhóm nghiên cứu sau:
8.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
3


Phân tích, tổng hợp hệ thống đảm bảo chất lượng giáo dục đại học, đảm
bảo chất lượng của AUN, các bài báo, tạp chí phát triển chương trình đào tạo
để xác định cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu.
8.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Điều tra khảo sát: Xây dựng phiếu hỏi để thu thập ý kiến của các đối
tượng khảo sát về thực trạng quản lý quá trình phát triển chương trình đào tạo
tại Trường Đại học Hòa Bình.
Phương pháp chuyên gia: Tiến hành lấy ý kiến chuyên gia và các nhà
quản lý thực tiễn (thông qua hội thảo, phỏng vấn, tọa đàm) về hoạt động
quản lý quá trình phát triển chương trình đào tạo.
Nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế: Bài học kinh nghiệm của các nước
đặc biệt là các nước khu vực Đông Nam Á về hệ thống đảm bảo chất lượng ở
các trường đại học, từ đó vận dụng theo tiếp cận chuẩn của AUN để quản lý
quá trình phát triển chương trình đào tạo tại Trường Đại học Hòa Bình
8.3. Nhóm phương pháp hỗ trợ
- Xử lý bằng phần mềm như Excel, ...

- Phương pháp toán thống kê
9. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
9.1. Ý nghĩa lý luận
- Tổng kết một số vấn đề lý luận liên quan đến đảm bảo chất lượng,
quản lý kiểm định chương trình đào tạo.
- Xây dựng khung để quản lí quá trình phát triển chương trình đào
tạo tiếp cận chuẩn của AUN.
9.2. Ý nghĩa thực tiễn
Áp dụng triển khai tiếp cận chuẩn của AUN trong quản lý quá trình
phát triển chương trình đào tạo tại Trường Đại học Hòa Bình
10. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
gồm 3 chương:
4


Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý quá trình phát triển chương trình
đào tạo tiếp cận chuẩn của AUN.
Chương 2: Khảo sát thực trạng quản lý quá trình phát triển chương
trình đào tạo tại Trường Đại học Hòa Bình.
Chương 3: Đề xuất biện pháp quản lý quá trình phát triển chương trình
đào tạo tiếp cận chuẩn AUN tại Trường Đại học Hòa Bình.

5


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đặng Quốc Bảo (2005), Quản lý Nhà nước về giáo dục đào tạo, Giáo trình
Cao học Quản lý giáo dục ĐHQGHN.
2. Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc (1999), Khoa

học tổ chức quản lý, một số vấn đề lý luận và thực tiễn, Trung tâm NCKH tổ
chức quản lý, NXB Thống kê Hà Nội.
3. Đoàn Thị Minh Trinh, …, Hồ Tấn Nhựt (2012), Thiết kế và Phát triển
chuơng trình đào tạo đáp ứng chuẩn đầu ra, NXB ĐHQGTPHCM.
4. Đỗ Thị Hương Liên (2012), Quản lý phát triển chương trình đào tạo đại
học ngành Kiến trúc công trình của Đại học Kiến trúc Hà Nội đáp ứng nhu
cầu xã hội, Luận văn Thạc sỹ.
5. Nguyễn Đức Chính, Đinh Thị Kim Thoa (2005), Đo lường và đánh giá
trong giáo dục, Tập bài giảng.
6. Nguyễn Đức Chính (2002), Kiểm định chất lượng trong giáo dục, NXB
ĐHQGHN.
7. Nguyễn Đức Chính (2002), Thiết kế và đánh giá chương trình giáo dục,
Tập bài giảng.
8. Nguyễn Quốc Trí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2012), Đại cương Khoa học
quản lý. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
9. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2012), Quản lý giáo dục một số vấn đề lý luận và
thực tiễn. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
10. Trần Hữu Hoan (2012), Phát triển chương trình giáo dục, Tập bài giảng.

6