Bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên các trường trung học cơ sở huyện kim thành tỉnh hải dương theo hướng đổi mới chương trình

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN



ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
–––––––––––––––––

NGUYỄN QUANG THẠO

BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH
CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
HUYỆN KIM THÀNH TỈNH HẢI DƯƠNG
THEO HƯỚNG ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2016


Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN



ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
–––––––––––––––––

NGUYỄN QUANG THẠO

BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH

CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
HUYỆN KIM THÀNH TỈNH HẢI DƯƠNG
THEO HƯỚNG ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Phạm Hồng Quang

THÁI NGUYÊN - 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn “Bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho
giáo viên các trường trung học cơ sở huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương theo
hướng đổi mới chương trình” là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi, được
đưa ra dựa trên cơ sở tìm hiểu, phân tích và đánh giá số liệu thu thập về thực trạng
bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên các trường trung học cơ sở
huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương và thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS
Phạm Hồng Quang. Các số liệu là trung thực, chính xác và chưa được công bố tại các
công trình nghiên cứu có nội dung tương đồng nào khác.
Thái Nguyên, ngày 20 tháng 6 năm 2016
Tác giả luận văn

Nguyễn Quang Thạo

i

LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự
giúp đỡ nhiệt tình từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Nhân đây, tôi xin gửi lời cảm
ơn sâu sắc lòng biết ơn chân thành đến các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện và giúp
đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài.
Trước hết tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Sư Phạm Đại học Thái Nguyên, Phòng Đào tạo của trường cùng tập thể các thầy cô giáo,
những người đã trang bị kiến thức cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu
tại trường.
Với lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, tôi xin trân trọng cảm ơn PGS.TS
Phạm Hồng Quang, người thầy giáo đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình
nghiên cứu và hoàn thiện đề tài.
Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến các đồng nghiệp tại Phòng Giáo dục và
Đào tạo huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương đã giúp đỡ tôi thu thập thông tin và tổng
hợp số liệu trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này.
Xin chân thành cảm ơn tất cả các bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ
và đóng góp nhiều ý kiến quý báu để tôi có thể hoàn thiện luận văn này.
Do thời gian nghiên cứu và kiến thức còn hạn chế, luận văn được hoàn thiện
không thể tránh khỏi những sơ suất thiếu sót, tôi rất mong nhận được những ý kiến
của các thầy cô giáo cùng các bạn.
Xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày 20 tháng 6 năm 2016
Tác giả luận văn

Nguyễn Quang Thạo

ii


MỤC LỤC
Lời cam đoan .................................................................................................................. i

Lời cảm ơn .....................................................................................................................ii
Mục lục ........................................................................................................................ iii
Danh mục các chữ viết tắt............................................................................................. iv
Danh mục các bảng ........................................................................................................ v
Danh mục các biểu đồ ................................................................................................... vi
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................ 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 3
4. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................ 3
6. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................................. 4
7. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 4
8. Cấu trúc của luận văn................................................................................................ 5
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG PHÁT TRIỂN
CHƯƠNG TRÌNH CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THCS............................. 6
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ................................................................................ 6
1.1.1. Trên thế giới ........................................................................................................ 6
1.1.2. Ở Việt Nam ......................................................................................................... 7
1.2. Các khái niệm cơ bản............................................................................................. 9
1.2.1. Khái niệm về chương trình ................................................................................. 9
1.2.2. Chương trình giáo dục ........................................................................................ 9
1.2.3. Kỹ năng ............................................................................................................. 10
1.2.4. Phát triển chương trình ..................................................................................... 11
1.2.5. Kỹ năng phát triển chương trình ....................................................................... 12
1.2.6. Bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình...................................................... 13

iii

1.3. Một số vấn đề cơ bản về bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo
viên trung học cơ sở .................................................................................................... 13
1.3.1. Vai trò công tác bồi dưỡng ............................................................................... 13
1.3.2. Mục tiêu bồi dưỡng ........................................................................................... 15
1.3.3. Nội dung bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên THCS .... 15
1.3.4. Các phương pháp và hình thức tổ chức bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương
trình cho giáo viên THCS ............................................................................................ 20
1.4. Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên THCS ......... 21
1.4.1. Lập kế hoạch bồi dưỡng ................................................................................... 21
1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng ............................................................. 22
1.4.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng ............................................................. 23
1.4.4. Kiểm tra kết quả bồi dưỡng .............................................................................. 23
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc tổ chức bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương
trình cho giáo viên ...................................................................................................... 24
1.5.1. Yếu tố chủ quan ................................................................................................ 24
1.5.2. Yếu tố khách quan ............................................................................................ 24
1.6. Ý nghĩa của công tác bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên ....... 25
Kết luận chương 1 ....................................................................................................... 26
Chương 2: THỰC TRẠNG BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG PHÁT TRIỂN
CHƯƠNG TRÌNH CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN KIM
THÀNH TỈNH HẢI DƯƠNG .................................................................................. 27
2.1. Khái quát về giáo dục của huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương .......................... 27
2.2. Thực trạng giáo viên THCS huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương ....................... 28
2.2.1. Số lượng, trình độ giáo viên THCS huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương ......... 28
2.2.2. Thực trạng việc thực hiện chương trình của các trường THCS huyện Kim
Thành, tỉnh Hải Dương ............................................................................................... 30
2.3. Thực trạng công tác tổ chức bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho
giáo viên các trung học cơ sở huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương ............................ 36
2.3.1. Thực trạng công tác lập kế hoạch tổ chức bồi dưỡng ....................................... 36
2.3.2. Thực trạng công tác tổ chức bồi dưỡng ............................................................ 37

iv


2.3.3. Những khó khăn của hoạt động bồi dưỡng ....................................................... 54
2.4.1. Nhận xét về thực trạng .................................................................................... 55
2.4.2. Nguyên nhân của thực trạng ........................................................................... 56
Kết luận chương 2 ....................................................................................................... 59
Chương 3: BIỆN PHÁP BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG PHÁT TRIỂN CHƯƠNG
TRÌNH CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN KIM THÀNH,
TỈNH HẢI DƯƠNG THEO HƯỚNG ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH. ................ 60
3.1. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình
cho giáo viên các trường trung học cơ sở huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương .......... 60
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích ................................................................. 60
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ................................................................... 60
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ...................................................................... 61
3.1.4. Đảm bảo tính đồng bộ, toàn diện ...................................................................... 61
3.2. Các biện pháp....................................................................................................... 62
3.2.1. Nâng cao nhận thức của giáo viên về sự cần thiết của việc bồi dưỡng kỹ
năng phát triển chương trình ....................................................................................... 62
3.2.2. Đổi mới xây dựng kế hoạch bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho
giáo viên THCS theo hướng đổi mới chương trình .................................................... 65
3.2.3. Quản lý nội dung bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo
viên THCS.................................................................................................................. 67
3.2.4. Quản lý phương thức bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo
viên THCS .................................................................................................................. 71
3.2.5. Tăng cường kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng ........................................... 73
3.2.6. Xây dựng chế độ nội bộ để giáo viên tích cực học tập, bồi dưỡng kỹ năng
phát triển chương trình ................................................................................................ 75
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất ................. 79

3.3.1. Mục đích khảo nghiệm ..................................................................................... 79
3.3.2. Đối tượng khảo nghiệm .................................................................................... 79
3.3.3. Quy trình khảo nghiệm ..................................................................................... 79
3.3.4. Kết quả khảo nghiệm ........................................................................................ 79

v


3.3.5. Đánh giá tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp .................................... 79
Kết luận chương 3 ....................................................................................................... 86
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................................. 87
1. Kết luận ................................................................................................................... 87
2. Kiến nghị................................................................................................................. 88
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 90
PHỤ LỤC

vi


DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
Từ viết tắt

Tiếng Việt

BDGV

Bồi dưỡng giáo viên

BDKN

Bồi dưỡng kỹ năng

BDTX

Bồi dưỡng thường xuyên

CBQL

Cán bộ quản lý

CNH, HĐH

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CSVC

Cơ sở vật chất

ĐT-BD

Đào tạo - bồi dưỡng

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GDPT

Giáo dục phổ thông

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

KT-XH

Kinh tế - xã hội

PPDH

Phương pháp dạy học

QLGD

Quản lý giáo dục

THCS

Trung học cơ sở

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Quy mô trường, lớp bậc học trung học cơ sở của ngành giáo dục huyện
Kim Thành, tỉnh Hải Dương, năm học 2015-2016 .................................... 29

Bảng 2.2. Tổng hợp kết quả đánh giá của giáo viên về năng lực thực hiện nội dung,
chương trình của giáo viên THCS huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương ....... 32
Bảng 2.3. Tổng hợp kết quả đánh giá của cán bộ, chuyên viên về năng lực thực
hiện nội dung, chương trình của giáo viên THCS huyện Kim Thành,
tỉnh Hải Dương .......................................................................................... 33
Bảng 2.4. Thống kê về kỹ năng nghiệp vụ sư phạm của đội ngũ giáo viên các
trường trung học cơ sở huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương ..................... 34
Bảng 2.5. Ý kiến của cán bộ quản lý, giáo viên về công tác bồi dưỡng kỹ năng
phát triển chương trình cho giáo viên THCS huyện Kim Thành tỉnh
Hải Dương ................................................................................................. 36
Bảng 2.6. Ý kiến của cán bộ, giáo viên đánh giá về mức độ cần thiết của các nội
dung bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên THCS
huyện Kim Thành ...................................................................................... 37
Bảng 2.7. Khảo sát về mức độ phù hợp của các hình thức bồi dưỡng kỹ năng phát
triển chương trình cho giáo viên ............................................................... 41
Bảng 2.8. Khảo sát mức độ thực hiện và hiệu quả của các phương pháp bồi
dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên đối với cán bộ
phòng GD&ĐT và CBQL các trường THCS ............................................ 43
Bảng 2.9. Khảo sát mức độ thực hiện và hiệu quả của các phương pháp bồi dưỡng
kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên đối với giáo viên các
trường THCS ............................................................................................. 44
Bảng 2.10. Khảo sát đội ngũ CBQL về mức độ thực hiện và hiệu quả của
hoạt động chỉ đạo bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho
giáo viên THCS ........................................................................................ 46
Bảng 2.11. Khảo sát đội ngũ giáo viên THCS về mức độ thực hiện và hiệu quả
của hoạt động chỉ đạo bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho
giáo viên .................................................................................................... 47

v

Bảng 2.12. Khảo sát về mức độ phù hợp của các hình thức kiểm tra sau đợt bồi
dưỡng kỹ năng phát triển chương trình ..................................................... 52
Bảng 3.1. Bảng tổng hợp ý kiến của cán bộ quản lý, giáo viên về tính cần thiết
của các biện pháp ...................................................................................... 80
Bảng 3.2. Bảng tổng hợp ý kiến của cán bộ quản lý, giáo viên về tính khả thi của
các biện pháp ............................................................................................. 82
Bảng 3.3. Bảng tổng hợp ý kiến của cán bộ quản lý, giáo viên về sự tương quan
giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ................................ 84

vi


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1. Tính cần thiết của các biện pháp ............................................................ 81
Biểu đồ 3.2. Tính khả thi của các biện pháp ............................................................... 83
Biểu đồ 3.3. Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp......... 85

vii


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đảng và nhà nước ta đã nhận định “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng
đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư
phát triển, được ưu tiên đi trước trong các chương triǹ h, kế hoa ̣ch phát triể n kinh tế xã hô ̣i”. Tại Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI đã ban
hành Nghị quyết số 29-NQ/TW về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”.
Trong Nghị quyết mục tiêu đặt ra cho giáo dục phổ thông đó là: “tập trung phát triển
trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng
năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn

diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học,
năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng
sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời. Hoàn thành việc xây dựng chương
trình giáo dục phổ thông giai đoạn sau năm 2015. Bảo đảm cho học sinh có trình độ
trung học cơ sở (hết lớp 9) có tri thức phổ thông nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân
luồng mạnh sau trung học cơ sở; trung học phổ thông phải tiếp cận nghề nghiệp và
chuẩn bị cho giai đoạn học sau phổ thông có chất lượng. Nâng cao chất lượng phổ
cập giáo dục, thực hiện giáo dục bắt buộc 9 năm từ sau năm 2020”. Một trong các
nhiệm vụ, giải pháp lớn thực hiện đổi mới giáo dục đào tạo trong thời gian tới là đổi
mới chương trình giáo dục phổ thông nhằm tạo sự chuyển biến căn bản, toàn diện về
chất lượng, hiệu quả giáo dục và phát triển con người Việt Nam toàn diện về Đức,
Trí, Thể, Mỹ, hướng tới "công dân toàn cầu" [2].
Trong giáo dục, có thể khẳ ng đinh
̣ rằ ng đô ̣i ngũ nhà giáo có mô ̣t vai trò vô
cùng quan tro ̣ng. Điều 15, Luật Giáo dục Việt Nam 2005 sửa đổi năm 2009 đã khẳng
định "Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục" [17].
Với chức năng đặc điểm sư phạm và vị thế xã hội nghề nghiệp của mình, giáo viên
vừa là nhà chuyên môn truyền thụ và hướng dẫn hình thành kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo
môn học vừa là nhà giáo dục uốn nắn hình thành ý thức thái độ, hành vi, đạo đức, lối
sống cho học sinh; phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Để phát huy vai trò của mình, giáo viên cần

1


phải được thường xuyên bồi dưỡng, đạt được những yêu cầu cơ bản về phẩm chất
chính trị, đạo đức, lối sống và năng lực chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp với từng cấp
học đặc biệt là năng lực phát triển chương trình, một vấn đề khá mới mẻ ở Việt Nam
và đang hết sức được coi trọng trong giai đoạn hiện nay.
Trên thực tế, công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên vẫn còn nhiều vấn đề bất

cập. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị lần thứ tám Ban chấp hành
Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục đã thẳng thắn chỉ ra hạn
chế của đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục nước ta hiện nay là: "Đội ngũ
nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục bất cập về chất lượng, số lượng và cơ cấu; một
bộ phận chưa theo kịp yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục, thiếu tâm huyết, thậm
chí vi phạm đạo đức nghề nghiệp" [2]. Điều này khẳng định công tác bồi dưỡng đội
ngũ nhà giáo nói chung và hoạt động bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho
giáo viên THCS nói riêng tuy đã được quan tâm nhưng hiệu quả đạt được chưa cao.
Nhiều năm qua, công tác bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo ở huyện Kim Thành, tỉnh
Hải Dương đã được quan tâm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của toàn huyện.
Tuy nhiên, đứng trước yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục theo tinh thần
Nghị quyết số 29-NQ/TW và chương trình đổi mới GDPT của Bộ Giáo dục và Đào
tạo thì đội ngũ giáo viên cấp THCS của huyện đang gặp phải những khó khăn, bất
cập về chất lượng, nhiều giáo viên không theo kịp yêu cầu đổi mới và phát triển giáo
dục. Việc tham gia bồi dưỡng và tự bồi dưỡng của giáo viên còn thụ động, hình thức,
mang tính đối phó, chưa có những biện pháp bồi dưỡng thực sự hiểu quả do đó kỹ
năng giảng dạy của giáo viên còn hạn chế đặc biệt là kỹ năng phát triển chương trình
theo hướng đổi mới chương trình giáo dục phổ thông hiện nay. Điều này đặt ra nhiều
thách thức cho ngành Giáo dục huyện Kim Thành nói chung và các trường THCS
trong huyện nói riêng.
Nhận thức rõ tính cấp thiết của vấn đề trên và xác định được tầm quan trọng
của việc bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên, tôi đã lựa chọn đề
tài: “Bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên các trường THCS
huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương theo hướng đổi mới chương trình” làm luận
văn tốt nghiệp.

2


2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát, đánh giá thực trạng công tác bồi
dưỡng kỹ năng phát triển chương trình của giáo viên các trường THCS huyện Kim
Thành, tỉnh Hải Dương từ đó đề xuất một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng phát triển
chương trình cho giáo viên các trường THCS huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương theo
hướng đổi mới chương trình, nhằm góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ đáp ứng
yêu cầu đổi mới của chương trình giáo dục phổ thông giai đoạn hiện nay.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Công tác bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình của giáo viên các
trường THCS.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên các
trường THCS huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương theo hướng đổi mới chương trình.
4. Giả thuyết khoa học
Công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên các trường THCS huyện Kim Thành,
tỉnh Hải Dương nhiều năm qua đã được quan tâm và có nhiều tiến bộ, tuy nhiên đứng
trước yêu cầu về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông vẫn còn bộc lộ nhiều hạn
chế đặc biệt là kỹ năng phát triển chương trình thuộc các lĩnh vực mình giảng dạy.
Nếu đề xuất được các biện pháp bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình phù hợp
với tình hình thực tiễn đảm bảo đội ngũ giáo viên THCS huyện Kim Thành sẽ có kỹ
năng thực hiện phát triển chương trình, đáp ứng được yêu cầu đổi mới chương trình,
sách giáo khoa giáo dục phổ thông.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lí luận của bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho
giáo viên các trường trung học cơ sở.
Đánh giá thực trạng bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên
các trường THCS huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương.
Đề xuất một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo
viên các trường THCS huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương theo hướng đổi mới
chương trình.

3


6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn đối tượng nghiên cứu
Tập trung vào nghiên cứu biện pháp bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương
trình cho giáo viên các trường THCS huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương, dựa trên
chương trình chung của Bộ GD&ĐT
6.2. Giới hạn khách thể khảo sát
- Thời gian:
+ Thu thập số liệu thực tiễn từ năm 2015 - 2016
+ Đề xuất biện pháp từ năm 2016 đến năm 2020
- Đối tượng và địa bàn nghiên cứu: Chọn 21/21 trường THCS huyện Kim
Thành, tỉnh Hải Dương. Bao gồm:
+ Lãnh đạo, chuyên viên Phòng GD&ĐT Kim Thành
+ 21 Hiệu trưởng, 22 phó Hiệu trưởng, 42 tổ trưởng chuyên môn
+ 100 giáo viên đang giảng dạy
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng các phương pháp: Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khát quát hóa tài
liệu để xác định các khái niệm công cụ và xây dựng khung lý thuyết cho vấn đề
nghiên cứu.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
Lập phiếu điều tra, sử dụng bảng câu hỏi nhằm thu thập ý kiến của khách thể khảo
sát về vấn đề nghiên cứu. Khách thể khảo sát là cán bộ Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện
Kim Thành, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên đang trực tiếp
giảng dạy của các trường trung học cơ sở huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương.
7.2.2. Phương pháp phỏng vấn

Thu thập thông tin qua việc trao đổi trực tiếp với cán bộ Phòng Giáo dục và
Đào tạo huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng
chuyên môn, giáo viên đang trực tiếp giảng dạy của các trường trung học cơ sở nhằm
làm rõ thực trạng công tác bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình của giáo viên
THCS huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương.

4


7.2.3. Phương pháp chuyên gia
Xin ý kiến chuyên gia về nội dung phiếu trưng cầu ý kiến, đánh giá mức độ
cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất.
7.2.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
Qua nghiên cứu lý luận và thực trạng công tác bồi dưỡng kỹ năng phát triển
chương trình của giáo viên các trường THCS đã khảo sát, luận văn đánh giá những
ưu điểm, hạn chế đề ra những biện pháp có hiệu quả để ứng dụng vào bồi dưỡng kỹ
năng phát triển chương trình cho giáo viên các trường THCS huyện Kim Thành, tỉnh
Hải Dương theo hướng đổi mới chương trình.
7.3. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng phương pháp thống kê toán học trong khoa học giáo dục để xử lý các
số liệu thu nhận được từ các phương pháp nghiên cứu khác.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, khuyến nghị, luận văn có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho
giáo viên các trường trung học cơ sở.
Chương 2: Thực trạng bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo
viên các trường trung học cơ sở huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương.
Chương 3: Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho
giáo viên các trường trung học cơ sở huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương giai đoạn
hiện nay.

5


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG
PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THCS
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Trên thế giới
Ngay từ những năm cuối thế kỷ trước với sự phát triển nhanh chóng của của
khoa học và công nghệ nhất là công nghệ thông tin, làm cho thế giới phát triển nhanh
chóng và có xu thế toàn cầu hóa. Trong bối cảnh đó, mỗi quốc gia muốn phát triển
đòi hỏi phải tự khẳng định mình nhờ vào nguồn nhân lực với trình độ cao. Từ đó việc
đổi mới nền giáo dục quốc dân được nhiều nước tính đến và quyết tâm xây dựng, họ
kì vọng có một nền giáo dục mới, theo hướng giáo dục suốt đời, hướng vào người
học, với mong muốn sao cho sau khi học xong phổ thông người học có thể sẵn sàng
tham gia vào đời sống xã hội, có thể sẵn sàng bước vào lao động sản xuất hoặc tiếp
tục học ở trình độ cao hơn song họ phải có khả năng thích ứng cao theo kịp với sự
phát triển của của thời đại. Nhiều quốc gia đã chuyển hướng giáo dục, xây dựng lại
chương trình giáo dục phổ thông, chuyển từ chương trình tiếp cận nội dung sang
chương trình tiếp cận năng lực người học; các nước này coi đó như một giải pháp tự
nhiên để có thể loại bỏ những bất cập, yếu kém của nền giáo dục phổ thông hiện có.
Đến nay đã có nhiều nước xây dựng chương trình giáo dục phổ thông theo tiếp cận
năng lực, như các nước: Oxtrayria, Niudilan, Đan Mạch, v.v. Một số nước tiến hành
phân cấp quản lí chương trình theo chương trình quốc gia và chương trình nhà
trường, chẳng hạn như các nước: Oxtrayria, Niudilan.
Cùng với đó công tác bồi dưỡng giáo viên cũng được rất nhiều nước trên thế
giới quan tâm. Ở Nhật Bản, việc bồi dưỡng và đào tạo lại cho GV và cán bộ QLGD
là nhiệm vụ bắt buộc đối với người lao động sư phạm. Tuỳ theo thực tế của từng đơn
vị, cá nhân mà các cấp QLGD đề ra các phương thức bồi dưỡng khác nhau trong

một phạm vi theo yêu cầu nhất định.
Tại Thái Lan, bắt đầu từ năm 1998 việc BD GV được tiến hành ở trung tâm
học tập cộng đồng nhằm thực hiện GD cơ bản, huấn luyện kĩ năng nghề nghiệp và
thông tin tư vấn cho mọi người dân trong xã hội.

6


Triều Tiên là một trong những nước có chính sách rất thiết thực về BD và đào
tạo lại đội ngũ GV. Tất cả GV đều phải tham gia học tập đầy đủ các nội dung
chương trình về nâng cao trình độ và nghiệp vụ chuyên môn theo quy định. Nhà
nước đã đưa ra hai chương trình lớn được thực thi hiệu quả trong thập kỉ vừa qua, đó
là: “Chương trình BD GV mới” để BD GV thực hiện trong 10 năm và “Chương
trình trao đổi” để đưa GV đi tập huấn tại nước ngoài.
1.1.2. Ở Việt Nam
Nghiên cứu về vai trò ý nghĩa của hoạt động bồi dưỡng kỹ năng cho giáo viên,
tác giả Trần Kiểm cho rằng muốn phát triển đội ngũ giáo viên thì cần phải xác định
trình độ hiện có của đội ngũ thầy giáo và kỳ vọng về đội ngũ thầy giáo trong tương
lai; đất nước ta đang xây dựng nền kinh tế thị trường, đang mở cửa và hội nhập trong
bối cảnh đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển kinh tế tri thức, thì
những yêu cầu đặt ra cho sự phát triển đội ngũ giáo viên trở thành những thách thức
không nhỏ. Việc vượt qua những thách thức đó, đến lượt nó trở thành nhân tố quyết
định chất lượng giáo dục theo yêu cầu của xã hội; việc đầu tư phát triển đội ngũ giáo
viên được hiểu là trách nhiệm của Nhà nước và của toàn xã hội, trong đó Nhà nước
giữ vai trò chủ đạo [22, tr.119].
Công trình nghiên cứu của Trần Bá Hoành đã được tập hợp lại dưới dạng sách
chuyên khảo “Vấn đề giáo viên - những nghiên cứu lí luận và thực tiễn” do Nhà xuất
bản Đại học sư phạm ấn hành năm 2006. Nội dung cuốn sách gồm 5 phần: Vai trò
của giáo viên và vị trí của ngành sư phạm; đào tạo bồi dưỡng giáo viên; sử dụng giáo
viên; đội ngũ giáo viên phổ thông nước ta; kinh nghiệm nước ngoài. Trong tài liệu,

tác giả đã tập trung làm rõ nhiều vấn đề lý luận về đào tạo, bồi dưỡng giáo viên cho
phù hợp với xu thế thế giới như vấn đề “Định hướng việc đào tạo bồi dưỡng giáo viên
trung học cho những năm đầu thế kỷ XXI”, “Đổi mới phương pháp bồi dưỡng giáo
viên”, “Một số giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo bồi dưỡng giáo viên để dạy
chương trình và sách giáo khoa mới”... [30, tr.16].
Bàn về nội dung, phương pháp bồi dưỡng kỹ năng cho giáo viên, tác giả Bùi
Minh Hiền, trong tài liệu “Quản lý giáo dục” của mình đã khẳng định rõ nội dung
phát triển, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, cần phải coi trọng ba vấn đề chủ yếu là đủ về

7


số lượng, đạt chuẩn về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu. Tác giả đã chỉ ra những điều
cần chú ý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trong khâu kế hoạch, khâu tổ chức - chỉ đạo,
khâu kiểm tra; đồng thời chỉ ra biện pháp quản lý, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là
phải kết hợp hài hòa các yếu tố như người lãnh đạo nhà trường phải gương mẫu; các
giáo viên phải hiểu được nhiệm vụ, quyền hạn của mình, được giúp đỡ để thực hiện
quyền tự chủ trong tổ chức đào tạo; tạo ra được mối liên hệ giữa các cá nhân hợp lý;
xây dựng được hệ thống thông tin quản lý giáo dục minh bạch, hiệu lực; nhà trường
xác định được sứ mệnh, tầm nhìn và chiến lược hành động; xây dựng được một hệ giá
trị tạo nên văn hóa đặc trưng của nhà trường phù hợp với hệ giá trị tiên tiến của đất
nước [17, tr.275-278].
Trực tiếp bàn về bồi dưỡng, phát triển chương trình cho giáo viên, đã có một
số luận văn nghiên cứu, tiêu biểu như: Hoàng Văn Cường (2015) với đề tài luận văn
thạc sĩ: “Phát triển chương trình nhà trường ở trường trung học phổ thông chuyên
Hùng Vương, tỉnh Phú Thọ”, đề tài đã đi sâu phân tích, làm rõ thực trạng phát triển
chương trình nhà trường, từ đó đề xuất quy trình phát triển chương trình nhà trường ở
trường trung học phổ thông chuyên Hùng Vương, tỉnh Phú Thọ; Luận văn thạc sĩ
quản lý giáo dục của Vũ Văn Tuấn (2012), tác giả đã tập trung nghiên cứu về: “Quản
lý công tác bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở huyện Đông Triều, tỉnh Quảng

Ninh”; luận văn thạc sỹ quản lý giáo dục của Đỗ Quang Minh (2014) về “Bồi dưỡng
năng lực chuyên môn giáo viên trung học cơ cở huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang
đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình và sách giáo khoa sau năm 2015”.
Cùng với các luận án, luận văn thạc sĩ, đã có hàng loạt các bài báo khoa học,
tài liệu giảng dạy bàn về nội dung bồi dưỡng kỹ năng và quản lý bồi dưỡng kỹ năng
phát triển chương trình như: bài báo về “Một vài suy nghĩ về bồi dưỡng giáo viên của
Hiệu trưởng”, của tác giả Hoàng Tâm Sơn, Tạp chí Giáo dục số 87 (2004); “Đổi mới
phương pháp dạy học- nhìn từ góc độ bồi dưỡng giáo viên” của tác giả Nguyễn Thị
Tuyết Chinh, đăng trên Tạp chí Giáo dục số 212 (2009); “Phát triển chương trình giáo
dục” tài liệu giảng dạy của TS Trần Hữu Hoan, Đại học giáo dục - Đại học Quốc gia
Hà Nội;

8


Qua nghiên cứu các công trình khoa học ở trong nước, nước ngoài, các luận án,
luận văn, bài báo khoa học đã đề cập ở trên đã giúp tác giả luận văn khám phá và làm
rõ nhiều vấn đề có liên quan trực tiếp đến nội dung về kỹ năng phát triển chương
trình cụ thể của người giáo viên, chỉ ra những biện pháp nhất định để tổ chức bồi
dưỡng, phát triển, nâng cao kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên, đáp ứng
yêu cầu của sự nghiệp đổi mới giáo dục, đào tạo trong giai đoạn hiện nay và những
năm tiếp theo. Mỗi công trình khoa học đã đề cập những dạng kỹ năng ở những góc
độ khác nhau, là cơ sở khoa học để phát huy vai trò và nâng cao chất lượng giảng dạy
của giáo viên, nhưng đến nay vẫn chưa có công trình nào nghiên cứu một cách sâu
sắc, toàn diện, có hệ thống về hoạt động bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình
cho giáo viên các trường trung học cơ sở huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương. Do vậy,
những đề tài, luận án, luận văn, bài báo khoa học đã trình bày ở trên thực sự là những
gợi mở có giá trị về lý luận để tác giả kế thừa, triển khai nghiên cứu đề tài: “Bồi
dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên các trường trung học cơ sở
huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương theo hướng đổi mới chương trình”.

1.2. Các khái niệm cơ bản
1.2.1. Khái niệm về chương trình
Theo Từ điển Tiếng Việt (NXB Giáo dục - 1998), Chương trình được giải nghĩa:
- Là “Các mục, các vấn đề, các nhiệm vụ đề ra và được sắp xếp theo trình tự
thực hiện trong một thời gian”.
- Là: “Nội dung kiến thức về một môn học ấn định cho từng lớp, từng cấp,
trong từng năm”. [16, tr46]
1.2.2. Chương trình giáo dục
- Ngay từ thế kỷ trước, các chuyên gia giáo dục trên thế giới đã đưa ra rất nhiều
định nghĩa về chương trình giáo dục song đến nay vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau
trong việc định nghĩa về chương trình giáo dục. Sự khác nhau đó tuỳ thuộc vào quan
niệm của các nhà nghiên cứu và các nhà thực hành khi suy nghĩ và thiết kế chương
trình. Theo K.Frey, chương trình giáo dục được định nghĩa như sau: “Chương trình
giáo dục là sự trình bày, diễn tả có hệ thống việc dạy - học được dự kiến trong một

9


khoảng thời gian xác định mà sản phẩm của sự trình bày đó là một hệ thống xác định các
thành tố khác nhau nhằm chuẩn bị, thực hiện và đánh giá một cách tối ưu việc dạy học”.[11, tr34] Đây là định nghĩa được nhiều nhà nghiên cứu và thực hành quan tâm.
Ngày nay, quan niệm về chương trình giáo dục đã rộng hơn, đó không chỉ là
việc trình bày mục tiêu cuối cùng và bảng danh mục các nội dung giảng dạy. Chương
trình vừa cần cụ thể hơn, bao quát hơn, vừa là một phức hợp bao gồm các bộ phận
cấu thành: Mục tiêu học tập; Phạm vi, mức độ và cấu trúc nội dung học tập; Các
phương pháp, hình thức tổ chức học tập; Đánh giá kết quả học tập.
Có thể xem định nghĩa sau đây đã bao hàm được những ý đó:
Chương trình giáo dục là sự trình bày có hệ thống một kế hoạch tổng thể các
hoạt động giáo dục trong một thời gian xác định, trong đó nêu lên các mục tiêu học
tập mà người học cần đạt được, đồng thời xác định rõ phạm vi, mức độ nội dung học
tập, các phương tiện, phương pháp, cách thức tổ chức học tập, cách đánh giá kết quả

học tập v.v nhằm đạt được các mục tiêu học tập đề ra. (Nguyễn Hữu Chí, Viện
KHGD 2002) [11, tr36].
Như vậy, những thành phần cơ bản của một chương trình giáo dục có thể là:
Nhu cầu đào tạo; Mục đích, mục tiêu đào tạo; Nội dung đào tạo; Phương thức đào
tạo; Các hình thức tổ chức hoạt động đào tạo; Các hình thức kiểm tra đánh giá kết quả
đào tạo.
Tại Việt Nam, Điều 6 Luật Giáo dục năm 2005 định nghĩa về chương trình
giáo dục như sau: “Chương trình giáo dục thể hiện mục tiêu giáo dục; quy định
chuẩn kiến thức, kỹ năng, phạm vi và cấu trúc nội dung giáo dục, phương pháp và
hình thức tổ chức hoạt động giáo dục, cách thức đánh giá kết quả giáo dục đối với
các môn học ở mỗi lớp, mỗi cấp học hoặc trình độ đào tạo”.
1.2.3. Kỹ năng
Kỹ năng là năng lực của con người để thực hiện các công việc có kết quả trong
đó bao hàm cả quan niệm kỹ năng là kỹ thuật hành động. Điều này đã chỉ ra cho ta
thấy khi sự vận dụng tri thức vào thực tiễn một cách thuần thục thì mới đạt được kết
quả công việc có chất lượng tốt. Muốn có kỹ năng, trước hết phải có kiến thức làm cơ

10


sở cho việc hiểu biết về nội dung công việc mà kỹ năng hướng vào và tri thức về bản
thân kỹ năng như quy trình luyện tập từng thao tác riêng lẻ cho đến khi thực hiện một
hành động đúng với mục đích đề ra.
Xét về tổng quát kỹ năng được hiểu là sự thực hiện hoạt động một cách thành
thạo, linh hoạt sáng tạo phù hợp với các mục tiêu trong những điều kiện khác nhau.
Con người chỉ có thể hành động có hiệu quả khi biết sử dụng tri thức và vận dụng tri
thức trong hành động để thực hiện nhiệm vụ tương ứng. Như vậy trong kỹ năng có tri
thức, không chỉ có tri thức về phương thức hành động mà còn là tri thức về giá trị của
hành động. Kỹ năng bao giờ cũng gắn với một hành động hay một hoạt động nào đó,
thể hiện sự chọn lựa và vận dụng tri thức, những kinh nghiệm đã có để thực hiện hành

động cho phù hợp với mục tiêu và điều kiện cụ thể.
1.2.4. Phát triển chương trình
Phát triển: là quá trình chuyển biến từ trạng thái này sang trạng thái khác hoàn
thiện hơn; chuyển từ trạng thái chất lượng cũ sang tình trạng chất lượng mới, từ đơn
giản đến phức tạp, từ thấp đến cao.
Chúng tôi tiếp cận khái niệm phát triển theo hướng cải thiện tình trạng chất
lượng cũ sang tình trạng chất lượng mới cho những đối tượng cần được phát triển,
giúp họ nâng cao về nhận thức và kỹ năng hoạt động trên cơ sở, những kiến thức, kỹ
năng đã có, thông qua học tập, rèn luyện để bổ sung, hoàn thiện, phát triển năng lực
và kỹ năng hoạt động theo yêu cầu, mục tiêu cần đạt.
Phát triển chương trình: là quá trình cụ thể hóa, làm chương trình chung
(Quốc gia) phù hợp với thực tiễn của địa phương trên cơ sở đảm bảo yêu cầu chung
của chương trình Quốc gia; lựa chọn, xây dựng nội dung; xác định cách thức thực
hiện phản ánh đặc trưng và phù hợp với thực tiễn nhà trường, những yêu cầu, thành
tựu hiện đại (về KHGD, công nghệ, …); nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển các phẩm
chất, năng lực của người học, thực hiện có hiệu quả mục tiêu giáo dục.
Phát triển chương trình là một quá trình liên tục nhằm hoàn thiện không ngừng
chương trình giáo dục. Vì chương trình giáo dục là một thực thể không phải được
thiết kế một lần và dùng cho mãi mãi, mà được phát triển, bổ sung, hoàn thiện tùy
theo sự thay đổi của trình độ phát triển kinh tế - xã hội, của thành tựu khoa học - kỹ

11


thuật và công nghệ, và cũng là theo yêu cầu của thị trường sử dụng lao động. Nói
cách khác, một khi mục tiêu đào tạo của nền giáo dục quốc dân thay đổi để đáp ứng
nhu cầu xã hội, thì chương trình giáo dục cũng phải thay đổi theo, mà đây lại là quá
trình diễn ra liên tục nên chương trình giáo dục cũng phải được không ngừng phát
triển và hoàn thiện.
Như vậy: Phát triển chương trình là hoạt động thiết kế, biên soạn, bổ sung và

điều chỉnh chương trình giáo dục - đào tạo diễn ra định kỳ nhằm hoàn thiện, đổi mới
và nâng cao chất lượng chương trình đáp ứng bối cảnh và nhu cầu kinh tế xã hội
không ngừng thay đổi.
* Các yếu tố “kích thích”, dẫn tới sự phát triển chương trình
- Các ưu tiên Quốc gia (có thể liên quan tới yêu cầu phát triển KT - XH. Trong đó
có thể có những vấn đề như yêu cầu về dân chủ hóa; yêu cầu tăng cường phân cấp; .... ).
- Những thay đổi, bổ sung chương trình Quốc gia theo yêu cầu phát triển của
nhà trường và địa phương.
- Mong muốn đáp ứng yêu cầu, nguồn lực, môi trường đặc trưng của địa phương.
- Nhận thấy chương trình hiện tại chưa đáp ứng tốt được nhu cầu của tất cả
hoặc một bộ phận học sinh.
- Mong muốn phản ánh tốt hơn giá trị nhà trường hay địa phương trong
chương trình.
- Những yêu cầu mới về đánh giá.
- Các công nghệ mới, thành tựu mới về khoa học giáo dục.
1.2.5. Kỹ năng phát triển chương trình
Kỹ năng phát triển chương trình là những hoạt động thể hiện sự chọn lựa và
vận dụng tri thức, những kinh nghiệm nhằm biên soạn, bổ sung và điều chỉnh chương
trình giáo dục - đào tạo cho phù hợp với mục tiêu và điều kiện cụ thể.
Hệ thống kỹ năng phát triển chương trình gồm:
- Kỹ năng phân tích tình hình, đánh giá nhu cầu
- Kỹ năng xác định mục đích và mục tiêu
- Kỹ năng thiết kế chương trình
- Kỹ năng thực thi chương trình
- Kỹ năng đánh giá chương trình.

12


1.2.6. Bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình

Bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình là quá trình tổ chức cho giáo viên
cập nhật, bổ sung các tri thức chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng sư phạm để giáo
viên được nâng cao trình độ, có các kỹ năng phân tích tình hình, đánh giá nhu cầu;
xác định mục tiêu, thiết kế nội dung chương trình; thực hiện chương trình; đánh giá
và điều chỉnh chương trình giáo dục nhà trường.
Giáo viên trung học cơ sở là những người đã được trang bị những kiến thức,
kỹ năng, có những hiểu biết về mục tiêu, nội dung chương trình giáo dục làm nền
tảng ban đầu cho hoạt động dạy học ở bậc học trung học cơ sở. Tuy nhiên do yêu cầu
đổi mới, sự phát triển ngày càng cao của xã hội, nên bồi dưỡng kỹ năng phát triển
chương trình cho giáo viên là quá trình hoàn thiện, phát triển kỹ năng sau đào tạo
nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra.
Như vậy, bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên chính là
quá trình tác động vào giáo viên để người giáo viên nâng cao trình độ chuyên môn,
hình thành các kỹ năng phân tích bối cảnh nhà trường; thiết kế mục tiêu chung, mục
tiêu cụ thể của chương trình giáo dục nhà trường; xây dựng chương trình giáo dục
nhà trường gồm thiết kế khung nội dung chương trình, xây dựng chủ đề liên môn, đề
xuất một hoạt động giáo dục cho nhà trường trong quá trình dạy học.
1.3. Một số vấn đề cơ bản về bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo
viên trung học cơ sở
1.3.1. Vai trò công tác bồi dưỡng
Khi nói đến quá trình bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên có rất nhiều ý kiến cho
rằng giáo viên phải thực sự là người am hiểu tri thức nhất, bởi công việc chính là
dạy kiến thức cho người học, vì vậy vào những năm giữa của thế kỷ XX việc bồi
dưỡng giáo viên được thiết kế cụ thể để đáp ứng nhu cầu xác định và tập trung
theo các bước sau:
+ Xác định nhu cầu bồi dưỡng.
+ Xác định loại hình bồi dưỡng.
+ Sử dụng đội ngũ giáo viên đã qua bồi dưỡng giàu kinh nghiệm để xác lập kế
hoạch và triển khai kế hoạch bồi dưỡng.

13