Quản lý hoạt động dạy học ở trường Trung học phổ thông Nguyễn Trãi tỉnh Thái Bình, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay

Quản lý hoạt động dạy học ở trường Trung
học phổ thông Nguyễn Trãi tỉnh Thái Bình,
đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay :
Luận văn ThS. Giáo dục học: 60 14 05 / Phạm
Xuân Lan ; Nghd. : PGS.TS. Trần Quốc
Thành
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thế kỷ XXI, nền kinh tế thế giới đã chuyển từ nền kinh tế hậu công nghiệp sang
nền kinh tế tri thức hay còn gọi là nền kinh tế thông tin, kinh tế mạng đã ra đời. Sự
phát triển khoa học công nghệ đã làm thay đổi nhanh chóng nền kinh tế thế giới,
yếu tố mang tính quyết định thay đổi đó chính là nguồn nhân lực chất lượng cao,
nguồn lực con người, một sản phẩm của xã hội nói chung và của giáo dục nói riêng.
Trong xu thế hội nhập và toàn cầu hóa, nước ta đang trong quá trình CNH-HĐH đòi
hỏi nguồn nhân lực chất lượng cao là một nhu cầu cấp bách. Xác định rõ vị trí và
tầm quan trọng của giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển của đất nước, trong văn
kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII đã khẳng định: “Cùng với khoa học và
công nghệ, Giáo dục - Đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào
tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho sự nghiệp CNH, HĐH đất nước”. Thực hiện
được sứ mệnh to lớn mà Đảng và nhân dân trao phó cho GD-ĐT, chính là trách
nhiệm của đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục có vai trò quan trọng. Để có
được một nền giáo dục hiện đại hội nhập phải đổi mới toàn diện từ mục tiêu đến nội
dung, chương trình, phương pháp, phương tiện, đặc biệt là đổi mới quản lý trong đó
vai trò người Hiệu trưởng hết sức quan trọng, quyết định sự thành bại của một nhà
trường, một cơ sở giáo dục.

1


Có nhiều nội dung quản lý trường THPT nhưng cốt lõi vẫn là quản lý dạy học. Dạy
học là hoạt động trung tâm của nhà trường. Quản lý có hiệu quả hoạt động dạy học sẽ

tác động tích cực đến việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Nhà nghiên cứu
Nguyễn Ngọc Quang đã nhấn mạnh "Về thực chất quản lý trường học là quản lý quá
trình dạy học" [19, tr 52]. Làm thể nào để Hiệu trưởng nhà trường phổ thông nói chung,
THPT nói riêng có được biện pháp quản lý hoạt động dạy học có hiệu quả nhất đáp ứng
yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
Yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, đổi mới hoạt động dạy học đòi hỏi phải
đổi mới hoạt động quản lý. Đổi mới quản lý trường học, trong đó quản lí của hiệu
trưởng đối với hoạt động giảng dạy trở thành đòi hỏi cấp bách, có tác động trực tiếp
nâng cao chất lượng giáo dục. Điều dó cho thấy quản lý dạy học có ý nghĩa rất quan
trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường cũng như thể hiện rõ
nhất sự đổi mới giáo dục phổ thông.
Đã có nhiều nhà khoa học trong nước, ngoài nước nghiên cứu những vấn đề
cơ bản và chung nhất về vấn đề quản lý trường học, đó là những thành tựu khoa học
rất đáng trân trọng, được các cán bộ quản lý nhà trường vận dụng và mang lại
những kết quả nhất định. Tuy nhiên, việc nghiên cứu các biện pháp quản lý dạy học
ở các trường THPT đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông là chưa nhiều.
Các trường THPT trên địa bàn tỉnh Thái Bình nói chung và Trường THPT
Nguyễn Trãi nói riêng đã có nhiều biện pháp đổi mới công tác quản lý nhà trường.
Chất lượng giáo dục đã được cải thiện. Tuy nhiên, trong quá trình đó, không tránh
khỏi những hạn chế nhất định trong quản lý dạy học. Điều này đặt ra vấn đề hết sức
cấp thiết là phải tìm ra các biện pháp quản lý dạy học hiệu quả hơn để nâng cao chất
lượng giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay của đất nước.
Trường THPT Nguyễn Trãi huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình có trên 45 năm
xây dựng và trưởng thành. Trường THPT Nguyễn Trãi có 20 năm đào tạo hệ
chuyên Toán, cái nôi của trường Chuyên Thái Bình hiện nay- một trong các trung
tâm chất lượng cao của tỉnh Thái Bình. Với thành tích đó trường đã được tặng
thưởng hai Huân chương lao động hạng Nhì, một Huân chương lao động hạng Ba
và nhiều Bằng khen của các Bộ ngành từ trung ương đến địa phương, đạt chuẩn

2

quốc gia từ năm 2005. Chất lượng thi đỗ vào các trường Đại học, đạt từ 65-70%,
đứng thứ 2 của Tỉnh Thái Bình và 3 năm liền nằm trong tốp 200 trường toàn quốc
có tỷ lệ đỗ Đại học cao. Có được thành tích đó chính là sự cố gắng nỗ lực của tập
thể lãnh đạo và đội ngũ giáo viên của trường vừa có phẩm chất đạo đức trong sáng,
vừa có năng lực chuyên môn vững vàng và đội ngũ quản lý chuyên nghiệp. Làm thế
nào để duy trì được kết quả và phát huy được những thành tích đã đạt được của nhà
trường trong thời gian vừa qua?
Từ những lý do về lý luận và thực tiễn trên, chúng tôi thấy cần phải nghiên
cứu sâu hơn vấn đề quản lý hoạt động dạy học trong trường THPT Nguyễn Trãi nên
đã chọn nghiên cứu đề tài: "Quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Nguyễn
Trãi huyện Vũ Thư tỉnh Thái Bình đáp ứng cầu đổi mới giáo dục hiện nay"
2. Mục đích nghiên cứu.
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy
học phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay để nâng cao chất
lượng dạy học của trường THPT Nguyễn Trãi huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động quản lý của Hiệu trưởng trường THPT trong tiến trình đổi mới giáo
dục phổ thông.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường THPT
Nguyễn Trãi, tỉnh Thái Bình
4. Giả thuyết khoa học
Hiệu trưởng trường THPT Nguyễn Trãi, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình đã rất
quan tâm đến quản lý hoạt động dạy học. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới giáo dục
phổ thông, công tác quản lý của hiệu trưởng đối với hoạt động dạy học vẫn còn bất
cập. Nếu đề ra được các biện pháp quản lý hoạt động dạy học phù hợp hơn nữa thì
sẽ nâng cao hơn nữa chất lượng dạy học nói riêng và chất lượng giáo dục nói chung

của nhà trường, đáp ứng được yêu cầu đổi mới của giáo dục phổ thông hiện nay.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài

3


5.1. Xác định cơ sở lý luận của quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT và
yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
5.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng biện pháp quản lý hoạt động dạy học
của Hiệu trưởng trường THPT Nguyễn Trãi-Thái Bình theo yêu cầu đổi mới
giáo dục hiện nay.
5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý HĐDH ở trường THPT Nguyễn Trãi tỉnh
Thái Bình, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu
Đề tài chỉ giới hạn nghiên cứu các biện pháp quản lý HĐDH ở trường THPT
Nguyễn Trãi tỉnh Thái Bình, theo yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
6.2. Giới hạn về khách thể điều tra:
Đề tài tập trung khảo sát các khách thể sau: Cán bộ quản lý nhà trường, tổ
trưởng chuyên môn, giáo viên trường THPT Nguyễn Trãi và một số trường THPT
trong huyện Vũ Thư (trường THPT Lí Bôn, trường THPT Vũ Tiên, trường THPT
Phạm Quang Thẩm) để làm minh chứng so sánh.
7. Phương pháp nghiên cứu.
Trong đề tài này chúng tôi sử dụng các phương pháp sau:
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:
Xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài qua các văn bản chủ trương của Đảng, chính
sách pháp luật của Nhà nước về giáo dục đào tạo.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi.
Lập phiếu điều tra, sử dụng bảng câu hỏi đã soạn sẵn với hệ thống câu hỏi nhằm thu

thập ý kiến về các vấn đề nghiên cứu. Đối tượng điều tra là các tổ trưởng chuyên
môn, giáo viên trực tiếp giảng dạy, học sinh.
7.2.2. Phương pháp tọa đàm (trò chuyện, phỏng vấn)
Thu thập thông tin qua việc trao đổi trực tiếp với các cán bộ quản lý, phó hiệu
trưởng, giáo viên, học sinh để nắm bắt thông tin phục vụ cho công tác nghiên cứu
của đề tài.

4


7.2.3. Phương pháp điều tra, thống kê, phân tích, so sánh số liệu, thống kê toán học
Sử dụng thông tin điều tra thống kê từ đó phân tích so sánh các đánh giá của các đối
tượng, từ đó rút ra kết luận.
7.2.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
Vận dụng lý luận về khoa học giáo dục để thu thập phân tích, khái quát hóa, hệ thống
hóa thực tiễn rút ra kết luận từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả cao hơn.
7.2.5. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia
Phương pháp này được tiến hành thông qua việc tác động trực tiếp giữa người hỏi
và được hỏi nhằm thu thập thông tin phục vụ nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
8. Những đóng góp mới của đề tài.
- Phát hiện được thực trạng các biện pháp quản lý hoạt động dạy học của trường
THPT Nguyễn Trãi hiện nay.
- Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học của trường THPT Nguyễn
Trãi đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
- Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học muốn hiệu quả phải sáng tạo phù
hợp với điều kiện thực tế, phải đồng bộ, đổi mới nhưng vẫn giữ được ổn định và
được sự đồng thuận tự giác của CBCNV đem lại quyền lợi thiết thực cho người học.
9. Cấu trúc luận văn
Mở đầu.
- Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT.

- Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Nguyễn Trãi -Thái Bình.
- Chương 3: Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục ở trường THPT Nguyễn Trãi huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình
-Kết luận và khuyến nghị
- Danh mục tài liệu tham khảo
- Phụ lục.

5


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu đề tài
Việc nâng cao chất lượng dạy học trong các nhà trường nói chung và trường
THPT nói riêng từ lâu đã trở thành vấn đề quan tâm của các nước trên thế giới trong
đó có Việt Nam. Nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển Giáo dục và Đào tạo của xã hội,
nâng cao chất lượng dạy học việc xây dựng các biện pháp quản lý dạy học có vai trò
hết sức quan trọng. Đây là vấn đề được các nhà khoa học quản lý giáo dục hết sức
quan tâm, đã có nhiều công trình nghiên cứu trong và ngoài nước để tìm ra những
biện pháp quản lý hoạt động dạy học hiệu quả nhất.
Ở Việt nam đã có nhiều công trình nghiên cứu về khoa học quản lý giáo dục
có giá trị to lớn về lý luận và thực tiễn tiêu biểu là các tác giả: Đặng Quốc Bảo,
Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Trần Quốc Thành, Đặng Bá Lãm, Nguyễn
Gia Quý, Bùi Trọng Tuân, Nguyễn Ngọc Quang.v..v..Các công trình nghiên cứu của
các tác giả đã giải quyết vấn đề lý luận rất cơ bản về khoa học quản lý như khái
niệm quản lý, bản chất của hoạt động quản lý, thành phần cấu trúc, chức năng quản
lý, phương pháp và nghệ thuật quản lý. Đồng thời các công trình nghiên cứu trên
đều nêu rõ các biện pháp quản lý dạy học hiệu quả và phân tích một cách biện

6


chứng các yếu tố tác động đến quá trình quản lý dạy học. Các công trình trên thực
sự có ý nghĩa to lớn về mặt lý luận và thực tiễn trong công tác quản lý giáo dục trên
cả nước.
1.1.2. Quan điểm của Đảng và Nhà nước ta và yêu cầu đổi mới giáo dục đào tạo
hiện nay
Trong mấy thập niên vừa qua Đảng ta đã luôn coi trọng giáo dục và đào tạo. Đặc
biệt từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII đến Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI,
Đảng ta đã khẳng định: "Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển
nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng xây dựng nền văn hóa và con
người Việt Nam. Phát triển giáo dục và đào tạo cùng với phát triển khoa học và công
nghệ là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục và đào tạo là đầu tư phát triển".
Và nhiệm vụ của giáo dục và đào tạo là: "Đổi mới toàn diện, mạnh mẽ giáo dục
và đào tạo theo nhu cầu phát triển của xã hội; nâng cao chất lượng theo định hướng
chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc. Đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập, tạo cơ hội và điều kiện cho mọi
công dân được học tập suốt đời".(Đảng cộng sản Việt nam.Cương lĩnh xây dựng đất
nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội - Bổ sung, phát triển năm 2011.
NXB lao động )
Nghị quyết 40/2000/QH10 của Quốc hội khoá 10 về đổi mới chương trình
giáo dục phổ thông đã khẳng định mục tiêu của đổi mới là: "Xây dựng nội dung
chương trình, phương pháp giáo dục, sách giáo khoa phổ thông mới nhằm nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ, đáp ứng nguồn nhân lực phục vụ công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước phù hợp với thực tiễn và truyền thống Việt Nam,
tiếp cận trình độ giáo dục phổ thông trong khu vực và trên thế giới".
1.2. Một số khái niệm về quản lý nhà trường và quản lý dạy học
1.2.1. Quản lý nhà trường

Thực chất của QLGD là quản lý nhà trường vì nhà trường là đơn vị cơ sở giáo
dục quan trọng nhất, chủ yếu nhất trong các hệ thống giáo dục của tất cả các quốc gia.
Theo Phạm Minh Hạc thì: "Quản lý trường học là thực hiện đường lối giáo dục của
Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận hành theo

7


nguyên lý giáo dục, để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với ngành
giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh" [11, tr35]
Quản lý trường học về cơ bản khác với quản lý các lĩnh vực khác của đời
sống xã hội và sản xuất, quản lý trường học vừa có bản chất xã hội, vừa có bản chất
sư phạm.Thực tế, hoạt động dạy và học là hoạt động cơ bản nhất, chủ yếu nhất
trong các nhà trường hiện nay. Có thể hiểu: quản lý trường học là một hệ thống
những tác động sư phạm hợp lý, chủ thể quản lý đến tập thể giáo viên, học sinh, các
lực lượng xã hội trong và ngoài nhà trường, nhằm huy động và phối hợp sức lực trí
tuệ của họ vào mọi mặt hoạt động của nhà trường vào việc hoàn thành có chất
lượng và hiệu quả mục tiêu dự kiến.
1.2.2. Quản lý dạy học
Quản lý dạy học một hoạt động với tư cách là một hệ thống toàn vẹn, bao
gồm các nhân tố cơ bản : mục đích, nhiệm vụ, nội dung, phương pháp, phương tiện
dạy học, hình thức tổ chức dạy học, phương thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập.
Như vậy quản lý HĐDH là quản lý hoạt động sư phạm của người thầy và
hoạt động học tập rèn luyện của trò, để hình thành và phát triển nhân cách học sinh.
1.2.2.1 Dạy học
- Tiếp cận dạy học từ góc độ giáo dục học: " Dạy học - một trong các bộ phận
của quá trình tổng thể giáo dục nhân cách toàn vẹn- là quá trình tác động qua lại
giữa giáo viên và học sinh nhằm truyền thụ và lĩnh hội tri thức khoa học, những kỹ
năng và kỹ xảo hoạt động nhận thức và thực tiễn, để trên cơ sở đó hình thành thế
giới quan, phát triển năng lực sáng tạo và xây dựng phát triển các phẩm chất của

nhân cách người học theo mục đích giáo dục" [15, tr 54]
1.2.2.2 Hai thành tố của hoạt động dạy học
a. Hoạt động dạy
Hoạt động dạy học là sự tổ chức, điều khiển tối ưu quá trình học sinh lĩnh hội
tri thức, hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Vai trò chủ đạo của hoạt động
động dạy với ý nghĩa là tổ chức và điều khiển quá trình học tập của học sinh, giúp
cho họ nắm được kiến thức, hình thành kỹ năng, thái độ, HĐDH có chức năng kép
truyền đạt và điều khiển. Nội dung dạy học được thực hiện trong một môi trường

8


thuận lợi, chính là nhà trường, ở đó được thực hiện một nội dung chương trình qui
định, phù hợp với từng lứa tuổi.
Giáo viên phối hợp hoạt động với học sinh trên lớp, giáo viên nêu vấn đề,
giảng dạy kiến thức mới, rèn luyện kỹ năng, củng cố kiến thức, hướng dẫn học sinh
tự học. Trong quá trình giảng dạy, các hoạt động của giáo viên được phối hợp nhịp
nhàng với hoạt động của học sinh. Giáo viên càng tăng cường việc hướng dẫn chỉ
đạo thì học sinh càng có nhiều thời gian hoạt động tìm hiểu kiến thức, rèn luyện kỹ
năng thực hành.
b. Hoạt động học
Hoạt động học là quá trình tự điều khiển tối ưu sự chiếm lĩnh khái niệm khoa
học bằng cách đó hình thành cấu trúc tâm lý mới, phát triển nhân cách toàn diện.
Vai trò tự điều khiển của hoạt động học thể hiện ở sự tự giác, tích cực tự lực và sáng tạo
dưới sự điều khiển của thầy, nhằm chiếm lĩnh khái niệm khoa học bằng hoạt động tự
lực, sáng tạo của học sinh để đạt được 3 mục đích : tri thức- kỹ năng- thái độ.
1.2.2.3 Bản chất của quá trình dạy học
Ngày nay, theo UNESCO có bốn trụ cột: Học để biết, học để làm việc, học để
cùng chung sống và học để tự khẳng định mình. Điều đó có nghĩa là quá trình dạy
học phải làm cho người học tự giác, tích cực, chủ động tìm kiếm tri thức mới, biết

hợp tác để cùng phát hiện, giải quyết những vấn đề khúc mắc do tri thức mới đem
lại. Nghiên cứu quá trình dạy học trước hết ta cần hiểu bản chất của nó
+ Dạy học là hoạt động phối hợp của hai chủ thể.
Trên nguyên tắc phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh, giáo viên tổ chức và
điều khiển qua trình học tập của học sinh, làm cho việc học tập trở thành một hoạt động
độc lập có ý thức. Học sinh phải là chủ thể của hoạt động học tập. Chủ thể có ý thức, chủ
động, tích cực, và sáng tạo trong nhận thức và rèn luyện nhân cách.
Hoạt động dạy và hoạt động học là hoạt động của hai chủ thể khác nhau về vai
trò và nhiệm vụ, song chúng luôn gắn bó hữu cơ với nhau, không thể tách rời, thống
nhất biện chứng với nhau tác động thúc đẩy lẫn nhau phát triển.
+ Quá trình dạy học với tư cách là một hệ thống.

9


Theo quan điểm hệ thống, quá trình dạy học là một chỉnh thể cấu trúc gồm
nhiều thành tố, mỗi thành tố có chức năng riêng, song gắn bó chặt chẽ biện chứng
với nhau và tuân theo quy luật chung của hệ thống và tác động qua lại với môi
trường.
Sự vận động và phát triển của quá trình dạy học là kết quả của quá trình tác
động biện chứng giữa các nhân tố. Kết quả dạy học là kết quả phát triển tổng hợp
của toàn hệ thống, muốn nâng cao chất lượng dạy học phải nâng cao chất lượng của
từng thành tố và đồng thời nâng cao chất lượng tổng hợp của toàn hệ thống.
1.2.2.4 Dạy học theo hướng đổi mới hiện nay
Luật giáo dục tại Điều 28 mục 2, qui định: " Phương pháp giáo dục phổ thông
phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với
đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm
việc theo nhóm; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến
tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”.
1.3. Quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT

1.3.1. Trường THPT trong hệ thống giáo dục quốc dân
Giáo dục trung học phổ thông nhằm giúp học sinh củng cố và phát triển
những kết quả của trung học cơ sở, hoàn thiện học vấn phổ thông và có những hiểu
biết thông thường về kỹ thuật hướng nghiệp, có điều kiện phát huy năng lực cá nhân
để lựa chọn hướng phát triển, tiếp tục học đại học, cao đẳng, trung cấp, học nghề
hoặc đi vào cuộc sống lao động
1.3.2. Vai trò, vị trí của người hiệu trưởng THPT trong quản lý dạy học
Trong nhà trường, Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm trước Đảng và
Nhà nước về công tác quản lý toàn diện: con người, cơ sở vật chất, tài chính, chất
lượng giáo dục. Người Hiệu trưởng phải thể hiện được các vai trò: Đại diện cho
chính quyền thực thi pháp luật chính sách, điều lệ, các qui định về mục tiêu, nội
dung, chương trình, phương pháp, đánh giá chất lượng phổ thông. Hạt nhân thiết
lập bộ máy tổ chức, phát triển, điều hành đội ngũ nhân lực để mọi hoạt động nhà
trường thực hiện đúng tính chất, nguyên lý, mục tiêu, nội dung, chương trình,
phương pháp giáo dục. Người chủ chốt trong việc huy động và sử dụng hiệu quả các

10


nguồn lực vật chất nhằm đáp ứng các hoạt động giáo dục và dạy học trong nhà
trường. Tác nhân xây dựng các mối quan hệ giáo dục nhà trường với giáo dục gia
đình đảm bảo mọi hoạt động của nhà trường trong một môi trường lành
mạnh.Người Hiệu trưởng còn vai trò lãnh đạo: Chỉ đường và hoạch định, xây dựng
tầm nhìn, sứ mạng, mục tiêu, và các giá trị nhà trường. Phẩm chất đạo đức, năng lực
lãnh đạo của người Hiệu trưởng là một yếu tố quyết định cho sự thành công hay thất
bại của một nhà trường.
1.3.3. Quản lý hoạt động dạy học ở trường trung học phổ thông
1.3.3.1 Quản lý mục tiêu, xây dựng kế hoạch dạy học
+ Nội dung kế hoạch đối với cá nhân:
+ Nội dung kế hoạch đối với tổ chuyên môn:

1.3.3.2 Quản lý việc thực hiện chương trình giáo dục
Chỉ đạo tổ chuyên môn thảo luận, bàn bạc về những vấn đề nảy sinh trong
thực tiễn giảng dạy và những vấn đề đổi mới chương trình, sách giáo khoa, phương
pháp giảng dạy để thống nhất thực hiện trong năm học. Theo dõi nắm tình hình
thực hiện chương trình dạy học thông qua: sổ ghi đầu bài, sổ báo giảng, sổ sinh
hoạt chuyên môn, qua tổ trưởng hoặc nhóm trưởng chuyên môn.
1.3.3.3 Quản lý việc phân công giảng dạy
Việc phân công giảng dạy cho giáo viên nhằm phát huy khả năng của từng
người để mang lại hiệu quả dạy học cao nhất là một công việc quan trọng trong
công tác quản lý dạy học. Muốn làm tốt công việc này thì người Hiệu trưởng cần
hiểu rõ tình hình chất lượng đội ngũ giáo viên như: Trình độ năng lực sư phạm,
điểm mạnh, điểm yếu, tâm tư nguyện vọng, đối tượng học sinh, hoàn cảnh riêng, để
phân công cho phù hợp. Có như vậy mới khích lệ, động viên giáo viên phát huy tốt
khả năng và tinh thần trách nhiệm trong công việc được giao.
1.3.3.4 Quản lý hoạt động dạy của giáo viên
a. Quản lý việc chuẩn bị bài lên lớp.
b. Quản lý việc thực hiện nền nếp dạy học
c. Quản lý việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học
1.3.3.5 Quản lý hoạt động học của học sinh

11


1.3.3.6 Quản lý kiểm tra đánh giá kết quả học tậpcủa học sinh.
1.3.3.7 Quản lý việc khai thác, sử dụng thiết bị dạy học
1.4. Quản lý hoạt động dạy học ở trường THPTtheo yêu cầu đổi mới
1.4.1. Một số điều cần quan tâm về đổi mới giáo dục phổ thông
Mục tiêu của việc đổi mới chương trình lần này được nghị quyết số 40/2000
QHH10 của Quốc hội chỉ ra là: " Xây dựng nội dung chương trình, phương pháp
giáo dục, sách giáo khoa phổ thông mới nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn

diện thế hệ trẻ, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn lực phục vụ công nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước, phù hợp với thực tiễn và truyền thống Việt Nam, tiếp cận trình độ
giáo dục phổ thông ở các nước phát triển trong khu vực và thế giới".
Trên một nền giáo dục phổ thông cơ bản, toàn diện, chương trình THPT mới
nhấn mạnh tập trung vào việc củng cố và phát triển bốn năng lực chủ yếu của học
sinh: Năng lực hành động; Năng lực sáng tạo; Năng lực hợp tác; Năng lực tự khẳng
định bản thân.
1.4.2. Quản lý hoạt động dạy học theo yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông
Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, người Hiệu trưởng cần chú ý những công tác sau:
Phải nắm vững về sự cấp thiết của việc đổi mới nội dung, chương trình giáo dục
phổ thông theo hướng hiện đại hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế. Thực hiện đổi
mới chương trình, nội dung giáo dục phổ thông là điều kiện bắt buộc trong xu thế
đổi mới và hội nhập của nền giáo dục hiện đại.
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý HĐDH ở trườngTHPT
1.5.1. Đặc điểm quản lý HĐDH ở trường THPT
1. Là một tổ chức xã hội có vị trí độc lập tương đối, không bị ảnh hưởng chi
phối bởi các các tổ chức xã hội ở địa phương mà còn có vai trò tác động tích cực
đến sự phát triển văn hóa, KHKT của địa phương.
2. Lao động sư phạm của giáo viên là lao động đặc biệt, đồng thời tính
chuyên môn hóa cao. Do vậy trong quản lý nhà trường phải hết sức coi trọng việc
bồi dưỡng tinh thần tự giác, xây dựng động lực làm việc cho đội ngũ giáo viên, tạo
điều kiện cho họ khảng định mình trước tập thể.

12


3. Trong nhà trường, chất lượng sản phẩm lao động của nhà giáo là sự phát
triển nhân cách toàn diện của học sinh, không chỉ là kiến thức kỹ năng đơn thuần
mà còn là hành vi thái độ, kỹ năng sống của mỗi người học sinh.
4. Học sinh THPT ở lứa tuổi chuẩn bị vào đời và là đối tượng quản lý hết sức

phức tạp do tâm lý chưa ổn định, hiếu động, thích sáng tạo, khám phá khảng định
mình. Do đó nhà trường không chỉ dạy chữ mà còn dạy người, dạy nghề, quản lý
hoạt động dạy học còn mang một ý nghĩa rộng hơn hướng các em đến sự chân,
thiện, mỹ, đến sự phát triển toàn diện.

1.5.2. Đội ngũ giáo viên
Trình độ chuyên môn của giáo viên là một trong những yếu tố quan trọng chi
phối kết quả quản lý HĐDH, đào tạo phát triển đội ngũ vừa là mục tiêu vừa là động lực
để phát triển nhà trường. Đội ngũ giáo viên phải đảm bảo về số lượng, đồng bộ về cơ
cấu, trình độ chuyên môn vững vàng, nghiệp vụ sư phạm giỏi, có lòng yêu nghề,
nắm vững mục tiêu giáo dục, chương trình, nội dung sách giáo khoa, thực hiện đổi
mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy học, đáp ứng được yêu cầu đổi
mới giáo dục phổ thông.
1.5.3. Điều kiện cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ dạy học
Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học thuộc hệ thống phương tiện của quá
trình dạy học, là cơ sở thực hiện các mục tiêu dạy học và mục tiêu quản lý. Muốn
thực hiện đổi mới phương pháp thì không thể thiếu trang thiết bị thí nghiệm, đặc
biệt việc ứng dụng CNTT trong quản lý và giảng dạy.
1.5.4. Chất lượng và số lượng thí sinh dự tuyển vào trường
Chất lượng và số lượng thí sinh dự tuyển vào trường cũng là một trong các
yếu tố ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng giáo dục của nhà trường đó.
1.5.5. Điều kiện kinh tế- văn hóa xã hội ở địa phương
Kinh tế- văn hóa xã hội của địa phương ảnh hưởng rất nhiều đến giáo dục và
hoạt động dạy học của nhà trường. Hiệu trưởng cần nắm được chủ trương đường lối
của Đảng, chính sách địa phương, khai thác được thế mạnh, tranh thủ sự ủng hộ của

13


chính quyền địa phương và các cơ quan đóng trên địa bàn khu vực để phát triển nhà

trường.
1.5.6. Các hoạt động xã hội hóa giáo dục
Xã hội hóa giáo dục là hình thành một xã hội học tập, làm cho mọi người có ý thức
quan tâm đến giáo dục. Giáo dục chỉ phát triển thật sự, khi xã hội hóa giáo dục phát
triển đúng hướng và cần thiết. Do đó các nhà trường cần phải làm tốt công tác xã hội
hóa giáo dục để huy động mọi nguồn lực cho công tác giáo dục, tác động tích cực đến
việc nâng cao chất lượng toàn diện, đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

Kết luận chương 1
Trong chương 1 tác giả đã hệ thống hóa những nội dung cơ bản, chủ yếu là
các khái niệm quản lý nhà trường, quản lý dạy học ở trường THPT của Hiệu trưởng,
các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý...Đây là những vấn đề rất cơ bản, điều kiện cần
thiết để Hiệu trưởng đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học để đáp ứng
yêu cầu đổi mới của giáo dục hiện nay.
Quản lý HĐDH trong nhà trường THPT có nhiều nội dung: Mục tiêu, nội
dung, chương trình, đổi mới phương pháp dạy của thày-học của trò, kiểm tra đánh
giá, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ đội ngũ giáo viên, quản lý học tập của
học sinh, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị thiết bị, huy động các nguồn lực...Nói
là quản lý dạy học nhưng để có được kết quả cao phải là sự vận hành của cả một hệ
thống quản lý có tác động thúc đẩy nhau. Điều đó đòi hỏi người Hiệu trưởng phải
hết sức năng động, sáng tạo dám nghĩ dám làm mới đáp ứng được yêu cầu đổi mới
giáo dục hiện nay.
Chương 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG NGUYỄN TRÃI TỈNH THÁI BÌNH
2.1. Vài nét về kinh tế - xã hội, giáo dục huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình
2.1.1. Một số nét về kinh tế - xã hội tỉnh Thái Bình

14

Thái Bình là tỉnh thuần nông, GDP bình quân đầu người thấp 500 USD (năm
2009, nguồn UNDP), đứng thứ 38/64 tỉnh, thành. Trong những năm gần đây, với chủ
trương chuyển dịch cơ cấu các thành phần kinh tế, công nghiệp và dịch vụ đã có
những bước phát triển đáng kể, kinh tế của tỉnh hàng năm tăng trưởng khá hơn. Tốc
độ tăng trưởng GDP của tỉnh năm 2010 hơn 15%, vượt kế hoạch đề ra. Tuy nhiên,
tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ còn thấp, do đó thu nhập, đời sống của nhân dân Thái
Bình còn thấp so với các tỉnh đồng bằng sông Hồng và vùng Trung du Bắc bộ.
2.1.2. Vài nét về Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thái Bình
Bảng 2.1: Quy mô bậc học phổ thông của tỉnh Thái Bình (Số liệu 2010)
Bậc học

Số trường

Trường đạt chuẩn
Quốc gia (%)
258
(88,1%)
57
(20,8%)
7
(17,1%)

Số trường công lập

Tiểu học
293
293
THCS
271

271
THPT
40
28
TT GD TX
10
10
(Nguồn số liệu do phòng HC-TH sở GD và ĐT Thái bình cung cấp)
Ngoài ra còn một số trung tâm hướng nghiệp - dạy nghề, trung cấp nghề cũng mở
thêm các lớp bổ túc, do đó hầu hết các em học sinh học hết THCS có nguyện vọng
và đủ điều kiện đều được tiếp tục được học bậc THPT hoặc giáo dục thường xuyên.
Cùng với sự nỗ lực của toàn ngành, giáo dục Thái Bình luôn được sự quan tâm
của các cấp uỷ Đảng và chính quyền, vì vậy trong 5 năm trở lại đây, luôn đứng
trong tốp đầu của toàn quốc về tỷ lệ thi đỗ vào các trường Đại học, Cao đẳng. Từ
năm học 2006 - 2007 đến năm học 2010-2011 tỷ lệ học sinh đỗ các trường Đại học Cao đẳng đứng thứ 3-4 trong toàn quốc.

2.1.3. Vài nét về kinh tế - xã hội huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình
Huyện Vũ Thư là một trong 8 huyện, thành phố của tỉnh Thái Bình. Diện
tích: 190 km2, Dân số: 240.420. 000.
Trong những năm gần đây nền kinh tế tăng trưởng khá (tổng giá trị sản xuất
tăng hàng năm 13-15%), cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực( Nông, lâm, thủy sản
chiếm 27% - CNTTCN và XDCB chiếm 50% - TMDV chiếm 23%), cơ sở vật chất

15


kết cấu hạ tầng phát triển mạnh, đời sống vật chất và tinh thần, an sinh xã hội đảm
bảo, an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội được giữ vững.
2.1.4. Giáo dục THPT của huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình
Huyện Vũ thư có 5 trường THPT, trong đó có 4 trường công lập, 1 truờng

THPT dân lập tư thục, 1 trung tâm giáo dục thường xuyên là đơn vị Anh hùng thời
kỳ đổi mới (2007). Bên cạnh đó có 1 trung tâm hướng nghiệp và một trung tâm dạy
nghề có tham gia mở hệ bổ túc kết hợp với học nghề.
2.2. Chất lượng đội ngũ, chất lượng giáo dục các trường THPT công lập huyện
Vũ Thư từ năm học 2008 đến 2010
2.2.1. Chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên
Đội ngũ CBQL và giáo viên các trường THPT huyện Vũ Thư đảm bảo đủ cơ
cấu, trình độ chuyên môn đạt chuẩn, hiện tại trình độ trên chuẩn đang được đào tạo
tích cực theo dự kiến của các trường phấn đấu đến năm 2015 mỗi trường ít nhất có
10-15% trên chuẩn.
2.2.2. Chất lượng học sinh của các trường THPT huyện Vũ thư từ 2008 đến2010
2.3. Trường THPT Nguyễn Trãi huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình
2.3.1. Quá trình phát triển của trường
2.3.2. Quy mô trình độ đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Nguyễn Trãi
2.4.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, tổ trưởng chuyên môn về quản lý hoạt động
dạy học trong nhà trường
2.4.2. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học theo yêu cầu đổi mới giáo dục
2.4.2.1.Thực trạng việc thực hiện nội dung chương trình giảng dạy
2.4.2.2 Thực trạng quản lý hoạt động lập kế hoạch công tác, hồ sơ chuyên
môn của giáo viên
2.4.2.3 Thực trạng quản lý việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp theo yêu cầu đổi mới
2.4.2.4 Thực trạng quản lý nề nếp lên lớp của giáo viên
2.4.2.5 Thực trạng quản lý việc dự giờ và đánh giá giờ dạy của giáo viên
2.4.2.6 Thực trạng quản lý việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học
2.4.2.7 Thực trạng quản lý tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn của giáo viên

16

2.4.2.8 Thực trạng quản lý hoạt động đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của học sinh
2.4.2.9 Thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh.
2.4.2.10 Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, thiết bị phục vụ cho HĐDH
2.4.3. Đánh giá chung về quản lý hoạt động dạy học của trường THPT Nguyễn
Trãi tỉnh Thái Bình.
2.4.3.1 Những thành công trong quản lý dạy học
Với những cố gắng nỗ lực của cán bộ quản lý và toàn thể đội ngũ cán bộ giáo
viên, sự ủng hộ tích cực của các cấp các ngành, xã hội, hội cha mẹ học sinh trường
THPT Nguyễn Trãi những năm qua đã vượt lên đạt được nhiều thành tích xuất sắc,
trở thành trường trung tâm chất lượng cao của tỉnh Thái bình, bốn năm liền được bình
chon trong tốp 200 trường phổ thông trong toàn quốc đạt kết quả cao thi đại học.
2.4.3.2 Những tồn tại trong quản lý dạy học
Về công tác quản lý chỉ đạo chuyên môn tuy nhà trường có rất nhiều cố gắng
nhưng vẫn còn có hạn chế nhất định trong chỉ đạo HĐDH.
2.4.3.3 Nguyên nhân tồn tại
+ Nguyên nhân chủ quan.
+ Nguyên nhân khách quan
Kết luận chương 2
Trong chương này tác giả đã khái quát được đặc điểm tình hình kinh tế, văn hóa
xã hội của tỉnh Thái bình, thực trạng công tác quản lý hoạt động dạy học trường THPT
Nguyễn Trãi. Những thành công và hạn chế trong quản lý HĐDH của nhà trường,
những nguyên nhân khách quan, chủ quan. Từ đó đề xuất một số biện pháp để nâng
cao hiệu quả hoạt động dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
Chương 3
CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU
ĐỔI MỚI GIÁO DỤC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NGUYỄN TRÃI
HUYỆN VŨ THƯ TỈNH THÁI BÌNH
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp
3.1.1. Đảm bảo tính hệ thống

17


3.1.2. Đảm bảo tính đồng bộ
3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa
3.1.4. Đảm bảo sự phát triển ổn định của nhà trường
3.2. Các biện pháp cụ thể
3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao năng lực nhận thức của giáo viên và cán bộ
quản lí về yêu cầu của đổi mới giáo dục phổ thông
3.2.1.1 Mục tiêu của biện pháp
3.2.1.2 Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
3.2.1.3 Điều kiện thực hiện biện pháp
3.2.2. Biện pháp 2: Xây dựng đội ngũ, tăng cường bồi dưỡng chuyên môn nghiệp
vụ cho giáo viên
3.2.2.1 Mục tiêu của biện pháp.
3.2.2.2 Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
+Quan điểm về xây dựng phát triển đội ngũ:
+ Qui trình lập kế hoạch phát triển đội ngũ.
+ Triển khai thực hiện kế hoạch phát triển đội ngũ.
+ Xây dựng nhà trường thành một tổ chức học tập:
+ Tổ chức bồi dưỡng giáo viên định kỳ.
+ Tổ chức giáo viên tự học, tự bồi dưỡng.
+ Hỗ trợ chuyên môn và phát triển nhân cách cho giáo viên.
+ Hỗ trợ giáo viên trong việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học.
+ Thu hút giáo viên có chất lượng làm việc cho nhà trường.
+ Tăng cường bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên.
3.2.2.3 Điều kiện thực hiện biện pháp
3.2.3. Biện pháp 3: Tích cực đổi mới phương pháp dạy học theo yêu cầu hướng
tới học sinh

3.2.3.1 Mục tiêu đổi mới phương pháp dạy học
3.2.3.2 Nội dung và cách thức thực hiện đổi mới phương pháp dạy học
3.2.3.3 Điều kiện để thực hiện đổi mới phương pháp:
3.2.4. Biện pháp 4: Phát huy vai trò của tổ chuyên môn trong quản lí hoạt động dạy học

18


3.2.4.1 Mục tiêu của biện pháp
3.2.4.2 Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
3.2.4.3 Điều kiện thực hiện biện pháp
3.2.5. Biện pháp 5: Phân loại học sinh, đổi mới việc kiểm tra đánh giá kết quả
học tập của học sinh
3.2.5.1 Mục tiêu của biện pháp
3.2.5.2 Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
+ Có quan niệm đúng về kiểm tra đánh giá trong việc đổi mới phương pháp
+ Nội dung đổi mới kiểm tra đánh giá
+ Xác định đối tượng, mục tiêu và hình thức kiểm tra
3.2.5.3 Điều kiện để thực hiện biện pháp
3.2.6. Biện pháp 6: Tăng cường công tác thanh tra chuyên môn.
3.2.6.1 Mục tiêu của biện pháp
3.2.6.2 Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
3.2.6.3 Điều kiện thực hiện biện pháp
3.2.7. Biện pháp 7. Huy động mọi nguồn lực, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất,
trang thiết bị phục vụ dạy học
3.2.7.1 Mục tiêu của biện pháp
3.2.7.2 Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
3.2.7.3 Điều kiện thực hiện biện pháp
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý HĐDH đáp ứng yêu cầu
đổi mới giáo dục hiện nay

Trên đây là 7 biện pháp quản lý hoạt động dạy học trong trường trung học
phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Các biện pháp có mối quan
hệ chặt chẽ với nhau, tác động qua lại và hỗ trợ cho nhau cùng phát triển, mỗi biện
pháp có thế mạnh và vị trí cần thiết trong quá trình thực hiện nhiệm vụ quản lý. Tất
nhiên quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT không thể chỉ 7 biện pháp, mà
nhiều biện pháp khác, mới có một nhà trường phát triển. Ngoài ra còn có vai trò tổ
chức Đảng, công đoàn, đoàn thanh niên, hội cha mẹ học sinh, các tổ chức xã hội
cùng tạo điều kiện để thực hiện tốt nhiệm vụ dạy học trong nhà trường.

19


Khi quản lý HĐDH trong nhà trường, người Hiệu trưởng phải tiến hành các
biện pháp một cách đồng bộ, có hệ thống, biện pháp này là tiền đề, là cơ sở cho
biện pháp kia, bổ sung cho nhau, thúc đẩy nhau cùng hoàn thiện để góp phần nâng
cao chất lượng dạy và học trong nhà trường.
Hệ thống các biện pháp là một chỉnh thể thống nhất, tuy nhiên mỗi địa
phương, mỗi trường có những đặc điểm khác nhau nên khi áp dụng các biện pháp
sẽ thực hiện ở mức độ khác nhau. Thực tiễn cho thấy không nên xem nhẹ hoặc
tuyệt đối hóa bất kỳ biện pháp nào.
Người Hiệu trưởng dù có đưa ra biện pháp quản lý nào thì cuối cùng cũng hướng
tới mục tiêu nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường. Mỗi biện pháp quản
lý có những ảnh hưởng nhất định tới chất lượng dạy học, và không có một biện
pháp quản lý nào tối ưu, các biện pháp tác động hỗ trợ lẫn nhau, đều nhằm một mục
tiêu phát triển nhà trường, nâng cao hiệu quả giáo dục. Người quản lý giỏi chính là
biết sử dụng hiệu quả các biện pháp, biết huy động được sức mạnh tổng hợp, kết
hợp hài hòa giữa trách nhiệm và quyền lợi, giữa đức trị và pháp trị, khơi dậy động
lực làm việc của giáo viên, CNV, tạo điều kiện cho họ được khảng định mình, được
thăng tiến, được cống hiến hết mình cho sự nghiệp giáo dục. Yêu cầu hàng đầu của
giáo viên là đạo đức nghề nghiệp, phẩm chất lối sống, là tấm gương tiếp đó là năng

lực sư phạm, là trách nhiệm và lòng yêu nghề.Vì vậy đối với công tác quản lý nhà
trường người Hiệu trưởng phải hiểu được đặc thù của đội ngũ để có biện pháp quản
lý hiệu quả nhất.
Tóm lại: biện pháp quản lý HĐDH của Hiệu trưởng trường THPT hiện nay, đòi
hỏi phải có sự đổi mới mạnh mẽ để đáp ứng được yêu cầu của nền giáo dục hiện đại
hội nhập. Muốn làm được điều đó các nhà quản lý không ngừng học tập nâng cao trình
độ và năng lực quản lý, chủ động sáng tạo trong điều hành "Dĩ bất biến ứng vạn biến"
và hiểu thật đầy đủ quản lý là một nghề, một khoa học và nghệ thuật, góp phần đào tạo
nguồn nhân lực có đủ khả năng đáp ứng nhu cầu của một nền kinh tế tri thức.
3.4. Kết quả khảo nghiệm các biện pháp
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm
3.4.2. Nội dung và cách khảo nghiệm

20


3.4.3. Kết quả khảo nghiệm
Kết luận chương 3
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, tác giả luận văn đã đưa ra 7 biện pháp quản lý
hoạt động dạy học ở trường THPT Nguyễn Trãi nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo
dục phổ thông hiện nay. Các biện pháp có mối quan hệ chặt chẽ với nhau và tác
động qua lại với nhau, không thể tuyệt đối hóa một biện pháp nào, mỗi biện pháp ở
từng thời điểm có hiệu quả riêng.
Kết quả khảo nghiệm các biện pháp trên CBQL và giáo viên của trường
THPT Nguyễn Trãi cho thấy các biện pháp có tính cấp thiết và khả thi cao
mang lại hiệu quả thiết thực cho nhà trường trong thời gian vừa qua. Đưa nhà
trường phát triển toàn diện, trở thành trung tâm chất lượng cao của tỉnh Thái
bình. Các biện pháp quản lý HĐDH trên có thể áp dụng rộng rãi trong toàn khối
THPT của Tỉnh Thái bình.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

1. Kết luận
Từ các kết quả nghiên cứu thu được, có thể rút ra các kết luận sau:
1.1. Hoạt động dạy học là hoạt động trung tâm của nhà trường phổ thông, quản lý
nhà trường thực chất là quản lý hoạt động dạy học. Để nâng cao chất lượng hiệu quả
giáo dục đào tạo ở các nhà trường đáp ứng yêu cầu sự nghiệp CNH- HĐH đất nước
thì việc đổi mới công tác quản lý nhà trường nói chung và quản lý dạy học nói riêng
có ý nghĩa quan trọng đặc biệt
Để có một nhà trường phát triển đáp ứng được yêu cầu nền giáo dục hiện đại hội
nhập, đòi hỏi có nhiều yếu tố đó là cơ sở vật chất, tài chính, nguồn lực, thông tin, môi
trường bên trong và môi trường bên ngoài, cơ chế chính sách....nhưng quyết định nhất
cho sự thành bại của mỗi nhà trường chính là vai trò quản lý của người Hiệu trưởng. Đó
là người Hiệu trưởng có kinh nghiệm thực tế, có năng lực lãnh đạo, có phẩm chất đạo
đức tốt, có uy tín cao qui tụ được đội ngũ, đặc biệt khơi dậy động lực làm việc của đội
ngũ, tạo cho mọi người được khảng định mình.
1.2. Qua nghiên cứu thực tiễn giáo dục Thái Bình nói chung, trường THPT Nguyễn Trãi
nói riêng cho thấy sự phát triển của nhà trường có được trong những năm qua chính là

21


nhờ có đội ngũ giáo viên có năng lực chuyên môn vững vàng, nhiệt tình trách nhiệm, có
phẩm chất đạo đức lối sống trong sáng, có đội ngũ quản lý khoa học và kinh nghiệm.
Bên cạnh các điều kiện cơ sở vật chất, môi trường, đội ngũ nhà giáo thì yếu tố quyết định
thành công cho sự phát triển của trường THPT Nguyễn Trãi chính là vai trò của cán bộ
quản lý mà trọng tâm là quản lý hoạt động dạy học.
1.3. Hiệu trưởng trường THPT Nguyễn Trãi đã có nhiều biện pháp quản lý có hiệu quả
hoạt động dạy học. Các biện pháp đó đã được thực tiễn kiểm nghiệm, giáo viên đều đánh
giá cao các biện pháp quản lý. Hầu hết các biện pháp quản lý giảng dạy của giáo viên,
học tập của học sinh, quản lý cơ sở vật chất thiết bị đều được quan tâm thỏa đáng. Song,
trong quá trong quá trình quản lý hoạt động dạy học, nhà trường vẫn còn bộc lộ một số

hạn chế sau:
Hiệu quả tác động của Hiệu trưởng đến tư tưởng nhận thức giáo viên để tự giác
hoàn thành nhiệm vụ còn có những hạn chế. Việc bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý cho
tổ trưởng chuyên môn chưa bài bản, sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn đôi khi còn
mang tính hình thức, công tác xây dựng lực lượng cốt cán chuyên môn đã có nhưng
chưa hiệu quả, tính tự giác về chuyên môn ở một số giáo viên chưa thật tốt từ soạn
giảng, lên lớp, đổi mới phương pháp…
1.4. Muốn quản lý có hiệu quả hoạt động dạy học ở trường THPT Nguyễn Trãi, đáp
ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay, cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
1. Nâng cao năng lực nhận thức của giáo viên và cán bộ quản lí về yêu cầu của
đổi mới giáo dục phổ thông
2. Xây dựng đội ngũ, tăng cường bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên
3. Tích cực đổi mới phương pháp dạy học theo yêu cầu hướng tới học sinh
4. Phát huy vai trò của tổ chuyên môn trong quản lí hoạt động dạy học
5. Phân loại học sinh, đổi mới việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh
6. Tăng cường công tác thanh tra chuyên môn.
7. Huy động mọi nguồn lực, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị
phục vụ dạy học
Các biện pháp trên có mối quan hệ chặt chẽ hỗ trợ bổ sung cho nhau trong việc
nâng cao chất lượng dạy học. Mỗi biện pháp là một nhân tố của hệ thống tác động qua

22


lại hữu cơ và biện chứng với nhau. Tuy nhiên trong thực tế ở mỗi thời điểm cần lựa
chọn các biện pháp cho phù hợp để việc quản lý hoạt động dạy học có kết quả cao.
1.5. Kết quả thử nghiệm các biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT
Nguyễn Trãi đã tạo ra bước chuyển biến rõ nét về chất lượng dạy học và giáo dục.
Tuy nhiên do hạn chế về thời gian và khả năng, luận văn chưa đề cập một cách đầy
đủ và toàn diện các vấn đề nghiên cứu, vì vậy các biện pháp đề xuất trên cần được

tiếp tục bổ sung và hoàn thiện.
2. Khuyến nghị
2.1.Đối với Bộ GD&ĐT
Muốn có đội ngũ giáo viên tốt phải bắt đầu từ công tác đào tạo ở các trường
Đại học sư phạm, hiện nay nội dung, chương trình đào tạo còn nhiều bất cập, thời
gian thực tập cho giáo sinh quá ít. Một số trường không có chức năng đào tạo giáo
viên nhưng vẫn đào tạo, sau đó sinh viên học thêm chứng chỉ sư phạm là có thể đủ
điều kiện xét tuyển công chức. Điều đó dẫn đến hậu quả trình độ chuyên môn, năng
lực sư phạm của một số giáo viên rất yếu nhưng vẫn được giảng dạy.
Đề nghị Bộ GD&ĐT kiểm soát chặt chẽ công tác đào tạo giáo sinh sư phạm, cho
các trường Đại học có đủ điều kiện đảm bảo chất lượng mới được đào tạo .
2.2.Đối với UBND Tỉnh Thái Bình
Cần có chính sách hỗ trợ, đầu tư cơ sở vật chất thỏa đáng cho các nhà trường
để đảm bảo đủ điều kiện phục vụ công tác dạy học. Có chính sách thu hút nhân tài,
động viên khen thưởng các thày cô giáo giỏi, hỗ trợ về đời sống, nhà ở để giáo viên
yên tâm công tác.
2.1. Đối với Sở GD & ĐT Thái Bình
Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên cho công tác quản lý của Hiệu
trưởng, Phó hiệu trưởng. Đối với đội ngũ giáo viên phải chú trọng đến việc đổi mới
phương pháp giảng dạy. Quan tâm đặc biệt đến việc xây dựng đội ngũ giáo viên cốt
cán cho các bộ môn ở các nhà trường, qua đó để nhân rộng các điển hình tiên tiến.
Tham mưu cho UBND tỉnh có cơ chế chính sách thu hút nhân tài động viên
các giáo sinh các thầy cô giáo giỏi về công tác tại địa phương. Đầu tư và hỗ trợ kinh
phí cho giáo viên được nâng chuẩn, đào tạo trình độ thạc sỹ, tiến sỹ. Kiên quyết

23


không tuyển dụng những giáo viên yếu kém về năng lực chuyên môn, phẩm chất
đạo đức. Tăng cường đầu kinh phí để xây dựng CSVC trường lớp có đủ điều kiện

phục vụ giảng dạy và học tập.
Thường xuyên tổ chức các chuyên đề về đổi mới phương pháp giảng dạy, về
sử dụng hiệu quả các trang thiết bị, đồ dùng dạy học, ứng dụng CNTT, tổ chức hội
thảo, thi giáo viên giỏi các cấp, xây dựng các điển hình tiên tiến.
Đổi mới về cơ chế tuyển dụng giáo viên, tăng cường tự chủ cho các nhà
trường, các cơ sở giáo dục theo thông tư 43/CP của Chính phủ, hạn chế tuyển dụng
sinh viên không đào tạo từ các trường sư phạm. Có chính sách khen thưởng thỏa
đáng để động viên khuyến khích các thầy cô giáo giỏi.
2.2. Đối với trường trung học phổ thông
Trước hết cán bộ quản lý phải có tác phong làm việc khoa học quyết đoán,
có quyết tâm đổi mới, có năng lực và trình độ quản lý sự thay đổi, phẩm chất và đạo
đức lối sống, tinh thần trách nhiệm cao, xây dựng văn hóa tổ chức, huy động được
tính tích cực và tự giác của tập thể cán bộ giáo viên quyết tâm xây dựng nhà trường
phát triển toàn diện.
Mỗi thầy cô giáo phải là một tấm gương đạo đức và tự học yêu nghề, hết
lòng thương yêu học sinh, chấp hành và thực hiện nghiêm túc quy chế chuyên môn,
quy chế dân chủ cơ quan, xây dựng khối đoàn kết, gương mẫu thực hiện tốt mọi
nhiệm vụ được trao. Có quyết tâm cao đổi mới phương pháp dạy học, đáp ứng yêu
cầu của nền giáo dục hiện đại và hội nhập.
Trong xu thế hội nhập quốc tế, sự phát triển mạnh mẽ của KHCN, các biện
pháp quản lý dạy học trong nhà trường phổ thông không "nhất thành bất biến" phải
thay đổi để theo kịp được sự phát triển của nền giáo dục hiện đại. Các nhà quản lý
phải chủ động đổi mới lãnh đạo quản lý và lãnh đạo quản lý sự thay đổi, chủ động
đón nhận sự thay đổi một cách tích cực, cần thay đổi-phải thay đổi - nên thay đổi có thể thay đổi.
Không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn và năng lực QL để lãnh đạo nhà
trường hoàn thành tốt sự nghiệp giáo dục, đáp ứng được yêu cầu đổi mới của sự
nghiệp giáo dục và đào tạo trong công cuộc công nghiệp hóa- hiện đại hóa đất nước.

24

25