TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
TRỊNH THỊ DƯƠNG
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ
DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN KHÁC GẮN LIỀN VỚI ĐẤT
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THỦY NGUYÊN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
Chuyên ngành
Mã ngành
: Quản lý đất đai
: 52850103
NGƯỜI HƯỚNG DẪN : TH.S. PHạM THị MAI
Hà Nội – 2015
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
TRỊNH THỊ DƯƠNG
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ
DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN KHÁC GẮN LIỀN VỚI ĐẤT
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THỦY NGUYÊN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
Hà Nội – 2015
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan
1. Những nội dung trong báo cáo này là do tôi thực hiện dưới sự hướng
dẫn trực tiếp của cô giáo ThS. Phạm Thị Mai.
2. Số liệu và kết quả nghiên cứu trong báo cáo này là trung thực và
chưa từng sử dụng để bảo vệ môn học nào.
3. Mọi tham khảo trong báo cáo này đều được trích dẫn rõ ràng tên tác
giả, thời gian, địa điểm công bố.
Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm.
SINH VIÊN
Trịnh Thị Dương
LờI CảM ƠN
Trong quá trình học tập tại khoa Quản lý đất đai, trường đại học Tài
nguyên và Môi trường Hà Nội và sau thời gian thực tập tại Chi nhánh văn
phòng đăng ký đất đai huyện Thủy Nguyên, tôi đã được trang bị thêm nhiều
kiến thức và những kinh nghiêm quý báu từ thực tiễn cuộc sống. Tôi xin chân
thành cảm ơn các tập thể và cá nhân đã giúp đỡ tôi trong cuộc sống cũng như
trong quá trình học tập, nghiên cứu và rèn luyện.
Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới sự giúp đỡ nhiệt tình
của cô giáo Ths.Phạm Thị Mai đã dành nhiều thời gian quý báu tận tình chỉ
bảo, hướng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành chuyên đề. Tôi xin chân thành cảm
ơn tập thể các thầy cô giáo trong khoa Quản lý đất đai đã trang bị cho tôi
những kiến thức cơ bản, hữu ích phục vụ cho việc học tập, nghiên cứu chuyên
đề cũng như cho công tác của tôi sau này.
Tôi cũng xin chân trành cảm ơn Ban lãnh đạo Chi nhánh văn phòng
đăng ký đất đai huyện Thủy Nguyên, cùng các anh chị trong cơ quan đã giúp
đỡ, tạo điều kiện cho tôi tiếp cận với các vấn đề mới mẻ trong thực tế, giúp tôi
làm rõ được mục tiêu nghiên cứu chuyên đề.
Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình, bạn bè, những người
đã động viên, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, rèn luyện tại trường và
trong quá trình nghiên cứu, hoàn thành chuyên đề thực tập tốt nghiệp này.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2015
Sinh viên
Trịnh Thị Dương
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Giấy chứng nhận quyền sử dụng
GCN
đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản
khác gắn liền với đất
ĐKĐĐ
Đăng ký đất đai
UBND
Ủy ban nhân dân
BĐHTSDĐ
Bản đồ hiện trạng sử dụng đất
GPMB
Giải póng mặt bằng
VPĐK
Văn phòng đăng ký
CMĐSDĐ
Chuyển mục đích sử dụng đất
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Hiện trạng sử dụng đất năm 2013 ................................................. 56
Bảng 2.2. Thành phần hồ sơ đăng ký và cấp GCN quyền sử dụng đất , quyền
sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất lần đầu ................................... 64
Bảng 2.3. Kết quả cấp GCN lần đầu cho hộ gia đình cá nhân năm 2014 ...... 70
Bảng 2.4. Kết quả cấp GCN lần đầu cho hộ gia đình cá nhân giai đoạn 20102014 ............................................................................................................. 73
Bảng 2.5 . Tổng hợp các trường hợp chưa được cấp GCN............................ 76
Bảng 2.6. Kết quả cấp GCN lần đầu cho cơ sở tôn giáo đến 31/12/2014 ...... 78
Bảng 2.7. Các cơ sở tôn giáo chưa được cấp GCNQSDĐ............................. 80
Bảng 2.8. Danh sách cơ sở tín ngưỡng trên địa bàn huyện Thủy Nguyên ..... 82
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 2.1: Bộ máy quản lý của phòng TNMT huyện Thủy Nguyên. ............ 43
Sơ đồ 2.2: Bộ máy tổ quản lý của Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai ...... 45
Sơ đồ 2.3. Trình tự giải quyết đăng ký và cấp GCN lần đầu đối với trường
hợp hộ gia đình, cá nhân nộp hồ sơ tại UBND xã ......................................... 62
Sơ đồ 2.4. Trình tự giải quyết đăng ký và cấp GCN lần đầu đối với trường
hợp cơ sở tôn giáo nộp hồ sơ tại chi nhánh VPĐK ....................................... 63
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LờI CảM ƠN
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU
DANH MỤC SƠ ĐỒ
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
CHƯƠNG I.TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................................... 5
1.1. Cơ sở lý luận ........................................................................................ 5
1.1.1. Khái niệm đăng ký đất đai ............................................................. 5
1.1.2. Đặc điểm của công tác ĐKĐĐ ....................................................... 5
1.1.3. Vai trò của công tác ĐKĐĐ ........................................................... 7
1.1.4. Các hình thức ĐKĐĐ................................................................... 11
1.1.5. Yêu cầu của công tác ĐKĐĐ ....................................................... 13
1.2. Cơ sở khoa học .................................................................................. 14
1.2.1. Hệ thống các văn bản pháp lý ...................................................... 14
1.2.2. Các quy định chung về công tác cấp GCN ................................... 17
1. 3. Cơ sở thực tiễn .................................................................................. 29
1.3.1.Tình hình đăng ký đất đai , cấp giấy chứng nhận trên cả nước ...... 29
1.3.2. Tình hình đăng ký đất đai , cấp giấy chứng nhận trên địa bàn thành
phố Hải Phòng ....................................................................................... 30
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TẤC CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN
QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN KHÁC
GẮN LIỀN VỚI ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THỦY NGUYÊN
,THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG . ..................................................................... 32
2.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên , kinh tế xã hội....................................... 32
2.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên ........................................................ 32
2.1.2. Tình hình kinh tế xã hội ............................................................... 36
2.1.3.Đánh giá chung điều kiện tự nhiên , kinh tế xã hội........................ 40
2.2.Tình hình quản lý và sử dụng đất trên địa bàn huyện Thủy Nguyên .... 42
2.2.1. Bộ máy quản lý đất đai trên địa bàn huyện Thủy Nguyên ............ 42
2.2.2. Tình hình quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Thủy
Nguyên. ................................................................................................. 45
2.2.3. Hiện trạng sử dụng đất trên địa bàn huyện Thủy Nguyên năm 2013. ....56
2.2.4. Đánh giá chung về công tác quản lý , sử dụng đất trên địa bàn
huyện Thủy Nguyên. ............................................................................. 59
2.3.Kết quả công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất , quyền sở
hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên địa bàn huyện Thủy Nguyên
thành phố Hải Phòng . ............................................................................... 61
2.3.1. Trình tự ,thủ tục đăng ký và cấp GCN quyền sử dụng đất quyền sở
hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất lần đầu ................................. 61
2.3.2. Kết quả cấp GCN lần đầu cho các đối tượng sử dụng đất trên địa
bàn tính đến 31/12/2014. ....................................................................... 70
CHƯƠNG III. ĐÁNH GIÁ VÀ ĐỀ XUẤT NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG
TÁC CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU
NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN KHÁC GẮN LIỀN VỚI ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN
THỦY NGUYÊN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG .............................................. 88
3.1. Đánh giá tình hình cấp giấy chứng nhận trên địa bàn huyện Thủy
Nguyên ..................................................................................................... 88
3.1.1. Thuận lợi ..................................................................................... 88
3.1.2. Khó khăn ..................................................................................... 89
3.2. Đề xuất giải pháp ............................................................................... 89
3.2.1.Giải pháp về tăng cường công tác Quản lý Nhà nước về đất đai. .. 89
3.2.2. Giải pháp về hoàn thiện chính sách pháp luật về đất đai............... 90
3.2.3. Giải pháp về nguồn lực ................................................................ 90
3.2.4. Một số giải pháp khác .................................................................. 91
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 92
1. Kết luận ................................................................................................ 92
2. Kiến nghị .............................................................................................. 93
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Từ bao đời nay , con người luôn coi đất đai là nền tàng để xây dựng và
phát triển cuộc sống. Ngay từ khi mới xuất hiện , con người đã lấy đất đai là
nơi cư ngụ , sinh tồn và phát triển cho đến ngày nay . Bất kỳ mỗi quốc gia nào
đều có riêng một quỹ đất nhất định được giới hạn bởi biên giới quốc gia do
mẹ thiên nhiên ban tặng .
Đất đai là tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc
biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân
bố các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh và
quốc phòng. Đất đai là nguồn tài nguyên có hạn về số lượng, cố định về vị trí,
do vậy việc sử dụng đất phải tuân theo quy hoạch cụ thể và có sự quản lý hợp
lý.
Xuất phát từ tầm quan trọng của đất đai nên vấn đề quản lý, sử dụng
đất đang là một vấn đề được nhiều quốc gia quan tâm. Đặc biệt là ở Việt Nam
hiện nay, là một quốc gia "đất chật người đông", còn thiếu thốn về vật chất thì
vấn đề quản lý và sử dụng đất có hiệu quả là một vấn đề cần thiết. Nhà nước và
Chính phủ đang thi hành những chính sách đưa việc quản lý và sử dụng đất vào
quy chế chặt chẽ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức lại sản xuất trong cả
nước theo hướng XHCN. Không những thế Nhà nước đã xây dựng một hệ
thống chính sách đất đai nhằm tăng cường công tác hoạt động sử dụng đất
trên phạm vi cả nước. Thông qua Luật đất đai, quyền sở hữu Nhà nước về đất
đai được xác định duy nhất và thống nhất. Công tác đăng ký đất đai, cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất là một nội dung quan trọng trong các nội dung
quản lý Nhà nước về đất đai. Nó xác lập quyền và nghĩa vụ đối với người sử
dụng đất và là cơ sở để Nhà nước thực hiện công tác quản lý đất đai.
Thủy Nguyên là một huyện ngoại thành của thành phố Hải Phòng ,
nằm bên dòng sông Bạch Đằng lịch sử .Huyện có vị trí địa lý thuận lợi khi
1
phía Đông Bắc giáp tỉnh Quảng Ninh; phía Tây Nam giáp huyện An Dương
và nội thành Hải Phòng; phía Đông Nam là cửa biển Nam Triệu nên có khá
nhiều tiềm năng cho phát triển kinh tế - xã hội. Những năm gần đây , cùng với
quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa của cả nước thì nền kinh tế -xã hội của
huyện cũng đang từng ngày phát triển . Quá trình phát triển này đã làm thay
đổi các nhu cầu của con người , trong đó có nhu cầu sử dụng đất . Đồng thời ,
quá trình đô thị hóa đang diễn ra nhanh chóng và mạnh mẽ cũng dẫn đến sự
thay đổi đáng kể trong việc sử dụng đất , làm cho quỹ đất của huyện có nhiều
biến động . Những điều này đã tác động đến công tác quản lý và sử dụng đất
của huyện mà trong đó phải kể đến công tác đăng ký đất đai và cấp giấy
chứng nhận.
Từ thực tế trên và được sự cho phép của khoa Quản lý đất đai , trường
Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, dưới sự hướng dẫn trực tiếp Th.s
Phạm Thị Mai , tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Đánh giá thực trạng công tác
cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất , quyền sở hữu nhà ở và tài sản
khác gắn liền với đất trên địa bàn huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải
Phòng.”
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu : Thực trạng công tác cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất .
- Phạm vi nghiên cứu : Trên địa bàn huyện Thủy Nguyên, thành phố
Hải Phòng.
3. Mục đích và yêu cầu
3.1. Mục đích
- Tìm hiểu và nắm vững được những quy định của Luật đất đai đối với
công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
- Tìm hiểu công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở
hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất của huyện Thủy Nguyên – thành
2
phố Hải Phòng.
- Đánh giá được những thuận lợi và khó khăn trong công tác cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất tại huyện Thủy Nguyên.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh công tác cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất
trên địa bàn huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng .
- Tiếp xúc được với công việc thực tế để học hỏi và củng cố kiến thức
đã được học tại trường.
3.2. Yêu cầu
- Nắm được hệ thống các văn bản pháp luật đất đai và các văn bản liên quan .
- Nguồn tài liệu , số liệu điều tra thu thập phải có độ tin cậy , chính xác, phản
ánh khác quan , trung thực tình hình thực hiện công tác của địa phương.
- Phân tích đầy đủ , chính xác số liệu thu thập được về tình hình thực
hiện công tác của địa phương.
- Các kiến nghị, đề xuất phải có tính khả thi , phù hợp với điều kiện
địa phương .
4. Nội dung nghiên cứu
- Cơ sở lý luận, cơ sở khoa học và cơ sở thực tiễn của công tác đăng
ký đất đai, cấp giáy chứng nhận quyền sử dụng đất .
- Tìm hiểu và đánh giá về đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội
của huyện Thủy Nguyên .
- Đánh giá tình hình quản lý và sử dụng đất trên địa bàn huyện Thủy
Nguyên.
- Đánh giá kết quả cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn
huyện Thủy Nguyên.
- Đưa ra được những tồn tại và nguyên nhân trong công tác cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện Thủy Nguyên.
3
- Đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm đẩy nhanh công tác đăng ký
đất đai , cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất .
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra, thu thập số liệu, tài liệu : thông qua các tài liệu
của phòng Tài nguyên và Môi trường về điều kiện tự nhiên , kinh tế - xã hội,
số liệu đăng ký đất đai và cấp giấy chứng nhận.
- Phương pháp thống kê: Tiến hành thống kê toàn bộ số liệu, tài liệu có
liên quan đến đề tài dưới dạng biểu mẫu, danh sách, giúp cho việc nghiên cứu
thuận lợi .
- Phương pháp phân tích, đánh giá tổng hợp : từ các số liệu thu thập
được tiến hành phân tích các mối liên hệ có liên quan đến đăng kí đất đai và
cấp giấy chứng nhận , từ đó đưa ra được các đánh giá chính xác về tình hình
đăng kí đất đai và cấp giấy chứng nhận tại địa phương.
- Phương pháp so sánh: so sánh giữa lý thuyết và thực tiễn, giữa yêu cầu đặt
ra của đề tài và điều kiện cụ thể của địa phương trong quá trình thực hiện đánh giá
công tác đăng ký đất đai và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
- Phương pháp chuyên gia: mời các cán bộ chuyên môn giỏi, có nhiều
kinh nghiệm tham gia đóng góp và báo cáo thông qua việc xin ý kiến trực tiếp
để có được nhận định, đánh giá, đề xuất đúng hướng.
6. Cấu trúc đề tài
Ngoài phần Mở Đầu , Kết Luận và Kiến Nghị thì đề tài gồm 3 chương :
- Chương I : Tổng quan các vấn đề nghiên cứu
- Chương II : Thực trạng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất,
quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên địa bàn huyện Thủy
Nguyên, thành phố Hải Phòng
- Chương III : Đánh giá và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả
công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất , quyền sở hữu nhà ở và tài sản
khác gắn liền với đất trên địa bàn huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng .
4