LUẬN văn THẠC sĩ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG đội NGŨ GIẢNG VIÊN ở các TRUNG tâm GIÁO dục QUỐC PHÒNG, AN NINH TRÊN địa bàn hà nội HIỆN NAY

BẢNG CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết đầy đủ
Chủ nghĩa xã hội
Đội ngũ giảng viên
Giáo dục và đào tạo
Nghiên cứu khoa học

Chữ viết tắt
CNXH
ĐNGV
GD&ĐT
NCKH

Nhà xuất bản
Quân đội nhân dân Việt Nam

Nxb
QĐNDVN

Quốc phòng và An ninh
Sỹ quan Quân đội
Xã hội chủ nghĩa

QP&AN
SQQĐ
XHCN

1


MỤC LỤC

Trang
MỞ ĐẦU

3

Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC
TIỄN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG
VIÊN Ở CÁC TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC
PHÒNG VÀ AN NINH TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI
1.1.

11

Những vấn đề cơ bản về chất lượng đội ngũ giảng viên và
nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở các trung tâm giáo
dục quốc phòng và an ninh trên địa bàn Hà Nội

1.2.

11

Thực trạng, nguyên nhân và kinh nghiệm nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng
và an ninh trên địa bàn Hà Nội

36

Chương 2 YÊU CẦU VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CƠ BẢN NÂNG
CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN Ở CÁC
TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN

NINH TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI GIAI ĐOẠN HIỆN
NAY
2.1.

53

Sự phát triển của tình hình nhiệm vụ và những yêu cầu nâng
cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở các trung tâm giáo dục
quốc phòng và an ninh trên địa bàn Hà Nội giai đoạn hiện
nay hiện nay

2.2.

53

Những giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên
ở các trung tâm giáo dục giáo dục quốc phòng và an trên địa bàn
Hà Nội giai đoạn hiện nay

58

KẾT LUẬN

84

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

86

PHỤ LỤC

92

2


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo của đất nước, đội ngũ giảng viên ở
các trường đại học có vị trí đặc biệt quan trọng, giữ vai trò quyết định trong
việc đảm bảo chất lượng giáo dục. Chất lượng đội ngũ giảng viên là yếu tố
trực tiếp góp phần tạo nên chất lượng giáo dục và đào tạo. Vì vậy, nâng cao
chất lượng đội ngũ giảng viên ở các trường đại học hiện nay là yêu cầu cơ
bản, mang ý nghĩa chiến lược trong quá trình đổi mới căn bản, toàn diện nền
giáo dục và đào tạo ở nước ta trong thời kỳ mới.
Đội ngũ giảng viên ở các trung tâm giáo dục QP&AN thuộc trường đại
học trên địa bàn Hà Nội là một bộ phận trong đội ngũ giảng viên của các
trường đại học, có nhiệm vụ giảng dạy và bồi dưỡng kiến thức QP&AN cho
sinh viên các trường đại học và cao đẳng, góp phần nâng cao nhận thức, trách
nhiệm, hoàn thiện nhân cách của sinh viên - thế hệ trẻ tương lai của đất nước
trong thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ
Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Chất lượng giảng dạy Bộ môn giáo dục QP&AN ở
các trung tâm giáo dục QP&AN thuộc trường đại học phụ thuộc rất lớn vào
chất lượng của ĐNGV giáo dục QP&AN.
Nhận thức rõ vị trí, vai trò tầm quan trọng của đội ngũ giảng viên ở các
trung tâm giáo dục QP&AN; những năm vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo
cùng với Bộ Quốc phòng, trực tiếp là các quân chủng, binh chủng, nhà trường
trong Quân đội, Bộ Tư lệnh thành phố Hà Nội đã kết hợp chặt chẽ với Đảng
ủy, Ban Giám hiệu các trường đại học có trung tâm giáo dục QP&AN, đầu tư
xây dựng đội ngũ giảng viên giáo dục QP&AN có nhiều chuyển biến tích cực,

chất lượng đội ngũ giảng viên giáo dục QP&AN từng bước được nâng lên,
đáp ứng ngày càng tốt hơn mục tiêu, yêu cầu giáo dục, đào tạo và bồi dưỡng
kiến thức QP&AN cho sinh viên các trường cao đẳng và đại học trên địa bàn
thành phố Hà Nội.
3


Tuy nhiên, trước những yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ giáo dục
QP&AN, chất lượng ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN thuộc trường
đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập, có
mặt chưa thực sự ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ giáo dục QP&AN hiện
nay. Năng lực toàn diện của một bộ phận giảng viên chưa ngang tầm với sự
phát triển của tình hình, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục, đào tạo và chất
lượng, hiệu quả giáo dục QP&AN cho thế hệ trẻ.
Trong thời kỳ mới, để thực hiện thắng lợi mục tiêu bảo vệ Tổ quốc
XHCN đòi hỏi ý thức, trách nhiệm của công dân nói chung, sinh viên nói
riêng đối với nhiệm vụ QP&AN rất cao. Thực tiễn nhiệm vụ giáo dục
QP&AN cho sinh viên của các trường đại học và các trung tâm giáo dục
QP&AN thuộc trường đại học trên địa bàn Hà Nội đặt ra yêu cầu phải thực
hiện chuẩn hóa đội ngũ giảng viên theo Luật Giáo dục đại học, nâng cao chất
lượng đội ngũ giảng viên giáo dục QP&AN ngang tầm nhiệm vụ. Vì vậy, việc
nghiên cứu vấn đề Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở các trung tâm
giáo dục quốc phòng và an ninh trên địa bàn Hà Nội giai đoạn hiện nay là
vấn đề có ý nghĩa cấp thiết về lí luận và thực tiễn.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Giáo dục QP&AN là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược trong sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN, được pháp luật Nhà nước quy định.
Những năm vừa qua, đã có nhiều công trình nghiên cứu, nhiều bài viết của
cán bộ lãnh đạo, các nhà khoa học trong và ngoài quân đội tiếp cận từ những
góc độ, cấp độ khác nhau bàn về giáo dục QP&AN, xây dựng đội ngũ giảng

viên giáo dục QP&AN mà luận văn có thể tham khảo, kế thừa, tiêu biểu là:
* Các đề tài khoa học, luận án, luận văn.
Viện Khoa học Xã hội Nhân văn quân sự (2001), Công tác giáo dục
quốc phòng và an ninh ở các trường trung học phổ thông thuộc tỉnh Hà Tây
hiện nay, đề tài khoa học cấp Viện, mã số KH.B4.02, Hà Nội 2001. Đề tài đã
4


làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về công tác giáo dục quốc phòng và an
ninh ở các trường Trung học phổ thông thuộc tỉnh Hà Tây; đánh giá thực trạng
công tác giáo dục QP&AN cho học sinh ở các trường Trung học phổ thông
thuộc tỉnh Hà Tây; trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp cơ bản nâng cao
chất lượng giáo dục QP&AN cho học sinh ở các trường Trung học phổ thông
thuộc tỉnh Hà Tây hiện nay.
Đại tá, tiến sĩ Phạm Xuân Hảo (2002), Giáo dục QP&AN cho sinh viên
đại học hiện nay, chuyên đề khoa học cấp Viện Khoa học Xã hội Nhân văn
quân sự. Tác giả bước đầu đã luận giải làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về
giáo dục QP&AN cho sinh viên đại học và đề xuất một số giải pháp nâng cao
chất lượng giáo dục QP&AN cho sinh viên các trường đại học hiện nay.
Đề tài khoa học cấp Nhà nước (2006), Đổi mới giáo dục quốc phòng và
an ninh trong hệ thống giáo dục quốc gia, do Trung tướng, PGS, TS. Lê Minh
Vụ làm chủ nhiệm. Đề tài đã phân tích luận giải, làm rõ về vị trí, vai trò giáo
dục QP&AN trong hệ thống giáo dục quốc gia; xây dựng khái niệm, phân tích
làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về giáo dục QP&AN, đổi mới giáo dục
QP&AN trong hệ thống giáo dục quốc gia. Nghiên cứu, khảo sát đánh giá
thực trạng công tác giáo dục QP&AN ở các nhà trường, tìm ra nguyên nhân
của những thành tựu đạt được và những hạn chế bất cập, chỉ rõ những vấn đề
đặt ra đối với đổi mới giáo dục QP&AN trong hệ thống giáo dục quốc gia.
Trên cơ sở đó, xác định phương hướng, yêu cầu, xây dựng hệ thống các nhóm
giải pháp đồng bộ, toàn diện nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, bồi dưỡng

kiến thức QP&AN cho học sinh, sinh viên trong hệ thống giáo dục quốc gia.
Kiến nghị với Đảng, Nhà nước, Bộ Gi áo dục và Đào tạo, Bộ Quốc phòng và
các bộ, ngành về những vấn đề liên quan đến đổi mới giáo dục QP&AN trong
hệ thống giáo dục quốc gia ở nước ta hiện nay.
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 (2010), “Những giải pháp nâng
cao chất lượng đào tạo giáo viên giáo dục quốc phòng - an ninh trong giai
5


đoạn hiện nay”, do Phan Xuân Dũng - Chủ nhiệm đề tài. Đề tài đã đi sâu luận
giải rõ chất lượng đào tạo giáo viên GDQP-AN; đánh giá thực trạng ưu điểm,
hạn chế chất lượng đào tạo giáo viên GDQP-AN, chỉ ra nguyên nhân, rút ra
kinh nghiệm bước đầu nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên GDQP-AN; trên
cơ sở đó xác định yêu cầu và đề xuất những giải pháp chủ yếu nâng cao chất
lượng đào tạo giáo viên GDQP-AN trong giai đoạn hiện nay.
Đề tài khoa học cấp Học viện Chính trị (2010), Nâng cao chất lượng
giáo dục quốc phòng cho sinh viên trên địa bàn Hà Nội giai đoạn hiện nay
hiện nay, do Đại tá, Tiến sĩ Phạm Gia Cư làm chủ nhiệm. Đề tài đã phân tích
làm rõ vị trí vai trò của công tác giáo dục QP&AN hiện nay cũng như thực
trạng giáo dục QP&AN cho sinh viên, trên cơ sở đó kiến nghị các giải pháp
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục QP&AN cho sinh viên trên địa bàn Hà
Nội giai đoạn hiện nay.
Trịnh Xuân Ngọc (2012), Phát triển đội ngũ giảng viên giáo dục quốc
phòng - an ninh thuộc cơ sở giáo dục đại học trên địa bàn thành phố Hà Nội
giai đoạn hiện nay, Luận văn cao học, Học viện Quản lý giáo dục, Hà Nội 2012.
Trong đề tài luận văn, tác giả đã luận giải làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về
đội ngũ giảng viên GDQP-AN và phát triển đội ngũ giảng viên GDQP-AN ở các
cơ sở giáo dục quốc phòng thuộc địa bàn thành phố Hà Nội; đánh giá thực trạng
phát triển đội ngũ giảng viên GDQP-AN ở các cơ sở giáo dục đại học trên địa
bàn thành phố Hà Nội; đề xuất phương hướng, yêu cầu và giải pháp phát triển

đội ngũ giảng viên GDQP-AN ở các cơ sở giáo dục đại học trên địa bàn thành
phố Hà Nội giai đoạn hiện nay.
Đề tài khoa học cấp ngành Tổng cục Chính trị (2013), Nghiên cứu giải
pháp nâng cao chất lượng bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh cho đối
tượng 2 tại Học viện Chính trị hiện nay, do Đại tá, tiến sĩ Nguyễn Văn Bạo
làm chủ nhiệm. Tác giả đã phân tích làm rõ vị trí vai trò của công tác giáo
dục, bồi dưỡng kiến thức QP&AN hiện nay và những vấn đề cơ bản về lý luận
6


nâng cao chất lượng bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh cho đối tượng 2
ở Học viện Chính trị; đánh giá thực trạng bồi dưỡng kiến thức QP&AN cho
đối tượng 2 tại Học viện Chính trị; trên cơ sở đó đưa ra các nhóm giải pháp
nâng cao chất lượng bồi dưỡng kiến thức QP&AN cho đối tượng 2 tại Học
viện Chính trị hiện nay.
* Các bài báo khoa học.
Phan Ngọc Diễn (2000), Giáo dục QP&AN cho thế hệ trẻ trong các
nhà trường - những vấn đề lưu tâm, Tạp chí quốc phòng toàn dân, tháng
02/2000; Lê Doãn Thuật (2002), Giáo dục QP&AN trong các trường đại học
và cao đẳng - bốn vấn đề bức xúc cần tháo gỡ từ cơ sở, Tạp chí quốc phòng
toàn dân, tháng 01/2002; Trung tướng Phùng Khắc Đăng (2003), Tăng cường
hơn nữa công tác giáo dục quốc phòng toàn dân trước tình hình mới, Tạp chí
quốc phòng toàn dân, tháng 12/2003; Nguyễn Mạnh Dũng (2006), Một số
giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng giáo dục QP&AN trong các bộ, ban,
ngành hiện nay, Tạp chí quốc phòng toàn dân, tháng 9/2006; Đại tá Trần Đình
Đích (2006), Một số vấn đề về đổi mới chương trình, nội dung giáo dục
QP&AN hiện nay, Tạp chí quốc phòng toàn dân, tháng 10/2006. Nguyễn
Thiện Minh (2014), Đẩy mạnh công tác giáo dục quốc phòng - an ninh cho
học sinh, sinh viên trong tình hình mới, Tạp chí Giáo dục, tháng 5/2014.
* Tài liệu tham khảo

Tài liệu tập huấn giảng viên giáo dục QP&AN của Bộ Giáo dục và Đào
tạo tháng 7/2014; Giáo trình Giáo dục quốc phòng - an ninh, Nhà xuất bản
Giáo dục Việt Nam, Hà Nội, năm 2014; Luật Giáo dục Quốc phòng và An
ninh, năm 2013. Đây là những tài liệu tham khảo có giá trị, đề tài luận văn có
thể kế thừa và phát triển. Ngoài những nội dung trang bị kiến thức về chuyên
môn cho đội ngũ giáo viên, giảng viên giáo dục QP&AN, tài liệu đề cập
những vấn đề cơ bản yêu cầu rèn luyện về phẩm chất, năng lực theo tiêu
chuẩn đội ngũ giảng viên giáo dục QP&AN trong giai đoạn hiện nay.
7


Các công trình khoa học đã công bố được tiếp cận dưới nhiều cấp độ,
góc độ khác nhau, song đều hướng vào làm rõ những vấn đề cơ bản về giáo
dục QP&AN trong hệ thống giáo dục quốc gia, các trường phổ thông, trường
đại học trên địa bàn Hà Tây (cũ) và Hà Nội, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng,
an ninh cho đối tượng 2 ở Học viện Chính trị. Đặc biệt là, một số công trình
gần đây đã đi sâu nghiên cứu về nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển
ĐNGV giáo dục QP&AN ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Các công
trình đã có những đóng góp nhất định về lý luận và thực tiễn về nâng cao chất
lượng giáo dục QP&AN, đào tạo và xây dựng ĐNGV giáo dục QP&AN. Đây
là nguồn tư liệu để tác giả tham khảo, nghiên cứu, kế thừa, vận dụng trong quá
trình thực hiện đề tài. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có công trình độc lập nào
đi sâu nghiên cứu một cách cơ bản, có hệ thống, chuyên sâu về nâng cao chất
lượng ĐNGV giáo dục QP&AN ở các Trung tâm giáo dục QP&AN trên địa
bàn Hà Nội dưới góc tiếp cận của chuyên ngành khoa học Xây dựng Đảng và
Chính quyền Nhà nước. Do vậy, đề tài luận văn là vấn đề nghiên cứu có tính
cấp thiết về lý luận và thực tiễn, không trùng lặp với các công trình khoa học
đã được nghiệm thu, công bố.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài luận văn
* Mục đích:

Trên cơ sở nghiên cứu làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận, thực tiễn
nâng cao chất lượng ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN, đề xuất những
giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng ĐNGV ở các trung tâm giáo dục
QP&AN trên địa bàn Hà Nội giai đoạn hiện nay.
* Nhiệm vụ
- Làm rõ những vấn đề cơ bản về chất lượng và nâng cao chất lượng
ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội.
- Đánh giá đúng thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân và rút ra những kinh
nghiệm nâng cao chất lượng ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN trên
địa bàn Hà Nội.
8


- Xác định yêu cầu và đề xuất những giải pháp cơ bản nâng cao chất
lượng ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội trong
giai đoạn hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài luận văn
* Đối tượng nghiên cứu:
Nâng cao chất lượng ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN trên địa
bàn Hà Nội.
* Phạm vi nghiên cứu:
Luận văn tập trung nghiên cứu những vấn đề cơ bản về chất lượng và
nâng cao chất lượng ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn
Hà Nội trong giai đoạn hiện nay.
Tiến hành nghiên cứu, khảo sát thực tế, thu thập thông tin, điều tra xã
hội học tại các trung tâm giáo dục QP&AN thuộc các trường đại học trên địa
bàn Hà Nội. Các số liệu, tư liệu, điều tra khảo sát tính từ năm 2010 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
* Cơ sở lý luận
Là hệ thống những quan điểm, nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng, pháp luật của

Nhà nước về giáo dục và đào tạo, giáo dục quốc phòng - an ninh; về cán bộ và
công tác cán bộ; về xây dựng ĐNGC ở các trường đại học.
* Cơ sở thực tiễn
Thực tiễn công tác đào tạo ĐNGV, nâng cao chất lượng ĐNGV giáo
dục QP&AN ở các trường đại học, các trung tâm giáo dục QP&AN trên địa
bàn Hà Nội. Các báo cáo tổng kết công tác đảng, công tác chính trị ở các trung
tâm giáo dục QP&AN và các số liệu, tư liệu khảo sát của tác giả luận văn.
* Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, đề tài sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu chuyên ngành,
9


liên ngành của khoa học xã hội và nhân văn. Trong đó, chú trọng các phương
pháp: phân tích - tổng hợp, phương pháp lôgích - lịch sử, tổng kết thực tiễn,
điều tra khảo sát và phương pháp chuyên gia.
6. Ý nghĩa của đề tài
Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần cung cấp thêm những luận
cứ khoa học cho cấp ủy, cán bộ chủ trì các cấp và các cơ quan chức năng
thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Quốc phòng, trực tiếp là Đảng ủy, Ban
Giám hiệu trường đại học, cấp ủy, càn bộ chủ trì các trung tâm giáo dục
QP&AN trên địa bàn Hà Nội lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng ĐNGV ở
các trung tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội giai đoạn hiện nay.
Đề tài có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy
bộ môn giáo dục QP&AN ở các nhà trường, các trung tâm giáo dục QP&AN
được giao nhiệm vụ đào tạo giảng viên, giảng viên giáo dục QP&AN.
7. Kết cấu của đề tài
Bao gồm phần mở đầu, 2 chương (4 tiết), kết luận, danh mục tài liệu
tham khảo và phụ lục.

10


Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN Ở CÁC TRUNG TÂM
GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI
1.1. Những vấn đề cơ bản về chất lượng đội ngũ giảng viên và nâng cao
chất lượng đội ngũ giảng viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an
ninh trên địa bàn Hà Nội

1.1.1. Đội ngũ giảng viên và chất lượng đội ngũ giảng viên ở các
trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh trên địa bàn Hà Nội
* Các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh trên địa bàn Hà
Nội
Các trung tâm giáo dục QP&AN trực thuộc trường đại học trên địa bàn
Hà Nội, nằm trong hệ thống các nhà trường đại học thuộc Bộ GD&ĐT quản
lý. Đây là cơ sở giáo dục QP&AN cho sinh viên các trường đại học, cao đẳng
theo phân luồng và đào tạo giảng viên giáo dục QP&AN. Trung tâm giáo dục
QP&AN có nhiệm vụ giảng dạy môn học giáo dục QP&AN cho sinh viên
theo phân luồng của Bộ GD&ĐT và theo các chương trình đào tạo quy định,
nhằm trang bị cho sinh viên những kiến thức cần thiết về QP&AN như: xây
dựng nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân; xây dựng lực lượng vũ
trang nhân dân; nghệ thuật quân sự; kỹ thuật và chiến thuật quân sự; phòng
chống “diễn biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ; bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biên
giới quốc gia; phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội; xây dựng phong trào
toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; rèn luyện, bồi dưỡng các phẩm chất đạo đức
cách mạng, góp phần hoàn thiện nhân cách, nếp sống tập thể và tác phong
công tác của sinh viên.
Ngoài ra, trung tâm giáo dục QP&AN còn có nhiệm vụ phối hợp với

Trường Quân sự, Bộ tư lệnh Thủ đô Hà Nội bồi dưỡng kiến thức QP&AN cho

11


cán bộ, giảng viên của nhà trường thuộc các đối tượng 3, 4 và tương đương;
thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu khoa học trên lĩnh vực quốc phòng và an ninh.
Hiện tại, trên địa bàn Hà Nội có các trung tâm giáo dục QP&AN, đó là:
Trung tâm Giáo dục QP&AN Hà Nội 1 (thuộc Trường Đại học Sư phạm Thể
dục Thể thao Hà Nội), Trung tâm Giáo dục QP&AN Hà Nội 2 (thuộc Trường
Đại học Sư phạm Hà Nội 2) và Trung tâm Giáo dục QP&AN (thuộc Đại học
Quốc gia Hà Nội). Theo quyết định số 412/QĐ-TTg, ngày 10 tháng 4 năm
2012 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt quy hoạch hệ thống trung tâm giáo
dục QP&AN giai đoạn 2011 đến 2015, các trung tâm tiếp tục mở rộng quy
mô, bảo đảm kiên cố hệ thống giảng đường, phòng học chuyên dùng, thao
trường, bãi tập, ký túc xá, nhà ăn… đáp ứng yêu cầu học tập và rèn luyện của
sinh viên tại các trung tâm.
Hằng năm, mỗi trung tâm phải bảo đảm giáo dục QP&AN cho khoảng
15.000 sinh viên các trường đại học và cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà
Nội thuộc các trường đại học chưa có khoa giáo dục quốc phòng và an ninh.
Song, thực tế hiện nay, do lưu lượng sinh viên các trường đại học, cao đẳng
trên địa bàn Hà Nội quá lớn nên các trung tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn
Hà Nội đã vượt trên 20.000 sinh viên/năm.
SƠ ĐỒ
Hệ thống tổ chức và điều hành của trung tâm giáo dục quốc phòng
và an ninh trên địa bàn Hà Nội

12

* Đội ngũ giảng viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an
ninh trên địa bàn Hà Nội
Quan niệm về đội ngũ giảng viên ở các trung tâm giáo dục quốc
phòng và an ninh
Theo Đại từ điển Tiếng Việt, "Giảng viên: 1. Người giảng dạy tại
trường đại học hay lớp huấn luyện cán bộ; 2. Chức danh công chức giảng dạy
thấp nhất trong đại học” [59, tr.731]. Như vậy, hiểu chung nhất, giảng viên là
người giảng dạy trong các trường đại học, là chức danh thấp nhất của đội ngũ
giảng viên trong trường đại học. Chỉ có những người giảng dạy trong trường
đại học mới được gọi theo chức danh là giảng viên, những người giảng dạy ở
bậc học thấp hơn như: trường trung cấp, trường kỹ thuật, trường dạy nghề, các
trường từ mẫu giáo, tiểu học đến trung học phổ thông… đều không được gọi
là giảng viên.
Theo Nghị định số 165/2003/NĐ-CP ngày 22 tháng 12 năm 2003 của
Chính phủ về biệt phái SQQĐ nhân dân Việt Nam, thì những người làm công
tác giáo dục QP&AN tại các trung tâm giáo dục QP&AN thuộc trường đại
học quản lý là những SQQĐ biệt phái, được cử đến từ các đơn vị, nhà trường
trong Quân đội.
Căn cứ vào quyết định số 01/QĐ-QP ngày 03/1/1997 của Bộ trưởng Bộ
Quốc phòng về ban hành tiêu chuẩn và quy chế xét công nhận chức danh của
ngành chuyên môn kĩ thuật, nghiệp vụ trong quân đội, thì người làm công tác
giảng dạy ở các trung tâm giáo dục QP&AN thuộc các trường đại học quản lý
có chức danh là giảng viên.
Theo phân định của Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam, thì sĩ
quan quân đội phân thành 5 nhóm ngành chính: “1. Sĩ quan chỉ huy, tham mưu:
2. Sĩ quan chính trị; 3. Sĩ quan hậu cần; 4. Sĩ quan kĩ thuật; 5. Sĩ quan chuyên
môn khác”. Căn cứ vào kết cấu chương trình đào tạo của bộ môn giáo dục
QP&AN, đội ngũ giảng viên ở các trung tâm là sĩ quan đủ 5 nhóm trên.
Thực tế hiện nay, ở các trung tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà
Nội, ĐNGV giáo dục QP&AN chủ yếu thuộc 2 nhóm chính, đó là sĩ quan

13


chính trị và sĩ quan chỉ huy, tham mưu. Vì vậy, ở các trung tâm giáo dục
QP&AN việc phân định sĩ quan theo nhóm ngành chỉ mang tính tương đối.
Từ cách tiếp cận luận giải trên, có thể quan niệm: ĐNGV ở các trung
tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội là những sĩ quan Quân đội nhân
dân Việt Nam được biệt phái đến từ các đơn vị, nhà trường trong quân đội, là
lực lượng nòng cốt trực tiếp thực hiện nhiệm vụ giáo dục, NCKH về lĩnh vực
QP&AN, quyết định chất lượng giáo dục đào tạo, NCKH về QP&AN và xây
dựng các trung tâm giáo dục QP&AN vững mạnh toàn diện.
* Đặc điểm đội ngũ giảng viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng
và an ninh trên địa bàn Hà Nội
Một là, ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà nội
là những sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam được biệt phái đến từ các đơn
vị, nhà trường trong quân đội, kiêm nhiệm giảng dạy nhiều nội dung khác
chuyên ngành được đào tạo.
Theo Nghị định số 165/2003/NĐ-CP ngày 22 tháng 12 năm 2003 của
Chính phủ về biệt phái SQQĐ nhân dân Việt Nam, ĐNGV ở các trung tâm
giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội hiện tại có 63 giảng viên là những sĩ
quan được đào tạo cơ bản từ các học viện, trường sĩ quan trong quân đội, do
Bộ Quốc phòng cử biệt phái chủ yếu từ Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội và Trường
Sĩ quan Lục quân 1. ĐNGV chủ yếu là sĩ quan chỉ huy tham mưu và sĩ quan
chính trị được đào tạo cơ bản theo phân ngành sĩ quan. Trong số 63 giảng
viên, có 22 giảng viên gốc là sỹ quan chính trị, 41 giảng viên là sỹ quan quân
sự và các ngành nghề chuyên môn khác; trong quá trình giảng dạy một số
giảng viên phải kiêm nhiệm những nội dung thuộc chuyên ngành khác. Đặc
biệt là những nội dung giảng dạy về lĩnh vực an ninh, do chưa có sĩ quan công
an biệt phái nên sĩ quan quân đội phải tập huấn và kiêm nhiệm giảng dạy.
Hai là, ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội

trình độ, năng lực, kinh nghiệm giảng dạy và trải nghiệm thực tiễn không
đồng đều, một số chưa được đào tạo cơ bản về nghiệp vụ sư phạm.
14


ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN do được biệt phái từ những
đơn vị, nhà trường khác nhau, nên những giảng viên biệt phái từ nhà trường
trong quân đội có năng lực chuyên môn, kinh nghiệm giảng dạy, nhưng hạn
chế trải nghiệm thực tiễn hoạt động quân sự. Ngược lại, những giảng viên
biệt phái từ các đơn vị thuộc Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội chủ yếu là sĩ quan
làm nhiệm vụ chỉ huy, quản lý ở các đơn vị, tuy được đào tạo cơ bản và có
thời gian giảng dạy nhất định, được trải nghiệm thực tiễn lãnh đạo, chỉ huy
bộ đội trong các hoạt động ở đơn vị, nhưng hạn chế về năng lực chuyên môn
giảng dạy, kỹ năng sư phạm, một số chưa được đào tạo cơ bản về nghiệp vụ
sư phạm. Cả hai nhóm giảng viên nêu trên đều có những hạn chế, bất cập
trong quá trình giảng dạy ở môi tường dân sự, bậc đại học. Qua điều tra,
khảo sát cho thấy ở 63 cán bộ giảng viên trước khi điều động về các trung
tâm có 38 người đã từng là giảng viên ở các học viện, nhà trường trong quân
đội, 15 người có thâm niên giảng dạy ít hơn 5 năm, 22 người từ 5 - 10 năm,
26 người trên 10 năm; trong số đó 45 giảng viên có bằng cử nhân, 7 giảng
viên có bằng thạc sĩ.
Ba là, ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội là
những SQQĐ thực hiện nhiệm vụ trong môi trường đặc thù, chịu chi phối của
đối tượng giáo dục - đào tạo trong nhà trường đại học.
Với nhiệm vụ chính trị trung tâm là giáo dục trang bị kiến thức
QP&AN cho sinh viên, đưa sinh viên vào học tập, rèn luyện trong môi trường
quân sự. Các hoạt động giảng dạy diễn ra trong môi trường quân sự, sinh viên
bên cạnh việc phấn đấu học tập, rèn luyện theo mục tiêu giáo dục đào tạo, còn
phải đáp ứng đòi hỏi chấp hành nghiêm ngặt về điều lệnh, kỷ luật quân sự.
Bên cạnh đó, nhiều nội dung giáo dục QP&AN và nhiều hoạt động diễn ra với

cường độ cao, đòi hỏi phải rèn luyện gian khổ, căng thẳng về tâm lý, thể lực.
Song, các lớp sinh viên về học tập tại trung tâm tuy có tư chất thông minh,
nhạy cảm, hăng hái, sáng tạo, nhưng thói quen tự giác chấp hành kỷ luật chưa
15


có, bản lĩnh rèn luyện trong môi trường quân sự với cường độ cao chưa có,
các quan hệ ứng xử trong môi trường tập thể quân sự còn bỡ ngỡ… Hoạt
động đó đòi hỏi người giảng viên giáo dục QP&AN vừa phải thực hiện chức
trách người thầy, vừa phải thực hiện chức trách của nhà quản lý đối với đối
tượng chưa hiểu biết đáng kể về quân sự, về nghĩa vụ người quân nhân.
Bốn là, ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN phần lớn có gia đình
sống trên địa bàn Hà Nội, mối quan hệ xã hội đa dạng, phong phú.
Thủ đô Hà Nội - trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá của cả nước; nơi có
nhiều trường đại học, cao đẳng nhất so với tất cả các tỉnh, thành phố khác.
Trong những năm qua, cùng với sự nỗ lực trực tiếp của ĐNGV; Bộ Giáo dục
và Đào tạo, Bộ Quốc phòng, cấp uỷ, ban giám hiệu các trường đại học có trung
tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội đã có nhiều cố gắng tạo điều kiện
ổn định cuộc sống hậu phương gia đình cho đội ngũ cán bộ giảng viên giáo dục
QP&AN. Đây là điều kiện thuận lợi để cho ĐNGV giáo dục QP&AN dành
nhiều thời gian tự học tập, tự nghiên cứu nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp
vụ… Tuy nhiên, do tác động từ những mặt trái của nền kinh tế thị trường, sự
phân hóa giàu nghèo, giữa cống hiến với hưởng thụ, chi phối không nhỏ đến
tâm tư tình cảm, đời sống vật chất, tinh thần của ĐNGV. Nếu ĐNGV không có
bản lĩnh chính trị vững vàng rễ nảy sinh tiêu cực, suy thoái về tư tưởng chính
trị, đạo đức, lối sống.
* Chức trách, nhiệm vụ của đội ngũ giảng viên ở các trung tâm giáo
dục quốc phòng và an ninh trên địa bàn Hà Nội
Giảng viên ở các trung tâm giáo dục QP&AN là nhữn nhà sư phạm,
hoạt động của giảng viên giáo dục QP &AN là lao động sư phạm ở ngành,

lĩnh vực đặc thù nhằm đào tạo con người với các giá trị xã hội theo ngành,
chuyên môn quy định. Giảng viên là chức danh nghề nghiệp lao động trong
trường đại học, thực hiện mục tiêu giáo dục - đào tạo của trường đại học. Do
đó, chức trách, nhiệm vụ của ĐNGV giáo dục QP&AN ở các trung tâm giáo
dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội được xác địnhnhư sau:
16


Chức trách của giảng viên giáo dục QP&AN ở các trung tâm giáo dục
QP&AN trên địa bàn Hà Nội. Là nhà lao động sư phạm truyền thụ kiến thức
cơ bản, kinh nghiệm chuyên môn, kỹ năng, kỹ xảo về lĩnh vực quốc phòng và
an ninh cho sinh viên; tiến hành nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn, góp
phần phát triển lý luận và ứng dụng vào quá trình giảng dạy, truyền thụ kiến
thức về quốc phòng và an ninh; tham gia công tác quản lý theo chức trách,
nhiệm vụ được giao, góp phần thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục và
đào tạo của trường đại học.
Nhiệm vụ cơ bản của giảng viên giáo dục QP&AN ở các trung tâm
giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội.
Trực tiếp giảng dạy, truyền thụ tri thức, kinh nghiệm về lĩnh vực
QP&AN cho sinh viên đại học và cao đẳng, hướng dẫn ôn luyện, viết khóa
luận, tiến hành kiểm tra, đánh giá kết quả học tập.
Tiến hành nghiên cứu khoa học về lĩnh vực QP&AN, ứng dụng vào
nâng cao chất lượng giảng dạy môn giáo dục QP&AN trong các trường đại
học và cao đẳng trên địa bàn Hà Nội.
Hướng dẫn sinh viên luyện tập, rèn luyện theo nội dung, yêu cầu của
môn học và theo mục tiêu, yêu cầu đào tạo của trường đại học, góp phần hoàn
thiện, phát triển nhân cách cho sinh viên.
Tham gia công tác quản lý sinh viên và các hoạt động quản lý khác theo
sự phân công của tổ chức.
Ngoài nhiệm vụ giảng dạy tại trung tâm, giảng viên giáo dục QP&AN

còn có nhiệm vụ tham gia bồi dưỡng kiến thức QP&AN cho đối tượng, 4 và 5
là cán bộ, giảng viên của nhà trường đại học.
* Vai trò đội ngũ giảng viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và
an ninh trên địa bàn Hà Nội
Từ chức năng, nhiệm vụ và thực tiễn xây dựng, trưởng thành của các
trung tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội có thể thấy, vai trò của
ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN như sau:
17


Một là, ĐNGV giáo dục QP&AN là lực lượng giữ vai trò trực tiếp
quyết định chất lượng giáo dục và NCKH về QP&AN của các trung tâm.
Nghị quyết Trung ương hai (khóa VIII) đã khẳng định: "Giáo viên là
nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và được xã hội tôn vinh" [27, tr.38].
Điều 15, Luật Giáo dục được Quốc hội khoá XI thông qua và ban hành năm
2005 đã xác định: "Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất
lượng giáo dục" [42, tr.15]. Như vậy, có thể thấy, mặc dù xác định mục tiêu
cao nhất của các trung tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội là chất
lượng giáo dục QP&AN cho sinh viên; chất lượng đó là kết quả tổng hợp
của nhiều yếu tố cả khách quan và chủ quan. Song, suy cho cùng, chất
lượng giáo dục QP&AN cho sinh viên ở các trung tâm giáo dục QP&AN
trên địa bàn Hà Nội là sản phẩm trực tiếp của ĐNGV ở trung tâm.
Mặc dù, hiện nay các phương tiện dạy học phát triển hiện đại, cơ sở vật
chất kỹ thuật được trang bị đầy đủ hơn so với trước, nhưng không thể thay thế
được vai trò to lớn của người giảng viên đối với sự nghiệp GD&ĐT của các
trung tâm giáo dục QP&AN. Người giảng viên không chỉ "dạy nghề" mà còn
"dạy người" theo đúng mục tiêu, yêu cầu giáo dục QP&AN đã xác định.
ĐNGV giáo dục QP&AN là lực lượng cơ bản của trung tâm; vì vậy, chất
lượng ĐNGV cao hay thấp ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giáo dục
QP&AN cho sinh viên.

Hai là, ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội
có vai trò quan trọng trong quản lý, giáo dục, rèn luyện nâng cao nhận thức,
trách nhiệm, khả năng thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh của sinh viên.
Thông qua việc tổ chức học tập, rèn luyện - “tập làm người chiến sĩ” tại
trung tâm giáo dục QP&AN một cách chuyên nghiệp, khoa học; công tác
quản lí, giáo dục, rèn luyện nâng cao phẩm chất và tác phong “người lính”
18


cho sinh viên được chú trọng và đi vào nền nếp hàng ngày. ĐNGV giáo dục
QP&AN giữ vai trò rất quan trọng trong giáo dục phẩm chất, nhân cách cho
sinh viên thông qua quá trình tổ chức hoạt động thường xuyên và mối quan hệ
giữa dạy và học, góp phần xây dựng cho sinh viên thế giới quan khoa học,
niềm tin cộng sản chủ nghĩa và các phẩm chất khác nhằm bảo đảm người học
phát triển toàn diện cả phẩm chất, năng lực theo mục tiêu, yêu cầu đào tạo của
trường đại học đã xác định.
ĐNGV giáo dục QP&AN chịu trách nhiệm trực tiếp bồi dưỡng cho sinh
viên về phẩm chất, đạo đức, lối sống, trang bị một khối lượng kiến thức rất
lớn về QP&AN để học viên đảm nhiệm tốt chức trách nhiệm vụ sau khi ra
trường. Thông qua các hoạt động dạy học và giáo dục kết hợp với định hướng
dẫn dắt việc tìm tòi nghiên cứu khoa học về QP&AN, ĐNGV giáo dục
QP&AN còn có vai trò quan trọng phát triển năng lực trí tuệ, tư duy lý luận
quân sự, quốc phòng cho sinh viên, giúp họ có khả năng sáng tạo, linh hoạt
trong quá trình học tập tu dưỡng rèn luyện cũng như kinh nghiệm thích nghi
với những điều kiện và tình huống khác nhau trong thực tiễn hoạt động quân
sự quốc phòng bảo vệ Tổ quốc.
Ba là, ĐNGV giáo dục QP&AN giữ vai trò to lớn trong xây dựng chi
bộ, đảng bộ ở trung tâm giáo dục QP&AN, xây dựng đảng bộ nhà trường đại
học trong sạch vững mạnh; xây dựng trung tâm và xây dựng nhà trường đại
học chính qui, tiên tiến, mẫu mực.

Theo cơ cấu tổ chức đảng, ở các trung tâm giáo dục QP&AN thành lập
các chi bộ cơ sở trực thuộc đảng bộ trường đại học. Qua khảo sát thực tế có
100% giảng viên giáo dục QP&AN là đảng viên nên ĐNGV giáo dục
QP&AN là lực lượng có vai trò và uy tín rất lớn trong đảng bộ nhà trường,
ảnh hưởng trực tiếp đến xây dựng chi bộ ở các trung tâm giáo dục QP&AN
thuộc trường đại học, tác động ành hưởng đến việc rèn luyện, tu dưỡng phẩm
chất đạo đức, lối sống, hoàn thiện nhân cách của sinh viên.
19


ĐNGV giáo dục QP&AN là những người trực tiếp quán triệt và thực
hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng, của cấp trên và của chi bộ; là lực
lượng chủ yếu tham gia các ý kiến có chất lượng vào xây dựng nghị quyết của
chi bộ, đảng bộ trong các kỳ đại hội đảng. Kết quả xây dựng chi bộ, đảng bộ
trong sạch vững mạnh một phần phụ thuộc vào chất lượng đảng viên và tổ
chức đảng ở các trung tâm giáo dục QP&AN. Với tính đảng, tính khoa học,
sự tận tâm, tận lực, trách nhiệm cao với nghề nghiệp, sự trong sáng về đạo
đức, lối sống, ĐNGV giáo dục QP&AN là tấm gương sáng có tính giáo dục,
thuyết phục cao với các đảng viên khác trong toàn đảng bộ trường đại học.
ĐNGV giáo dục QP&AN không chỉ là đối tượng xây dựng mà còn là chủ thể
trực tiếp xây dựng các phòng, khoa, ban trong trung tâm giáo dục QP&AN,
xây dựng nhà trường vững mạnh toàn diện, đặt ra cho các cấp uỷ đảng cần
phải quan tâm hơn nữa đến công tác xây dựng ĐNGV giáo dục QP&AN ở các
trung tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội.
Bốn là, ĐNGV giáo dục QP&AN có vai trò quan trọng trong nghiên
cứu đổi mới, hoàn thiện nội dung, chương trình giáo dục QP&AN nói chung,
cho học sinh viên nói riêng.
Luật giáo dục QP&AN xác định “Giáo dục quốc phòng và an ninh
trong trường cao đẳng nghề, cơ sở giáo dục đại học là môn học chính khóa”.
Môn học QP&AN so với nhiều môn học chính khóa khác trong các nhà

trường là môn học mới, thực tiễn môn học cho thấy có nhiều vấn đề về nội
dung, chương trình môn học này cần tiếp tục đổi mới hoàn thiện.
Ngoài nhiệm vụ là những người trực tiếp giảng dạy môn học QP&AN
cho sinh viên, cho các đối tượng, ĐNGV ở các trung tâm còn có nhiệm vụ
nghiên cứu khoa học, nhất là những vấn đề liên quan đến xây dựng nền quốc
phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân trong giai đoạn hiện nay. Thông qua
quá trình thực hiện nhiêm vụ đó ĐNGV là những sớm phát hiện ra nhất những
vấn đề cần tiếp nghiên cứu hoàn thiện, đổi mới nội dung chương trình bồi
dưỡng, giáo dục QP&AN cho các đối tượng, nhất là cho sinh viên.
20


* Những yêu cầu cơ bản đối với đội ngũ giảng viên ở các trung tâm
giáo dục quốc phòng và an ninh trên địa bàn Hà Nội
Một là, yêu cầu về phẩm chất. Đội ĐNGV ở các trung tâm giáo dục
QP&AN phải có phẩm chất chính trị, đạo đức và nghề nghiệp mẫu mực. Đây
là yêu cầu quan trọng nhất đối với chất lượng ĐNGV giáo dục QP&AN ở
trung tâm giáo dục QP&AN.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dạy cũng như học phải biết chú trọng cả
tài lẫn đức. Đức là đạo đức cách mạng. Đó là cái gốc, rất là quan trọng. Nếu
không có đạo đức cách mạng thì có tài cũng vô dụng” [45, tr.400]. Đạo đức là
cái gốc, là nền tảng của người cách mạng, người cán bộ, đảng viên phải có cả
đức và tài, trong đó, đức làm gốc. Đối với người giảng viên giáo dục QP&AN
thì đạo đức cách mạng càng cần phải được chú trọng hơn. Đây chính là cơ sở
nền tảng để mỗi giảng viên giáo dục QP&AN phấn đấu hoàn thiện mình, nâng
cao và phát triển năng lực để hoàn thành nhiệm vụ được giao và còn là một
tấm gương sáng để học viên noi theo.
Phẩm chất chính trị, đạo đức của ĐNGV giáo dục QP&AN được thể
hiện ở lòng nhiệt tình cách mạng, trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với
nhân dân và chế độ XHCN, có bản lĩnh chính trị vững vàng, luôn luôn tin

tưởng, nhất trí cao vào đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà
nước, nhiệm vụ của quân đội, đơn vị; có ý thức phấn đấu thực hiện thắng lợi
mục tiêu, lý tưởng của Đảng, nghị quyết của các cấp ủy đảng; sống có mục
tiêu, có lý tưởng, có ước mơ hoài bão, có kỷ luật; trung thực, lành mạnh; có
lòng nhân ái, khoan dung với mọi người; có tinh thần ham học hỏi, cầu tiến
bộ; có tinh thần trách nhiệm cao, say mê với nghề nghiệp dạy học; có tinh
thần đoàn kết, hợp tác trong giảng dạy và nghiên cứu khoa học; cần, kiệm,
liêm, chính, chí công, vô tư; trung thực thẳng thắn, không cục bộ bản vị,
không tham vọng cá nhân, không tham nhũng, kiên quyết đấu tranh chống
tham nhũng, không cơ hội và chống mọi biểu hiện cơ hội; kiên quyết đấu
21


tranh những quan điểm tư tưởng sai trái, những biểu hiện tiêu cực trong dạy
và học; phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ dạy học và nghiên cứu khoa học về
QP&AN. Đây là yêu cầu quan trọng nhất đối với chất lượng ĐNGV giáo dục
QP&AN ở các trung tâm giáo dục QP&AN trên địa bàn Hà Nội hiện nay.
Hai là, yêu cầu về trình độ, năng lực. ĐNGV giáo dục QP&AN ở trung
tâm giáo dục QP&AN phải có trình độ có kiến thức và năng lực toàn diện, có
khả năng tổng hợp và khái quát cao về quân sự quốc phòng, nhất là kiến thức
khoa học xã hội nhân văn về QP&AN; năng lực chuyên môn nghiệp vụ sư
phạm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Nếu có đức mà không có tài ví như ông
Bụt không làm hại gì, nhưng cũng không lợi gì cho loài người.” [47, tr.172].
Cùng với phẩm chất, năng lực là yếu tố cơ bản xây dựng con người phát triển
toàn diện, là phạm trù phản ánh sức mạnh và khả năng của con người, bao
gồm cả năng lực về tri thức và hoạt động thực tiễn, được biểu hiện ở trình độ
kiến thức và kỹ năng, kỹ xảo nghề nghiệp. Năng lực gắn liền với bản chất con
người là thước đo trình độ của con người trong quá trình tồn tại và phát triển.
Năng lực của con người càng hoàn thiện, càng phát triển thì trình độ của con

người càng cao.
Nhiệm vụ chính trị trung tâm của các trung tâm giáo dục QP&AN là
giáo dục QP&AN cho học sinh, sinh viên các trường đại học, cao đẳng, trung
cấp chuyên nghiệp theo phân luồng của Bộ GD&ĐT; tham mưu cho Đảng ủy,
Ban Giám hiệu Nhà trường về công tác quân sự địa phương, điều đó đòi hỏi
người giảng viên giáo dục QP&AN phải có trình độ năng lực toàn diện, có
khả năng tổng hợp khái quát cao. Phải có trình độ kiến thức lý luận chính trị,
quân sự, nắm vững và vận dụng sáng tạo quan điểm chủ nghĩa Mác - Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng vào xây dựng quân đội
nhân dân, xây dựng nền quốc phòng toàn dân và tiến hành chiến tranh nhân
dân. Có trình độ khoa học, nghệ thuật quân sự và những kiến thức cần thiết về
22


quản lý kinh tế, xã hội, pháp luật, có trình độ chuyên môn kỹ thuật nghiệp vụ
theo yêu cầu của từng chức danh giảng viên; có năng lực trí tuệ và năng lực
hoạt động thực tiễn; có tư duy sắc sảo, nhạy bén, đủ khả năng tham mưu cho
Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường về công tác quân sự, quốc phòng địa
phương, bồi dưỡng kiến thức QP&AN cho cán bộ, viên chức; có năng lực
giảng dạy, nghiên cứu khoa học về QP&AN. Biết làm việc một cách chủ
động, tích cực sáng tạo có hiệu quả, có độ tuổi và sức khoẻ phù hợp.
Ba là, về phương pháp, tác phong công tác. Phương pháp, tác phong
công tác của cán bộ là một trong những điều kiện cơ bản có ý nghĩa quyết
định trực tiếp đến kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ. Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã nói: “Nhưng, nếu mỗi cán bộ, mỗi đảng viên làm việc đúng hơn,
khéo hơn, thì thành tích của Đảng còn to tát hơn nữa” [45, tr.232,233].
Phương pháp, tác phong công tác là tổng thể các cách thức, biện pháp tiêu
biểu mà người giảng viên sử dụng để thực hiện nhiệm vụ; là sự biểu hiện về
phẩm chất và năng lực trong hoạt động thực tiễn hàng ngày của người giảng
viên. Yêu cầu đặt ra, người giảng viên phải có phong cách của một nhà giáo

gắn liền với phong cách nhà quân sự với tác phong khoa học, sâu sát, cụ thể tỉ
mỉ, dân chủ tập thể, giữ gìn đoàn kết thống nhất trong trung tâm, trong nhà
trường, có tín nhiệm với mọi cán bộ giảng viên và sinh viên.
Bốn là, yêu cầu về số lượng và cơ cấu. ĐNGV giáo dục QP&AN phải
có số lượng và cơ cấu phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của trung tâm giáo dục
QP&AN. Bởi vì, nếu số lượng và cơ cấu ĐNGV mất cân đối thì trung tâm
giáo dục QP&AN sẽ rất khó khăn trong thực hiện các nhiệm vụ được giao.
Về số lượng, phải bảo đảm đủ và có lực lượng dự trữ nhất định. Trước
hết, phải bảo đảm đủ giảng viên theo biên chế của từng khoa và bộ môn để
đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ giáo dục QP&AN. Đồng thời, phấn đấu có một lực
lượng dự trữ để có thể thay thế nhau đi học, thực hiện các nhiệm vụ đột xuất
của Trung tâm và đi bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ sư phạm. ĐNGV
23


ở các Trung tâm giáo dục QP&AN số lượng hợp lý còn đòi hỏi đội ngũ không
ùn tắc, nhưng cũng không được gây ra biến động quá lớn về nhân sự ĐNGV.
Vì vậy, cần phải kết hợp giữa việc tạo nguồn, tuyển chọn đưa vào đội ngũ,
đào tạo, bồi dưỡng, điều động sắp xếp, đề bạt bổ nhiệm và chuyển ra một
cách chặt chẽ, hợp lý.
Về cơ cấu, phải bảo đảm đồng bộ và hợp lý. Đây cũng là vấn đề đặt ra
với chất lượng ĐNGV ở các Trung tâm giáo dục QP&AN hiện nay. Do nhu
cầu biên chế ở các khoa, tổ bộ môn khác nhau, mỗi khoa, mỗi bộ môn có đặc
thù yêu cầu riêng đối với ĐNGV. Giải quyết cơ cấu đội ngũ phải rất cụ thể,
gắn với từng đối tượng, từng tập thể, do thực hiện nhiệm vụ biệt phái theo
thời hạn nên hàng năm thường có sự luân phiên ĐNGV. Điều này đòi hỏi
phải tính đến số lượng, cơ cấu không để gây sự hẫng hụt về số lượng và mất
cân đối về cơ cấu. Nhu cầu tổ chức biên chế luôn luôn đòi hỏi giải quyết vấn
đề số lượng và cơ cấu phù hợp. Hiện nay tình trạng mất cấn đối về tuổi
quân, tuổi đời, tuổi nghề ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục, đào

tạo và nghiên cứu khoa học của các Trung tâm giáo dục QP&AN. Vì vậy,
giải quyết cơ cấu đội ngũ phù hợp đòi hỏi phải đáp ứng được cơ cấu số
lượng giữa các phòng, khoa, ban trong toàn Trung tâm. Để ĐNGV giáo dục
QP&AN vận hành đồng bộ, nhịp nhàng cần giải quyết tốt mối quan hệ trong
cơ cấu về cấp bậc, tuổi quân, tuổi đời, tuổi nghề, trình độ học vấn, kinh
nghiệm chiến đấu, thực tiễn lãnh đạo, chỉ huy đơn vị… Một số yêu cầu cụ
thể như: về tuổi đời phải bảo đảm được bốn lớp: từ 50 tuổi trở lên = 1/4,
từ 40-50 = 1/4, từ 30 – 40 = 1/4 , và dưới 30 tuổi = 1/4; trình độ học vấn có
từ 20 - 25% sau đại học, trong đó, có từ 3 - 5% là tiến sĩ; cấp bậc quân hàm:
thượng tá trở lên = 20%, thiếu tá và trung tá = 30%; cấp úy = 50%, qua thực
tiễn lãnh đạo chỉ huy đơn vị từ cấp trung đội trở lên trên 100%. Giải quyết
tốt cơ cấu sẽ làm cho chất lượng ĐNGV đồng đều, phát huy được thế mạnh
của mỗi người và cả đội ngũ.
24


* Quan niệm và những yếu tố cấu thành chất lượng đội ngũ giảng
viên ở các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh trên địa bàn Hà Nội
Quan niệm về chất lượng ĐNGV ở các trung tâm giáo dục QP&AN
trên địa bàn Hà Nội:
Theo Đại từ điển Tiếng Việt: “Chất lượng:1. Cái làm nên phẩm chất giá
trị của con người, sự vật; 2.Cái tạo nên bản chất sự vật, làm cho sự vật này
khác với sự vật kia”[59, tr. 331]. Như vậy, bất cứ sự vật, hiện tượng nào trong
tự nhiên, xã hội đều có chất của nó. Chất của sự vật là tổng hợp những tính
quy định, những thuộc tính, những đặc điểm cấu trúc khách quan vốn có của
sự vật, hiện tượng, chỉ rõ nó là cái gì và làm cho nó khác với cái khác.
Chất lượng của sự vật, hiện tượng được biểu hiện thông qua các thuộc
tính của nó. Mỗi thuộc tính tham gia vào việc quy định chất lượng của sự vật,
hiện tượng lại không giống nhau. Có thuộc tính bản chất, có thuộc tính không
bản chất. Các thuộc tính bản chất tồn tại trong suốt quá trình vận động, phát

triển của sự vật, hiện tượng và làm cho nó khác với sự vật, hiện tượng khác.
Nếu thuộc tính cơ bản mất đi thì sự vật, hiện tượng không còn.
Chất của sự vật còn quy định bởi đặc điểm cấu trúc của sự vật, đó là các
yếu tố, các bộ phận cấu thành một hệ thống của sự vật, tức là cấu trúc bên
trong. Cấu trúc bên trong nếu sắp xếp theo những cách thức khác nhau cũng sẽ
tạo thành những mặt, những thuộc tính khác nhau của sự vật, hiện tượng. Vì
vậy, khi xác định chất của sự vật, hiện tượng cần phải tính đến đặc điểm cấu
trúc của sự vật, hiện tượng.
Đội ngũ nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng
giáo dục. Tuy nhiên vai trò đó chỉ có thể thực hiện đầy đủ khi đội ngũ này
thực sự có chất lượng. Điều đó đòi hỏi phải đi sâu nghiên cứu về chất lượng
ĐNGV. Một ĐNGV có chất lượng phải bao hàm các thành viên có đủ phẩm
chất, năng lực phương pháp tác phong công tác tốt. Tuy nhiên, chất lượng
ĐNGV không phải là cộng lại đơn thuần chất lượng của mỗi con người.
25