tiểu luận cao học môn lãnh đạo và quản lý - những phẩm chất của nhà lãnh đạo giỏi

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nhìn lại lịch sử nhân loại gần 70 năm kể từ khi chiến tranh thế giới thứ
2 kết thúc, ta không khỏi giật mình khi thấy Đức, Nhật, Ý – các nước bại trận
trong cuộc chiến thảm khốc đó nay đã trở thành những “con rồng”, những
cường quốc kinh tế có vị thế ở top đầu trên bản đồ địa cầu. Với 3.307 tỷ USD
tổng sản phẩm quốc nội, nước Đức có nền kinh tế đứng hàng thứ 6 trên thế
giới và lớn nhất châu Âu. Còn Nhật vươn lên mạnh mẽ xếp vị trí thứ tư với
GDP tương ứng là 4.490 tỷ USD (theo số liệu Ngân hàng Thế giới World
Bank năm 2013). Hàng hóa Nhật lan tỏa trên toàn cầu và đặc biệt được tín
nhiệm về chất lượng với một số thương hiệu uy tín như Canon, Hitachi,
Nissan, Yamaha,… Không một quốc gia nào dám coi thường các dân tộc từng
thất trận ấy, họ đã lội ngược dòng ngoạn mục trước các dân tộc từng thắng họ.
Vì sao vậy? Bởi lẽ: thế giới ngày nay đã không còn là thiên hạ của các nhà
quân sự nữa mà là thiên hạ của những nhà quản trị, những nhà kinh doanh.
Chiến tranh nay đã thay bằng cạnh tranh, chiến trường đã thay bằng thị
trường. Do vậy, ngày nay, tài nguyên thiên nhiên đã không còn đóng vai trò
quan trọng hàng đầu trong việc phát triển kinh tế nữa mà thay vào đó là nguồn
nhân lực.
Với mong muốn xác định vai trò của những nhà lãnh đạo trong cuộc
chiến lớn đó và những kỹ năng, biểu hiện của một nhà quản trị giỏi, tiểu luận
đã chọn đề tài “Những phẩm chất của nhà lãnh đạo giỏi” là chủ đề xuyên
suốt. Từ đó chúng ta có thể đào tạo, rèn luyện và kịp thời phát hiện những
người có phẩm chất năng lực lãnh đạo để giúp cho tổ chức, công ty, tập đoàn
phát triển, xa hơn là sự phát triển lớn mạnh về kinh tế cho đất nước.
Hiện nay, dù có nhiều cải thiện trong nhận thức về việc “làm chủ”, lãnh
đạo song nó vẫn chưa được đặt ở đúng vị trí. Tâm lý “làm thuê”, “đi theo”
vẫn đang hiện hữu trong phần lớn người lao động. Hơn nữa, các câu hỏi xung
quanh vấn đề này: Định nghĩa về 1 nhà lãnh đạo giỏi? Cách thức để trở thành
1 nhà lãnh đạo giỏi? Cần những tố chất gì? Những điều kiện gì?,…vẫn chưa
được trả lời thỏa đáng và không phải ai cũng nắm bắt, vận dụng được. Nhận

thức được sự thiết yếu, tầm quan trọng, ý nghĩa của đề tài, tiểu luận xin phân
tích một số vấn đề thực tiễn, cách áp dụng, đưa ra những phẩm chất mới của
nhà quản trị hiện đại và giải pháp giúp khắc phục những yếu điểm để trở
thành 1 nhà lãnh đạo giỏi.
1


2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
a. Mục đích nghiên cứu
Phân tích luận chứng làm sáng tỏ thực tế yêu cầu “Những phẩm chất của
nhà lãnh đạo giỏi” và giải pháp giúp khắc phục những yếu điểm để trở thành 1
nhà lãnh đạo giỏi. Từ đó, kịp thời phát hiện, đào tạo, rèn luyện những người có
phẩm chất năng lực lãnh đạo để giúp cho tổ chức, công ty, phát triển, góp
phần đẩy mạnh công cuộc công nghiệp hóa – hiện đại hóa, đưa đất nước tiến
lên Chủ nghĩa xã hội dân chủ, giàu mạnh, văn minh.
b. Nhiệm vụ nghiên cứu
Làm sáng tỏ khái niệm lãnh đạo, nhà lãnh đạo giỏi, phân biệt giữa lãnh
đạo và quản lý, các phẩm chất của nhà lãnh đạo, đặc biệt trong thời kỳ hiện nay.
Những giải pháp cơ bản để trở thành 1 nhà lãnh đạo giỏi.
3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
Tiểu luận tập trung nghiên cứu những phẩm chất của nhà lãnh đạo giỏi.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của đề tài
a. Cơ sở lý luận
Tiểu luận vận dụng lý luận cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh. Những kiến thức, kinh nghiệm của thế giới, trong nước.
b. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu của đề tài cũng như việc triển khai
nội dung, tiểu luận vận dụng các phương pháp lôgíc, lịch sử, phân tích tổng
hợp và tổng kết thực tiễn.
5. Kết cấu tiểu luận

Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội
dung của tiểu luận có kết cấu gồm 2 chương và 7 tiết.

2


PHẦN NỘI DUNG
Chương 1
LÝ LUẬN CHUNG VỀ NHỮNG PHẨM CHẤT CỦA
NHÀ LÃNH ĐẠO GIỎI
Một số khái niệm cơ bản
1.1 Khái niệm lãnh đạo
Lãnh đạo là đề ra chủ trương và tổ chức động viên thực hiện. Cụ thể
hơn, đó là việc định ra chủ trương, đường lối, mục đích, tính chất, nguyên tắc
hoạt động của 1 hệ thống và tổ chức động viên thực hiện trong những điều
kiện, môi trường nhất định. Như vậy, có thể hiểu lãnh đạo là việc quyết định
đường lối, sách lược, gắn với những vấn đề mang tính tổng quát.
Hoạt động lãnh đạo gồm 1 hệ thống tổ chức với các yếu tố: người (tập
thể) lãnh đạo, người (tập thể) bị lãnh đạo, các nguồn lực (ngoài con người) và
môi trường (hoàn cảnh), trong đó người lãnh đạo vạch ra đường lối, mục đích
của hệ thống, khống chế và chi phối hoạt động của hệ thống; người bị lãnh
đạo có nhiệm vụ phục tùng và thực hiện các mục tiêu, nguyên tắc tổ chức mà
người lãnh đạo đề ra.
Mục đích của hệ thống (tổ chức) là những mục tiêu dài hạn, mang tính
định hướng lâu dài mà hệ thống phải phấn đấu đạt tới trong tương lai xa. Nó
được cụ thể hóa ở các mục tiêu cụ thể, ngắn hạn nhằm quy tụ mọi người trong
hệ thống các nguồn lực. lãnh đạo gắn liền với sự phục tùng của người dưới
quyền 1 cách tự nguyện.
Phương thức tác động của lãnh đạo chủ yếu là động viên, thuyết phục,
gây ảnh hưởng. Hiệu lực của lãnh đạo là giúp cho quần chúng nhân dân tự tổ

chức và làm cho ảnh hưởng của nhà lãnh đạo lan tỏa rộng rãi trong xã hội.
Tóm lại, lãnh đạo là sự chỉ đạo, định hướng bằng việc đề ra chủ trương,
sách lược, sau đó tổ chức thực hiện. Các hoạt động của lãnh đạo là ra quyết
định, tổ chức thực hiện, phối hợp kiểm soát. Lãnh đạo là định hướng dài hạn
cho chuỗi các tác động của quản lý.
Có một khái niệm dễ nhầm lẫn với lãnh đạo, đó là quản lý. Vậy quản lý
là gì? Đó là sự tác động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể lên đối tượng
(khách thể) quản lý nhằm sử dụng có hiệu quả nhất tiềm năng, cơ hội để đạt
được mục tiêu đề ra trong điều kiện biến động của môi trường.
Điểm khác nhau cơ bản giữa lãnh đạo và quản lý là, xét về mặt quá
trình thì lãnh đạo chủ yếu là định hướng cho đối tượng bị lãnh đạo chuyển
3


biến về nhận thức, hiểu biết về công việc. Đối tượng của lãnh đạo là con
người. Còn quản lý là quá trình tổ chức, bố trí sắp xếp, kết hợp để thực hiện
cho được định hướng đó. Do đó đối tượng của quản lý không chỉ là con người
mà còn là các điều kiện, phương tiện vật chất gắn với con người thực hiện
nhiệm vụ. Quản lý lại rất cần sự sâu sát, tỉ mỉ, rất cần chuyên môn hoá. Quản
lý đôi khi phải chi tiết hoá từng khâu, từng việc; phải tìm chọn những giải
pháp và phương án tối ưu nhất để thực hiện nhiệm vụ. Ví dụ đất nước ta là do
Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ. Và như Warren
B.Bennis và Burt Nanus trong cuốn “Những nhà lãnh đạo” đã nói: “Người
quản lý là những người làm việc đúng cách, còn người lãnh đạo là những
người làm đúng việc”.
Tuy nhiên, công tác lãnh đạo và công tác quản lý có những nội dung
giống nhau. Đó là việc tổ chức, điều khiển mọi hoạt động của cơ quan, đơn
vị; là việc nắm chắc tình hình đơn vị và đối tượng cần lãnh đạo cũng là đối
tượng cần quản lý; là bảo đảm sự ổn định và hoàn thành nhiệm vụ tốt nhất
cho cơ quan, đơn vị. Cả hai đều phải có những hiểu biết cần thiết về con

người trong phạm vi lãnh đạo, quản lý để có tác động tích cực đến họ. Cả hai
đều phải ra quyết định trên cơ sở những đặc điểm, những quy định của pháp
luật, những quy định hoặc tính quy luật của đối tượng bị lãnh đạo, bị quản lý
để thực hiện cho được định hướng, mục tiêu đã được xác định, cả hai đều phải
tiến hành các quá trình điều khiển. Xét về quan hệ công việc thì cán bộ lãnh
đạo cũng phải thực hiện những nhiệm vụ nhất định của quản lý và cán bộ
quản lý cũng phải thực hiện những nhiệm vụ nhất định của lãnh đạo.
Hoạt động trong môi trường hệ thống, có thể chế chính trị - lãnh đạo và
quản lý có quan hệ chặt chẽ, chuyển hóa lẫn nhau. Lãnh đạo không quản lý
thường dẫn đến chung chung, đại khái thiếu cụ thể, ngược lại - quản lý không
lãnh đạo có khuynh hướng thiển cận, thực dụng, chệch hướng…
1.2 Khái niệm nhà lãnh đạo
Hiện nay khái niệm “nhà lãnh đạo” đang bị ngộ nhận và nhầm lẫn với
nhiều khái niệm khác mà đặc biệt là với nhà quản lý, hay chủ doanh nghiệp.
Việc ngộ nhận và không có cái hiểu sâu sắc về bản thân nhà lãnh đạo
đã ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của không ít tổ chức hay nhóm làm
việc. Vì vậy, hiểu rõ khái niệm “nhà lãnh đạo” là rất quan trọng. Bản chất
công việc của họ và bản chất bên trong con người họ là gì?
Định nghĩa nhà lãnh đạo
4


Dù nhìn nhận theo cách nào, thì một nhà lãnh đạo phải đảm bảo được 3
yếu tố: khả năng tạo tầm nhìn, truyền cảm hứng và gây ảnh hưởng. Hiểu một
cách đơn giản, nhà lãnh đạo là người có khả năng tạo ra tầm nhìn cho một tổ
chức hay một nhóm và biết sử dụng quyền lực của mình để gây ảnh hưởng
cho những người đi theo thực hiện tầm nhìn đó. Tùy theo từng khía cạnh
nghiên cứu mà các nhà nghiên cứu có các định nghĩa khác nhau về nhà lãnh
đạo.
Theo Stogdill (1974), nhà lãnh đạo phải luôn được định nghĩa cùng với

sự ràng buộc của tính cách, cách ứng xử, ảnh hưởng đối với người khác, các
chuỗi hoạt động tương tác, quan hệ, vị trí quản lý, và nhìn nhận của người
khác về tính hợp pháp của quyền lực và sự tạo dựng ảnh hưởng.
House (2004) định nghĩa rằng nhà lãnh đạo là cá nhân có khả năng gây
ảnh hưởng, kích thích và khuyến khích người khác đóng góp vào các hoạt
động có hiệu quả và thành công của tổ chức họ trực thuộc.
Theo Maxwell thì cho rằng nhà lãnh đạo là người có khả năng gây ảnh
hưởng.
Có thể nói, trong bất cứ tình huống nào, một nhóm từ hai người trở lên
luôn luôn có một người có ảnh hưởng nổi bật, người đó là lãnh đạo. Vì vậy
mỗi chúng ta đều gây ảnh hưởng và bị ảnh hưởng từ người khác. Điều này có
nghĩa là: tất cả chúng ta lãnh đạo người khác trong một vài lĩnh vực; ngược
lại ở một số lĩnh vực khác chúng ta được người khác dẫn dắt. Không ai nằm
ngoài quy luật này: hoặc là nhà lãnh đạo hoặc là người bị lãnh đạo.
Nhà lãnh đạo có thể xuất hiện ở mọi vị trí, từ những người có chức vụ
quan trọng đến những người có vị trí bình thường như chủ tịch nước, tổng
thống, vua, các bộ trưởng, chủ tịch các tập đoàn đa quốc gia, giám đốc, kế
toán trưởng, trưởng phòng, nhân viên, thuyền trưởng, cha xứ, giáo chủ một
giáo phái, hay thậm chí là đội trưởng đội bóng, cha mẹ trong gia đình, trưởng
nhóm trong một nhóm bạn học... Có thể thấy lãnh đạo luôn xuất hiện trong
các nhóm hoặc tổ chức với tư cách là người đại diện, dẫn đầu, có khả năng đề
xướng hướng đi cho mọi người, và quyết định cho các hoạt động nội bộ.
Ví dụ phân biệt nhà lãnh đạo với nhà quản lý trong doanh nghiệp:
Nhà lãnh đạo doanh nghiệp hay bị nhầm lẫn với nhà quản lý doanh
nghiệp. Dưới đây là một số đặc điểm giúp bạn phân biệt nhà lãnh đạo với nhà
quản lý theo quan niệm của Warren Bennis - Tiến sĩ về khoa học lãnh đạo:

5

Nhà lãnh đạo
-Quản lý
- Sáng tạo
- Phát triển
-Tạo dựng niềm tin
- Nghĩ về những kế hoạch dài hạn
- Đặt những câu hỏi: cái gì và tại sao?
- Tầm nhìn rộng
- Thách thức hiện trạng
- Là chính mình
- Làm điều đúng

Nhà quản lý
- Triển khai
- Sao chép
- Duy trì
- Kiểm soát
- Nghĩ về những kế hoạch ngắn hạn
- Đặt những câu hỏi: bằng cách nào
và khi nào?
- Tầm nhìn giới hạn
- Chấp nhận hiện trạng
- Là những chiến sĩ giỏi
- Làm tốt mọi việc

1.3 Hiểu đúng về một nhà lãnh đạo giỏi
Một nhà lãnh đạo giỏi có thể là người có những phẩm chất hơn hẳn
người thường, người có tài thao lược quân sự trong thời chiến (Trần Hưng
Đạo, Quang Trung, Thành cát Tư Hãn, Napoleon,…), hay người có tài dẫn
dắc quốc gia khi nguy biến (Churchill, Roosevelt, Hitler, Mao Trạch Đông,

Hồ chí Minh,…).
Nhưng liệu có phải tất cả họ đều là những con người thiên tài với
những năng khiếu bẩm sinh, đã được sắp đặt trước là người chỉ huy những
người khác? Liệu rằng rèn luyện có thể đạt được khả năng để trở thành một
nhà lãnh đạo? Và nếu có thể học tập được thì phải học những gì?
Không phủ nhận có một số người khi sinh ra đã mang sẵn trong mình
những phẩm chất và điều kiện thiết yếu để trở thành một nhà lãnh đạo xuất
chúng, nhưng cũng có những người trong quá khứ từng “lầm đường lạc lối”,
tuy nhiên sự thức tỉnh kịp thời đã giúp họ trở thành “vĩ nhân”. Churchill là
một trong số đó.
Winston Leonard Spencer-Churchill (30/11/1874 – 24/1/1965) là một
nhà chính trị người Anh, nổi tiếng nhất với cương vị Thủ tướng Anh trong
thời Thế chiến thứ hai. Ông từng là một người lính, nhà báo, tác giả, họa sĩ và
chính trị gia. Churchill, nói chung, được coi là một trong những nhà lãnh đạo
quan trọng nhất trong lịch sử Anh và lịch sử thế giới. Ông là Thủ tướng Anh
duy nhất nhận giải Nobel Văn học và là người đầu tiên được công nhận là
Công dân danh dự Hoa Kỳ. Ngày còn đi học tại trường Harrow, Churchill có
kết quả học tập kém và thường xuyên bị phạt vì làm bài không tốt và thiếu nỗ
6


lực. Bản tính của ông là độc lập và nổi loạn và ông không thể học tập được
các môn lý thuyết, thi trượt nhiều môn và ông đã từ chối học các môn kinh
điển (như, tiếng Latin và tiếng Hy Lạp cổ). Dù vậy, ông chứng tỏ khả năng
xuất sắc trong những lĩnh vực như toán học và lịch sử, đối với hai môn này
ông luôn đứng đầu lớp. Trước kia, ông đã từng bị đuổi việc hai lần, ngày nào
cũng ngủ đến trưa, tối nào cũng uống một lít rượu brandy và cũng từng hút
thuốc phiện. Tuy nhiên, nhờ thức tỉnh kịp thời mà ông đã 2 lần được dân
chúng yêu mến, tín nhiệm bầu vào chức Thủ tướng, lãnh đạo Anh Quốc chiến
thắng trong Thế Chiến Thứ Hai.

Ví dụ này nhằm giải thích một quy luật: Không ngừng trau dồi, rèn
luyện và phát huy năng lực bản thân là 1 trong những nhân tố quyết định
thành công của người lãnh đạo giỏi.

Hồ Chí Minh – Minh chứng cho một nhà lãnh đạo không ngừng rèn luyện.

Do vậy, những nhà lãnh đạo giỏi đơn giản là người không ngừng nỗ
lực. Họ là những con người truyền cảm hứng và có tầm nhìn rộng, là vị
thuyền trưởng lèo lái con thuyền của tổ chức họ đi đến những nơi xa thẳm,
tung hoành khắp đại dương bao la. Họ không phải là người làm giỏi tất cả
việc, nhưng họ là người có sức hút mãnh liệt kết nối và thu hút người người
tài giỏi ở bên họ.
1.4 Phẩm chất một nhà lãnh đạo giỏi
Đây chính là những kỹ năng, phẩm chất mà nhà lãnh đạo giỏi cần có để
phấn đấu cho một mục tiêu rõ ràng cụ thể.
+ Có trí tuệ, học vấn cao, có tầm nhìn xa trông rộng, có năng lực đạt
được mục tiêu đề ra, có khả năng đóng vai trò là 1 cố vấn và tư vấn sáng suốt,
có kinh nghiệm chuyên môn và đời sống xã hội.
7


+ Xác định đúng đắn mục tiêu, lý tưởng chính trị, sẵn sàng đấu tranh
bảo vệ lợi ích giai cấp, lợi ích dân tộc.
+ Có khả năng tổ chức, sắp
xếp công việc cho người dưới quyền
và động viên khích lệ họ hoàn thành
tốt nhiệm vụ được giao, có sức lôi
cuốn và gây được lòng tin, có khả
năng thuyết phục người khác.
+ Có nghị lực, trung thực, suy

nghĩ lành mạnh, sáng suốt, tác
Steve Jobs – Một người hội đủ các tố chất của một
nhà lãnh đạo xuất sắc.
phong dân chủ, thái độ giao tiếp
niềm nở, thân mật nhưng dứt khoát; có tinh thần cầu thị, dám chịu trách
nhiệm cá nhân; biết đúc kết kinh nghiệm lãnh đạo, quản lý của bản thân và
của người khác.
+ Có sức khỏe tốt, tự tin, bình tĩnh khi gặp rắc rối về quan hệ hoặc khi
có sự cố về tổ chức, có tính kiên trì, thần kinh vững và có chí theo đuổi mục
đích đến cùng, chu đáo mềm dẻo, sẵn sàng giúp đỡ người khác phát triển,
sáng tạo nhưng kiên định quyết đoán…
Có thể thấy Steve Jobs - CEO của Apple là một ví dụ điển hình. Ông là
nhà công nghệ, nhà tương lai học, nhà phát minh, nhà sáng chế đại tài, người
có tài phù phép những ý tưởng thô mộc thành những sản phẩm bom tấn mà
người dùng mê mẩn, tôn thờ, không ngần ngại bỏ tiền ra mua và trên hết là
nhà lãnh đạo tài ba. Một phẩm chất quan trọng khiến Jobs khác biệt với tất cả
những người khác, khiến Apple là Apple của ngày nay, chính là một năng
khiếu bẩm sinh – khả năng tiên đoán: Jobs luôn biết trước mọi người muốn gì.
Nhiều người nói rằng, Jobs không chỉ dẫn dắt thị trường, dẫn dắt các đối thủ
mà ông còn dẫn dắt người dùng đi theo đúng hướng mà mình muốn.
Ngay từ những ngày đầu thành lập nên Apple trong căn garage tồi tàn
cùng người bạn nối khố Steve Wozniak, Jobs đã vượt trước mọi người nửa
bước. Ông không chỉ phát minh, sáng chế, sáng tạo và nghiền ngẫm cách tiếp
thị những sản phẩm đó sao cho hiệu quả nhất, mà Jobs đã suy nghĩ đến việc
phải xây dựng "một lối sống" xung quanh sản phẩm. Có thể nhìn thấy rõ chân
lý này trong các sản phẩm bom tấn của Apple, từ chiếc máy nghe nhạc iPod,
máy tính iMac cho đến con dế iPhone và gần đây nhất là máy tính bảng iPad.
Tất cả chúng đều hướng đến một "lối sống", một "phong cách sống" sành
điệu, thời thượng nhưng tiện dụng, đủ đơn giản để chinh phục những người
8

dùng "A,b,c" nhất về công nghệ. Những sản phẩm của Apple có một vẻ đẹp
và sự hấp dẫn theo đúng nghĩa đen. iPod thậm chí có thể đeo như trang sức.
Trước Jobs, chưa ai dám nghĩ việc nhìn thấy dây tai nghe lủng lẳng từ tai
người khác là một sự "sành điệu". Ngay từ đầu, Jobs đã tuyên bố triết lý sáng
tạo sản phẩm của mình là "sự giao thoa của nghệ thuật và công nghệ". Bằng
việc hiện thực hóa triết lý này, ông đã biến Apple thành hãng có giá trị thị
trường lớn nhất thế giới với 350 tỷ USD.
Dưới thời Jobs, Apple đã trở thành kênh bán lẻ nhạc số lớn nhất thế
giới. Ông là nhân vật chính làm thay đổi cách sử dụng Internet của chúng ta
hiện nay, cũng như cách chúng ta nghe nhạc, xem TV, xem phim và đọc sách.
"Bất chấp tất cả những gì Jobs đã đạt được, tôi vẫn có cảm giác như ông ấy
chỉ vừa mới bắt đầu", Giám đốc điều hành CEO của Disney mô tả về Jobs. Ở
con người Jobs, năng lượng và khả năng sáng tạo, suy nghĩ khác biệt không
bao giờ cạn.

9


Chương 2
THỰC TIỄN VÀ ÁP DỤNG
2.1. Kỹ năng cứng
Kỹ năng cứng hay còn gọi là kỹ năng nền tảng là những kỹ năng mà ta
có thể nhìn thấy, “cân, đo, đong, đếm” được. Đó là trình độ học vấn, trình độ
chuyên môn, kinh nghiệm làm việc qua nhiều năm. Nhóm kỹ năng này
thường được đề cập tới trong các bản sơ yếu lý lịch - là điều kiện cần khi xin
việc.
Kỹ năng cứng là kỹ năng chuyên môn trong ngành nghề cụ thể, chính
thế mà rất khó phân biệt rõ ràng đâu là kỹ năng cứng, đâu là kỹ năng mềm vì

nó có thể là kỹ năng mềm trong ngành này nhưng trong ngành khác nó là kỹ
năng cứng.
Ví dụ: với vị trí marketing thì kỹ năng giao tiếp, thuyết phục khách
hàng là kỹ năng cứng, bởi đó là chuyên môn nghề nghiệp; còn với lập trình
viên máy tính thì đương nhiên đó là những kỹ năng mềm.
Tuy nhiên, trong sự gói gọn về nội dung bài tiểu luận này chúng ta sẽ
chỉ xét đến khía cạnh kỹ năng của các nhà lãnh đạo.
2.1.1. Khả năng thu thập và xử lý thông tin
Khả năng thu thập và xử lý thông tin là tên gọi khái quát chung của
nhiều kỹ năng mà nếu chia nhỏ ra sẽ bao gồm kỹ năng công việc: Thu thập và
xử lý thông tin dữ liệu, số liệu,…và kỹ năng con người (kỹ năng lắng nghe,
nhận định con người,…).
Thông thường kỹ năng cứng là những kỹ năng có tính chất quan hệ với
công việc và khoa học còn kỹ năng mềm thường có tính chất quan hệ với con
người. Nhưng do xét thấy công việc quản trị đối tượng của nó là quản lý con
người nên người viết xếp nó vào nhóm kỹ năng cứng (trong phần này sẽ chỉ
xét khả năng thu thập và xử lý thông tin ở góc độ quan hệ với công việc).
Khả năng thu thập và xử lý thông tin là kỹ năng nền giúp người lãnh
đạo bước đầu nhận thức vấn đề từ đó áp dụng và phát huy những kỹ năng
khác như khả năng quản lý, lãnh đạo và khả năng tiên đoán (tầm nhìn).
Nhà lãnh đạo tiếp nhận thông tin từ nhiều nguồn khác nhau: khách
hàng, báo cáo tiêu dùng, nhân viên, đồng nghiệp, chuyên gia tư vấn, truyền
thông đại chúng,...Việc thu thập thông tin một cách đa luồng như vậy giúp
nhà lãnh đạo có một cái nhìn khách quan hơn để xem xét và đánh giá vấn đề.

10


Tuy khả năng thu thập thông tin rất quan trọng nhưng chính khả năng xử lý
thông tin mới thể hiện được đẳng cấp của một nhà lãnh đạo có năng lực.

2.1.2. Lãnh đạo
Phẩm chất lãnh đạo:
Một nhà lãnh đạo giỏi là nhà lãnh đạo có thể giúp nhân viên phát huy
được hết năng lực làm việc của mình và biết cách động viên khi họ vấp ngã.
Một lãnh đạo giỏi hẳn nhiên phải biết rõ nhiệm vụ của mình là gì, biết
vì sao tổ chức này tồn tại. Từ suy nghĩ của mình, họ phải vẽ lên được những
mục tiêu gắn liền với sự phát triển lâu dài của một tổ chức. Những mục tiêu
ấy không phải là những điều bí truyền mà người trong cuộc mới hiểu và xa
rời thực tế, mà là những điều rất rõ ràng, dễ diễn tả và dễ hiểu với mọi người.
Một nhà lãnh đạo thành công ắt hẳn phải là một cá nhân gắn bó chặt
chẽ với cộng đồng chung quanh. Nói cách khác họ phải nắm bắt mọi chiến
lược phát triển chung giữa yếu tố cá nhân với yếu tố tổ chức. Bác Hồ là 1 ví
dụ điển hình. Bác đã khéo léo kéo các đồng chí về với hiện thực đất nước
thông qua câu chuyện:
“Trong buổi Bác dự phê duyệt quy hoạch thành phố Hà Nội, đồng chí
Bí thư Thành ủy Hà Nội đã đề nghị Bác cho chuyển Thủ đô sang phía Vĩnh
Yên, vì ở Hà Nội hiện nay khí hậu rất nóng. Đồng chí Bí thư Thành ủy dứt
lời, Bác cười và bảo:
- Từ xa xưa tổ tiên mình xây dựng Kinh đô bên này sông Hồng là có ý
cả. Bây giờ đồng bào miền Nam vẫn hàng ngày hàng giờ gian khổ chiến đấu
mà trái tim vẫn hướng về Thủ đô Hà Nội, nếu mình dời Thủ đô đi nơi khác thì
đồng bào sẽ nghĩ thế nào? Thôi thì bây giờ chú cứ sang bên ấy, còn Bác ở lại
bên này nhé!
Nghe vậy mọi người cười ồ mà thật thấm thía. Một đồng chí trong Ban
Chấp hành Trung ương đề nghị xin chuyển Văn phòng Trung ương về vị trí
trường Anbe Sarô cũ vì ở đó vườn rộng hơn, vị trí đẹp hơn. Nghe thế Bác bảo
ngay: Văn phòng Trung ương như thế đẹp rồi! Im lặng một lúc Bác quay lại
hỏi mọi người:
- Thế các chú có biết Văn phòng Trung ương xây dựng chỗ nào thì tốt
nhất không?

Thấy mọi người nhìn nhau, Bác chỉ tay vào ngực mình và nói tiếp:
- Xây ở trong này, trong lòng nhân dân là tốt nhất!”
Nghệ thuật lấy nhân sự làm gốc trong quản lý cũng có phần nào giống
với nghệ thuật lấy dân làm gốc trong lãnh đạo đất nước của Bác. Đây là điều
11


cốt lõi của nhà lãnh đạo xuất chúng biết cách giúp mỗi một cấp dưới xác định
được mục tiêu của riêng họ và cần thiết nỗ lực như thế nào để đạt được thành
quả.
Khi có thể tiếp cận với người lãnh đạo, họ thường tin rằng cấp trên
đang quan tâm đến họ, tác phong làm việc và kết quả công việc của họ.
Cấp dưới luôn cần đến một người cấp trên để họ hướng đến khi tìm
kiếm sự chỉ đạo, dẫn dắt và thúc đẩy động cơ tiến xa hơn. Do đó, nhà lãnh
đạo cần chủ động đến với họ bằng một đề nghị hoặc đơn giản chỉ là câu động
viên kịp thời.
Lãnh đạo là một kỹ năng quan trọng và không phải ai cũng có sẵn.
Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể trở thành nhà lãnh đạo giỏi nhờ học tập và
trau dồi kinh nghiệm.
Một nhà lãnh đạo giỏi là người biết tạo động lực, thúc đẩy người khác
làm việc, là người luôn tin rằng còn có một con đường và nhìn thấy con
đường ấy dù trong hoàn cảnh nguy khốn. Muốn làm được như vậy thì trước
tiên chính người lãnh đạo phải thúc đẩy bản thân mình trước đã. Lòng nhiệt
tình là một thứ rất dễ lan truyền được từ người này sang người khác. Nếu
người khác thấy bạn nhiệt tình thì lòng nhiệt tình của họ cũng có thể được
khuấy động.
Sẵn sàng sửa sai và không giấu dốt – đó chính là những tính cách rất
cần thiết ở một nhà lãnh đạo giỏi. Nhiều người cho rằng khi mình ở cương vị
lãnh đạo thì mình không được để cho cấp dưới nhìn thấy những điểm yếu của
mình. Họ đã sai lầm. Không thừa nhận những thiếu sót sẽ khiến họ ngày càng

trở nên thiếu sót hơn và như vậy thì không thể trở thành một nhà lãnh đạo giỏi
được.
Khi có chuyện sai sót xảy ra thì các nhà lãnh đạo giỏi sẽ không bao giờ
tìm cách đổ lỗi mà trước tiên họ sẽ tìm cách khắc phục vấn đề. Họ biết rằng
việc đổ lỗi lúc đó sẽ chẳng mang lại tác dụng gì cả.
“Hành động” là một trong những phương châm của các nhà lãnh đạo
giỏi. Nếu chỉ nói, chỉ lập kế hoạch mà không hành động thì ý tưởng sẽ mãi
mãi chỉ là ý tưởng và nó không mang lại tác dụng gì cả. Một nhà lãnh đạo giỏi
cũng không chỉ có tinh thần hăng hái hành động mà họ còn biết cách truyền
sự đam mê này cho cả những người khác nữa.
2.1.3. Quản lý
*Dân chủ:

12


Biết lắng nghe những ý kiến đóng góp của mọi người, không đặt nặng
vấn đề ý kiến đó của người có trình độ thấp hơn mình hay đó là người mình
có những bất đồng quan điểm, vì một nhà quản trị phải biết lắng nghe một
cách đúng đắn để luôn đảm bảo sự thuận lợi cho công việc của tổ chức.
*Quyết đoán:
Quyết đoán không phải là độc đoán. Quyết đoán là luôn bảo vệ cho
những điều nhà quản trị muốn nhưng không bỏ mặc quyền lợi của người
khác. Hầu hết mọi người đều cố gắng tỏ ra quyết đoán bằng một cách nào đó.
Nhưng ít khi người ta thực hiện được như ý muốn.
Để có được sự thành đạt trong sự nghiệp, không có phương thức nào
mười phân vẹn mười song sự quyết đoán thường sẽ giúp bạn rất nhiều, có khi
còn quyết định sự thành công của bạn. Tại sao lại có thể khẳng định như vậy?
Trong bất kỳ công việc gì, nếu bạn là chủ thật sự thì quyết định cuối
cùng là bạn. Bởi thế, bạn có quyết định hay không? Có quyết tâm thực hiện ý

định hay không? là một điều rất quan trọng. Khi ra quyết định thường đòi hỏi
bạn phải hạ quyết tâm với ý thức quyết đoán kịp thời, tóm lại là bạn phải sẵn
sàng đón nhận thách thức.
Đối mặt với thách thức càng nhiều thì cơ hội càng lớn. Trong cuộc
sống có rất nhiều cơ hội song đối với những người do dự chần chừ, cơ hội
chắc chắn sẽ vụt mất. Tất nhiên, để có thể quyết đoán được một việc cũng
không đơn giản song nếu như ta không dám bắt tay vào thì sao có khả năng
chiến thắng. Bất cứ một người hiếu thắng nào cũng không nhất thiết trận nào
cũng thắng cả, chỉ có chiến thắng nhiều hơn mà thôi. Thế nhưng nếu bạn lại
lo sợ ngay từ khi chưa nghênh chiến thì rõ ràng cơ hội chiến thắng không thể
nắm trong tay được. Giống như một đứa trẻ phải dũng cảm bước những bước
chân đầu trong nỗi sợ hãi thì sau đó không lâu mới có thể bước những bước
chân dài hơn - những bước chân như người lớn mà không còn chút sợ hãi nữa.
Có một nguyên nhân nữa làm bạn thiếu khả năng quyết đoán đó là bản
tính biếng nhác. Bởi vì muốn đưa ra một quyết đoán có hiệu quả, bạn cần phải
thu thập thông tin với một tinh thần bền bỉ trong một thời gian dài. Thu thập
đầy đủ sự thật là tiền đề cần có của sự phát huy khả năng quyết đoán. Sau khi
thu thập mọi thông tin trong từng mục, bạn cần đánh dấu cộng hoặc trừ để sau
đó tự so điểm. Nếu cột bên cộng nhiều hơn thì bạn đừng chần chừ gì nữa hãy
quyết đoán thực hiện công việc kinh doanh đó, còn nếu ngược lại thì cân nhắc
thêm, nhưng nếu cả hai bên bằng nhau thì chỉ có cách dựa vào những kinh
nghiệm trước đây của bạn và dựa vào vận may để quyết định.
13


Có một điều nữa bạn cần lưu ý đó là bạn chỉ nên lo lắng để có thể đưa
ra quyết định không lãng phí dù chỉ là một phút song khi đã ra quyết định rồi
thì sự lo lắng cần chấm dứt. Quyết định ý chí là liều thuốc mạnh mẽ của cả
đời người, vì thế khi đã quyết tâm thì không nên thay đổi chủ ý. Dĩ nhiên, sau
khi đã ra quyết định không ít người vẫn suy nghĩ đeo đẳng và lo lắng bồn

chồn, sợ thất bại. Đây chính là nguyên nhân chủ yếu nhiều lần xuất hiện khi
bạn lo lắng quyết đoán. Bạn hãy cứ nghĩ như thế này cho việc quyết đoán đơn
giản hơn. Cơ hội không dễ dàng đến vậy mà ta lại để nó bay ngang mất qua
cửa sổ vào tay đối thủ cạnh tranh vậy chi bằng ta cứ thử kể cả nếu phải nếm
mùi thất bại.
Quyết đoán không phải là làm bừa mà là dám nghĩ, dám làm. Một việc
gì nếu bạn dám hành động, hành động có suy nghĩ, chủ động và kiên quyết thì
sao thành công lại không thể đến.
2.1.4. Đạo đức và trách nhiệm:
Từ còn nằm nôi ta được bà kể chuyện cổ tích răn dạy ở hiền gặp lành, ở
ác gặp ác, lên tiểu học ta được học môn đạo đức với câu chuyện nghị lực tạo
nên số phần của em Ký mà ngày nay là nhà giáo ưu tú, lên trung học rồi cao
hơn ta được học giáo dục công dân để có thể nhận thức được trách nhiệm làm
một người công dân tốt. Ở đâu cũng vậy là một con người thì nhất thiết có
đạo đức và không ngừng tu dưỡng vì cuộc sống luôn có nhiều thứ cám dỗ đầy
thu hút mà chỉ cần rẽ sai đường tương lai của họ sẽ rất khác. Đồng tiền và
quyền hành luôn là những thứ có sức hút mãnh liệt mà nhà quản trị phải luôn
đối mặt với cả hai vấn đề đó.
Ngoài ra, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình nhà quản trị còn
gặp phải những vấn đề liên quan đến đạo đức như:
+ Môi trường: Ô nhiễm môi trường, các vấn đề bảo vệ động vật,.... Nhà
quản trị phải quyết định chi tiền để xây dựng nơi xử lý rác hay thải chúng ra
môi trường.
+ Vấn đề cải tổ lại cơ cấu doanh nghiệp: Nhà quản trị vấp phải vấn đề
đạo đức khi phải xa thải những nhân viên đã cống hiến cho công ty nhiều năm
để bảo đảm lợi ích của chính công ty.
+ Các vấn đề xã hội: Phân biệt chủng tộc, sắc tộc, tôn giáo, giới tính,…
+ Quấy rối tình dục.
+ Vấn đề nhân công làm thuê: Bệnh AIDS, thuốc kích thích,…
+ Độc quyền: Nhà quản trị phải đối mặt với luật chống độc quyền của

một số quốc gia với nguy cơ bị mất bí mật công nghệ sản phẩm.
14


+ Bóc lột nhân công lao động…
Kinh doanh là phải gắn liền với lợi nhuận, không ai có thể bác bỏ điều
đó nhưng giá trị làm người của một nhà quản trị thể hiện ở chỗ họ đặt quyết
định của mình nghiêng về cán cân tiền bạc hay đạo đức. Đây có thể được xem
là phẩm chất quan trọng nhất của một nhà quản trị và đây cũng là lý do tôi xếp
phẩm chất này vào nhóm kỹ năng phần cứng – nó là nền tản là điều không bao
giờ được thiếu đối với một con người và đặc biệt là một nhà quản trị.
Vấn đề đạo đức còn tùy thuộc vào hoàn cảnh cá nhân, xã hội và văn
hóa. Ví dụ một doanh nhân mở tiệm bán xúc xích tại các nước Hồi Giáo, đối
với đất nước Hồi Giáo ấy thì anh ta đã vi phạm đạo đức nhưng đối với người
ngoại đạo thì anh ta không vi phạm đạo đức, anh ta chỉ đơn giản là không
chịu tìm hiểu kỹ càng về văn hóa, tôn giáo của đất nước đó mà thôi.
Như vậy ta có thể thấy vấn đề đạo đức đôi khi cũng rất mơ hồ, không
có chuẩn mực chung cho tất cả các dân tộc và trong trường hợp này việc dám
đứng ra nhận trách nhiệm sẽ thể hiện được phẩm chất đạo đức của nhà quản
trị đó. Điều đó rất khác với sự cò kè bớt một thêm hai của Vedan với người
dân khi bị phát hiện xả nước thải ra sông Thị Vải.
Ngoài ra đạo đức của nhà lãnh đạo không chỉ thể hiện uy tín của chính
nhà lãnh đạo đó mà còn thể hiện niềm tin của khách hàng, bạn hàng, và nhân
viên dành cho tổ chức, công ty đó.
Đạo đức uy tín của nhà lãnh đạo đôi khi cũng chính là giá trị cộng thêm
cho chính công ty đó ví như việc Apple trong lúc khủng hoảng đã mua lại
công ty NeXT của Steve Jobs năm 1996 - khi vị sáng lập này tách ra – là để
có được nhà lãnh đạo có sức cuốn hút tuyệt vời như Jobs.
Giờ đây người ta bàn nhiều về vấn đề đạo đức của một nhà quản trị:
báo chí nói đến, truyền thông nhắc đến, trên các diễn đàn tranh luận sôi nổi,…

Trong thời đại nào cũng vậy một con người có đạo đức có trách nhiệm luôn
được mọi người coi trọng.
Vì vậy, muốn giải quyết căn bệnh ung thư nguy hiểm luôn rình rập
những nhà quản trị này chúng ta phải ngừa từ trước, phải bắt đầy giáo dục từ
con người, mà bắt đầu là nên giáo dục chính những người giáo dục. Chỉ có
người cha, người mẹ thương con và thầy cô thật sự tâm quyết với nghề mới
có thể cho đời một nhành hoa thơm, một con người sống đẹp. Đây cũng chính
là bài học từ những đất nước không quá xa chúng ta và thậm chí còn khó
khăn, thiếu sự ưu đãi của thiên nhiên hơn chúng ta Singapore và Nhật Bản.
2.2. Kỹ năng mềm:
15


Kỹ năng mềm là gì?
Với một người bình thường đi ngoài đường, rất có thể họ nhìn bạn
như… người “cõi trên” hoặc trả lời mơ hồ kiểu như đó là sự hòa nhã, dịu
dàng, thanh lịch… Nhưng có một thực tế là thuật ngữ kỹ năng mềm hiện đang
rất phổ biến trong giới văn phòng.
Kỹ năng mềm khác kỹ năng cứng như thế nào?
Trong môi trường làm việc, kỹ năng mềm thuộc về hành vi ứng xử của
mỗi con người, cách thức tương tác với bạn bè, đồng nghiệp, cách làm việc
với nhóm, đội hay trong tập thể lớn. Kỹ năng này thể hiện cách sống, cách
tích lũy kinh nghiệm từ cuộc sống. Ngày nay, các nhà giáo dục, chủ doanh
nghiệp, các chuyên gia quản lý nhân sự đã bắt đầu nhận thấy tầm quan trọng
của các kỹ năng mềm.
Ngoài ra cũng xin nói thêm rằng ngoài cách phân chia theo 2 nhóm kỹ
năng lớn cứng và mềm còn có thể phân chia theo 4 nhóm kỹ năng dựa theo
đối tượng và mục đích mà nó hướng đến, đó là:
+ Kỹ năng định hướng.
+ Kỹ năng gây ảnh hưởng.

+ Kỹ năng con người.
+ Kỹ năng nhận thức.
Nhưng trong bài tiểu luận này, như bạn thấy chúng tôi đã chọn cách
phân chia theo cách thứ nhất.
2.2.1. Khả năng nhận thức và năng lực tư duy
Không ở đâu, sức mạnh tư duy lại thể hiện rõ
ưu thế như trong nền kinh tế thị trường hiện đại, nơi
kẻ chiến thắng là những người có khả năng sáng tạo
ra những mô hình kinh doanh mới,những phương
thức và cách kinh doanh độc đáo, có độ khác biệt
cao… thì chủ nghĩa kinh nghiệm thuần túy của các cá
nhân không đủ để giải quyết vấn đề đặt ra trong kinh
doanh hiện đại, nơi mà xu hướng tiêu dùng thay đổi
Những nhà lãnh đạo
chóng mặt từng ngày.
có khả năng sáng tạo
Để thành công và trở thành người chiến và năng lực tư duy
thắng thì các nhà lãnh đạo, quản trị viên phải có trong luôn là mục tiêu săn
đón của các công ty.
người hành trang mang tên kỹ năng lãnh đạo.

16


Một trong 3 kỹ năng rất khó và đặc biệt quan trọng với nhà lãnh đạo,
các quản trị viên cao cấp. Đó là kỹ năng nhận thức và tư duy: Là khả năng tư
duy hệ thống, biết phân tích mối liên hệ giữa các vấn đề một cách logic...
Là một nhà lãnh đạo giỏi thì cần phải có một tầm nhìn sâu rộng, nhận
thức và phân tích được những nguyên nhân sâu xa, khả năng tiềm ẩn của các
sự vật, sự việc.

Kỹ năng này giúp nhà lãnh đạo thấy được những sự vật, sự việc
chính xác hơn từ nhiều góc độ, khuyến khích họ suy nghĩ sâu hơn về vấn đề
và đưa ra những giải pháp với tầm nhìn sâu rộng và bền vững.
Vì vậy nó đặc biệt cần thiết cho những người lãnh đạo, nhất là khi
phải đưa ra những quyết định, sách lược quan trọng.
2.2.2. Ứng xử giao tiếp
Khả năng giao tiếp là bí quyết của một
nhà lãnh đạo tài năng. Những người giao tiếp
giỏi có thể đơn giản hoá một thông điệp phức
tạp để mọi người cùng hiểu.
Mọi người cần được đoàn kết với bạn,
và cùng với sức cuốn hút, khả năng giao tiếp
là vũ khí mạnh nhất mà nhà lãnh đạo cần có.
Hãy đơn giản hoá thông điệp của bạn.
Biết cách ứng xử giao tiếp sẽ
giúp bạn thành công trong
Hãy tìm hiểu đối tượng giao tiếp của bạn. Hãy
cuộc sống và công việc.
nắm vững khả năng thuyết phục và tìm được
sự hưởng ứng. Đừng để mọi việc diễn ra đơn thuần mà hãy khiến chúng diễn
ra khi nó thật sự đem lại giá trị.
Bác Hồ chính là bậc thày trong việc đơn giản hóa ngôn từ để nhân dân
dễ hiểu.
Bác Hồ giản dị trong cả cách nói, cách viết. Một số người sính ngoại có
những lời văn cầu kỳ khó hiểu, Bác nhắc nhở, phê bình ngay.
“Bác đọc bài bình luận về một trận đánh thắng ở chiến trường miền
Nam. Bài bình luận viết: Đây là chiến thắng long trời lở đất.
Bác cầm bút khoanh tròn trên mấy chữ “long trời lở đất” rồi phê vào
bên: thế thì Bác cháu ta ở đâu?
Ngày 1-2-1969, đồng chí Nguyễn Văn Tạo, Tổng Cục trưởng Tổng cục

Lâm nghiệp được mời lên gặp Bác để thông qua bài viết về Tết trồng cây.
Trong bài có câu: Tết trồng cây đã thành một mỹ tục của toàn dân ta.
17


Bác đồng ý với nội dung, nhưng sửa lại: đã thành một tục lệ tốt đẹp của
nhân dân ta.
Một lần khác, Bác tới xem triển lãm hàng gốm sứ do trường Cao đẳng
Mỹ thuật công nghiệp trưng bày. Bác khen hàng đẹp và hỏi: Có phải nhập
nguyên liệu của nước ngoài không?
Đồng chí Nguyễn Khang thưa: Thưa Bác, đại bộ phận là ở trong nước ạ.
Bác cười bảo: Sao chú không nói là phần lớn nguyên liệu mà lại nói là
đại bộ phận?
Bác thường căn dặn: Tiếng nói, chữ viết của dân tộc ta rất giàu, rất đẹp,
nếu thiếu thật mới đi mượn của nước ngoài, các chú cần chú ý”.
2.2.3. Thuật dùng người:
Để mở đề cho phẩm chất dùng người của nhà lãnh đạo giỏi tôi muốn
nhắc đến hai câu nói rất hay:
“Nếu có một bài học tôi rút ra thì đó là bài học sử dụng nhân tài, càng
có nhiều người giỏi quanh tôi thì tôi càng có thể giải quyết được tốt các vấn
đề. Sự lãnh đạo mạnh mẽ không phụ thuộc sức mạnh một cá nhân, mà là sức
mạnh của một đội ngũ người tài quanh mình. Sử dụng nhân tài chính là trọng
tâm của nghệ thuật lãnh đạo” – Lý Quang Diệu nhà lãnh đạo đã đặt nền móng
đưa đất nước Singapore trở nên thịnh vượng như ngày hôm nay.
Và: Nhà quản trị giỏi không phải là người giỏi mà là người biết phát
huy cái giỏi của người khác.
Để tăng năng suất lao động trong công ty, dùng đúng người đúng việc
,tăng khả năng sáng tạo cho nhân viên, làm mối quan hệ giữa nhân viên và
sếp trở nên thân thiện hơn, không những thế nó còn làm cho nền kinh tế đất
nước trở nên giàu mạnh, có thể xây dựng sự gắn kết chặt chẽ trong công ty,

giữ chân nhân tài.
Nó giúp cho nhà lãnh đạo biết cách vận dụng khả năng của cấp dưới,
biết khích lệ động viên truyền cảm hứng cho nhân viên, đánh giá chính xác
khả năng của từng nhân viên, biết cách phê bình và khen thưởng cho nhân
viên, biết đồng cảm và chia sẻ, biết lập niềm tin cho nhân viên , có tính cách
chân thật, tận tâm với công việc, biết lo xa cho công ty, giúp đỡ nhân viên
hoàn thành công việc của họ.
Nếu một nhà lãnh đạo biết khiêm tốn biết lắng nghe trao đổi ý kiến
của nhân viên, đánh giá chính xác khả năng của từng nhân viên, chăm lo đến
đại cuộc cho công ty một cách nhiệt tình, giao tiếp với nhân viên như một

18


người cộng sự và có khả năng truyền cảm hứng cho nhân viên, thường xuyên
góp ý kiến cho nhân viên.
Thuật dùng người là phẩm chất quan trọng của một nhà lãnh đạo giỏi
và rất cần thiết để hình thành một công ty mạnh và đoàn kết, là tiền đề để đưa
công ty phát triển hơn và làm cho nền kinh tế đất nước đi lên tầm cao mới kéo
theo xã hội phát triển đời sống đất nước ngày càng hiện đại.
2.2.4. Khả năng truyền thông:
Sẽ chẳng mấy tác dụng nếu chỉ có trong
tay một nhiệm vụ cao cả, một tầm nhìn thấu đáo
và mục tiêu vững chắc, trong khi nhà lãnh đạo
lại không thể truyền đạt một cách hiệu quả
những ý tưởng của mình đến mọi người trong tổ
chức. Sự lãnh đạo chỉ thực sự tồn tại khi nó đến
được với những người thi hành một cách rõ ràng
để có thê thực hiện. Vì vậy đây là một trong
những kỹ năng rất quan trọng nếu không muốn

Kỹ năng truyền thông –
nói là cần thiết phải có của một nhà lãnh đạo.
Một kỹ năng không thể thiếu
đới với nhà quản trị.
Giao tiếp là yếu tố quan trọng trong quá
trình lãnh đạo, nó là phương tiện chuyển tải mà
người lãnh đạo cần để truyền đạt những suy nghĩ bên trong sang thế giới bên
ngoài. Những nhà lãnh đạo biết cách nói khiến người ta khao khát làm việc
hơn.
Kỹ năng truyền thông bao gồm nhiều nhóm kỹ năng nhỏ khác như kỹ
năng lắng nghe, thuyết trình, thuyết phục, khiếu hài hước…
Theo tiến sĩ Huỳnh Văn Sơn, kỹ năng truyền thông gồm yếu tố phi
ngôn ngữ chiếm 55%, giọng nói chiếm 30% và nội dung nói chỉ chiếm 15%
giá trị tác động trong truyền thông. Điều này chứng tỏ, kỹ năng diễn đạt, trong
đó việc rèn luyện giọng nói, cử chỉ, thái độ... khi thể hiện thông điệp rất quan
trọng. Ngoài việc sử dụng câu ngắn gọn, dễ hiểu với giọng nói rõ ràng, mạch
lạc bạn nên dùng những cụm từ như “tôi nghĩ”, “tôi tin rằng”, “theo quan
điểm của tôi thì” để chứng tỏ bạn luôn có trách nhiệm với suy nghĩ của mình.
Cũng như các bạn trẻ theo nghề sân khấu điện ảnh trước khi qua học tập, rèn
luyện họ chắc hẳn họ đã không trở thành những MC, diễn viên có khả năng
truyền đạt tốt như vậy. Qua đó ta thấy kỹ năng truyền thông là một dạng kỹ
năng có thể rèn luyện được và khả năng ứng dụng vào thực tế và hiệu quả
mang lại là vô cùng lớn.
19


2.2.5. Tầm nhìn
Nói đến lãnh đạo là nói đến tầm nhìn, vì lãnh đạo là dẫn đường, mà dẫn
đường là dẫn đến nơi nào đó. Tầm nhìn là vision. Nhưng tạo sao người ta nói
tầm nhìn, mà lại không nói đích điểm, hay điểm đến (destination)?

Tầm nhìn là cái nhìn, sự
nhìn, hướng nhìn, là một hành
động của một người. Điểm đến
là một điểm ở đâu đó, nó chỉ
đến một thực thể hiện diện
ngoài kia. Khi nói đến tầm nhìn
là nói đến cái gì đó bên trong
con người, khi nói tới điểm đến
ta nói đến một điểm ở ngoài.
Tầm nhìn của nhà lãnh đạo thể hiện năng lực của
Lãnh đạo dẫn người ta đi với
họ.
tầm nhìn.
Đã sinh nở trước ở trong tư tưởng của lãnh đạo và từ đó nó đi ra ngoài
để từ từ biến thành một thực thể, một điểm đến bên ngoài thế giới, chứ trước
nó không có thực. Ví dụ: Trong các cuộc chiến đấu tranh giành độc lập của
các tiểu vương quốc trong thế kỷ XX, như tại Ấn Độ với Gandhi và Việt Nam
với Hồ Chí Minh, điểm đến của các lãnh đạo này là một quốc gia độc lập tự
do cho nhân dân. Nhưng cái độc lập tự do đó, với một hình thái xã hội chính
trị nào đó, không phải một nơi đã có thực, ngay cả không phải là một kinh
nghiệm đã có thật đối với nhân dân. Nó chỉ là tầm nhìn của lãnh đạo, phóng
hình ảnh từ tâm của mình ra ngoài, cho nhân dân có thể mường tượng, rồi
cùng nhân dân bắt đầu cuộc hành trình tìm bắt và xây dựng nó.
Tầm nhìn không cố định: Các cuộc đấu tranh giành đôc lập không thể
nói được thời gian bao lâu mới thành. Cũng không nói được là độc lập thế nào
vào lúc nào, vì hết nô lệ chỉ là bước đầu của đôc lập. Có thể hết nô lệ rồi phải
ra làm công vài thế hệ nữa. Người lãnh đạo có tầm nhìn về một độc lập hoàn
toàn.
Hầu như một dự án cho một ý tưởng mới lạ nào cũng thế - không thể
xác định chắc chắn thời gian và con đường phải như thế nào, dù là người ta

luôn luôn cố gắng có một chương trình với những bước đi và thời khoá biểu
cụ thể. Con đường đi và thời khóa biểu này, trong thực tế, thay đổi không
ngừng.

20


Là một điều sống động: Tầm nhìn về độc lập của một quốc gia có thể
thay đổi tùy theo hoàn cảnh và điều kiện môi trường. Ví dụ: Lúc đầu tầm nhìn
về độc lập có thể là diệt hết kẻ thù, nhưng sau đó tầm nhìn có thể thay đổi để
độc lập có thể là bắt tay với kẻ thù cùng kiến thiết đất nước và thỏa thuận làm
bạn rồi thành đối tác cùng hoạt động kinh tế.
Tầm nhìn và kế hoạch là những sinh vật sống động. Chúng trưởng
thành và thay đổi từng ngày. Cứ mỗi bước đi là một kiến thức mới và khám
phá mới. Nhưng cái mới này đòi hỏi lãnh đạo thường xuyên điều chỉnh con
đường và đôi khi ngay cả tầm nhìn.
Là một đích điểm luôn luôn di chuyển về phía tước: Tầm nhìn thật sự
không bao giờ có thể được thỏa mãn hoàn toàn, vì nó là lý tưởng. Độc lập tự
do hạnh phúc là một tầm nhìn. Ta có thể đạt rất nhiều thành quả khi tiến bước
theo tầm nhìn đó, nhưng không bao giờ đến đích điểm tối hậu, vì không có
đích điểm tối hậu. “Đạt được” đích điểm tối hậu chỉ có một nghĩa là ngừng lại
và là sự chết.
Tầm nhìn phải rất cụ thể mới có thể thành điểm đến tối hậu trong tâm
trí. Từ đó, chúng ta có thể định được con đường từ lúc này đến điểm tối hậu
đó. Con đường đó là chiến lược. Và các trạm đến dọc theo con đường đó là
các mục tiêu ngắn hạn và trung hạn. Và động lực để đoàn lữ hành đi trọn con
đường đó là lửa của giấc mơ, lửa từ trong trái tim và tầm nhìn của lãnh đạo, đi
ra thắp sáng mọi ngọn lửa khác trong mọi trái tim của đoàn lữ hành bất tận.
2.3. Những phẩm chất mới của nhà quản trị hiện đại
Ngoài những phẩm chất nêu trên được nhóm chọn lọc và xem là chính

yếu được đưa ra để phân tích còn có những phẩm chất, kỹ năng khác cũng rất
quan trọng và được xem là những phẩm mới của một nhà quản trị hiện đại.
+ Biết tìm kiếm cơ hội: Tìm kiếm và thực hiện các cơ hội phát triển tổ chức.
+ Kiên trì: Tiến hành các hoạt động khác nhau để vượt qua những trở
ngại, không nản chí khi thất bại, sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân, cố gắng đến
mức cao nhất để hoàn thành công việc, tiếp tục giữ vững lập trường, niềm tin
của mình trước khó khăn thử thách .
+ Nghiêm túc chấp hành quy định của tổ chức, cam kết thực hiện theo
thỏa thuận, kế hoạch đã đề ra, đáp ứng chất lượng và hiệu quả công việc, biết
chấp nhận rủi ro.
+ Làm việc cố mục đích, luôn đặt mục tiêu trước mắt và mục tiêu lâu
dài, giám sát và lập kế hoạch có hệ thống, tìm kiếm thông tin, sử dụng các
quan hệ hoặc mạng thông tin để thu thập thông tin có lợi.
+ Xây dựng mạng lưới nhân viên trung thành, thực hiện đúng định hướng,
kế hoạch đề ra, tự tin, và tin tưởng vào cấp dưới khi đã giao quyền cho họ.

21


Phẩm chất quan trọng:
Theodore Hesburgh, hiệu trưởng trường Đại học Notre Dame ở
Pháp, đã nói: “Điều cốt yếu nhất của lãnh đạo là bạn có một tầm nhìn. Đó
phải là một tầm nhìn có thể mô tả rõ ràng và thuyết phục trong mọi tình
huống. Bạn không thể thổi kèn trumpet một cách cầm chừng”. “Thổi kèn cầm
chừng” thường là kết quả của một cá nhân thiếu tầm nhìn hoặc cố gắng lãnh
đạo bằng mơ ước của người khác. Tiếng kèn mạnh và dứt khoát xuất phát từ
nhà lãnh đạo có một tầm nhỡn. Có sự khác nhau rõ rệt giữa người có tầm nhìn
và người mơ mộng hão huyền.
Một người có tầm nhìn nói ít nhưng làm nhiều.
Một người mơ mộng làm ít nhưng lại nói nhiều.

Một người có tầm nhìn tìm sức mạnh từ niềm tin nội tại
Người mơ mộng thì tìm sức mạnh từ điều kiện bên ngoài
Người có tầm nhìn vẫn tiếp tục thực hiện công việc cho dù gặp phải
một số vấn đề rắc rối.
Người mơ mộng bỏ cuộc khi con đường khó đi.
Rất nhiều “vĩ nhân” bắt đầu cuộc đời trong cảnh nghèo khổ cùng cực, ít
được học hành và không có một lợi thế nào.
Thomas Edison bán báo trên tàu hỏa khi còn nhỏ, Andrew Carnegie bắt
đầu làm việc với mức lương 4 USD/tháng, còn John D.Rockefeller được trả
6USD/tuần. Điều đáng tự hào của Abrahant Lincoln không phải là việc ông
được sinh ra trong một ngôi nhà bằng gỗ ghép lại mà là ông đã từ ngôi nhà đó
để tiến lên bục vinh quang.
Demosthenes, một nhà hùng biện lẫy lừng trong lịch sử thế giới cổ đại
có tật nói lắp. Lần đầu tiên bước lên diễn thuyết, ông đã bị mọi người chờ
cười và nhạo báng. Napoleon sinh ra trong một gia đình rất bình thường và
không phải là thần đồng (ông đứng thứ 46 trong số 65 học viên ở Học viện
Quân sự). Hai nhà soạn nhạc thiên tài Beethoven và Thomas Edison đều là
những người bị điếc.
Điều gì đó giúp các cá nhân vĩ đại này vượt qua sự khắc nghiệt của
cuộc đời để đạt được thành công? Mỗi người đều có giấc mơ của riêng mình.
Đó là ngọn lửa không gì có thể dập tắt được. Tầm nhìn vĩ đại khởi đầu là một
“công việc trong tâm tưởng”. Tác giả Napoleon Hill, người được mệnh danh
là người tạo ra các tỷ phú của nước Mỹ, nói: “Hãy ôm ấp giấc mơ và tầm nhìn
của bạn như là những đứa con tinh thần! Chúng là kế hoạch dẫn đến sự thành
công viên mãn”.

22


KẾT LUẬN

Những nhà lãnh đạo giỏi mà thế giới này cần đến là (những phẩm
chất):
Người biết sử dụng ảnh hưởng của mình trong một thời điểm thích hợp
cho những công việc thích hợp;
Người có trách nhiệm cao khi thất bại, không vỗ ngực khi thành công;
Người tự lãnh đạo bản thân thành công trước khi lãnh đạo người khác;
Người luôn tìm kiếm giải pháp tối ưu chứ không phải giải pháp gần
như nhau;
Người gia tăng giá trị cho mọi người và tổ chức của mình;
Người làm việc vì lợi ích của người khác chứ không vì lợi ích cá nhân;
Người kiểm soát bản thân họ bằng cái đầu và kiểm soát người khác
bằng trái tim;
Người biết con đường, đi trên con đường và chỉ cho mọi người biết con
đường đó;
Người cổ vũ và khích lệ chứ không đe dọa và sử dụng mánh khóe với
người khác;
Người sống với mọi người để biết vấn đề của lãnh trách nhiệm giải
quyết vấn đề đó;
Người nhận ra rằng cá tính còn quan trọng hơn chức vị.
Người đưa ra ý kiến chứ không dựa trên những ý kiến được trưng cầu;
Người hiểu rằng tổ chức là sự phản chiếu của những tính cách;
Người không bao giờ đặt mình lên trên mọi người trừ việc đảm nhận
trách nhiệm;
Người trung thực trong cả việc nhỏ và việc lớn;
Người tự rèn luyện tính kỷ luật bản thân nên không cần những người
khác ép mình vào khuôn khổ;
Người gặp thất bại nhưng có khả năng chuyển bại thành thắng;
Người sử dụng chiếc la bàn đạo đức với chiếc kim luôn chỉ về bên
“phải”.
Người lãnh đạo và quản lý phải là người có kinh nghiệm, có ý chí, có

khả năng thực hiện, biết hướng dẫn, động viên và giúp đỡ người khác hoàn
thành công việc.

23


Người lãnh đạo và quản lý không phải chỉ có khả năng phân công cho
một nhóm, một tổ chức nào đó, mà còn cần phải có bản lĩnh, có hoài bão để
hoàn thành sứ mạng của mình, bất chấp mọi khó khăn, gian khổ.
Quyết định một vấn đề: không có nghĩa gì cả. Điều quan trọng là quyết
định đó có được thi hành hay không? Vì thế, người lãnh đạo và quản lý không
những điều khiển, mà còn phải chọn lựa những việc gì cần thực hiện, việc nào
trước, việc nào sau, phải định hướng, bảo vệ, hổ trợ và kiểm tra những việc
ấy.
Người lãnh đạo và quản lý phải biết làm cho người khác vừa tuân phục,
vừa mến mộ mình.
Người lãnh đạo và quản lý không những phải có khả năng hoàn thành
một công trình, một sự nghiệp, mà còn cần phải có khả năng giao tiếp với cấp
dưới của mình. Phải biết chinh phục họ, yêu mến họ và được họ yêu mến.
Bạn có muốn biết ai là người lãnh đạo thật sự của một nhà máy không? Bạn
hãy hỏi người nào dám đứng ra chịu trách nhiệm khi nhà máy của họ gặp thất
bại.
Người lãnh đạo phải là người đứng mũi chịu sào trước mọi vấn đề của
tổ chức.
Người lãnh đạo và quản lý không những thể hiện sự rắn rỏi, tài hùng
biện, tính táo bạo, sự khéo léo, không chỉ tập họp được nhân lực, mà còn phải
có những đức tính chủ yếu như: biết làm cho mọi người hợp tác với nhau để
làm việc, biết nhận ra và biết khai thác, sử dụng khả năng của họ, biết giúp họ
đồn kết và ý thức được trách nhiệm riêng của mình, cùng nhau hoàn thành sứ
mạng, nhiệm vụ chung của tổ chức, của nhóm.

Người ta nhận ra người lãnh đạo không chỉ qua tác phong điềm đạm,
khiêm tốn, mà còn qua cách chỉ đạo công việc. Trước những trở ngại khó
khăn, người lãnh đạo ấy có dám nghĩ, dám làm hay không.
Thông thường, trước mắt người lãnh đạo, các thuộc cấp thường hay tỏ
ra hăng hái, nhiệt tình trong công việc. Người lãnh đạo phải có đôi mắt tinh
tường, sâu sắc. Phải thấy được đâu là động lực chính của hoạt động đó. Do
bản chất tích cực, tận tụy hay chỉ là một hiện tượng nhất thời để lấy lòng cấp
trên. Từ đó người lãnh đạo có thể đánh giá đúng thực chất của thuộc cấp
mình, đồng thời có những biện pháp cụ thể để uốn nắn kịp thời.
Thay vì lãnh đạm với thuộc cấp, người lãnh đạo nên cởi mở và ân cần
với họ, làm cho họ tuân phục mình một cách vui vẻ, thoải mái, chứ không gò
ép, miễn cưỡng. Đừng để xảy ra tình trạng “Khẩu phục tâm bất phục”
24


Con người là một chủ thể xã hội, ai cũng có quyền tự do cá nhân,
nhưng nó phải được hướng vào một nền nếp, một kỷ luật. Là người thi hành
nền nếp, kỷ luật ấy, người lãnh đạo phải tỏ ra thật xứng đáng là một tấm
gương để mọi người noi theo.
Người lãnh đạo và quản lý là người được sự ủy nhiệm của tập thể, có
bổn phận phải giải thích, bảo vệ, thực hiện cho kỳ được những công việc vì
lợi ích tối cao của cả tập thể.
Người ta sẽ nhận ra bạn là người lãnh đạo và quản lý những biểu hiện
sau: Sự có mặt của bạn là một nguồn động viên để thuộc cấp của bạn thêm
hăng hái vượt qua mọi trở ngại trong công việc. Nếu một lúc nào đó bạn
không xuất hiện, nhưng cả tập thể vẫn tiến hành tốt công việc, khi đó bạn là
người lãnh đạo và quản lý giỏi rồi đấy.
Một gia đình, một tập thể, một tổ chức, một quốc gia mà không có
người lãnh đạo, quản lý thì chẳng khác nào như một thân thể không có đầu.
Gia đình, tập thể, tổ chức, quốc gia ấy không thể tồn tại và phát triển được.

Mặc dự có rất nhiều lý thuyết về sự bình đẳng, nhưng rất nhiều người
cần đến một người lãnh đạo có đủ năng lực để họ tin tưởng và dẫn dắt họ vượt
qua mọi chông gai trong công việc. Khi không có một ai am hiểu về việc làm
và động viên họ, họ cảm thấy bồn chồn, lo lắng. Sự xuất hiện của người lãnh
đạo trong lúc này rất phù hợp với nhu cầu tâm lý của họ. Người lãnh đạo sẽ là
chỗ dựa, là sức mạnh và là nguồn an ủi của mỗi người.
Người lãnh đạo đóng vai trị rất quan trọng và cần thiết đối với một tổ
chức, một quốc gia, như cái đầu đối với một cơ thể.
Cái đầu điều khiển và quyết đoán mọi cơ chế hoạt động trong cơ thể.
Nếu chẳng may hệ thần kinh trung ương bị suy yếu đến mức không còn phát
huy tác dụng được nữa, thử hỏi các bộ phận còn lại của cơ thể có hoạt động
và phát triển bình thường được không?.
Tương tự, tình trạng vụ tổ chức sẽ xuất hiện khi thiếu người lãnh đạo
và quản lý. Tình trạng này sẽ dẫn đến sự tan rã của tổ chức.
Người lãnh đạo là biểu tượng rõ rệt nhất của quyền lực, của sự đồng
nhất. Vừa điều khiển, vừa phối hợp các công việc, các quan hệ của cấp dưới,
người lãnh đạo và quản lý kịp thời ngăn chặn những nhóm chống đối hoặc có
ý chia rẽ.
Trong một tổ chức, một đơn vị không có người lãnh đạo và quản lý thì
sau một thời gian, những ý chí tốt đẹp sẽ bị phân hóa, những năng lực đã
được tôi luyện sẽ bị thui chột. Và sau cùng là sự đụng chạm, sự mâu thuẫn
25