Tuần 21 vợ nhặt

Kim Lân là nhà văn một lòng
đi về với đất, với người, với
thuần hậu nguyên thủy của
cuộc sống
- Nguyên Hồng -

Kim Lân là nhà văn của những
phận người bé mọn
- Phong Lê Kim Lân là một trong những nhà văn
xuất sắc của văn học Việt Nam hiện
đại. Sở trường của ông là truyện ngắn,
với đề tài quen thuộc là nông thôn và
đồng quê. Ông viết về những người
nông dân lao động thuần khiết, thô
mộc nhưng rất giàu tình nghĩa và biết
quý trọng đạo lý làm người.
- Hữu Thỉnh-



A. Giới thiệu chung
I. Tác giả
II. Tác phẩm
B. Đọc – hiểu văn bản
I. Tóm tắt
II. Tìm hiểu văn bản
1. Tràng dẫn người vợ qua xóm ngụ cư về nhà
2. Tràng nhớ lại những lần gặp người đàn bà
3. Bà cụ Tứ về, Tràng thưa chuyện với mẹ
4. Buổi sáng hôm sau

3. Bà cụ Tứ về, Tràng thưa chuyện với mẹ
Nhân vật bà cụ Tứ được khắc họa qua các thời điểm:
- Khi xuất hiện từ đầu ngõ
- Khi mới bước vào nhà
- Khi nghe Tràng thưa chuyện
- Khi trò chuyện với các con


* Bà cụ Tứ khi xuất hiện ở ngoài đầu ngõ

Ho húng hắng, dáng
người lọng khọng, lẩm
bẩm tính toán

Tuổi tác, vất vả lo toan
hằn in lên vóc dáng
của người mẹ chưa
phút nào được nghỉ
ngơi thanh thản.


Hoạt động nhóm
Yêu cầu: Tìm hiểu nhân vật bà cụ Tứ trong các thời
điểm còn lại
- Khi mới bước vào nhà
- Khi nghe Tràng thưa chuyện
- Khi trò chuyện với các con
Hướng dẫn :
1. Ở mỗi thời điểm, phát hiện nét tâm trạng chủ yếu

nổi bật ở bà cụ Tứ?
2. Kim Lân đã miêu tả những nét tâm trạng ấy bằng
cách nào?


* Khi mới bước vào nhà

Phấp phỏng-> ngạc
nhiên -> băn khoăn->
tự hỏi…

Hoàn cảnh cùng quẫn
đã đánh mất ở người
mẹ sự nhạy cảm. Bà
lão chưa bao giờ dám
mơ tưởng con trai
mình có vợ.


- Khi nghe Tràng thưa chuyện

Cúi đầu nín lặng ->
hiểu rồi -> hiểu ra-> xót
thương-> tủi phận->
khóc-> thương người
đàn bà…

Tâm sự ngổn ngang,
triền miên những
buồn tủi, day dứt, lo

âu, thương cảm.


- Khi trò chuyện với các con
+ Những lời
nói ra với con

nhẹ nhàng nói, hạ
thấp giọng thân mật
mừng lòng…
thương xót

+ Những suy
nghĩ trong lòng

Âu lo lặng thầm


Nghệ thuật miêu tả tâm lý tinh tế: tả tâm lý theo quá
trình với diễn biến hợp lý gắn với hoàn cảnh, tả qua
hành động, cử chỉ, ngôn ngữ
- Diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ ngổn ngang, niềm vui
chỉ thoáng qua , nỗi buồn đọng lại chan chứa âu lo.
-


Trong bối cảnh ngày đói, con người vẫn dành
cho nhau tình yêu thương, đùm bọc và chở che,
vẫn khôn nguôi hướng về sự sống.

4. Buổi sáng hôm sau
- Không gian, thời gian :
Ánh nắng buổi sáng mùa hè sáng lóa
- Cảnh vật:
+ Nhà cửa sân vườn được thu dọn, quét tước sạch
sẽ
+ Quần áo rách được đem ra phơi
+ Ang nước khô cong đã kín nước đầy ăm ắp
Thay đổi theo hướng tươi sáng hơn


Tràng

êm ái, lửng lơ-> thấm thía, cảm động ->
thương yêu, gắn bó -> vui sướng, phấn
chấn-> thấy nên người -> muốn làm việc

Bà cụ Tứ

nhẹ nhõm, tươi tỉnh, xăm xắn thu dọn,
quét tước.

Người vợ

Ăn nói lễ phép, hiền hậu đúng mực

Hạnh phúc gia đình và tình người ấm áp đã hồi sinh
con người, giúp họ vượt lên hiện thực tin vào tương lai

-

Bữa ăn:

Thảm hại: rau chuối,
muối, cháo

Vui vẻ, đầm ấm

Cháo cám

Ngon đáo để

Đắng chát, nghẹn bứ

Dù hiện thực bi đát nhưng con người vẫn vượt
lên hoàn cảnh bằng niềm vui đơn sơ bình dị. Tuy
vậy, họ vẫn không quên được hiện thực, niềm vui
không thể cất cánh mà vẫn bị hiện thực níu giữ.


Tiếng trống thúc thuế
* Phần kết:

Câu chuyện của người vợ
Hình ảnh đám người đói và lá
cờ đỏ trong tâm trí Tràng

- Tín hiệu về sự

đổi đời
- Lạc quan đến
với cách mạng


Sự việc 1: Tràng dẫn người vợ qua
xóm ngụ cư về nhà
Sự việc 2: Tràng nhớ lại những lần
gặp người đàn bà

Sự việc 3: Bà cụ Tứ về, Tràng
thưa chuyện với mẹ

Sự việc 4: Buổi sáng
hôm sau

Trong cái đói con
người vẫn khát
khao hạnh phúc
Trong cái đói con
người
vẫn
yêu
thương, đùm bọc
lẫn nhau
Trong cái đói con
người vẫn tin vào
tương lai, hướng
tới cách mạng

Cận kề cái chết con người không nghĩ đến cái chết mà
hướng về sự sống


C. Tổng kết
1. Chủ đề
Truyện ngắn “Vợ nhặt” của Kim Lân không chỉ miêu tả tình cảnh thê thảm của người dân lao động
nước ta trong nạn đói khủng khiếp năm 1945 mà còn thể hiện được bản chất tốt đẹp và sức sống kì
diệu của họ: ngay bên bờ vực của cái chết, họ vẫn hướng về sự sống, khát khao tổ ấm gia đình và
thương yêu đùm bọc lẫn nhau.


2. Đặc sắc nghệ thuật
- Xây dựng tình huống truyện độc đáo, giàu ý nghĩa
- Miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, sắc sảo
- Cách kể chuyện hấp dẫn
- Sử dụng ngôn ngữ đặc sắc


• Hướng dẫn học bài:
- Đọc kỹ văn bản, nắm được sự việc chính.
- Đọc hiểu được giá trị nhân đạo và giá trị hiện thực
của tác phẩm.
- Phân tích đặc sắc trong nghệ thuật thể hiện truyện
ngắn Vợ nhặt