Báo chí của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với hoạt động kinh tế báo chí

Báo chí của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với
hoạt động kinh tế báo chí

Phạm Khánh Giang

Trường Đại học KHXH&NV
Luận văn ThS. Chuyên ngành: Báo chí học; Mã số: 60 32 01
Người hướng dẫn: Báo chí học; Mã số: 60 32 01
Năm bảo vệ: 2012

Abstract: Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về hoạt động kinh tế báo chí ở Việt Nam.
Khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động kinh tế của các cơ quan báo chí thuộc Ủy ban Trung
ương Mặt trận; cụ thể là Tạp chí Mặt trận và Báo Đại đoàn kết. Đưa ra những đề xuất liên quan
đến hoạt động kinh tế báo chí của các cơ quan báo chí của Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam trong giai đoạn 2013 – 2015 và tầm nhìn đến 2020.
Keywords: Báo chí học; Truyền thông đại chúng; Hoạt động kinh tế báo chí.
Content:


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài:........................................................................................................................... 1
2. Mục đích và nội dung nghiên cứu:.......................................................................................... 2
3. Lịch sử nghiên cứu vấn đề: ........................................................................................................ 3
4. Đối tựợng và phạm vi nghiên cứu:.......................................................................................... 4
5. Phương pháp nghiên cứu: ........................................................................................................... 4
6. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của luận văn ...................................................... .5
7. Kết cấu luận văn: ........................................................................................................................... .5
CHƯƠNG 1: VẤN ĐỀ KINH TẾ BÁO CHÍ TRONG TIẾN TRÌNH HỘI
NHẬP QUỐC TẾ ............................................................................................................................. .6
1.1 Một số lý luận cơ bản về kinh tế báo chí: ......................................................................... .6

1.2.Những yếu tố ảnh hưởng, tác động đến hoạt động kinh tế báo chí:....................... 11
1.3 Hoạt động kinh tế báo chí trong lĩnh vực báo in Việt Nam: ..................................... 22
Tiểu Kết Chương 1 ............................................................................................................................ 26
CHƯƠNG 2: HOẠT ĐỘNG KINH TẾ BÁO CHÍ GIAI ĐOẠN 2010 –
2012 CỦA TẠP CHÍ MẶT TRẬN VÀ BÁO ĐẠI ĐOÀN KẾT............................... 27
2.1 Báo chí Mặt trận với hoạt động kinh tế báo chí: .......................................................... .27
2.2 Vài nét về Tạp chí Mặt trận và Báo Đại đoàn kết:

....................................................... 28

2.3 Hoạt động kinh tế báo chí của Tạp chí Mặt trận và Báo Đại đoàn kết: ................ 36
Tiểu Kết Chương 2 ............................................................................................................................ 57
CHƯƠNG 3: XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG BÁO CHÍ VÀ
GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH TẾ CỦA BÁO CHÍ MẶT
TRẬN GIAI ĐOẠN 2013 - 2015 .......................................................................... 58
3.1. Xu hướng phát triển hoạt động kinh tế báo chí của báo chí Việt
Nam........... ............................................................................................................... .58
3.2 Phương hướng và điều kiện phát triển hoạt động kinh tế của báo chí Mặt
trận giai đoạn 2013 – 2015:.... ................................................................................. 64


3.3 Giải pháp phát triển hoạt động kinh tế của báo chí Mặt trận giai đoạn 2013
– 2015: .....

............................................................................................................................................. 73

Tiểu Kết Chương 3 ................................. ....................................................................................... ..85
KẾT LUẬN................................... ................................................................................................... ..87
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................... ...................... ..90
PHỤ LỤC............................................................................................................................... ..95

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Sau hơn 25 năm đổi mới đất nước, cùng với quá trình chuyển
sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, diện mạo của
báo chí Việt Nam cũng từng bước thay đổi cả về mặt số lượng và chất
lượng. Từ một số cơ quan báo chí hoạt động dựa trên ngân sách cấp; đến
nay, số lượng các cơ quan báo chí đã tăng lên đáng kể, cơ chế hoạt động
báo chí cũng không ngừng được đổi mới. Nhiều cơ quan báo chí đã vươn
lên thực hiện tốt tôn chỉ mục đích và tự cân đối, bảo bảo nguồn lực tài
chính thông qua các hoạt động kinh tế báo chí. Tuy nhiên, việc triển khai
các hoạt động kinh tế báo chí, các quan niệm, cơ chế và quy định cho
hoạt động này cũng còn nhiều bất cập. Nhìn chung cái gọi là kinh tế báo
chí ở Việt Nam hiện nay cũng chưa được xác định và hiểu rõ trong các
cơ quan báo chí và cả trong các cơ quan quản lý.
Trong hệ thống báo chí Việt Nám, báo chí của các tổ chức chính
trị - xã hội đang ngày càng lớn mạnh, trong đó báo chí của Mặt trận từ
khi ra đời đến nay đã không ngừng phát triển, đổi mới cả nội dung và
hình thức, góp phần quan trọng trong việc tuyên truyền đường lối chủ
trương của Đảng, Nhà nước cũng như các tổ chức chính trị - xã hội tới
người dân. Đây là hệ thống báo có tính lý luận và thực tiễn cao. Không
nằm ngoài quy luật phát triển chung của báo chí, hoạt động kinh tế báo
chí của hệ thống báo chí của Mặt trận trong những năm qua đã được thực
hiện và không ngừng cải cách, đổi mới đem lại hiệu quả kinh tế cho cơ
quan báo chí.
1


Xuất phát từ sự phát triển chung của báo chí, từ hoạt động thực

tiễn của báo chí Mặt trận, tác giả muốn thực hiện đề tài “Báo chí của
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với hoạt động kinh tế báo chí”. Tác giả
mong muốn đề tài của mình sẽ đóng góp được về mặt lý luận và thực tiễn
đối với hoạt động kinh tế báo chí của hệ thống báo chí Mặt trận.
2. Mục đích và nội dung nghiên cứu:
2.1 Mục đích nghiên cứu:
Đánh giá đúng thực trạng hoạt động kinh tế báo chí của hệ
thống báo chí của Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để có căn
cứ chỉ ra những thành tích và hạn chế của hoạt động này; từ đó sẽ đề
xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động kinh tế báo
chí giai đoạn 2013 – 2015 và tầm nhìn đến năm 2020.
2.2 Nội dung nghiên cứu:
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về hoạt động
kinh tế báo chí ở Việt Nam.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động kinh tế của các cơ
quan báo chí thuộc Ủy ban Trung ương Mặt trận; cụ thể là Tạp chí
Mặt trận và Báo Đại đoàn kết.
- Đưa ra những đề xuất liên quan đến hoạt động kinh tế báo
chí của các cơ quan báo chí của Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam trong giai đoạn 2013 – 2015 và tầm nhìn đến 2020.
3. Lịch sử nghiên cứu vấn đề:
Hiện nay, hệ thống tài liệu nghiên cứu về kinh tế báo chí vẫn
còn hạn chế. Điển hình tài liệu này có tập bài giảng “Quản lý kinh
doanh báo chí” bậc cử nhân của Khoa Báo chí, Trường Đại học Khoa
2


học Xã hội & Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội và tập bài giảng
“Lý luận kinh doanh báo chí” bậc cao học của Tiến sỹ Hoàng Hải.
Bên cạnh đó, còn một số tập bài giảng khác ở Học viện báo chí và

Tuyên truyền. Đồng thời, có những nghiên cứu về tập đoàn báo chí
của GS. Tạ Ngọc Tấn và một số nhà nghiên cứu khác…Mới nhất,
được biết có đề tài của PGS.Đinh Văn Hường, đề tài của TS.Đặng
Thị Thu Hương.
Về hoạt động kinh tế của các tòa soạn cũng được đề cập ở khá
nhiều cuộc hội thảo, hội nghị trong nước. Đáng chú ý có hội thảo
“Báo chí kinh tế” lần thứ 3 ở Thành phố Hồ Chí Minh - năm 1996,
hội thảo “Quản trị Kinh doanh báo chí” do báo VietNamNet tổ chức
- năm 2005, hội thảo “Đóng góp của khoa học xã hội – nhân văn
trong phát triển kinh tế xã hội” do Trường ĐHKHXH&NV phối hợp
cùng Khoa Quốc tế (ĐHQGHN), ĐH Nantes, ĐH Angers và ĐH
Maine (Cộng hoà Pháp) năm 2011.
Về luận văn đã có 1 số luận văn đề cập tới vấn đề này. Luận
văn “Thời báo kinh tế Việt Nam trong hoạt động kinh doanh báo chí
thời kỳ hội nhập” (Luận văn thạc sĩ – Đặng Đình Nam), luận văn
“Mô hình tổ chức kinh doanh của cơ quan báo chí trong nền kinh tế
thị trường (Khảo sát báo Tiếng nói Việt Nam, Tiền Phong, Thời báo
kinh tế Việt Nam từ 2007 – 2010)” (Luận văn thạc sĩ – Vũ Thị Lan
Anh)...
Về báo chí Mặt trận, đã có một số khoá luận lấy báo Đại Đoàn
Kết (báo thuộc hệ thống báo chí Mặt trận) làm đối tượng nghiên cứu
nhưng là nghiên cứu trên một khía cạnh, một vấn đề khác như: “Gia
3


đình Việt Nam và vấn đề giáo dục gia đình trong giai đoạn hiện nay
trên Báo Đại đoàn kết” (Khoá luận cử nhân báo chí – Chu Thanh
Tâm); “Văn hoá gia đình Việt Nam và tác dụng của giáo dục văn
hoá, đối với sự phát triển của gia đình trong giai đoạn hiện nay được
phản ánh (trên báo Phụ nữ Việt Nam và Đại đoàn kết)” (Khoá luận

cử nhân báo chí - Nguyễn Hương Giang)….
Đề tài nghiên cứu khoa học cấp viện “Giải pháp nâng cao
hiệu quả tuyên truyền về lý luận và thực tiễn của Tạp chí Mặt trận” Chủ nhiệm đề tài Nguyễn Thu Thảo nói tới công tác tuyên truyền của
Tạp chí Mặt trận, đề cập tới nội dung tuyên truyền về lý luận và thực
tiễn nói chung.
Đề tài “Đánh giá của bạn đọc về Tạp chí Mặt trận” (Khoá
luận cử nhân xã hội học - Nguyễn Việt Phương) thì nghiên cứu Tạp
chí Mặt trận dưới góc độ xã hội học, nội dung của công trình nghiên
cứu này nhằm tập trung tìm hiểu đánh giá của bạn đọc về nội dung và
hình thức của Tạp chí Mặt trận.
Đề tài “Cách thức tổ chức thông tin của Tạp chí Mặt trận”
(luận văn thạc sỹ truyền thông đại chúng – Nguyễn Thị Thu Thảo)
nghiên cứu Tạp chí Mặt trận dưới góc độ hình thức và cách thức tổ
chức nội dung thông tin nói chung trên Tạp chí Mặt trận.
Như vậy có thể nói, đề tài luận văn của tác giả là công trình
đầu tiên nghiên cứu về báo chí Mặt trận với hoạt động kinh tế báo
chí. Điểm đặc biệt ở đề tài này là khảo sát và phân tích tình hình hoạt
động kinh tế báo chí của một liên minh chính trị - một vấn đề mới với
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
4


4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu:
4.1 Đối tượng nghiên cứu:
- Các tư liệu, tài liệu liên quan đến hoạt động kinh tế của các
cơ quan báo chí.
- Hệ thống báo chí của Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam bao gồm: Tạp chí Mặt trận, Báo Đại đoàn kết. Cụ thể là các bộ
phận kinh doanh của các cơ quan báo chí này và những người trực
tiếp làm công tác phát hành, quảng cáo, kinh doanh báo chí.

4.2 Phạm vi nghiên cứu:
- Khảo sát hoạt động kinh tế của 2 cơ quan báo chí: Tạp chí
Mặt trận, Báo Đại đoàn kết từ 2010 – 2012. Bên cạnh đó, có tham
khảo hoạt động kinh tế của một số cơ quan báo chí khác thuộc tổ
chức thành viên Mặt trận để so sánh ( như Tạp chí Môi trường &
Cuộc sống...) và một số cơ quan báo chí khác để so sánh.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu:
Luận văn sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau
trong đó nổi bật là:
- Khảo sát thực tế hoạt động kinh tế của hai cơ quan báo chí:
Tạp chí Mặt trận và Báo Đại đoàn kết.
- Tổng hợp tài liệu, bài viết chuyên về hoạt động kinh tế báo
chí; từ đó phân tích và đánh giá…
- Phỏng vấn sâu đối với những người phụ trách và một số
nhà báo có kinh nghiệm và hiểu biết về hoạt động kinh tế của cơ
quan báo chí.

5


- So sánh hoạt động kinh tế của các cơ quan báo chí để làm
nổi bật hiệu quả kinh tế của các cơ quan báo chí Trung ương Mặt
trận.
6. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của luận văn:
- Góp phần hệ thống hóa khung lý luận về vấn đề kinh tế báo
chí.
- Làm rõ thêm cơ sở khoa học và thực tiễn của hoạt động
kinh tế báo chí trong 3 năm gần đây của báo chí của Trung ương Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam (Tạp chí Mặt trận, Báo Đại đoàn kết).
- Đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả của

hoạt động kinh tế của báo chí của Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam trong thời gian tới.
- Luận văn góp thêm tài liệu tham khảo phục vụ sinh hoạt
báo chí, cán bộ làm công tác kinh tế báo chí và những người quan
tâm tới lĩnh vực này.
7. Kết cấu luận văn:
Ngoài các phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo,
phụ lục. Luận văn được kết làm 3 chương:
Chƣơng 1: Vấn đề kinh tế báo chí trong tiến trình hội nhập
quốc tế
Chƣơng 2: Hoạt động kinh tế báo chí giai đoạn 2010 – 2012
của Tạp chí Mặt trận và Báo Đại đoàn kết
Chƣơng 3: Xu hướng phát triển thị trường báo chí và giải
pháp nâng cao hiệu quả kinh tế của báo chí Mặt trận giai đoạn 20132015
6


CHƢƠNG 1
VẤN ĐỀ KINH TẾ BÁO CHÍ TRONG
TIẾN TRÌNH HỘI NHẬP QUỐC TẾ
1.1 Một số lý luận cơ bản về kinh tế báo chí:
1.1.1 Loại hình kinh doanh báo chí:
Có ba loại hình kinh doanh báo chí chính: Cơ quan báo trực
tiếp kinh doanh – dịch vụ; Ủy quyền cho các doanh nghiệp và tư
nhân kinh doanh báo chí; các trung tâm thông tin của các ngành tham
gia dịch vụ phát hành, quảng cáo.
1.1.2 Nhà tổ chức kinh doanh báo chí:
- Nhà kinh doanh báo chí
- Nội dung triển khai kinh doanh
1.1.3 Hợp tác quốc tế về kinh doanh báo chí:

Hợp tác quốc tế về kinh doanh báo chí có những hình thức
sau: Khai thác tài trợ để phát triển, hình thức thứ hai là liên kết hợp
tác, hình thức thứ ba là xuất nhập khẩu báo chí.
1.1.4 Cơ quan quản lý kinh doanh báo chí:
Cơ quan quản lý báo chí bao gồm: Cơ quan chủ quản của
tòa soạn báo đó; Cơ quan quản lý nhà nước – Cục Báo chí.
Nội dung quản lý báo chí là: Quản lý về hình thức của tờ
báo, quản lý về nội dung, quản lý về mặt nhân sự báo chí.
1.2. Những yếu tố ảnh hƣởng, tác động đến hoạt động kinh tế báo
chí:
1.2.1 Hiệu quả kinh tế báo chí:

7


Báo chí là một sản phẩm đặc thù, có mang tính chất là hàng
hóa tiêu thụ nên báo chí có hai hiệu quả báo chí: Hiệu quả xã hội và
hiệu quả kinh tế.
1.2.2 Thương hiệu của tờ báo:
Các thương hiệu báo chí lớn ở nước ta thường là những tờ
báo Chính trị - Xã hội, đảm nhiệm chức năng thông tin trên nhiều
lĩnh vực, liên quan đến nhiều vấn đề dân sinh và dám đi đến cùng đối
với các vấn đề lớn. Bên cạnh đó, có thể thấy, hiện nay các cơ quan
thông tin đại chúng còn tăng cường quảng bá thương hiệu của mình
bằng cách tổ chức các hoạt động từ thiện, hoạt động xã hội lớn…
1.2.3 Thị trường báo chí và vấn đề cạnh tranh:
Báo chí ngày nay phát triển không ngừng cả về số lượng và
chất lượng. Với sự ra đời và phát triển của nhiều loại hình báo chí
khác nhau.
Sự lớn mạnh không ngừng của báo chí cũng dẫn đến vấn đề

cạnh tranh trong báo chí. Trước hết và chủ yếu nhất là cạnh tranh về
chất lượng thông tin. Sự cạnh tranh trong hoạt động báo chí còn thể
hiện ở giá bán báo thấp hơn giá thành.
Vấn đề độc quyền trong kinh doanh báo chí: Vấn đề độc
quyền trong kinh doanh báo chí. Đối với những tờ báo hạch toán kinh
tế, khả năng tạo ra sự độc quyền về thông tin trong độc giả sẽ tạo cho
những tờ báo đó những ưu thế rất lớn về tầm ảnh hưởng thông tin
làm nền tảng nâng cao doanh thu phát hành, thu hút quảng cáo cùng
các nguồn thu dịch vụ gia tăng trên báo.

8


1.2.4 Sự tham gia của báo chí vào các lĩnh vực kinh doanh:
Báo chí là phương tiện phán ánh thông tin về lĩnh vực kinh tế
tới công chúng… Báo chí không chỉ dừng lại trong việc cung cấp
thông tin thuần túy, mà còn có thể hướng dẫn thị trường, hướng dẫn
việc áp dụng khoa học, kỹ thuật và công nghệ mới, giới thiệu những
mô hình, điển hình tiên tiến trong sản xuất và kinh doanh
Mặt thứ hai, báo chí tham gia vào lĩnh vực kinh tế chính là
việc báo chí tham gia vào thị trường với tư cách là nhà kinh doanh đa
ngành. Báo chí vừa là nhà phát hành sách – báo, vừa là nhà đầu tư
xuất bản, dịch vụ tư vấn.
1.3 Hoạt động kinh tế báo chí trong lĩnh vực báo in Việt Nam:
Báo in có những hình thức làm kinh tế sau:
- Quảng cáo.
- Phát hành và bán báo.
- Kinh doanh các sản phẩm truyền thông.
- Mô hình công ty trong cơ quan báo in.
- Cho thuê trụ sở.

- Hình thức liên kết, liên doanh.
- Các hoạt động dịch vụ khác của báo in như tư vấn, chỉ dẫn,
cung cấp tài liệu, môi giới.

9


CHƢƠNG 2
HOẠT ĐỘNG KINH TẾ BÁO CHÍ GIAI ĐOẠN 2010-2012 CỦA
TẠP CHÍ MẶT TRẬN VÀ BÁO ĐẠI ĐOÀN KẾT
2.1 Báo chí Mặt trận với hoạt động kinh tế báo chí:
Theo khái niệm rộng, Báo chí Mặt trận gồm báo chí thuộc 46
tổ chức thành viên và cơ quan truyền thông thuộc Mặt trận 63 địa
phương.
Còn báo chí trực thuộc Trung ương Mặt trận có:
- Tạp chí Mặt trận
- Báo Đại đoàn kết
Trong luận văn này, đối tượng nghiên cứu là Báo chí Mặt
trận theo nghĩa hẹp bao gồm 2 tờ báo chính của Ủy ban Trung ương
Mặt trận Tổ quốc: Tạp chí Mặt trận, Báo Đại đoàn kết. Nhưng do tài
liệu về báo Đại đoàn kết khai thác được hạn chế nên trọng tâm sẽ là
Tạp chí Mặt trận.
2.2 Vài nét về Tạp chí Mặt trận và Báo Đại Đoàn kết:
2.2.1 Tạp chí Mặt trận:
2.2.1.1 Sơ lược về Tạp chí Mặt trận:
Tạp chí Mặt trận xuất bản số đầu tiên vào tháng 8 – 2001. Từ
năm 2010, thử nghiệm Tạp chí điện tử, từ tháng 8 năm 2011 đã ra
Chuyên đề: Mặt trận và cuộc sống...Bên cạnh xuất bản báo chí, Tạp
chí còn hợp tác xuất bản sách, tổ chức sự kiện, dịch vụ khoa học, tư
vấn phát triển; đồng thời phối hợp quảng bá sản phẩm và thương hiệu

cho các doanh nghiệp.
2.2.1.2 Hoạt động báo chí của Tạp chí Mặt trận:
10


Tạp chí Mặt trận có mô hình bao gồm các phòng ban: Ban Biên
tập, Bộ phận Biên tập, Bộ phận Chuyên đề, Bộ phận Tổng hợp.
- Quy trình sản xuất ấn phẩm của Tạp chí Mặt trận: Mỗi số Tạp
chí được triển khai thực hiện theo quy trình sau:
+ Thông qua kế hoạch thông tin của Tạp chí số đó.
+ Tập hợp tin, bài theo từng chuyên trang, chuyên mục.
+ Biên tập xử lý tin, bài.
+ Tổ chức trình bày, in ấn và xuất bản.
- Nội dung thông tin của Tạp chí Mặt trận:
Tạp chí Mặt trận xuất bản một kỳ một tháng với 80 trang in. Tạp
chí có 6 chủ đề chính: Sự kiện – lý luận; Khoa học Mặt trận; Diễn đàn
hợp tác; Kinh nghiệm thực tiễn; Nghiên cứu địa phương; Những vấn đề
quốc tế.
- Hình thức truyền tải thông tin của Tạp chí Mặt trận:
Về hình thức: thể loại sử dụng: tin, bài phân tích, bình luận, tổng
kết kinh nghiệm. Có kèm ảnh minh họa. In giấy màu. Nhưng hình thức
trình bày còn đơn điệu.
2.2.2 Báo Đại đoàn kết:
2.2.2.1 Sơ lược về Báo Đại đoàn kết:
Ngày 25-1-1942 – Ra đời Báo Cứu Quốc. 22-12-1964 – Ra đời
Báo Giải Phóng. 6-2-1977 – Hợp nhất Báo Cứu Quốc và Báo Giải
Phóng, ra đời Báo Đại đoàn kết. Trong vòng mấy năm gần đây, Báo Đại
đoàn kết đã có những bước phát triển vượt bậc. Vào đúng dịp kỷ niệm 70
năm thành lập báo, những người làm Báo Đại đoàn kết đã ghi một dấu ấn
11

đặc biệt: xuất bản hàng ngày, 7/7 kỳ mỗi tuần trở thành nhật báo với số
lượng phát hành 30 ngàn bản/ngày. Bên cạnh tờ báo chính, còn có những
ấn phẩm khác: Năm 2007, cho ra mắt trang điện tử của Báo Đại đoàn
kết: daidoanket.vn và Chuyên đề Dân tộc; tháng 7/2010, ra đời Nguyệt
san Tinh hoa Việt với 68 trang. Tờ báo này cũng sẽ tiếp tục có những cải
tiến về nội dung nhằm phát huy hơn nữa vai trò là tiếng nói của Mặt trận
Tổ quốc Việt Nam nhằm cổ vũ một cách sáng tạo cho sự nghiệp Đại
đoàn kết toàn dân tộc và gắn kết mọi tầng lớp nhân dân.
2.2.2.2 Hoạt động báo chí của Báo Đại đoàn kết:
Báo Đại đoàn kết có mô hình tổ chức như sau: Ban Biên tập gồm
Tổng Biên tập và các phó Tổng Biên tập, Ban Thư ký - trị sự, Các Ban
chuyên môn, Ban kế hoạch - tài chính, Ban quảng cáo - phát hành, Văn
phòng đại diện.
- Quy trình sản xuất ấn phẩm của Báo Đại đoàn kết:
Họp báo cáo đề tài với BBT; các phòng giao nội dung cho phóng
viên; phóng viên đi làm tin, bài; hoàn chỉnh giao cho trưởng ban; trưởng
ban tập hợp đưa Thư ký tòa soạn, Biên tập tiến hành sản xuất, lên
market, in bản bông, in hoàn chỉnh, phát hành.
- Nội dung thông tin của Báo Đại đoàn kết:
Xuất bản hàng ngày, gồm 16 trang, các chuyên mục: thời sự,
kinh tế - xã hội, trên địa bàn dân cư, văn hóa nghệ thuật, dân chủ và pháp
luật, bạn đọc và tòa soạn, tham vấn – phản biện, quê hương – hải ngoại,
sức khỏe – thể thao, quốc tế - sự kiên quốc tế.
- Hình thức thông tin của Báo Đại đoàn kết: sử dụng đa dạng các
hình thức thể hiện.
12

2.3 Hoạt động kinh tế báo chí của Tạp chí Mặt trận và Báo Đại đoàn
kết:
2.3.1 Những kết quả đạt được:
2.3.1.1 Công tác quảng cáo:
Tạp chí Mặt trận: nội dung quảng cáo của Tạp chí Mặt trận khá
đơn giản bao gồm: việc quảng cáo cho các đơn vị, doanh nghiệp, quảng
cáo cho các ấn phẩm khác của Tạp chí Mặt trận. Giá bán của Tạp chí Mặt
trận hiện nay là 9.900 đồng. Về số lượng quảng cáo trong từng kỳ báo
phát hành thì có kỳ chỉ có 1-2 trang quảng cáo, có kỳ có tới 3-4 trang
quảng cáo. Các quảng cáo trên Tạp chí Mặt trận cũng đều được in màu,
Vị trí của các quảng cáo ở bìa cuối của tờ Tạp chí, cả mặt trong và mặt
ngoài. Doanh thu của Tạp chí Mặt trận khá ổn định, đáp ứng yêu cầu
hoạt động của cơ quan.
Báo Đại đoàn kết:
Về nội dung quảng cáo: khá đa dạng với nhiều lĩnh vực: quảng
cáo cho các loại thuốc, thực phẩm dinh dưỡng chiếm số lượng lớn; quảng
cáo cho các thương hiệu; hãng ôtô...
Sử dụng nhiều hình thức quảng cáo khác nhau.
2.3.1.2 Công tác phát hành:
Tạp chí Mặt trận: Tạp chí Mặt trận ban đầu có 64 trang in , giờ
tăng lên 80 trang in trên giấy đẹp. In tại Công ty in Tiến Bộ. Tạp chí Mặt
trận có con dấu và tài khoản riêng theo qui định. Từ tháng 12 năm 2005
trở về trước, Tạp chí Mặt trận xuất bản 2 tháng/ kỳ, việc xuất bản được
thực hiện bao cấp hoàn toàn; từ tháng 1 năm 2006 trở đi, Tạp chí xuất
bản 1 tháng/ kỳ và thực hiện từng bước có thu.
13


Báo Đại đoàn kết bắt đầu từ 25/1/2012 trở thành Nhật báo, với
số lượng phát hành lên tới 30 ngàn bản/ngày. Báo Đại đoàn kết in trên

khổ A3, gồm 16 trang. Được in ấn ở 4 nhà in: Công ty in Hà Nội mới,
Nhà in Nhân dân TP Hồ Chí Minh, Nhà in Nhân dân Đà Nẵng và Công
ty Cổ phần In Tổng hợp Cần Thơ. Báo Đại đoàn kết năm 2010, có giá
bán là 2.800 đồng 1 tờ và năm 2012 có giá mới là 3.500 đồng 1 tờ.
2.3.1.3 Tổ chức sự kiện và các dịch vụ khác:
Tạp chí Mặt trận:
Về tổ chức sự kiện: năm 2010, Tạp chí Mặt trận phối hợp với
báo Cựu chiến binh tổ chức chương trình “Nghĩa tình đồng đội”, năm
2011 phối hợp với Tạp chí Ánh sáng & Cuộc sống tổ chức chương trình
“Ấn tượng tháng Tám” và tư vấn thực hiện một số sự kiện khác.
Về quảng bá thương hiệu: Tăng cường quảng bá Tạp chí thông
qua nhiều biện pháp: có nhiều bài giới thiệu hoạt động trên các sản phẩm
báo chí, Phối hợp tổ chức Hội nghị cộng tác viên ở 4 vùng có nhiều hình
thức phối hợp sinh hoạt, Phối hợp tổ chức sự kiện.
Về liên kết hợp tác với các đơn vị, doanh nghiệp: tiêu biểu là sự
phối hợp giữa Tạp chí Mặt trận và Trung tâm Công tác Lý luận.
Báo Đại đoàn kết:
Nổi bật trong hoạt động tổ chức sự kiện và hoạt động phối hợp
với các cơ quan khác nhau trong việc tuyên truyền các chương trình quốc
gia. Trong đó có những sự kiện lớn như: Phối hợp thực hiện chương
trình Tự hào thương hiệu Việt (2010-2011), chương trình mục tiêu quốc
gia giảm nghèo (2011); Vì màu xanh cuộc sống (2011 – đến nay); Phối

14


hợp tổ chức chương trình ca nhạc Côn Đảo Vang mãi bản hùng ca
(2012).
2.3.2 Một số hạn chế:
2.3.2.1 Công tác quảng cáo:

Tạp chí Mặt trận: Các nội dung quảng cáo chỉ dừng lại ở tính
chất tuyên truyền, cổ động cho các hoạt động của Tạp chí. Chưa có nhiều
quảng cáo cho các đơn vị, doanh nghiệp, sản phẩm – dịch vụ. Hình thức
quảng cáo cũng còn đơn điệu, chưa tạo được hiệu ứng tốt với độc giả,
khó thu hút.
Báo Đại đoàn kết: hình thức quảng cáo vẫn còn đơn điệu chưa
thu hút người đọc: thường là tin dài, ít ảnh, đồ họa.
2.3.2.2 Công tác phát hành:
Tạp chí Mặt trận: tờ Tạp chí chưa đến được tận tay người đọc ở
các địa bàn dân cư, đặc biệt vùng sâu, vùng xa lại càng khó khăn hơn.
Đối tượng độc giả chưa đa dạng. Việc quảng bá thương hiệu cho tờ Tạp
chí còn chưa được đầu tư chuyên sâu
Báo Đại đoàn kết: xuất hiện tình trạng báo gộp, chậm.
2.3.2.3 Tổ chức sự kiện và các dịch vụ khác:
Mới chỉ dừng lại ở việc hợp tác, phối hợp với các đơn vị khác
trong việc tổ chức các hoạt động xã hội, văn nghệ, hợp tác tổ chức các
hội thảo khoa học; , quy mô và mức độ ảnh hưởng chưa cao.
2.3.3 Bài học kinh nghiệm:
Chú trọng tới 5 mục tiêu:
- Tăng đối tác & cộng tác viên
- Tăng phát hành & sản phẩm báo chí.
15


- Tăng quảng cáo & phát triển thương hiệu.
- Tăng tổ chức sự kiện & dịch vụ.
- Tăng sinh hoạt báo chí & khoa học

16

CHƢƠNG 3:
XU HƢỚNG PHÁT TRIỂN THỊ TRƢỜNG BÁO CHÍ VÀ GIẢI
PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH TẾ CỦA
BÁO CHÍ MẶT TRẬN GIAI ĐOẠN 2013 - 2015
3.1. Xu hƣớng phát triển hoạt động kinh tế báo chí của báo chí
Việt Nam:
3.1.1 Xu hướng tự chủ về tài chính và sự hình thành nền kinh tế
báo chí.
3.1.2 Sự tham gia của tư nhân vào hoạt động báo chí.
3.1.3 Xu hướng hình thành tập đoàn báo chí.
3.1.4 Vấn đề thương mại hóa báo chí
3.2 Phƣơng hƣớng và điều kiện phát triển hoạt động kinh tế của
báo chí Mặt trận giai đoạn 2013 – 2015:
3.2.1 Nâng cao nhận thức về hoạt động kinh tế báo chí và sự hoàn
thiện văn bản pháp lý:
3.2.1.1 Nâng cao nhận thức về hoạt động kinh tế báo chí:
Việc này, vừa là sự cần thiết vừa là trách nhiệm của các cơ quan
quản lý nhà nước ( chủ yếu là Ban Tuyên giáo trung ương, Bộ Thông tintruyền thông)
Đối với người quản lý báo chí và chính các cơ quan báo chí cần
có nhận thức đúng về bản chất của nền kinh tế thị trường, nắm được
những quy luật, những đặc tính của kinh tế thị trường. Đồng thời, quán
triệt vai trò, chức năng, nhiệm vụ của nền báo chí cách mạng, là thành tố
quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ đó, để có
định hướng khi phát triển các hoạt động kinh doanh của cơ quan báo chí.
17


3.2.1.2 Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý về kinh tế báo chí:
Hoàn thiện hệ thống, hành lang pháp lý về quản lý báo chí chính

là cụ thể hóa hoạt động lãnh đạo, quản lý báo chí – truyền thông của
Đảng, Nhà nước thông qua các công cụ luật pháp.
Có hành lang pháp luật về kinh tế báo chí rõ ràng minh bạch
(khung pháp lý), trong đó vừa tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh
tế báo chí và sự ra đời các ấn phẩm báo chí kinh tế, vừa đề cao và ràng
buộc trách nhiệm xã hội của nhà báo và các cơ quan chủ quản báo chí
3.2.2 Hội Nhà báo Việt Nam:
Hội Nhà báo Việt Nam là tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp
của những người làm báo Việt Nam.
Vấn đề về thuế thu nhập doanh nghiệp đối với cơ quan báo chí:
Thuế thu nhập doanh nghiệp áp với cơ quan báo chí là quá cao, không
thể hiện được sự ưu đãi, hỗ trợ báo chí phát triển. Ngoài 25% nộp cho
Nhà nước, một số cơ quan báo chí còn phải đóng góp cho cơ quan chủ
quản. Vì những lý do trên, Hội Nhà báo Việt Nam kiến nghị với Bộ Tài
chính xem xét áp dụng thuế suất ưu đãi đối với cơ quan báo chí ở mức tỷ
lệ thấp nhất so với mức quy định chung như hiện nay là phù hợp và cần
thiết.
Vấn đề thứ hai là xây dựng thương hiệu cho các cơ quan báo
chí: Hội nhà báo nên thường xuyên phối hợp với các cấp, các ngành các
tổ chức chính trị xã hội, tổ chức các cuộc thi báo chí để góp phần tạo
điều kiện tốt nhất cho các nhà báo tác nghiệp. Hội nhà báo cũng phải tổ
chức tốt việc thực hiện chương trình hỗ trợ các tác phẩm báo chí chất
lượng cao của Hội nhà báo VN cho hội viên. Những việc làm đó sẽ đóng
18


góp tích cực xây dựng "thương hiệu" cho các nhà báo, cho các cơ quan
báo chí.
3.2.3 Đối với cơ quan Chủ quản Tạp chí Mặt trận và Báo Đại đoàn
kết:

Tạo điều kiện thuận lợi hơn cho Tạp chí Mặt trận và Báo
Đại đoàn kết về nhân lực và cơ sở vật chất; cũng như cơ chế tự chủ
hơn nữa. Đây là điều kiện quan trọng để 2 cơ quan báo chí này thúc
đẩy mạnh mẽ hiệu quả hoạt động kinh tế báo chí đáp ứng yêu cầu của
cơ quan chủ quản và sự nghiệp phát triển của đất nước thời kỳ hội
nhập quốc tế.
3.3 Giải pháp phát triển hoạt động kinh tế của báo chí Mặt trận giai
đoạn 2013 – 2015:
3.3.1 Đa dạng hóa các hoạt động, nâng cao hiệu quả phát hành
và quảng cáo
Để xây dựng được thương hiệu đối với độc giả, góp phần tăng
hiệu quả xã hội và hiệu quả kinh tế, Tạp chí Mặt trận và Báo Đại đoàn
kết cần tiếp tục đẩy mạnh đa dạng hóa các hoạt động. Hoạt động kinh tế
của Tạp chí Mặt trận và Báo Đại đoàn kết mới đơn thuần là quảng cáo,
phát hành. Cần mở rộng hoạt động tổ chức sự kiện và các dịch vụ báo chí
khác.
3.3.2 Đa dạng hóa các ấn phẩm và nâng cao chất lượng sản phẩm:
Hiệu quả kinh doanh của tờ báo phụ thuộc vào nội dung và hình
thức của tờ báo đó. Chính vì thế, việc không ngừng nâng cao chất lượng
nội dung của tờ báo, đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng đa dạng của
độc giả… thì sẽ là yếu tố quan trọng hàng đầu để tờ báo đó phát triển
19


được doanh thu. Tạp chí Mặt trận và Báo Đại đoàn kết cần tiếp tục đổi
mới nội dung thông tin để tiếp cận với nhiều đối tượng độc giả hơn.
3.3.3 Đào tạo nguồn nhân lực quản lý và làm kinh tế báo chí:
Đối với Tạp chí Mặt trận và Báo Đại đoàn kết thì hiện nay nhân
sự kinh doanh ở cơ quan đều là các nhà báo chuyền sang làm kinh doanh.
Vì vậy, những nhà báo này cần có thêm kiến thức về kinh tế báo chí, để

biết cách làm kinh tế báo chí hiệu quả. Đồng thời, cũng cần phải trao đổi,
học hỏi kinh nghiệm của các tờ báo lớn đã có những thành công nhất
định trong hoạt động kinh tế báo chí như Thời báo Kinh tế, Tiền Phong,
Tuổi Trẻ….
3.3.4 Phát huy sáng tạo cá nhân, trách nhiệm của các đoàn thể thuộc
tòa soạn; nâng cao hiệu quả hoạt động của tòa soạn:
Bên cạnh việc phát huy tính sáng tạo của cá nhân thì phải chú ý
nâng cao hiệu quả hoạt động của tòa soạn. Hay chính là việc giải quyết
mối quan hệ chặt chẽ giữa tập thể và cá nhân.
Tờ báo là sản phẩm của tập thể. Tuy nhiên, vai trò cá nhân ở đây
cũng rất quan trọng. Phát huy tính sáng tạo của cá nhân đồng thời nâng
cao hiệu quả hoạt động của tòa soạn là một trong những giải pháp cần
thiết để có thể nâng cao được hiệu quả kinh tế báo chí. Tòa soạn Tạp chí
Mặt trận và Báo Đại đoàn kết trong thời gian qua đã hoạt động khá hiệu
quả, tuy nhiên vẫn cần đổi mới và tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động kinh
tế báo chí nhằm đem lại nguồn thu cho cơ quan.
3.3.5 Liên kết với các thành phần kinh tế tư nhân:
Thành công trong kinh doanh của nhiều cơ quan báo chí có sự
đóng góp không nhỏ của các thành phần kinh tế tư nhân. Họ tham gia
20


vào rất nhiều khâu như: mời gọi quảng cáo, tài trợ, phát hành…, thậm chí
là tham gia vào quá trình sản xuất nội dung ở các cơ quan báo chí.
Đối với Tạp chí Mặt trận và Báo Đại đoàn kết việc liên kết với
các thành phần kinh tế tư nhân chỉ giới hạn trong việc hợp tác in ấn, phát
hành và quảng cáo. Nội dung cũng do tòa soạn của 2 tờ báo chịu trách
nhiệm quản lý và kiểm soát.
3.3.6 Mở rộng hợp tác, liên kết trong và ngoài nước:
Chính sách đối ngoại mở cửa, hội nhập quốc tế đã tạo điều kiện

thuận lợi cho việc mở rộng quan hệ, hợp tác quốc tế của hệ thống báo chí
Việt Nam. Mặt khác công nghệ thông tin và mạng Internet đã mang đến
cho báo chí Việt Nam phương tiện tuyệt vời để mở cửa ra các hình thức
quan hệ, hội nhập với hệ thống báo chí toàn cầu, trực tiếp tham dự vào
quá trình toàn cầu hóa truyền thông.

21


KẾT LUẬN
Đối với nhiều quốc gia, truyền thông không chỉ dừng lại ở mức
độ phục vụ nhu cầu thông tin, giải trí của công chúng mà nó còn được
coi là một ngành kinh tế, thậm chí là ngành kinh tế mũi nhọn.Không chỉ
mang lại nguồn thu lớn cho Nhà nước mà nền kinh tế truyền thông còn là
một phương tiện để khẳng định vị trí của công ty và quốc gia mình trên
thế giới
Cạnh tranh là một trong những đặc điểm nổi bật của nền kinh tế
truyền thông. Cạnh tranh khiến các tập đoàn, công ty truyền thông chú
trọng đầu tư vào chất lượng, hạ giá thành… làm sao để có thể thu hút
được nhiều công chúng.
Ở nước ta, các sản phẩm hàng hóa báo chí được coi là các sản
phẩm hàng hóa loại đặc biệt. Những tờ báo biết chăm lo cho “thương
hiệu” của mình,cạnh tranh lành mạnh và có uy tín với độc giả sẽ là
những tờ báo tồn tại lâu dài và kinh doanh hiệu quả
Cơ quan quản lý Nhà nước cần theo sát các chuyển động trong
hoạt động của các tờ báo để có sự quản lý phù hợp, tránh tình trạng “xã
hội hóa” một cách bát nháo. Đặc biệt là khi có sự tham gia ngày càng
nhiều của các công ty tư nhân vào việc sản xuất và khai thác kinh doanh
trên báo chí
Về quản lý Nhà nước, sự phát triển các hoạt động kinh doanh

của các tờ báo theo mô hình tập đoàn báo chí đang rất cần những chỉ dẫn
cụ thể.

22