SÁNG KIẾN SỬ DỤNG ỐNG HÚT MỀM ĐỂ LẤY MÁU TRUYỀN HOÀN HỒI TRONG PHẪU THUẬT NỘI SOI CHỬA NGOÀI TỬ CUNG VỠ TẠI BỆNH VIỆN SẢN NHI TỈNH NINH BÌNH NĂM 2014

Hội nghị sản phụ khoa Việt - Pháp

49

SNG KIN S DNG NG HT MM LY MU TRUYN
HON HI TRONG PHU THUT NI SOI CHA NGOI
T CUNG V TI BNH VIN SN NHI
TNH NINH BèNH NM 2014
(1)

inh Ngc Thm
(1)
Bnh vin Sn Nhi Ninh Bỡnh

1. T VN
Mỏu ton phn v thnh phn ca mỏu l cỏc huyt phm rt tt c s dng trong
iu tr nhiu bnh ni khoa v mỏu, phu thut v hi sc i vi bnh nhõn mt mỏu
nng, mt mỏu cp. Hin nay cha cú loi no cú th thay th c mỏu, mun phỏt huy
tt tỏc dng ca truyn mỏu thỡ phi cú ch nh ỳng n v phi tuõn th ỳng cỏc nguyờn
tc truyn mỏu, cú nhiu loi ch phm mỏu ang c s dng nh mỏu ti, mỏu ton
phn d tr, hng cu khi, hng cu ra, tiu cu khi, bch cu cụ c, cỏc yu t ụng
mỏu, plasma mi loi c ch nh trong cỏc trng hp c th.
Ngnh huyt hc hin i ngh ch truyn cho bnh nhõn thnh phn ca mỏu m h
cn, ngha l nờn dựng cỏc ch phm t mỏu. Do ú, mỏu ton phn ớt khi dựng, ngoi tr
lc thay mỏu tr s sinh. Mt n v mỏu ton phn 250 ml mỏu v 35 ml cht chng
ụng l CPDA-1 (citrate phosphate dextrose adenine). Mỏu ton phn khụng cũn l ton
phn thi im truyn vỡ 24 gi sau khi ly mỏu, tiu cu v mt s yu t ụng mỏu s
gim dn. Sau 72 gi hu nh khụng cũn tiu cu sng v mt hot tớnh ca yu t VIII
trong mỏu ton phn. Mỏu ton phn cú u im l cựng mt lỳc cung cp th tớch v ci
thin kh nng chuyờn ch oxygen. Bt li ca mỏu ton phn l cha rt ớt yu t ụng
mỏu, cú lng kali cao.

Nguyờn tc truyn mỏu l ch truyn mỏu khi cn thit, tt nht l truyn mỏu cựng
nhúm, phi mt nhiu thi gian cho xột nghim cựng vi thi gian xin v cho mỏu. Trong
tỡnh hỡnh mỏu cung cp cho ngi bnh luụn thiu nht l cỏc loi mỏu him ng thi
mỏu hin tng cng ớt khụng nhu cu iu tr. Giỏ mỏu ngy cng tng cao. Tuy nhiờn
truyn mỏu vn cũn tai bin v bin chng cú khi nguy him n tớnh mng bnh nhõn nh
truyn nhm nhúm mỏu, lõy nhim vi khun, virus viờm gan, ký sinh trựng, st rột, giang
mai c bit virus HIV. Chớnh nh vy vic truyn mỏu t thõn cn c ph bin rng rói
s trỏnh c nhng bin c cú th gp trong quỏ trỡnh truyn mỏu. Nh vy truyn mỏu
hon hi (mỏu t thõn) tc l tr li mỏu cho ngi bnh. õy l k thut n gin tin ớch
v nhiu c s y t cú trin khai phu thut cng cú th thc hin c c bit hn na
trong phu thut ni soi m truyn mỏu hon hi s gúp phn thnh cụng trong phu thut
cng nh cp cu kp thi hn. Mt mỏu t nhng thng tn trong ni tng sau 1 n 2
Kỷ yếu hội Nghị - 2014


50

Hội nghị sản phụ khoa Việt - Pháp

gi lng ng trong phỳc mc s cú bin i sinh húa nh mt dn cỏc fibrin v cỏc
fibrin ny s kộo theo tiu cu v cỏc yu t ụng mỏu khỏc nh yu t V, VIII, X u gim
dn n mỏu khụng ụng cho nờn mỏu ny c thu gom truyn li cú th khụng phi dựng
thuc chng ụng, cũn mỏu mi chy trong quỏ trỡnh m c thu gom truyn thỡ phi
dựng chng ụng. Hng cu v tựy thuc vo nhiu yu t nh mỏu chy ra ngoi cng lõu
hng cu v cng nhiu. Vn l thu gom mỏu nh th no k thut phi n gin, d
thc hin, hn na phi m bo vụ khun tht tt khi truyn mỏu hon hi c an
ton v hiu qu. Hin nay ti bnh vin Sn Nhi tnh Ninh Bỡnh hng nm cú khong gn
400 ca phu thut ni soi trong ú cú phu thut ni soi cha ngoi t cung v cú nhiu
mỏu trong bng chim khong t 6% - 8% s bnh nhõn phu thut ni soi, lng mỏu
chy trong bng do v khi cha trong bng. Nhng trng hp nh ny trc õy

chỳng tụi ch cú tin hnh m m ly mỏu lc v truyn hon hi. Trc hon cnh nh
vy chỳng tụi suy ngh lm cỏch no trong phu thut ni soi cha ngoi t cung v m ly
c mỏu ú truyn hon hi thỡ s cú li cho bnh nhõn rt nhiu ng thi giỳp cho
phu thut thnh cụng tt hn bờn cnh ú cũn cú nhng tin li nh:
Mt l: Cú mỏu truyn ngay trong 15 phỳt, khụng phi bo qun
Hai l: Mỏu t thõn s an ton hn khụng phi th chộo
Ba l: Bnh nhõn c phu thut ni soi cú giỏ tr thm m, giỏ tr k thut cao hi
phc sc khe nhanh chi phớ thp, ra vin sm khi bnh nhõn phi m m
Bn l: tin tit kim trong tỡnh hỡnh him mỏu c bit nhng nhúm mỏu him
giỳp gim ỏp lc thiu mỏu cho bnh vin cng nh trong ngnh y núi chung trong cp cu
ngi bnh
2. TIấU CHUN CA TRUYN MU HON HI
Mỏu chy t cỏc ni tng c coi l sch vụ khun nh gan, lỏch, thn, cỏc mch mỏu
trong chn thng, cha ngoi t cung v v khụng cú tn thng kốm nh vt thng h,
tn thng tng rng
Thi gian ly mỏu truyn tt nht trong khong thi gian 6 gi. Tuy nhiờn thi gian
cú th kộo di tựy theo mc tn thng
2.1. K thut thc hin
2.1.1. Dng c
a/ B dng c trong phu thut ni soi

Kỷ yếu hội Nghị - 2014


Héi nghÞ s¶n phô khoa ViÖt - Ph¸p

51

(Bộ dụng cụ phẫu thuật nội soi thường quy)
b/ Để lấy máu tuyền hoàn hồi cần thêm những dụng cụ sau:

-

Túi đựng máu chuyên dụng có thuốc chống đông sẵn 250ml

-

Ống hút đầu đỏ vô khuẩn

-

Bát đựng máu vô khuẩn 1000 ml

-

Gạc vô khuẩn để lọc máu

-

Bộ dây truyền máu

-

Bơm hút 50 ml vô khuẩn

Kû yÕu héi NghÞ - 2014


52

Héi nghÞ s¶n phô khoa ViÖt - Ph¸p

2.2. Các bước tiến hành lấy máu trong phẫu thuật nội soi chửa ngoài tử cung vỡ.
Bước một: Dụng cụ nội soi được tiệt khuẩn bằng dung dịch Cidex sau đó được tráng
qua nước cất, lau khô bằng gạc vô khuẩn. (tránh tình trạng dị vật vào ổ bụng khi lấy máu
truyền)
Bước hai: Vào ổ bụng bằng 3 trocar kiểm tra và ước lượng máu trong ổ bụng về màu
sắc, mức độ máu đông ước lượng máu phải trên 300 ml sẽ tiến hành lấy máu:

(Hình ảnh bệnh nhân Bùi Thị Thu Hà, bệnh án số 15248; mổ ngày 29/01/2014)
Bước ba: Tháo van của trocar nơi thấp nhất luồn ống hút mềm qua trocar vào ổ bụng
sau đó dùng forceps qua trocar thứ hai đẩy nhẹ mạc nối lớn để tạo cho máu dồn vào nơi
thấp nhất của ổ bụng và dùng forceps điều chỉnh cho ống hút vào nơi có máu để lấy dùng
bơm hút 50 ml hút nhẹ nhàng máu sẽ chảy vào bơm và đẩy nhẹ nhàng vào bát đựng máu,
tiếp theo tháo bơm hút máu sẽ tự chảy ra vì áp lực ổ bụng cao do bơm khí CO2. Trong quá
trình này nên chú ý điều chỉnh ống hút luôn ở vị trí thấp có máu nếu ống hút tụt lên khí CO2
sẽ lọt vào ống hút máu sẽ không chảy nữa khi đó lại phải dùng bơm hút máu tiếp (lúc này
trong bát nên có thuốc chống đông) chất chống đông 35 ml có sẵn trong túi đựng máu cho
250 ml máu.
Kû yÕu héi NghÞ - 2014


Héi nghÞ s¶n phô khoa ViÖt - Ph¸p

53

(Đang lấy máu trong ổ bụng ở bệnh nhân Bùi Thị Thu Hà )
Bước bốn: Lượng máu lấy được trong bát đựng máu đem ra lọc qua 8 lớp gạc sau đó
cho vào túi đựng máu chuyên dụng và lấy 5ml máu gửi xét nghiệm tổng phân tích tế bào
máu (thường có kết quả sau 5 phút) tiến hành truyền cho bệnh nhân ngay như quy trình
truyền máu thông thường.

Kû yÕu héi NghÞ - 2014


54

Héi nghÞ s¶n phô khoa ViÖt - Ph¸p

(Quá trình lọc máu và cho máu vào túi chuyên dụng để truyền
trên bệnh nhân Bùi Thị Thu Hà)
Kû yÕu héi NghÞ - 2014


Hội nghị sản phụ khoa Việt - Pháp

55

3. NHNG CH í KHI TIN HNH LY MU
Mt l: Dng c ni soi sau ngõm Dd Cidex c trang qua nc ct khi a ra s
dung cn dựng gc vụ khun lau khụ.
Hai l: Bnh nhõn nm trờn bn m nờn t th cao u cao 30 mỏu t do dn
xung thp (trỏnh tỡnh trng mỏu dn gúc gan v gúc lỏch).
Ba l: Khi cho ng hỳt vo trong bng dựng forceps gt nh mc ni khụng lm
tc ng dn.
Bn l: Khi hỳt mỏu bng bm hỳt cn rỳt nh nhnh trỏnh lm v hng cu sau hỳt
ln u thỡ mỏu s t ng chy do ỏp lc bng cao.
Nm l: Chỳng tụi thng cho cht chng ụng vo mỏu c hỳt ra sau ú em lc
v cho vo tỳi chuyờn dng truyn nh thng quy (trc khi truyn s ly 5ml gi xột
nghim lm tng phõn tớch t bo mỏu).
Trong tng s 20 bnh nhõn c phu thut ni soi cha ngoi t cung v cú 43 n

v mỏu c truyn hon hi an ton, bnh nhõn tip nhn mỏu tt, khụng cú tỏc dng ph
no. Cỏc xột nghim tng phõn tớch t bo mỏu, s lng hng cu nm trong khong
3.100.000 n 3.300.000, huyt sc t 90 - 100g. Khụng phỏt hin c gỡ bt thng
trong cỏc mu mỏu gi xột nghim.
Trờn õy l kt qu bc u trong k thut dựng ng hỳt mm ly mỏu truyn hon
hi trong phu thut ni soi cha ngoi t cung v. Mong nhn c s úng gúp ý kin
ca cỏc thy cụ v ng nghip.
DANH SCH BNH NHN
TRUYN MU HON HI TRONG PHU THUT NI SOI
SL mỏu
Tui truyn Ngy vo
(n v)

Tng
s ngy
iu tr

TT

S bnh
ỏn

1

2221

Trnh Th B

35

03

16/1/2013 23/1/2013

08

2

2097

inh Th H

40

03

16/01/2013 22/01/2013

07

3

1090

Nguyn Th Thu T

25

01

08/01/2013 14/01/2013

07

4

8666

Phm Th Thanh H

28

02

02/3/2013 08/3/2013

06

5

8636

H Th M

30

02

02/3/2013 08/3/2013

06

6

34180

inh Th Y

32

02

06/8/2012 13/8/2012

08

7

42908

Nguyn Th Thu G

30

02

24/9/2012 31/9/2012

06

8

1400

inh Th Hng T

34

02

10/01/2013 14/01/2013

05

9

18261

inh Th C

28

04

24/04/2013 02/5/2013

08

10

11276

inh Th H

38

04

16/3/2013 22/3/2013

06

H v tờn

Ngy ra

Kỷ yếu hội Nghị - 2014


56

Héi nghÞ s¶n phô khoa ViÖt - Ph¸p

SL máu
Tuổi truyền Ngày vào
(Đơn vị)

Tổng
số ngày
điều trị

TT

Số bệnh
án

11

36719

Ngô Thị T

30

01

21/8/2012 27/8/2012

07

12

39863

Phạm Thị T

30

02

09/9/2012 17/9/2012

08

13

19237

Bùi Thị H

24

02

28/4/2013 05/5/2013

07

14

28973

Mai Thị Hồng T

35

02

23/6/2013 30/6/2013

07

15

41336

Hà Thị Thanh T

28

02

29/8/2013 06/9/2013

07

16

35550

19

02

01/02/2014 07/02/2014

06

17

15248

Trần Thu T
Bùi Thị Thu H

26

03

29/01/2014 06/02/2014

08

18

6907

Trần Thị H

41

01

10/02/2014 18/02/2014

08

19

7236

Nguyễn Minh T

34

01

11/02/2014 19/02/2014

08

20

3310

Trần Thị Thuý N

34

02

16/3/2013 24/3/2013

08

Họ và tên

Kû yÕu héi NghÞ - 2014

Ngày ra