Quản lý chi NSNN tại liên hiệp các tổ chức hữu nghị việt nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o--------

LÊ TRUNG TÁ

QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI
LIÊN HIỆP CÁC TỔ CHỨC HỮU NGHỊ VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội – 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o--------

LÊ TRUNG TÁ

QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI
LIÊN HIỆP CÁC TỔ CHỨC HỮU NGHỊ VIỆT NAM
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS. PHAN HUY ĐƯỜNG

Hà Nội – 2016


1

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân và
đƣợc thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn khoa học của GS.TS Phan Huy Đường.
Các tài liệu và kết quả nghiên cứu đƣợc thể hiện trong luận văn này là
trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác.
Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
Hà Nội, ngày 08 tháng 8 năm 2016
Tác giả luận văn

Lê Trung Tá


MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ..................Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC CÁC BẢNG ....................................Error! Bookmark not defined.
MỞ ĐẦU ........................................................................................................................ 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ
LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚCError!

Bookmark

not defined.
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu: .......... Error! Bookmark not defined.

1.2. Cơ sở lý luận về quản lý chi ngân sách Nhà nƣớcError!

Bookmark

not defined.
1.2.1. Khái niệm và đặc điểm chi ngân sách Nhà nướcError!

Bookmark

not defined.
1.2.2. Cơ cấu chi ngân sách Nhà nước ....... Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Vai trò của chi ngân sách Nhà nước . Error! Bookmark not defined.
1.3. Khái quát về quản lý chi ngân sách Nhà nƣớcError! Bookmark not
defined.
1.3.1. Khái niệm về quản lý chi ngân sách Nhà nướcError!

Bookmark

not defined.
1.3.2. Vai trò quản lý chi ngân sách Nhà nướcError!

Bookmark

not

defined.
1.3.3. Mục tiêu, yêu cầu và nguyên tắc quản lý chi ngân sách Nhà nước
..................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.4. Những nội dung cơ bản quản lý chi ngân sách Nhà nước ...... Error!
Bookmark not defined.

1.3.5. Phương thức và công cụ quản lý chi ngân sách Nhà nước ..... Error!
Bookmark not defined.
1.3.6. Các nhân tố tác động đến quản lý chi ngân sách Nhà nước ... Error!
Bookmark not defined.
1.4. Kinh nghiệm về quản lý chi ngân sách Nhà nƣớc của một số đơn vị
những vấn đề rút ra có thể nghiên cứu và áp dụng.Error! Bookmark not
defined.
1.4.1. Quản lý chi ngân sách nhà nước tại Liên hiệp các hội Khoa học Kỹ
thuật Việt Nam. ............................................ Error! Bookmark not defined.
1.4.2. Quản lý chi ngân sách nhà nước tại Hội Nông dân Việt Nam. Error!
Bookmark not defined.
1.4.3. Bài học rút ra có thể nghiên cứu và áp dụng.Error! Bookmark not
defined.
Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......Error! Bookmark not defined.
2.1 Phƣơng pháp nghiên cứu ....................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1 Nguồn tài liệu.................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Nguồn tài liệu thứ cấp ...................... Error! Bookmark not defined.
2.2. Phƣơng pháp thu thập, số liệu và tài liệuError!

Bookmark

not

defined.
2.3 Phƣơng pháp xử lý số liệu và tài liệu..... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI
LIÊN HIỆP CÁC TỔ CHỨC HỮU NGHỊ VIỆT NAMError! Bookmark not
defined.

GIAI ĐOẠN 2012 - 2015 ......................................Error! Bookmark not defined.
3.1. Khái quát về Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam. ............... Error!
Bookmark not defined.


3.2. Thực trạng chi thƣờng xuyên NSNN tại Liên hiệp các tổ chức hữu nghị
Việt Nam từ giai đoạn 2012 - 2015 .............. Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Căn cứ lập dự toán chi thường xuyên:Error!

Bookmark

not

defined.
3.2.2. Khái quát tình hình chi thường xuyên NSNN tại Liên hiệp giai đoạn
2012 – 2015................................................. Error! Bookmark not defined.
3.3. Đánh giá công tác quản lý chi thƣờng xuyên ngân sách tại Liên hiệp các
tổ chức hữu nghị Việt Nam giai đoạn 2012-2015.Error!

Bookmark

not

defined.
3.3.1. Ưu điểm ............................................. Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Nhược điểm ....................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.3. Nguyên nhân cơ bản của những hạn chếError!

Bookmark

not

defined.
Chƣơng 4 PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN
CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ
NƢỚC TẠI LIÊN HIỆP CÁC TỔ CHỨC HỮU NGHỊ VIỆT NAM....... Error!
Bookmark not defined.
4.1. Phƣơng hƣớng phát triển công tác quản lý chi thƣờng xuyên ngân sách
tại Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam trong thời gian tới ......... Error!
Bookmark not defined.
4.1.1. Thực hiện đổi mới tăng cường quản lý chi thường xuyên ngân sách
Liên hiệp...................................................... Error! Bookmark not defined.
4.1.2. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trong quản lý chi thường
xuyên ngân sách Liên hiệp .......................... Error! Bookmark not defined.
4.2. Giải pháp nhằm hoàn hiện công tác quản lý chi thƣờng xuyên tại Liên
hiệp các tổ chức hữu nghị Việt nam. ............ Error! Bookmark not defined.


4.2.1. Hoàn thiện công tác lập dự toán chi thường xuyên NS Liên hiệp
..................................................................... Error! Bookmark not defined.
4.2.2. Hoàn thiện công tác chấp hành dự toán chi thường xuyên NS Liên
hiệp .............................................................. Error! Bookmark not defined.
4.2.3. Công tác quyết toán chi thường xuyên ngân sách phải chính xác,
trung thực, đúng thời gian quy định ........... Error! Bookmark not defined.
4.2.4. Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; phòng, chống tham nhũng
ngân sách nhà nước .................................... Error! Bookmark not defined.
4.2.5. Tăng cường vai trò kiểm soát của Kho bạc Nhà nước ............ Error!
Bookmark not defined.
4.2.6. Nâng cao năng lực chuyên môn của cán bộ quản lý chi thường
xuyên NS và phát triển công nghệ thông tin trong quản lý chi thường

xuyên ngân sách Liên hiệp .......................... Error! Bookmark not defined.
4.2.7. Tiếp tục triển khai thực hiện tốt dự án cải cách Tài chinh công của
Bộ Tài chính, đồng thời nâng cao chất lượng quản lý ngân sách của cơ
quan Tài chính, KBNN. ............................... Error! Bookmark not defined.
4.2.8. Tăng cường công tác thanh tra tài chính và thực hiện công khai tài
chính các cấp .............................................. Error! Bookmark not defined.
4.3. Kiến nghị với cấp trên ........................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ..............................................................Error! Bookmark not defined.
Danh mục tài liệu tham khảo ...................................................................................... 6


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ở Việt Nam, kể từ khi nền kinh tế chuyển sang vận hành theo cơ chế thị
trƣờng, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập kinh tế khu vực và thế giới, đã dần
dần làm biến đổi các yếu tố cấu thành của nền kinh tế, có yếu tố cũ mất đi, có
yếu tố mới ra đời, có yếu tố giữ nguyên hình thái cũ nhƣng nội dung của nó
đã bao hàm nhiều điều mới hoặc chỉ đƣợc biểu hiện trong những khoảng
không gian và thời gian nhất định. Ngân sách nhà nƣớc (NSNN) đƣợc xem là
một trong những mắt xích quan trọng của tiến trình đổi mới. Trong thời gian
qua, cùng hội nhập với tiến trình đổi mới, lĩnh vực ngân sách nhà nƣớc đã đạt
đƣợc những thành tích đáng kể; song lĩnh vực này vẫn tồn tại một số vấn đề
còn mang dấu ấn của cơ chế cũ, chƣa đƣợc giải quyết thỏa đáng cả về mặt lý
luận và thực tiễn.
Nhà nƣớc chỉ có thể thực hiện điều tiết vĩ mô nền kinh tế - xã hội thành
công khi có nguồn tài chính đảm bảo. Điều này phụ thuộc vào việc quản lý
các nguồn thu của NSNN. Để huy động đầy đủ nguồn thu vào ngân sách
nhằm thực hiện chi tiêu của Nhà nƣớc thì những hình thức thu ngân sách phải
phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phƣơng và đất nƣớc.
Trong tiến trình đổi mới nền kinh tế, các hình thức thu NSNN đã từng bƣớc

thay đổi, điểu chỉnh để thực hiện nhiệm vụ tập trung nguồn thu cho NSNN, là
công cụ điều chỉnh vĩ mô quan trọng của Nhà nƣớc. Cùng với quá trình quản
lý thu NSNN thì việc quản lý chi NSNN cũng có vị trí rất quan trọng trong
việc quản lý và điều hành NSNN, góp phần phát triển ổn định kinh tế - xã hội
của đất nƣớc, nhất là trong bối cảnh đất nƣớc đang hội nhập với nền kinh tế
thế giới. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện quản lý thu, chi NSNN vẫn còn

1


nhiều hạn chế bất cập với tình hình thực tế của đất nƣớc cần phải tiếp tục điều
chỉnh, bổ sung.
Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (Liên hiệp) là cơ quan chuyên
trách về đối ngoại nhân dân của Đảng, nhiệm vụ chính là các hoạt động đối
ngoại. Để đổi mới và nâng cao hiệu quả của hoạt động đối ngoại nhân dân
theo tinh thần của Chỉ thị 04-CT/TW ngày 06/7/2011 của Ban Bí thƣ Trung
ƣơng Đảng (khóa XI), Chính phủ, các Bộ, ngành nhƣ Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ;
Bộ Tài chính... luôn luôn quan tâm, tạo điều kiện cấp kinh phí đảm bảo cho
các hoạt động hàng năm của Liên hiệp. Ngân sách nhà nƣớc phân bổ chi
thƣờng xuyên hàng năm cho Liên hiệp nhằm tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở
vật chất phục vụ các hoạt động đối ngoại cũng nhƣ các dự án hợp tác hữu
nghị chiếm tỷ trọng lớn và tăng dần theo từng năm. Để việc chi ngân sách đạt
đƣợc mục tiêu cải thiện cơ sở vật chất, hỗ trợ việc tăng cƣờng sức mạnh cho
mặt trận ngoại giao nhân dân trong điều kiện đội ngũ cán bộ Liên hiệp lại
chuyên về hoạt động đối ngoại, đội ngũ kế toán của Liên hiệp còn nhiều hạn
chế, thiếu kinh nghiệm trong quản lý chi các hoạt động thƣờng xuyên, đây là
vấn đề cấp thiết đặt ra đối với cơ quan Liên hiệp.
Trƣớc thực tế đó, Liên hiệp đã tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp trong đó
hoàn thiện công tác quản lý chi thƣờng xuyên từ ngân sách nhà nƣớc là nội dung
đặc biệt quan trọng nhằm tiết kiệm triệt để nguồn ngân sách nhà nƣớc đối với

các công việc đã, đang và sẽ triển khai thực hiện. Tuy nhiên, do tính chất đặc thù
của cơ quan chuyên về đối ngoại, việc quản lý nhà nƣớc đối với vốn cấp từ ngân
sách nhà nƣớc tại Liên hiệp trong thời gian qua còn nhiều hạn chế, bất cập, cơ
chế chính sách không còn phù hợp, thậm chí chồng chéo và thiếu tính đồng bộ.
Quá trình thực hiện và quản lý các khoản chi còn buông lỏng dẫn đến lãng phí,
thất thoát. Thời gian qua, một số hoạt động của các Ban, đơn vị trong Liên hiệp
đã hoàn thành nhƣng chƣa thực sự hiệu quả, một số hoạt động còn kéo dài nên

2


đã ảnh hƣởng không nhỏ đối tới hoạt động chung của cơ quan Liên hiệp. Để
khắc phục những tồn tại đó, vấn đề quản lý nhà nƣớc về các khoản chi thƣờng
xuyên phải đƣợc nghiên cứu một cách toàn diện, cả về lý luận và thực tiễn nhằm
hoàn thiện cơ chế quản lý trong lĩnh vực này.
Nhận thức đƣợc tầm quan trọng cũng nhƣ cấp thiết của vấn đề này, với
mong muốn vận dụng phầ n nào nh ững kiến thức đã đƣơ ̣c ho ̣c vào th ực tiễn,
đóng góp một phần nhỏ bé vào sự phát triển chung của Cơ quan , vì vậy tôi
chọn đề tài: “Quản lý chi ngân sách nhà nước tại Liên hiệp các tổ chức
hữu nghị Việt Nam” làm đối tƣợng nghiên cứu với mục đích góp tiếng nói
vào định hƣớng phát triển kinh tế - xã hội hợp lý và bền vững, phù hợp với xu
thế hội nhập kinh tế thế giới của Việt Nam.
Câu hỏi nghiên cứu của đề tài là: Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt
Nam đã quản lý chi NSNN nhƣ thế nào? Những kết quả đạt đƣợc? Những hạn
chế và nguyên nhân của tình hình? Cần có những giải pháp gì để hoàn thiện
công tác Quản lý chi NSNN tại Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam?
2. Mục đích nghiên cứu đề tài
Mục đích nghiên cứu của đề tài là góp phần lý giải trên phƣơng diện
khoa học những lý luận cơ bản về hiệu quả quản lý ngân sách nhà nƣớc và các
hình thức quản lý ngân sách. Đồng thời, trên cơ sở phân tích thực trạng về

hiệu quả quản lý ngân sách và kinh nghiệm của một số đơn vị, địa phƣơng, đề
tài nêu ra mục tiêu và quan điểm về vấn đề quản lý ngân sách tại Liên hiệp
các tổ chức hữu nghị Việt Nam và những cơ sở cơ bản để đề ra những giải
pháp hữu hiệu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNN tại Liên hiệp trong
thời gian tới, góp phần đẩy mạnh phát triển và hoàn thiện việc chi NSNN của
Liên hiệp.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài

3


Dựa vào hệ thống lý luận và thực tiễn về hiệu quả quản lý NSNN ở Việt
Nam và ở Liên hiệp trong thời gian qua, trên cơ sở đó tìm ra một số giải pháp
nhằm nâng cao hiệu quả quản lý NSNN có khả thi nhất trong thời gian tới
2016-2020. Vì vậy, đề tài sẽ nghiên cứu thực trạng về hiệu quả quản lý
NSNN và định hƣớng quản lý NSNN tại Liên hiệp để có những giải pháp phù
hợp, hữu hiệu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý NSNN Liên hiệp phù hợp với
đặc thù của đơn vị chuyên trách về vấn đề đối ngoại nhân dân.
-

Phạm vi nghiên cứu của đề tài
Để đƣa ra những giải pháp mang tính khả thi nhất và có ý nghĩa thực tiễn
trong việc nâng cao quản lý NSNN Liên hiệp, đề tài giới hạn phạm vi nghiên
cứu là nghiên cứu một cách hệ thống các khoản chi, định mức, chi tiêu cơ bản
và chủ yếu của NSNN cấp cho Liên hiệp hàng năm, đơn vị thụ hƣởng NSNN
ở Liên hiệp giai đoạn 2012-2015. Từ đó, rút ra những mặt mạnh, mặt yếu về
quản lý NSNN ở Liên hiệp để có những giải pháp tích cực nhằm nâng cao
nghiệp vụ quản lý NSNN Liên hiệp trong thời gian tới 2016-2020.
4. Những đóng góp chính của đề tài

Với sự nỗ lực của bản thân, kết hợp với những kinh nghiệm, những kiến
thức đã đƣợc học tập, nghiên cứu từ các tài liệu của các tác giả khác nhau,
nhờ sự hƣớng dẫn của quý Thầy, cô và đặc biệt là nhờ sự giúp đỡ của Ngƣời
hƣớng dẫn thực hiện đề tài này, đề tài đƣa ra một số đóng góp nhƣ sau:
- Làm sáng tỏ về mặt lý luận về hiệu quả quản lý NSNN và quản lý NSNN
của Liên hiệp.
- Phân tích thực trạng chi NSNN tại Liên hiệp trong giai đoạn 2012-2015.
Sử dụng phƣơng pháp thống kê, so sánh, tổng hợp và phân tích số liệu chi
NSNN để minh họa về những mặt mạnh cũng nhƣ hạn chế của công tác quản
lý chi NSNN Liên hiệp.

4


- Đề xuất những giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện quản lý NSNN của
Liên hiệp đảm bảo tăng trƣởng và phát triển bền vững trong giai đoạn 20162020 với tầm nhìn đến năm 2025.
5. Kết cấu luận văn
Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về quản lý
chi ngân sách nhà nƣớc.
Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu.
Chƣơng 3: Thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nƣớc tại Liên hiệp các
tổ chức hữu nghị Việt Nam giai đoạn 2012-2015.
Chƣơng 4: Một số giải pháp hoàn thiện quản lý chi ngân sách Nhà nƣớc
tại Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam.

5


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.

Bộ Tài chính, 2011. Thông tư số 86/2011/TT-BTC ngày 05/08/2011 của
Bộ Tài chính quy định về quản lý, thanh toán vốn đầu tư và vốn sự
nghiệp có tính chất đầu tư thuộc nguồn ngân sách nhà nước. Hà Nội.

2.

Bộ Tài chính, 2012. Thông tư số 161/2012/TT-BTC ngày 02/10/2012 về việc
quy định kiểm soát thanh toán các khoản chi NSNN qua KBNN. Hà Nội.

3.

Bộ Tài chính, 2013. Thông tư số 08/2013/TT-BTC ngày 10/01/2013
hướng dãn thực hiện kế toán nhà nước áp dụng cho Hệ thống TABMIS
quản lý Ngân sách và nghiệp vụ Kho bạc. Hà Nội.

4.

Chính phủ, 2012. Nghị định số 17/2012/NĐ-CP ngày 13/3/2012 của
Chính phủ Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật
kiểm toán độc lập. Hà Nội.

5.

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, 2012-2015. Báo cáo Tài chính
Liên hiệp. Hà Nội.

6.

Lê Chi Mai, 2006. Phân cấp ngân sách nhà nước ở Việt Nam - thực
trạng và giải pháp. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia.

7.

Hoàng Thị Thúy Nguyệt, 2008. Quản lý ngân sách theo kết quả đầu ra
và khả năng ứng dụng ở Việt Nam. Hà Nội: Nxb Lao động xã hội.

8.

Sử Đình Thành và Bùi Thị Mai Hoài, 2012. Xây dựng hệ thống giám sát
và đánh giá chi NSNN dựa trên kết quả ở Việt Nam.Tạp chí Phát triển
Kinh tế, 258.

9.

Nguyễn Xuân Thu, 2010. Tăng cƣờng quản lý chi NSNN theo kết quả
đầu ra ở Việt Nam. Tạp chí Thị trường tài chính tiền tệ, số 14, 311.

6