Phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch ở thành phố huế, tỉnh thừa thiên huế

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

NGUYỄN DIỆU HỒNG

PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC NGÀNH DU LỊCH
Ở THÀNH PHỐ HUẾ, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ

Hà Nội – 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

NGUYỄN DIỆU HỒNG

PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC NGÀNH DU LỊCH
Ở THÀNH PHỐ HUẾ, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ
Chuyên ngành: Kinh tế chính trị
Mã số: 6031 01 02

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:PGS.TS. VŨ ĐỨC THANH
XÁC NHẬN CỦA

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

CHẤM LUẬN VĂN

Hà Nội – 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu trong luận văn là trung thực.
Những kết luận nêu trong luận văn chƣa từng đƣợc công bố ở bất kỳ
công trình khoa học nào khác.


LỜI CẢM ƠN
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại
học Quốc gia Hà Nội, các Quý Thầy Cô đã giúp tôi trang bị tri thức, tạo môi
trƣờng điều kiện thuận lợi nhất trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận
văn này.
Với sự kính trọng và biết ơn, tôi xin đƣợc bày tỏ lời chân thành cảm ơn
tới PGS. TS Vũ Đƣ́c Thanh đã giúp đỡ, chỉ dẫn tận tình cho tôi trong suốt thời
gian thực hiện luận văn này.
Xin chân thành cảm ơn phòng Quản lý Du lịch - sở Văn Hóa Thể thao
& Du lịch, Khoa Du lịch - Đại học Huế cùng các Doanh nghiê ̣p du lich
̣ trên
điạ bàn thành phố Huế đã giúp đ ỡ chia sẻ thông tin, cung cấp cho tôi nhiều
nguồn tƣ liệu, tài liệu, số liệu hữu ích phục vụ cho đề tài luận văn này.
Tôi cũng xin gửi lời tri ân sâu sắc đến gia đình, đồng nghiệp đã động
viên, hỗ trợ, giúp đỡ tôi rất nhiều trong suốt quá trình học tập, làm việc và

hoàn thành luận văn.


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ............................. Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC HÌNH .................................................. Error! Bookmark not defined.
PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ
THƢ̣C TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC NGÀNH DU LỊCH ...........4
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ......................................4
1.1.1. Mô ̣t số nghiên cƣ́u tiêu biể u .......................................................................4
1.1.2. Kết quả nghiên cứu và khoảng trố ng nghiên cƣ́u đặt ra cho đề tài. ...........8
1.2. Cơ sở lý luận về phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch ...............................9
1.2.1. Một số khái niệm liên quan ........................................................................9
1.2.2. Vai trò của phát triể n nguồ n nhân lƣ̣c ngành du lichError!
̣

Bookmark

not defined.
1.2.3. Nô ̣i dung phát triể n nguồ n nhân lƣ̣c ngành du lichError!
Bookmark not
̣
defined.
1.2.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch Error!
Bookmark not defined.
1.2.5. Tiêu chí đánh giá sự phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch ........ Error!
Bookmark not defined.
1.3. Kinh nghiệm của một số địa phƣơng trong phát triển nguồn nhân lực ngành

du lịch và bài học kinh nghiệm cho thành phố Huế.Error!

Bookmark

not

defined.
1.3.1. Kinh nghiệm phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch của một số tỉnh
trong nƣớc........................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Một số bài học kinh nghiệm rút ra cho phát triển nguồn nhân lực ngành
du lịch ở thành phố Huế ..................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...... Error! Bookmark not defined.


2.1. Nguồ n dƣ̃ liê ̣u ................................................. Error! Bookmark not defined.
2.2. Phƣơng pháp luâ ̣n chung ................................ Error! Bookmark not defined.
2.3. Các phƣơng pháp cụ thể ................................. Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu .............. Error! Bookmark not defined.
2.2.2.Phƣơng pháp trừu tƣợng hóa khoa học ..... Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Phƣơng pháp phân tích - tổng hợp .......... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC NGÀNH DU
LỊCH Ở THÀNH PHỐ HUẾ, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ HIỆN NAY .......... Error!
Bookmark not defined.
3.1. Đặc điểm của thành phố Huế và khái quát về ngành Du lịch ở thành phố Huế
............................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Mô ̣t số đă ̣c điể m cuả thành phố Huế ảnh hƣởng đế n phát triể n Du li.ch
̣ Error!
Bookmark not defined.
3.1.2. Khái quát tình hình phát triển ngành du lịch ở thành phố Huế . ....... Error!
Bookmark not defined.

3.2. Phân tích thƣ̣c tra ̣ng phát tri ển nguồn nhân lực ngành du lịch ở thành phố
Huế. ........................................................................ Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Về quy hoa ̣ch và xây d ựng cơ cấu nguồn nhân lực phù hợp với nhiệm vụ
ngành du lịch ...................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Về đào ta ̣o nguồ n nhân lƣ̣c ngành du lich
̣ Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Về chế đô ̣ chiń h sách và đaĩ ngô ̣ hơ ̣p lý đố i ngƣờ i lao đô ̣ng trong liñ h vƣ̣c
du lich.
̣ ................................................................ Error! Bookmark not defined.
3.3. Đánh giá chung về phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch ở thành phố Huế
............................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Nhƣ̃ng kết quả đạt đƣợc ........................... Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Hạn chế và nguyên nhân .......................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 4: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN
LỰC NGÀNH DU LỊCH THÀNH PHỐ HUẾ NHỮNG NĂM TỚI ............... Error!
Bookmark not defined.


4.1. Quan điểm và mục tiêu phát triển du lịch của thành phố Huế đến năm 2020.
............................................................................... Error! Bookmark not defined.
4.1.1. Quan điểm phát triển du lịch thành phố Huế đến năm 2020 ............ Error!
Bookmark not defined.
4.1.2. Các mục tiêu cụ thể của du lịch thành phố Huế:Error! Bookmark not
defined.
4.1.3. Phƣơng hƣớng của thành phố Huế về phát triển nguồn nhân lực .... Error!
Bookmark not defined.
4.2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm phát triển NNL du lịch ở thành phố Huế
những năm tới ........................................................ Error! Bookmark not defined.
4.2.1. Tăng cƣờng công tác quản lý nhà nƣớc về chất lƣợng lao động kinh
doanh du lịch ...................................................... Error! Bookmark not defined.

4.2.2. Một số giải pháp hỗ trợ............................. Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ............................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................10


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài.
Trong cơ chế thị trƣờng cạnh tranh hiện nay, nhân lực đóng vai trò
quan trọng trong phát triển và tồn tại bền vững của các doanh nghiệp, muốn
phát triển nhanh và bền vững, phải tạo dựng nguồn nhân lực chất lƣợng cao
và có chính sách phát huy tối đa nguồn nhân lực đó. Việc quản lý và sử dụng
đúng nguồn nhân lực đã qua đào tạo phù hợp với năng lực của mỗi ngƣời cho
các công việc cụ thể là nhân tố quyết định dẫn đến thành công của doanh
nghiệp nói riêng hay một quốc gia nói chung.
Tuy nhiên, ở nƣớc ta hiện nay chất lƣợng nguồn nhân lực còn yếu kém
cả về cơ cấu và phân bổ thiếu hợp lý. Nguồn nhân lực nói chung và chất
lƣợng nhân lực nói riêng của ngành dịch vụ ở thành phố Huế cũng không nằm
ngoài thực trạng chung đó. Yêu cầu về chất lƣợng nhân lực trong tất cả các
doanh nghiệp cũng nhƣ trong nhóm ngành dịch vụ đã và đang thay đổi do ảnh
hƣởng từ việc hội nhập thế giới, là yếu tố sống còn của mỗi doanh nghiệp nói
riêng và ngành du lịch thành phố Huế nói chung.
Thành phố Huế là một trung tâm du lịch lớn của cả nƣớc. Trong thời
gian qua Tỉnh và thành phố đã chú trọng đầu tƣ phát triển nguồn nhân lực
phục vụ sự phát triển ngành du lịch. Dịch vụ du lịch đƣợc xác định là một
ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh Thừa Thiên Huế, một nơi giàu có về tiềm
năng du lịch và là một trong những điểm nổi bật về du lịch của Việt Nam với
các địa điểm nổi tiếng nhƣ: Đại nội, cổng Ngọ Môn, chùa Thiên Mụ, lăng
Minh Mạng, đồi Cảnh Dƣơng, khu du lịch sinh thái phá Tam Giang…Chiến
lƣợc phát triển du lịch của thành phố đã xác định ngành du lịch là một trong
những ngành có vị trí hàng đầu, ƣu tiên đầu tƣ và phát triển.

Nhìn chung, nguồn nhân lực du lịch của tỉnh Thừa Thiên Huế nói chung
và thành phố Huế nói riêng chƣa thực sự đáp ứng đƣợc nhu cầu của sự nghiệp
1


CNH, HĐH, chƣa thực sự là động lực để đƣa du lịch trở thành ngành kinh tế
mũi nhọn của tỉnh, so với yêu cầu thì còn có những bất cập, chất lƣợng nguồn
nhân lực vẫn chƣa đáp ứng sự phát triển du lịch của Tỉnh nhà cả về chất lƣợng
lẫn số lƣợng.
Xuất phát từ thực trạng trên, việc lựa chọn đề tài “Phát triển nguồn
nhân lực ngành du lịch ở thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế” để làm đề
tài luận văn thạc sĩ là một nghiên cứu cần thiết.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài.
* Mục tiêu nghiên cứu: Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát, tổng
kết thực tiễn, Luận văn đề xuất giải pháp góp phần phát triển nguồn nhân lực
ngành Du lịch, đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch đến năm 2020 của thành
phố Huế .
* Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận có liên quan đến nguồ n nhân lƣ̣c ,
phát triển nguồn nhân lực, phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch.
- Nghiên cứu, khảo sát một số kinh nghiệm phát triển nhân lực ngành du
lịch tại một số địa phƣơng trong nƣớc, rút ra bài học cho thành phố Huế.
- Đánh giá thực trạng phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch ở thành
phố Huế.
- Nghiên cứu đề xuất các giải pháp hữu hiệu nhằm phát triển nguồn nhân
lực du lịch thành phố Huế, góp phần vào việc khai thác hiệu quả các tiềm
năng du lịch Thừa Thiên Huế nói chung và thành phố Huế nói riêng trong thời
gian tới.
* Câu hỏi nghiên cứu:
Câu hỏi nghiên cƣ́u chủ yế u của luâ ̣n văn là

: Để phát triể n nguồ n

nhân lƣ̣c ngành du lich
̣ ở thành phố Huế cầ n phải làm nhƣ thế nào?
Để trả lời cho câu hỏi trên, luận văn sẽ nghiên cứu và trả lời các câu hỏi
cụ thể sau:
2


- Nhƣ thế nào là phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch?
- Thực trạng phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch ở thành phố Huế
nhƣ thế nào?
- Các nhân tố nào ảnh hƣớng đến phát triển nguồn nhân lực ở thành phố Huế?
- Giải pháp gì để phát triển phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch ở
thành phố Huế?
3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu.
* Đối tƣợng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu phát triển nguồn
nhân lực ngành du lịch ở thành phố Huế.
* Phạm vi nghiên cứu:
- Về Nội dung: NNL ngành du li c̣ h là mô ̣t khái niê ̣m rấ t rô ̣ng , luâ ̣n văn
chỉ tập trung nghiên cứu NNL trong các cơ sở kinh doanh du lịch , đố i tƣợng
trƣ̣c tiế p tham gia vào quá triǹ h lao đô ̣ng.
- Không gian: Đề tài nghiên cứu nguồn nhân lực trong ngành du lịch trên
địa bàn thành phố Huế.
- Thời gian: Đề tài nghiên cứu thực trạng phát triển nguồn nhân lực ngành
Du lich
̣ trong giai đoa ̣n 2011 – 2015, các giải pháp cho những năm từ nay đến
2020.
4. Kết cấu luận văn:

Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn gồm có
4 chƣơng:
Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và thực tiễn v ề
phát triển NNL ngành du lịch
Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu
Chƣơng 3: Thực trạng phát triển NNL ngành du lịch ở thành phố Huế hiện nay
Chƣơng 4: Định hƣớng và giải pháp phát triển NNL ngành du lịch thành phố
Huế trong những năm tới.
3


CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ
LUẬN VÀ THƢ̣C TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC
NGÀNH DU LỊCH
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
1.1.1. Một số nghiên cứu tiêu biểu
Phát triển nguồn nhân lực nói chung và phát triển nguồn nhân lực
ngành du lịch nói riêng là một vấn đề rất đ ƣợc các nhà khoa học quan tâm và
nghiên cƣ́u . Nhƣ̃ng nghiên cƣ́u gầ n đây của

các nhà khoa học đã và đang

đóng góp nhƣ̃ng kế t quả nhấ t đinh
̣ vào phát triể n kinh tế – xã hội của từng địa
phƣơng, tƣ̀ng vùng và tƣ̀ng khu vƣ̣c trên pha ̣m vi lañ h thổ quố c gia . Tiêu biể u
có các công trình nghiên cứu sau:
Nguyễn Thị Minh Nguyệt (2012), "Phát triển nguồn nhân lực Du lịch
tỉnh Tiền Giang" (Luâ ̣n án Tiế n sỹ ), bảo vệ tại tr ƣờng Đại học Khoa học xã
hô ̣i và Nhân văn , ĐH Quố c Gia Hà Nô ̣i , Hà Nội . Đề tài đánh giá tổng thể
nguồn nhân lực cùng với đánh giá điểm mạnh, điểm yếu của nguồn nhân lực

du lịch và nguyên nhân ảnh hƣởng trực tiếp đến phát triển nguồn nhân lực du
lịch Tiền Giang. Từ đó đề xuất các giải pháp nhằm phát triển nguồn nhân lực
du lịch Tiền Giang cả về số lƣợng và chất lƣợng để đáp ứng việc thu hút
khách góp phần phát triển du lịch, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội
nói chung.
Đào Thị Kim Biên (2012), "Phát triển nguồn nhân lực cho ngành kinh tế
du lịch Vĩnh Phúc" (Luâ ̣n án Tiế n ), bảo vệ tại Trung tâm đào tạo , bồ i dƣỡng
giảng viên lý luận chính trị, Trƣờng ĐHQG Hà Nội, Hà Nội. Đề tài đã hệ thống
hoá những vấn đề lý luận về nguồn nhân lực, phát triển nguồn nhân lực cho
ngành kinh tế du lịch. Đánh giá thực trạng nguồn nhân lực và phát triển nguồn
nhân lực; những vấn đề đặt ra đối với nguồn nhân lực và công tác phát triển
nguồn nhân lực du lịch ở Vĩnh Phúc. Luận giải những phƣơng hƣớng, giải pháp
4


cơ bản nhằm nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực cho ngành kinh tế du lịch ở
Vĩnh Phúc.
Hoàng Thị Lan Hƣơng (2011), “Phát triển kinh doanh lưu trú du lịch tại
vùng du lịch Bắc Bộ của Việt Nam

” (Luận án Tiến sĩ Kinh tế ), bảo vệ tại

trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân , Hà Nội. Nội dung của luận án h ƣớng vào
làm rõ cơ sở lý luận về kinh doanh l ƣu trú du lịch , phát triển bề n vững kinh
doanh lƣu trú du lịch , xây dựng đƣợc hệ thống chỉ tiêu đánh giá mức độ phát
triển kinh doanh lƣu trú du lịch bền vững mang tiń h đặc thù . Đồng thời, luận
án đã phân tích , tổng kết và đúc rút những bài học kinh nghiệm quốc tế từ
nghiên cứu mô hin
̀ h phát triển kinh doanh lƣu trú du lịch bền vững của một số
nƣớc ASEAN là hết sức hữu ić h cho lĩnh vực kinh doanh l ƣu trú du lịch của

Việt Nam nói chung va Bắc Bộ nói riêng . Phân tích tiềm năng , thế mạnh và
thực trạng phát triển bề n vững kinh doanh lƣu trú du lịch ở vùng du lịch Bắc
Bộ của Việt Nam . Đánh giá một cách khái quát sự phát triển của các DNDL
kinh doanh lƣu trú du lịch tại vùng du lịch Bắc Bộ của Việt Nam và thực trạng
công tác quản lý nhà n ƣớc về du lịch, kinh doanh lƣu trú du lịch trong những
năm vừa qua . Đề xuất các giải pháp có tính đột phá và tính khả thi cao cho
các cơ sở kinh doanh lƣu trú du lịch và các chủ thể quản lý nhà n ƣớc tại vùng
du lịch Bắc Bộ tham khảo . Bên cạnh đó , luận án đã đƣa ra một số kiến nghị
với các cơ quan quản lý nhà n ƣớc nhƣ Bộ Văn hóa , Thể thao và Du lịch và
các Bộ có liên quan cũng nh ƣ các chủ thể tham gia vào hoạt động kinh doanh
lƣu trú du lịch vùng du lịch Bắc Bộ nhằm tạo môi tr ƣờng thuận lợi cho phát
triển bền vững kinh doanh lƣu trú du lịch vùng du lịch Bắc Bộ trong thời gian
tới.
- Vũ Đức Minh (2004), “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng

nguồn nhân lực của các DNDL nhà nước trên địa bàn thành phố Hà Nội trong
tiến trình hội nhập khu vực và thế giới” (Luâ ̣n án Tiế n sĩ Kinh tế ), bảo vệ tại
5


trƣờng Đại học Thƣơng mại, Hà Nội. Trong đó, tác giả luận án đã nghiên cứu
những vấn đề cơ bản có tính chất lý thuyết về nguồn nhân lực

, hiệu quả sử

dụng nguồn nhân lực, yêu cầu của nguồn nhân lực du lịch trong quá trình hội
nhập khu vực và quốc tế của Việt Nam. Nhấn mạnh đến những quan niệm hiện
nay về hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực , các chỉ tiêu tính toán , phƣơng pháp
đo lƣờng và các nhân tố ảnh hƣởng tới hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực trong
các doanh nghiệp du lịch hiện nay. Cùng với việc trình bày những kinh nghiệm

trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực ở một số quốc gia nhƣ
các n ƣớc ASEAN, Trung Quốc, Liên minh Châu Âu và những bài học kinh
nghiệm vận dụng vào điều kiện của Việt Nam , tác giả đã xây dựng khung lý
thuyết về hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực, tạo cơ sở khoa học cho việc phân
tích ở phần tiếp theo . Phân tić h thực trạng hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực
của các doanh nghiê ̣p du lich
̣ nhà nƣớc trên địa bàn Hà Nội thông qua các chỉ
tiêu, phƣơng pháp đo lƣờng và các nhân tố tác động. Luận án đã phân tić h các
nguyên nhân của việc sử dụng nguồn nhân lực chƣa cao trong các doanh
nghiê ̣p du lich
̣ nhà nƣớc ở Hà Nội hiện nay và đề xuất 7 nhóm giải pháp nhằm
nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực của các doanh nghiê ̣p du lich
̣ nhà
nƣớc trên địa bàn Hà Nội.
- Trầ n Sơn Hải (2010): “Phát triển nguồn nhân lực ngành Du lịch khu

vực Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên” (Luâ ̣n án Tiế n si ̃ Kinh tế), bảo
vê ̣ ta ̣i trƣờng Đại học Quốc gia Hà Nội . Luâ ̣n án đã hê ̣ thố ng hóa chọn lọc , có
phát triển những khái niệm và vấn đề lý luận về phát triển nguồn nhân lực
ngành Du lịch, hình thành cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu luận án. Phân
tích thực trạng nguồn nhân lực ngành Du lịch về số lƣợng, chất lƣợng, cơ cấu
và quản lý phát triển nguồn nhân lực ngành Du lịch các tỉnh khu vực DHNTB
và Tây Nguyên. Tƣ̀ đó đƣa ra mô ̣t số giải pháp có tiń h thƣ̣c tiễn cao : để phát
triển nguồn nhân lực ngành Du lịch phù hợp với chủ trƣơng chính sách của
6


Nhà nƣớc về phát triển nguồn nhân lực phục vụ cho sự nghiệp CNH, HĐH
đất nƣớc và phát triển du lịch của khu vực, Luận án đã đề xuất một số giải
pháp nhƣ tăng cƣờng quản lý nhà nƣớc đối với phát triển nguồn nhân lực;

nâng cao chất lƣợng đào tạo nguồn nhân lực ngành Du lịch.
- Trần Thanh Hà (2012), “Đào tạo nguồn nhân lực ngành Du lịch tỉnh

Quảng Bình” (Luâ ̣n án Tiế n sỹ Kinh tế ) bảo vệ tại tr ƣờng Đại học Đà Nẵng ,
Đà Nẵng. Đánh giá khái quát đƣợc việc thiếu hụt nguồn nhân lực đƣợc đào
tạo, chủ yếu là qua đào tạo trung cấp và sơ cấp, thiếu đội ngủ chuyên gia, có
trình độ cao, quản lý có kinh nghiệm; cơ cấu ngành nghề nguồn nhân lực chƣa
thật hợp lý, khả năng đáp ứng sự phát triển của ngành du lịch, của lực lƣợng
lao động ở Quảng Bình trong lĩnh vực quản lý cũng nhƣ kinh doanh là tƣơng
đối thấp. Tác giả đã đƣa ra các giải pháp nhằm đào tạo nguồn nhân lực du lịch
trong những năm tới, dự báo nguồn nhân lực trong những năm tới. Nhƣng đề
tài chủ yếu mới giải quyết khâu đào tạo nguồn nhân lực chứ việc phát triển
nguồn nhân lực chƣa đƣợc chú trọng và nghiên cứu kỹ. Việc đào tạo nguồn
nhân lực chƣa chỉ mang tính chung và chƣa đi vào cụ thể đƣa ra nhiều nhƣng
tính hiệu quả chƣa cao. Nên việc áp dụng vào thực tế còn là một vấn đề yêu
cầu cần phải nghiên cứu và phát triển thêm .
Bên cạnh những đề tài nghiên cứu còn có những bài viết , những công
trình nghiên cứu cụ thể đối với từng di sản, từng điểm du lịch trên địa bàn tỉnh
Quảng Bình nhƣ “Đào tạo nguồn nhân lực du lịch ở khu vực Phong Nha - Kẻ
Bàng” do Nguyễn Song Hiển và Trần Tự Lực viết. Bài viết đã nêu tầm quan
trọng của NNL đối với phát triển du lịch và đặc điểm nguồn nhân lực du lịch
khu vực Phong Nha - Kẻ Bàng. NNL Phong Nha - Kẻ Bàng tăng nhanh về số
lƣợng và có chuyển biến về mặt chất lƣợng. Bài viết củng đã đánh giá đúng
về NNL ở đây đó là chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu phát triển du lịch ở địa
phƣơng, cơ cấu nguồn nhân lực chƣa hợp lý, tỷ lệ lao động trong ngành lƣu

7


trú cao, trình độ ngoại ngữ của NNL chƣa đáp ứng đủ yêu cầu thị trƣờng mục

tiêu của khu vực và thế giới. Dẫn đến chất lƣợng phục vụ khách hàng chƣa
cao, hiệu quả khai thác du lịch thấp. Bài viết cũng đã đƣa ra các giải pháp cần
phải thực hiện để đào tạo nguồn nhân lực có chất lƣợng cho du lịch PN - KB
tuy nhiên bài viết mới đề cập tới khía cạnh đào tạo chứ chƣa quan tâm đến
việc phát triển nguồn nhân lực. Bài viết chỉ mới đánh giá nguồn nhân lực khu
vực du lịch PN-KB chứ chƣa đánh giá đƣợc tổng thể NNL của tỉnh Quảng
Bình.
1.1.2. Kết quả nghiên cứu và khoảng trố ng nghiên cứu đặt ra cho đề tài.
Nhìn chung các luận án, đề tài trên đã tiếp cận và đi vào nghiên cứu sâu
về từng vấn đề nhƣ: Nguồn nhân lực, nguồn nhân lực du lịch (Nội dung, các
yếu tố ảnh hƣởng, xu hƣớng phát triển...), Phát triển nguồn nhân lực... hoặc
nghiên cứu theo từng đối tƣợng cụ thể nhƣ: lĩnh vực du lịch, tổ chức hành
chính công, cho các doanh nghiệp... Các luận án, đề tài, luận văn đã đƣa ra
những kết luận, kiến nghị chủ yếu tập trung vào giải quyết những vấn đề bức
xúc, những nhiệm vụ cụ thể của ngành du lịch vùng, tỉnh và chung cho các
hoạt động du lịch. Chƣa có một luận án, đề tài nào đề cập đến nghiên cứu về
tổng quan chung về phát triển nguồn nhân lực riêng cho một lĩnh vực du lịch
cụ thể (Ví dụ n hƣ du lịch biển...) cho một địa điểm cụ thể. Phần lớn các tác
giả đều đánh giá dựa trên các số liệu sơ cấp về tình hình đào tạo, số lƣợng và
chất lƣợng nhƣng chƣa thực hiện việc đánh giá thực tế số lƣợng, chất lƣợng
và nhu cầu dựa vào số liệu thứ cấp tại một địa phƣơng cụ thể.
Đề tài nghiên cứu này kế thừa những nghiên cứu kể trên, đồng thời đi
sâu phân tích thực trạng phát triển cũng nhƣ đề xuất các giải pháp cho phát
triển NNL ngành du lịch của thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế.

8


1.2. Cơ sở lý luận về phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch
1.2.1. Một số khái niệm liên quan

1.2.1.1. Nguồ n nhân lực
Nguồ n nhân lƣ̣c (Human resources) đƣợc sử dụng rộng rãi ở các nƣớc có
nền kinh tế phát triển từ những năm 80 của thế kỷ XX với ý nghĩa là nguồn lực
con ngƣời, phản ánh sự đánh giá lại vai trò yếu tố con ngƣời trong quá trình
phát triển. Sự xuất hiện của thuật ngữ “NNL” thể hiện sự công nhận của
phƣơng thức quản lý mới trong việc sử dụng nguồn lực con ngƣời. Sự xuất
hiện của thuật ngữ “nguồn nhân lực” thể hiện sự công nhận của phƣơng thức
quản lý mới trong việc sử dụng nguồn lực con ngƣời.
Hiện nay, định nghĩa về NNL đƣợc tiếp cận trên nhiều quan điểm khác
nhau: Chủ nghĩa Mác – Lênin xem xét con ngƣời từ góc độ là những lực lƣợng
LĐ cơ bản nhất trong xã hội, theo đó nguồn lực con ngƣời là lực lƣợng sản xuất
hàng đầu của nhân loại, là phƣơng tiện chủ yếu để sản xuất hàng hóa, dịch vụ;
Đối với lý luận về vốn con ngƣời, lại xem xét nhân tố con ngƣời với tƣ cách là
một yếu tố của quá trình sản xuất, một phƣơng tiện để phát triển KT - XH và còn
xem xét con ngƣời từ quan điểm nhu cầu về các nguồn cho sự phát triển của nó.
Cũng theo lý luận về vốn con ngƣời, ngân hàng thế giới cho rằng NNL là toàn
bộ vốn con ngƣời gồm: thể lực, trí lực, kỹ năng nghề nghiệp,…mà mỗi cá nhân
sở hữu và đƣợc xem là một nguồn vốn bên cạnh các loại vốn vật chất khác nhƣ:
vốn tiền, vốn công nghệ, vốn tài nguyên thiên nhiên,…và họ cũng cho rằng việc
đầu tƣ cho con ngƣời giữ vị trí trung tâm trong các loại đầu tƣ và đƣợc coi là cơ
sở vững chắc cho sự phát triển bền vững.
Tuy có những định nghĩa khác nhau tuỳ theo góc độ tiếp cận, nhƣng các
định nghĩa về NNL đều đề cập đến các đặc trƣng chung là:
-

Số lượng NNL: đƣợc biểu hiện thông qua các chỉ tiêu về quy mô và

tốc độ tăng trƣởng NNL. Sự phát triển về số lƣợng NNL dựa trên hai nhóm
9

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Đào Thị Kim Biên, 2012. Phát triển nguồn nhân lực cho ngành kinh tế
du lịch Vĩnh Phúc. Hà Nội.
2. Mai Quốc Chính, 1999. Nâng cao chất lượng NNL đáp ứng yêu cầu CNH,
HĐH đất nước: HàNội: Nxb Chính trị Quốc gia.
3. Cục Thống kê Thừa Thiên Huế , 2013. Niêm giám thống kê Thừa Thiên
Huế. Hà Nội: Nhà xuất bản thống kê
4. Cục Thống kê Thừa Thiên Huế , 2014. Niêm giám thống kê Thừa Thiên
Huế. Hà Nội: Nhà xuất bản thống kê
5. Cục Thống kê Thừa Thiên Huế , 2015. Niêm giám thống kê Thừa Thiên
Huế. Hà Nội: Nhà xuất bản thống kê
6. Hồ Anh Dũng, 2002. Phát huy yếu tố con người trong lực lượng sản xuất
hiện nay. Hà Nội: Nxb KHXH.
7. Đảng Cộng sản Việt Nam, 2011. Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ XI. Hà Nội: Nxb Chính trị Quốc gia.
8. Trầ n Thanh Hà , 2012. Đào tạo nguồn nhân lực ngành Du lịch tỉnh Quảng
Bình. Luâ ̣n án Tiế n sy.̃ Trƣờng Đại học QG Hà Nội
9. Trần Sơn Hải, 2010. Phát triển nguồn nhân lực ngành Du lịch khu vực
duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Luận án Tiến sỹ. Học viện
Hành chính Quốc gia.
10. Nguyễn Song Hiể n và Trầ n Tƣ̣ L ƣc. Đào tạo nguồn nhân lực du lịch ở
khu vực Phong Nha - Kẻ Bàng. Đề tài nghiên cƣ́u khoa ho ̣c cấ p Sở.
11. Lê Thanh Huyền, 2013. Nghiên cứu phát triển nguồn nhân lực ngành Nội
vụ trong phạm vi chức năng đào tạo của trường Đại học Nội vụ Hà Nội.
Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ.
12. Đoàn Thi ̣Lan H ƣơng, 2011. Phát triển kinh doanh l ưu trú du li ̣ch tại
10

vùng du lịch Bắc Bộ của Việt Nam . Luâ ̣n án Tiế n sỹ . Trƣờng Đại học QG
Hà Nội
13. Đoàn Khải, 2005. Nguồn lực con người trong quá trình CNH-HĐH ở Việt
Nam. Hà Nội: Nxb Chính trị Quốc gia.
14. Nguyễn Trƣờng Lâm, 2014. Phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch tỉnh
Quảng Bình. Luận văn thạc sĩ. Trƣờng đại học Đà Nẵng.
15. Nguyễn Lộc, 2010. Những vấn đề lý luận cơ bản về phát triển nguồn nhân
lực ở Việt Nam. Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ. Mã số:B2006-37-0
16. Vũ Đức Minh , 2004. Một số giải pháp nâng cao hi ệu quả sử dụng nguồn
nhân lực của các DNDL nhà n ước trên địa bàn thành phố Hà Nội trong
tiến trình hội nhập khu vực và thế giới. Luâ ̣n án Tiế n sỹ . Trƣờng Đại học
Thƣơng ma ̣i Hà Nô ̣i
17. Nguyễn Thi ̣Minh Nguyê ̣t , 2012. Phát triển nguồn nhân lực Du lịch tỉnh
Tiền Giang. Luận văn thạc sĩ. Đại học Khoa ho ̣c Xã hô ị và Nhân văn, Đa ̣i
học QG Hà Nội.
18. Phạm Huy Phong, 2012. Phát triển nguồn nhân lực du lịch tỉnh Ninh
Bình. Luận văn thạc sĩ. Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, ĐH Quốc
gia Hà Nội
19. Nguyễn Thế Phong, 2009. Phát triển nguồn nhân lực trong các doanh
nghiệp Nhà nước kinh doanh hàng nông sản khu vực phía Nam. Luận án
tiến sĩ. ĐH QG HCM.
20. Sở VHTT& Du lịch Thƣ̀a Thiên Huế , 2010. Quy hoạch phát triển tổng thể
du lịch Thừa Thiên Huế giai đoạn 2010 - 2020. Huế.
21. Thủ tƣớng Chính phủ, 2005. Quyết định số 22/2005/QĐ-TTg về việc xây
dựng chương trình quốc gia phát triển nhân lực đến năm 2020. Hà Nội.
22. Nguyễn Tiệp, 2008. Giáo trình Nguồn nhân lực. Hà Nội: Nxb Lao động
xã hội.
11

23. Ngô Minh Tuấn, 2013. Quản lý nhà nước đối với phát triển nguồn nhân
lực ở Việt Nam: Vấn đề và giải pháp. Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ.
24. Trần Văn Tùng, 2005. Đào tạo, bồi dưỡng, và sử dụng nguồn nhân lực tài
năng. Hà Nội: Nxb Thế giới.
25. Nguyễn Viết Trung, 2011. Đào tạo nguồn nhân lực du lịch cho tỉnh
Quảng nam. Luận văn thạc sĩ. Đại học Đà Nẵng.
26. UBND thành phố Huế , 2014. Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã
hội thành phố Huế giai đoạn2010 - 2020. Huế.
27. UBND thành phố Huế , 2015. Báo cáo tổng kết du lịch 2015. Huế.
28. UBND thành phố Huế , 2015. Tổng hợp kết quả hoạt động du lịch 2010 –
2015. Huế.
29. Hồ Thị Ánh Vân, 2011.Đào tạo nguồn nhân lực ngành di lịch Tp Đà
Nẵng đến năm 2015 tầm nhìn đến năm 2020. Luận văn thạc sĩ. Đại học
Đà Nẵng.
30. Viện nghiên cứu con ngƣời, 2005. Quản lý nguồn nhân lực ở Việt Nam,
một số vấn đề lý luận và thực tiễn. Hà Nội: Nxb Khoa học xã hội.
31. Đức Vƣợng, 2008. Xây dựng đội ngũ trí thức Việt Nam Giai đoạn 2011 –
2020. Hội thảo quốc tế Việt Nam học lần thứ ba với chủ đề: "Việt Nam:
Hội nhập và phát triển", tổ chức tại Hà Nội, Việt Nam, tháng 12-2008.

12