Phân tích, lựa chọn hệ động lực điển hình cho thiết kế tàu phục vụ công trình ngoài khơi

NCKH C P TR

NG 2016

M CL C
M C L C........................................................................................................................i
M T S KÝ HI U
CHUY N

I

CS

NV

D NG TRONG TÀI LI U ...................................... iv

OL

NG ......................................................................... v

A) B I S VÀ
B) CHUY N

CS C AH
I

N V SI ...................................... v

N V THÔNG TH

NG .................................... v

DANH M C CÁC HÌNH V , B NG .......................................................................vii
A) DANH M C HÌNH V ..................................................................vii
B) DANH M C B NG ........................................................................ ix
M
Ch

U...... .............................................................................................................. 1
ng 1

T NG QUAN V TÀU PH C V CÔNG TRÌNH NGOÀI KH I .. 3

1.1

KHÁI N M ............................................................................................ 3

1.1.1

Tàu h tr và cung ng d ch v ngoài kh i (Offshore Support Vessels) .. 3

1.1.2

Tàu h tr khai thác ngoài kh i (Offshore Production Vessels) .............. 4

1.1.3

Tàu ph c v xây d ng công trình ngoài kh i (Offshore Construction
Vessel).................................................................................................... 4

1.2

M T S LO I TÀU CH Y U ........................................................... 5

1.2.1

Tàu khoan (Drill Ship) ............................................................................ 5

1.2.2

Tàu bán chìm (Semi-Submersible Ship) .................................................. 6

1.2.3

Tàu kéo h tr x lý neo (Anchor Handling Tug Vessel – AHTV /
Anchor Handling Tug Supplier – AHTS) ................................................ 7

1.2.4

Tàu kh o sát đ a ch n (Seismic Vessel) .................................................. 8

1.2.5

Tàu cung ng cho công trình bi n (Platform Supply Vessel PSV / PSVs)
............................................................................................................... 9

1.2.6

Tàu khai thác d u khí chuyên d ng (Well Intervention Vessel) ............. 10

1.2.7

Tàu cung ng d ch v công trình bi n (Accommodation Ship).............. 11

1.2.8

Kho n i và c p chuy n d u (Floating Production Storage and Offloading
– FPSO) ................................................................................................ 12

1.2.9

Tàu v n chuy n (Shuttle Tanker) .......................................................... 13

1.2.10 Tàu h tr l n (Diving Support Vessel) ................................................ 13
1.2.11 Tàu c u (Crane Vessel) ......................................................................... 14
–i–


NCKH C P TR

NG 2016

1.2.12 Tàu r i ng (Pipe Laying Vessel) .......................................................... 15
1.2.13 Tàu h tr xây d ng công trình (Construction Support Vessels) ........... 16
1.2.14 Tàu ch nhân viên (Fast Crew Supplier) ............................................... 16
1.2.15 Tàu tr c an toàn (Safety Standby Vessel) ............................................. 17
1.2.16 Tàu đa ch c n ng (Multi Purpose Vessel) ............................................. 18
Ch

Ch

Ch

HO T

ng 2

CH

NG C A TÀU ................................................... 19

2.1

C I M THI T K C A TÀU PH C V CÔNG TRÌNH NGOÀI
KH I.................................................................................................... 19

2.1.1

T ng quan............................................................................................. 19

2.1.2

Tiêu chí thi t k .................................................................................... 19

2.1.3

M t s đ c tr ng ................................................................................... 21

2.2

CH

2.2.1

Tàu cung ng cho công trình bi n (PSV) .............................................. 22

2.2.2

Tàu kéo h tr x lý neo (AHTS) ......................................................... 27

2.2.3

Ch đ ho t đ ng c a m t s tàu ph c v công trình khác .................... 29

2.3

NH N XÉT.......................................................................................... 29

ng 3

PH
NG PHÁP L A CH N H TH NG
Y CHO TÀU PH C
V CÔNG TRÌNH NGOÀI KH I .................................................... 30

3.1

M TS V N

3.1.1

Khái quát .............................................................................................. 30

3.1.2

Các h th ng đ y cho OSVs ................................................................. 31

3.1.3

C u hình h th ng đ y cho OSVs v i h th ng DP ............................... 36

3.1.4

V n đ l a ch n các thành ph n c a h th ng đ y ................................ 38

3.2

PH

3.2.1

B

c th nh t ....................................................................................... 39

3.2.2

B

c th hai ......................................................................................... 40

3.2.3

B

c th ba .......................................................................................... 42

3.2.4

B

c th t ........................................................................................... 42

3.3

VÍ D V CH

ng 4

M TS

4.1

LO I H TH NG

HO T

NG C A M T S LO I TÀU CH Y U ......... 22

KHI L A CH N H TH NG

Y .................... 30

NG PHÁP L A CH N H TH NG ........................................ 39

H

VÀ CÔNG SU T HO T

NG C A PSV....... 44

NG L C I N HÌNH ........................................... 46
Y ...................................................................... 46
–ii–


NCKH C P TR

Ch

NG 2016

4.1.1

H th ng đ y hybrid ............................................................................. 46

4.1.2

H th ng đ y diesel – đi n .................................................................... 46

4.2

M T S H TH NG

4.2.1

H th ng đ y ........................................................................................ 47

4.2.2

H th ng cung c p n ng l

ng 5

K T LU N ......................................................................................... 62

5.1
5.2

ÓNG GÓP C A
H N CH C A

Y I N HÌNH ............................................ 47
ng đ y ....................................................... 51

TÀI................................................................... 62
TÀI ..................................................................... 62

TÀI LI U THAM KH O ....................................................................................... 63

–iii–


NCKH C P TR

NG 2016

M TS
Ký hi u

KÝ HI U

CS

D NG TRONG TÀI LI U

Tên g i ti ng Anh

Tên g i ti ng Vi t

1

AHTS

Anchor Handling Tug Supply
(/Supplier)

Tàu kéo h tr x lý neo và
cung ng d ch v

2

AHTV

Anchor Handling Tug Vessel

Tàu kéo h tr x lý neo

3

AHV

Anchor Handling Vessel

Tàu h tr x lý neo

4

DE

Diesel Electrical Propulsion

H th ng đ y diesel – đi n

5

DM

Diesel Mechanical
Propulsion

H th ng đ y diesel c khí

6

DP

Dynamic Positioning

7

FPSO

Floating Production Storage
and Offloading

Kho n i và c p chuy n d u

8

HP

Hybrid Propulsion

H th ng đ y hybrid

9

OSV

Offshore Support Vessel

Tàu h tr công trình ngoài
kh i

10

PSV

Platform Supply Vessel

Tàu cung ng cho công trình
ngoài kh i

11

SPAR

Single Point Anchor
Reservoir platform

Giàn n i m t đi m c đ nh

12

TLP

Tension Leg Platform

Giàn n i tr th ng đ ng

–iv–

nh v đ ng


NCKH C P TR

NG 2016

CHUY N
A) B I S

VÀ

CS

Tên

I

C AH

NV

OL

NG

N V SI

Ký hi u

l n

Chú thích

1

Giga

G

109

1.000.000.000

2

Mega

M

106

1.000.000

3

Kilo

k

103

1.000

4

Hecto

h

102

100

5

Deca

da

10

10

6

Deci

d

10-1

0,1

7

Centi

c

10-2

0,01

8

Mili

m

10-3

0,001

9

Micro

m

10-6

0,000.001

10

Nano

n

10-9

0,000.000.001

B) CHUY N
il
1

Chi u dài

2

Di n tích

3

Th tích

I

N V THÔNG TH

ng

Tên
kilomet
met
decimet
centimet
milimet
kilomet vuông
hecta
met vuông
decimet vuông
centimet vuông
met kh i
decimet kh i

NG

Ký hi u
km
m
dm
cm
mm
km2

ha
m2
dm2
cm2
m3
dm3
–v–

Chuy n đ i
= 1000m
1m = 10dm = 100cm = 1000mm
= 0,1m
= 0,01m
= 0,001m
= 1.000.000m2 = 100ha = 10.000a
= 10.000m2 = 100a
= 100dm2
= 100cm2
= 100mm2
= 1000dm3 = 1.000.000cm3
= 1 lít


NCKH C P TR

NG 2016

il

4

Kh i l

5

Tr ng l
tích

6

L c

7

Áp su t

ng

ng

N ng l

9

Công su t

11 T n s
12 Nhi t đ

Ký hi u

hectolit
decalit
lit
T n
kilogam
gam
miligam

hl
dal
l
T
kg
g
mg

mega niuton
kilo niuton
niuton
pascal

MN
kN
N
Pa

atmotphe

at

megajule
kilojule
jule
milijule
kilocalo

MJ
kJ
J
mJ
Kcal

mega oat
kilo oat

MW
kW

mã l c
oat
mili oat
kilomet/gi
met/giây
hec
đ Kelvin
đ Celcius

hp
W

mW
km/h
m/s
Hz
o
K
o
C

ng th

8

10 T c đ

Tên

ng

–vi–

Chuy n đ i
= 10 dal = 100 lít
= 10 lít
= 10 t = 100 y n = 1.000 kg
= 1000 g
= 1000 mg
= 0,001 g
1kgf/m3 = 9,81N/m3 » 10N/m3
1Tf/m3 = 9,81kN/m3 » 10kN/m3

= 1.000.000N
= 1000N; 1Tf = 9,81kN » 10kN
= 1kgf = 9,81N » 10N = 1kg.m/s2
= 1N/m2
1kgf/m2 = 9,81N/m2 = 9,81Pa »
10N/m2
1kgf/cm2 = 9,81.104N/m2 »
0,1MN/m2
= 1kgf/cm2 = c t n c cao 10m có
ti t di n ngang 1cm2 4oC
= 1.000.000J
= 1000J = 0,239 kCal
= 1Nm
= 0,001J
= 427kgm = 1,1636Wh
1 mã l c gi = 270.000kgm
= 632kcal
= 1.000.000W
= 1000W = 1000J/s = 1,36 mã l c
= 0,239 kCal/s
= 0,764 kW
= 1 J/s
= 0,001W
= 0,278 m/s
= 1s-1
= 273,15oK


NCKH C P TR

NG 2016

DANH M C CÁC HÌNH V , B NG
A) DANH M C HÌNH V
Hình 1-1. Tàu khoan (Drill Ship) ......................................................................... 5
Hình 1-2. Tàu bán chìm (Semi-Submersible Ship)............................................... 6
Hình 1-3. Tàu kéo h tr x lý neo (Anchor Handling Tug Supplier) .................. 8
Hình 1-4. Tàu kh o sát đ a ch n (Seismic Vessel) ............................................... 9
Hình 1-5. Tàu cung ng cho công trình bi n (Platform Supply Vessels PSV) .... 10
Hình 1-6. Tàu khai thác d u khí chuyên d ng (Well Intervention Vessel) ......... 11
Hình 1-7. Tàu cung ng d ch v công trình bi n (Accommodation Ships) ......... 11
Hình 1-8. Kho n i và c p chuy n d u (FPSO) ................................................... 12
Hình 1-9. Tàu v n chuy n d u (Shuttle Tanker) ................................................ 13
Hình 1-10. Tàu h tr l n (Diving Support Vessel) ........................................... 14
Hình 1-11. Tàu c u (Crane Vessel).................................................................... 15
Hình 1-12. Tàu r i ng (Pipe Laying Vessel) ..................................................... 15
Hình 1-13. Tàu h tr xây d ng công trình (Construction Support Vessels) ...... 16
Hình 1-14. Tàu ch nhân viên (Fast Crew Supplier) .......................................... 16
Hình 1-15. Tàu tr c an toàn (Safety Standby Vessel) ........................................ 17
Hình 1-16. Tàu đa ch c n ng (Multi Purpose Vessel) ........................................ 18
Hình 2-1. T l th i gian ng v i các ch đ ho t đ ng c a tàu PSV ................. 23
Hình 2-2. T l th i gian ng v i các ch đ ho t đ ng c a tàu PSV ................. 24
Hình 2-3. Ví d v th i gian và công su t ho t đ ng c a m t tàu PSV ............. 26
Hình 2-4. Các ch đ ho t đ ng c a AHTS Olympic Hera, theo t l th i gian . 27
Hình 2-5. Các ch đ ho t đ ng c a AHTS 200 t n l c kéo, theo t l th i gian28
Hình 2-3. Ví d v th i gian và công su t ho t đ ng c a m t tàu AHTS .......... 28
Hình 2-5. T l th i gian ng v i các ch đ ho t đ ng c a tàu Subsea ............. 29
Hình 2-5. T l th i gian ng v i các ch đ ho t đ ng c a tàu OSV ................ 29
Hình 3-1. S đ h th ng đ y c a m t AHTS .................................................... 31
Hình 3-2. Ví d v nhiên li u tiêu th cho 1 kWh khi s d ng 1 đ ng c (đ ng

màu đ ), khi s d ng t h p 4 đ ng c (đ ng màu đen). ................................. 33
Hình 3-3. Công su t, th i gian ho t đ ng t i các ch đ c a m t AHTS. ........... 35
Hình 3-4. Tiêu hao nhiên li u c a hai h th ng DM và DE c a m t AHTS. ...... 35
–vii–


NCKH C P TR

NG 2016

Hình 3-5. Các thành ph n t n th t trong h th ng đ y DE ................................. 36
Hình 3-6. H th ng đ y hybrid c a m t tàu AHTS có l c kéo 200 t n............... 37
Hình 3-7. Ví d v c u hình h th ng đ y DE c a m t tàu PSV. ....................... 38
Hình 3-8. Th i gian, ch đ th c hi n m t chuy n công tác c a m t tàu PSV. .. 45
Hình 3-9. Công su t, ngu n cung c p c a m t tàu PSV trong chuy n công tác. . 45
Hình 4-1. S đ h th ng đ y c a tàu AHTS, Boa Sub C. ................................. 48
Hình 4-2. S đ h th ng đ y c a tàu Seismic / Research, Polarcus Amani. ...... 48
Hình 4-3. S đ h th ng đ y c a tàu AHTS, Havila Jupiter. ............................ 49
Hình 4-4. S đ h th ng đ y c a tàu AHTS, STX AH12. ................................ 49
Hình 4-5. S đ h th ng đ y c a tàu OCV, Far Samson. .................................. 50
Hình 4-6. S đ h th ng đ y c a tàu AHTS, Skandi Atlantic. .......................... 51
Hình 4-7. H th ng cung c p n ng l

ng đ y ROV & OCV.............................. 51

Hình 4-8. H th ng cung c p n ng l

ng đ y c a Seismic Research Vessel. ..... 52

Hình 4-9. H th ng cung c p n ng l

ng đ y c a Multipurpose Diving Vessel. 52

Hình 4-10. H th ng cung c p n ng l

ng đ y c a Offshore Supply Vessel. ..... 53

Hình 4-11. H th ng cung c p n ng l

ng đ y c a Platform Supply Vessel. ..... 54

Hình 4-12. H th ng cung c p n ng l

ng đ y c a Platform Supply Vessel. ..... 54

Hình 4-13. H th ng cung c p n ng l

ng đ y c a AHTS Vessel. .................... 55

Hình 4-14. H th ng cung c p n ng l

ng đ y c a AHV Vessel. ...................... 55

Hình 4-15. H th ng cung c p n ng l

ng đ y c a Offshore Vessel.................. 56

Hình 4-16. H th ng cung c p n ng l

ng đ y c a Seabed Logging Vessel. ..... 57

Hình 4-17. H th ng cung c p n ng l ng đ y c a Multipurpose Soil
Investigation Vessel. ......................................................................................... 57
Hình 4-18. H th ng cung c p n ng l ng đ y c a Multipurpose Offshore
Vessel................................................................................................................ 58
Hình 4-19. H th ng cung c p n ng l ng đ y c a Anchor Handling and
Construction Vessel. .......................................................................................... 59
Hình 4-20. H th ng cung c p n ng l ng đ y c a Stand-by, Rescue and Guard
Vessel................................................................................................................ 59
Hình 4-21. H th ng cung c p n ng l ng đ y c a Diving Support and Offshore
Supply Vessel. ................................................................................................... 60
Hình 4-22. H th ng cung c p n ng l

ng đ y c a OSCV. ............................... 61

–viii–


NCKH C P TR

NG 2016

B) DANH M C B NG
B ng 2-1. Ch đ ho t đ ng c a PSV ................................................................ 23
B ng 3-1. S khác nhau v c u hình c a AHTS v i 90 t n l c kéo ................... 30
B ng 3-2. Ví d v ch đ ho t đ ng c a m t tàu AHTS ................................... 34
B ng 3-3. Ví d v ch đ ho t đ ng c a m t tàu AHTS 200 t n l c kéo .......... 34
B ng 3-4.

c tính chi phí đ u t các thành ph n h th ng đ y c a m t OSV .. 36

B ng 3-5. Các tiêu chí cho vi c hybrid hóa........................................................ 42
B ng 3-6. Tính n ng cho tàu PSV trong m t chuy n công tác ........................... 44

–ix–


NCKH C P TR

NG 2016

M
1)

U

Tính c p thi t
nh h ng cho chi n l c phát tri n kinh t bi n, trong Ngh quy t i
h i l n th XI c a
ng c ng đã nh n m nh “ u tiên phát tri n các ngành
công nghi p, đóng tàu, ch bi n và d ch v kinh t bi n. Các ngành công
nghi p, đóng tàu, ch bi n và d ch v kinh t bi n có th coi là m t trong nh ng
ngành có ti m n ng, là m i nh n và là đ ng l c quan tr ng c a kinh t bi n
Vi t Nam”.
Ph c v cho kinh t bi n và đ có th khai thác đ c nh ng ngu n tài
nguyên bi n, c m t nghành công nghi p đ s đã đ c phát tri n, s d ng các
giàn khoan n i, tàu thuy n và các dàn s n xu t c đ nh ho c neo đ u trên bi n.
Nh ng công trình n i này đòi hòi nh ng lo i hình ho t đ ng h tr khác nhau
và đ cung c p s tr giúp c n thi t, ng i ta đã cho ra đ i nhi u ch ng lo i tàu
khác nhau.

Ch c n ng chung c a các lo i tàu ph c v công trình ngoài kh i là h tr
cho nghành khai thác n ng l ng, khai thác th m l c đ a, khai thác d u khí,
kh o sát đ a ch t và m t s l nh v c công nghi p, d ch v khác ngoài kh i. M i
lo i tàu có th đ c thi t k đ th c hi n m t nhi m v c th đ n l , nh ng
thông th ng, ng i ta th ng thi t k m i lo i tàu có th th c hi n k t h p
m t s các nhi m v . Khi ph i tích h p nhi u nhi m v trong m t lo i tàu,
ng i thi t k ph i đ a ra đ c m t ph ng án phù h p nh t nh m đáp ng
nh ng yêu c u trái ng c nhau, đ ng th i ph i đáp ng đ c các yêu c u v
m t v n hành và các b lu t an toàn t ng ng.
Vì nh ng lý do nêu trên, đ hi n th c hóa ph ng án thi t k , vi c đ a ra
v n đ : “Phân tích, l a ch n h đ ng l c đi n hình cho thi t k m i tàu ph c v
công trình ngoài kh i” là h t s c c n thi t và nghiêm túc”.

2)

T ng quan v tình hình nghiên c u
a)

Trong n

c

Thông tin v l nh v c nghiên c u r t h n ch . Ch a có c quan ho c
doanh nghi p nào t i Vi t Nam thi t k đóng m i tàu ph c v công trình ngoài
kh i. M t s c s liên doanh v i n c ngoài v đóng tàu nh Damen Sông
C m, VARD V ng Tàu,... ho c trong n c nh PTSC có đóng m i lo i ph ng
ti n này. Tuy nhiên, các m u thi t k đ u do các công ty n c ngoài cung c p
và s l ng, kinh nghi m đóng m i còn h n ch .
–1–

NCKH C P TR

b)

NG 2016

Ngoài n

c

Vi c phát tri n các mô hình tàu ph c v công trình ngoài kh i đã đ t đ c
nh ng b c ti n l n; v i nh ng công ngh tiên ti n cùng hi u qu c a vi c ti t
ki m n ng l ng và thân thi n v i môi tr ng.
3)

M c đích, ph m vi và ph
c)

ng pháp nghiên c u

M c đích nghiên c u

Ti p c n và m r ng thông tin v các ph ng ti n, tàu ph c v công trình
ngoài kh i. Trên c s đó, phân tích, l a ch n h đ ng l c đi n hình cho thi t
k đóng m i tàu ph c v công trình ngoài kh i.
d)

Ph m vi nghiên c u

Do th i gian, kinh phí và kh n ng th c hi n có h n; đ tài t p trung đ
c p nghiên c u:
- M t s lo i tàu ph c v công trình ngoài kh i ch y u.
- H th ng hybrid có c đ ng c diesel và đ ng c đi n làm đ ng c đ y.
- H th ng đ y đi n v i t h p các máy phát đi n.
e)

Ph

ng pháp nghiên c u

- Th ng kê, x lý s li u.
- Phân tích, so sánh, đ i ch ng, t ng h p.
4)

Ý ngh a khoa h c và th c ti n
- Làm c s tham kh o cho vi c phân tích, l a ch n h đ ng l c c a tàu
ph c v công trình ngoài kh i.
- Làm tài li u tham kh o cho gi ng d y, h c t p và nghiên c u.

5)

K t c u c a đ tài
Ch

ng 1: T ng quan v tàu ph c v công trình ngoài kh i.

Ch

ng 2: Ch đ ho t đ ng c a tàu.

Ch

ng 3: Ph

Ch

ng 4: M t s h đ ng l c đi n hình.

Ch

ng 5: K t lu n.

ng pháp l a ch n h th ng đ y.

–2–


NCKH C P TR

Ch

1.1

NG 2016

ng 1

T NG QUAN V TÀU PH C V
CÔNG TRÌNH NGOÀI KH I

KHÁI N M
Tàu ph c v công trình ngoài kh i (hay còn g i là tàu h tr xa b ), c th
là ph c v cho các ho t đ ng th m dò, khai thác d u khí; nghiên c u đ a ch n,
th m l c đ a c ng nh ph c v các công trình bi n, công trình ngoài kh i. Có
nhi u lo i tàu ph c v công trình ngoài kh i, các tàu này không ch ph c v
trong vi c th m dò và khai thác d u mà còn cung c p v t t , nguyên li u, nhiên
li u, d tr c n thi t cho các công trình xây d ng và khai thác trên đ i d ng.
Tàu ph c v công trình ngoài kh i còn làm nhi m v , cung ng d ch v
v n chuy n, đ a đón ng i t các công trình trên bi n.
Nh đã đ c p, khái ni m m v tàu ph c v công trình ngoài kh i đ c
xem nh m t t p h p các lo i tàu đ c s d ng trong các l nh v c liên quan
đ n đ i d ng. Chúng có th đ c phân thành m t s nhóm chính sau đây:
- Oil Exploration and Drilling Vessels – Tàu khoan và th m dò d u khí.
- Offshore Support Vessels –Tàu h tr và cung ng d ch v ngoài kh i.
- Offshore Production Vessels – Tàu ph c v s n xu t ngoài kh i.
- Construction / Special Purpose Vessels – Tàu công trình, tàu có công
d ng đ c bi t.

1.1.1 Tàu h tr và cung ng d ch v ngoài kh i (Offshore Support Vessels)
M t s tàu công trình ngoài kh i còn cung c p nhân l c và t ng c ng k
thu t c n thi t cho các ho t đ ng t i công trình ngoài đ i d ng đ c di n ra
bình th ng, liên t c. Nh ng tàu nh v y đ c g i là tàu h tr .
Các tàu cung ng cho công trình ngoài kh i có ch c n ng v n chuy n các
c u ki n ph c v cho các nhu c u khác nhau c a các công trình khai thác trên
bi n. Ki n trúc c a các tàu này đ c thi t k và ch t o phù h p v i nhu c u và
tính n ng ho t đ ng c a chúng.
M t trong nh ng lo i tàu ch y u c a nhóm này, đó là:
- Anchor Handling Tug Vessel (AHTV/AHTS) – Tàu kéo h tr x lý neo.
- Seismic Vessel – Tàu kh o sát đ a ch n.

–3–


NCKH C P TR

NG 2016

- Platform Supply Vessels (PSVs) – Tàu cung ng cho công trình bi n.
- Well Intervention Vessel – Tàu chuyên d ng cho khai thác d u khí.
- Accommodation Ships – Tàu cung ng d ch v công trình bi n..
1.1.2 Tàu h tr khai thác ngoài kh i (Offshore Production Vessels)
Tàu ph c v các ho t đ ng s n xu t trên bi n, là nh ng tàu có ch c n ng
h tr các ho t đ ng s n xu t, khai thác d u khí t i các giàn khoan ngoài kh i,
ví d nh FPSOs (Floating, Production, Storage and Offloading). N m trong
nhóm này có:
- Floating Production Storage and Offloading (FPSO) – Kho n i và c p
chuy n d u.
- Single Point Anchor Reservoir (SPAR) platform – Dàn n i m t đi m c
đ nh.
- Shuttle Tankers – Tàu v n chuy n.
- Tension Leg Platform (TLP) – Dàn n i tr th ng đ ng.
1.1.3 Tàu ph c v
Vessel)

xây d ng công trình ngoài kh i (Offshore Construction

Tàu ph c v xây d ng công trình ngoài kh i, là nh ng tàu có ch c n ng
ch y u là xây d ng công trình trên bi n ho c cung c p các d ch v h tr xây
d ng công trình xa b .
M t s tàu khác trong nhóm tàu này còn cung c p kh n ng neo gi và h

tr kéo. Ngoài ra, chúng còn cung c p d ch v r i cáp và đ ng ng t i các
vùng bi n sâu.
Các lo i tàu chính trong nhóm này, đó là:
- Diving Support Vessel – Tàu h tr l n.
- Crane Vessel – Tàu c u.
- Pipe Laying Vessel. – Tàu r i ng.
- Cable Laying Vessel – Tàu r i cáp.
Ngoài nh ng lo i tàu đã trình bày trên, m t s tàu có ch c n ng h tr ,
ng c u các tình hu ng trên bi n và nh ng tàu đ m nhi m vi c kh o sát, nghiên
c u, h tr k thu t, phân tích các ho t đ ng khai thác trên bi n c ng đ c x p
vào tàu ph c v công trình ngoài kh i.
S phát tri n trong các ho t đ ng khai thác ti m n ng c a đ i d ng, đã
d n t i nh ng b c phát tri n l n v s c n thi t và nhu c u đ i v i tàu ph c v
công trình ngoài kh i. V i l i th c a vi c nghiên c u và phát tri n công ngh ,

–4–


NCKH C P TR

NG 2016

đã t o ra cho nhóm tàu ph c v công trình ngoài kh i nh ng b
l nh v c hàng h i và kinh t bi n hi n nay.
1.2

M TS

c ti n l n trong

LO I TÀU CH Y U

1.2.1 Tàu khoan (Drill Ship)
Tàu khoan (Drill Ship) là m t lo i tàu tàu chuyên d ng đ c bi t. Nó đ c
thi t k v i ch c n ng ph c v cho vi c khoan th m dò d u khí ngoài kh i ho c
ph c v các m c đích nghiên c u khác v đ i d ng, th m l c đ a, đ a ch n,...
V i vi c s d ng nh ng tàu khoan, công nghi p khai thác, chi t xu t d u
và khí đ t ngoài kh i tr nên an toàn và tin c y. ó là, do s linh ho t trong các
ho t đ ng đáp ng nhu c u chuyên môn v th m dò d u khí trên m t n c c ng
nh d i đáy bi n.
Tàu khoan (Hình 1-1), v tính n ng, v n là tàu đ c thi t k đ c bi t nh m
cung c p t i u các kh n ng đáp ng các ch c n ng khia thác trên bi n. i u
đó s mang l i các d ch v v i ch t l ng t t nh t có th cho l nh v c khai thác
d u khí ngoài kh i.

Hình 1-1. Tàu khoan (Drill Ship)
Tàu khoan c ng đ c s d ng cho các ho t đ ng nghiên c u, phân tích
d i đáy bi n ngoài kh i. Các thi t b khoan trên tàu có th th c hi n đ c
nh ng kh o sát sâu trong lòng đ i d ng (t 600 m đ n trên 3.000 m), đ ng
th i có th tài l p l i s ho t đ ng và cung c p d li u, n u c n thi t. T ng t ,
các thi t b khoan trên tàu khoan th m dò d u khí, c ng có th s d ng cho các
khu v c n c nông nh m ph c v cho các ho t đ ng khai thác đ i d ng theo
yêu c u.
C u trúc thi t b khoan c a m t tàu khoan, bao g m m t khung giàn nâng
h đ đ a d n m i khoan xu ng đáy bi n t m t khoang cách ly đ c bi t. Tính
–5–


NCKH C P TR

NG 2016

n ng này trên các tàu khoan d u ngoài kh i s đem đ n s thu n ti n trong ho t
đ ng và đ t hi u qu kinh t trong khai thác.
Các tàu khoan c ng có th đ c s d ng nh m t giàn khoan trong vi c
th c hi n các ch c n ng nh : t o gi ng, đ t ng,... và đóng mi ng gi ng. Tàu
khoan th ng đ c thi t k phù h p v i các yêu c u c a các công ty khai thác
d u ho c c a các nhà đ u t trong l nh v c này.
có th n đ nh khi ho t đ ng ngoài kh i, các tàu đ u s d ng h th ng
đ nh v GP, h th ng đ nh v đ ng DP và h th ng cáp, neo t i h tr r t ch c
ch n, nh m thi t l p n đ nh v ng ch c cho tàu trong khu v c ho t đ ng.
1.2.2 Tàu bán chìm (Semi-Submersible Ship)
Tàu bán chìm (Semi-Submersible Ship) ch y u đ c s d ng đ v n
chuy n c u ki n ph c v cho các công trình khai thác ngoài kh i nh khoan
th m dò ho c giàn khai thác d u khí. Ngoài ra, tàu bán chìm còn đ c s d ng
v i ch c n ng nh m t thi t b nâng hàng n ng ho c h tr các v n d liên quan
đ n an toàn. Chúng đ c thi t k v i tính n đ nh và tính hành h i cao.
Các tàu bán chìm đ c phát tri n do nhu c u đ i v i vi c c n ph i có m t
tính n ng n a n i, n a chìm t i vùng ho t đ ng tr c s tác đ ng liên t c c a
sóng bi n (Hình 1-2).

Hình 1-2. Tàu bán chìm (Semi-Submersible Ship)
V m t thu t ng , tàu bán chìm đ c c u trúc b i m t thân phao đ t d i
m t n c (ph n chìm). Trên đó, các c u trúc n i đ c b trí và l p đ t. Các c u
trúc này đ c liên k t thành kh i liên t c v i thân phao thành m t th th ng
nh t. V i h th ng ballast đ c thi t k hoàn h o trong thân phao, có th th c
hi n vi c đi u ch nh tr ng thái n i đ c d dàng khi đ a các tàu ho c các
ph ng ti n l n r t thu n ti n. Vi c di chuy n t các vùng n c sâu t i các
vùng n c nông c ng r t linh đ ng, thông qua vi c đi u ch nh l ng n c trong
các khoang d n.

Vi c đ nh v trí cho tàu bán chìm t i khu v c công tác b ng h th ng cáp
n i v i 6 đ n 12 đi m neo c đ nh.

–6–


NCKH C P TR

NG 2016

M t trong nh ng l i th quan tr ng nh t c a tàu bán chìm, đó là kh n ng
v n chuyên hàng r t l n, đ c bi t là hàng siêu tr ng, siêu tr ng ho c k t c u
công trình. Hàng chuyên ch đ c b trí t i khu v c bán chìm c a tàu, t th và
v trí c a nó đ c đi u chình nh l ng n c t i các két d n. Sau khi hàng hóa
đ c s p đ t đ y đ vào đúng v trí, toàn b thân phao chính đ c nâng lên m t
l n n a lên kh i m t n c và tàu bán chìm cùng v i hàng hóa s th c hi n hành
trình đ n đích.
V i s tr giúp b ng công ngh nh tàu bán chìm, r t nhi u ho t đ ng
khai thác trong l nh v c khai thác đ i d ng đ c th c hi n v i chi phí là ít
nh t. ây là y u t quan tr ng nh t làm cho lo i tàu bán chìm không th thi u
trong ho t đ ng công nghi p khai thác đ i d ng.
1.2.3 Tàu kéo h tr x lý neo (Anchor Handling Tug Vessel – AHTV / Anchor
Handling Tug Supplier – AHTS)
Vi c x lý kéo, neo đ i v i m t tàu thông th ng đó là ch quan tâm đ n
m c tiêu ho c kéo ho c neo m t tàu, m t ph ng ti n n i, ho c m t công trình
bi n. Nh ng đ i v i các giàn khoan d u, các tàu kéo v i các ch c n ng h tr
đ c bi t là th t s quan tr ng và c n thi t. B i vì, n u không có s h tr c a
lo i tàu này, r t khó có th đ t và đ nh v giàn khoan d u trên bi n theo yêu c u.
Tàu kéo h tr x lý neo có m t h th ng thi t b nâng và t i kéo nh m
đ a các y u t neo xu ng đáy bi n gi cho các giàn khoan n đ nh.

AHTS (Hình 1-3) là m t lo i tàu cung ng, h tr kéo và neo không ch
giàn khoan d u khí mà còn cho các sà lan ch hàng ra các công trình ngoài
kh i. V m t k thu t, AHTS là m t tàu bi n r t l n, ch y u là do các thi t b
mà nó mang theo, đó là h th ng kéo và neo, cùng v i t i.
v n chuy n s
l ng l n thi t b nh v y, đ ng th i trong quá trình chuy n đ ng, AHTS c ng
m t đi nh ng kh i l ng l n v t li u, thì vi c thi t k và đóng các tàu này ph i
b trí phù h p đ có th v n hành m t cách d dàng.
Ngoài vi c kéo và neo giàn khoan d u, m t tính n ng quan tr ng khác c a
AHTS đó là ch c n ng c u n n cho các tàu khác trong tr ng h p kh n c p.
AHTS h tr x lý ngay l p t c kh n ng neo, kéo ho c tác đ ng xung l c kéo
cho các tàu g p n n ho c b m c k t.
ng th i v i h tr c u n n, AHTS còn
đ c cung c p thêm tính n ng v n chuy n hàng hóa cho giàn khoan.
K t khi AHTS cung c p m t lo t tính n ng đa ti n ích, ph m vi s d ng
và vùng ho t đ ng c a tàu này c ng m r ng h n. H n n a các ho t đ ng khai
thác d u khí, tài nguyên và n ng l ng trên các đ i d ng không ng ng gia
t ng, b i v y, nhu c u và cách th c s d ng đ i v i lo i tàu AHTS là r t l n và
đòi h i s phù h p và phát tri n không ng ng.
–7–


NCKH C P TR

NG 2016

Hình 1-3. Tàu kéo h tr x lý neo (Anchor Handling Tug Supplier)
M c dù ki n th c v AHTS không ph i là ph bi n, đ c bi t là nh ng
công vi c ho c l nh v c không th ng xuyên liên quan đ n vi c v n chuy n và
khoan d u, nh ng các khái ni m v AHTS c ng không ph i là cái gì đó quá

m i. Ho t đ ng h tr kéo, x lý neo và cung ng luôn là m t công vi c n i t i
c a ngành khai thác d u khí, ngay t lúc khoan th m dò.
C n ph i th y r ng, k t khi đ c trang b thêm tính n ng cho các m c
đích c u h , c u n n cho các tàu khác, AHTS còn đ c s d ng nh là m t
công c hi u qu đ ng n ng a các giàn khoan d u b l t và các lo i r i ro x y
ra ngoài kh i.
AHTS là m t trong nh ng sáng t o c a th gi i v công ngh bi n, không
ch giúp phát tri n công ngh khai thác bi n mà còn giúp ng n ng a các r i ro
l n trên bi n.
Nói tóm l i, nh ng ch c n ng c a AHTS bao g m công vi c x lý neo,
dây cáp và dây ch ng neo dùng cho các giàn khoan, kéo giàn khoan và công
trình bi n cùng v i công vi c ti p theo là đ nh v chúng t i đ a đi m c n thi t,
các công tác cung ng ph c v giàn khoan và công tác h tr c u h , c u n n.
1.2.4 Tàu kh o sát đ a ch n (Seismic Vessel)
Tàu kh o sát đ a ch n (Seismic Vessel), là lo i tàu đ c s d ng v i m c
đích kh o sát đ a ch n th m l c đ a và đ i d ng. M t tàu đ a ch n có th
đ c s d ng nh m t tàu kh o sát, v i m c đích đ nh v ho c đ nh v các khu
v c t t nh t có th cho khoan khai thác d u khí ngoài kh i. Các công ty khai
thác d u khí ph i s d ng các tàu nh v y nh m phát hi n nh ng khu v c d i
đáy bi n t t nh t có th , đ khoan d u.
Tàu kh o sát đ a ch n (Hình 1-4) là lo i tàu đ c thi t k vô cùng đ c bi t.
M t boong làm vi c đ c khép kín, phía đuôi tàu đ c thi t k m ra và n m
–8–


NCKH C P TR

NG 2016

th p h n là h th ng thi t b chuyên môn và kho ch a, nh ng l i cao h n các

t i kéo và nh ng cu n cáp ng. Nh ng h th ng d n h ng chuyên d ng đ c
b trí ph n đuôi m , nh m b o v các d i cáp ng, tránh h h ng và dàn tr i
chúng theo trình t . Tàu đ c thi t kê có kh n ng bám sát h ng đi và n đ nh
v trí m t cách chính xác, đ ng th i h th ng đ ng l c ph i có đ n, đ rung
nh nh t đ tránh nh h ng t i trang thi t b kh o sát.

Hình 1-4. Tàu kh o sát đ a ch n (Seismic Vessel)
Tàu kh o sát đ a ch n th ng có th i gian ho t đ ng liên t c trên bi n kéo
dài hàng tháng ho c hàng n m, chúng đ c ti p t b i tàu h tr . Nhân viên
làm vi c trên tàu đ c v n chuy n b ng máy bay tr c th ng. Hi n nay, h u h t
nh ng tàu th h m i đ u có kh n ng đ m nhi m nhi u công đo n phân tích d
li u ngay trên tàu. Vì v y, không gian trên tàu ph i đ đ b trí nh ng phòng
máy tính l n và khu v c phân tích, x lý s li u.
1.2.5 Tàu cung ng cho công trình bi n (Platform Supply Vessel PSV / PSVs)
Theo đ nh k , các giàn khoan và giàn ch bi n xa b c n đ c cung c p
nhiên li u, n c ng t ph c v nhân viên lao đ ng, th c ph m, trang thi t b và
c m t s lo i ch t l ng và ch t d ng b t s d ng trong các ho t đ ng khoan.
Tiêu bi u đó là xi-m ng, ba-rít (baryte) và ben-tô-nít (bentonite) đ c v n
chuy n d i d ng b t khô; n c khoan; bùn l ng có thành ph n c b n là d u
ho c n c, methanol và các hóa ch t s d ng cho các công vi c đ c bi t.
Ho t đ ng cung ng này th
khoan (PSV - Hình 1-5).

ng đ

c th c hi n b i tàu cung ng giàn

Thi t k và c u trúc c a lo i tàu này thay đ i ít nhi u t i nh ng khu v c
khác nhau trên th gi i và ph thu c vào đi u ki n th i ti t, kho ng cách so v i
đ t li n, và vào vi c nó có s d ng đ v n chuy n nhân viên lao đ ng ra giàn

–9–


NCKH C P TR

NG 2016

khoan hay không (vi c v n chuy n nhân viên lao đ ng ra giàn khoan có th
đ c th c hi n m t cách riêng bi t b i tàu ch nhân viên ho c máy bay tr c
th ng).

Hình 1-5. Tàu cung ng cho công trình bi n (Platform Supply Vessels PSV)
Hàng hóa đ c đ a lên tàu PSV t i c ng trung chuy n ven b . Hàng l ng
đ c ch a trong các b ch a có đáy đôi, hàng xô khô đ c ch a trong các b
ch a đ c bi t có áp su t khí nén. V i các trang thi t b và ng khoan cung c p
cho gàn khoan, đ c đ t trên m t sàn công tác (boong h ) phía sau. T i giàn
khoan ho c công trình trên bi n, hàng hóa l ng và hàng hóa d ng b t đ c b m
lên ho c v n chuy n b ng khí nén, trong khi hàng hóa trên boong đ c nâng lên
b ng c n c u có s n trên giàn khoan.
1.2.6 Tàu khai thác d u khí chuyên d ng (Well Intervention Vessel)
Tàu khai thác d u khí chuyên d ng (Hình 1-6) nh m h tr
th c hi n m t cách có hi u qu các công vi c trên m t gi ng
đo n đ u ho c cu i c a quá trình khai thác. Nó có ch c n ng t
thái t t, k c v m t v t lý l n hình h c, đ ng th i cung c p
chính xác và qu n lý ho t đ ng s n xu t c a gi ng.

ho c tr c ti p
d u các giai
o ra m t tr ng
các ch n đoán

B m v n chuy n là ch c n ng đ n gi n nh t mà tàu khai thác d u khí
chuyên d ng h tr . Công vi c này không liên quan đ n vi c đ t ph n thi t b
c ng xu ng đáy gi ng, nó ch th ng liên quan đ n vi c thi t l p van ch n trên
giá tháp đ b m hóa ch t vào gi ng.
Công vi c ph c t p c n s h tr , đó là b o d ng các giá tháp. Công vi c
này tùy thu c vào tình tr ng c a gi ng d u. nh k b o d ng hàng n m, có
th ch đ n gi n là vi c bôi tr n và th nghi m các thi t b van trên ph n c ng,
ho c th th y l c các van an toàn trên l khoan.

–10–


NCKH C P TR

NG 2016

Hình 1-6. Tàu khai thác d u khí chuyên d ng (Well Intervention Vessel)
Tàu khai thác d u khí chuyên d ng còn có kh n ng đo l c t, l p đ t ho c
tháo d thi t b , tri n khai ho c thu h i các van d n đ ng b ng cáp, ghi nh v
trí.
Ngoài ra, tàu khai thác d u khí chuyên d ng còn th c hi n r t nhi u các
ch c n ng chuyên môn khác nh : phân dòng d u, cu n ng (b m hóa ch t vào
đáy gi ng), rút và đ y ng khoan, tu b và b o d ng gi ng khoan, h tr và
th c hi n các công vi c d i đáy bi n.
1.2.7 Tàu cung ng d ch v công trình bi n (Accommodation Ship)
Tàu cung ng d ch v công trình bi n (Hình 1-7) có ch c n ng cung c p
các d ch v nh : n i sinh ho t, n i ngh cho công nhân; cung ng các d ch v
v k thu t, xây d ng, l u tr , b o trì, v n hành, s a ch a,... các công vi c liên
quan đ n khai thác d u khí, khai thác n ng l ng ngoài đ i d ng.

Hình 1-7. Tàu cung ng d ch v công trình bi n (Accommodation Ships)

–11–


NCKH C P TR

NG 2016

1.2.8 Kho n i và c p chuy n d u (Floating Production Storage and Offloading –
FPSO)
M t kho n i và c p chuy n d u (FPSO) đ c thi t k nh m t ph ng
ti n n i, th ng d a trên thi t k v c a m t tàu ch d u (chuy n đ i). Nó đ c
thi t k l p đ t các thi t b ch bi n d u khí đ tách và x lý d u thô, n c và
khí. Các s n ph m này đ c đ a đ n FPSO t các gi ng d u d i bi n, thông
qua h th ng đ ng ng d n linh ho t.
D u đã qua x lý đ c chuy n t i các két hàng trong thân FPSO. Khí đã
qua x lý đ c s d ng làm nhiên li u cho phát đi n trên FPSO, và khí d th a
ho c đ c b m tr l i vào các h ch a ng m d i đáy bi n ho c xu t kh u
thông qua m t đ ng ng d n vào b . N c thu đ c trong quá trình s n xu t
đ c th i xu ng bi n, trong ph m vi cho phép c a môi tr ng xung quanh
FPSO. Ngoài ra, n c có th đ c b m vào các h ch a.
Thi t k nguyên lý FPSO (Hình 1-8) cho phép khai thác, s n xu t d u
ngoài kh i và trong vùng n c sâu h n mà v n đ t đ c tính kinh t so v i các
công ngh khác. H n n a, FPSO còn có kh n ng l u tr d u thô s ch đã đ c
s n xu t, đ ng th i nó còn đ c trang b h th ng gi m t i đ chuy n d u thô
cho các tàu trung chuy n d u đ n các nhà máy l c, mà không c n thi t ph i có
m t h th ng đ ng ng v n chuy n d u vào b .

Hình 1-8. Kho n i và c p chuy n d u (FPSO)

Các khu sinh ho t, ch
cho nhân viên, khu l u trú, các phòng đi u khi n
(kh n c p), v n phòng, khu n u ng, gi i trí và s nh ch c ng đ c b trí thu n
ti n trên FPSO.
M t trong nh ng tính đ c tr ng c a FPSO là h th ng neo ki u tháp pháo,
nó th ng đ c trang b bên trong và tích h p vào thân FPSO. ây là m t công
–12–


NCKH C P TR

NG 2016

ngh c t lõi c a Bluewater. Tháp neo đ c th xu ng đáy bi n v i h th ng dây
cáp neo và quay, cho phép FPSO có th quay xung quanh tháp neo 3600.
1.2.9 Tàu v n chuy n (Shuttle Tanker)
Tàu v n chuy n d u (ki u con thoi) là m t lo i tàu đ c thi t k đ v n
chuy n d u t m d u ngoài kh i, nh m thay th cho vi c xây d ng m t đ ng
ng d n d u vào b . Tàu đ c trang b các thi t b tháo d t ng thích v i các
m d u. i u này th ng bao g m, m t h th ng t i dây c ng ho c trùng đ
duy trì v trí t ng đ i c a tàu so v i các ph ng ti n khác., Ngoài ra còn có h
th ng thi t b tháo d các đ ng ng, h th ng an toàn và d phòng đ đ m b o
r ng d u thô có kh n ng gây cháy đ c x lý m t cách an toàn nh t trong m t
môi tr ng kh c nghi t (Hình 1-9).

Hình 1-9. Tàu v n chuy n d u (Shuttle Tanker)
1.2.10 Tàu h tr l n (Diving Support Vessel)
M t tàu h tr l n, nh tên g i cho th y, là m t tàu đ c s d ng cho các

l nh v c l n xu ng đáy đ i d ng. Th l n, ng i ph i l n xu ng đáy bi n nh
m t ph n c a quá trình l n chuyên nghi p, c n ph i đ c h tr m t cách thích
h p. H tr c n thi t này, đ c cung c p b i m t tàu h tr l n nh đã nêu.
Khái ni m v tàu h tr l n ra đ i vào kho ng 40 - 50 n m tr c đây. T
th i đi m đó đ n nay, lo i tàu này đã tr nên vô cùng quan tr ng đ i v i các
l nh v c l n th ng m i và là m t ph n quan tr ng c a l n chuyên nghi p.
L u ý r ng, l n chuyên nghi p, có ngh a là l n cho các khách hàng ti m
n ng trong l nh v c xây d ng, s a ch a và b o trì các giàn khoan d u khí và
công trình ngoài kh i quan tr ng khác.
Tàu h tr l n (Hình 1-10) th ng có m n ho c đáy ph ng, nh v y s t o
đi u ki n thu n l i cho công tác l n đ c d dàng h n. Ngoài ra, có th th y
r ng, lo i tàu này th ng đ c trang b h th ng đ nh v đ ng đ giúp nó n
–13–


NCKH C P TR

NG 2016

đ nh trên m t n c khi th c hi n các công vi c chuyên môn. N u thi u h th ng
đ nh v đ ng, d n đ n vi c tàu có th di chuy n ra kh i v trí l n d đ nh, đi u
đó s gây nguy hi m đ n các th l n và thi t b l n.
M t tính n ng quan tr ng trong các tính n ng h tr l n, đó là h th ng
bão hòa l n. H th ng bão hòa l n là s n ph m k t h p c a các lo i khí quan
tr ng nh t đ nh nh helium và oxy, dùng cho các th l n. N u không có h
th ng bão hòa l n thích h p, các th l n khi ph i l n r t sâu xu ng đáy bi n có
th s b nguy hi m đ n tính m ng, nh thi u không khí d n đ n ngh t th .

Hình 1-10. Tàu h tr l n (Diving Support Vessel)
Trong n m th p k t n t i, nhu c u đ i v i các tàu h tr l n đã t ng lên

đáng k . Nh đã đ c p trên, nó th c s là m t h th ng h tr quan tr ng cho
ngành công nghi p khai thác d u m , nh ng v i m c đ liên quan và t m quan
tr ng đã t ng lên r t nhi u trong th i gian hi n nay. i u này là b i vì, ngày
nay, khoan d u ngoài kh i đã tr thành ngu n chính cung c p d u cho toàn th
gi i. Và k t khi các máy móc s d ng cho các m c đích khoan d u ngoài kh i
c n ph i đ c b o trì liên t c, thì yêu c u ng i đ c đào t o đ ch m sóc các
công vi c b o d ng c n thi t là gi i pháp t t nh t có th .
1.2.11 Tàu c u (Crane Vessel)
M t tàu c u (Hình 1-11) ho c c n c u n i là m t lo i tàu v i m t c n c u
chuyên d ng đ nâng t i tr ng n ng.
Các tàu c u l n nh t đ c s d ng trong xây d ng các công trình ngoài
kh i. Các tàu c u đ n thân (monohulls) th ng đ c s d ng, nh ng lo i tàu
c u l n nh t th ng có k t c u hai thân (catamaran) ho c các lo i n a n i n a
chìm đ t ng n đ nh. V i lo i c n c u có chân th ng đ ng, c n c u c đ nh và
không th xoay đ c, và do đó tàu ph i t d ch chuy n vào đúng v trí công tác.

–14–


NCKH C P TR

NG 2016

Hình 1-11. Tàu c u (Crane Vessel)
1.2.12 Tàu r i ng (Pipe Laying Vessel)
Tàu r i ng (Hình 1-12) là lo i tàu đ c s d ng trong vi c xây d ng c
s h t ng d i đáy bi n. Nó ph c v vi c k t n i quá trình s n xu t d u t giàn
khoanv i nhà máy l c d u trên b .
th c hi n công vi c này, m t tàu r i cáp
đi n hình mang m t c n c u hàng n ng, đ c s d ng đ l p đ t b m, van và

các thi t b đ đ t đ ng ng gi a các công trình d i đáy bi n.

Hình 1-12. Tàu r i ng (Pipe Laying Vessel)
Ph ng pháp r i ng bao g m J-lay và S-lay, t c là r i ng theo ki u cu n
ho c r i ng hàn ch y d c theo chi u dài. Tàu r i ng s d ng h th ng đ nh v
đ ng ho c neo gi ng xung quanh, đ duy trì v trí chính xác và t c đ trong khi
đ t ng.
V i ti n b g n đây c a công ngh , đ
h n 2.500 mét.

ng ng có th đ

cđ t

đ sâu

Thu t ng "tàu r i ng" hay "tàu đ t ng" đ c p đ n t t c các tàu có kh
n ng đ t đ ng ng d i đáy đ i d ng. Nó c ng có th là lo i tàu "ho t đ ng
–15–


NCKH C P TR

NG 2016

kép". Ngoài công vi c chính là kh n ng đ t đ ng ng d i đáy đ i d
các ho t đ ng “kép” bao g m vai trò c a sà lan, tàu s a ch a, tàu khoan,...

ng,

1.2.13 Tàu h tr xây d ng công trình (Construction Support Vessels)
Tàu h tr xây d ng công trình (Hình 1-13) đ c s d ng đ h tr vi c
xây d ng các công trình ph c t p ngoài kh i, l p đ t, b o trì và hàng lo t các
ho t đ ng ph c t p khác. Tàu h tr xây d ng công trình có kích th c l n h n
đáng k và chuyên bi t h n so v i các tàu ph c v công trình ngoài kh i khác.

Hình 1-13. Tàu h tr xây d ng công trình (Construction Support Vessels)
1.2.14 Tàu ch nhân viên (Fast Crew Supplier)
Vi c chuyên ch nhân viên và nh ng m t hàng h u c n thi t y u t đ t
li n ra các giàn khoan và giàn khai thác luôn là m t công vi c quan tr ng.
Nh ng chi c tàu ch nhân viên (Hình 1-14), có th ch đ c c hành khách và
hàng h u c n. Hi n t i ng i ta có xu h ng s d ng nh ng chi c tàu c l n đ
v n chuy n nhân viên và hàng hóa.

Hình 1-14. Tàu ch nhân viên (Fast Crew Supplier)
Nhôm v n là v t li u đ c s d ng nhi u nh t đ làm v tàu và làm c u
trúc th ng t ng. Tàu có hình dáng bên ngoài c a tàu m t thân thông th ng,
–16–