LUẬN văn THẠC sĩ bồi DƯỠNG PHONG CÁCH LÃNH đạo của đội NGŨ bí THƯ ĐẢNG ủy cấp xã ở TỈNH bạc LIÊU HIỆN NAY

BẢNG CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết đầy đủ

Chữ viết tắt

Ban Chấp hành

BCH

Ban Thường vụ

BTV

Ban xây dựng Đảng

BXDĐ

Chính trị quốc gia

CTQG

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CNH, HĐH

Đội ngũ bí thư đảng ủy

ĐNBTĐU

Hệ thống chính trị

HTCT

Hội đồng nhân dân

HĐND

Nhà xuất bản

Nxb

Tổ chức cơ sở đảng

TCCS đảng

Xã hội chủ nghĩa

XHCN

Ủy ban nhân dân

UBND


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU
Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN VÀ

Trang
3

THỰC TIỄN BỒI DƯỠNG PHONG CÁCH
LÃNH ĐẠO CỦA ĐỘI NGŨ BÍ THƯ ĐẢNG ỦY
1.1.

CẤP XÃ Ở TỈNH BẠC LIÊU
Đội ngũ bí thư đảng ủy cấp xã và những vấn đề cơ bản về

13

bồi dưỡng phong cách lãnh đạo của đội ngũ bí thư đảng
1.2.

ủy cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu
Thực trạng, nguyên nhân và một số kinh nghiệm bồi

13

dưỡng phong cách lãnh đạo của đội ngũ bí thư đảng ủy
cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu
Chương 2 YÊU CẦU VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU

41

TĂNG CƯỜNG BỒI DƯỠNG PHONG CÁCH
LÃNH ĐẠO CỦA ĐỘI NGŨ BÍ THƯ ĐẢNG ỦY
2.1.

2.2.

CẤP XÃ Ở TỈNH BẠC LIÊU HIỆN NAY
Sự phát triển của tình hình nhiệm vụ và yêu cầu tăng
cường bồi dưỡng phong cách lãnh đạo của đội ngũ bí
thư đảng ủy cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu hiện nay
Những giải pháp chủ yếu tăng cường bồi dưỡng phong

60

60

cách lãnh đạo của đội ngũ bí thư đảng ủy cấp xã ở tỉnh
Bạc Liêu hiện nay
KẾT LUẬN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

70
92
94
97


3

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đảng bộ cấp xã và người bí thư Đảng ủy cấp xã có vai trò rất quan
trọng trong việc tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối, nghị quyết của Đảng ở
cơ sở, đặc biệt phong cách lãnh đạo của người bí thư đảng ủy xã là nhân tố có
ảnh hưởng trực tiếp tới tất cả các khâu trong quá trình lãnh đạo của cấp ủy, tổ

chức đảng. Thực tiễn lãnh đạo cách mạng Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử
cho thấy chất lượng và hiệu quả của việc ra quyết định, tổ chức thực hiện
quyết định, kiểm tra, sơ tổng kết các quyết định đều tuỳ thuộc vào phong cách
lãnh đạo và năng lực làm việc của đội ngũ cán bộ của Đảng nói chung, đội
ngũ cán bộ chủ chốt của từng Đảng bộ các cấp nói riêng. Để lãnh đạo đảng bộ
cấp xã có hiệu quả, thì người bí thư đảng ủy cấp xã phải có phong cách chuẩn
mực, được mọi người thừa nhận và có khả năng ảnh hưởng đến từng cá nhân
và tập thể. Bởi vì, phong cách bao gồm lối sống, cách thức làm việc, hoạt
động, ứng xử... tạo nên cái riêng của mỗi cá nhân.
Phong cách của người bí thư đảng ủy xã được xem như thứ tài sản quý
giá, nó có được là nhờ vào kết quả của quá trình học tập, rèn luyện, phát triển
từ vốn tri thức của sự kết hợp hài hòa giữa tri thức lý luận và tri thức kinh
nghiệm, từ hành vi ứng xử, sinh hoạt, lối sống, khả năng nhạy bén trước cái
mới... Vì vậy việc xây dựng phong cách chuẩn mực của người bí thư đảng ủy
xã là yêu cầu cơ bản thường xuyên và có tính cấp bách hiện nay.
Đối với đảng bộ cấp xã, người bí thư đảng ủy là người đứng đầu chịu
trách nhiệm trước cấp ủy cấp trên và đảng bộ cấp mình về mọi hoạt động, mọi
lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và đời sống nhân dân ở đơn vị
mình lãnh đạo. Chất lượng hoạt động của đảng bộ cấp xã phụ thuộc rất lớn
vào phong cách lãnh đạo của người bí thư đảng ủy. Do vậy, người bí thư đảng
ủy cấp xã phải xây dựng được cho mình một phong cách chuẩn mực mới có
thể lãnh đạo đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ và đạt kết quả cao. Phong cách
chuẩn mực đó sẽ là tiền đề bảo đảm chắc chắn cho sự thành công của người bí


4
thư đảng ủy trên cương vị là một người “đứng mũi chịu sào”, “người nhạc
trưởng” của đảng bộ. Người bí thư đảng ủy có phong cách chuẩn mực sẽ tập
hợp được cấp ủy viên và các cán bộ thuộc quyền cùng chung tay, đồng tâm
hiệp lực, đoàn kết xung quanh mình để thực hiện thắng lợi mục tiêu và nhiệm

vụ của nghị quyết đại hội cấp mình và cấp trên đã đề ra.
Vì vậy, việc bồi dưỡng phong cách lãnh đạo của người bí thư đảng ủy
cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu hiện nay là yêu cầu cấp thiết, là tiền đề, là điều kiện
tiên quyết để người bí thư đảng ủy cấp xã hoàn thành tốt chức trách, nhiệm
vụ, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở
đảng, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới.
Từ những lý do trên, tác giả đã chọn đề tài “Bồi dưỡng phong cách lãnh
đạo của đội ngũ bí thư đảng ủy cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu hiện nay” làm luận văn
tốt nghiệp, đây là vấn đề có ý nghĩa lý luận, thực tiễn sâu sắc và mang tính cấp
thiết.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Những năm qua, đã có nhiều công trình khoa học, đề tài luận văn, luận
án nghiên cứu liên quan đến bồi dưỡng giáo dục, rèn luyện phong cách lãnh
đạo của người cán bộ đã được nghiệm thu, công bố, tiêu biểu có một số công
trình nghiên cứu sau đây:
* Bàn về bồi dưỡng giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ
PGS,TS Nguyễn Phú Trọng và PGS,TS Trần Xuân Sầm đồng chủ biên,
“Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời
kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, Nxb CTQG, Hà Nội, 2001. Các
tác giả đã đi sâu phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn về mẫu hình người cán
bộ lãnh đạo, những yêu cầu mới và các giải pháp mang tính tổng quát nhằm
xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, trong đó có đội ngũ cán bộ lãnh
đạo, quản lý chủ chốt của cơ sở trong thời kỳ CNH, HĐH đất nước.
Trần Đình Hoan, “Về quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ đẩy mạnh
CNH, HĐH đất nước”, Tạp chí cộng sản số 33 - 11/2003; Lương Cường, “Xây
dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong sạch, vững mạnh theo tinh thần Nghị


5
quyết Đại hội XI của Đảng”, Tạp chí Cộng sản ngày 03/5/2012. Các tác giả đã

bàn đến những vấn đề cơ bản về lý luận và thực tiễn của công tác xây dựng và
bồi dưỡng cán bộ, qua đó đề xuất những giải pháp nâng cao chất lượng công tác
xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ của Đảng nói chung, đội ngũ cán bộ ở cơ sở
nói riêng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
TS.Thang Văn Phúc và TS. Nguyễn Minh Phương,“Xây dựng đội ngũ
cán bộ, công chức đáp ứng đòi hỏi của Nhà nước pháp quyền XHCN của
dân, do dân, vì dân”, 2004. Trên cơ sở nghiên cứu các quan điểm cơ bản của
chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và của Đảng Cộng sản Việt
Nam về vai trò, vị trí người cán bộ cũng như yêu cầu đào tạo, xây dựng đội
ngũ cán bộ, công chức, những bài học kinh nghiệm về tuyển chọn và sử dụng
nhân tài trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, cũng như những
kinh nghiệm xây dựng nền công vụ chính quy, hiện đại của các nước trong
khu vực... Từ đó xác định hệ thống các yêu cầu, tiêu chuẩn cán bộ công chức
đáp ứng đòi hỏi của Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân.
Giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên theo đạo đức cách mạng, phong
cách tư duy khoa học Hồ Chí Minh, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội, 2005. Tác
giả nghiên cứu sâu về giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng và phương pháp
cách mạng Hồ Chí Minh trên các lĩnh vực.
Nhóm đề tài: “Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở Thành
phố Cần Thơ hiện nay” luận văn Thạc sĩ của Phạm Thị Thuý Vân, 2005;
“Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp phường, quận
Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội giai đoạn hiện nay” luận văn Thạc sĩ của Hà
Thị Bích Thủy, 2006. Các tác giả đã đề cập đến đội ngũ cán bộ cấp cơ sở,
nhất là đội ngũ cán bộ chủ chốt. Đồng thời có những đóng góp trong việc
vạch ra giải pháp nâng cao chất lượng xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt của
hệ thống chính trị ở cơ sở.
Một số luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ như: “Xây dựng đội ngũ cán bộ
chủ chốt cấp xã vùng nông thôn đồng bằng sông Cửu Long hiện nay”, luận án
tiến sĩ khoa học lịch sử của Phạm Công Khâm, năm 2000; “Xây dựng

6
ĐNBTĐU xã ở Kiên Giang trong giai đoạn hiện nay”, luận văn thạc sĩ của
Nguyễn Văn Phích, năm 2000; “Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt hệ thống
chính trị cấp xã ở huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn hiện
nay”, luận văn thạc sĩ của Trần Trung Trực, Học viện CTQG Hồ Chí Minh,
2005. Các luận án, luận văn đã nêu lên thực trạng đội ngũ cán bộ chủ chốt ở cơ
sở khu vực đồng bằng sông Cửu Long và thành phố Hồ Chí Minh. Các tác giả
đã đưa ra những giải pháp chủ yếu nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt ở
khu vực này đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của từng địa phương.
“Một số vấn đề quan trọng về công tác tổ chức và cán bộ của Đảng hiện
nay” của Phan Diễn, Tạp chí Cộng sản, số 31, 2002. Tác giả tổng kết những
đánh giá của Trung ương về việc thực hiện các nghị quyết Trung ương khóa
VII, khóa VIII và Kết luận của Hội nghị Trung ương 6 khóa IX về công tác tổ
chức - cán bộ. Trên cơ sở đó, tác giả đề nghị các cấp, các ngành tiếp tục quán
triệt sâu sắc, cụ thể hóa và thực hiện có hiệu quả các nghị quyết của Đảng ở
các cấp. Đồng thời, tác giả phân tích khá chi tiết những mặt làm được và
những mặt yếu kém, hạn chế của các nội dung công tác tổ chức; công tác quy
hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý; công tác luân chuyển cán bộ; vấn đề xây
dựng TCCS đảng. Từ đó, tác giả đưa ra một số giải pháp nhằm thực hiện tốt
hơn công tác tổ chức cán bộ trong thời gian tới.
“Vài suy nghĩ về dân chủ hóa công tác cán bộ” của Lê Đức Bình, Báo
Nhân dân ngày 02/9/2002 trang 3. Tác giả đã trình bày vai trò của việc mở
rộng dân chủ nhằm phát huy trí tuệ của tập thể trong công tác cán bộ, khắc
phục tình trạng bố trí cán bộ theo cơ cấu, áp đặt chủ quan.
“Xử lý đúng các mối quan hệ trong công tác cán bộ” của Hà Đăng, Tạp chí
Cộng sản, số 3, 2002. Đây là tham luận tại Hội thảo khoa học "Xây dựng đội ngũ
cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp tỉnh, huyện" do Tạp chí Cộng sản phối hợp với Tỉnh
ủy Hải Dương tổ chức tháng 1-2002. Trong bài, tác giả nêu lên một số mối quan
hệ và sự cần thiết phải xử lý đúng các mối quan hệ đó trong công tác cán bộ: giữa

đức và tài, giữa tiêu chuẩn và cơ cấu, giữa năng lực thực tế và bằng cấp...


7
“Quan điểm và giải pháp để củng cố và tăng cường hệ thống chính trị ở
cơ sở” của Hoàng Chí Bảo, Tạp chí Dân vận, số 1+2-2002. Tác giả trình bày
hai phần lớn: quan điểm chỉ đạo nhằm củng cố, tăng cường hệ thống chính trị
ở cơ sở; những giải pháp cấp bách tập trung chủ yếu vào lĩnh vực chính quyền
cơ sở (xã, phường, thị trấn). Tác giả coi đây là lĩnh vực có nhiều tình huống
phức tạp hơn cả và là khâu đột phá.
“Đảng bộ Bạc Liêu với công tác tổ chức - cán bộ” của Phan Quốc Hưng,
Tạp chí Xây dựng Đảng, số 9, 2002. Đây là bài viết của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy
Bạc Liêu về công tác tổ chức - cán bộ của tỉnh, đánh giá những thuận lợi, khó
khăn cũng như những mặt làm được và chưa được của công tác cán bộ ở tỉnh.
Tác giả nhấn mạnh những trọng tâm công tác cán bộ mà Tỉnh ủy đã tiến hành
trong thời gian trước đó làm tiền đề cho việc thực hiện thắng lợi nghị quyết Đại
hội XIII của Đảng bộ tỉnh, các nghị quyết của Trung ương về công tác tổ chức cán bộ, góp phần xây dựng Đảng bộ Bạc Liêu ngày càng vững mạnh.
* Bàn về phong cách và bồi dưỡng phong cách
công tác của đội ngũ cán bộ
Đặng Xuân Kỳ, Phương pháp và phong cách Hồ Chí Minh, Nxb CTQG,
Hà Nội, 1997. Tác giả đã nghiên cứu một cách khái quát, hệ thống những vấn
đề cơ bản về phương pháp và phong cách Hồ Chí Minh, khẳng định tính
thống nhất, mối quan hệ giữa phương pháp Hồ Chí Minh với phương pháp
cách mạng Việt Nam, giữa phong cách Hồ Chí Minh với phong cách của
những người cộng sản chân chính. Tác giả luận giải và cho rằng, phong cách
Hồ Chí Minh là sự tổng hợp của phong cách tư duy; phong cách làm việc;
phong cách ứng xử; phong cách sinh hoạt... Từ đó, tác giả khẳng định vị trí,
tầm quan trọng của việc nghiên cứu và vận dụng sáng tạo phong cách Hồ Chí
Minh trong công tác xây dựng Đảng hiện nay.
Thang Văn Phúc (chủ biên), Đạo đức, phong cách, lề lối làm việc của cán

bộ, công chức theo tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb CTQG, Hà Nội, 1998, gồm các
bài tham luận tại hội thảo 50 năm Chủ Tịch Hồ Chí Minh viết tác phẩm “Sửa
đổi lối làm việc”. Các tác giả đã làm rõ về tiêu chuẩn, nội dung của đạo đức,


8
phong cách, lề lối làm việc của cán bộ, đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh;
xác định yêu cầu và sự vận dụng tư tưởng của Người trong học tập, rèn luyện
đạo đức, phong cách, lề lối làm việc của cán bộ, công chức hiện nay.
GS. Phạm Minh Hạc (năm 2001) trong cuốn “Nghiên cứu con người và
nguồn năng lực đi vào công nghiệp hóa, hiện đại hóa” tập trung vào chủ đề con
người và nguồn nhân lực ở nước ta đi vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa. Trong đó đã đề cập đến phong cách và tác phong của người lãnh
đạo, quản lý và đưa ra những kiểu mẫu về tác phong trong thời kỳ đổi mới.
Mạch Quang Thắng, Từ “Sửa đổi lối làm việc” đến đổi mới phong cách
công tác của cán bộ hiện nay. Tạp chí quốc phòng toàn dân, ngày 09/9/2008,
tác giả tập trung chủ yếu vào một số vấn đề thuộc về đổi mới phong cách công
tác của người cán bộ hiện nay theo quan điểm của Hồ Chí Minh.
Trần Văn Phòng (chủ biên), Học tập phong cách Hồ Chí Minh, Nxb
CTQG, Hà Nội, 2010. Trên cơ sở nghiên cứu đề tài khoa học “phong cách tư
duy Hồ Chí Minh, việc xây dựng phong cách tư duy cho cán bộ lãnh đạo,
quản lý ở nước ta hiện nay”. Tác giả đã trình bày và làm rõ bản chất, đặc
trưng phong cách tư duy Hồ Chi Minh; từ đó đề ra yêu cầu, nội dung giải
pháp xây dựng phong cách tư duy cho cán bộ lãnh đạo, quản lý hiện nay.
Trần Khắc Việt, Phong cách làm việc của người đứng đầu, Tạp chí cộng
sản, số 68 tháng 8/2012. Bài viết đề cập một cách khái quát những vấn đề cơ
bản về yêu cầu, đặc trưng phong cách làm việc của người đứng đầu, đồng thời
chỉ ra con đường rèn luyện phong cách làm việc của người đứng đầu.
PGS, TS Nguyễn Trọng Phúc, “Rèn luyện, nâng cao đạo đức cách
mạng – một nội dung quan trọng trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay”,

Học viện CTQG Hồ Chí Minh, ngày 24/5/2007. Tác giả bàn về việc giáo dục
cho cán bộ, đảng viên về đạo đức, phẩm chất, lối sống, xây dựng, bồi đắp cái
tốt, cái đúng trong hành vi đạo đức, biểu dương người tốt, việc tốt, lên án cái
xấu, cái ác một cách cụ thể để có đội ngũ cán bộ trong sạch, vững mạnh.
GS,TS Hoàng Chí Bảo, “Tìm hiểu phương pháp Hồ Chí Minh”, Nxb Lý
luận chính trị, Hà Nội, 2005; TS Phạm Văn Bính, “Phương pháp dân chủ Hồ


9
Chí Minh”, Nxb CTQG, Hà Nội, 2007. Trong công trình nói trên, các tác giả
đã đi sâu nghiên cứu về phương pháp cách mạng Hồ Chí Minh; nghiên cứu
phong cách Hồ Chí Minh trên các lĩnh vực: Phong cách tư duy, phong cách làm
việc, phong cách diễn đạt, phong cách ứng xử và phong cách sinh hoạt.
“Tác phong Hồ Chí Minh” của Biện Thanh Lâm, Ban Tuyên giáo huyện
Cái Nước tỉnh Cà Mau đăng trên tạp chí xây dựng Đảng số 3, năm 2004 đã đề
cập đến tác phong Hồ Chí Minh trong đó đề cập đến các lĩnh vực công tác, lãnh
đạo và sinh hoạt hàng ngày của cán bộ, đảng viên. Đồng thời cũng nêu lên các
mối quan hệ: Đối với công việc, đối với người khác và đối với bản thân mình.
“Vấn đề cán bộ ở cơ sở xã, phường, thị trấn” của Lê Đức Bình, Báo
Nhân Dân, tháng 7-2002. Tác giả khẳng định cán bộ cơ sở là hạt nhân, là lực
lượng nòng cốt của hệ thống chính trị ở cơ sở. Tuy nhiên, do nhận thức chưa
đầy đủ vị trí, vai trò của cán bộ cơ sở, nên công tác xây dựng đội ngũ cán bộ ở
cơ sở còn nhiều bất cập; cấp ủy đảng, chính quyền chưa quan tâm đúng mức
đến công tác cán bộ ở cơ sở; chế độ, chính sách đối với cán bộ cơ sở chưa thỏa
đáng. Từ đó, có một thực tế đáng chú ý: người có trình độ, năng lực không chịu
ở lại và về công tác ở cơ sở. Nguồn cán bộ cơ sở mỏng, hụt hẫng, trong khi
đúng ra cơ sở phải là nơi tạo nguồn, nơi rèn luyện cán bộ cho cấp trên. Tác giả
nêu lên một số yêu cầu đổi mới về quy hoạch, kế hoạch công tác cán bộ; cải
tiến chế độ, chính sách đối với cán bộ cơ sở; sắp xếp lại, kiện toàn hệ thống
trường lớp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cơ sở. Ngoài ra, tác giả còn phân tích một

số nguyên nhân dẫn đến những yếu kém ở cơ sở như vấn đề mất đoàn kết nội
bộ do chủ nghĩa cá nhân, do mâu thuẫn giữa các thế hệ cán bộ. Từ đó tác giả
cho rằng, cần giáo dục cán bộ về đạo đức cách mạng, về phong cách lãnh đạo,
kiến thức, năng lực thực tiễn; cán bộ phải biết gắn bó với nhân dân, đặc biệt là
cán bộ cơ sở, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
“Nâng cao chất lượng cán bộ cơ sở: những vấn đề lý luận và thực tiễn” của
Hoài Nhân, Tạp chí Tổ chức Nhà nước, số 12, 2002. Từ thực tế đội ngũ cán bộ
cơ sở của tỉnh Bình Dương, tác giả chỉ ra những bất cập cần khắc phục và những
trăn trở, băn khoăn của đội ngũ cán bộ cơ sở trước những thực trạng đáng báo


10
động về tình hình hoạt động và chất lượng. Từ đó, tác giả đề xuất những giải
pháp nâng cao chất lượng cán bộ cơ sở như: chính sách ưu đãi thu hút nhân tài,
kế hoạch đào tạo và bồi dưỡng, các hình thức đào tạo khác để tạo nguồn cán bộ
trẻ nhằm xây dựng hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh.
Một số đề tài luận văn, bài viết như:“Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội
ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở Thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện
nay - thực trạng và giải pháp”, luận văn Thạc sĩ của Thiều Quang Nhàn,
2003. “Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đáp ứng yêu cầu của thời kỳ công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước” của Thạc sĩ Lê Kim Việt - Học viện CTQG Hồ
Chí Minh, Tạp chí Cộng sản, số 24 (12 - 1999). “Nâng cao chất lượng đào
tạo, bồi dưỡng cán bộ - công chức nhà nước” của TS Nguyễn Trọng Điều Phó trưởng ban Ban Tổ chức - cán bộ Chính phủ, Tạp chí Cộng sản số 16 (8 2001). “Một số vấn đề về đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cấp cơ sở” của
Đỗ Tất Cường - Học viện CTQG Hồ Chí Minh, Tạp chí Lịch sử Đảng, số 6 (6
– 2005). Những công trình nghiên cứu và bài viết của các nhà khoa học, các
tác giả nêu trên, đã làm sáng tỏ nhiều vấn đề về lý luận và thực tiễn ở lĩnh vực
giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức nói chung, đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ chủ chốt cơ sở nói riêng .
Nhìn chung, các công trình khoa học, các bài viết nêu trên đã luận giải về xây
dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt ở cơ sở, trong đó có vấn đề xây dựng ĐNBTĐU xã,

theo các góc độ khác nhau. Đây là những tài liệu quan trọng, nguồn tư liệu bổ ích
mà đề tài luận văn có thể kế thừa. Tuy nhiên, trong các công trình nêu trên, chưa
có công trình nào nghiên cứu một cách hệ thống và chuyên sâu việc bồi dưỡng
phong cách lãnh đạo của ĐNBTĐU xã ở tỉnh Bạc Liêu hiện nay.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
* Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận, thực tiễn đề xuất
những yêu cầu, giải pháp chủ yếu tăng cường bồi dưỡng phong cách lãnh đạo
của ĐNBTĐU cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu


11
- Nghiên cứu những vấn đề cơ bản về phong cách và bồi dưỡng phong
cách lãnh đạo của ĐNBTĐU cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu.
- Đánh giá đúng thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân và rút ra một số kinh
nghiệm bồi dưỡng phong cách lãnh đạo của ĐNBTĐU cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu.
- Xác định yêu cầu và đề xuất những giải pháp chủ yếu tăng cường bồi
dưỡng phong cách lãnh đạo của ĐNBTĐU cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu hiện nay.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tài
* Đối tượng nghiên cứu
Bồi dưỡng phong cách lãnh đạo của ĐNBTĐU cấp xã, phường, thị trấn ở
tỉnh Bạc Liêu là đối tượng nghiên cứu của luận văn.
* Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu phong cách lãnh đạo và hoạt động bồi dưỡng
phong cách lãnh đạo của ĐNBTĐU cấp xã vùng nông thôn ở Đảng bộ tỉnh Bạc
Liêu. Các tư liệu, số liệu phục vụ nghiên cứu đề tài giới hạn từ 2005 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu đề tài
* Cơ sở lý luận
Hệ thống quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh;

quan điểm đường lối, nghị quyết, chính sách của Đảng cộng sản Việt Nam về
xây dựng đội ngũ cán bộ và bồi dưỡng phong cách lãnh đạo của đội ngũ cán bộ.
* Cơ sở thực tiễn
Thực tiễn hoạt động bồi dưỡng phong cách lãnh đạo cho ĐNBTĐU xã,
phường, thị trấn ở tỉnh Bạc Liêu của các cấp ủy địa phương thời gian qua và
hiện nay, các báo cáo tổng kết công tác xây dựng TCCS đảng, công tác cán bộ và
kết quả điều tra khảo sát thực tế ở các huyện trong tỉnh Bạc Liêu.
* Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận chủ nghĩa Mác - Lênin, luận văn sử dụng
tổng hợp các phương pháp khoa học chuyên ngành, liên ngành, chú trọng


12
phương pháp lôgic, lịch sử, tổng kết thực tiễn; điều tra xã hội học và phương
pháp chuyên gia.
6. Ý nghĩa của luận văn
Cung cấp thêm những luận cứ khoa học để các đảng ủy xã, phường, thị
trấn; cấp ủy cấp trên xác định các giải pháp bồi dưỡng phong cách lãnh đạo
của ĐNBTĐU cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu hiện nay.
Đề tài có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy
và học tập môn xây dựng Đảng ở các nhà trường trong và ngoài Quân đội.
7. Kết cấu của luận văn
Gồm phần mở đầu, 2 chương (4 tiết), kết luận, danh mục tài liệu tham
khảo và phụ lục.


13
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
BỒI DƯỠNG PHONG CÁCH LÃNH ĐẠO CỦA ĐỘI NGŨ

BÍ THƯ ĐẢNG ỦY CẤP XÃ Ở TỈNH BẠC LIÊU
1.1. Đội ngũ bí thư đảng ủy cấp xã và những vấn đề cơ bản về bồi dưỡng
phong cách lãnh đạo của đội ngũ bí thư đảng ủy cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu
1.1.1. Đội ngũ bí thư đảng ủy cấp xã và phong cách lãnh đạo của đội
ngũ bí thư đảng ủy cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu
*Một số nét khái quát về tỉnh Bạc Liêu và xã, phường, thị trấn ở tỉnh Bạc Liêu
Tỉnh Bạc Liêu tái lập lần thứ hai vào ngày 01- 01-1997, được tách ra từ
tỉnh Minh Hải. Là một tỉnh thuộc bán đảo Cà Mau – miền đất cực Nam của
Tổ quốc. Lúc mới tách tỉnh, có 3 huyện là Vĩnh Lợi, Hồng Dân, Giá Rai và
thị xã Bạc Liêu (nay là thành phố Bạc Liêu). Đến nay, có thêm 3 huyện tách
từ 3 huyện cũ là Đông Hải (tách ra từ huyện Giá Rai), Phước Long (tách ra từ
huyện Hồng Dân), Hòa Bình (tách ra từ huyện Vĩnh Lợi). Trung tâm hành
chính của tỉnh là thành phố Bạc Liêu, theo hướng quốc lộ 1A, cách thành phố
Hồ Chí Minh 280 km, cách thành phố Cần Thơ 110 km về phía Bắc; cách
thành phố Cà Mau, cũng trên quốc lộ 1A, 67 km về phía Nam. Tổng dân số:
876.171 người (theo số liệu niên giám thống kê 2012), trong đó 435.893 nam,
440.278 nữ. Dân số tập trung ở Thành thị là 238.926 người, nông thôn
637.245 người. Các dân tộc cùng sinh sống: Kinh: 755.309 người, Kh’mer:
77.816 người, Hoa: 42.626 người, còn lại là dân tộc khác. Dân tộc Kh’mer
sống tập trung ở các huyện Hòa Bình, Vĩnh Lợi, Giá Rai, Hồng Dân và thành
phố Bạc Liêu. Người Hoa sống tập trung ở thành phố Bạc Liêu.
Thế mạnh du lịch của Bạc Liêu là du lịch sinh thái, du lịch biển với
những cảnh quan thiên nhiên độc đáo như vườn chim, vườn nhãn…, với những
di tích lịch sử - văn hóa như: tháp cổ Vĩnh Hưng, đồng Nọc Nạng, đền thờ Chủ
tịch Hồ Chí Minh, nhà lưu niệm cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu, khu căn cứ Tỉnh ủy,
các đình, chùa… Sự hấp dẫn của du lịch Bạc Liêu còn ở những nét độc đáo
trong ẩm thực, trang phục, lễ hội của các dân tộc Kinh, Hoa, Kh’mer…


14

Các xã, phường, thị trấn ở Bạc Liêu hiện nay đã được củng cố, kiện toàn
ngày càng khang trang hơn; các công trình điện, đường, trường, trạm được
các cấp chính quyền quan tâm đúng mức hơn. Hầu hết 64 xã, phường, thị trấn
hiện nay đều có đường ô-tô đi đến trụ sở xã, đảm bảo giao thông xã liền xã,
ấp liền ấp, có 64/64 xã, phường, thị trấn có trạm y tế, có trường mẫu giáo,
trường tiểu học, trường trung học cơ sở và sóng phát thanh, truyền hình được
phủ khắp. Theo điều tra năm 2010, tổng số xã thuộc diện nghèo ở Bạc Liêu là
16 xã, trong đó Thành phố Bạc Liêu 0; huyện Phước Long 3; huyện Hồng
Dân 5; huyện Hòa Bình 2; Vĩnh Lợi 2; huyện Giá Rai 2; huyện Đông Hải 2.
Đáng chú ý hơn cả là sự phát triển trong nhận thức của các tầng lớp nhân
dân Bạc Liêu. Đồng bào đã biết coi trọng việc học tập của con cái, tích cực
góp công, góp của xây dựng làng quê ngày càng giàu đẹp, có ý thức trong
việc bảo vệ tài nguyên môi trường ở địa phương, không còn tình trạng dựng
cầu tiêu trên sông hay khai thác bừa bãi các nguồn thủy hải sản…, trình độ
dân trí ngày càng được nâng lên.
Hàng năm, trên địa bàn các xã, phường, thị trấn ở Bạc Liêu có rất nhiều
lễ hội: Người Kinh có lễ hội cúng đình, thờ thần Hoàng Bổn Cảnh có công
với nước được triều đình nhà Nguyễn sắc phong. Ngoài ra còn có đại lễ Kỳ
Yên (còn gọi là lễ thượng điền) giữa tháng 5 âm lịch; lễ thắp miếu (còn gọi là
lễ hạ điền) vào giữa tháng 12 âm lịch. Đồng bào Khmer có lễ hội đón năm
mới (Chôl - Chnăm -Thmây) vào giữa tháng 4 dương lịch, lễ hội cúng trăng
(Ooc-om-booc) vào ngày 14, 15 tháng 10 âm lịch, lễ hội Đôn-ta để tưởng nhớ
ông bà và những người quá cố và việc xá tội vong nhân theo đạo lý nhà Phật.
Đồng bào người Hoa có lễ cúng thanh minh vào tháng 3 âm lịch, lễ thí giàng
vào tháng 7 âm lịch.
Cấp xã là cấp hành chính thấp nhất. Các tổ chức trong hệ thống chính trị
cấp xã gồm: Đảng ủy, HĐND, UBND, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính
trị - xã hội. Hệ thống chính trị cấp xã có hai đặc trưng nổi bật: Nơi gần dân nhất
và là nơi thực hiện tất cả các nghị quyết, chỉ thị của các tổ chức đảng cấp trên;
các chính sách, pháp luật của Nhà nước; các chương trình, kế hoạch của chính

15
quyền cấp trên; các chủ trương của các đoàn thể cấp trên, đồng thời xây dựng
và tổ chức thực hiện các nghị quyết, chương trình công tác của cấp mình.
Cấp xã ở Bạc Liêu là nơi diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, xã hội, chính
trị phong phú, cần có sự quan tâm, giúp đỡ, điều chỉnh của các cấp chính
quyền và các đảng bộ cơ sở, để các hoạt động đó diễn ra theo hướng tích cực.
Đảng bộ, chi bộ cơ sở xã là hạt nhân chính trị, lãnh đạo thực hiện đường lối,
chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; lãnh đạo phát triển
kinh tế - xã hội; xây dựng hệ thống chính trị ở xã vững mạnh, nông thôn giàu
đẹp, văn minh; không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân
dân, động viên nhân dân làm tròn nghĩa vụ đối với Nhà nước.
Bạc Liêu hiện có 64 đảng bộ xã, phường, thị trấn ( trong đó có 50 đảng
bộ xã, chiếm 78,12%). Các đảng bộ cấp xã chiếm tỷ lệ khá lớn về số lượng
đảng viên ở TCCS đảng, nên các đảng bộ cấp xã có vị trí, vai trò đặc biệt
quan trọng đối với năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng ở vùng nông
thôn. Các Đảng bộ này là nền tảng của Đảng ở cơ sở, nhất là vùng nông thôn; là
nơi trực tiếp tiến hành các hoạt động xây dựng nội bộ Đảng; nơi thể hiện sự gắn
bó giữa Đảng và nhân dân, đặc biệt là giai cấp nông dân.
Đảng bộ xã là đơn vị chiến đấu, đại diện cho lập trường giai cấp công nhân
ở cơ sở, lãnh đạo và định hướng giải quyết mọi vấn đề ở cơ sở theo quan điểm,
đường lối của Đảng, đặc biệt là các vấn đề nông dân, nông nghiệp và nông thôn.
Đây cũng là nơi đúc kết những kinh nghiệm, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính
đáng của nhân dân để phản ánh với Đảng, để Đảng sửa đổi, bổ sung đường lối,
chủ trương, chính sách ngày càng đúng đắn và hoàn thiện hơn.
Vai trò của các Đảng bộ cấp xã còn thể hiện ở chỗ quán triệt và vận dụng
sáng tạo đường lối, chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách của Nhà nước
và của cơ quan cấp trên cho phù hợp với đặc điểm của địa phương; đề ra chủ
trương, phương hướng công tác của đảng bộ. Trong quá trình tổ chức thực

hiện, các đảng bộ phải chăm lo đào tạo, bồi dưỡng, lựa chọn cán bộ đưa ra ứng
cử hoặc giới thiệu họ với các tổ chức trong hệ thống chính trị ở cơ sở để bầu


16
chọn, bố trí, sử dụng; tiến hành kiểm tra, giám sát các hoạt động ở cơ sở nhằm
kịp thời phát huy những điển hình tiên tiến và ngăn chặn những tiêu cực.
Đảng bộ cấp xã là tổ chức cơ sở đảng được thành lập ở nông thôn,
thường địa bàn rộng, mật độ dân cư thưa, nhân dân chủ yếu sống bằng nghề
nông, kết cấu hạ tầng chưa phát triển, trình độ dân trí còn thấp. Do đó, trong
khi thực hiện nhiệm vụ, các Đảng bộ cấp xã cần chú ý đặc điểm của từng loại
hình tổ chức cơ sở đảng và từng địa bàn để tiến hành cho phù hợp.
* Đội ngũ bí thư đảng ủy cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu
Quan niệm ĐNBTĐU cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu. Theo từ điển Tiếng việt:
Bí thư là người được bầu ra để thay mặt BCH lãnh đạo công việc hàng ngày
trong một số chính đảng hay đoàn thể.
Bí thư đảng ủy cấp xã là cán bộ của Đảng, là đảng viên Đảng Cộng sản Việt
Nam, có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín để được bầu (hoặc chỉ định) giữ
cương vị bí thư, là cán bộ chuyên trách công tác đảng ở Đảng bộ cấp xã, có
trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động thực hiện chức năng, nhiệm vụ của
đảng bộ, cùng tập thể đảng ủy lãnh đạo toàn diện đối với hệ thống chính trị ở
cơ sở trong việc thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của
Đảng và Nhà nước trên địa bàn mình phụ trách.
Từ cách tiếp cận trên, có thể quan niệm: ĐNBTĐU cấp xã là đảng viên
ưu tú của Đảng Cộng sản Việt Nam, có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín được
Đảng bộ xã bầu vào BCH Đảng bộ xã và được BCH Đảng bộ bầu giữ chức
vụ bí thư đảng ủy xã, phường, thị trấn ở tỉnh Bạc Liêu.
Bí thư đảng ủy cấp xã do BCH Đảng bộ cấp xã bầu, là người đứng đầu
cấp ủy, chịu trách nhiệm lãnh đạo đảng ủy tổ chức thực hiện nghị quyết Đại
hội đảng bộ nhiệm kỳ đề ra. Là người chịu trách nhiệm cao nhất trong đảng

bộ, BTV và thường trực đảng ủy; cùng đảng bộ, BTV và thường trực đảng ủy
chịu trách nhiệm trước huyện ủy, BTV huyện ủy, trước đảng bộ và nhân dân
trong xã về sự lãnh đạo của Đảng trên mọi lĩnh vực ở địa phương. Vì vậy,
người bí thư đảng ủy xã ngoài yêu cầu chung của cấp ủy còn phải là người
thực sự tiêu biểu cho tập thể và đảng bộ, có kiến thức tương đối toàn diện, am


17
hiểu công tác đảng, công tác quần chúng, là người có khả năng đoàn kết phối
hợp điều hành hoạt động tập thể, có uy tín trong nhân dân, có phong cách
chuẩn mực được quần chúng tín nhiệm để ứng cử vào cấp ủy, làm chủ tịch hội
đồng nhân dân hoặc chủ tịch UBND (ở những nơi thí điểm nhất thể hóa chức
danh bí thư đảng ủy kiêm chủ tịch UBND cùng cấp).
Bí thư đảng ủy cấp xã là người lãnh đạo, điều hành công tác của đảng ủy
và điều hành hoạt động của hội đồng nhân dân, chịu trách nhiệm cá nhân và
thực hiện nhiệm vụ thuộc chức năng lĩnh vực quản lý của mình. Bí thư cùng
tập thể đảng ủy chịu trách nhiệm về hoạt động của UBND xã và các đoàn thể
quần chúng nhân dân. Bí thư đảng ủy cấp xã là người đứng đầu đảng bộ về
công tác đảng, chịu trách nhiệm trước cấp trên và trước cán bộ, nhân dân về
phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị, quốc phòng - an ninh
trên địa bàn Tỉnh; là người thông qua những quyết định về tất cả các vấn đề
quan trọng nhất của tập thể đảng ủy, tập thể thường vụ theo quy định của
Điều lệ Đảng. Như vậy, bí thư đảng ủy cấp xã vừa là người lãnh đạo (đứng
đầu cấp ủy ở Đảng bộ cấp xã) vừa là người điều hành hội đồng nhân dân
(theo quy định của Luật tổ chức Hội đồng nhân dân).
Chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ của bí thư đảng ủy cấp xã ở tỉnh Bạc
Liêu: Chức năng, nhiệm vụ của người bí thư đảng ủy cấp xã, theo tiêu chuẩn
đối với cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn, ban hành kèm theo Quyết định
số 04/2004/QĐ-BNV ngày 16 tháng 01 năm 2004 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ
quy định chức năng, nhiệm vụ của bí thư đảng ủy như sau:

Về chức năng: Là cán bộ chuyên trách công tác đảng ở Đảng bộ xã,
phường, thị trấn, có trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động thực hiện chức
năng, nhiệm vụ của đảng bộ, chi bộ, cùng tập thể đảng ủy, chi ủy lãnh đạo
toàn diện đối với hệ thống chính trị ở cơ sở trong việc thực hiện đường lối,
chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trên địa bàn xã,
phường, thị trấn.
Về nhiệm vụ: Nắm vững Cương lĩnh, Điều lệ Đảng và đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nghị quyết và chỉ thị của


18
cấp trên và chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ, chi bộ cấp mình; nắm vững nhiệm
vụ trọng tâm, giải quyết có hiệu quả công việc đột xuất; nắm chắc và sát tình
hình đảng bộ, tổ chức đảng trực thuộc và của nhân dân trên địa bàn; chịu trách
nhiệm chủ yếu về các mặt công tác của đảng bộ. Chủ trì cuộc họp của BCH,
BTV và chỉ đạo việc chuẩn bị xây dựng nghị quyết của đảng bộ, của BCH, BTV
và tổ chức chỉ đạo thực hiện thắng lợi các nghị quyết đó. Thực hiện nguyên tắc
tập trung dân chủ trong lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động và giữ vai trò trung tâm
đoàn kết, giữ vững vai trò lãnh đạo toàn diện đối với các tổ chức trong hệ thống
chính trị ở xã, phường, thị trấn. Lãnh đạo, kiểm tra việc tổ chức thực hiện các
chỉ thị, nghị quyết của cấp trên, của Đảng bộ, của BCH và BTV đảng ủy.
Mối quan hệ công tác: Là người chịu trách nhiệm cao nhất trong đảng
bộ, BTV và Thường trực đảng ủy, người bí thư đảng ủy trong quá trình công
tác phải giải quyết tốt các mối quan hệ cơ bản sau: Quan hệ giữa bí thư đảng
ủy cấp xã với huyện ủy, ủy ban nhân dân huyện; quan hệ giữa bí thư đảng ủy
cấp xã với đảng ủy cấp xã; quan hệ giữa bí thư đảng ủy cấp xã với ủy ban
nhân dân xã; quan hệ giữa bí thư đảng ủy cấp xã với chủ tịch UBND cùng
cấp; quan hệ giữa bí thư đảng ủy cấp xã với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể
chính trị cùng cấp...
Vai trò của đội ngũ bí thư đảng ủy cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu:

Một là: ĐNBTĐU cấp xã là lực lượng nòng cốt ở địa phương, trực tiếp
tiếp thu, quán triệt, thực hiện thắng lợi đường lối, nghị quyết, chỉ thị của Đảng,
chính sách pháp luật của Nhà nước các cấp và cấp mình.
Đội ngũ cán bộ có vai trò đặc biệt quan trọng, theo Hồ Chí Minh: cán bộ
là cái gốc của mọi công việc, muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ
tốt hoặc kém. Trong mối quan hệ giữa cán bộ với đường lối của Đảng, khi
Đảng có đường lối đúng thì cán bộ là nhân tố giữ vai trò quyết định việc đưa
đường lối của Đảng vào cuộc sống.
ĐNBTĐU cấp xã là những cán bộ chủ chốt, có vai trò hết sức quan trọng
đối với việc chủ trì quán triệt, triển khai, cụ thể hóa đường lối, nghị quyết, đồng
thời đề xuất chủ trương, biện pháp lãnh đạo thực hiện cho sát với tình hình thực


19
tiễn ở cơ sở xã, phường, thị trấn. Vì vậy, hoạt động của ĐNBTĐU cấp xã góp
phần quyết định tới việc thực hiện thắng lợi đường lối của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước ở cấp xã.
Hai là: ĐNBTĐU cấp xã là người trực tiếp chịu trách nhiệm trước pháp
luật, cấp ủy cấp trên, cấp ủy cấp mình về toàn bộ hoạt động của cấp xã; là
hạt nhân lãnh đạo, trung tâm đoàn kết, thống nhất góp phần nâng cao năng
lực lãnh đạo, sức chiến đấu của đảng ủy, tổ chức đảng và xây dựng đội ngũ
đảng viên trong sạch, vững mạnh.
Bí thư đảng ủy cấp xã là người đứng đầu đảng bộ cấp xã, chủ trì, điều
hành toàn bộ hoạt động của đảng ủy cấp xã theo đúng Điều lệ Đảng, nguyên
tắc, cơ chế lãnh đạo, quy định của tổ chức đảng cấp trên, hoạt động trong
khuôn khổ hiến pháp và pháp luật Nhà nước. Đồng thời, sự vững mạnh hay yếu
kém của cấp ủy, chính quyền địa phương phụ thuộc một phần quan trọng vào
trách nhiệm, vai trò của người bí thư đảng ủy cấp xã.
Với tư cách là bí thư đảng bộ, bí thư đảng ủy cấp xã là hạt nhân lãnh đạo,
trung tâm đoàn kết trong ban thường vụ, trong đảng ủy, trực tiếp góp phần

nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng trong toàn
đảng bộ, đồng thời góp phần giáo dục, rèn luyện, nâng cao chất lượng đội ngũ
đảng viên đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.
Ba là: ĐNBTĐU cấp xã có vai trò quan trọng trong công tác cán bộ
theo phân cấp.
Công tác cán bộ là của Ban thường vụ và tập thể đảng ủy cấp xã, song
để biến các quyết định của tập thể lãnh đạo về công tác cán bộ thành hiện
thực trong cuộc sống, thì phụ thuộc một phần quyết định vào phát huy trách
nhiệm của cá nhân phụ trách, nhất là người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng.
Bí thư đảng ủy cấp xã là người trực tiếp tổ chức thực hiện các quyết
định, quy hoạch về cán bộ và công tác cán bộ cấp trên quyết định; quản lý,
bồi dưỡng cán bộ cấp dưới, phát hiện nguồn cán bộ, tham mưu đề xuất, chuẩn
bị các nội dung về công tác cán bộ để trình cấp ủy cấp mình và cấp ủy cấp
trên đúng theo quy định và nguyên tắc của Đảng. Do đó, hoạt động của bí thư


20
đảng ủy sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng của các khâu, các bước trong
công tác cán bộ, đồng thời góp phần trực tiếp xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã
vững mạnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.
Ngoài ra, ĐNBTĐU cấp xã còn có vai trò rất quan trọng đối với việc
lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể quần chúng cấp
xã vững mạnh; củng cố và tăng cường mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa
Đảng với nhân dân; củng cố quốc phòng, an ninh ở cơ sở... góp phần ổn định
chính trị để phát triển kinh tế xã hội ở địa phương.
Đặc điểm của đội ngũ bí thư đảng ủy cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu:
ĐNBTĐU cấp xã có cơ cấu theo hướng trẻ hóa nên về tuổi đời, thâm
niên công tác khá đồng đều, hầu hết xuất thân từ tầng lớp lao động ở địa
phương, gia đình có truyền thống cách mạng, được trưởng thành từ phong
trào, tham gia công tác ở các phòng, ban chuyên môn cấp huyện được luân

chuyển về cơ sở...
ĐNBTĐU cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu được cơ cấu theo hướng trẻ hóa nên có
tuổi đời và thâm niên công tác phần lớn là đồng đều. Tổng hợp kết quả thống
kê, về tuổi đời từ 30 đến 40 tuổi chiếm tỷ lệ 34%, từ 41 đến 50 tuổi chiếm tỷ lệ
54%, trên 50 tuổi chiếm tỷ lệ là 12 %, về thâm niên công tác từ 01 đến 05 năm
là 60 %, từ 06 đến 10 năm là 24%, từ 11 năm trở lên là 16% (Phụ lục số 4);
trong đó có 45 đồng chí là ủy viên BCH huyện ủy (Phụ lục số 4). Hầu hết
ĐNBTĐU cấp xã đều xuất thân từ các tầng lớp lao động ở địa phương, gia
đình có truyền thống cách mạng, được trưởng thành từ phong trào là chủ yếu
chiếm 100% và 68% bí thư đảng ủy là cán bộ tham gia công tác ở các phòng,
ban chuyên môn cấp huyện được luân chuyển về cơ sở... (Phụ lục số 4). Kết
quả thống kê nêu trên cho thấy đây là đặc điểm chung của ĐNBTĐU cấp xã ở
tỉnh Bạc Liêu đồng thời cũng là điều kiện, là cơ sở để chủ thể và các lực lượng
tham gia vào quá trình bồi dưỡng phong cách lãnh đạo cho đội ngũ này lựa
chọn nội dung, hình thức, biện pháp bồi dưỡng một cách phù hợp nhất.
ĐNBTĐU cấp xã được bầu chọn từ nhiều nguồn khác nhau, trình độ về
chuyên môn, kinh nghiệm công tác rất phong phú, đa dạng.


21
Bí thư đảng ủy cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu hầu hết được quy hoạch đào tạo,
bồi dưỡng tương đối đồng đều, 100% có trình độ từ trung cấp trở lên, trong đó
trình độ sau Đại học chiếm 4%, đại học 80%, còn lại 16% là cao đẳng và
trung cấp chuyên môn khác (Phụ lục số 4). Đội ngũ này chẳng những được
đào tạo cơ bản mà còn được tuyển chọn từ nhiều nguồn quy hoạch cán bộ
khác nhau của các đảng bộ cơ sở và các ban, ngành của huyện. Qua khảo sát
thực tế cho thấy có 32% bí thư đảng ủy được tuyển chọn từ nguồn quy hoạch
ở cơ sở (Phụ lục số 4), nguồn cán bộ này đã qua đảm nhiệm một số cương vị
công tác ở các bộ phận như văn phòng đảng ủy, UBND và các bộ phận trực
thuộc đảng bộ cấp xã... nên đã có nhiều kinh nghiệm trong công tác lãnh đạo,

tổ chức thực hiện nhiệm vụ và giải quyết các mối quan hệ, phối hợp trong
công tác; có phẩm chất, năng lực tốt, có lòng nhiệt tình và có trách nhiệm với
công việc, có uy tín với tập thể và nhân dân. Tuy nhiên, trước sự phát triển
của tình hình thực tiễn và yêu cầu ngày càng cao về phẩm chất, năng lực cán
bộ trong giai đoạn mới của cách mạng, cần phải tiếp tục bồi dưỡng nâng cao
hơn nữa về bản lĩnh chính trị, phương pháp, tác phong công tác để đội ngũ
này hoàn thành chức trách, nhiệm vụ ngày càng tốt hơn.
ĐNBTĐU cấp xã chủ yếu là người địa phương nên chịu ảnh hưởng lớn
bởi phong tục, tập quán, phong cách, lối sống của cư dân vùng nông thôn
miền Tây Nam bộ.
Các bí thư đảng ủy cấp xã ở Bạc Liêu hầu hết xuất thân từ gia đình nông
dân có truyền thống cần cù, sáng tạo, thủy chung nhân ái, tình làng nghĩa xóm
nên đa số họ có phong cách ứng xử rất tự nhiên, mộc mạc, bình dị, rất cởi mở
chân tình vừa hòa đồng, vừa gần gũi chia sẻ với đồng nghiệp, với người thân
và những người xung quanh; đó là một nét văn hóa riêng của các bí thư đảng
ủy cấp xã của tỉnh Bạc Liêu. Cái riêng đó được thể hiện ở thái độ khiêm tốn, hòa
nhã, là ưu điểm nổi bật nhất của các bí thư đảng ủy vừa mang đậm nét quê
hương nhưng cũng thể hiện văn hóa Đảng của người bí thư đảng ủy cấp xã.
Khiêm tốn thật sự là một phẩm chất văn hóa ở người bí thư đảng ủy,
phẩm chất này có ý nghĩa quan trọng được thể hiện qua thái độ cầu thị của


22
người bí thư đảng ủy, đồng thời cũng chính là văn hóa ứng xử hướng tới sự
gần gũi tôn trọng giá trị văn hóa mang đậm bản sắc, sắc thái quê hương. Đó
cũng chính là thái độ khiêm nhường không tự đặt mình cao hơn người khác
để phủ nhận sự tâng bốc, nịnh bợ. Lối sống khiêm tốn, giản dị của các bí thư
đảng ủy cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu được thể hiện rất nhiều trong hành vi ứng xử,
trong công việc đời thường, ngoài những giờ, ngày làm việc họ còn tham gia
vào các hoạt động sản xuất tạo ra của cải vật chất làm phong phú và nâng cao

chất lượng cuộc sống hàng ngày, đây cũng là tấm gương sáng cho quần
chúng, đảng viên trên địa bàn học tập và rèn luyện theo. Những hoạt động đó
rất đỗi bình thường nhưng cũng rất vinh quang thể hiện được bản chất của
người cộng sản “làm việc, lao động và sáng tạo”...
ĐNBTĐU cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu được bầu chọn, bổ nhiệm chủ yếu từ
nguồn quy hoạch, tuyển chọn tại địa phương, kể cả nguồn luân chuyển từ
huyện về. Chính vì thế, đội ngũ này chịu ảnh hưởng rất lớn bởi những thói
quen, phong tục, tập quán, phong cách và lối sống của những cư dân vùng
nông thôn miền Tây Nam bộ như: Lòng nhiệt tình cách mạng; phóng khoáng
trong giao tiếp; xuề xoà, dễ dãi trong công việc, nặng tình cảm trong giải
quyết công việc; đôi khi cục bộ trong suy nghĩ và hành động... Song,
ĐNBTĐU là người đứng đầu một đảng bộ, người “nhạc trưởng” của một đơn
vị nên rất cần phải có đầy đủ những kiến thức về công tác xây dựng Đảng,
phương pháp công tác, tác phong lãnh đạo, uy tín cá nhân, am hiểu phong tục
tập quán, phong cách lối sống của cư dân nơi mình công tác để tập thể tin
tưởng, tín nhiệm. Từ thực tế cho thấy, nếu người bí thư đảng ủy nào có trình
độ nhận thức, phong cách lãnh đạo chuẩn mực, có năng lực lãnh đạo tốt, xử lý
hài hòa mọi quan hệ trong công việc thì khả năng hoàn thành nhiệm vụ càng
cao. Do đó, phong tục, tập quán, phong cách, lối sống của nhân dân địa
phương cũng như của người bí thư đảng ủy cấp xã là một đặc điểm có sự ảnh
hưởng lớn đối với phong cách lãnh đạo của đội ngũ này.


23
ĐNBTĐU cấp xã đảm nhiệm nhiều cương vị, nhiệm vụ và phải giải quyết
các mối quan hệ khác nhau nên cũng có nhiều kinh nghiệm trong giao tiếp và
giải quyết công việc.
ĐNBTĐU cấp xã tuy chưa từng đảm nhiệm cương vị lãnh đạo chủ chốt,
nhưng đa số trải qua các cương vị, nhiệm vụ ở cơ sở và từng là trưởng – phó
các ngành chuyên môn cấp huyện nên có được những kinh nghiệm trong lãnh

đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ, quản lý đơn vị và kinh nghiệm trong thực
tiễn nhất là khả năng vượt qua những khó khăn trong thực hiện các nhiệm vụ
của đơn vị và trong hòa giải các vụ việc tranh chấp đều được giải quyết thấu
tình đạt lý. Nhìn chung, ĐNBTĐU này khi được giao nhiệm vụ lãnh đạo đảng
bộ đều là những cán bộ có phẩm chất, năng lực, đào tạo cơ bản, được rèn
luyện và trưởng thành từ phong trào của thực tiễn. Qua khảo sát thực tế cho
thấy 32% bí thư đảng ủy được tuyển chọn từ nguồn quy hoạch ở cơ sở (Phụ
lục số 4). Đây chính là điều kiện thuận lợi cho quá trình bồi dưỡng phong
cách lãnh đạo cho đội ngũ này, đồng thời cũng đặt ra những vấn đề mà chủ
thể bồi dưỡng phải quan tâm như việc khắc phục tư tưởng cục bộ địa phương,
bảo thủ, thỏa mãn, tự bằng lòng với thành tích đã có...; phát huy tính năng
động, sáng tạo của người đứng đầu trong đảng bộ để chọn những nội dung,
hình thức, phương pháp bồi dưỡng cho phù hợp với đối tượng này.
Các đặc điểm của ĐNBTĐU cấp xã nêu trên luôn tác động trực tiếp, và
tác động qua lại trong quá trình hình thành, phát triển phong cách và bồi
dưỡng phong cách lãnh đạo của đội ngũ này. Do đó quá trình bồi dưỡng
phong cách lãnh đạo của ĐNBTĐU cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu đòi hỏi phải nắm
rõ đặc điểm, chọn lọc nội dung, hình thức, biện pháp bồi dưỡng cho phù hợp
với từng đối tượng; chú trọng bồi dưỡng toàn diện cả phẩm chất, năng lực và
phương pháp lãnh đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ, đặc biệt là bồi dưỡng kiến
thức, kinh nghiệm, quản lý, phong cách lãnh đạo đơn vị và kết hợp chặt chẽ
giữa bồi dưỡng với phát huy tính tích cực, chủ động tự bồi dưỡng, tự rèn
luyện của từng cá nhân, đồng thời phát huy vai trò, trách nhiệm của tổ chức
và các lực lượng tham gia bồi dưỡng cho ĐNBTĐU cấp xã của địa phương.


24
*Phong cách lãnh đạo của đội ngũ bí thư đảng ủy cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu
Quan niệm về phong cách lãnh đạo của ĐNBTĐU cấp xã ở tỉnh Bạc
Liêu. Phong cách theo nghĩa chung nhất, được hiểu là: “Vẻ riêng trong lối sống,

làm việc của một người hay một hạng người nào đó”. Trong cấu trúc của nhân
cách, phong cách thuộc phạm trù của tính cách, là một nội dung mang tính tổng
hợp của tính cách. Đồng thời, phong cách là một mặt có tính độc lập tương đối
của tính cách con người, phong cách biểu lộ thái độ của chủ thể bằng các
phương pháp, cách thức cụ thể để xử lý các tình huống xảy ra trong thực tiễn, do
đó phong cách được xem như là hình thức biểu hiện của tính cách. Mối quan hệ
giữa tính cách và phong cách gắn bó hữu cơ với nhau như quan hệ giữa nội dung
với hình thức góp phần thể hiện rõ bộ mặt đạo đức của nhân cách.
Phong cách gắn bó chặt chẽ với hoạt động của con người. Chẳng hạn,
người có phong cách dân chủ thì mọi hoạt động, các quyết định khác nhau
trong giải quyết công việc đều dựa vào một tiêu chí: coi trọng ý kiến của
người khác, ý kiến của cấp dưới trước khi cân nhắc ra quyết định hành động.
Phong cách luôn chịu sự ảnh hưởng nhất định của môi trường, hoàn cảnh
xã hội bên ngoài tác động tới nhân cách tạo nên những kiểu hoạt động điển
hình do xã hội mang lại.
Từ quan niệm phong cách nói chung, có thể khẳng định rằng, phong
cách lãnh đạo là một kiểu phong cách đặc thù gắn với chức trách, nhiệm vụ,
lĩnh vực hoạt động và cương vị của chủ thể. Phong cách lãnh đạo có thể là
của một người hoặc của một tổ chức được thể hiện trong mọi hoạt động tạo
nên giá trị, những nét riêng của chủ thể đó, chẳng hạn: phong cách lãnh đạo
của Hồ Chí Minh, phong cách lãnh đạo của Đảng…
Phong cách lãnh đạo có quan hệ mật thiết với tư tưởng, đạo đức, đường
lối, phương pháp. Nếu đường lối lãnh đạo có tính quyết định thì phương pháp
lãnh đạo là những cách thức có tính nguyên tắc để đưa đường lối lãnh đạo vào
thực tiễn cuộc sống. Một phong cách lãnh đạo dân chủ, giản dị, thẳng thắn,
chân thành, cởi mở, sâu sát quần chúng, không sợ khuyết điểm… cùng với


25
những hiểu biết khoa học, khách quan, công tâm luôn giúp người lãnh đạo

hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ của mình.
Trên cơ sở nghiên cứu phong cách và phong cách lãnh đạo, có thể quan
niệm: Phong cách lãnh đạo của người bí thư đảng ủy cấp xã ở tỉnh Bạc Liêu là
tổng hợp cách thức, biện pháp, lề lối làm việc mang tính ổn định, riêng có, tiêu
biểu mà người bí thư sử dụng hàng ngày để thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ
được giao. ĐNBTĐU cấp xã là cán bộ của Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoạt động trong hệ thống chính trị ở
cơ sở. Phong cách lãnh đạo của người bí thư đảng ủy cấp xã có những nét
mang tính đặc thù và có ảnh hưởng quan trọng đối với uy tín của tổ chức đảng,
cũng như đội ngũ cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân ở địa phương.
Những yếu tố quy định phong cách lãnh đạo của người bí thư đảng ủy
cấp xã:
Phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống. Người bí thư đảng ủy cấp xã phải
có đạo đức trong sáng, thực sự là người tiêu biểu về phẩm chất chính trị, lối
sống trong sáng, giản dị, có lòng nhiệt tình cách mạng, bởi lẽ: đó là yêu cầu
phẩm chất cơ bản, chủ đạo, cốt lõi định hướng chính trị, đạo đức cho mọi hoạt
động của người bí thư, đồng thời giúp người bí thư đảng ủy xã thực sự trở
thành tấm gương mẫu mực, chân thành, có tác phong đúng đắn, khoa học, dân
chủ, gần gủi quần chúng nhân dân để cán bộ, đảng viên học tập, noi theo.
Trong thực tế, phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng có tính quyết định và
chi phối rất lớn đến phong cách lãnh đạo của người bí thư đảng ủy. Nếu người
bí thư đảng ủy có phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng tốt là cơ sở quan
trọng, là hạt nhân định hướng chính trị đúng đắn cho hoạt động lãnh đạo của
mình, đồng thời đây cũng là nền tảng bồi dưỡng phát triển và hoàn thiện
phong cách lãnh đạo của người đứng đầu cấp ủy cơ sở. Phẩm chất chính trị,
đạo đức lối sống được thể hiện ở sự kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng,
lòng trung thành đối với Tổ quốc, với nhân dân; có ý thức tổ chức, kỷ luật tự
giác nghiêm minh, có tính quyết đoán và tâm huyết với nhiệm vụ chung của
đơn vị; khiêm tốn, gương mẫu về mọi mặt, có lối sống giản dị, trong sáng,