Tập Huấn Tổ Chức Dạy Học Khoa Học Tự Nhiên 6 Theo Mô Hình Trường Học Mới

SỞ GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO NGHỆ AN

Tập huấn tổ chức dạy học
KHOA HỌC TỰ NHIÊN 6
THEO MÔ HÌNH TRƯỜNG HỌC MỚI
TS. Võ Hoàng Ngọc
Trường THCS Lê Lợi – TP Vinh
8 - 2015


KẾ HOẠCH TẬP HUẤN
CÔNG VIỆC
NGÀY

SÁNG

CHIỀU

11-08
2015

Khai mạc
Đổi mới GDPT - Mô hình THM.
Nội dung, thực hành sinh hoạt ch.
môn trên trường học kết nôi

12-08
2015

Nội dung mônKHTN 6
Phương pháp dạy học

Tài liệu, thiết bị dạy học,
Kiểm tra đánh giá KHTN 6.

Thực hành tổ chức lớp học THM
Tìm hiểu Không gian lớp học THM
Thảo luận, làm báo cáo.MH THM
Nộp báo cáo (truonghocketnoi)
Nghiên cứu video bài học minh họa.
Phân tích, rút kinh nghiệm theo
5555
Làm báo cáo phân tích video
Nộp báo cáo (truonghocketnoi)

13-08
2015

Lập kế hoạch dạy học 01 bài.
Báo cáo, phân tích, bổ sung.
Hoàn thiện kế hoạch 01 bài
Nộp báo cáo (truonghocketnoi)

Thực hành 01 bài dạy học đã lập
Thảo luận rút kinh nghiệm
- Tổng kết. Bế mạc


GV phải nắm vững những gì ?
1. Sự đổi mới Mục tiêu dạy học
2. Nội dung dạy học KHTN 6
3. Quy trình tổ chức dạy học 1 bài

4. Cấu trúc sách hướng dẫn học và
Cách sử dụng sách hướng dẫn học
5. Sử dụng phương tiện dạy học
6. Kiểm tra đánh giá học sinh
7. Các loại hồ sơ dạy học


Nội dung dạy học KHTN 6 ?
Hệ thống chủ đề, bài học KHTN 6
- Môn KHTN tích hợp những môn nào trước đây ?
- Có mấy bài tích hợp cả 3 môn ?
- Mấy bài tích hợp Sinh Hóa, Sinh Lý, Lý Hóa ?
- Sinh học gồm những gì ? Có gì khác trước ?
- Hóa học gồm những gì ? Có gì khác trước ?
- Vật lý gồm những gì ? Có gì khác trước ?
* Phân phối chương trình thế nào ?
* Có điều chỉnh số tiết mỗi bài được không ?
* Có điều chỉnh thứ tự các bài học được không ?
* Giáo viên nào dạy bài chung ?
* Giáo viên nào dạy bài tích hợp 2 môn ?


Cấu trúc nội dung tài liệu Hướng dẫn học
KHTN 6 mới – Gợi ý phân phối chương trình
Chủ đề (bài, nội
dung)
Chủ đề 1. Mở
đầu môn khoa
học tự nhiên
(Bài 1,2)

Chủ đề 2: Làm
quen với phép đo
và kỹ năng thí
nghiệm
(Bài 3,4)

Thứ tự bài học
Bài 1: Làm quen với hoạt động
nghiên cứu khoa học
Bài 2: Dụng cụ thí nghiệm và an
toàn thí nghiệm
Bài 3: Đo độ dài, thể tích, khối
lượng
Bài 4: Làm quen với kỹ năng thí
nghiệm

Số
tiết
3
3
4
4


Chủ đề 3. Trạng
thái của vật chất
(Bài 5, 6)

Bài 5: Chất và tính chất
của chất

Bài 6: Nguyên tử, phân tử,
đơn chất, hợp chất.

4

Chủ đề 4. Tế bào
(Bài 7,8,9)

Bài 7: Tế bào – Đơn vị cơ
bản của sự sống
Bài 8: Các loại tế bào
Bài 9: Sự lớn lên và phân
chia của tế bào

3

Chủ đề 5. Đặc
trưng của cơ thể
sống (Bài 10)

Bài 10: Đặc trưng của cơ
thể sống

4

2
2
2

Chủ đề 6.
Cây xanh
(Bài 11,
12, 13, 14,
15, 16, 17)

Bài 11: Cơ quan sinh dưỡng của cây
xanh
Bài 12: Trao đổi nước và dinh dưỡng
khoáng ở cây xanh
Bài 13: Quang hợp ở cây xanh
Bài 14: Hô hấp ở cây xanh
Bài 15: Cơ quan sinh sản của cây xanh
Bài 16: Sự sinh sản ở cây xanh
Bài 17: Vai trò của cây xanh

4
2

Chủ đề 7.
Nguyên
sinh vật &
Động vật
(Bài 18,
19, 20, 21)

Bài 18: Nguyên sinh vật
Bài 19: Động vật không xương sống
Bài 20: Động vật có xương sống
Bài 21: Quan hệ giữa động vật với

con người

2
6
4
4

3
2
4
4
4


Chủ đề 8. Đa
Bài 22: Đa dạng sinh học
dạng sinh học

2

Chủ đề 9. Nhiệt
và tác động của
nó đối với sinh
vật(Bài 23, 24,
25, 26)

Bài 23: Sự nở vì nhiệt của các chất
rắn, lỏng và khí. Ứng dụng.
Bài 24: Nhiệt độ. Đo nhiệt độ.
Bài 25: Sự chuyển thể của các chất

Bài 26: Nhiệt đối với đời sống sinh
vật

4

Chủ đề 10.
Chuyển động và
các lực trong tự
nhiên. Sự vận
động của sinh
vật (Bài 27, 28,
29,30,31,32)

Bài 27: Chuyển động cơ. Vận tốc
của chuyển động
Bài 28: Lực. Tác dụng của lực
Bài 29: Trọng lực
Bai 30: Lực đàn hồi
Bài 31: Lực ma sát
Bài 32: Máy cơ đơn giản

3

3
3
4

3
1
2

2
4


Phương pháp dạy học ?
(Quy trình tổ chức dạy học 1 bài học VNEN)
Tổ chức cho học sinh thực hiện 5 hoạt động:

1.
Hđ
Khởi
động
Phòng học
Phòng thí 2. Hđ Hình thành kiến
thức mới
nghiệm
Sân trường 3. Hđ Luyện tập
4. Hđ Vận dụng thực tiễn
Ở nhà
Ra xã hội 5. Hđ Tìm tòi, mở rộng
* Sử dụng hợp lý hình thức hoạt động cá
nhân/cặp đôi/nhóm/cả lớp (theo logo)


1. Hoạt động khởi động
Mục đích: Giúp HS ý thức rõ nhiệm vụ học tập, có hứng
thú học bài mới, bộc lộ vốn kiến thức, kĩ năng, sai lầm
bản thân để GV tận dụng xây dựng, giúp sửa sai.
Nội dung: HS hoạt động
- Tiếp cận đối tượng (khái niệm/ quy luật/ cách làm)

- Huy động kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm bản thân/ trao
đổi cặp đôi/thảo luận nhóm để tìm hiểu, có gắng cắt
nghĩa, diễn giải về đối tượng, nhưng chưa thể giải quyết.
- Định hình câu hỏi “…là gì ?” hoặc/và “…. như thế nào ?”
Phương pháp: GV thực hiện các việc
- Lệnh cho học sinh thực hiện hoạt động theo sách HDH.
- Dùng các phương tiện hỗ trợ HS tiếp cận đối tượng.
- Theo dõi phát hiện, trợ giúp cá nhân/nhóm hoạt động
- Tạo điều kiện cho học sinh trình bày/tranh luận
- Làm trọng tài định hình chính xác câu hỏi của bài học.


2. Hoạt động hình thành kiến thức
Mục đích: Giúp HS lĩnh hội kiến thức, kĩ năng mới, kết
nối với hệ thông kiến thức, kĩ năng đã có.
Nội dung: HS hoạt động chiếm lĩnh đối tượng
- Sử dụng các phương tiện, tư liệu, các gợi ý định
hướng, huy động kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm đã có,
hoạt động cá nhân/cặp đổi/nhóm/cả lớp để tìm hiểu, cắt
nghĩa, đo đạc, xác định mối quan hệ, xác định quy trình
thực hiện, tính toán, ghi phiếu học tập, diễn giải/trình
bày/bảo vệ/chỉnh sửa kết quả.
- Hoàn chỉnh câu trả lời ở phần Khởi động (Phát biểu
khái niệm/ quy luật/ cách làm)
Phương pháp: GV thực hiện các việc
- Lệnh cho học sinh thực hiện hoạt động theo sách
HDH.
- Cung cấp phương tiện, tư liệu để HS giải quyết vấn đề.
- Theo dõi phát hiện, trợ giúp cá nhân/nhóm hoạt động
- Tạo điều kiện cho học sinh trình bày/tranh luận/bảo vệ

- Làm trọng tài chính xác hóa câu trả lời của bài học


3. Hoạt động luyện tập (thực hành)
Mục đích: Giúp HS củng cố, vận dụng những kiến thức,
kĩ năng vừa học được tập giải quyết những nhiệm vụ cụ
thể. GV nắm tình hình, bổ khuyết sai, sót.
Nội dung: HS hoạt động cá nhân/cặp đôi/nhóm/cả lớp
để trả lời câu hỏi/làm bài tập đơn giản (vận dụng thấp)
- Nhận diện đối tượng - Mô tả lại đối tượng
- Nêu lại quy trình làm - Tính toán theo công thức
- Vẽ lại đồ thị
- Giải thích hiện tượng đơn giản
- Thực hành đo đạc
- Làm lại thí nghiệm kiểm tra
- Ghi phiếu học tập
- Làm bài trắc nghiệm
Phương pháp: GV thực hiện các việc
- Lệnh cho học sinh thực hiện hoạt động theo sách HDH.
- Theo dõi phát hiện, trợ giúp cá nhân/nhóm hoạt động
- Tạo điều kiện cho học sinh trình bày/tranh luận/bảo vệ
- Bổ sung, chỉnh sửa sai sót kiến thức, kĩ năng


4. Hoạt động vận dụng thực tiễn
Mục đích: Hình thành năng lực thực tiễn khi HS vận dụng
tri thức đã học giải quyết các tình huống/vấn đề mới trong
học tập, cuộc sống.
Nội dung: HS hoạt động cá nhân/nhóm giải bài tập phối
hợp, giải quyết vấn đề thực tế đời sống (vận dụng cao)

- Giải thích hiện tượng thực tế - Giải bài tập phức tạp
- Làm thí nghiệm nội dung mới - Đề xuất cách làm mới
- Tự giải quyết một vấn đề thực tế ở nhà, địa phương
* Trình bày bài giải * Làm báo cáo kết quả tìm hiểu, …
Phương pháp: GV làm các việc sau:
- Giao bài tâp/nhiệm vụ cho cá nhân/nhóm HS (bài tập tại
lớp/ bài thực hành ở phòng thí nghiệm/ bài tập thực tế đề tài hẹp tự tìm hiểu, giải quyết ở nhà, ở địa phương)
- Định hướng cách thực hiện, lực lượng hỗ trợ (bạn bè, bố
mẹ, người thân, các lực lượng khác,...)
- Yêu cầu nạp sản phẩm. Tạo điều kiện trình bày/báo cáo.


5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng
Mục đích: Khuyến khích HS tiếp tục tự tìm hiểu
và mở rộng kiến thức, không hài lòng với tri thức
đã có, luôn tự tìm tòi nâng cao hiểu biết.
Nội dung: HS tự tìm tòi, mở rộng tri thức đã có
- Truy cập Internet, đọc sách tham khảo, quan sát
trong tự nhiên, tự làm thí nghiệm, …
- Tập hợp các dữ liệu, viết thành đề tài
- Báo cáo đề tài trước nhóm/lớp/khối
Phương pháp: GV làm các việc sau
- Giao nhiệm vụ cho cá nhân/nhóm HS
- Gợi ý/ đinh hướng cách làm, cung cấp tài liệu
- Yêu cầu nạp sản phẩm
- Tạo điều kiện trình bày/ báo cáo.


Cấu trúc sách hướng dẫn học ?
Chủ đề 1 …

Bài 1 …
Mục tiêu: …..

A. Hoạt động khởi động
B. Hoạt động hình thành kiến thức
C. Hoạt động luyện tập
D. Hoạt động vận dụng
E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng
Bài 2 …
Mục tiêu: …..

A.Hoạt động khởi động
B.……

Chủ đề 2 …


Cách sử dụng sách hướng dẫn học ?
Sách dùng chung cho HS, GV, CMHS
+ Học sinh: - Tự xem mục tiêu
- Chủ động thực hiện các hoạt động học tập cá nhân/
cặp đôi/nhóm/cả lớp theo sự chỉ dẫn bằng lôgô ở
đầu mỗi nội dung theo chỉ đạo của giáo viên.
+ Giáo viên: - Nắm vững mục tiêu
- Tổ chức, chỉ đạo học sinh hoạt động học tập cá
nhân/cặp đôi/nhóm/cả lớp theo sự chỉ dẫn bằng lôgô
ở đầu mỗi nội dung.
- Dùng các phương tiện dạy học hỗ trợ, giúp đỡ học
sinh hoạt động.
+ Cha mẹ học sinh, người khác: - Cùng học sinh,

giúp đỡ học sinh vận dụng, tìm tòi, mở rộng


Sử dụng các phương tiện dạy học ?
Câu hỏi tái hiện/định hướng
Tranh ảnh, mô hình, biểu đồ
Mẫu vật. Dụng cụ đo. Dụng cụ thí nghiệm
Thí nghiệm thật.
Phiếu học tập
Bản đồ tư duy
Bài tập định tính/định lượng
Bảng đen
Máy tính + máy chiếu + màn hình
Internet và các website dạy học
Video clip, phim dạy học
Thí nghiệm ảo
Thí nghiệm mô phỏng


Kiểm tra đánh giá học sinh ?
Mục đích đánh giá
Nguyên tắc đánh giá
Nội dung đánh giá
Hình thức đánh giá và phương tiện
- Đánh giá thường xuyên
- Kiểm tra định kỳ
Tổng hợp, sử dụng kết quả đánh giá
Hồ sơ đánh giá học sinh

Mục đích, nguyên tắc, nội dung đánh giá ?
Mục đích đánh giá
- HS tự rút kinh nghiệm, điều chỉnh cách học
- GV tự rút kinh nghiệm điều chỉnh cách dạy
- QL rút kinh nghiệm chỉ đạo dạy học
- PH quan tâm, hỗ trợ, đôn đốc
- Làm căn cứ xếp loại, khen thưởng

Nguyên tắc đánh giá
- Hướng tới phát triển năng lực, phẩm chất HS
- Chú trọng đánh giá thường xuyên
- Không so sánh với HS khác, phát huy cá nhân
Tăng động viên khuyến khích, hứng thú học

Nội dung đánh giá
- Kết quả học tập theo chuẩn kiến thức, kỹ năng bộ môn
- Sự hình thành, phát triển một sô phẩm chất học sinh


Hình thức, phương tiện đánh giá ?
Đánh giá thường xuyên
- Trong quá trình học tập, rèn luyện của HS
- GV đánh giá sự hoàn thành các nhiệm vụ học
tập, sự phát triển các năng lực, phẩm chất của HS
- Đánh giá bằng nhận xét, không chấm điểm
- Bằng lời nói, ghi vào bài làm, sản phẩm của HS
*Ghi vào “Sổ tay lên lớp”
- Khuyến khich HS tự đánh giá, đánh giá bạn

Kiểm tra định kỳ

- Vào cuối kì 1, cuối năm học, 90ph, thang điểm 10
-Theo chuẩn kiến thức, kỹ năng, chú trọng mức độ
vận dụng giải quyết các vấn đề thực tiễn.-


Tổng hơp, sử dụng kết quả đánh giá
GV bộ môn: - Ghi học bạ điểm kiểm tra định kỳ
- Nhận xét sự tiến bộ, hạn chế, mức độ hoàn
thành kiến thức, kĩ năng so với chuẩn
- Xếp loại “Hoàn thành” hoặc “Có nội dung
chưa hoàn thành”
GV chủ nhiệm: - Nhận xét, xếp loại từng nhóm
năng lực “Đạt” hoặc “Còn hạn chế”
- Nhận xét, xếp loại từng nhóm phẩm chất “Đạt”
hoặc “Cần rèn luyện thêm”
- Đề nghị Hiệu trưởng khen thưởng từng mặt
hoặc toàn diện
-Ghi học bạ nhận xét năng lực, phẩm chất và
danh hiệu khen thưởng
H.trưởng: Quyết định khen thưởng, lên lớp, …


Hồ sơ đánh giá học sinh
- Học bạ
- Bài kiểm tra định kỳ cuối năm học
- Bản nhận xét thành tích nổi bật, những điều
cần lưu ý (trích từ “Sổ tay lên lớp”)
- Các sản phẩm học tập khác: Bài dự thi hoặc
Dự án khoa học đoạt giải cao
- Phiếu/sổ liên lạc có ý kiến cha mẹ HS

- Giấy chứng nhận, giấy khen, huy chương,…


Đánh giá bài dạy học của GV ?
(Công văn 5555 Bộ GD-ĐT)

Mục đích đánh giá:
Phân tích, rút kinh nghiệm để lần sau tốt hơn

Nội dung đánh giá
1.Kế hoạch và tài liệu, thiết bị dạy học
2.Tổ chức hoạt động học cho học sinh
3.Hoạt động của học sinh

Tiêu chí đánh giá
Cách thức tổ chức đánh giá
- Chọn chủ đề, thảo luận, lập lịch, phân dạy
- Tổ chức dạy, nhóm, cụm dự giờ, quay video
- Nhóm, cụm họp phân tích, đánh giá trực tiếp
hoặc trao đổi qua truonghocketnoi


Việc phân tích bài học có thể được căn cứ vào các tiêu chí cụ thể như sau:
Nội dung
Tiêu chí
Mức độ phù hợp của chuỗi hoạt động học với mục tiêu, nội dung và
1. Kế
hoạch và phương pháp dạy học được sử dụng.
tài liệu,
Mức độ rõ ràng của mục tiêu, nội dung, kĩ thuật tổ chức và sản phẩm cần

thiết bị dạy đạt được của mỗi nhiệm vụ học tập.
học
Mức độ phù hợp của thiết bị dạy học và học liệu được sử dụng để tổ chức
các hoạt động học của học sinh.
Mức độ hợp lí của phương án kiểm tra, đánh giá trong quá trình tổ chức
hoạt động học của học sinh.
Mức độ sinh động, hấp dẫn học sinh của phương pháp và hình thức
2. Tổ chức
hoạt động chuyển giao nhiệm vụ học tập.
học cho
Khả năng theo dõi, quan sát, phát hiện kịp thời những khó khăn của học
học sinh sinh.
Mức độ phù hợp, hiệu quả của các biện pháp hỗ trợ và khuyến khích học
sinh hợp tác, giúp đỡ nhau khi thực hiện nhiệm vụ học tập.
Mức độ hiệu quả hoạt động của giáo viên trong việc tổng hợp, phân tích,
đánh giá kết quả hoạt động và quá trình thảo luận của học sinh.
Khả năng tiếp nhận và sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của tất cả học
3. Hoạt
động của sinh trong lớp.
học sinh
Mức độ tích cực, chủ động, sáng tạo, hợp tác của học sinh trong việc thực
hiện các nhiệm vụ học tập.
Mức độ tham gia tích cực của học sinh trong trình bày, trao đổi, thảo
luận về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.
Mức độ đúng đắn, chính xác, phù hợp của các kết quả thực hiện nhiệm vụ
học tập của học sinh.


Các loại hồ sơ dạy học ?
- Kế hoạch dạy học bộ môn (lập đầu năm về

phân phối chương trình, dự kiến thiết bị, kiểm tra
đánh giá, …)
- Kế hoạch dạy học các bài học (Bản thiết
kế tiến trình dạy học, công tác chuẩn bị phương
tiện cho các bài học)
- Sổ tay lên lớp (Ghi đánh giá thường xuyên)
- Bản ghi kết quả kiểm tra định kì (+ Sổ tay
lên lớp = Sổ điểm cá nhân cũ)
- Sổ đánh giá học sinh (=Sổ gọi tên ghi điểm)
- Học bạ học sinh (Ghi kết quả kiểm tra định kì
các môn, nhận xét, xếp loại)