ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
NGUYỄN THỊ KIM LIÊN
QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC PHÙ NINH
TỈNH PHÚ THỌ
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THÁI NGUYÊN - 2016
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
NGUYỄN THỊ KIM LIÊN
QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN PHÙ NINH
TỈNH PHÚ THỌ
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60.14.01.14
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS. PHAN HỮ U THAM
THÁI NGUYÊN - 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết
quả nghiên cứu là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình
nào khác.
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2016
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Kim Liên
i
LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, em xin bày tỏ lòng biết ơn và sự kính trọng tới
Lãnh đạo trường Đại học sư phạm - Đại học Thái Nguyên, các Thầy giáo Cô
giáo đã tham gia giảng dạy và cung cấp những kiến thức cơ bản, sâu sắc, tạo
điều kiện giúp đỡ em trong quá trình học tập và nghiên cứu tại nhà trường.
Đặc biệt, với tấm lòng thành kính, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất
đến TS. Phan Hữu Tham người đã trực tiếp hướng dẫn khoa học và tận tình
giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn Lãnh đạo UBND, Phòng GD&ĐT, Cán
bộ quản lý và giáo viên các trường tiểu học huyê ̣n Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ cùng
bạn bè, người thân đã tạo điều kiện cả về thời gian, vật chất, tinh thần cho tác
giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, mặc dù bản
thân em đã luôn cố gắng nhưng chắc chắn không tránh khỏi những khiếm khuyết.
Kính mong được sự góp ý, chỉ dẫn của các Thầy, Cô và các bạn đồng nghiệp.
Em xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2016
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Kim Liên
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii
MỤC LỤC ..........................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................. iv
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu................................................................. 3
4. Giả thuyết khoa học của đề tài ........................................................................ 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 4
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH
GIÁ KẾT QỦA HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO THÔNG TƯ
30/2014 Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC .................................................................... 6
1.1. Tổ ng quan tình hình nghiên cứu vấn đề ....................................................... 6
1.1.1. Trên thế giới .............................................................................................. 6
1.1.2. Trong nước ................................................................................................ 8
1.2. Các khái niê ̣m công cụ................................................................................ 10
1.2.1. Đánh giá và đánh giá trong giáo dục ....................................................... 10
1.2.2. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh Tiểu học theo
Thông tư 30/2014 .............................................................................................. 11
1.2.3. Biện pháp quản lý hoạt động kiể m tra, đánh giá KQHT của HS ............ 12
1.2.4. Quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh
theo Thông tư 30/2014....................................................................................... 12
iii
1.3. Một số vấn đề cơ bản về hoạt động đánh giá kết quả học tập của học
Tiểu học theo Thông tư 30 của Bộ Giáo dục và Đào tạo .................................. 13
1.3.1. Mu ̣c đích, ý nghiã của đánh giá kế t quả ho ̣c tâ ̣p của ho ̣c sinh tiể u
ho ̣c theo thông tư 30 .......................................................................................... 13
1.3.2. Những yêu cầu cơ bản đối với hoạt động đánh giá kế t quả ho ̣c tâ ̣p
của ho ̣c sinh tiể u ho ̣c theo thông tư 30 .............................................................. 14
1.3.3. Nguyên tắ c đánh giá kế t quả ho ̣c tâ ̣p của học sinh tiể u ho ̣c theo
thông tư 30 ......................................................................................................... 14
1.3.4. Nô ̣i dung và hình thức đánh giá kế t quả ho ̣c tâ ̣p của ho ̣c sinh tiể u
ho ̣c theo thông tư 30/2014 ................................................................................. 15
1.4. Một số vấn đề về quản lí hoạt động đánh giá kết quả học tập của học
sinh Tiểu học theo Thông tư 30 ......................................................................... 19
1.4 .1. Mục đích của quản lí hoạt động đánh giá kết quả học tập của học
sinh Tiểu học theo Thông tư 30 ......................................................................... 19
1.4.2. Nội dung quản lí hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh
Tiểu học theo Thông tư 30................................................................................. 20
1.4.3. Biêṇ pháp quản lí ..................................................................................... 21
1.4.4. Vai trò các chủ thể quản lí ....................................................................... 23
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng và hiệu quả của quản lí hoạt
động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo Thông tư 30. ........................ 25
1.5.1. Các yếu tố chủ quan................................................................................. 25
1.5.2. Các yếu tố khách quan ............................................................................. 26
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .................................................................................. 26
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014 Ở
CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN PHÙ NINH, TỈ NH PHÚ THỌ........... 28
2.1. Khái quát chung về khảo sát thực trạng ..................................................... 28
2.1.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 28
iv
2.1.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 28
2.1.3. Phương pháp khảo sát và thời gian khảo sát. .......................................... 28
2.1.4. Đối tượng khảo sát................................................................................... 29
2.1.5. Xử lý kết quả điều tra, khảo sát ............................................................... 29
2.2. Khái quát về tình hình giáo dục Tiểu học huyện Phù Ninh ....................... 29
2.3. Thực trạng về hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo
Thông tư 30 ở các trường Tiểu học huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ trong
năm học 2014 - 2015 ......................................................................................... 30
2.3.1. Thực trạng chất lượng giáo dục của huyện Phù Ninh năm học
2014 - 2015 ........................................................................................................ 30
2.3.2. Thực trạng nhận thức của CBQL và đô ̣i ngũ giáo viên, CMHS về
viêc̣ thực hiêṇ thông tư 30 ta ̣i các trường Tiể u ho ̣c huyê ̣n Phù Ninh, tỉnh
Phú Tho ..............................................................................................................
31
̣
2.3.3. Thực trạng về đánh giá thường xuyên kết quả học tập HS theo
thông tư 30 ở các trường Tiểu học huyện Phù Ninh ......................................... 35
2.3.4. Thực trạng về đánh giá định kì kết quả học tập HS theo thông tư
30 ở các trường Tiểu học huyện Phù Ninh ........................................................ 36
2.4. Thực trạng về quản lý hoa ̣t đô ̣ng đánh giá kết quả học tập của học
sinh theo thông tư 30 ở các trường tiểu học huyê ̣n Phù Ninh, tin̉ h Phú
Tho ̣ hiêṇ nay ...................................................................................................... 37
2.4.1. Thực trạng về lâ ̣p kế hoa ̣ch quản lý hoa ̣t đô ̣ng đánh giá kết quả
học tập của học sinh theo thông tư 30 ............................................................... 37
2.4.2. Thực trạng về tổ chức triển khai hoạt động đánh giá kết quả học
tập của HS theo Thông tư 30 ở các trường Tiểu học huyện Phù Ninh ............. 39
2.4.3. Thực trạng về công tác chỉ đạo của hiệu trưởng đối với hoạt động
đánh giá kết quả học tập của HS ....................................................................... 47
2.4.4. Thực trạng về công tác kiểm tra, đánh giá của hiệu trưởng đối với
hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS theo Thông tư 30 .......................... 49
v
2.5. Đánh giá chung về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của
học sinh theo Thông tư 30 ở các trường Tiểu học huyện Phù Ninh. ................ 50
2.5.1. Ưu điểm ................................................................................................... 50
2.5.2. Nhược điểm ............................................................................................. 50
2.5.3. Nguyên nhân ............................................................................................ 51
2.6. Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện Thông tư 30/2014/TTBGDĐT để đánh giá học sinh tiểu học.............................................................. 53
2.6.1. Những thuận lợi ....................................................................................... 53
2.6.2. Những khó khăn ...................................................................................... 53
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................. 55
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT
QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC
HUYỆN PHÙ NINH, TỈ NH PHÚ THỌ THEO THÔNG TƯ 30/2014 ...... 56
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp .............................................................. 56
3.1.1. Nguyên tắc hiệu quả ................................................................................ 56
3.1.2. Nguyên tắc đồng bộ ................................................................................. 57
3.1.3. Nguyên tắc phù hợp với thực tiễn giáo dục tiểu học ............................... 57
3.1.4. Nguyên tắc bảo đảm tính khả thi ............................................................. 57
3.2. Các biện pháp quản lý cụ thể ...................................................................... 57
3.2.1. Chủ động xây dựng kế hoạch và kiểm tra kế hoạch hoạt động
đánh giá kết quả học tập của HS tiểu học theo thông tư 30 .............................. 57
3.2.2. Đẩy mạnh công tác bồi dưỡng nhận thức và kỹ năng cho CBQL,
GV về đánh giá kết quả học tập của học sinh theo thông tư 30 ........................ 60
3.2.3.Tăng cường chỉ đạo nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên
môn có nội dung về đánh giá kết quả học tập của HS theo thông tư 30 ........... 62
3.2.4. Quản lí tố t đánh giá thường xuyên và đánh giá định kì ......................... 64
3.2.5. Tăng cường chỉ đạo việc tổng hợp đánh giá kết quả học tập, khen
thưởng và cách ghi học bạ theo Thông tư 30 .................................................... 67
vi
3.2.6. Tăng cường phối hợp với cha mẹ HS, các tổ chức xã hội trong
thực hiện đánh giá kết quả học tập của HS theo Thông tư 30. .......................... 69
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 71
3.4. Khảo nghiệm kết quả các biện pháp đề xuất .............................................. 72
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 72
3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 72
3.4.3. Phương pháp khảo nghiệm ...................................................................... 72
3.4.4. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 72
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................. 75
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 76
1. Kết luận .......................................................................................................... 76
2. Khuyến nghị................................................................................................... 78
2.1. Đối với các trường tiểu học của huyện Phù Ninh ...................................... 78
2.2. Đối với hiêụ trưởng các trường tiểu học của huyện Phù Ninh ................... 78
2.3. Đối với giáo viên các trường tiểu học của huyện Phù Ninh ...................... 78
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 79
PHỤ LỤC
vii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BGD&ĐT
:
Bộ giáo dục và đào tạo
CBQL
:
Cán bộ quản lý
CMHS
:
Cha mẹ học sinh
CNH - HĐH
:
Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa
GV
:
Giáo viên
HS
:
Học sinh
KQHT
:
Kết quả học tập
XHCN
:
Xã hội chủ nghĩa
iv
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Chất lượng giáo dục .......................................................................... 30
Bảng 2.2: Nhận thức của CBQL, GV về ưu điể m của Thông tư 30 trong
viêc̣ đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường tiểu học .......... 34
Bảng 2.3. Cách ghi nhận xét, đánh giá của GV ................................................. 36
Bảng 2.4. Chấm chữa bài kiểm tra định kì của GV........................................... 37
Bảng 2.5: Thực trạng về kế hoa ̣ch quản lí hoa ̣t đô ̣ng đánh giá kế t quả ho ̣c
tâ ̣p của ho ̣c sinh theo thông tư 30 của hiê ̣u trưởng ........................... 38
Bảng 2.6: Tổ chức hoạt động đánh giá thường xuyên kết quả học tập theo
Thông tư 30 ....................................................................................... 39
Bảng 2.7: Thực trạng tổ chức việc ra đề kiểm tra định kỳ, cuối kỳ ở các
trường tiểu học................................................................................... 40
Bảng 2.8: Thực trạng tổ chức các kỳ kiểm tra đánh giá định kì kết quả
học tập của HS theo Thông tư 30 ở trường tiểu học ......................... 41
Bảng 2.9: Thực trạng tổ chức việc chấm bài kiểm tra định kì của GV ở
các trường tiểu học ............................................................................ 44
Bảng 2.10. Công tác chỉ đạo của hiệu trưởng đối với hoạt động đánh giá
kết quả học tập của HS theo Thông tư 30 ......................................... 48
Bảng 2.11. Công tác kiểm tra, đánh giá của hiệu trưởng đối với hoạt
động đánh giá kết quả học tập của HS theo Thông tư 30 ................. 49
Bảng 2.12: Đánh giá của lãnh đạo, chuyên viên sở, phòng GD&ĐT
CBQL về nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt động
đánh giá kết học tập của HS theo Thông tư 30 ................................. 52
Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS
tiểu học huyện Phù Ninh tỉnh Phú Thọ ............................................. 73
v
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII Đảng cộng sản Việt Nam đã chỉ
rõ: "Cùng với khoa học và công nghệ, GD&ĐT(Giáo dục và Đào tạo) là quốc
sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài"
[2]. Đến Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng cộng sản Việt Nam
tiếp tục khẳng định: "GD&ĐT có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn
nhân lực, bồi dưỡng nhân tài... Đổi mới căn bản và toàn diện GD&ĐT theo nhu
cầu phát triển của xã hội, nâng cao chất lượng theo yêu cầu chuẩn hoá,..." [3]
Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII của Đảng cộng sản Việt Nam đã chỉ
rõ "Định hướng phát triển GD-ĐT trong thời kỳ CNH-HĐH và nhiệm vụ đến
năm 2000" và xác định vấn đề có ý nghĩa then chốt là tăng cường, phát triển
mạnh mẽ sự nghiệp GD-ĐT. Đặc biệt Nghị quyết đã đưa ra bốn nhóm giải
pháp: Tăng cường nguồn lực cho GD-ĐT; Xây dựng đội ngũ GV(giáo viên),
tạo động lực cho người dạy, người học; Tiếp tục đổi mới nội dung, phương
pháp và cơ sở vật chất trường học; Đổi mới công tác QLGD (Quản lí giáo dục).
Trong đó việc quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT(kết quả học tập) của
HS (học sinh), sinh viên được xem là khâu đột phá để đảm bảo chất lượng giáo
dục. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá và nâng cao chất lượng giáo dục được
coi là việc làm quan trọng nhất hiện hay để đánh giá chất lượng quản lý giáo
dục và chất lượng dạy học của các trường Tiểu học.
Trường tiểu học là đơn vị cơ sở của hệ thống giáo dục quốc dân nước
Cộng hoà XHCN Việt Nam, trực tiếp đảm nhiệm việc giáo dục từ lớp 1 đến lớp
5 cho tất cả trẻ em từ 6 đến 14 tuổi. Những thay đổi quan trọng về nội dung và
PPDH nhằm đạt tới mục tiêu của chương trình đây là vấn đề then chốt của giáo
dục tiểu học. Vì vậy, việc quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS
tiểu học chiếm vị trí quan trọng trong việc hoàn thành mục tiêu dạy học, mục
tiêu giáo dục.
1
- Đổi mới kiểm tra, đánh giá sẽ là động lực thúc đẩy các quá trình khác
như đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới cách thức tổ chức hoạt động dạy
học, đổi mới quản lý. Bên cạnh đó việc kiểm tra, đánh giá HS phải được tiến
hành một cách thường xuyên. Ngoài việc kiểm tra khối lượng kiến thức HS thu
nhận được, GV cần phải tập trung đánh giá khả năng tư duy, kỹ năng phân tích,
tổng hợp, vận dụng thực tiễn của HS.
- Đối với bậc tiểu học, Thông tư số: 30/2014/TT-BGDĐT, ngày 18 tháng
8 năm 2014; Ban hành Quy định đánh giá học sinh tiểu học. Thông tư ra đời có
ý nghiã rất to lớn:
+ Giúp GV điều chỉnh, đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức hoạt
động dạy học, hoạt động trải nghiệm ngay trong quá trình và kết thúc mỗi giai
đoạn dạy học, giáo dục; kịp thời phát hiện những cố gắng, tiến bộ của học sinh
để động viên, khích lệ và phát hiện những khó khăn chưa thể tự vượt qua của
HS để hướng dẫn, giúp đỡ; đưa ra nhận định đúng những ưu điểm nổi bật và
những hạn chế của mỗi HS để có giải pháp kịp thời nhằm nâng cao chất lượng,
hiệu quả hoạt động học tập, rèn luyện của HS; góp phần thực hiện mục tiêu
giáo dục tiểu học.
- Năm học 2014-2015 vừa qua tất cả các trường Tiểu học thực hiện đánh
giá HSTiểu học theo Thông tư số: 30/2014/TT-BGDĐT, ngày 18 tháng 8 năm
2014; Ban hành Quy định đánh giá học sinh Tiểu học. Nhưng trong quá trình
thực hiện còn rất nhiều khó khăn, bất cập. Tuy nhiên sau một năm học thực
hiện, điều mà chúng ta thấy được nhất là việc phải tăng cường nhận xét, đánh
giá nên ý thức trách nhiệm của GV với HS được thường xuyên, tự giác hơn và
sâu sát hơn. Từ đó kịp thời phát hiện những cố gắng, tiến bộ của HS để động
viên, khích lệ phát hiện những cố gắng tiến bộ của HS để động viên, khích lệ
và phát hiện những khó khăn chưa thể vượt qua của HS để hướng dẫn, giúp đỡ.
ngoại khóa. Nhà trường cũng không nặng nề về việc rèn HS tham gia các kỳ thi
mà thay vào đó, đã tổ chức nhiều sân chơi trí tuệ như giải Toán, tiếng Anh Về
2
phía HS các em vui vẻ và năng động hơn, không còn áp lực nhiều về bài vở,
được tham gia nhiều hoạt động với mục đích học hỏi, giao lưu nên các em rất
thoải mái khi tham gia.
- Xuất phát từ tình hình thực tế trên, tác giả lựa chọn sáng kiến kinh
nghiệm: “Quản lí hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo
Thông tư 30/2014 ở các trường Tiểu học huyện Phù Ninh tỉnh Phú Thọ ” với
hy vọng đề xuất được một số biện pháp cơ bản nhằm thực hiện tốt việc Đánh
giá HS tiểu học của trường Tiểu học huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất một số biện pháp quản lý công tác đánh giá kết quả học tập của
học sinh theo Thông tư 30 nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của các trường
Tiểu học huyện Phù Ninh tỉnh Phú Thọ.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý công tác đánh giá kết quả học tập của học sinh ở cáctrường
Tiểu học huyện Phù Ninh tỉnh Phú Thọ theo Thông tư 30 của Bộ Giáo dục
và Đào tạo.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý công tác đánh giá kết quả học tập của học sinh theo
Thông tư 30 ở các trường tiểu học huyện Phù Ninh tỉnh Phú Thọ.
4. Giả thuyết khoa học của đề tài
Công tác đánh giá kết quả học tập của học sinh theo Thông tư 30 ở các
trường Tiểu học huyện Phù Ninh tỉnh Phú Thọ sẽ chính xác, khách quan đáp
ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục nếu đề xuấ t và áp dụng tố t các biện
pháp quản lý công tác đánh giá học sinh ở các trường Tiểu học.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của đánh giá kết quả học tập của học sinh
ở trường Tiểu học theo Thông tư 30 của Bộ giáo dục và Đào tạo.
3
5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng đánh giá và quản lý công tác kiểm tra
đánh giá kết quả học tập của học sinh theo Thông tư 30 ở các trường Tiểu học
huyện Phù Ninh tỉnh Phú Thọ.
5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng đánh
giá kết quả học tập của học sinh theo Thông tư 30 ở các trường Tiểu học huyện
Phù Ninh tỉnh Phú Thọ.
6. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung nghiên cứu: Nghiên cứu hoạt động đánh giá kết quả ho ̣c
tâ ̣p của ho ̣c sinh tiể u ho ̣c theo thông tư 30/2014/TT- BGD ĐT ngày 28 tháng 8
năm 2014.
- Về đối tượng khảo sát: 20 trường Tiểu học huyê ̣n Phù Ninh tỉnh
Phú Tho ̣.
- Về thời gian thực hiện công tác đánh giá kết quả học tập của học sinh
Tiểu học: năm học 2014 - 2015
7. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Dùng các phương pháp phân tích và
tổng hợp lý thuyết, phương pháp hệ thống hóa và khái quát hóa nội dung trong
nghiên cứu các tài liệu lý thuyết như: Tổng hợp các công trình nghiên cứu, các
nghị quyết, văn bản pháp luật thể hiện quan điểm, đường lối giáo dục của Ðảng
và Nhà nước, các phạm trù, các khái niệm vv… liên quan, phân tích hiệu quả
và tác dụng của thông tư 30 về việc nâng cao chất lượng giáo duc tiểu học
thông qua đánh giá kết quả học tập của học sinh.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Phương pháp nghiên cứu sản phẩm
hoạt động; Phương pháp điều tra bằng phiếu thăm dò; Phương pháp tọa đàm,
trao đổi kinh nghiệm quản lý dạy học, phương pháp lấy ý kiến chuyên gia,
phương pháp quan sát….
- Phương pháp nghiên cứu khác: Dùng phương pháp thống kê toán học
để xử lý số liệu từ các kết quả điều tra được.
4
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, kiến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục,
luận văn gồm có 3 chương, cụ thể như sau:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập
của học sinh theo thông tư 30/2014 ở trường tiểu học.
Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập
của học sinh theo thông tư 30/2014 ở các trường tiểu học huyện Phù Ninh,
tỉnh Phú Thọ.
Chương 3. Một số biện pháp quản lý hoạt động đánh giá KQHT của học
sinh ở các trường tiểu học huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ theo thông tư
30/2014.
5
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QỦA
HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
1.1. Tổ ng quan tin
̀ h hin
̀ h nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Trên thế giới
Như chúng ta đã biế t, hoạt động quản lý là một hoạt động có từ rất lâu
đời nhưng lý thuyết về khoa học quản lý lại mới xuất hiện trong xã hội hiện đại.
Cho đến cuối thế kỷ 19, các nghiên cứu và lý thuyết về khoa học quản lý còn
rất mờ nhạt, chưa có một công trình tổng hợp nào về nguyên tắc và kỹ thuật
quản lý một cách đầy đủ. Ở giai đoạn này, có nhiều nhà nghiên cứu đã khái
quát được các chức năng của một quá trình quản lý. Khoa học quản lý từ đó
dần bắt đầu đan xen với các ngành khoa học khác như: kinh tế học, tâm lý học,
điều khiển học...
Đă ̣c biêṭ đối với khoa học giáo dục, những lý thuyết nền tảng về khoa
học quản lý đã giúp cho các nhà giáo dục học xây dựng nên lý thuyết khoa học
về quản lý giáo dục, đồng thời tạo tiền đề thuận lợi cho việc nghiên cứu hoạt
động quản lý dạy học trong nhà trường. Trong các công trình nghiên cứu đó,
các tác giả cũng đều khẳng định quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của
HS là một nội dung cơ bản của công tác quản lý nhà trường. Có nhiều quan
điểm khác nhau về quản lý hoạt đánh giá kết quả học tập của HS như:
+ Quản lý hoạt động đánh giá HS theo mục tiêu giáo dục, theo tiêu chí
hay hướng vào mục đích yêu cầu của chương trình giảng dạy là phổ biến và
giữ vai trò chủ đạo. Việc quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá HS từng bước
được cụ thể hóa theo các cấp: chung, bộ phận, cụ thể. Ngay từ thế kỷ 19,
nhiều nhà giáo dục học cũng đã đưa ra các hình thức kiểm tra trong dạy học,
như O.W.Caldwell và S.A.Courtis đã có kế hoạch áp dụng hình thức kiểm tra
theo tinh thần đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy như các bài trắc
6
nghiệm (test) hiện nay từ năm 1845; hay Truman Lee lại quan tâm đến các
bộ thang đo (scale book) mà một HT người Anh vào năm 1864 để đánh giá
thành tích và chất lượng dạy học trong các môn chính tả, số học, tập đọc và
ngữ pháp. Nhà giáo dục học Hoa Kỳ, Ralph Tyler, vào những năm 20 - 30
của thế kỷ trước đã chú ý nhấn mạnh hơn tầm quan trọng, cách tiến hành
việc đánh giá giáo dục và đưa ra định nghĩa về giáo dục: "Quá trình đánh giá
chủ yếu là quá trình xác định mức độ thực hiện được của các mục tiêu trong
các chương trình giáo dục." Việc đánh giá HS cũng là quá trình xác định
mức độ thay đổi hành vi của HS vì mục tiêu giáo dục là nhằm tạo ra các thay
đổi trong hành vi của HS. Do vậy, theo các tác giả thì trong công tác quản lý
hoạt động kiểm tra, đánh giá HS cần lưu ý:
+ Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá HS là để điều chỉnh và cần tiến
hành theo quy trình. Tác giả Robert F.Mager người Pháp đã nhận định việc
quản lý kiểm tra, đánh giá là việc nhìn nhận tình hình HS và GV để có kế
hoạch cho công việc tiếp theo và giúp cho HS tiến bộ. Tác giả M.I.Kondakov
trong bài "Cơ sở khoa học của quản lý giáo dục" đã cho rằng quản lý hoạt động
kiểm tra, đánh giá trong giáo dục không phải là quá trình hời hợt mà là sự quá
trình được nghiên cứu, sự phân tích công tác sâu sắc. Chính nhờ vậy, người
lãnh đạo đi sâu vào bản chất của quá trình sư phạm, hiểu rõ mọi kế hoạch, cách
tổ chức, thực hiện kế hoạch đó đã đạt được hiệu quả như thế nào, những bất
cập, thiếu sót nào cần điều chỉnh... [23]. Cũng từ những yêu cầu của công tác
quản lý trường học nói chung và việc thực hiện quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá HS nói riêng, mà M.I.Kondakov đã nêu ra phong cách và phương
pháp công tác của người lãnh đạo nhà trường, đồng thời nêu lên những phẩm
chất và năng lực cần thiết để tiến hành quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá HS
một cách hiệu quả.
+ Jacques Delors (sinh 20 tháng 7 năm 1925) ở Paris, là chủ tich Hội
đồng Châu Âu (1985-1995). Từ 1996 Chủ tịch ủy ban quốc tế về giáo dục
7
thế kỷ đã cho rằng quản lý trong giáo dục không chỉ để quản lý hoạt động
giảng dạy của GV, mà còn để "duy trì các cuộc đối thoại của GV về phát
triển tri thức, phương pháp và các nguồn thông tin. "Từ đó ông nhấn mạnh
cần quản lý thật tốt quá trình kiểm tra, đánh giá HS một cách cụ thể, có hệ
thống và thường xuyên những gì mà HS đã học được và quan tâm đến kết
quả học tập, rèn luyện của HS cũng như vai trò của GV trong việc giúp HS
đạt được những kết quả đó.
+ Năm 1977, E. Beeby cho rằng việc quản lý hoạt động kiểm tra, đánh
giá giáo dục là quá trình thu thập và lý giải có hệ thống có chứng cứ, như một
phần của quá trình dẫn tới sự nhận xét về giá trị theo quan điểm hành động.
Hiện nay, các nhà khoa học giáo dục và quản lý giáo dục đã và đang đưa ra
những công trình nghiên cứu có nhấn mạnh vai trò hoạt động quản lý hoạt động
kiểm tra, đánh giá HS. Đồng thời các nước cũng đều quan tâm đến việc đào tạo
và bồi dưỡng CBQL giáo dục và triệt để áp dụng các biện pháp giáo dục và xã
hội để đảm bảo sự khách quan, công bằng cùng hiệu quả của việc quản lý hoạt
động kiểm tra, đánh giá HS trong nhà trường.
1.1.2. Trong nước
Quản lý hoạt động đánh giá HS trong nhà trường được xem như là một
trong những nội dung quan trọng của hoạt động quản lý giáo dục. Trong đó,
một số đề tài đã đề cập tới quá trình quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá học
sinh trong nhà trường. Cụ thể là: Những đề tài nghiên cứu và phát triển những
lý thuyết về quản lý đã và đang được nhiều nhà nghiên cứu trong lĩnh vực giáo
dục ỏ nước ta.
+ Trong đề tài khoa học cấp nhà nước: "Cơ sở lý luận của việc đánh giá
trong quá trình dạy học ở trường phổ thông" của Lê Đức Phúc (12/2005), đã
khái quát những lý luận chung nhất, nhấn mạnh một số quan điểm, nội dung về
vấn đề tổ chức kiểm tra để đánh giá chất lượng học tập của HS.
8
+ Trong tài liệu: "HT quản lý hoạt động dạy học và giáo dục trên lớp"
luận văn Thạc sĩ của Nguyễn Thị Bích Yến, (Học viện quản lý giáo dục - 2009)
có đề cập việc thực hiện một quy trình quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá dạy
học và giáo dục của HT dựa trên cơ sở các chức năng quản lý. Trong đó, HS có
vị trí là trung tâm của quá trình đó.
+ Nhiều tác giả khác cũng đưa ra các nhận định về thực trạng quản lý
việc kiểm tra, đánh giá trong giáo dục hiện nay và các nguyên tắc cơ bản của
kiểm tra, đánh giá là phải đảm bảo tính chính xác, tính hiệu quả, tính kịp thời,
tính thường xuyên, tính thuyết phục, tính khách quan. Đồng thời các tác giả
cũng bàn luận về các biện pháp quản lý của CBQL, các ưu điểm, nhược điểm
của các hình thức kiểm tra cùng các nhận định và giải pháp... như: "Đánh giá
và đo lường kết quả học tập" của Trần Thị Tuyết Oanh [24] , “Đánh giá và
kiểm định chất lượng giáo dục” của Nguyễn Thị Tính [28]
+ Vấn đề quản lý công tác kiểm tra, đánh giá HS còn có cơ sở pháp lý là
những điều lệ, qui chế, quy định của Bộ GD và ĐT:
- Thông tư số: 42/2012/QĐ-BGD&ĐT ngày 23/11/2012 Thông tư Ban
hành về tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường Tiểu học.
- Thông tư số 30/2014/TT-BGD&ĐT ngày 28/8/2014 Ban hành qui định
đánh giá học sinh tiểu học. Trong đó có quy định về mục đích nguyên tắc, nội
dung và cách thức đánh giá, sử dụng kết quả đánh giá.
- Đảng và Nhà nước thể hiện rõ trong đường lối, quan điểm về GD&ĐT
là thực hiện chức năng quản lý nhà nước theo sự phân công của chính phủ để
làm tốt các nhiệm vụ xây dựng chiến lược, quy hoạch và kế hoạch phát triển
giáo dục; xây dựng cơ chế chính sách và cơ chế quản lý nội dung, chất lượng
đào tạo. Công tác quản lý kiểm tra, đánh giá HS để đảm bảo chất lượng giáo
dục là vấn đề rất được xem trọng. Trong Luật Giáo dục (số 38/2005 QH 11
ngày 14/6/2005) tại mục 4 về nội dung quản lý nhà nước về giáo dục và cơ
quan quản lý nhà nước về giáo dục, điều 99, khoản 4 qui định rằng: Nội dung
9
quản lý nhà nước về giáo dục gồm có..."tổ chức, quản lý việc bảo đảm chất
lượng giáo dục và kiểm định chất lượng giáo dục".
Nhìn chung, các nhà nghiên cứu giáo dục đã có nhiều công trình nghiên
cứu về quản lý giáo dục, nhưng đối với việc quản lý hoạt động kiểm tra, đánh
giá HS tại trường tiểu học thì mới chỉ dừng lại ở các nghiên cứu ban đầu rời
rạc, bàn bạc về các khía cạnh của vấn đề mà chưa có một công trình nào
chuyên sâu về vấn đề này.
1.2. Các khái niêm
̣ công cụ
1.2.1. Đánh giá và đánh giá trong giáo dục
* Đánh giá:
- Đánh giá là gì?
Đánh giá là biểu thị một thái độ, đòi hỏi một sự phù hợp, theo một chuẩn
mực nhất định. Nhờ đó mà người đánh giá (thầy giáo, cô giáo, nhà sư phạm)
cho một thôngtin tổng hợp, đôi khi là một con số, đối với người được đánh giá
(học sinh).
Như vâ ̣y đánh giá là mô ̣t mắ t xích tro ̣ng yế u trong quá trình da ̣y ho ̣c. Nó
đươ ̣c tiế n hành có hê ̣ thố ng không dừng la ̣i ở sự giải thích thông tin về triǹ h đô ̣
kiế n thức, ki ̃ năng, thái đô ̣ của HS mà còn làm cơ sở để khắ c phu ̣c, sửa chữa sai
lầ m và làm cơ sở cho những hành đô ̣ng giao du ̣c tiế p theo.
- Đánh giá trong giáo dục: là quá trình hình thành những nhận định phán
đoán về kết quả của công việc dựa vào sự phân tích những thông tin thu được
đối chiếu với mục tiêu, tiêu chuẩn đã đặt ra nhằm đề xuất những quyết định
thích hợp để cải thiện thựctrạng, điều chỉnh nâng cao chất lượng giáo dục và
hiệu quả công việc.
- Các nguyên tắc đánh giá:
+ Đảm bảo tính khách quan: Đánh giá tri thức, kĩ năng, thái độ của HS
phải đảm bảo tính khách quan, chính xá và công bằng…Đánh giá như vậy
không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của người đánh giá, mà phụ thuộc vào
10
sản phẩm (bài làm) của người được đánh giá như nó vốn cụ thể hóa. Đây là
nguyên tắc hàng đầu, quan trọng bậc nhất của việc đánh giá.
+ Đảm bảo tính phân hóa: Để đạt được tính phân hóa cao nhất trong
đánh giá tri thức kĩ năng, thái độ của HS, GV cần quan sát có hệ thống việc học
tập của HS, và do đó tạo điều kiện và khả năng cho điểm công bằng, chính xác
nhất khi đánh giá tri thức, kĩ năng, thái độ của các em.
+ Đảm bảo tính rõ ràng.
* Kế t quả ho ̣c tâ ̣p
Kế t quả ho ̣c tâ ̣p thể hiêṇ chấ t lươ ̣ng của quá trình da ̣y ho ̣c, kế t quả ho ̣c
tâ ̣p chỉ xuấ t hiêṇ khi có những biế n đổ i tích cực trong nhâ ̣n thức hành vi của
người ho ̣c.
* Đánh giá kế t quả ho ̣c tâ ̣p
Đánh giá kế t quả ho ̣c tâ ̣p là thuâ ̣t ngữ chỉ quá triǹ h hình thành những
nhâ ̣n đinh,
̣ rút ra những kế t luâ ̣n hoă ̣c phán đoán về trình đô ̣, phẩ m chấ t của
người ho ̣c, hoă ̣c đưa ra những quyế t đinh
̣ về viê ̣c da ̣y ho ̣c dựa trên cơ sở những
thông tin đã thu thâ ̣p đươ ̣c mô ̣t cách hê ̣ thố ng trong quá trình kiể m tra kết quả
học tập của người học.
1.2.2. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh Tiểu học theo Thông
tư 30/2014
1.2.2.1. Kiểm tra kết quả học tập của học sinh theo Thông tư 30/2014.
* Kiểm tra để đánh giá thường xuyên:
Trong quá trình dạy học, GV kiểm tra HS dưới nhiều hình thức: Kiểm
tra miệng là HS dùng lời nói để trả lời các câu hỏi của thầy cô; Kiểm tra qua
các bài tập mà HS làm trên giấy; kiểm tra qua việc HS làm việc theo nhóm..
* Kiểm tra để đánh giá định kì:
HS được làm bài kiểm mức và hình thức câu hỏi trong đề kiểm tra (trắc
nghiệm khách quan, tự luận, hình thức khác) do Hiệu trưởng quyết định, đảm
bảo chuẩn kiến tra định kì cuối học kì I, cuối năm học các môn Tiếng Việt,
11
Toán, Khoa học, Lịch sử và Địa lí, Ngoại ngữ, Tin học, Tiếng dân tộc bằng bài
kiểm tả định kì. Căn cứ thực tế yêu cầu giáo dục của địa phương, hiệu trưởng
chỉ đạo, tổ chức kiểm tra định kì vào cuối học kì I, cuối năm học. Tỉ lệ số câu,
số điểm theo các thức kĩ năng, phù hợp với đối tượng HS.
1.2.2.2. Đánh giá kết quả học tập của học sinh theo Thông tư 30/2014.
- Đánh giá thường xuyên: GV nhận xét về mức độ hoàn thành kiến thức
kỹ năng các môn học. Nhận xét bằng lời khi kiểm tra miệng, nhận xét vào vở
của học sinh qua các bài tập. Nhận xét vào sổ theo dõi chất lượng giáo dục.
Đánh giá thường xuyên được diễn ra trong từng tiết học, môn học, hàng ngày,
hàng tuần….
- Đánh giá định kì: Thông qua bài kiểm tra định kì cuối kì 1 và cuối năm
học, GV nhận xét về mức độ hoàn thành kiến thức từng môn học và đánh giá
bằng điểm số.
1.2.3. Biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của học sinh
+ Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá học sinh: là một quá trình
quản lý việc kiểm tra, đánh giá học sinh nhằm thực hiện các chức năng quản lý
vào công tác kiểm tra, đánh giá học sinh của CBQL giáo dục.
+ Biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá học sinh: là các cách
thức của đội ngũ quản lý giáo dục từ Phòng giáo dục đến các nhà trường sử
dụng trong quá trình quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá học sinh và giải
quyết các vấn đề nảy sinh trong quá trình này.
1.2.4. Quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh
theo Thông tư 30/2014
Quản lý hoa ̣t đô ̣ng Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS theo
Thông tư 30/2014 là nhà quản lý sử du ̣ng các biêṇ pháp quản lý tác đô ̣ng tới
giáo viên, ho ̣c sinh nhằ m đánh giá chính xác, hiêụ quả kế t quả học tâ ̣p của HS
theo Theo các nô ̣i dung đươ ̣c quy đinh
̣ tại Thông tư 30.
12
- Các nhà trường tổ chức ra đề và kiểm tra. Hiệu trưởng quản lý trực tiếp
kết quả đó của từng trưòng tiểu học. Sau mỗi lần kiểm tra HT chỉ đạo GV ghi
điểm vào sổ theo dõi chất lượng của từng HS, đối với các bài kiểm tra định kỳ
phải lưu giữ toàn bộ bài kiểm tra của HS vào tủ lưu giữ hồ sơ của trường nhằm
đảm bảo tính khách quan và trung thực.
- Việc quản lý chặt chẽ tránh tình trạng nâng điểm hoặc hạ điểm trong
bài kiểm tra định kì sẽ tránh được hiện tượng tiêu cực trong việc đảm bảo chất
lượng đúng thực chất của các em HS.
1.3. Một số vấn đề cơ bản về hoạt động đánh giá kết quả học tập của học
Tiểu học theo Thông tư 30 của Bộ Giáo dục và Đào tạo
Ngày 28/08/2014, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành thông tư
30/2014/TT-BGDĐT (Thông tư 30) về quy định đánh giá HS tiểu học. Theo
đó, cách đánh giá mới nhằm đánh giá toàn diện: chuẩn kiến thức, kỹ năng; năng
lực; phẩm chất cần thiết nhất của HS. Việc đánh giá gồm hai phần: Đánh giá
thường xuyên và Đánh giá định kỳ.
+ Đánh giá thường xuyên không dùng điểm số mà thay vào đó là lời
nhận xét, khuyến khích trong quá trình học tập của HS. Ngoài ra HS còn được
đánh giá về năng lực và phẩm chất, giúp cho HS phát triển toàn diện.
+ Đánh giá định kì gồm 2 phần: GV nhận xét từng nội dung kiến thức
trong bài kiểm tra và cho điểm vào bài kiểm tra đó.
1.3.1. Mục đích, ý nghiã của đánh giá kế t quả học tập của học sinh tiể u học
theo thông tư 30
- Giúp GV điều chỉnh, đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức hoạt
động dạy học, hoạt động trải nghiệm ngay trong quá trình và kết thúc mỗi giai
đoạn dạy học, giáo dục; kịp thời phát hiện những cố gắng, tiến bộ của HS để
động viên, khích lệ và phát hiện những khó khăn chưa thể tự vượt qua của HS
để hướng dẫn, giúp đỡ; đưa ra nhận định đúng những ưu điểm nổi bật và những
hạn chế của mỗi HS để có giải pháp kịp thời nhằm nâng cao chất lượng, hiệu
13
quả hoạt động học tập, rèn luyện của HS; góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục
Tiểu học.
- Giúp HS có khả năng tự nhận xét, rút kinh nghiệm và tham gia nhận
xét; tự học, tự điều chỉnh và rèn luyện để tiến bộ.chỉnh cách học; giao tiếp, hợp
tác; có hứng thú học tập
- Giúp cha mẹ HS hoặc người giám hộ (sau đây gọi chung là cha mẹ
HS) tham gia nhận xét, đánh giá quá trình và kết quả học tập, rèn luyện, quá
trình hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất của con em mình; tích cực
hợp tác với nhà trường trong các hoạt động giáo dục HS.
- Giúp cán bộ quản lí giáo dục các cấp kịp thời chỉ đạo các hoạt động
giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học, phương pháp đánh giá nhằm đạt hiệu
quả giáo dục [7].
1.3.2. Những yêu cầu cơ bản đối với hoạt động đánh giá kế t quả học tập của
học sinh tiểu học theo thông tư 30
Đánh giá HS tiểu học theo Thông tư 30 là những hoạt động quan sát,
theo dõi, trao đổi, kiểm tra, nhận xét quá trình học tập, rèn luyện của HS; tư
vấn, hướng dẫn, động viên HS; nhận xét định tính hoặc định lượng về kết quả
học tập, rèn luyện, sự hình thành và phát triển một số năng lực, phẩm chất của
HS tiểu học.
1.3.3. Nguyên tắ c đánh giá kế t quả học tập của HS tiể u học theo thông tư 30
1. Đánh giá vì sự tiến bộ của HS; coi trọng việc động viên, khuyến khích
tính tích cực và vượt khó trong học tập, rèn luyện của HS; giúp HS phát huy tất
cả khả năng; đảm bảo kịp thời, công bằng, khách quan.
2. Đánh giá toàn diện HS thông qua đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến
thức, kĩ năng và một số biểu hiện năng lực, phẩm chất của HS theo mục tiêu
giáo dục tiểu học.
3. Kết hợp đánh giá của GV, HS, cha mẹ HS, trong đó đánh giá của GV
là quan trọng nhất.
14