Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 5 6 tuổi, nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện

Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: "MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN KỸ NĂNG SỐNG CHO TRẺ
5 - 6 TUỔI, NHẰM GIÚP TRẺ PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN"

1


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: "MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN KỸ NĂNG SỐNG CHO TRẺ
5 - 6 TUỔI, NHẰM GIÚP TRẺ PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN"
1. Phần mở đầu:
1.1. Lý do chọn đề tài:
Giáo dục mầm non được coi là "giai đoạn quan trọng đặt nền móng hình
thành nhân cách ban đầu của con người, chuẩn bị tốt mọi tiềm năng để có thể
học tập tốt ở trường phổ thông và bước vào cuộc sống". Trong đó, ngoài kiến
thức thì việc rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi là vô cùng quan trọng,
Hiện nay các nhà giáo dục trên thế giới đã cùng tìm cách giáo dục để tạo
cho trẻ năng lực tâm lý xã hội, nhằm ứng phó với những yêu cầu và thách thức
của cuộc sống hàng ngày. Đó là kỹ năng sống. Xã hội hiện nay đã và đang làm
thay đổi cuộc sống của con người, nhiều vấn đề phức tạp liên tục nảy sinh. Bên
cạnh những tác động tích cực, còn có những tác động tiêu cực, gây nguy hại
cho con người, đặc biệt là trẻ em. Nếu trẻ em không có những kiến thức cần
thiết để biết lựa chọn những giá trị sống tích cực, không có những năng lực để
ứng phó, để vượt qua những thách thức mà hành động theo cảm tính thì rất dễ

gặp trở ngại, rủi ro trong cuộc sống và sẽ bị lệch lạc sau này. Do đó, việc hình
thành kỹ năng sống cho trẻ ở lứa tuổi 5- 6 tuổi là một giai đoạn rất cần thiết..
Giáo dục kỹ năng sống phải được đo bằng sự vân dụng những kỹ năng đó
vào trong cuộc sống hằng ngày như: tự tin trong giao tiếp, kỹ năng giải quyết
các vấn đề, kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng hợp tác chia sẻ. Giáo dục kỹ năng sống
nhằm giúp trẻ phát triển hài hoà, toàn diện về nhân cách, cung cấp cho trẻ
những kiến thức cần thiết về kỹ năng sống để các em sống sao cho lành mạnh
và có ý nghĩa. Giúp các em biết được những điều nên làm và không nên làm,
biến những kiến thức về kỹ năng sống được cung cấp thành hành động cụ thể
trong quá trình hoạt động thực tiễn vớí bản thân, với người khác, với xã hội,

2


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
ứng phó với nhiều tình huống, học cách giao tiếp, ứng xử với mọi người, giải
quyết mâu thuẫn trong mối quan hệ và thể hiện bản thân một cách tích cực.
Rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi là rèn cho trẻ có được những hành vi
lành mạnh, giúp trẻ có kinh nghiệm trong cuộc sống và hình thành ở trẻ các giá
trị văn hoá con người trong thời đại hiện nay, tạo cho trẻ nền tảng vững chắc khi
chuyển qua một lối sống mới, môi trường và quan hệ mới, đó là vào trường phổ
thông.
Vậy nên, nhiệm vụ của giáo viên mầm non là phải rèn kỹ năng sống cho
trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi để tạo mọi tiềm năng tốt nhất giúp trẻ học tập tốt ở
trường phổ thông và bước vào cuộc sống tự tin hơn, thực hiện đúng các chuẩn
mực văn hoá xã hội đạt hiệu quả cao hơn. Chính vì lẽ đó mà tôi chọn đề tài:
"Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi, nhằm giúp trẻ phát
triển toàn diện".
1.2. Phạm vi áp dụng đề tài:
Trong sáu năm đầu tiên của cuộc đời (Từ 0 đến 6 tuổi) trẻ em nào cũng

cần hình thành được một số kỹ năng, kỷ xảo, tri thức kinh nghiệm vững chắc và
đầy đủ, cùng với một số thói quen đạo đức theo chuẩn mực của xã hội, đủ cho
trẻ có thể cư xử trong cuộc sống hằng ngày, giao tiếp với mọi người và để người
khác hiểu mình. Đặc biệt trẻ 5- 6 tuổi rất hiếu động, hay bắt chước, làm theo, trẻ
chưa hiểu rõ được hành động của mình đúng hay sai và như thế nào. Vì thế nên
tôi luôn đặt ra câu hỏi cần cung cấp cho trẻ những gì và rèn cho trẻ những kỹ
năng sống như thế nào để đạt được hiệu quả? Ở đề tài này, tôi đưa ra một số biện
pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi, nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện, đồng
thời còn tư vấn cho phụ huynh một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ như
thế nào là tốt nhất.
Bản thân tôi là một giáo viên với nhiều năm kinh nghiệm dạy trẻ mẫu
giáo 5 - 6 tuổi, nắm được những đặc điểm tâm sinh lý của trẻ cũng như tâm lý
của phụ huynh, tôi thấy việc rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi trong thời đại
ngày nay là một điều hết sức quan trọng. Chính vì thế mà tôi quyết định chọn
đề tài: "Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi, giúp trẻ phát triển
3


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
toàn diện". Với đề tài này nhằm hướng đến mục tiêu phát triển, nuôi dưỡng
những giá trị sống, làm nền tảng và hình thành những kỹ năng sống tích cực
trong trẻ, giúp trẻ cân bằng cuộc sống trên 4 lĩnh vực nền tảng: thể trạng, tâm
hồn, trí tuệ và tinh thần và với mong muốn của bản thân là chia sẻ những kinh
nghiệm của mình với các bạn đồng nghiệp. Đây là đề tài được áp dụng thực
hiện ở lớp, trường tôi đang giảng dạy.
2. Phần nội dung:
2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu:
Thực hiện nghị quyết của Bộ giáo dục và đào tạo về việc phát động phong
trào thi đua: "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực". Hướng
dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học, thực hiện có hiệu quả việc tổ chức các hoạt

động giáo dục trẻ theo quan điểm giáo dục toàn diện của năm học 2014- 2015.
Giáo dục toàn diện trong đó giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là một vấn đề không thể
thiếu được, hình thành ở trẻ các phẩm chất mạnh dạn, tự tin trong mọi hoạt động,
thân thiện với mọi người xung quanh, lễ phép trong giao tiếp ứng xử. Giáo dục kỹ
năng sống phải bắt đầu từ nhỏ đến lớn, từ những hành vi cá nhân đơn giản nhất,
theo đó hình thành tính cách và nhân cách. Trong đó nhà trường, lớp học là nơi diễn
ra cuộc sống thực của trẻ, do vậy giáo dục kỹ năng sống là sản phẩm bắt buột.
Với việc đưa nội dung rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi, nhằm giúp trẻ
phát triển toàn diện trong quá trình rèn thực hiện, bản thân tôi gặp những thuận
lợi và khó khăn sau:
* Thuận lợi:
Được sự quan tâm, hỗ trợ và chỉ đạo sâu sát của BGH nhà trường, cũng
như sự đồng tình giúp đỡ của chị em đồng nghiệp.
Trường được công nhận đạt chuẩn Quốc gia, môi trường luôn được an
toàn.
Cơ sở vật chất của trường khá khang trang, trường có khuôn viên rộng rãi,
có sân chơi và các loại đồ chơi ngoài trời đầy đủ cho trẻ, vườn trường có bồn
hoa cây cảnh đảm bảo môi trường xanh - sạch - đẹp.
4


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
Lớp học thoáng mát, đủ diện tích cho trẻ hoạt động, có công trình vệ sinh
khép kín.
Trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho trẻ 5 - 6 tuổi đầy đủ.
Đa số trẻ ngoan, lễ phép, biết vâng lời, đi học chuyên cần, thích tham gia
vào các hoạt động.
Bản thân là một giáo viên có kinh nghiệm nhiều năm giảng dạy, có năng
lực chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, tâm huyết với nghề, nhiệt tình, năng động
trong mọi công việc. Thực hiện tốt chương trình chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo

dục trẻ của Bộ giáo dục và đào tạo.
Được sự ủng hộ nhiệt tình của Hội cha mẹ học sinh và tập thể hội đồng sư
phạm nhà trường.
Tuy nhiên cùng với thuận lợi, bản thân tôi còn gặp một số khó khăn sau.
* Khó khăn:
- Trường tôi đang công tác thuộc vùng nông thôn nên cơ sở vật chất mặc
dù có sự đầu tư của nhà nước, chính quyền địa phương và phụ huynh nhưng so
với nhu cầu thì vẫn còn nhiều thiếu thốn.
- Về phía giáo viên, trong thực tế hiện nay, việc nhận thức tầm quan trọng,
cần thiết của việc rèn kỹ năng sống cho trẻ ở một số giáo viên còn hạn chế. Qua
khảo sát thực tế cho thấy một số giáo viên còn lúng túng cả về nội dung lẫn biện
pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ. Nhận thức của một số giáo viên còn mơ hồ, chưa
đầy đủ nên không thể tìm ra được biện pháp, hình thức tổ chức hữu hiệu để rèn
kỹ năng sống cho trẻ; giáo viên chưa hiểu nhiều về nội dung phải dạy trẻ theo
từng khối lớp những kỹ năng sống cơ bản nào, nên đến 5- 6 tuổi trẻ còn thiếu
hụt rất nhiều về kỹ năng sống.
- Về phía phụ huynh, khái niệm rèn kỹ năng sống cho trẻ có lẽ còn xa lạ
và mới mẻ. Họ chưa hiểu mục đích và tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng sống
cho trẻ. Một số phụ huynh quá nuông chiều cưng nựng con cái, thường làm thay
cho trẻ từ việc nhỏ đến việc lớn nên khiến cho trẻ không có khả năng tự phục
vụ. Các bậc phụ huynh thường thờ ơ và bỏ qua những hành động sai của trẻ nên
5


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
vô tình hình thành thói quen ở trẻ, khiến cho giáo viên rất khó khăn trong việc
rèn kỹ năng sống cho trẻ.
- Khả năng nhận thức của trẻ trong lớp không đồng đều, mỗi trẻ có một
tính cách, một tâm lý khác nhau, đòi hỏi giáo viên phải áp dụng mỗi trẻ một
hướng giáo dục khác nhau tuỳ theo tâm lý của từng đứa trẻ.

Một số trẻ còn vụng về, lại có cá tính bướng bỉnh, chưa có thói quen nề
nếp tốt; rụt rè, thiếu mạnh dạn khi bày tỏ ý kiến; khi phát biểu nói không rỏ
ràng, trả lời cộc lốc, không trọn câu; khi làm sai hoặc có lỗi với người khác ít
nói lời xin lỗi, ai cho gì ít cảm ơn, ít thể hiện các kỹ năng của mình; vì thiếu
kinh nghiệm nên khi làm việc gì trẻ có ý nghĩ sợ làm sai, sợ mình không làm
được, vì thế trẻ không muốn làm cũng như tự tin thể hiện kỹ năng của mình đã
có được.
Với sự quyết tâm của bản thân, tôi đã không ngừng tìm kiếm, học hỏi,
sáng tạo để tìm ra một số nội dung, biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi,
giúp trẻ phát triển toàn diện".
* Khảo sát thực trạng:
Vào đầu năm học, tôi đã tiến hành khảo sát trẻ trên lớp để nắm bắt tình
hình và có kế hoạch rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi, cụ thể kết quả khảo sát
như sau:

Đạt

Không đạt

Nội dung khảo sát
Số trẻ Tỉ lệ %
1. Kỹ năng giao tiếp
2. Kỹ năng thích nghi
3. Kỹ năng khám phá thế giới xung quanh
4. Kỹ năng tự chăm sóc bản thân
5. Kỹ năng tạo niềm vui
6. Kỹ năng tự bảo vệ

15
18

20
15
15
15

39,5
47,4
52,6
39,5
39,5
39,5

Số trẻ

Tỉ lệ %

23
20
26
24
23
23

60,5
52,6
68,4
63,1
60,5
60,5
6

Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
7. Kỹ năng làm việc đội nhóm
8. Kỹ năng giải quyết các vấn đề

20
14

52,6
36,8

18
24

47,4
63,1

* Từ kết quả khảo sát trên tôi rút ra nhiều nguyên nhân sau:
- Do giáo viên chưa nghiên cứu kỹ các tài liệu hướng dẫn rèn kỹ năng
sống cho trẻ.
- Vận dụng các phương pháp giảng dạy và cách lồng ghép các nội dung
giáo dục kỹ năng sống cho trẻ chưa phù hợp.
- Do khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều.
- Giữa giáo viên và gia đình chưa có sự thống nhất quan điểm và phương
pháp giáo dục phù hợp.
Từ những nguyên nhân trên, bản thân tôi đã lựa chọn, đưa ra các giải pháp
để thực hiện và đã đem lại kết quả tốt.
2.2. Các giải pháp 1:
Giải pháp 1: Xây dựng môi trường gần gũi, thân thiện với trẻ

Đối với bậc học mầm non thì "trường là nhà, cô là mẹ". Vì vậy, tạo môi
trường mẫu mực xung quanh trẻ là rất cần thiết: phải có môi trường sư phạm,
môi trường xanh- sạch- đẹp- thân thiện (có sân vườn, khu thiên nhiên, vườn rau
của bé, đồ chơi đẹp..). Giáo viên luôn gương mẫu về mọi mặt, nhất là trước mặt
trẻ như: ăn mặc, cử chỉ, lời nói, tác phong phải nhẹ nhàng đúng mực để trẻ noi
theo.
Ví dụ: Khi giáo viên nói chuyện với nhau dùng từ "tau, mi" trẻ nghe và sẽ
bắt chước theo. Ngược lại, giáo viên xưng hô đúng mực "bạn, cậu", đó là những
lời nói đúng để cho trẻ học theo.
Ngoài ra, lớp học là nơi mà trẻ được tiếp xúc hàng ngày để có tác động
tích cực kỹ năng sống vào trẻ, nên tôi sắp xếp trang trí lớp sao cho phù hợp, đẹp
mắt, hấp dẫn lôi cuốn trẻ, làm những đồ dùng đồ chơi gần gũi, quen thuộc, sắp
xếp gọn gàng trên giá, vừa tầm tay trẻ, đồ chơi phù hợp với chủ đề và mục đích
góc chơi, có khả năng kích thích các giác quan của trẻ. Thông qua việc sắp xếp
tạo môi trường trong lớp góp phần rèn cho trẻ kỹ năng gọn gàng ngăn nắp.
7


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
Hơn nữa, để tạo sự thân thiện với trẻ, cô vừa đóng vai người mẹ chăm sóc
dạy dỗ trẻ vừa đóng vai người bạn để cùng chơi với trẻ. Vào đầu năm học, để tạo
sự gần gũi, vào những buổi đón trẻ, tôi thường đón từng trẻ cùng trò chuyện với
trẻ, gợi ý để cho trẻ tự giới thiệu về mình với các bạn trong lớp, chơi một số trò
chơi tập thể, cho trẻ chơi tự do...Qua đó, nắm bắt tâm lý, đặc điểm tính cách của
từng trẻ xem trẻ mạnh dạn hay nhút nhát, thụ động hay tích cực, thích thể hiện
hay không thích... và tiếp tục qua các tuần học sau, chú ý quan sát những biểu
hiện về thái độ học tập, những cử chỉ, hành vi tại vị trí ngồi hay góc chơi mà trẻ
chọn, để bắt đầu có điều chỉnh phù hợp. Việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ có
thể thực hiện mọi lúc mọi nơi, bất cứ hoạt động nào cũng có thể lồng ghép.
Giải pháp 2 : Làm gương, làm mẫu cho trẻ noi theo

Trẻ mầm non thường học các hành vi thông qua việc bắt chước, nhập tâm
và qua luyện tập sinh hoạt hằng ngày.
Trong lĩnh vực giáo dục kỹ năng sống, người lớn thường làm gương, làm
mẫu cho trẻ noi theo. Làm sao để phẩm chất, nhân cách và phương pháp giáo
dục hoà quyện mà tác động đến trẻ có hiệu quả nhất. Trẻ em rất dễ bắt chước
những cử chỉ, điệu bộ, lời ăn tiếng nói của người lớn. Một cử chỉ thể hiện lòng
yêu thương, tôn trọng trẻ sẽ được trẻ ghi nhận và cảm động khiến cho lời dạy
bảo của giáo viên có hiệu quả. Trái lại một cử chỉ thể hiện sự ghét bỏ, trẻ sẽ bị
trẻ coi thường và căm ghét khiến cho tác động của giáo dục của giáo viên hiệu
quả "bằng 0".
Ví dụ: Khi trẻ làm sai một việc gì đó, tôi cần tìm hiểu nguyên nhân vì sao
trẻ làm sai, phân tích cho trẻ biết trẻ sai ở điểm nào và cần sửa chữa như thế nào,
chứ không nên tức gận và quát mắng. Tôi đến gần trẻ và nói: "Nếu con làm vậy
thì cô giáo rất buồn", và yêu cầu trẻ xin lỗi cô. Như vậy lần sau khi bạn trẻ làm
sai việc gì, hay bị bạn trêu chọc thì trẻ sẽ biết kiềm chế cảm xúc của mình,
không đánh bạn mà nhờ đến sự giúp đỡ của cô. Qua đó trẻ học được kỹ năng
nhận trách nhiệm về hành động của trẻ, biết nhận lỗi mà mình gây ra và biết
kiềm chế những cảm xúc tiêu cực của bản thân.
8


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
Giải pháp 3: Rèn kỹ năng sống qua tích hợp vào các hoạt động học và
các hoạt động vui chơi khác.
Việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ có thể tích hợp trong các mặt giáo
dục, trong những hoạt động hằng ngày của trẻ. Tuỳ vào những chủ đề theo tuần,
tháng, học kỳ mà tôi lựa chọn những kỹ năng sống phù hợp để hình thành cho
trẻ. Cụ thể như sau:
*Kỹ năng giao tiếp và kỹ năng thích nghi là hai kỹ năng mà tôi lựa chọn
để tích hợp vào chủ đề "Trường mầm non".

* Kỹ năng giao tiếp:
Phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ là rất cần thiết, đòi hỏi cô giáo mầm
non phải luôn gần gũi trẻ, hiểu trẻ, tạo mọi cơ hội để trẻ được nói thật thoải mái
ở mọi nơi, vì chỉ khi nào trẻ sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ lưu loát thì trẻ mới có cơ
hội phát triển toàn diện.
Để khắc phục những hạn chế về giao tiếp cũng như giúp trẻ giao tiếp
được tốt, tôi thường xuyên nói chuyện với từng trẻ để kích thích trẻ diễn đạt ý
tưởng và cảm xúc. Muốn vậy, tôi luôn chú ý tới những yếu tố sau:
- Tạo môi trường giao tiếp và giúp cho trẻ có cảm giác thoải mái, có nhu
cầu giao tiếp bằng lời. Trong tất cả mọi hoạt động của trẻ, tôi luôn dùng nhiều
trò chơi, câu đố để kích thích trẻ tham gia, qua đó giúp trẻ giao tiếp được tự
nhiên hơn.
Ví dụ: Trong lớp tôi có chau Trà My rất ít nói, nhút nhát. Vì thế mà tôi
thường cho bé chơi cùng một nhóm gồm những trẻ mạnh dạn hơn. Trong giờ
chơi, tôi cho trẻ chơi trò chơi "Đoán tên bạn". Tôi hỏi trẻ: "Cô đang nghĩ về một
bạn gái cao, to nhất lớp mình, Trà My đoán xem cô đang nghĩ về bạn nào? Tại
sao con biết?" Trẻ sẽ nói ngay tên bạn đó và vì sao trẻ lại đoán được. Hoặc là tôi
cho trẻ tham gia đóng kịch cùng các bạn.
- Ngôn ngữ là cái riêng của mỗi người và nó phát triển rất tự nhiên, do đó
mà khi giao tiếp sẽ có lúc trẻ nói sai, chúng ta không nên la rầy quát mắng, vì
như thế sẽ làm cho trẻ không tự tin, sợ nói.
9


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
Muốn giúp trẻ sửa lỗi khi nói, tôi thường đóng vai để dạy trẻ như: Trò
chơi bán hàng, trò chơi bác sỹ và trò chơi gia đình...Qua đó sẽ giúp trẻ nói theo
mẫu của cô và của bạn.
- Để cho trẻ có cảm giác gần gũi và thân thiện, tôi không dùng từ ngữ
mang tích chất ra lệnh hay sai khiến sẽ làm cho trẻ có cảm giác bị bắt buột, miễn

cưỡng phải làm việc đó; mà tôi chỉ nói với trẻ nhẹ nhàng, vỗ về trẻ.
Ví dụ: Tôi nói: "Cô muốn các con cất đồ chơi lên tủ gọn gàng rồi chúng ta
cùng xuống sân chơi". Không nên dùng câu: "Cất hết đồ chơi đi".
- Để trẻ có cảm xúc mạnh, có nhu cầu về giao tiếp thì việc dùng đến các
con rối như các con thỏ bông, gấu bông là rất cần thiết, vì trẻ ở lứa tuổi này rất
thích được nói chuyện với những con vật gần gũi với trẻ.
Ví dụ: Trong lớp có bạn Duy ít nói, nhưng khi cô đưa con rối ra để hỏi:
"Xin chào bạn Duy, bạn đang làm gì vậy? Nhà bạn có mấy người vậy? Nói cho
Thỏ bông nghe đi!", thì cậu bé Duy sẽ hào hứng trả lời ngay.
Việc tạo ra một không khí thoải mái, đầm ấm và việc đưa các trò chơi, tạo
các tình huống, cũng như dùng các con rối trong việc giao tiếp với trẻ là cách
giúp trẻ giao tiếp tích cực nhất.
Một kỹ năng nhỏ trong giao tiếp mà lớp tôi đang chủ nhiệm trẻ thể hiện
rất hạn chế, đó là kỹ năng "văn hoá chào hỏi". Thế nên, ngay từ đầu trẻ đến lớp
tôi đã chủ ý nhắc nhở trẻ chào mẹ, chào cô, chào bạn. Ví dụ: Nếu trẻ quên hay
hoặc không chủ động chào tạm biệt mẹ để vào lớp, hoặc chào cô, thì tôi sẽ nói:
"Cô chào con, con chào tạm biệt mẹ đi nào!", nhằm gây sự chú ý của trẻ đến
việc chào hỏi lễ phép.
Để giúp trẻ thực hiện tốt kỹ năng này tôi thường làm theo các cách sau:
Cách 1: Trò chuyện và đặt ra những câu hỏi về những người trẻ thường
gặp hằng ngày.(khi đi học về con gặp ai? Con gặp ở đâu? Con có chào Bác
không? Con chào như thế nào? Con nhắc lại cách chào cho cả lớp nghe nào?)
Cách 2: Cho trẻ xem các hình ảnh trên máy, xem tranh ảnh, cho trẻ thấy
tác dụng của việc chào hỏi (Làm quen, thể hiện sự kính trọng, người được chào
vui vẻ và yêu quý trẻ, trẻ được mọi người khen ngợi, được tặng quà...).
10


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
Cách 3: Dạy cho trẻ cách chào.

+ Chào ông bà - cần làm những gì?
+ Chào bố mẹ - chào ra sao?
+ Chào bạn chào như thế nào?
Cách 4: Cho trẻ tập chào nhau ở lớp.
Cho trẻ đóng vai người lớn, người già,... để các trẻ lần lượt vận dụng kỹ
năng trên.
Từ đó tôi có thể uốn nắn những hành động chưa đúng, hoặc tổ chức khen
ngợi những trẻ thực hiện tốt các kỹ năng, khuyến khích để trẻ khác noi theo.
* Kỹ năng thích nghi:
Đây là một kỹ năng khá quan trọng mà tôi muốn hình thành cho trẻ ngay
từ đầu năm học. Để trẻ có thể hoà nhập được, hoặc phản ứng lại với môi trường
bên ngoài. Đó là "kỹ năng thích nghi".
Trong nhóm kỹ năng thích nghi, đầu tiên tôi rèn cho trẻ "Thích nghi với
các loại thức ăn". Trong nhà trường, hình thức bữa ăn chủ yếu là quây quần ăn
chung với các bạn, thức ăn chế biến kết hợp các loại thực phẩm để cung cấp đầy
đủ dinh dưỡng cần thiết cho trẻ, nhưng đôi lúc trẻ không thích và lớp tôi có rất
nhiều trẻ biếng ăn. Nên tôi sử dụng một số biên pháp sau:
- Tập cho trẻ tham dự bữa ăn để trẻ cảm nhận được niềm vui khi ăn.
- Ngược lại, nếu trẻ hay mất tập trung khi ăn thì cho trẻ kê bàn ngồi gần
cô để giữ yên tĩnh và chỉ ngồi với những bạn không biếng ăn.
- Trước bữa ăn, khi đưa thức ăn vào để chia cho trẻ, tôi hay đố các bé: "
Đố các con, hôm nay các cô dinh dưỡng nấu món gì cho các con ăn? Sao mà
thơm thế, cô thấy hấp dẫn quá!", để kích thích sự mong muốn của trẻ được ăn
món thức ăn đó.
- Trong những bữa ăn tôi luôn tạo ra không khí vui tươi, kích thích trẻ ăn,
không nên quát mắng trẻ.
- Tôi còn làm một cái lịch "ăn uống" trong tuần. Bữa ăn nào trẻ ăn hết
suất thì được gắn một bông hoa có khuôn mắt cười, trẻ nào ăn không hết suất thì
nhận một bông hoa có khuôn mặt mếu. Đến cuối tuần, trẻ nào có nhiều khuôn
11

Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
mặt cười và có nhiều lá cờ thì được nhận hoa bé ngoan và nhận được món quà
nhỏ, những trẻ không có nhiều lá cờ và khuôn mặt cười thì động viên trẻ cần cố
gắng tuần sau để bằng bạn.
Ngoài việc trẻ thích nghi với các loại thức ăn ra, tôi còn dạy cho trẻ những
hành vi văn hoá trong ăn uống: biết mời người lớn tuổi trước, mời mọi người
cùng ăn, trong khi ăn không nói chuyện, ăn chậm, nhai kỹ, không nhai nhồm
nhoàm, ngồi ăn phải ngay ngắn, biết cách sử dụng các loại đồ dùng ăn uống, lấy
và cất đúng nơi quy định....việc này tôi thường lồng ghép vào trong các giờ học,
giờ sinh hoạt hằng ngày ở lớp.
Tiếp theo tôi hình thành kỹ năng "thích nghi môi trường". Để giúp trẻ để
thích nghi với môi trường không có hoạt động nào tốt hơn là hoạt động ngoài
trời. Vì vậy tôi không bỏ lỡ cơ hội cho trẻ hoạt động ngoài trời hàng ngày. Được
ra ngoài trời không chỉ là để cho trẻ khám phá môi trường tự nhiên, mà trẻ còn
được hít thở không khí thiên nhiên, được tắm nắng được thực hiện các vận động
chạy, leo trèo, chơi một cách tự nhiên trong sân trường. Trẻ có thể nghịch với
cát, đất, điều đó giúp cho trẻ vừa thoả mãn được tính năng động, vừa nâng cao
sức đề kháng. Trong quá trình trẻ chơi tôi luôn luôn giám sát để can thiệp khi có
dấu hiệu của sự nguy hiểm, đối với sự vấp ngã nhẹ của trẻ tôi quan sát để cho trẻ
tự đứng lên, điều đó sẽ giúp trẻ mạnh dạn và tự tin hơn.
Ngoài ra tôi còn rèn cho trẻ kỹ năng "thích nghi đám đông", cho trẻ làm
quen với đám đông phải dựa trên tính cách của trẻ. Nên ngay từ đầu năm học,
tôi đã cố gắng tìm hiểu với phụ huynh trẻ và qua quan sát trẻ ở lớp để xem trẻ
thuộc loại tính cách nào, nhằm tư vấn với phụ huynh đưa trẻ đến Trung tâm văn
hoá huyện để trẻ được chơi, tiếp xúc khi có các cuộc lễ hội, cho trẻ đi xem văn
nghệ ở thôn, xã tổ chức, cho trẻ đi chợ cùng mẹ...Ngoài ra tôi dạy cho trẻ những
thói quen ứng xử với một phong cách văn minh, lịch sự như:
- Thói quen biết xếp hàng. Đây là thói quen tốt, có văn hoá nơi công cộng.

Ví dụ: Ở lớp tôi rèn cho trẻ biết xếp hàng rửa tay trước khi ăn, đi vệ sinh
và sau khi ngủ dậy cất dọn đồ dùng cá nhân.
12


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
- Thói quen biết bỏ rác vào thùng rác: Thùng rác bố trí hợp lý để trẻ bỏ rác
và tôi thường xuyên quan sát, nhắc nhở trẻ bỏ đúng nơi quy định, qua đó hình
thành cho trẻ thói quen tốt.
- Thói quen biết xin lỗi và cảm ơn: Để trẻ thực hiện tốt thói quen này, tôi
thường làm gương cho trẻ noi theo, ở lớp bất cứ trường hợp nào và với bất cứ ai
(trong đó có trẻ) nếu cần nói lời xin lỗi hay cảm ơn tôi thường thể hiện cho trẻ
thấy. Qua đó, trẻ bắt chước theo và sẽ cảm nhận được một cách tự nhiên các
cách ứng xử này.
* Chủ đề "Bản thân", tôi lựa chọn hình thành kỹ năng tự chăm sóc bản
thân gồm: kỹ năng xúc cơm ăn, tự mặc áo quần, tự chăm lo vệ sinh cá nhân.
Việc học cách tự chăm sóc bản thân mình là một phần quan trọng trong
quá trình phát triển nhân cách cá nhân và nhận thức xã hội của trẻ. Vì vậy tôi
luôn theo sát từng hoạt động của trẻ để khuyến khích, uốn nắn và chỉ dạy cho
trẻ. Khi yêu cầu trẻ làm một việc gì, cho dù trẻ có làm được hay không tôi luôn
động viên sự cố gắng của trẻ, khuyến khích trẻ làm lại, không tạo áp lực cho trẻ
bằng cách phê bình hoặc làm giúp cho trẻ, luôn kiên nhẫn hướng dẫn trẻ thực
hiện. Tôi kết hợp các bài học trước, trong và sau giờ ăn để trẻ hình thành hành
động và thói quen sinh hoạt.
Ví dụ: - Vào giờ đón và trả trẻ, tôi khuyến khich trẻ tự cởi và mặc áo
khoác, dép, mũ... đồ dùng các nhân và cất ngăn ngắn vào tủ riêng của mình.
- Đối với giờ ăn trưa, vào đầu tuần tôi lên lịch, phân công trực nhật theo
tổ, nhóm (xếp bàn, lấy bát thìa, lấy dĩa, lấy khăn...), đến giờ ăn các tổ sẽ tự phân
công nhau xếp, dọn bàn ăn. Đồng thời trước và sau giờ ăn hướng dẫn trẻ tự rửa
tay đúng cách, giải thích cho trẻ ý nghĩa, tác dụng của việc này để trẻ có thói

quen tự giác rửa tay, lau mặt sạch sẽ mà không cần cô giáo và người lớn nhắc
nhở.
Ngoài ra tôi cho trẻ đọc các bài thơ, câu chuyện như: Bài thơ "Đôi bàn tay
đẹp" "Bé nhớ rửa tay"; câu chuyện: "Gấu con bị sâu răng"... Tôi giới thiệu về
nội dung câu chuyện, bài thơ nhiều lần bằng nhiều hình thức khác nhau nhằm
13


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
giúp trẻ hiểu được tác dụng của việc rửa tay, lau mặt, đánh răng... để trẻ thích
thú và tự giác thực hiện.
* Trong chủ đề "Gia đìn" tôi lồng ghép kỹ năng tự bảo vệ.
Khi mà xã hội ngày càng hiện đại thì chất lượng cuộc sống của con người
ngày càng được nâng cao, nhưng cũng kéo theo nhiều mặt trái. Do trẻ không
cẩn thận và chưa được cung cấp những kỹ năng sống nên có nhiều nguy cơ nguy
hiểm thường xảy ra với trẻ xảy ra như: bị bắt cóc, bị lạm dụng...Để trẻ tránh
được những nguy cơ này, tôi mạnh dạn dạy trẻ cách tự bảo vệ chính mình.
Trước đây, qua những bài thơ câu chuyện, bài hát có nội dung giáo dục trẻ
về kỹ năng sống khá nhiều và gần gũi. Thực tế hiện nay trong chương trình dạy
trẻ 5- 6 tuổi không nhiều bài hát, bài thơ, câu chuyện có nội dung đó. Vì vậy
trong năm học này tôi nghiên cứu và lựa chọn những tình huống thường xảy ra
để dạy trẻ có kỹ năng ứng biến khi gặp tình huống khó khăn, giúp trẻ biết thoát
hiểm.
Ví dụ: đầu giờ thứ 2 hoặc các buổi hoạt động và sinh hoạt chiều trò
chuyện với trẻ: "Hôm qua con được chơi không? Con đi với ai? Có vui không?"
Sau đó tôi đưa ra tình huống: "Khi con bị lạc mẹ trong chợ, con sẽ làm gì?",
"Nếu bị ai bắt nạt thì con kêu cứu như thế nào?"
Tôi cho trẻ suy nghĩ, mỗi trẻ đưa ra một cách giải quyết riêng, tôi lắng
nghe ý kiến của trẻ, gợi mở cho trẻ bằng các câu hỏi: "Theo con làm như vậy có
được không? Tại sao?" Sau đó tôi dạy cho trẻ: Khi bị lạc mẹ trong chợ, con phải

bình tĩnh, không khóc và đừng chạy lung tung mà hãy đứng yên tại chỗ chờ. Vì
bố mẹ sẽ quay lại chỗ đó để đón con. Hoặc đến chỗ cô bán hàng gần nhờ gọi
điện thoại. Tuyệt đối không theo người lạ dù người đó hứa sẽ đem về bố mẹ và
cho nhiều quà. Vì có thể kẻ xấu sẽ lợi dụng cơ hội đó để bắt cóc hoặc làm hại
con. Hoặc tôi gợi hỏi: "Nếu người lạ cho quà con nên làm như thế nào?" để trẻ
thảo luận. Trên thực tế trẻ rất thích quà, không biết tại sao không được nhận. Tôi
phân tích, giải thích cho trẻ hiểu, vì người lạ có thể là người xấu tẩm thuốc mê
vào quà để bắt cóc, lấy đồ dùng trong gia đình... những lúc như vậy con nói:
"Cháu cảm ơn, bố mẹ cháu dặn không lấy quà người lạ".
14


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
Trong các giờ hoạt động học "Phân biệt một số đồ dùng trong gia đình",
ngoài việc giáo dục trẻ biết tránh những đồ dùng nguy hiểm như bàn là, phích
nước sôi, bếp đang đun, dao, rựa...Tôi còn dạy cho trẻ biết nguy cơ của việc
cháy nổ là hiểm hoạ đối với tất cả mọi nhà, dạy trẻ biết các nguồn gây ra lửa:
bếp ga, bật lửa, cồn, nến, dầu, xăng...Tôi nghĩ rằng cần dạy cho trẻ 5- 6 tuổi một
số kỹ năng ứng biến nếu chẳng may có điều đó xảy ra. Tôi đưa ra tình huống:
"Nếu con thấy có khói bốc lớn, hoặc cháy đâu đó con phải như thế nào?". Qua
tình huống này ngoài ý kiến của trẻ, tôi hướng dẫn trẻ tỷ mỉ, chậm rãi giúp trẻ
khắc sâu hơn: Nếu các con thấy có khói hoặc cháy ở đâu, trước hết con phải
chạy xa chỗ cháy. Hãy hét to để báo với mọi người. Nếu không có người ở nhà
thì chạy báo cho người hàng xóm. Ngoài ra tôi còn cho trẻ đóng vai giả làm chú
lính cứu hoả, từ đó trẻ sẽ được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết cho mình.
Với nhiều tình huống mà trong cuộc sống thường xảy ra với trẻ, tôi đưa ra
cho trẻ thảo luận, yêu cầu trẻ suy nghĩ, vận dụng vốn hiểu biết của mình đã có
để tìm cách giải quyết vấn đề. Thông qua đó tôi giúp trẻ tìm ra phương án tối ưu
nhất, đó cũng chính là kinh nghiệm mà tôi cần dạy trẻ. Thông qua hoạt động
giúp trẻ có sự tư duy lôgic, biết cách diễn đạt suy nghĩ của mình và giúo trẻ có

thêm kinh nghiệm trong cuộc sống.
Với chủ đề "Thế giới động vật", "Thế giới thực vật", "Các hiện tượng tự
nhiên", tôi hình thành cho trẻ kỹ năng " khám phá thế giới xung quanh".
Trong thực tế, khi tổ chức cho trẻ khám phá thế giới xung quanh, giáo
viên chỉ chú trọng việc cho trẻ tìm hiểu khám phá những kiến thức về thế giới
xung quanh chứ chưa biết rèn kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động này. Vì
vậy kỹ năng sống của trẻ 5- 6 tuổi còn nhiều hạn chế, trẻ chưa thể hiện sự tự tin,
chưa có nề nếp thói quen tốt trong sinh hoạt cũng như trong mọi hành vi.
Chính vì vậy để khơi dậy và khích thích khả năng tự khám phá, tính tòi
mò, sự ham hiểu biết của trẻ, tạo ra nhiều cơ hội để trẻ hoạt động, tôi yêu cầu trẻ
quan sát các loại cây ở trường, các con vật nuôi ở nhà, sưu tầm tranh ảnh về các
loại thực vật, động vật mang đến lớp. Khi tổ chức hoạt động học tôi cho trẻ nói
về những gì mà trẻ quan sát, tìm hiểu được, cho trẻ cùng nhau trao đổi, thảo luận
15


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
về các bức tranh trẻ sưu tầm.Tôi đưa ra một số câu hỏi:"Vì sao mọi người phải
tưới nước cho cây ?"Hoặc "Vì sao các con vật đó không sống được ?"... Sau đó
tôi củng cố và khái quát lại.
Phát triển kỹ năng khám phá không gian: Tôi cùng trẻ sưu tầm tranh, ảnh
trang trí lớp học theo góc, theo chủ đề, luôn tạo không gian mới lạ, hấp dẫn để
lôi cuốn trẻ
Ví dụ: Chủ đề "Các hiện tượng tự nhiên", tôi làm mô hình đồi núi, biển,
hải đảo bằng cát biển, vỏ sò, phao, xốp, mo cau...như vậy đã xuất hiện yếu tố
mới lạ, hấp dẫn. Qua đó giáo dục trẻ biết yêu quý biển, hải đảo, đồi núi của
chúng ta.
Ngoài ra tôi thường tổ chức cho trẻ chơi trò chơi cũ nhưng bổ ích cho trí
tuệ và tâm lý của trẻ, đó là trò chơi "Kính vạn hoa", trò chơi này mỗi khi tiếp
xúc là mỗi lần trẻ được khám phá thêm một điều mới lạ, cho nên trẻ rất hứng thú

với những hình ảnh mà mình được xem qua kính vạn hoa.
Ngoài ra kỹ năng khám phá sự vật, chất liệu tôi thường lồng ghép đan xen
trong các hoạt động.
Ví dụ: Buổi sáng hoạt động "Phân biệt các loại rau", buổi chiều tôi cho trẻ
dùng đất sét có những gam màu cơ bản cho trẻ tạo hình các loại rau, củ, quả, các
con vật gần gũi với trẻ trong cuộc sống hàng ngày. Từ đó dần dần phát triển kỹ
năng quan sát, ghi nhớ về các sự vật, đồ vật và những gì trong cuộc sống xung
quanh trẻ.
Khám phá thiên nhiên ở trẻ 5- 6 tuổi là một hoạt động bổ ích và có nhiều
niềm vui, giúp trẻ hoà mình vào cuộc sống thiên nhiên, qua đó nó tác động tích
cực đến tâm lý, thần kinh và tạo nên môi trường lành mạnh trong nhận thức của
trẻ.
Ví dụ: Cho trẻ quan sát "cây bàng" lần 1 cách lần 2 một tháng, tôi đặt ra
những câu hỏi gợi mở, giúp trẻ phát hiện những điều mới lạ: "Cây bàng hôm nay
có điều gì khác lạ nào?", trẻ phát hiện ra lần trước quan sát lá bàng còn nhiều và
đổi màu nâu, giờ cây hết lá và có chồi non.
16


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
Tôi thường tổ chức cho trẻ thực hành ươm cây, bố trí cho trẻ khám phá
hiện tượng thiên nhiên như: mưa, nắng, sấm, sét...Trong những lần quan sát đó
tôi đặt ra những câu hỏi để dạy cho trẻ biết chăm sóc bảo vệ cây, biêt tránh nắng,
mưa, và tránh khi gặp sấm sét xảy ra.
Ví dụ: "Khi đi chơi với bạn thấy có mưa và có sấm sét thì con phải làm
gì?" gợi ý cho trẻ nêu lên ý của mình, sau đó tôi dạy trẻ phải biết cách tránh, con
phải vào nhà hàng xóm gần để trú nhờ, không trú dưới cây cao sẽ nguy hiểm.
Việc giúp trẻ khám phá thiên nhiên tôi luôn lồng ghép xây dựng cho trẻ
"Ý thức bảo vệ môi trường", bởi vì xây dựng và bảo vệ môi trường là hai yếu tố
rất quan trọng. Trước tiên tôi dạy cho trẻ có nhận thức ban đầu về khái niệm môi

trường, đặt ra cho trẻ một số câu hỏi đơn giản về môi trường xung quanh,
trường, lớp
Ví dụ: "Con thích trường mình không? Vì sao? Trường lớp đã sạch đẹp
chưa? Để trường, lớp mình sạch đẹp mãi thì con phải làm gì?"
Hoặc khi dẫn trẻ đi chơi trong sân trường thấy có nhiều rác, cô hỏi: "Con
thấy sân trường sạch chưa? Vì sao? Giờ con phải làm gì?" Như vậy trẻ biết rác
nhiều là không sạch và cùng nhau nhặt bỏ vào thùng rác.
Tiếp theo, tôi kể cho trẻ nghe những hành động, hành vi liên quan đến bảo
vệ môi trường mà độ tuổi lớp tôi có thể làm được như: không dẫm lên cỏ, không
hái hoa, bẽ cành, không vứt rác bừa bãi... Cho trẻ tham gia hoạt động thực hành
chăm sóc vườn cây, tưới nước cho cây, nhỏ cỏ.. ở vườn hoa của trường. Hoặc
cho trẻ chơi đóng vai cây xanh, hoa, vai bác bảo vệ, nhắc nhở các bạn không nên
có các hành động sai, cùng nhau bảo vệ môi trường.
Khám phá thế giới xung quanh là cơ hội để trẻ được tiếp xúc, quan sát,
tìm hiểu mọi cảnh vật gần gũi xung quanh trẻ như sân trường, vườn nhà.. giúp
trẻ tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp.
Chủ đề "Nghề nghiệp", tôi bắt đầu đi sâu vào phát triển kỹ năng làm việc
đội nhóm.
Làm việc theo nhóm là một trong những phương pháp dạy học phát huy
tính tích cực của người học, dạy học hướng về người học. Giáo dục dựa trên
17


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
phương pháp làm việc theo nhóm là một phương pháp sư phạm hữu hiệu. Trong
lớp học, trẻ được chia thành nhiều nhóm, mỗi nhóm được phân công giải quyết
một công việc cụ thể hướng tới một nội dung công việc chung lớn hơn, kết quả
của từng nhóm sẽ được trình bày để thảo luận chung trước khi giáo viên đi đến
kết luận cuối cùng.
Ví dụ: Tổ chức hoạt động góc

- Trước khi cho trẻ về góc chơi tôi đặt một số câu hỏi:
+ Sáng nay các con đã chọn góc chơi cho mình chưa?
+ Lớp mình đang thực hiện chủ đề gì?
+ Các con cho cô và các bạn biết ý tưởng chơi của nhóm mình nào? (Qua
đó cô đặt những câu hỏi để định hướng quá trình làm việc của nhóm).
+ Quá trình chơi, cô theo dõi, nhắc nhở và hỗ trợ cho các nhóm khi cần
thiết.
+ Kết thúc, cô và trẻ cùng nhận xét kết quả làm việc của nhóm tại góc đó
hoặc các nhóm đến góc chơi sáng tạo để nhận xét kết quả của nhóm chơi đó
Ví dụ 2: Tổ chức vệ sinh, sắp xếp đồ dùng, đồ chơi cuối tuần.
Tôi chia lớp thành 3 tổ và phân công cụ thể: Tổ 1: Vệ sinh sắp xếp đồ
dùng đồ chơi ở góc xây dựng. Tổ 2: Vệ sinh sắp xếp ở góc phân vai. Tổ 3 vệ
sinh sắp xếp ở góc chơi học tập.
Đặt ra một số câu hỏi định hướng thực hiện nhiệm vụ:
+ Để làm được công việc này cần có những dụng cụ gì?
+ Các con sẽ làm như thế nào? (Tôi gợi ý cho trẻ: Theo cô để công việc
được nhanh và hiệu quả thì bạn tổ trưởng và các thành viên hãy thảo luận và
phân công nhiệm vụ cho từng bạn).
Quá trình trẻ thực hiện tôi theo dõi, nhắc nhở và hỗ trợ các nhóm khi cần
thiết.
+ Kết thúc cho các nhóm nhận xét kết quả công việc.
Ví dụ 3: Khi tổ chức cho trẻ phân loại công việc, đồ dùng, sản phẩm của
các nghề, chia trẻ thành 3 nhóm, trong một thời gian nhóm nào phân loại đúng,
nhiều tranh, là thắng cuộc.
18


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
Thông qua kỹ năng làm việc theo đội, nhóm, trẻ biết hợp tác giúp đỡ
nhau, có những cơ hội để phát triển trí tưởng tượng trong trẻ. Vì vậy để phương

pháp này có hiệu quả tôi chú ý chuẩn bị đầy đủ các loại đồ dùng, dụng cụ, đồ
chơi cho các nhóm và đưa ra yêu cầu phù hợp để trẻ thực hiện.
Giải pháp 4: Khen ngợi, động viên trẻ kịp thời:
Trong quá trình giáo dục kỹ năng sống cho trẻ cần biết khen, chê đúng
lúc, đúng mức. Khi trẻ thể hiện một việc làm đúng cần phải khen ngay bằng
những lời khen hay, những biểu dương tích cực, những món quà nhỏ mang ý
nghĩa tinh thần nhằm khuyến khích và củng cố những kỹ năng đó.
Ví dụ: Trong giờ ăn, ngủ, học, trẻ biết thể hiện các hành động, hành vi
đúng, có thói quen tốt như khi trẻ thấy cô kiêng cái bàn nặng, một số trẻ vội
chạy đến giúp cô; trước khi ăn trẻ biết lấy khăn, lấy bát cùng cô; trong khi ăn
trật tự, nhai nhẹ nhàng, nhặt hết cơm rơi bỏ vào đĩa; sau khi học xong trẻ biết
sắp xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng ngăn nắp...những lúc đó tôi khen ngợi trẻ kịp
thời và biểu dương những hành động tốt vào cuối ngày, cuối tuần đồng thời nhắc
nhở những trẻ chưa ngoan.
Hoặc trong các hoạt động khác như tham quan, xem phim sẽ xảy ra
các tình huống, trẻ biết chào hỏi người lớn, biết nhường chỗ, nhường đường cho
cụ già, em nhỏ, biết cảm ơn khi người khác cho mình, biết trật tự và biết lắng
nghe khi người khác nói...Khi về lớp, tôi kể cho trẻ nghe về các câu chuyện có
liên quan đến nội dung trong thời gian hoạt động đó và hỏi trẻ: "Các con cho cô
biết những hành động đó được khen hay bị chê trách? Theo cô những hành động
như vậy rất tốt? Các con học tập bạn đó ở điểm nào?" Sau đó tôi nêu gương bạn
tốt trong lớp cho trẻ biết và tổ chức khen ngợi và tặng quà cho trẻ, nhằm khuyến
khích và củng cố nhân rộng kỹ năng đó.
Giải pháp5: Rèn kỹ năng sống cho trẻ ỏ mọi lúc mọi nơi.
Trẻ 5- 6 tuổi là lứa tuổi bắt đầu hình thành ý thức mạnh mẽ, những tác
động xung quanh trẻ ở mọi lúc mọi nơi đều có mặt tích cực. Vì vậy tôi luôn chú
ý quan tâm để rèn cho trẻ có hành vi, thái độ, cử chỉ, lời nói và hành động đúng.
19

Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
Ví dụ: Giờ đón trẻ, tôi luôn niềm nở ân cần với trẻ, để tạo ra không khí
vui tươi phấn khởi, để trẻ tự tin khi đến lớp, nhắc trẻ cất đồ dùng gọn gàng, lễ
phép chào cô chào bạn. Khi tham gia thể dục sáng, giáo dục cho trẻ biết xếp
hàng trật tự không xô đẩy, chen lấn nhau. Khi muốn đi qua trước mặt người
khác biết xin phép cúi đầu.
Bên cạnh đó, trong các hoạt động học, tôi khuyến khích trẻ tự lấy và cách
đồ dùng, đồ chơi; qua đó hình thành ở trẻ có kỹ năng tự phục vụ.
Ngoài ra, tôi luôn tạo mọi điều kiện cho trẻ xây dựng các mối quan hệ tích
cực với bạn bè và người lớn, thể hiện sự hợp tác với bạn bè và tôn trọng mọi
người xung quanh.
Ví dụ: Giờ hoạt động ngoài trời, tôi tổ chức cho trẻ giúp bác bảo vệ nhặt
lá, quét sân, nhổ cỏ, bắt sâu cho cây; tổ chức cho trẻ tham quan các di tích lịch
sử ở địa phương.. Những hoạt động đó góp phần tạo các mối quan hệ thân thiện
và mở ra sự hợp tác giữa trẻ với mọi người xung quanh, qua đó hình thành ở trẻ
kỹ năng hợp tác.
Trong giờ hoạt động góc khi trẻ về các góc chơi, trẻ thể hiện các vai chơi,
đồng thời bắt đầu thể hiện các hành động chơi. Đây là lúc giáo viên cần quan sát
để điều chỉnh các hành động chơi của trẻ đúng theo chuẩn mực đạo đức quy
định.
Ví dụ: Vai bác sĩ khi khám cho bệnh nhân phải nhẹ nhàng, hỏi han ân cần,
niềm nở; bệnh nhân phải trả lời những câu hỏi của bác sĩ.
Ngoài ra trong các giờ ăn trưa, giờ ngủ, sinh hoạt chiều tôi thường xuyên
dạy trẻ có những hành vi, thái độ thích hợp trong ứng xử xã hội.
Có thể nói rằng các hoạt động, hành động của trẻ ở mọi lúc mọi nơi có
được nề nếp, thói quen tốt, biết thể hiện đúng các hành vi theo chuẩn mực, có
tác động và ảnh hướng rất lớn đến mỗi cá nhân trẻ, góp phần hình thành nhân
cách của trẻ và sẽ giúp trẻ 5- 6 tuổi có kỹ năng sống tốt sau này.
Giải pháp 6: Phối hợp với phụ huynh trong việc hình thành kỹ năng sống
cho trẻ.

20


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
Phụ huynh là cầu nối giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Làm tốt công
tác phối kết hợp với phụ huynh là một yếu tố quan trọng trong việc giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi.
Hiện nay một số phụ huynh chưa nhận thấy sự cần thiết của việc hình
thành kỹ năng sống cho trẻ, chỉ lo cho con ăn ngon, mặc đẹp là đủ, nhiều khi thể
hiện thái độ cử chỉ, hành vi không phù hợp trước mặt trẻ, điều này không chỉ vô
tình làm cho trẻ tổn thương, mà còn làm lệch lạc đi các hành vi chuẩn mực, đạo
đức xã hội của con trẻ.
Nên việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ trong thời đại ngày nay là hết sức
quan trọng, vì vậy không thể thiếu sự phối kết hợp của phụ huynh, nhà trường
và xã hội. Với nhận thức như vậy, tôi thường xuyên phối kết hợp với phụ huynh
trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
Vào những buổi họp phụ huynh đầu năm tôi mạnh dạn đánh giá tình hình
của lớp, trong đó tôi luôn chú trọng đến các kỹ năng sống của trẻ 5- 6 tuổi: sự
mạnh dạn trong các hoạt động, tự tin khi thực hiện nhiệm vụ, thái độ, cử chỉ, lời
nói .. để phổ biến cho các bậc phụ huynh được biết và để thực hiện có tính
thuyết phục cao. Hàng ngày, vào giờ đón, trả trẻ, tôi trao đổi với về các kỹ năng
tôi đang rèn cho trẻ tại lớp để giữa giáo viên và phụ huynh có sự giáo dục hoà
hợp, không chồng chéo, tránh tình trạng "trống đánh xuôi kèn thổi ngược".
Ngoài ra, những hoạt động trong lớp tôi lập danh sách, hoặc chụp ảnh của
bé có các hành vi tốt dán vào góc: "Những điều phụ huynh cần biết".
Ví dụ: những cháu Duy- Mỹ Trinh- Thuỷ Tiên đang giúp cô nhổ cỏ, dọn
rác... tôi quay clip rồi chiếu lên màn hình cho trẻ xem, đồng thời làm nhiều bức
ảnh dán ở góc tuyên truyền. Hoặc các buổi họp phụ huynh tổ chức cho phụ
huynh xem một số hoạt động của trẻ và nhân cơ hội đó tôi giải thích rõ với phụ
huynh về các vấn đề mà gia đình, xã hội cần quan tâm, đó là cần làm gương cho

trẻ noi theo, thể hiện thái độ hành vi đúng đắn trước mặt con trẻ, không nên xem
nhẹ trẻ mà luôn quan sát, chú ý để hình thành và xây dựng cho trẻ có những kỹ
năng sống tốt.
21


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
Với quan điểm của tôi, để trẻ 5- 6 tuổi có kỹ năng sống tốt, tôi thường
xuyên liên hệ với phụ huynh để kịp thời nắm bắt tình hình của trẻ, trao đổi với
phụ huynh những nội dung và biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ tại nhà và bàn
bạc cách giải quyết mọi khó khăn.
Ví dụ: Trong lớp có trẻ chưa gọn gàng khi cất đồ dùng như dép, mũ, áo
khoác vào tủ, hay nói tục... chiều trả trẻ tôi trực tiếp trao đổi với phụ huynh về
những hành vi mà trẻ thường mắc phải, qua trao đổi tôi biết được các hành vi,
thói quen của trẻ lúc ở nhà.
Không những thế, tôi luôn vận động phụ huynh tham gia tình nguyện và
các hoạt động giáo dục trong lớp.
Ví dụ: Tham gia dự giờ vào các buổi thao giảng và các hoạt động ngoại
khoá...Qua đó phụ huynh thấy được việc ngoài dạy cho trẻ kiến thức giáo viên
rất chú trọng tới kỹ năng sống của trẻ, từ đó tạo thêm mối quan hệ chặt chẽ và
hợp lý hơn.
Hơn nữa trong thời đại ngày nay công nghệ thông tin phát triển nhanh
kèm theo những mặt trái của xã hội, nếu chúng ta lơ là hoặc bỏ qua những gì
ảnh hưởng không tốt tới đứa trẻ thì trẻ sau này không có kỹ năng sống tốt như
chúng ta mong đợi.
Vì vậy tôi luôn đề cao nội dung này trong các cuộc họp phụ huynh, nhằm
nhắc nhở phụ huynh luôn quan tâm đến trẻ, không cho trẻ xem những bộ phim,
những tranh ảnh... có hành động, hành sai trái, hoặc kịp thời giải thích cho trẻ rõ
về những gì trẻ vừa thấy không đúng với chuẩn mực xã hội.
Tóm lại, để rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi, giúp trẻ phát triển toàn

diện thì giáo viên cần phải biết phối hợp chặt chẽ với phụ huynh, cùng với phụ
huynh tạo được nền tảng vững chắc, kịp thời sửa chữa những gì trẻ bị va chạm,
lệch lạc trơng cuộc sống, để sau này trẻ là người con ngoan, học trò tốt, người
công dân có ích cho xã hội. Với những việc làm trên, tôi thấy đa số phụ huynh
hưởng ứng, ủng hộ và tin tưởng vào những gì mà tôi đã rèn cho trẻ 5- 6 tuổi
những kỹ năng sống thích hợp.
3. Phần kết luận:
22


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
3.1. Ý nghĩa của đề tài:
Việc rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi góp phần quan trọng trong sự
nghiệp đào tạo thế hệ con người tương lai của đất nước, trong đó trẻ 5- 6 tuổi là
một lứa tuổi có vai trò đặc biệt quan trọng.
Việc rèn kỹ năng sống tốt cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi là xây dựng và củng
cố nền tảng và những gì mà theo trẻ đến suốt cuộc đời, làm cơ sở tiền đề cho
cuộc sống sau này của trẻ. Giúp cho trẻ phát triển tâm sinh lý lứa tuổi, có sức
khoẻ tốt, tự tin mạnh dạn để học tập và sống tích cực, phát huy tốt khả năng và
sở trường của mình. Giúp trẻ có ý thức và khả năng thích nghi với cuộc sống, trẻ
có thể làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng đến lối sống lành mạnh.
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi có ý nghĩa trong việc hình thành
và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ, là nền tảng vững chắc cho trẻ bước
vào trường phổ thông và vận dụng vào trong cuộc sống
Cho nên rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi lúc trẻ đang ở Trường mầm
non đối với giáo viên trong các hoạt động, cử chỉ, hành động, ăn măc, thói quen,
nề nếp... của trẻ. Rèn như thế nào, định hướng ra sao, để đạt được hiệu quả cao
nhất, đó là vấn đề quan trọng mà bất cứ ai làm công tác giáo dục trẻ đều phải
chú ý. Để thực hiện tốt điều đó thì bản thân tôi phải kiên trì, quyết tâm thực hiện
từng bước và liên tục trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ.

Qua quá trình thực hiện tôi đã rút ra được vấn đề cụ thể sau:
1. Trước hết giáo viên phải nắm chắc nội dung, phương pháp, giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ, nhận thức được tầm quan trọng của rèn kỹ năng sống cho trẻ.
Nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 5- 6 tuổi, xác định rõ mục đích, yêu cầu
cần rèn cho trẻ để lên kế hoạch cụ thể, phù hợp và thực hiện kế hoạch đầy đủ, có
tính khả thi cao. Muốn làm được điều đó thì người giáo viên mầm non phải
không ngừng học hỏi, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ
của bản thân, luôn làm những tấm gương sáng về kỹ năng sống cho trẻ noi theo.
2. Rèn cho trẻ tính độc lập, mạnh dạn, hợp tác, chia sẻ và biết kiên trì
hoàn thành các công việc được giao một cách có hiệu quả.
23


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
3. Thường xuyên tạo cơ hội cho trẻ mở rộng các mối quan hệ như trò
chuyện, giao lưu, tham quan thực tế, kể chuyện, xem tranh ảnh, băng đĩa có nội
dung liên quan đến các hành vi, hành động, ngôn ngữ có văn hoá theo chuẩn
mực đạo đức xã hội.
4. Tổ chức một số hoạt động khuyến khích tính tò mò, phát triển trí tưởng
tượng, năng động, thói quen lao động, tự phục vụ, kỹ năng tự lập cho trẻ gần
giống với các tiết học của lớp 1 ở tiểu học nhưng phải mang phương pháp đặc
trưng của trẻ mẫu giáo.
5. Thường xuyên quan sát uốn nắn kịp thời các hành động, cử chỉ, lời nói
có biểu hiện không đúng. Lồng ghép tích hợp những nội dung giáo dục phù hợp
vào các hoạt động nhằm giúp tự tin trong giao tiếp, có kỹ năng giải quyết các
vấn đề, biết tự phục vụ và hợp tác với bạn bè, mọi người xung quanh. Nhằm
giúp trẻ phát triển hài hoà, toàn diện về nhân cách. Cung cấp cho trẻ những kiến
thức cần thiết về kỹ năng sống để các em sống sao cho lành mạnh và có ý nghĩa.
6. Phải luôn gần gũi, cởi mở với trẻ, luôn tạo ra không khí học tập vui vẻ,
tạo cho trẻ tâm lý thoải mái, thích đi học, thích đến trường, thích hoạt động,

thích giao tiếp.
7. Phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh trong công tác chăm sóc giáo dục
trẻ nói chung, rèn các kỹ năng sống cho trẻ.
Sau khi sử dụng các giải pháp trên để: “Rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6
tuổi " tôi đã thu được những kết quả sau:
* Đối với giáo viên:
- Bản thân tôi đã vận dụng, phối hợp các nội dung, phương pháp, hoạt
động đan xen lẫn nhau có hiệu quả cao trong việc rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6
tuổi.
- Biết lập kế hoạch và xây dựng nội dung phù hợp với độ tuổi của lớp
đang phụ trách.
* Đối với trẻ:

24


Liên hệ SĐT: 0946.734.736 hoặc Email:
- Trẻ mạnh dạn, nhanh nhẹn tự tin trong giao tiếp, có thói quen tự phục vụ,
có lễ phép với mọi người, biết thể hiện đúng các hành vi, thực hiện đúng các yêu
cầu của cô.
- Trẻ năng động, thích khi được đến trường, hứng thú tham gia vào các hoạt
động.
* Kết quả khảo sát học kỳ II cụ thể như sau:
- 38/38 trẻ có kỹ năng giao tiếp tự tin mạnh dạn, phát âm rõ ràng, trọn
câu, mạch lạc, tích cực tham gia vào các hoạt động, tiếp thu tốt các kiến thức, kĩ
năng. Qua khảo sát đánh giá chuẩn trẻ 5 tuổi 38/38 trẻ đạt.
- 38/38 trẻ thích nghi với môi trường, thích đi học, tỷ lệ chuyên cần đạt
95% trở lên và ít gặp khó khăn khi đến lớp, có kỹ năng lao động tự phục vụ, trực
nhật, sắp xếp bàn ăn, tự xếp khay để khăn, tự lấy băt, thìa... trong các giờ ăn,
biết vứt rác đúng nơi quy định, biết giúp cô cất dọn đồ dùng như chăn, gối, chiếu

khi ngủ dậy, biết sắp xếp đồ dùng, đồ chơi lên tủ gọn gàng ngăn nắp.
- 38/38 trẻ biết yêu quý cây cối, động vật, thường xuyên giúp cô nhổ cỏ,
tưới nước cho cây, biết nhắc nhỡ nhau giữ gìn những gì xung quanh trường lớp
và nôi công cộng.
- Trẻ đoàn kết thương yêu giúp đỡ nhau trong mọi hoạt động, biết vệ sinh
sạch sẽ, sắp xếp đồ dùng cá nhân như áo quần, dép, mũ luôn gọn gàng: 38/38
đạt 100%
- Trẻ có nhận thức về bản thân, độc lập, tự phục vụ bản thân; đoàn kết,
hoà đồng với bạn bè và mọi người; có những hành vi đúng và văn minh: 38/38
đạt 100%.
- 38/38 trẻ được rèn các kỹ năng xã hội, biết kiềm chế cảm xúc, biết tự
bảo vệ mình, bảo vệ bạn, biết tham gia vào các hoạt động cùng nhau, biết
nhường nhịn, chia sẽ và biết tự giải quyết một số vấn đề khá nhanh nhẹn và
khôn ngoan: 35/38 đạt 92,1%
- Qua nhiều năm học dạy lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi, chất lượng chuyển giao
vào trường tiểu học của lớp tôi đều đạt 100%.
* Đối với phụ huynh:
25