SKKN sử dụng tranh, ảnh trực quan trong dạy học lịch sử địa phương lớp 12 ở trường THPT hoằng hóa 3

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:
"SỬ DỤNG TRANH, ẢNH TRỰC QUAN TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ ĐỊA
PHƯƠNG LỚP 12 Ở TRƯỜNG THPT HOẰNG HÓA 3"

1


A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lời nói đầu
Trong thời đại ngày nay, công nghệ thông tin đang ngày càng phát triển mạnh
mẽ, việc nâng cao hiểu biết lịch sử cho học sinh nhằm giáo dục tư tưởng đạo đức,
định hướng cho việc phát triển phát triển con người toàn diện là rất quan trọng.
Nhất là lịch sử địa phương đã diễn ra tại những nơi mình đang sinh sống càng vơ
cùng cần thiết nhằm giáo dục tư tưởng, những tố chất của con người Việt Nam với
tình yêu quê hương đất nước.
Con đường, phương pháp nhằm khắc phục tình trạng học sinh ngày càng thờ ơ
với quá khứ lịch sử mà ngay cả với những sự kiện lịch sử ngay trên quê hương
mình sinh sống là do cách dạy học nhồi nhét kiến thức, tạo cho học sinh khơng có
hứng thú học tập. Vì vậy phải sử dụng đồ dùng trực quan, cụ thể là tranh, ảnh lịch
sử vào trong dạy học mà nhất là những hình ảnh ngay tại vùng đất mình đang ở.
Hơn nữa, việc sử dụng tranh, ảnh lịch sử là một biện pháp rất hiệu quả, vì đặc trưng
sự kiện lịch sử là không tái hiện lại được, không thể trực tiếp tiếp xúc, cũng không

2


thể thí nghiệm, tranh ảnh sẽ tạo cho bài giảng thêm phong phú và hấp dẫn, giờ học
sẽ sinh động, hiệu quả cao hơn.
1.

Thực trạng vấn đề
Trong công cuộc đổi mới giáo dục việc sử dụng đồ dùng trực quan vào dạy

học nói chung và bộ mơn lịch sử nói riêng đang ngày càng trở thành vấn đề quan
trọng nhằm giúp các em học tập tốt hơn, qua đó phát triển các năng lực nhận thức
bộ môn. Tranh ảnh thuộc nhóm đồ dùng trực quan tạo hình “có khả năng khơi phục
lại hình ảnh của những con người, đồ vật, biến cố lịch sử, sự kiện lịch sử một cách
chân thực”. Nhưng tranh, ảnh lịch sử được sử dụng trong dạy học lịch sử phản ánh
hiện thực khác nhau tuỳ thuộc vào đối tượng tiếp nhận và cần phải được vận dụng
tối đa những mặt ưu điểm để đạt hiệu quả tối ưu của bài học.
Thực tế hiện nay ở các trường THPT, phần lớn phương pháp của giáo viên là
thuyết trình, dạy theo lối cổ truyền: Thầy giảng, trị nghe, giáo viên chủ động truyền
dạy mọi kiến thức, ghi bảng, diễn giải và cho học sinh ghi chép, học sinh thì tiếp
thu một cách thụ động.
Nhất là những tiết dạy học lịch sử địa phương lại càng không được chú ý,
khơng được tác động thì sẽ tạo nên thái độ học tập miễn cưỡng, uể oải. Học sinh
3


thấy nhàm chán và học theo kiểu đối phó. Hiện nay, với mơn lịch sử, học sinh chỉ
học khi có nội dung cần làm bài kiểm tra, thậm chí chỉ học phần giáo viên giới hạn
và sau giờ kiểm tra học sinh khơng cịn nhớ được gì dù đó là sự kiện thật cơ bản
hay gần gũi với mình.
Chính vì vậy mà chúng ta phải quan tâm đến thực tiễn gioá dục, đưa ra những
biện pháp hợp lý. Sử dụng tranh ảnh lịch sử tạo nên sự sôi nổi, hứng khởi trong giờ
học lịch sử địa phương, giúp học sinh hiểu sâu sắc bản chất các sự kiện lịch sử, hình
thành ở các em những hiểu biết cặn kẽ lịch sử địa phương mình từ đó có cái nhìn
trân trọng, giáo dục lòng yêu quê hương, tự hào với vùng đất mình đang sinh sống.
“Trăm nghe khơng bằng một thấy”, tranh ảnh gây nên hứng thú học tập cho học

sinh, giúp các em nhớ kĩ, hiểu rõ về tranh ảnh điều ấy đồng nghĩa với việc các em
nắm vững kiến thức lịch sử. Xuất phát từ suy nghĩ đó bản thân tơi đã tiến hành tìm
tịi và thử nghiệm đề xuất vấn đề “ sử dụng tranh, ảnh trực quan trong dạy học
lịch sử địa phương lớp 12 ở trường THPT Hoằng Hoá 3”. , để giúp bản thân trau
dồi lí luận dạy học bộ mơn nói chung và khả năng biết vận dụng vào việc dạy học
của bản thân ở trường THPT Hoằng Hoá 3.

4


B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Sử dụng tranh, ảnh trực quan trong dạy học lịch sử và trong dạy học lịch sử
địa phương.
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học lịch sử là một phương pháp trong hệ
thống các phương pháp dạy học lịch sử. Không chỉ trong dạy học lịch sử nói chung
mà trong dạy học lịch sử địa phương giáo viên nào cũng đều sử dụng các phương
pháp sử dụng sao cho phù hợp nhất. Họ cùng chung một mục đích là giúp học sinh
hiểu bài, yêu thích bộ mơn, nâng cao chất lượng, hiệu quả bài học và đạt đến tính
tối ưu của bài học lịch sử. Nhưng trong q trình sử dụng khơng ít giáo viên lại xem
nặng phần chính sử mà quá đơn giản phần lịch sử địa phương dẫn đến chưa phát
huy được hiệu quả của việc sử dụng đồ dùng trực quan. Vì vậy muốn thành cơng
khi đưa đồ dùng trực quan vào dạy học phần lịch sử địa phương lớp 12 giáo viên
cần căn cứ vào nội dung kiến thức của bài, của mục… Bám sát mục đích, yêu cầu
đặt ra của bài để lựa chọn đò dùng trực quan hợp lí, cũng cần có sự lựa chọn
phương pháp thích hợp để phối hợp với phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan.
Chương trình lịch sử lớp 12 gồm 2 phần: Lịch sử thế giới và lịch sử Việt Nam,
trong đó đề cập rất nhiếu vấn đề chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội… Những phần
5

học trước đây ở lớp 10 và lớp 11 có thể xem như là nền móng ban đầu của kiến thức
lớp 12. Ngoài nội dung về lịch sử thế giới, học sinh cần chú ý nhất phần lịch sử Việt
Nam. Phần lịch sử địa phương chỉ gồm 2 tiết. Đây là một nội dung có ít thời lượng
học tập nhưng lại có tầm quan trọng trong tìm hiểu lịch sử đất nước, giáo viên cần
phải cố gắng tìm, sử dụng các phương pháp phù hợp nhằm tạo ra sự thành cơng
theo mục đích u cầu.
Theo chương trình lịch sử Việt Nam lớp 12 gồm 5 chương với nội dung cơ
bản là “đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, xây dựng và bảo vệ đất
nước”. Trong đó, những trận đánh bất ngờ, những cuộc tấn công dồn dập, những kế
hoạch tác chiến,…tạo nên một Việt Nam bất khuất, kiên cường. Chính những bất
ngờ này đã lơi cuốn sự chú ý của học sinh, tạo nên ở các em một q trình tư duy
lơgíc sáng tạo. Từ những sự kiện, nội dung cơ bản giúp các em nắm vững bài học,
liên kết được q trình phát triển tồn diện lịch sử của dân tộc và mối quan hệ giữa
lịch sử dân tộc với lịch sử thế giới và liên hệ với lịch sử địa phương.
Thanh Hố là tỉnh có lịch sử phát triển lâu dài cùng với lịch sử đất nước. Cũng
như lịch sử mỗi dân tộc trong quá trình đó đã tạo nên một dịng lịch sử địa phương
đầy tự hào, có nhiều đóng góp vào lịch sử dân tộc.
6


Phần lịch sử địa phương trong chương trình giảng dạy lớp 12 được bố trí
thành 2 tiết sau khi học xong chương trình lịch sử đất nước từ 1919 đến 1975, gồm
các tiết theo phân phối chương trình là các tiết 46, 47. Trãi qua phần lịch sử đất
nước đầy hào hùng qua hai cuộc kháng chiến thần thánh. Giáo dục lòng tự hào dân
tộc, niềm tự hào với lịch sử đất nước và dân tộc cũng như truyền thống q hương ở
trường THPT Hoằng Hố 3chúng tơi soạn giảng bài “Thanh Hoá trong hai cuộc
kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ” nhàm giưói thiệu những đóng góp to lớn mà
nhân dân Thanh Hố đã đóng góp vào thắng lợi chung của Lịch sử dân tộc.
2. Hệ thống tranh, ảnh cần sử dụng:
Tranh, ảnh về những cuộc đấu tranh chống ngoại xâm nói chung và của qn

dân Thanh Hố trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ rất nhiều, ảnh
tài liệu gốc và một phần không nhỏ những bức tranh do các nghệ nhân vẽ lại theo trí
nhớ hoặc mô tả của của những người được chứng kiến sự kiện, hiện tượng lịch sử
đã xảy ra trong quá khứ. Hoặc cũng có một số tranh, ảnh được các nhà nhiếp ảnh,
các nhà nghiên cứu khoa học chụp lại các hiện vật hoặc di tích lịch sử đã được
trùng tu, tôn tạo lại, tuy nhiên do đặc trưng của lịch sử là khơng thể tái tạo, thí
nghiệm được, khơng thể tạo nên những gì đã xảy ra, vì vậy những tư liệu hiện có
7


trong bảo tàng, thư viện, trong tay những nhà khoa học, nhà sưu tầm tư liệu … nói
chung trong đó có tranh, ảnh tư liệu vẫn tốt lên tính chân thực của nó, nó vẫn là
điểm tựa cốt yếu cho bộ môn dạy học lịch sử ở trường trung học phổ thông, “ một
phương cách làm cho những cái hiện thực xảy ra trong khoảnh khắc ấy được hiển
hiện mãi mãi”.
Toàn bộ tranh, ảnh sử dụng trong dạy học bài Thanh Hoá trong hai cuộc
kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ (1945 – 1975) có thể phân chia thành những
nhóm chính như sau:
- Tranh, ảnh về đóng góp của nhân dân Thanh Hoá trong kháng chiến chống
Pháp (tranh, ảnh hoạt động sản xuất, vận chuyển đóng góp sức người sức người,
sức của cho chiến khu Việt Bắc,...)
- Tranh, ảnh về cuộc đấu tranh chống lại âm mưu đánh phá miền Bắc của Đế
quốc Mĩ xâm lược ở Thanh Hoá, về Thanh Hoá là hậu phương lớn của miền Nam
“ruột thịt” (Cầu Hàm Rồng, cầu Ghép, bắn rơi máy bay Mĩ, đào hầm tránh bom, đội
mũ rơm đi học, thanh niên Thanh Hố nơ nức xung phong Nam tiến,…)

8


- Những bức tranh về cá nhân anh hùng như anh hùng Tô Vĩnh Diện, các cụ

lão dân quân Hoằng Trường, bà Ngô Thị Tuyển, Nguyễn Thị Hằng trong lịch sử
dân tộc.
- Tranh, ảnh về các tượng đài chiến thắng chứng tỏ thắng lợi của ta và sự ghi
nhận của lịch sử đối với những thắng lợi đó.
3. Những phương pháp sử dụng tranh, ảnh và các hình thức tổ chức dạy
học.
Xuất phát từ những nguyên tắc chung, chúng ta vận dụng vào bài học cụ thể.
Giáo viên phải xác định nội dung chính sẽ đề cập đến trong hai tiết học qua đó có
kế hoạch cụ thể trong việc sư tầm tư liệu và soạn bài . Trong một địa phương có thể
có rất nhiều các vấn đề nhưng giáo viên phải chọn lọc những vấn đề nổi bật có mối
liên hệ trực tiếp với các kiến thức thơng sử mà các em đã dược học trong chương
trình , ở đây trong hai tiết dạy của mình thơng qua sưu tập tranh ảnh tư liệu tôi đề
cập đến hai sự kiện lịch sử tiêu biểu đó là : Những đóng góp của qn dân Thanh
Hố trong cuộc kháng chiến chống Pháp và Những chiến thắng tiêu biểu trong
chống chiến tranh phá hoại miền Bắc của đế quốc Mĩ ở Thanh Hoá.

9


Sau khi xác định được nội dung trọng tân giáo viên cần hướng dẫn học sinh chuẩn
bị kiến thức cho tiết học
Sau khi dạy xong tiết 45 trong phần dặn dò giáo viên đưa ra một số đinh hướng cho
học sinh nghiên về sưu tầm nghiên cứu chuẩn bi cho 2 tiết học sau :
Ví dụ : - Em hãy sư tầm những tranh ảnh có liên quan đến những đóng góp của
qn dân Thanh Hố trong hai cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc - chống Pháp và
chống Mĩ cứu nước.
- Ở địa phương em có sự kiện và tư liệu lịch sử nào có liên quan, tìm hiểu về sự
kiện đó?
Tiến hành soạn giáo án trên sơ sở tư liệu thu thập và sưu tầm được
- GV dẫn dắt : Thanh Hố có một vị trí chiến lược trong hai cuộc kháng chiến lâu

dài, gian khổ, đầy anh dũng chống thực dân Pháp (1946 - 1954) và chống đế quốc
Mĩ (1954 - 1975) vì độc lập tự do của dân tộc. Vừa là căn cứ, vừa là hậu phương ,
Thanh Hố đã có những đóng góp to lớn vào thắng lợi của hai cuộc kháng chiến.
Tiết 46
Hoạt động của thầy và trò

Kiến thức cơ bản HS cần nắm
10


Hoạt động : Cá nhân và tập thể

I- Vị trí chiến lược của Thanh Hoá

GV: Dùng lược đồ Việt Nam và yêu trong hai cuộc kháng chiến.
cầu học sinh xác định vị trí của tỉnh - Nằm ở địa đầu miền Trung, là chiếc
Thanh Hoá và nêu câu hỏi: Em biết gì cầu nối giữa đồng bằng Bắc Bộ với
về vị trí của Thanh Hố và ý nghĩa dải đồng bằng nhỏ hẹp miền Trung.
của vị trí đó đối với cách mạng cả - Là tỉnh đất rộng, người đông, tài
nước. ?

nguyên thiên nhiên phong phú.

HS trả lời ,GV bổ sung chốt ý trên cơ - Trong kháng chiến chống Pháp,
sở sử dụng bản đồ trình chiếu

Thanh Hố là địa đầu vùng tự do

GV kết luận:

Thanh - Nghệ - Tĩnh.

Thanh Hố có đủ điều kiện để xây - Trong kháng chiến chống Mĩ cứu
dựng thành căn cứ, hậu phương vững nước có vị trí chiến lược là “Địa đầu
mạnh nhằm góp phần vào thắng lợi Bắc Bộ” và ”Cửa ngõ miền Trung”.
của cuộc kháng chiến.

Trực tiếp chống chiến tranh phá hoại

Ngay từ đầu kháng chiến chống Pháp vừa ra sức sản xuất xây dựng CNXH.

11


Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chủ
trương xây dựng Thanh Hố thành
căn cứ, hậu phương vững mạnh tồn
diện.
Hoạt động : Cá nhân và tập thể

II, Thanh Hoá trong cuộc kháng
chiến chống Pháp.
- Nhiệm vụ: Vừa xây dựng, bảo vệ,

GV nêu những nhiệm vụ mà nhân củng cố hậu phương về mọi mặt vừa
dân Thanh Hoá phải thực hiện trong ra sức chi viện cho các chiến trường.
kháng chiến chống Pháp.
GV sử dụng một số hình ảnh tiêu
biểu Đại hội Đảng bộ tỉnh, các đội vũ
trang, một ngôi trường cũ, các đồn

dân cơng đang vận chuyển lương
thực, hàng hố phục vụ các chiến

- Những thành tích tiêu biểu:
+ Về chính trị: Đảng bộ tỉnh Thanh
Hố đã tiến hành 4 kì đại hội. Đề ra
chủ trương biện pháp xây dựng, bảo
vệ vùng căn cứ và làm trọn nghĩa vụ
hậu phương.

dịch, tranh ảnh các anh hùng lực
+ Về quân sự: Xây dựng và củng cố
lượng vũ tranh nhân dân như Tô Vĩnh
lực lượng vũ trang nhân dân, gồm 1
Diện,... nêu câu hỏi: Nội dung các
trung đoàn quân chủ lực tỉnh, hàng
bức tranh nói về những hoạt động gì?
12


Kết quả và nêu ý nghĩa của những chục đại đội bộ đội địa phương và
hoạt động đó.
HS trả lời ,GV bổ sung chốt ý (cung
cấp ảnh tư liệu bằng giáo án điện tử)

227 ngàn chiến sĩ dân quân du kích.
Là nơi đóng nhiều cơ quan trung
ương, các đại đồn quân chủ lực 304,
316, 320.

HS trả lời câu hỏi, GV nhận xét, bổ
sung thêm và kết luận
Hoạt động : Cá nhân và tập thể

Thanh Hố đóng góp hàng chục
vạn tấn lương thực, thực phẩm, hàng
trăm triệu đồng, huy động 23 triệu
ngày công, hàng triệu dân công phục

GV : Việc các cụ lão dân quân
vụ các chiến dịch lớn, nhất là chiến
Hoằng trường bắn rơi máy bay Mĩ có
dịch Điện Biên Phủ: với 200 ngàn
ý nghĩa như thế nào ?
dân công, 3540 xe đạp thồ, 1126
thuyền ván, 31 ô tô, 180 xe bò, 42 xe
ngựa, 3 voi thồ để cung cấp 4361 tấn
HS trả lời ,GV bổ sung chốt ý

gạo, 355 tấn thực phẩm, 2000 con
lợn, 1325 trâu bị,... Thanh Hố còn
huy động 60 ngàn người tham gia bộ
13


Hoạt động : Cá nhân và tập thể
GV cung cấp nội dung lời biểu

đội, thanh niên xung phong.
Trong kháng chiến chống Pháp

dương, khen thưởng của Chủ tịch Hồ Thanh Hoá đã có 5 người được phong
Chí Minh khi người về thăm Thanh danh hiệu anh hùng lực lượng vũ
Hoá năm 1957 về những đóng góp trang nhân dân.
của quân dân Thanh Hoá trong chiến
dịch Điện Biên Phủ.

+ Về văn hoá, giáo dục: được chú ý
phát triển.
Với những thành tích trên đã góp

Củng cố : Em có suy nghĩ gì qua lời phần to lớn vào thắng lợi của cuộc
khen ngợi của Chủ tịch Hồ Chí kháng chiến chống Pháp, đã được
Minh? Em phải làm gì để xứng đáng Chủ tịch Hồ Chí Minh biểu dương
với ơng cha trên q hương mình ?

khen thưởng khi Người về thăm
Thanh Hố năm 1957: “Bây giờ tiến
Việt Nam đến dâu, tiếng Điện Biên
Phủ đến đó. Tiến Điện Biên Phủ đến
đâu đồng bào Thanh Hố cũng có

Tiết 44

vinh dự đến đó”
14


Tiết 47.

Hoạt động của thầy và trò

Kiến thức cơ bản HS cần nắm

Hoạt động : Cá nhân và tập thể

II - Những đóng góp của Thanh

GV Em biết gì về vì trí của Hoằng Hố trong chiến đấu chống chiến
Trường ?
HS trả lời ,GV bổ sung chốt ý trên cơ
sở sử dụng bản đồ trình chiếu.

tranh phá hoại của đế quốc Mĩ
(1965 - 1972).
1.

Chiến công của các cụ lão dân

quân Hoằng Trường bắn rơi máy
bay Mĩ.
a. Hoàn cảnh
- Xã Hoằng Trường

nằm ở phía

Hoạt động : Cá nhân và tập thể
đơng bắc Hoằng Hóa, phía Bắc giáp
GV trình chiếu hình ảnh các cụ lão
15

Trung đội Lão dân quân Hoằng huyện Huyện Lộc, phía Đông giáp
Trường và yêu cầu học sinh quan sát biển. Xã có sơng Lạch Trường , núi
trả lời câu hỏi: Trung đội Lão dân Linh Trường một huyết mạch giao
quân Hoằng Trường được thành lập thông… nên bị máy bay Mĩ tìm cách
vào thời gian nào ?

đánh phá.

HS trả lời ,GV bổ sung chốt ý đồng -

9/1967 Trung đội lão dân quân

thời cung cấp ảnh tư liệu bằng giáo Hoằng Trường
án điện tử

đợc thành lập gồm

28 cụ do cụ Lê Văn Hợp chỉ huy
- Trung đội ngày đêm luyện tập nhằm
bắn rơi máy bay của địch, bảo vệ

Hoạt động : Cá nhân và tập thể
GV : Các cụ lão dân quân Hoằng

vùng cửa sông.
b. Diễn biến

Trường đã bắn rơi máy bay Mĩ như - 12h (14/10/1967) hai chiếc máy

thế nào ?

bay F44từ biển bay vào trận địa của
các cụ, bằng 3 khẩu 12,7 ly và súng
bộ binh với tư thế hiên ngang, các cụ

HS trình bày KQ sưu tầm của mình
đã bắn rơi 1 chiếc. Đó là chiếc máy
16


cho cả lớp nghe

bay thứ 2.400của giặc Mỹ bị bắn rơi

GV biểu dương HS có tư liệu tốt nhất ở miền Bắc.
sau đó nhận xét và bổ sung thêm Các - 24/10/1967 các cụ bắn rơi chiếc
cụ dân quân Hoằng Trường bắn AD6.
rơi máy bay Mĩ

.
c. Ý nghĩa

Hoạt động : Cá nhân và tập thể

- Là tấm gương sáng ngời về lòng yêu

GV : Việc các cụ lão dân quân nước căm thù giặc .
Hoằng trường bắn rơi máy bay Mĩ có - Là tấm gương sáng để thế hệ con
ý nghĩa như thế nào ?

cháu noi theo
- Được Bác Hồ gửi thư khen ngợi và
được phong tặng đơn vị anh hùng lực

HS trả lời ,GV bổ sung chốt ý

lợng vũ trang nhân dân.
Chủ tịch HCM gửi thư khen trung
đội lão dân qn Hoằng Trường
huyện Hoằng Hóa tỉnh Thanh hố

Hoạt động : Cá nhân và tập thể
17


GV cung cấp nội dung thư khen ngợi bắn rơi máy bay Mĩ
các cụ lão dân quân Hoằng Trường “Tôi nhiệt liệt mùng chiến công vẻ
của Bác qua máy chiếu

vang của các cụ. Với lịng u nớc
nồng nàn, chí căm thù địch sâu sắc,
các cụ đã nêu cao quyết tâm đánh

Củng cố : Em có suy nghĩ gì trước
việc các cụ lão dân quân bắn rơi máy
bay Mĩ ? Em phải làm gì để xứng
đáng với ơng cha trên q hương
mình ?

thắng giặc Mĩ xâm lợc. Thật là :
tuổi cao chí càng cao. Đây là một
tấm gơmg sáng cho đồng báo cả nnớc tiến lên đưa sự nghiệp chống Mĩ
cứu ưnớc của toàn dân ta đến thằng
lợi hoàn toàn ”

2. Thanh Hoá , Hàm Rồng chiến
Hoạt động : Cá nhân và tập thể
18


GV: cung cấp lược đồ Việt Nam, thắng giòn giã trận đầu
lược đồ Thanh Hố đánh dấu vị trí

a. Vị trí của Hàm Rồng trong

cầu Hàm Rồng , tranh ảnh cầu Hàm kháng chiến chống Mĩ.
Rồng xưa và nay cho HS quan sát và
đặt câu hỏi: Em có nhận xét gì về vị
trí chiến lược của cầu Hàm Rồng
trong kháng chiến chống Mĩ của dân
tộc ta?

Khu vực Hàm Rồng sát thị xã
Thanh Hố là 1 trọng điểm có ý nghĩa
chiến lược trong việc chi viện cho
tiền tuyến. Nơi đây địa thế hiểm trở,
cầu bắc qua sông dựa vào 2 vách núi,

GV: Vì sao Mĩ tiến hành đánh phá nối liền đường sắt, đường bộ Bắc –

Hàm Rồng ?

Nam, có sơng chảy ra biển, Hàm
Rồng còn là nơi tập trung nhiều nhà
máy, kho tàng, có nhiều di tích lịch
sử và danh lam thắng cảnh
b, Diễn biến

Hoạt động 1 :

Cá nhân và tập thể

- Cuối tháng 3 và những ngày đầu
tháng 4- 1965 ĐQ Mĩ cho máy bay

HS trình bày KQ su tầm của mình
trinh sát Hàm Rồng
19


cho cả lớp nghe

- Tối 2/4 sở chỉ huy MT khu vực

GV chọn 1 SK tiêu biểu sau đó nhận Hàm Rồng nhận đợc lệnh : Địch sẽ
xét và bổ sung thêm
Thanh Hố , Hàm Rồng chiến
thắng giịn giã trận đầu
GV Cung cấp phim tư liệu

đánh lớn Hàm Rồng vào ngày 3,4/ 4
-> đồng bào, bộ đội, dân quân trực
chiến trong t thế sẵn sàng đánh địch.
- 8h30 3/4 : Địch đánh cầu Lèn (Hà
Trung), cầu Đông, cầu Đại Thuỷ, ga
Văn Trai (Tĩnh gia),cầu Cún (Nông
cống) nhằm bắn phá giao thơng và cơ
lập Hàm Rồng cả phía Bắc và phía
Nam.
- Đúng 12 h địch tấn công Hàm
Rồng , từng tốp máy bay phản lực F
105 , F8, RF 101 : đánh liên tục vào
khu vực cầu

Tính chung trong 2 ngày : Mĩ đã sử

- Sáng 4/4 lúc 7h 30 phút , nhiều tốp
máy bay đánh vào 1 số mục tiêu trên
20


dụng 174 lần tốp máy bay , 454 lần đờng 1A . Từ 10h - 11h địch mở đợt
chiếc máy bay, ném 627 quả bom tấn công thứ hai vào cầu Hàm Rồng
phá, 58 bom nổ chậm , Riêng Hàm với 40 lần chiếc máy bay các loại,
Rồng địch đánh 85 lần , ném 350 quả chiều chúng lại cho máy bay đánh
bom, cắt 8 lần bom phá , bắn 149 trái liên tục vào khu vực cầu hớng tây
đạn rốc két => Quy mô lớn dồn dập, nam
với nhiều loại máy bay hiện đaị ,do => Quân dân Hàm Rồng và các nơi
những tên giặc lái sừng sỏ , dùng khác đợc sự trợ lực của không quân
nhiều thủ đoạn xảo quyệt, đánh phá đã bình tĩnh, kiên quýêt, dũng cảm,

rất quyết liệt

mưu trí, hiệp đồng chặt chẽ, phát huy
sức mạnh tổng hợp giữa các binh
chủng đánh trả địch quyết liệt ngay
trận đầu. Địch nhào xuống bắn phá bị
lực lượng phịng khơng mặt đất bắn
lên, địch vọt lên cao bị các biên đội
máy bay Mích 17 bất ngờ đón đánh.

21


c. Kết quả
- Trong 2 ngày ta đã bắn rơi 47 máy
bay các loại, bắt sống nhiều giặc lái.
- Quân dân tỉnh Thanh Hố chiến
thắng oanh liệt, giịn giã được Bộ tư
lệnh Quân đội nhân dânViệt Nam đã
gửi thư khen quân dân Thanh Hoá.
Quyết tâm đánh thắng giặc Mĩ xâm lược
4, Ý nghĩa
- 3,4/4/1965 đã trở thành ngày Hội
truyền thống chiến đấu của quân dân
Thanh Hoá
- Sơ kết : Giáo viên hướng dẫn học sinh lập bảng so sánh thành tích và đóng góp
của nhân dân Thanh Hố trong chiến đấu chống chiến tranh phá hoại lần thứ nhất
qua đó giúp các em thấy được sự gắn bó trong một thể thống nhất của đất nước và
dân tộc Việt Nam
22

2. Tiến hành giảng dạy trên lớp
Giáo viên kết hợp việc sử dụng câu hỏi gợi mở dẫn dắt học sinh trình bày các
vấn đề mà các em đã sưu tầm qua tư liệu tại địa phương, các vấnội dung được đặt ra
trong giờ học . Sau mỗi vấn đề giáo viên bổ sung chốt ý làm rõ vấn đề đồng thời
khắc sâu kiến thức , liên hệ giưa sự kiện lịch sử địa phương với những sự kiện trên
toàn miền và trong cả nước để qua đó các em cảm nhận dược tinh thần đoàn kết của
nhân dân cả nước trong đó có nhân dân Thanh Hố trong sự nghiệp chống Mĩ cứu
nước. ứng dụng công nghệ thông tin qua việc cung cấp tranh ảnh, phim tư liệu,
bảng so sánh làm bật nổi ý chính. Đặc biệt hàng năm Thanh Hoá thường tổ chức kỉ
niệm các ngày lễ chiến thắng Hàm Rồng nên giáo viên càng có điều kiện lên hệ rõ
hơn trong giảng dạy.
C. KẾT LUẬN
Qua kết quả thu được trong 2 năm học 2011- 2012 và 2012 – 2013 cho thấy việc
soạn giảng lịch sử địa phương 1 cách nghiêm túc đã mang lại hiệu quả cao trong
việc khắc sâu kiến thức lịch sử và tăng hơn niềm tự hào của học sinh về những
chiến công mà cha anh đã lập nên

23


Tiến hành kiểm chứng
Trong năm học 2010 – 2011 tôi cùng tiến hành giảng dạy lịch sử địa phương ở lớp
12 A1 khoá 2008 - 2011 theo cách mà các giáo viên vẫn thực hiện ,tức là không yêu
cầu các em phải sưu tầm , tìm hiểu tư liệu trước bài học, không ứng dụng công
nghệ thông tin trong việc cung cấp hình ảnh tư liệu sinh động để giảng dạy 2 tiết
lịch sử địa phương, khơng có sự so sánh và đặt sử địa phương trong tiến trình phát
triển chung của lịch sử dân tộc. Kết quả là các em nắm kiến thức hời hợt như chùng
sự kiện ấy diễn ra ở nơi nào xa xôi lắm

Trong năm học 2011 – 2012 tôi đã mạnh dạn đổi mới trong cách soạn giảng tiến
hành giảng tại lớp 12A1 khoá 2009 – 2012 và đã thu được kết quả khả quan : đa số
học sinh trong lớp đã nắm bắt được kiến thức và cảm thấy có trách nhiệm hơn trong
việc phát huy tinh thần học tập vì ngày mai lập nghiệp để xứng đáng với cha, anh
trên quê hương Thanh Hố nói riêng và trên cả nước nói chung
Kết quả cụ thể

Năm học Sĩ số Giỏi

Khá

TB

Yếu

Kém

24


HS

%

HS

%

HS

%

HS

%

HS

%

2

4

15

30

25

50

8

16

0

0

0

0

0

0

201050
2011
2011

16.
48

8

-2012

62,
30

6

20.
10

5

9

Mục đích dạy học là nâng cao hiệu quả bài học tức là phải cung cấp đầy đủ
kến thức lịch sử của bài học cho học sinh đồng thời phải phát triển tư duy kĩ năng,
kĩ xảo và bồi dường tình cảm đạo đức cho các em . muốn đạt dược điều đó người
giáo viên phải khơng ngừng học hỏi đổi mới phương pháp sư phạm thích hợp cho
từng bài học, đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin và các phưqơng tiện
trực quan trong giảng dạy. Việc đó phải thành nếp làm của mỗi giáo viên lịch sử ở
trường phổ thông .
Trên đây là một vài ý kiến và kinh nghiệm của tơi trong việc góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục lịch sử phổ thông . Tôi rất mong được sự góp ý của đồng
nghiệp để tiếp tục hồn thiện và nâng cao chất lượng bộ mơn
Hoằng Hoá, ngày 15 tháng 5 năm 2013
25