Những biện pháp quản lý hoạt động dạy và học của hiệu trưởng trường trung học phổ thông Nam Trực tỉnh Nam Định theo yêu cầu đổi mới giáo dục

I H C QU C GIA HÀ N I
KHOAăS ăPH M

PH MăTH ăTUY TăNHUNG

NH NGăBI NăPHÁPăQU NăLụăHO Tă
D YăVÀăH CăC AăHI UăTR

NGăTR

NGăTRUNGăH C

PH ăTHỌNGăNAMăTR CăT NHăNAMă
THEOăYểUăC Uă

NG
NH

IăM IăGIÁOăD C

LU NăV NăTH CăS ăQU NăLệăGIÁOăD C
CHUYÊN NGÀNH: QU N LÍ GIÁO D C
MÃ S : 60 14 05

CÁNăB ăH

NGăD N KHOA H C: TSăăPH MăVI TăNH

HÀăN Iă- 2007

L I C Mă N

Trong quá trình h c t p và th c hi n lu n v n
t t nghi p, tác gi đã nh n đ

c s đ ng viên, khuy n khích và s giúp

đ nhi t tình c a các đ n v , các c p lãnh đ o, c a các th y cô giáo, b n
bè và gia đình.
V i tình c m chân thành tác gi bày t lòng bi t
n sâu s c t i:
Lãnh đ o S giáo d c đào t o t nh Nam
các phòng Ban c a S giáo d c và

ào t o t nh Nam

nh,

nh, Ban giám

hi u, các phòng chuyên môn, các t b môn, các th y cô giáo, đ ng
nghi p tr

ng THPT Nam Tr c Nam

nh.

c bi t, tác gi xin b y t lòng c m n sâu s c
t i th y giáo TS. Ph m Vi t Nh đã t n tình ch b o, giúp đ , h
d n, góp ý đ lu n v n đ

ng

c th c hi n hoàn thành.
V i th i gian và đi u ki n nghiên c u còn

nhi u h n ch , ch c ch n lu n v n còn nhi u thi u sót, h n ch không th
tránh kh i, tác gi r t mong có s đóng góp chân thành c a các th y
giáo, cô giáo, các c p lãnh đ o, b n bè đ ng nghi p đ lu n ti p t c đ

c

hoàn thi n và có giá tr thi t th c v i th c ti n.
Xin trân thành c m n !
HƠă
thángă11ăn mă2007

N i,ă


KÝ HI U VI TăT T
CNTT

: Công ngh thông tin

CNTT-TT

: Công ngh thông tin và truy n thông

CNH, H H

: Công nghi p hoá, hi n đ i hoá

CBQL

: Cán b qu n lý

CT

: Ch

CSVC

: C s v t ch t

C

: Cao đ ng
H

:

ng trình

ih c

DH

:D yh c

GD

: Giáo d c

GV

: Giáo viên

GD- T

: Giáo d c đào t o

HS

: H c sinh

KT-XH

: Kinh t xã h i

NXB

: Nhà xu t b n

SGK

: Sách giáo khoa

TBDH

: Thi t b d y h c

TW

: Trung

UBND

: UBND

ng


M CăL C
Trang

M ă
U.............................................................................................

1

1. Lý do ch n đ tài......................................................................................

1

2. M c đích nghiên c u................................................................................

2

3. Nhi m v nghiên c u...............................................................................

2

4. Khách th , đ i t

ng nghiên c u.............................................................

3

5. Ph m v nghiên c u..................................................................................

3

6. Ph

ng pháp nghiên c u..........................................................................

3

7. C u trúc lu n v n.....................................................................................

4

Ch

ngă1 :ăC ăS ăăLụăLU NăC AăQU NăLụăHO Tă

H Că C Aă HI Uă TR

NGă TR

NGăD Yă

NGă THPTă THEOă YểUă C Uă

IăM IăGIÁOăD C...............................................................................

5

1.1. M t s khái ni m c b n.......................................................................

5

1.1.1. Qu n lý giáo d c................................................................................

5

1.1.2. Qu n lý nhà tr

ng. ..........................................................................

6

ng THPT........................................................................

8

1.1.4. Bi n pháp và bi n pháp qu n lý.........................................................

10

1.2. Qu n lý ho t đ ng d y và h c. .............................................................

10

1.2.1. Khái ni m v d y và h c. ..................................................................

10

1.2.2. Qu n lý ho t đ ng d y và h c............................................................

12

1.3. Nh ng v n đ c b n v đ i m i giáo d c THPT................................

20

1.1.3. Qu n lý tr

1.3.1. Các ch tr

ng, chính sách c a

ng và Nhà n

c v đ i m i giáo

d c ph thông...............................................................................................

20

1.3.2. Nh ng yêu c u và n i dung đ i m i giáo d c ph thông..................
Ch

ngă2 :ăTH CăTR NGăCỌNGăTÁCăQU NăLụăHO Tă

D Yă VÀă H C C Aă HI Uă TR
TR Că- NAM

NGă TR

22

NGă

NGă THPTă NAMă

NH..................................................................................

27

2.1. Khái quát v đ a bàn nghiên c u. .........................................................

27

2.1.1. i u ki n kinh t xã h i c a huy n Nam Tr c.................................

27

2.1.2. Tình hình phát tri n giáo d c c a huy n Nam Tr c và c a tr
THPT Nam Tr c - Nam

nh. ....................................................................

c đi m chính c a tr

2.2.

ng

ng nghiên c u đ tài......................................

2.2.1. Quy mô phát tri n l p và h c sinh c a tr

28
29

ng..................................

29

ng THPT Nam Tr c............................

30

2.2.3.

i ng cán b qu n lý......................................................................

33

2.2.4.

i ng giáo viên v i ho t đ ng d y h c..........................................

35

2.2.5. C s v t ch t trang thi t b d y h c................................................

36

2.2.2. Ch t l

ng giáo d c c a tr

2.3. Th c tr ng qu n lý ho t đ ng d y và h c c a hi u tr
THPT Nam Tr c - Nam

ng tr

ng

nh. ....................................................................

37

2.3.1. Vi c th c hi n các bi n pháp qu n lý ho t đ ng d y và h c.............

37

2.3.2. Qu n lý ho t đ ng d y h c c a giáo viên..........................................

39

2.3.3. Qu n lý ho t đ ng h c c a h c sinh. ................................................

51

2.3.4. Qu n lý vi c th c hi n đ i m i ph

ng pháp d y h c......................

54

2.3.5. Qu n lý đánh giá k t qu h c t p c a h c sinh..................................

56

2.4.

ánh giá th c tr ng c a công tác công tác qu n lý ho t đ ng d y và

h c c a nhà tr
Ch

ng THPT Nam Tr c t nh Nam

nh................................

ngă 3 :ă NH NGă BI Nă PHÁPă QU Nă Lụă HO Tă

VÀă H Că C Aă HI Uă TR
NAMă

NGă TR

57

NGă D Yă

NGă THPTă NAMă TR Că -

NH.................................................................................................

60

3.1. C s đ xu t bi n pháp qu n lý ho t đ ng d y và h c theo yêu c u
đ i m i giáo d c THPT.................................................................................
3.1.1. Xu h

ng đ i m i giáo d c...............................................................

60
60


3.1.2. Nh ng yêu c u đ i m i giáo d c. .....................................................
3.2. Nh ng bi n pháp qu n lý ho t đ ng d y và h c c a hi u tr

63

ng theo

yêu c u đ i m i giáo d c THPT...................................................................

64

3.2.1. Qu n lý ho t đ ng d y h c c a giáo viên..........................................

65

3.2.2. Qu n lý ho t đ ng h c c a h c sinh. ................................................

69

3.2.3. Qu n lý đ i m i ph

ng pháp d y h c theo yêu c u đ i m i giáo

d c ................................................................................................................

73

3.2.4. Qu n lý ho t đ ng đánh giá h c sinh theo yêu c u đ i m i giáo
d c. ...............................................................................................................
3.2.5. Qu n lý đ i m i ph

75

ng pháp theo yêu c u đ i m i giáo d c

THPT.............................................................................................................

78

3.2.6. Qu n lý ho t đ ng đánh giá h c sinh theo yêu c u đ i m i giáo d c
THPT......................................................................................
3.3. Kh o sát v m c đ h p lý và tính kh thi c a các bi n pháp đ

83
cđ

xu t ...............................................................................................................

87

3.3.1. Tính đ ng b c a bi n pháp...............................................................

87

3.3.2. Møc ®é thiÕt thùc vµ tÝnh kh¶ thi cña c¸c biÖn
ph¸p..........................

88
90

K T LU N VÀ KHUY N NGH ....................................................
93
TÀI LI U THAM KH O.................................................................

PH ăL C


DANHăM CăS ă

ăB NGăBI U

S đ 1
B ng 2.1
B ng 2.2

Các thành t c a quá trình d y h c
S l p, s h c sinh c a tr ng THPT Nam Tr c
K t qu x p lo i h nh ki m - h c l c c a h c sinh tr
Nam Tr c

B ng 2.3

Th ng kê k t qu h c sinh gi i c p Huy n, t nh c a tr
THPT huy n Nam Tr c
K t qu t t nghi p THPT c a tr ng THPT Nam Tr c

B ng 2.4
B ng 2.5
B ng 2.6
B ng 2.7
B ng 2.8
B ng 2.9
B ng 2.10
B ng 2.11

B ng 2.12
B
B
B
B
B

ng 2.13
ng 2.14
ng 2.15
ng 2.16
ng 2.17

ng THPT

ng

Th ng kê đ i ng CBQL c a tr ng THPT Nam Tr c
Th c tr ng đ i ng giáo viên tr ng THPT Nam Tr c n m h c
2005-2006, 2006-2007.
Th c tr ng c s v t ch t tr ng THPT Nam Tr c n m h c
2006-2007
ánh giá c a CBQL v th c trang qu n lý ho t đ ng d y và h c
c a hi u tr ng nhà tr ng.
Th c tr ng qu n lý s d ng đ i ng giáo viên tr ng THPT Nam
tr c
Th c tr ng qu n lý gi lên l p và sinh ho t chuyên môn
Th c tr ng qu n lý vi c th c hi n ch ng trình c a giáo viên
Th c tr ng qu n lý vi c so n bài và chu n b bài lên l p c a giáo
viên.

Th c trang QL th c hi n n n p h s chuyên môn c a giáo viên.
Th c tr ng qu n lý ho t đ ng t h c, t b i d ng c a giáo viên
Th c tr ng qu n lý ho t đ ng h c t p c a h c sinh
Th c tr ng k t qu t t nghi p 3 c p h c
Th c tr ng qu n lý ho t đ ng đ i m i PPGD và đánh giá gi d y
c a giáo viên


B ng 2.18
B ng 3

Th c tr ng qu n lý ho t đ ng ki m tra, đánh giá k t qu h c t p
c a h c sinh
Tr ng c u ý ki n v tính h p lý, kh thi


M ă

U

1.ăLỦădoăch năđ ătƠi
Trong th k XXI, ph

ng pháp đào t o c a các nhà tr

ng s chuy n

d n sang h p tác/c ng tác thay vì ph

ng pháp truy n d n m t chi u c đi n,

ph

ng s là ph

ng pháp giáo d c trong nhà tr

ng pháp t

ng tác/giao

di n trên c s “thi t k t ch c d y h c linh ho t” v i vai trò ngày càng l n
c a công ngh hi n đ i. Và nh v y, t ch c đào t o c a các nhà tr

ng c n

đa d ng - linh ho t - phù h p v i n n v n minh tri th c.
Nh ng đ c đi m c a n n v n minh tri th c đã tác đ ng m t cách m nh
m và sâu s c vào s bi n đ i v n i dung, hình th c, ph
đ ng d y và h c c a giáo viên và h c sinh trong các nhà tr

ng th c… ho t
ng hi n nay.

Chính vì v y, nh ng n m g n đây, vi c đ i m i giáo d c toàn di n đã
đ

c các c p qu n lý đ c bi t quan tâm. Các ch

th

ng xuyên đ

c đ i m i; ph

th c d y và h c m i th
vào các nhà tr

ng pháp, ph

ng xuyên đ

ng trình giáo d c đào t o
ng ti n giáo d c m i, hình

c nghiên c u, tri n khai và áp d ng

ng.

Tuy nhiên, bên c nh nh ng thành t u đ t đ

c trong qúa trình đ i m i,

giáo d c Vi t Nam v n còn nhi u đi m b t c p, y u kém. V n ki n

ih i

ng toàn qu c l n th X đã đánh giá nh ng y u kém c a giáo d c trong 5
n m l i đây: “Ch t l

ng giáo d c còn nhi u y u kém, kh n ng ch đ ng,

sáng t o c a h c sinh, sinh viên ít đ
h c sinh còn y u. Ch

ng trình, ph

cb id

ng, n ng l c th c hành c a

ng pháp d y và h c còn l c h u, n ng

n , ch a th t phù h p.
……………….
Công tác qu n lý giáo d c, đào t o ch m đ i m i và còn nhi u b t
c p…”.[3, tr.170]
Tuy nhiên, đi li n v i vi c đ i m i giáo d c toàn di n là vi c đ i m i
qu n lý d y và h c theo yêu c u m i. Vi c tìm hi u nghiên c u đ có các bi n


pháp qu n lý có hi u qu ho t đ ng d y và h c c a giáo viên và h c sinh đáp
ng yêu c u c a quá trình đ i m i là vi c làm c n thi t và quan tr ng.
Vi c đ a ra đ

c các bi n pháp qu n lý hi u qu ho t đ ng d y và h c

s là đòn b y h tr đ c l c cho quá trình đ i m i giáo d c, nâng cao ch t
l

ng giáo d c.
Tr

ng THPT Nam Tr c t nh Nam

bàn huy n giáp ranh thành ph Nam

nh là m t tr

nh, m t m t h

ng n m trên đ a

ng đ

c nh ng đi u

ki n thu n l i c a vi c g n trung tâm thành ph , m t m t g p khó kh n c a
m t huy n thu n nông nghèo. Nh ng n m g n đây, công cu c đ i m i c i
cách giáo d c c a c n
nhà tr

c đã tác đ ng m nh t i ho t đ ng d y và h c c a các

ng. Tuy nhiên, đ thích ng v i nh ng thay đ i, vi c áp d ng các

bi n pháp qu n lý ho t đ ng d y và h c đáp ng đ

c yêu c u c a quá trình

đ i m i giáo d c v n còn nhi u h n ch .
V i nh ng lý do trên, tôi ch n đ tài : "Nh ng bi n pháp qu n lý ho t
đ ng d y và h c c a hi u tr

ng Tr

ng THPT Nam Tr c t nh Nam

nh

theo yêu c u đ i m i giáo d c" làm đ tài lu n v n t t nghi p th c s chuyên
ngành qu n lý giáo d c.
n th i đi m hi n t i, v n ch a có đ tài nghiên c u khoa h c nào
t

ng t đ

c nghiên c u t i tr

ng THPT Nam Tr c t nh Nam

nh.

2.ăM căđíchănghiênăc u:ă
V i c s lý lu n và th c ti n, đ xu t các bi n pháp qu n lý ho t đ ng
d y và h c c a Hi u tr

ng tr

ng trung h c ph thông Nam Tr c t nh Nam

nh theo yêu c u đ i m i giáo d c THPT hi n nay.
3.ăNhi măv ănghiênăc u:ă
- Nghiên c u c s lý lu n qu n lý ho t đ ng d y và h c c a hi u
tr

ng tr

ng THPT.


Tài liệu tham khảo
1. BCH Trung

ng

ng. V n ki n H i ngh l n th hai BCHTW khúa

VIII. NXB Chớnh tr Qu c gia. H N i, 1997
2. B Giỏo d c v o t o. Ngnh Giỏo d c quy t Trung

o t o th c hi n Ngh

ng 2 (khúa VIII) v Ngh quy t

ih i

ng l n th IX.

NXB Giỏo d c. H N i, 2002

3. B GD& T. i u l Tr

ng Trung h c. H N i, thỏng 12/2003

4. B Giỏo d c v o t o. Ti li u t p hu n b i d
khai ch

ng trỡnh, SGK tr

5. B GD& T. i u l tr

ng CBQLGD tri n

ng THPT n m 2005-2006. H N i, 4/2006
ng THCS, THPT v tr

ng ph thụng cú nhi u

c p h c (Ban hnh kốm theo quy t nh s 07/2007/Q -BGD
2/4/2007 c a b tr

T ngy

ng b giỏo d c o t o.

6. Bộ GD&ĐT. Quy chế đánh giá xếp loại học sinh THCS và học sinh THPT.
Ban hành theo Quyết định số 40/2006QĐ-BGDĐT ngày 05/10/2006
7. Chớnh ph . Q

s 09/2005/Q -TTg ngy 11/01/2005 c a Th t

Chớnh ph phờ quy t d ỏn Xõy d ng, nõng cao ch t l

ng

ng i ng nh

giỏo v CBQLGD giai o n 2005-2010
8. Chớnh ph . Chi n l

c phỏt tri n giỏo d c 2001-2010. Ban hnh theo

quy t nh s 201/2001/Q -TTg, ngy 28/02/2001
9. Chớnhph . Chi n l

c phỏt tri n giỏo d c 2001-2010. NXB Giỏo d c.

H N i, 2002
10. Chớnhph . Nghị định số 75/2006/NĐ-CP ngày 02/8/2006 của Chính
phủ quy định chi tiết và h-ớng dẫn thi hành một số điều của Luật Giáo
dục
11. Ch-ơng trình giáo dục phổ thông. Những vấn đề chung. NXB Giáo
dục, HN, 2006.
12. Qu cH i.Lu t Giỏo d c. NXB Chớnh tr Qu c gia. H N i, 2005
13. Qu ch i. Ngh quy t s 40/2000/QH10. Ngh quy t v i m i ch
trỡnh giỏo d c ph thụng. Thụng qua ngy 09/12/2000

ng

14. Tr

ngCBQLGD& T. Cỏc gi i phỏp c b n i m i qu n lý tr

ph thụng (

ng

ti: Gi i phỏp c b n i m i QLGD). H N i, 2006

15. T i nbỏchkhoaVi tNamt p3. NXB t i n bỏch khoa. H N i, 2003
16. Tr

ng THPT Nam Tr c - Nam

nh - Cỏc bỏo cỏo t ng k t c a nh

tr ng
17. V nki n

ih i

ibi utonqu cl nX. NXB Chớnh tr Qu c gia.

ih i

ibi utonqu cl nIX. NXB Chớnh tr Qu c gia.

H N i, 2006
18. V nki n

H N i, 2001
ng Qu c B o. M t s khỏi ni m v QLGD. Tr

19.

ng CBQLGD. H

N i, 1997
ngQu cB o. K ho ch t ch c v qu n lý, M t s v n v lý lu n

20.

v th c ti n. NXB Th ng kờ, 1999
21.

Nguyễn Hữu Chí. Đổi mới ch-ơ ng trì nh THPT và những yêu cầu đối với công tác quản lý của hiệu tr-ởng. Thông tin QLGD.
Tr-ờng CBQLGD%ĐT. Số 2- 4/2006

22. Nguy n Phỳc Chu. T p bi gi ng sau i h c. Tr

ng CBQL

GD& T. H N i, 2005
23. Nguy nPhỳcChu. Cỏc y u t c b n tỏc ng n ch t l
tr
24.

ng qu n lý

ng h c. H N i, 2006

Nguy nCụngGiỏp. Bn v ph m trự ch t l

ng v hi u qu giỏo d c. T p chớ phỏt tri n giỏo d c s 10/1997

25. Ph m Minh H c. Giỏo d c Vi t Nam tr

c ng

ng c a th k XXI.

NXB Chớnh tr Qu c gia. H N i, 1999
26. Tr n Ki m. Qu n lý giỏo d c v qu n lý tr

ng h c. Vi n Khoa h c

giỏo d c. H N i, 1997
27. Tr n Ki m. Khoa h c qu n lý nh tr

ng ph thụng. NXB

i h c

Qu c gia. H N i, 2002
28. Tr nKi m. Khoa h c qu n lý giỏo d c. NXB giỏo d c. H N i, 2004
29. Nguy n Th M L c.

i c

ng v qu n lý giỏo d c h c i c

NXB Giỏo d c. H N i, 2003
30. Nguy nV nLờ. Khoa h c qu n lý nh tr

ng. NXB TPHCM, 1998

ng.


31. L uăXuơnăM i. Ki m tra, đánh giá trong giáo d c. T p bài gi ng sau đ i
h c. Tr

ng CBQLGD- T. Hà N i, 2005

32. HƠăTh ăNg ,ă

ngăV ăHo t. Giáo d c h c. T p 1, 2. NXB Giáo d c.

Hà N i, 1990
33. Ph mă Vi tă Nh .
d

nh h

ng đ i m i n i dung và ph

ng th c b i

ng đ i ng CBQL giáo d c đáp ng yêu c u đ i m i giáo d c ph

thông. Hà N i, 2004
34. Nguy nă Ng că Quang. Nh ng khái ni m c
Tr

ng CBQL TW. Hà N i, 1989

35. Nguy nă Ng că Quang. D y h c, con d
Tr

b n v lý lu n qu n lý.

ng hình thành nhân cách.

ng CBQLGD- T. Hà N i, 1989

36. Nguy nă Ng că Quang. Lý lu n d y h c đ i c

ng t p 1, 2. Tr

ng

CBQLGD- T. Hà N i, 2000
37. Tr năH ngăQuơn. L p k ho ch - Lý thuy t h th ng, T p bài gi ng sau
đ i h c. Tr

ng CBQLGD- T. Hà N i, 1996

38. BùiăTr ngăTuơn. T p bài gi ng v lý lu n qu n lý nhà tr

ng. Tr

ng

CBQLGD- T. Hà N i, 2002
39. Hoàng Minh Thao. Tâm lý h c qu n lý. Tr ng CBQLGD- T. Hà N i, 1998
40. Ph măVi tă V

ng. Ph

ng pháp lu n nghiên c u khoa h c. NXB

i

h c Qu c gia. Hà N i, 2005.
41. Tr năQu căThƠnh. Khoa h c qu n lý. T p bài gi ng sau đ i h c. Tr

ng

CBQLGD- T. Hà N i, 2004
42. Nguy năC¶nh ToƠnă(Ch ăbiên), Nguy năK ,ăV ăV năT o,ăBùiăT

ng.

Quá trình d y - t h c. NXB Giáo d c. Hà N i, 1997
43. M. I. Kodakov. C s
CBQLGD. Hà N i, 1984

lý lu n khoa h c QLGD (B n d ch). Tr

ng