Đề cương chi tiết môn học Lý luận công nghệ dạy học hiện đại (Đại học Giáo dục)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
KHOA SƯ PHẠM
BỘ MÔN KHOA HỌC XÃ HỘI

ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC

LÍ LUẬN, CÔNG NGHỆ DẠY HỌC HIỆN ĐẠI
MÔN LỊCH SỬ

Hà Nội, 2014
1


ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC
TÊN MÔN HỌC: LÍ LUẬN, CÔNG NGHỆ DẠY HỌC HIỆN ĐẠI MÔN
LỊCH SỬ
1. Thông tin về đơn vị đào tạo
- Trường: Đại học Giáo dục - ĐHQGHN
- Khoa: Sư phạm
- Bộ môn: Khoa học Xã hội
2. Thông tin về môn học
- Tên môn học: Lí luận, công nghệ dạy học hiện đại môn Lịch sử
- Mã môn học: TMT 1001
- Môn học bắt buộc / tự chọn: Tự chọn
- Số lượng tín chỉ: 3
- (Các) môn học tiên quyết: Chương trình, phương pháp dạy học Lịch sử
3. Mục tiêu và chuẩn năng lực (góp phần vào chuẩn đầu ra) cần hình
thành
3.1. Mục tiêu chung: Học xong môn học này, sinh viên hiểu biết sâu hơn về
các quan điểm ứng dụng PPDH, CNDH hiện đại trong môn Lịch sử ở trường
THPT, rèn luyện kỹ năng sử dụng một số phương tiện dạy học hiện đại phù

hợp môn Lịch sử, qua đó hình thành niềm say mê nghề nghiệp, tinh thần
không ngừng học hỏi, tích cực, vận dụng sáng tạo các PP/PTDH hiện đại theo
hướng phát triển năng lực học sinh.
3.2. Chuẩn năng lực:
3.2.1. Kiến thức:
- Trình bày được những quan điểm về PPDH, CNDH hiện đại ứng
dụng trong môn Lịch sử.

2


- Vận dụng được qui trình xây dựng hồ sơ môn học Lịch sử; triển khai
đa dạng các hình thức tổ chức dạy học theo quan điểm tích cực hoá
người học.
- Vận dụng triển khai được một số PPDH tích cực hiện nay trong môn
LS.
- Sử dụng được phương tiện công nghệ trong dạy học môn Lịch sử theo
hướng hỗ trợ hoạt động dạy-học tích cực.
3.2.2. Kỹ năng:
- Thiết kế nội dung và triển khai dạy học với sự hỗ trợ của PT công
nghệ, hiện đại.
- Lựa chọn, vận dụng PP-PTDH phù hợp trong việc triển khai quá trình
dạy học (tổ chức, quản lý, điều khiển, đánh giá..).
3.2.3. Thái độ:
- Nâng cao ý thức trách nhiệm về vai trò của người giáo viên.
- Hình thành phong cách dạy học, ý thức phát triển kỹ năng nghề
nghiệp.
4. Nội dung môn học
4.1 Tóm tắt
Môn Lý luận, công nghệ dạy học hiện đại môn Lịch sử giới thiệu những

quan điểm hiện đại về PPDH, CNDH ứng dụng trong môn Lịch sử; quy trình
xây dựng hồ sơ môn học; thiết kế và triển khai bài dạy môn Lịch sử có sử
dụng phương tiện công nghệ hiện đại. Trên cơ sở các định hướng về một số
ứng dụng công nghệ trong dạy học, sinh viên được thực hành triển khai
phương pháp dạy học và sử dụng phương tiện công nghệ dạy học hiện đại
trong môn Lịch sử theo hướng phát huy tính tích cực của HS. Môn học được
thiết kế dành cho đối tượng là Sinh viên Sư phạm Lịch sử, các học viên đã tốt
nghiệp chương trình đào tạo cử nhân sư phạm, giáo viên các trường THPT...
4.2 Nội dung cụ thể
Thứ

Mục tiêu

Nội dung

3

Thời

Ghi


tự

lượng
Kết thúc chương, SV Chương 1: Một số quan điểm về 15
cần phải:

PPDH, CNDH hiện đại ứng giờ

1. Trình bày được khái dụng trong môn Lịch sử
1

tín

niệm, đặc trưng của: dạy
1.1. 1.1. Quan điểm dạy học tích cực chí
1.1.1. 1.1.1. Khái niệm dạy học tích cực
học tích cực; Sư phạm
1.1.2. 1.1.2. Đặc trưng của dạy học tích
tương tác; dạy học dựa
cực
trên năng lực người 1.1.3.
học; 1.1.3. Một số định hướng vận
hình thành kiến thức LS dụng dạy học tích cực trong môn
với sự hỗ trợ của PTCN Lịch sử
1.2. 1.2. Quan điểm Sư phạm tương
trong môn Lịch sử ở
tác
trường THPT.
1.2.1. 1.2.1. Khái niệm Sư phạm tương
2. Vận dụng được quan
tác
điểm dạy học 1.2.2.
tích 1.2.2. Đặc trưng cơ bản của Sư
cực/Sư phạm tương tác/ phạm tương tác
1.2.3. 1.2.3. Một số định hướng vận
dạy học dựa trên năng
dụng Sư phạm tương tác trong
lực người học trong dạy

môn Lịch sử
học môn Lịch sử qua
1.2.4. 1.3. Quan điểm dạy học dựa
các ví dụ cụ thể.
trên năng lực của người học
3. Vận dụng được 1.2.5.
biện 1.3.1. Khái niệm dạy học dựa trên
pháp hình thành kiến năng lực của người học
1.2.6. 1.3.2. Đặc trưng cơ bản của dạy
thức lịch sử với sự hỗ
học dựa trên năng lực người học
trợ của PTCN qua các ví
1.2.7. 1.3.3. Một số định hướng vận
dụ cụ thể
dụng dạy học dựa trên năng lực
4. Đánh giá được ưu của người học trong môn Lịch sử
điểm và các điều 1.2.8.
kiện 1.4. Quan điểm về hình thành
cần thiết khi vận dụng kiến thức lịch sử với sự hỗ trợ
về của PTCN
1.2.9. 1.4.1. Khái niệm hình thành kiến
PPDH, CNDH hiện đại
các

quan

điểm

4

chú


trong môn Lịch sử ở thức lịch sử với sự hỗ trợ của
trường THPT.

PTCN
1.4.2. Yêu cầu của hình thành
kiến thức lịch sử với sự hỗ trợ của
PTCN
1.4.3. Các biện pháp hình thành
kiến thức lịch sử với sự hỗ trợ của

2

PTCN
Kết thúc chương, SV Chương 2: Quy trình xây dựng 15
cần phải:

hồ sơ môn học Lịch sử với sự hỗ giờ

5. Trình bày được khái trợ của PTCN

tín

niệm, thành phần hồ sơ 2.1. Khái niệm, thành phần của chỉ
môn học Lịch sử.

hồ sơ môn học

6. Nêu được quy trình 2.1.1. Khái niệm hồ sơ môn học
xây dựng hồ sơ môn học 2.1.2. Thành phần của hồ sơ môn
Lịch sử.

học Lịch sử

7. Thực hành vận dụng 2.2. Quy trình xây dựng hồ sơ
được quy trình xây dựng môn học Lịch sử
hồ sơ môn học trong 2.2.1. Xác định hệ mục tiêu môn
một phần chương trình học
(tự chọn) Lịch sử THPT. 2.2.2. Phân tích nhu cầu, năng
8. Thực hành vận dụng lực người học
2.2.3. Xây dựng hồ sơ dạy học/hồ
được quy trình xây dựng sơ bài dạy
hồ sơ bài dạy nghiên 2.3. Thực hành
cứu kiến thức mới, bài 2.3.1. Thực hành xây dựng hồ sơ
môn học
ôn tập, tổng kết (tự 2.3.2. Thực hành xây dựng hồ sơ
chọn) trong chương bài dạy
trình

môn

Lịch

sử

THPT.
9. Đánh giá và đề xuất
5

cải tiến hồ sơ môn
học/hồ sơ bài dạy đã
3

thiết kế.
Kết thúc chương, SV Chương 3: Vận dụng một số
phương pháp, công nghệ dạy
cần phải:
học hiện đại trong môn Lịch sử
10. Kể tên và nêu quy 3.1. Một số phương pháp dạy
trình triển khai một số học hiện đại và qui trình triển
PPDH tích cực hóa khai trong môn Lịch sử.
3.2.1. Dạy học nêu và giải
người học
quyết vấn đề
11. Thực hành vận dụng
3.2.2. Dạy học dự án
3.2.3. Dạy học hợp đồng
quy trình triển khai dạy
3.2.4. Dạy học theo góc
học dự án/dạy học nêu 3.2. Sử dụng PTCN dạy học
và giải quyết vấn đề/dạy hiện đại
3.3.1. Sử dụng phần mềm lưu
học hợp đồng/dạy học
trữ, chia sẻ tài liệu
theo góc trong môn Lịch
3.3.2. Sử dụng phần mềm xây
dựng bài giảng điện tử

sử (qua bài học/nội dung
3.3.3. Sử dụng phần mềm kiểm
tự chọn).
tra, đánh giá
12. Thực hành sử dụng
PTCN hiện đại trong
xây dựng kế hoạch và
triển khai dạy học môn
Lịch sử (qua bài học/nội
dung tự chọn)
13. Nhận xét được ưu
điểm, hạn chế của từng
phương

pháp/phương

tiện DH.
14. Nhận xét về điều
kiện

triển

khai

các
6

15
giờ
tín

chỉ


phương pháp/
phương tiện DH hiện
đại.
5. Phương pháp, hình thức dạy học
5.1 Phân bổ thời lượng: theo hình thức dạy học
Lý thuyết: 15 giờ tín chỉ
Thực hành/làm việc nhóm: 24 giờ tín chỉ
Hướng dẫn tự học, nghiên cứu: 6 giờ tín chỉ
5.2. Các phương pháp dạy học chủ yếu
6. Học liệu:
6.1. Tài liệu chính (từ 2 đến 4 tài liệu)
- Vũ Quang Hiển, Hoàng Thanh Tú, Phương pháp dạy học môn Lịch
sử ở trường THPT, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2014.
- Giáo trình: Phương pháp dạy học lịch sử, tập 1, 2, NXB Đại học Sư
phạm, Hà Nội, 2010.
- Tập bài giảng Phương tiện công nghệ dạy học, Khoa Sư phạm, trường
ĐH Giáo dục, 2012.
6.2. Tài liệu tham khảo
- Tài liệu tập huấn của Intel Teach, 2008.\
- Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tài liệu tập huấn GV trường THPT chuyên,
Hà Nội, 2010.
- Jean Marc Dénommé et Madeleine Roy, Sư phạm tương tác một tiếp
cận khoa học thần kinh về học và dạy, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội,
2009.
- Robert J. Marzano, Các phương pháp dạy học hiệu quả, NXB Giáo
dục Việt Nam, 2011.
- Đặng Thành Hưng. Dạy học hiện đại. NXB ĐHQGHN, 2001.

7


- Som Naidu. Learning and Teaching with Technology: Principles and
Practice. Kogan Page, 2003.
7. Phương pháp và hình thức kiểm tra, đánh giá
Tính chất
Hình

của nội

thức

dung kiểm

Mục đích kiểm tra

Trọng số

tra

Đánh giá
thường

Kiểm tra kiến thức môn học
Lý thuyết

Đánh giá ý thức học tập, sự chuyên cần

10 %

Bài tập

Lý thuyết

cá nhân

và kỹ năng

Đánh giá việc đọc giáo trình, tài liệu của
SV

10%

xuyên

Đánh giá khả năng tổng hợp kiến thức
Bài tập
nhóm

Bài thi
hết môn

Kỹ năng

của nhóm và Đánh giá kỹ năng phối kết
hợp trong làm việc nhóm để tạo ra được

20%

sản phẩm có ý nghĩa.
Năng lực vận dụng các PP-PTDH hiện
Tổng hợp

đại và tạo ra sản phẩm sáng tạo cá nhân

60%

(Bài giảng/trang web dạy học)

+ Tiêu chí đánh giá các loại bài tập, KT – ĐG
Hoàn thiện bài tập theo yêu cầu về hình thức, nội dung và mục đích của kiểm
tra đánh giá.
- Đánh giá thường xuyên: sự chuyên cần (5 điểm), tham gia thảo luận,
ý kiến trên lớp (5 điểm).
- Bài tập tuần (cá nhân):
Bài viết:
Về hình thức (1 điểm): Ngôn ngữ trong sáng, trích dẫn hợp lệ;
Đánh máy trên khổ giấy A4, từ 3 – 5 trang.
Về nội dung: (9 điểm). Chủ đề (1 điểm): SV lựa chọn vấn đề có
liên quan đến nội dung lý thuyết hoặc tự nghiên cứu của tuần, có
8


ý nghĩa thực tiễn. Trình bày (3 điểm): Xác định được vấn đề
nghiên cứu, nhiệm vụ nghiên cứu rõ ràng, hợp lý; triển khai các
ý rõ ràng, mạch lạc, lôgic. Thể hiện kỹ năng phân tích, tổng hợp,
đánh giá trong việc giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu (4 điểm).
Có sử dụng các tài liệu do giảng viên hướng dẫn (1 điểm).

Báo cáo thuyết trình (có phiếu đánh giá riêng).
- Bài tập nhóm: Sản phẩm (có phiếu đánh giá riêng).
- Bài thi hết môn: Sản phẩm (có phiếu đánh giá riêng).
CHỦ NHIỆM KHOA

P. CHỦ NHIỆM BỘ MÔN

(Ký và ghi rõ họ tên)

(Ký và ghi rõ họ tên)

TS. Hoàng Thanh Tú

9