luận văn thạc sĩ kế toán quản trị chi phí tại công ty cổ phần giầy hải dƣơng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
-------------------------

NGUYỄN THỊ NGÂN

KẾ TỐN QUẢN TRỊ CHI PHÍ
TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN GIẦY HẢI DƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

HÀ NỘI, NĂM 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
-------------------------

NGUYỄN THỊ NGÂN

KẾ TỐN QUẢN TRỊ CHI PHÍ
TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN GIẦY HẢI DƯƠNG

Chuyên ngành: Kế toán
Mã số: 62.34.03.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học:
PGS,TS. TRẦN THỊ HỒNG MAI

HÀ NỘI, NĂM 2016


i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của chính tơi thực hiện
dưới sự hướng dẫn của người hướng dẫn khoa học. Kết quả nghiên cứu trong
luận văn là trung thực và chưa từng được cơng bố trong bất kỳ cơng trình nghiên
cứu nào.
Tơi xin cam đoan rằng những phần kế thừa, tham khảo cũng như tham chiếu
đều được trích dẫn đầy đủ và nghi rõ nguồn tham khảo cụ thể trong danh mục các
tài liệu đã được tham khảo
Hà Nội, tháng 11 năm 2016
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Ngân


ii

LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn tới Ban giám hiệu, các thầy cô giáo trong
khoa Sau đại học đã tận tình dạy bảo và tạo điều kiện tốt nhất cho tơi trong suốt q
trình học tập cũng như trong thời gian làm luận văn tốt nghiệp.
Đặc biệt, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến cơ giáo - PGS,TS.Trần Thị
Hồng Mai đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi và cho tôi những lời khun vơ
cùng q báu trong suốt q trình nghiên cứu thực tế để hồn thành tốt luận văn
của mình.
Đồng thời, tơi cũng xin cảm ơn tồn thể Ban lãnh đạo và cán bộ nhân viên

của Công ty cổ phần Giày Hải Dương đã cung cấp cho tôi những thông tin và dữ
liệu cần thiết trong quá trình nghiên cứu đề tài.
Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn tới tồn thể gia đình, bạn bè, đồng nghiệp
đã động viên giúp đỡ rất nhiều để tơi hồn thành tốt luận văn tốt nghiệp.
Mặc dù đã cố gắng hết sức nhưng do trình độ, năng lực và thời gian có hạn
nên luận văn của tôi không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tơi rất mong nhận được
những ý kiến đóng góp quý báu của thầy cô và độc giả để luận văn được hồn thiện
tốt hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 11 năm 2016
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Ngân


iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN......................................................................................................i
Tác giả luận văn.........................................................................................................i
Tác giả luận văn........................................................................................................ii
MỤC LỤC...............................................................................................................iii
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU..........................................................................x
LỜI MỞ ĐẦU...........................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu................................................................1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài...................................2
3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài.........................................................................4
4. Các câu hỏi đặt ra trong quá trình nghiên cứu đề tài...................................5
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài..................................................5
6. Phương pháp nghiên cứu của đề tài.................................................................6

6.1. Phương pháp thu thập dữ liệu:.....................................................................6
6.2. Phương pháp phân tích, xử lý dữ liệu:.........................................................7
7. Kết cấu của luận văn..........................................................................................7
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ................8
TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT.................................................................8
1.1. Tổng quan về kế tốn quản trị chi phí..........................................................8
1.1.1. Các khái niệm cơ bản.......................................................................................8
1.1.1.1. Khái niệm chi phí.......................................................................................................................8
1.1.1.2. Khái niệm kế tốn quản trị chi phí..........................................................................................10

1.1.2. Mục tiêu và đối tượng của kế tốn quản trị chi phí..................................12
1.1.3. Vai trị của kế tốn quản trị chi phí............................................................14
1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến kế tốn quản trị chi phí trong doanh nghiệp
sản xuất......................................................................................................................16
1.1.4.1. Nhân tố bên trong...................................................................................................................16
1.1.4.2. Nhân tố bên ngồi...................................................................................................................17

1.1.5. Các mơ hình kế tốn quản trị chi phí...........................................................19
1.1.6. Tổ chức bộ máy thực hiện kế tốn quản trị chi phí...................................20
1.2. Nội dung kế tốn quản trị chi phí trong doanh nghiệp sản xuất...........23


iv

1.2.1. Nhận diện và phân loại chi phí....................................................................24
1.2.1.1. Phân loại chi phí theo chức năng hoạt động..........................................................................25
1.2.1.2. Phân loại chi phí theo yếu tố đầu vào của sản xuất................................................................27
1.2.1.3. Phân loại chi phí theo cách ứng xử của chi phí......................................................................27
1.2.1.4. Phân loại chi phí theo khả năng quy nạp chi phí vào các đối tượng chịu chi phí...................28
1.2.1.5. Phân loại chi phí theo thẩm quyền ra quyết định..................................................................29

1.2.1.6. Nhận diện chi phí phục vụ cho việc ra quyết định..................................................................29

1.2.2. Lập dự tốn chi phí........................................................................................30
1.2.2.1. Xây dựng định mức chi phí.....................................................................................................30
1.2.2.2. Lập dự tốn chi phí..................................................................................................................33

1.2.3. Thu thập thơng tin chi phí............................................................................36
Xác định đối tượng tập hợp chi phí là khâu đầu tiên rất quan trọng trong công tác tổ chức kế tốn
quản trị chi phí. Khi xác định đối tượng tập hợp chi phí cần dựa vào: Đặc điểm và cơng dụng của chi
phí trong hoạt động kinh doanh, đặc điểm cơ cấu tổ chức sản xuất của doanh nghiệp, đặc điểm sản
phẩm, quy trình cơng nghệ sản xuất chế tạo sản phẩm. Với quy trình sản xuất giản đơn, đối tượng
kế tốn chi phí có thể là tồn bộ q trình sản xuất hoặc có thể là một nhóm sản phẩm. Ngược lại
đối với quy trình sản xuất phức tạp, đối tượng tập hợp chi phí có thể là bộ phận, chi tiết sản phẩm,
các giai đoạn chế biến theo phân xưởng hoặc theo nhóm chi tiết bộ phận sản phẩm.......................36

1.2.4. Phân tích thơng tin chi phí............................................................................43
1.2.4.1. Phân tích biến động chi phí.....................................................................................................43
1.2.4.2. Phân tích thơng tin chi phí thích hợp cho việc ra quyết định.................................................46

1.2.5. Cung cấp thơng tin chi phí...........................................................................47
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1........................................................................................49
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TỐN QUẢN TRỊ CHI PHÍ...........................50
TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN GIẦY HẢI DƯƠNG...................................................50
2.1. Tổng quan về Công ty Cổ phần Giầy Hải Dương.....................................50
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty..........................................50
2.1.2. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý................................................................51
2.1.3. Đặc điểm tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh......................................53
- Quy trình cơng nghệ sản xuất của Cơng ty.........................................................53
Sơ đồ 2.1. Quy trình cơng nghệ sản xuất giầy..................................................................................54
(Nguồn: Cơng ty Cổ phần Giầy Hải Dương)......................................................................................54

2.1.4. Đặc điểm tổ chức công tác kế tốn tại Cơng ty..........................................56


v
2.1.4.1. Tổ chức bộ máy kế tốn...........................................................................................................56
2.1.4.2. Chính sách kế tốn áp dụng tại Cơng ty..................................................................................57

2.2. Thực trạng kế tốn quản trị chi phí tại Cơng ty Cổ phần Giầy Hải
Dương..................................................................................................................... 59
2.2.1. Phân loại chi phí...........................................................................................60
2.2.2. Lập dự tốn chi phí.......................................................................................62
2.2.2.1. Định mức chi phí.....................................................................................................................62
Bảng 2.01: Định mức thời lượng sản xuất...................................................................................63
2.2.2.2. Lập dự tốn chi phí..................................................................................................................63
Bảng 2.02: Dự tốn chi phí sản xuất............................................................................................64

2.2.3. Thu thập thơng tin chi phí.............................................................................64
2.2.3.1. Kế tốn chi phí sản xuất...........................................................................................................65
Kết quả tính tốn được thể hiện trên “Bảng phân bổ tiền lương theo mã hàng” (phụ lục 2.13).......68
c) Kế tốn chi phí sản xuất chung.........................................................................................................68
2.2.3.2. Kế tốn chi phí ngồi sản xuất.................................................................................................73

2.2.4. Phân tích thơng tin chi phí............................................................................74
2.2.5. Cung cấp thơng tin chi phí...........................................................................74
2.3. Đánh giá thực trạng kế tốn quản trị chi phí tại Công ty Cổ phần Giầy
Hải Dương.............................................................................................................74
2.3.1. Ưu điểm...........................................................................................................74
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân...............................................................................77
2.3.2.1. Hạn chế....................................................................................................................................77

2.3.2.2. Nguyên nhân...........................................................................................................................78

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2........................................................................................79
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HỒN THIỆN KẾ TỐN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TẠI
CƠNG TY CỔ PHẦN GIẦY HẢI DƯƠNG..........................................................79
3.1. Định hướng phát triển và quan điểm hồn thiện kế tốn quản trị chi phí
tại Cơng ty Cổ phần Giầy Hải Dương................................................................79
3.1.1. Định hướng phát triển....................................................................................80
3.1.1.1. Về hoạt động sản xuất và kinh doanh hàng hóa....................................................................80
3.1.1.2. Về hoạt động tổ chức - nhân sự.............................................................................................80
3.1.1.3. Về hoạt động quản trị tài chính...............................................................................................80


vi

3.1.2. Quan điểm hồn thiện kế tốn quản trị chi phí tại Cơng ty Cổ phần Giầy
Hải Dương.................................................................................................................81
3.2. Giải pháp hồn thiện kế tốn quản trị chi phí tại Cơng ty Cổ phần Giầy
Hải Dương.............................................................................................................82
3.2.1. Hoàn thiện phân loại chi phí.........................................................................82
3.2.2. Hồn thiện lập dự tốn chi phí.....................................................................83
3.2.3. Hồn thiện thu thập thơng tin chi phí..........................................................83
3.2.4. Hồn thiện phân tích thơng tin chi phí........................................................84
3.2.5. Hồn thiện cung cấp thơng tin chi phí.........................................................87
Cơ sở lập: Sổ chi tiết và Sổ tổng hợp chi phí sản xuất trong kỳ. Mỗi sản
phẩm hoặc cơng việc được theo dõi trên một dịng của báo cáo.....................89
3.3. Điều kiện thực hiện các giải pháp...............................................................89
3.3.1. Về phía Nhà nước..........................................................................................89
3.3.2. Về phía Cơng ty.............................................................................................90
3.4. Những hạn chế trong nghiên cứu................................................................90

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3........................................................................................91
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................93
PHỤ LỤC................................................................................................................ 95
Phụ lục 1.01...................................................................................................................................1
Sơ đồ 1.1 Mơ hình tổ chức bộ máy kế tốn quản trị chi phí dạng kết hợp...................................1
Phụ lục 1.02...................................................................................................................................1
Sơ đồ 1.2 Mơ hình tổ chức bộ máy kế tốn quản trị chi phí dạng tách biệt.................................1
Phụ lục 1.03: Kế tốn xác định chi phí theo cơng việc...................................................................2
Phụ lục 1.04: Kế tốn xác định chi phí theo quá trình sản xuất....................................................2
Phụ lục 2.01...................................................................................................................................3
Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý.......................................................................................................3
tại Công ty Cổ phần giầy Hải Dương..............................................................................................3
Phụ lục 2.02...................................................................................................................................4
Sơ đồ tổ chức bộ máy kế tốn.......................................................................................................4
tại Cơng ty Cổ phần Giầy Hải Dương.............................................................................................4
Phụ lục: 2.03. Trình tự ghi sổ kế toán vào phần mềm...................................................................5
Phụ lục 2.04...................................................................................................................................6


vii
BẢNG ĐỊNH MỨC TIÊU HAO NGUYÊN VẬT LIỆU............................................................................6
Phụ lục 2.05:..................................................................................................................................6
DANH MỤC MÃ SẢN PHẨM...........................................................................................................7
Phụ lục: 2.06..................................................................................................................................7
PHIẾU XUẤT KHO............................................................................................................................7
Phụ lục: 2.07..................................................................................................................................9
SỔ CHI TIẾT....................................................................................................................................9
Phụ lục: 2.08................................................................................................................................10
SỔ CHI TIẾT..................................................................................................................................10
Phụ lục: 2.09................................................................................................................................11

SỔ CHI TIẾT..................................................................................................................................11
Phụ lục: 2.10................................................................................................................................12
BẢNG CHẤM CƠNG (trích)...........................................................................................................12
Bộ phận: Phân xưởng pha cắt.....................................................................................................12
Phụ lục 2.11.................................................................................................................................13
BẢNG THANH TOÁN LƯƠNG VÀ PHỤ CẤP...................................................................................13
Phụ lục: 2.12................................................................................................................................13
SỔ CHI TIẾT..................................................................................................................................14
Tài khoản: 6221 - Chi phí nhân cơng trực tiếp phân xưởng pha cắt...........................................14
Phụ lục 2.13.................................................................................................................................14
BẢNG PHÂN BỔ TIỀN LƯƠNG THEO MÃ HÀNG...........................................................................15
Phụ lục: 2.14................................................................................................................................15
SỔ CHI TIẾT..................................................................................................................................15
Tài khoản: 62711 - Chi phí nhân viên phân xưởng pha cắt.........................................................16
Phụ lục: 2.15................................................................................................................................16
SỔ CHI TIẾT..................................................................................................................................16
Tài khoản: 62721 - Chi phí nhiên liệu phân xưởng pha cắt.........................................................16
Phụ lục: 2.16................................................................................................................................17
SỔ CHI TIẾT..................................................................................................................................17
Tài khoản: 62731 - Chi phí cơng cụ dụng cụ phân xưởng pha cắt...............................................17
Phụ lục: 2.17................................................................................................................................18
SỔ CHI TIẾT..................................................................................................................................18
Phụ lục: 2.18................................................................................................................................19
SỔ CHI TIẾT..................................................................................................................................19
Tài khoản: 62771 - Chi phí dịch vụ mua ngồi phân xưởng pha cắt............................................19
Phụ lục: 2.19................................................................................................................................20


viii
SỔ CHI TIẾT..................................................................................................................................20

Tài khoản: 62781 - Chi phí khác bằng tiền phân xưởng pha cắt..................................................20
Phụ lục: 2.20................................................................................................................................21
BẢNG PHÂN BỔ CHI PHÍ SẢN XUẤT CHUNG THEO MÃ HÀNG.....................................................21
Phụ lục 2.21.................................................................................................................................22
PHIẾU KẾT CHUYỂN......................................................................................................................22
Sản phẩm: Giầy thể thao người lớn, da thật...............................................................................22
Phụ lục: 2.22................................................................................................................................24
PHIẾU KẾT CHUYỂN......................................................................................................................24
Sản phẩm: Giầy thể thao người lớn, giả da.................................................................................24
Phụ lục: 2.23................................................................................................................................24
PHIẾU KẾT CHUYỂN......................................................................................................................25
Sản phẩm: Giầy thể thao trẻ em..................................................................................................25
Phụ lục: 2.24................................................................................................................................25
SỔ CHI TIẾT..................................................................................................................................26
Tài khoản: 1541 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang..............................................................26
Phụ lục: 2.25................................................................................................................................26
SỔ CHI TIẾT..................................................................................................................................27
Tài khoản: 1541 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang..............................................................27
Phụ lục: 2.26................................................................................................................................27
SỔ CHI TIẾT..................................................................................................................................28
Tài khoản: 1541 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang..............................................................28
Phụ lục: 2.27................................................................................................................................28
BẢNG TÍNH GIÁ THÀNH...............................................................................................................29
Sản phẩm: Giầy thể thao người lớn, da thật...............................................................................29
Phụ lục: 2.28................................................................................................................................30
BẢNG TÍNH GIÁ THÀNH...............................................................................................................30
Sản phẩm: Giầy thể thao người lớn, giả da.................................................................................30
Phụ lục: 2.29................................................................................................................................30
BẢNG TÍNH GIÁ THÀNH...............................................................................................................31
Sản phẩm: Giầy thể thao trẻ em..................................................................................................31

ix

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Diễn giải

BTC

Bộ Tài chính

GTGT

Giá trị gia tăng

TSCĐ

Tài sản cố định

CPSX

Chi phí sản xuất

CPSXKD

Chi phí sản xuất kinh doanh

CPNVLTT

Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp

CPNCTT

Chi phí nhân cơng trực tiếp

CPSXC

Chi phí sản xuất chung

CCDC

Cơng cụ dụng cụ

KTQT

Kế tốn quản trị

KTQTCP

Kế tốn quản trị chi phí

BHXH

Bảo hiểm xã hội

BHYT

Bảo hiểm y tế

BHTN

Bảo hiểm thất nghiệp

KPCĐ

Kinh phí cơng đồn

SXKD

Sản xuất kinh doanh

NVL

Ngun vật liệu


x

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU
Danh mục
Sơ đồ 2.1
Bảng 2.01
Bảng 2.02
Phụ lục 1.01
Phụ lục 1.02
Phụ lục 1.03
Phụ lục 1.04
Phụ lục 2.01

Phụ lục 2.02
Phụ lục 2.03
Phụ lục 2.04
Phụ lục 2.05
Phụ lục: 2.06
Phụ lục 2.07
Phụ lục 2.08
Phụ lục 2.09
Phụ lục 2.10
Phụ lục 2.11
Phụ lục 2.12
Phụ lục 2.13
Phụ lục 2.14
Phụ lục 2.15
Phụ lục 2.16
Phụ lục 2.17
Phụ lục 2.18
Phụ lục 2.19
Phụ lục 2.20
Phụ lục 2.21
Phụ lục 2.22
Phụ lục 2.23
Phụ lục 2.24
Phụ lục 2.25
Phụ lục 2.26
Phụ lục 2.27
Phụ lục 2.28
Phụ lục 2.29

Sơ đồ, bảng biểu

Quy trình cơng nghệ sản xuất giầy
Định mức thời lượng sản xuất
Dự tốn chi phí sản xuất
Mơ hình tổ chức bộ máy kế tốn quản trị chi phí dạng kết hợp
Mơ hình tổ chức bộ máy kế tốn quản trị chi phí dạng tách biệt
Kế tốn xác định chi phí theo cơng việc
Kế tốn xác định chi phí theo q trình sản xuất
Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý tại Công ty Cổ phần giầy Hải Dương
Sơ đồ tổ chức bộ máy kế tốn tại Cơng ty Cổ phần Giầy Hải Dương
Trình tự ghi sổ kế tốn vào phần mềm
Bảng định mức tiêu hao nguyên vật liệu
Danh mục sản phẩm
Phiếu xuất kho
Sổ chi tiết TK 6211 (Sản phẩm giầy người lớn da thật)
Sổ chi tiết TK 6211 (Sản phẩm giầy người lớn giả da)
Sổ chi tiết TK 6211 (Sản phẩm giầy trẻ em)
Bảng chấm cơng
Bảng thanh tốn lương và phụ cấp
Sổ chi tiết TK 6221 - Chi phí nhân cơng trực tiếp phân xưởng pha cắt
Bảng phân bổ tiền lương theo mã hàng
Sổ chi tiết TK 62711 - Chi phí nhân viên phân xưởng pha cắt
Sổ chi tiết TK 62721 - Chi phí nhiên liệu phân xưởng pha cắt
Sổ chi tiết TK 62731 - Chi phí cơng cụ dụng cụ phân xưởng pha cắt
Sổ chi tiết TK 62741 - Chi phí khấu hao TSCĐ phân xưởng pha cắt
Sổ chi tiết TK 62771 - Chi phí dịch vụ mua ngồi phân xưởng pha
cắt
Sổ chi tiết TK 62781 - Chi phí khác bằng tiền phân xưởng dập
Bảng phân bổ chi phí sản xuất chung theo mã hàng
Phiếu kết chuyển - Sản phẩm: Giầy thể thao người lớn, da thật
Phiếu kết chuyển - Sản phẩm: Giầy thể thao người lớn, giả da

Phiếu kết chuyển - Sản phẩm: Giầy thể thao trẻ em
Sổ chi tiết TK 1541 -Sản phẩm: Giầy thể thao người lớn da thật
Sổ chi tiết TK 1541 -Sản phẩm: Giầy thể thao người lớn giả da
Sổ chi tiếtTK 1541 -Sản phẩm: Giầy thể theo trẻ em
Bảng tính giá thành - Sản phẩm: Giầy thể thao người lớn, da thật
Bảng tính giá thành - Sản phẩm: Giầy thể thao người lớn, giả da
Bảng tính giá thành - Sản phẩm: Giầy thể thao trẻ em


1

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Trong nền kinh tế thị trường, bất kỳ đơn vị kinh doanh nào cũng phải đối đầu
với sự cạnh tranh gay gắt không chỉ giữa các công ty trong nước mà cịn với các
cơng ty đa quốc gia. Trong giai đoạn hiện nay, khi nền kinh tế đang gặp những bất
ổn thì sự cạnh tranh đấy diễn ra càng quyết liệt, đòi hỏi các doanh nghiệp muốn tồn
tại và phát triển phải đáp ứng một cách tốt nhất nhu cầu của người tiêu dùng về số
lượng và chất lượng sản phẩm, đa dạng về chủng loại và giá bán phải hợp lý. Để
làm được điều đó, buộc các doanh nghiệp phải tăng cường sức mạnh cạnh tranh
bằng cách hợp lý hóa tồn bộ q trình sản xuất, kinh doanh, phát huy mọi lợi thế
của mình.
Kế tốn quản trị là một bộ phận của hệ thống kế toán ra đời trong điều kiện
kinh tế thị trường, cung cấp thông tin cho những nhà quản lý tại Doanh nghiệp
thông qua các báo cáo kế tốn nội bộ. Thơng tin về kế tốn quản trị chi phí là một
trong những kênh thơng tin thiết yếu luôn được các nhà quản trị quan tâm trước khi
đưa ra các quyết định liên quan đến doanh nghiệp.
Kế tốn quản trị chi phí là một cơng cụ hỗ trợ hữu hiệu trong những bước đi
của doanh nghiệp, có vai trị quan trọng trong việc cung cấp thơng tin cụ thể, chi tiết
và kịp thời, giúp nhà quản trị doanh nghiệp có những căn cứ khoa học cho việc xây

dựng kế hoạch, kiểm soát và ra quyết định sản xuất kinh doanh một cách chính xác
và tồn diện cho q trình quản lý của Doanh nghiệp và đóng góp cho nền kinh tế
nước ta.
Hơn nữa để hội nhập với nền kinh tế thế giới thì việc áp dụng kế tốn
quản trị chi phí vào các doanh nghiệp Việt Nam là điều khả thi và cần thiết phải
thực hiện.
Công ty Cổ phần Giầy Hải Dương là một doanh nghiệp nhà nước, trực
thuộc Hiệp hội da giầy Việt Nam do UBND Tỉnh Hải Dương quản lý. Nhiệm vụ
chính của Cơng ty là chuyên sản xuất giầy thể thao xuất khẩu, với xuất phát điểm
thấp, từ một doanh nghiệp nhà nước với cơ sở vật chất nghèo nàn, lạc hậu, Công ty


2

đã có những chuyển biến tích cực nhằm tự thích ứng với sự phát triển chung của
nền kinh tế. Tại Cơng ty, cơng tác kế tốn quản trị cịn chưa được quan tâm đúng
mức, chưa thực sự là công cụ cung cấp thông tin giúp cho nhà quản trị xem xét,
phân tích, làm cơ sở ra các quyết định. Điều này có ảnh hưởng đáng kể tới việc
nâng cao hiệu quả quản lý nhằm tiết kiệm chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm.
Đó là một trong các nguyên nhân làm cho sức cạnh tranh của Cơng ty cịn hạn chế
khi tham gia thị trường thế giới.
Thực tế hệ thống kế tốn tại cơng ty Cổ phần Giầy Hải Dương chủ yếu cung
cấp thơng tin lập báo cáo tài chính, báo cáo thuế chứ chưa có hệ thống báo cáo kế
toán quản trị, chưa chú trọng đến kế toán quản trị chi phí. Do vậy, Cơng ty cần hồn
thiện kế tốn quản trị chi phí để đáp ứng nhu cầu thông tin trong việc ra quyết định.
Từ những lý do trên, em quyết định chọn đề tài: “Kế toán quản trị chi phí
tại Cơng ty Cổ phần Giầy Hải Dương” cho nghiên cứu của mình.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Đã có rất nhiều cơng trình nghiên cứu về kế tốn quản trị chi phí, mỗi tác giả
lại có cách nhìn nhận, suy nghĩ khác nhau làm đa dạng hơn vấn đề cần nghiên cứu.

Bài báo của Trương Bá Thanh, Nguyễn Thanh Trúc đăng trên Tạp chí khoa
học và cơng nghệ - Trường Đại học Đà Nẵng (2008): “Kế tốn quản trị chi phí ở các
công ty cà phê Nhà nước trên địa bàn Tỉnh Đắk Lắk” đã đánh giá một cách tổng
quát về công tác kế tốn quản trị chi phí theo đặc thù ngành cà phê.
Bài báo của tác giả Đào Thị Minh Tâm đăng trên Tạp chí nghiên cứu khoa
học (2009) về “Kế tốn quản trị chi phí và ứng dụng của nó trong các doanh nghiệp
chế biến thủy sản Việt Nam”, tác giả trình bày nội dung kế tốn quản trị chi phí,
kết hợp khảo sát thực trạng cơng tác kế tốn quản trị chi phí các doanh nghiệp
chế biến thủy sản, đánh giá thực trạng và xây dựng giải pháp hồn thiện kế tốn
quản trị chi phí.
Luận văn thạc sĩ của Lê Phương Thúy Oanh - Trường Đại học Đà Nẵng
(2012): “Hồn thiện kế tốn quản trị chi phí tại Công ty Cổ phần Dược phẩm
Bidipha 1” đã đề cập đến sự cần thiết và yêu cầu của việc hoàn thiện kế toán quản


3

trị chi phí. Trên cơ sở nghiên cứu, phân tích về lý luận và thực tiễn, tác giả đã đưa ra
được các giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác kế tốn quản trị chi phí tại cơng ty,
bao gồm phân loại chi phí theo cách ứng xử của chi phí, lập dự tốn chi phí linh
hoạt và phân tích biến động chi phí phục vụ kiểm sốt và ra quyết định kinh doanh.
Tuy nhiên tác giả mới chỉ nghiên cứu đưa ra các giải pháp hồn thiện kế tốn quản
trị chi phí áp dụng tại Cơng ty Cổ phần Dược phẩm Bidipha 1. Chính vì vậy, đề tài
cịn nhiều vấn đề cần phải tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện, như: xây dựng định
mức chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân cơng...
Luận văn Thạc sĩ của Võ Thị Hồi Giang - Trường Đại học Đà Nẵng (2012):
“Kế toán quản trị chi phí tại Cơng ty TNHH MTV Cao su Quảng Trị” đã đề cập đến
lý luận cơ bản và thực trạng về kế tốn quản trị chi phí tại Cơng ty TNHH MTV
Cao su Quảng Trị. Qua đó đưa ra một số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác kế
tốn quản trị chi phí tại Cơng ty. Các giải pháp được đưa ra trong luận văn chủ yếu

từ nghiên cứu lý luận.
Luận văn Thạc sĩ của Nguyễn Thị Ngọc Thương - Trường Đại học Đà Nẵng
(2013): “Kế toán quản trị chi phí tại Cơng ty TNHH Tân Phước”, tác giả đã phân
tích thực trạng vận dụng kế tốn quản trị tại Công ty, nghiên cứu đưa vào vận dụng
kế tốn quản trị chi phítại Cơng ty TNHH Tân Phước nhằm phục vụ cho quản trị chi
phí tại Cơng ty, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh trong mơi trường kinh
doanh đầy cạnh tranh của doanh nghiệp. Song đề tài còn nhiều vấn đề cần phải tiếp
tục nghiên cứu để hoàn thiện hơn.
Luận văn Thạc sĩ của Đoàn Thị Tuyết Sương - Trường Đại học Đà Nẵng
(2013): “Hoàn thiện kế tốn quản trị chi phí tại Cơng ty TNHH Hồng phát”, tác giả
đã hệ thống hố, làm sáng tỏ những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán quản trị chi phí
trong doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp chế biến gỗ nói riêng, đồng thời
nghiên cứu thực trạng cơng tác kế tốn quản trị chi phí tại Cơng ty TNHH Hồng
Phát, từ đó nêu ra những ưu nhược điểm và phân tích nguyên nhân. Trên cơ sở lý
luận và thực trạng đã nghiên cứu, đề xuất những giải pháp nhằm hồn thiện kế tốn
quản trị chi phí tại Cơng ty TNHH Hồng Phát, góp phần phục vụ công tác quản lý


4

ở Công ty hiệu quả hơn. Tuy nhiên, nghiên cứu này chưa chỉ rõ chiều hướng biến
động của chi phí và nguyên nhân của sự biến động, chưa thực sự gắn được trách
nhiệm quản lý với việc kiểm soát chi phí được chặt chẽ. Cơng tác phân tích chi phí
ở Công ty chỉ dừng lại ở việc so sánh giữa chi phí thực tế với chi phí dự tốn, mà
chưa đi sâu vào những thông tin chi tiết tương ứng của chi phí để việc đánh giá
được đầy đủ và đúng đắn hơn.
Bài báo của Văn Thị Thái Thu đăng trên Tạp chí Tài chính số 12/2014 Trường Đại học Quy Nhơn về “Kế tốn quản trị chi phí, những góc nhìn từ thực
tiễn” tác giả đã đề cập trên góc độ kế tốn quản trị, các cách phân loại chi phí hiện
nay trong các doanh nghiệp chế biến đồ gỗ ở Bình Định về cơ bản chưa đáp ứng
được các yêu cầu cung cấp thông tin của quản trị nội bộ. Hiện nay các doanh nghiệp

sản xuất, chế biến gỗ vẫn chưa theo dõi doanh thu chi tiết cho từng mặt hàng cũng
như khơng có doanh nghiệp nào áp dụng phương pháp chi phí thơng thường hay chi
phí tiêu chuẩn để xác định giá thành sản xuất sản phẩm.Việc tổ chức cơng tác kế
tốn quản trị chưa được các nhà quản trị ở các doanh nghiệp chế biến gỗ trên địa
bàn tỉnh Bình Định quan tâm, nhiều doanh nghiệp chưa tổ chức cơng tác kế tốn
quản trị chi phíđúng như yêu cầu quản lý, việc ghi chép các số liệu phát sinh gần
như mang tính ghi chép, khơng có logic.
Trong các cơng trình nghiên cứu này, các tác giả đã dùng phương pháp khảo
sát thực tế, tổng hợp, phân tích và kiểm chứng để hệ thống các nội dung cơ bản của
kế toán quản trị, làm rõ bản chất kế tốn quản trị chi phí và đề xuất phương hướng
ứng dụng kế toán quản trị vào các ngành cụ thể theo phạm vi nghiên cứu của các đề
tài như: ngành sản xuất dược phẩm, sản xuất cà phê, sản xuất cao su, chế biến gỗ...
Tuy nhiên, chưa có tác giả nào nghiên cứu chuyên sâu về kế toán quản trị chi
phí tại Cơng ty Cổ phần Giầy Hải Dương. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài này có giá
trị cả về mặt lý luận, đặc biệt là có ý nghĩa thực tiễn cao vì đề tài khơng trùng lặp
với bất cứ một đề tài nghiên cứu nào.
3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
- Mục tiêu tổng quát: Tìm ra các giải pháp phù hợp để hoàn thiện kế tốn
quản trị chi phí tại Cơng ty Cổ phần Giầy Hải Dương.


5

- Mục tiêu cụ thể:
+ Hệ thống hóa, làm sáng tỏ những vấn đề lý luận cơ bản về kế tốn quản trị
chi phí trong các doanh nghiệp sản xuất;
+ Nghiên cứu thực trạng kế tốn quản trị chi phí tại Công ty Cổ phần Giầy
Hải Dương;
+ Trên cơ sở lý luận và thực trạng đã nghiên cứu, đề xuất những giải pháp
nhằm hồn thiện kế tốn quản trị chi phí tại Cơng ty Cổ phần Giầy Hải Dương, góp

phần phục vụ công tác quản lý ở Công ty hiệu quả hơn.
4. Các câu hỏi đặt ra trong quá trình nghiên cứu đề tài
Để thực hiện mục tiêu của luận văn, các câu hỏi đặt ra trong quá trình nghiên
cứu là:
- Cơ sở lý luận của kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp sản xuất
là gì?
- Kế tốn quản trị chi phí tại Cơng ty Cổ phần Giầy Hải Dương đang được
thực hiện như thế nào? Thông tin về kế tốn quản trị chi phí có đáp ứng được nhu
cầu thông tin phục vụ cho yêu cầu quản lý của nhà quản trị doanh nghiệp không?
- Cần phải có những giải pháp nào để hồn thiện kế tốn quản trị chi phí tại
Cơng ty Cổ phần Giầy Hải Dương?
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
- Đối tượng nghiên cứu:
Đề tài nghiên cứu những vấn đề về lý luận chung và thực tiễn liên quan đến
kế tốn quản trị chi phí tại Cơng ty Cổ phần Giầy Hải Dương.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu về kế tốn quản trị chi phí, bao gồm:
Chi phí sản xuất và chi phí ngồi sản xuất tại Cơng ty Cổ phần Giầy Hải Dương.
+ Về không gian: Đề tài nghiên cứu về kế tốn quản trị chi phí tại Cơng ty
Cổ phần Giầy Hải Dương, bao gồm toàn bộ các bộ phận tham gia hoạt động sản
xuất kinh doanh và văn phịng Cơng ty.
+ Về thời gian: Đề tài tập trung nghiên cứu trong năm 2015.


6

6. Phương pháp nghiên cứu của đề tài
6.1. Phương pháp thu thập dữ liệu:
6.1.1. Phương pháp nghiên cứu hiện trường
Là phương pháp thu thập thông tin thông qua việc sử dụng các giác quan và các

thiết bị hỗ trợ để ghi nhận các hiện tượng hoặc hành vi của con người đối với việc
nghiên cứu khoa học.
Phương pháp nghiên cứu này được tiến hành thông qua quan sát các quá trình
luân chuyển và tập hợp chứng từ; thực hiện thu thập thơng tin, xử lý, phân tích và
cung cấp thơng tin kế tốn quản trị chi phí tại Cơng ty Cổ phần Giầy Hải Dương
nhằm thu thập số liệu phục vụ cho đề tài nghiên cứu.
6.1.2. Phương pháp phỏng vấn
Phỏng vấn sâu các đối tượng cung cấp thông tin thuộc Phịng Kế tốn, các
phịng ban khác như: Bộ phận sản xuất, Bộ phận thu mua, Bộ phận kiểm tra chất
lượng... nhằm giúp cho người nghiên cứu có cái nhìn tổng quan về cơng tác kế tốn
quản trị chi phí.
6.1.3. Phương pháp nghiên cứu tài liệu
Với phương pháp nghiên cứu này,tài liệu phục vụ cho đề tài nghiên cứu được
thu thập từ các nguồn sau:
+ Nguồn dữ liệu sơ cấp: Nguồn tài liệu sơ cấp cho đề tài có được qua điều tra
thu thập thơng tin từ các phịng ban, phân xưởng sản xuất tại Công ty.
+ Nguồn dữ liệu thứ cấp: Tác giả tiến hành nghiên cứu các tài liệu từ nguồn
dữ liệu thứ cấp như các văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Chính phủ, các
Bộ, ngành về kế toán; Các tài liệu về kế toán quản trị chi phí tham khảo từ các giáo
trình, sách chun khảo, tạp chí, mạng Internet; Các tài liệu của Cơng ty Cổ phần
Giầy Hải Dương như: Tài liệu giới thiệu về Cơng ty, quy chế tài chính, mục tiêu,
chiến lược hoạt động của Cơng ty, các báo cáo tài chính và báo cáo quản trị của
Công ty, các chứng từ, sổ sách, báo cáo kế tốn... có liên quan đến kế tốn quản trị
chi phí.


7

6.2. Phương pháp phân tích, xử lý dữ liệu:
Các dữ liệu thu thập được sẽ được kiểm tra, sàng lọc, sau đó sử dụng cơng cụ

Word, Excel để tiến hành thống kê, phân tích. Bên cạnh đó, tiến hành xử lý số
liệu bằng cách sử dụng sơ đồ, bảng biểu... để phân tích, tổng hợp, so sánh và đưa
ra các đánh giá, đề xuất phù hợp về kế toán quản trị chi phí tại Cơng ty Cổ phần
Giầy Hải Dương.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, các bảng biểu phụ lục và danh mục tài liệu
tham khảo, nội dung chính của luận văn gồm ba chương:
Chương 1: Lý luận chung về kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp
sản xuất.
Chương 2: Thực trạng kế tốn quản trị chi phí tại Cơng ty Cổ phần Giầy
Hải Dương.
Chương 3: Giải pháp nhằm hồn thiện kế tốn quản trị chi phí tại Cơng ty
Cổ phần Giầy Hải Dương.


8

CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ
TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT
1.1. Tổng quan về kế tốn quản trị chi phí
1.1.1. Các khái niệm cơ bản
1.1.1.1. Khái niệm chi phí
Hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được tiến hành khi có đầy
đủ ba yếu tố: tư liệu lao động, đối tượng lao động và sức lao động. Hiện nay các nhà
kinh tế đưa ra nhiều quan điểm khác nhau về chi phí tùy theo từng góc độ nhìn
nhận, song đều quy về những điểm chung nhất trong hoạt động của một tổ chức
kinh tế.
Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam số 01 - Chuẩn mực chung, tại đoạn 31
(Ban hành và công bố theo quyết định số 165/2002/QĐ - BTC ngày 31/12//2002 của
Bộ trưởng Bộ Tài chính): “Chi phí là tổng giá trị các khoản làm giảm lợi ích kinh tế

trong kỳ kế tốn dưới hình thức các khoản tiền chi ra, các khoản khấu trừ tài sản
hoặc phát sinh các khoản nợ dẫn đến làm giảm vốn chủ sở hữu, không bao gồm các
khoản phân phối cho cổ đông hoặc chủ sở hữu”. Theo định nghĩa này, chi phí được
xem xét theo từng kỳ kế toán và là các khoản mục trong báo cáo tài chính và chi phí
được ghi nhận, phản ánh theo những nguyên tắc nhất định. Định nghĩa này hoàn
toàn phù hợp khi đứng trên góc độ của đối tượng sử dụng thơng tin kế tốn tài
chính, chủ yếu là các đối tượng bên ngồi doanh nghiệp.
Theo giáo trình Kế toán quản trị của Trường Đại học Thương Mại (2005):
Chi phí được định nghĩa như là giá trị tiền tệ của các khoản hao phí bỏ ra nhằm thu
được các loại tài sản, hàng hóa hoặc các dịch vụ.
Theo Giáo trình Kế tốn tài chính của Trường Đại học Kinh tế quốc dân
(2012): “Chi phí được xác định là tổng giá trị các khoản làm giảm lợi ích kinh tế
trong kỳ kế tốn dưới hình thức các khoản tiền chi ra, các khoản khấu trừ tài sản
hoặc phát sinh các khoản nợ dẫn đến làm giảm vốn chủ sở hữu”.
Xét trên góc độ của kế tốn tài chính, chi phí là tồn bộ hao phí về lao động


9

sống, lao động vật hóa và các chi phí cần thiết khác mà doanh nghiệp bỏ ra có liên
quan đến việc chế tạo sản phẩm, lao vụ, dịch vụ trong một kỳ nhất định được biểu
hiện bằng tiền.
Xét trên góc độ của kế tốn quản trị, chi phí là dịng phí tổn thực tế gắn liền
với hoạt động sản xuất kinh doanh từ khâu ước tính chi phí, tổ chức thực hiện đến
kiểm tra và ra quyết định.
Theo bản chất của chi phí, chi phí là giá trị tiền tệ của các khoản hao phí bỏ
ra nhằm tạo ra các loại tài sản, hàng hóa hoặc các dịch vụ. Chi phí bao gồm các chi
phí sản xuất (CPSX), kinh doanh phát sinh trong q trình hoạt động kinh doanh
thơng thường của doanh nghiệp và các chi phí khác.
Ngược lại, chi tiêu là sự giảm đi đơn thuần của các loại vật tư tài sản, tiền

vốn của doanh nghiệp bất kể nó được dùng cho mục đích nào.
Chi phí và chi tiêu khơng những khác nhau về lượng mà cịn khác nhau về
thời gian. Có những khoản chi tiêu kỳ này chưa được tính vào chi phí (như mua vật
liệu nhưng chưa sử dụng), và cũng có những khoản tính vào chi phí kỳ này nhưng
chưa chi tiêu (như chi phí trích trước).
Chi phí và chi tiêu có mối quan hệ nhất định. Chi tiêu là cơ sở phát sinh chi
phí, khơng có chi tiêu thì cũng khơng có chi phí.
Chi phí khác với vốn, vốn là thể hiện bằng tiền những tài sản của doanh
nghiệp nên bản thân chúng chưa tạo nên phí tổn.
Chi phí sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp là biểu hiện bằng tiền của
toàn bộ hao phí về vật chất và về lao động mà doanh nghiệp phải bỏ ra để sản xuất,
tiêu thụ sản phẩm và một số khoản tiền thuế gián thu mà doanh nghiệp phải bỏ ra để
thực hiện hoạt động sản xuất - kinh doanh trong một thời kỳ nhất định.
Như vậy, nội dung của chi phí rất đa dạng. Trong kế tốn quản trị, chi phí
bao gồm chi phí sản xuất và chi phí ngồi sản xuất được sử dụng theo nhiều cách
khác nhau nhằm cung cấp những thông tin phù hợp với nhu cầu đa dạng trong các
thời điểm khác nhau của quản lý nội bộ doanh nghiệp.


10

Thêm vào đó, chi phí phát sinh trong các loại hình doanh nghiệp khác nhau
(sản xuất, thương mại, dịch vụ) cũng có nội dung và đặc điểm khác nhau, trong đó
nội dung chi phí trong các doanh nghiệp sản xuất thể hiện tính đa dạng và bao
quát nhất.
Từ các quan điểm trên có thể hiểu chi phí là những phí tổn về nguồn lực, tài
sản cụ thể và dịch vụ sử dụng trong hoạt động sản xuất kinh doanh tính trong một
thời kì nhất định.
1.1.1.2. Khái niệm kế tốn quản trị chi phí
Kế tốn quản trị là bộ phận của hệ thống kế tốn đơn vị cung cấp thơng tin

định lượng, đối tượng sử dụng là bên trong đơn vị, với mục đích kiểm sốt, hoạch
định và ra quyết định trong đơn vị. Vì vậy, kế tốn quản trị được hiểu một cách
chung nhất là khoa học thu thập, xử lý và cung cấp thông tin định lượng kết hợp với
định tính về các hoạt động sản xuất kinh doanh phục vụ cho những nhà quản trị
trong việc điều hành và quản lý doanh nghiệp.
Chi phí là mối quan tâm hàng đầu của những nhà quản lý các cấp, bởi vì lợi
nhuận thu được nhiều hay ít chịu ảnh hưởng trực tiếp của những chi phí đã chi ra.
Kế tốn quản trị chi phí là một bộ phận trong hệ thống thơng tin kế tốn, cung cấp
những thơng tin q khứ và những thơng tin có tính dự báo thơng qua việc lập kế
hoạch và dự toán trên cơ sở định mức chi phí nhằm kiểm sốt chi phí thực tế, đồng
thời làm căn cứ cho việc lựa chọn các quyết định về giá bán sản phẩm, ký kết hợp
đồng, tiếp tục sản xuất hay th ngồi...
Kế tốn quản trị chi phí quan tâm đến việc lập dự báo của thông tin và trách
nhiệm của nhà quản trị các cấp nhằm gắn trách nhiệm của họ với chi phí qua hệ
thống trung tâm chi phí được cung cấp bởi các trung tâm chi phí trong
doanh nghiệp.
Theo tác giả Đào Thị Minh Tâm trong bài viết “Kế toán quản trị chi phí và
ứng dụng của kế tốn quản trị chi phí vào các doanh nghiệp chế biến thủy sản Việt
Nam” đăng trên Tạp chí Nghiên cứu Tài chính - Kế tốn số 03/2009 thì “Kế tốn


11

quản trị chi phí là một bộ phận của kế toán quản trị chuyên thực hiện việc xử lý và
cung cấp các thơng tin về chi phí nhằm phục vụ cho việc thực hiện các chức năng
của nhà quản trị như hoạch định, tổ chức thực hiện, kiểm tra và ra quyết định”.
Kế tốn quản trị chi phí nhằm cung cấp thơng tin cụ thể về chi phí phát sinh
tại những thời điểm cụ thể, với những đặc điểm và bối cảnh chi tiết để từ đó có
những giải pháp nhằm kiểm sốt chi phí. Vì vậy, kế tốn quản trị chi phí ghi chép
theo loại sản phẩm hoặc cơng việc, theo đơn vị hoạch toán nội bộ, theo mối quan hệ

với mức độ hoạt động.
Như vậy kế toán quản trị chi phí là một bộ phận của hệ thống kế tốn quản trị
nhằm cung cấp thơng tin về chi phí để xây dựng kế hoạch, kiểm sốt, đánh giá hoạt
động và ra các quyết định hợp lý trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh
nghiệp. Kế toán quản trị chi phí tạo nên sự kết nối với nhu cầu thông tin quản trị
doanh nghiệp, đây là kênh thông tin hữu ích cho nhà quản trị trong việc thực hiện
chức năng quản lý doanh nghiệp.
Bản chất của kế toán quản trị chi phí được thể hiện như sau:
Kế tốn quản trị chi phí là một bộ phận cấu thành của kế toán quản trị nằm
trong phân hệ kế toán nói chung trong các doanh nghiệp sản xuất.
Kế tốn quản trị chi phí phát triển gắn với nhu cầu thơng tin của những nhà
quản trị trong doanh nghiệp sản xuất. Sự thay đổi nhu cầu thông tin quản trị doanh
nghiệp sẽ thúc đẩy sự phát triển của kế toán quản trị chi phí theo định hướng đáp
ứng nhu cầu thơng tin trong doanh nghiệp dưới nhiều hình thức khác nhau.
Kế tốn quản trị chi phí khơng chỉ thu thập và cung cấp thơng tin q khứ
mà cịn thu thập xử lý và cung cấp thông tin tương lai dưới dạng thơng tin tài
chính, thơng tin phi tài chính nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin của nhà quản trị
doanh nghiệp.
Thông tin kế tốn quản trị chi phí được cụ thể hóa thành các chức năng cơ
bản của nhà quản trị: Lập kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch, kiểm tra đánh giá
tình hình thực hiện kế hoạch và ra quyết định.


12

1.1.2. Mục tiêu và đối tượng của kế toán quản trị chi
phí
a) Mục tiêu của kế tốn quản trị chi phí
Mục tiêu của kế tốn quản trị chi phí là phải tính tốn được chi phí sản xuất
từng loại sản phẩm, từng ngành hoạt động, từng công tác dịch vụ, phân tích được

kết quả tiêu thụ từng loại sản phẩm, kết quả cung cấp từng cơng trình, dịch vụ để từ
đó tập hợp các dữ liệu cần thiết để dự kiến phương hướng phát triển trong tương lai
của doanh nghiệp. Ngồi ra, kế tốn quản trị chi phí cịn phải biết theo dõi thị
trường để ổn định một chương trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm hợp lý, mặt khác
đáp ứng các nhu cầu do thị trường đòi hỏi đồng thời tìm ra các biện pháp cạnh tranh
để tiêu thụ sản phẩm. Nghiên cứu các chính sách về giá cả, tính tốn được các bước
phát triển, mở rộng hay thu hẹp doanh nghiệp trong từng thời kỳ, từng giai đoạn
theo chiều hướng có lợi. Vậy, trong doanh nghiệp kế tốn quản trị chi phí đóng vai
trị thực hiện các mục tiêu:
- Xây dựng các khoản dự toán ngân sách cho các mục tiêu hoạt động, kiểm
soát thực hiện và giải trình các ngun nhân chênh lệch giữa chi phí theo dự toán và
thực tế để nhà quản trị đánh giá trách nhiệm quản lý của từng cấp quản lý.
- Ước lượng tình hình hoạt động của các đối thủ cạnh tranh, điều kiện thị
trường, thị hiếu khách hàng và những cải tiến kỹ thuật... để nhà quản trị xây dựng
chiến thuật, chiến lược trong kinh doanh.
- Xác định nguồn lực doanh nghiệp đã sử dụng (chi phí) cho việc sản xuất
sản phẩm hoặc dịch vụ, bán hàng và quản lý để nhà quản trị kiểm soát hoạt động.
- Đánh giá hiệu quả và chất lượng của các công việc đã thực hiện để từ đó
xác định các nguyên nhân ảnh hưởng, qua đó có thể điều chỉnh q trình thực hiện
đến từng người, từng bộ phận nhằm cho các tổ chức hoạt động đạt mục tiêu tối ưu.
Trong thực tế, kế tốn quản trị chi phí phải tính tốn, đo lường giá phí, giá
thành của từng loại hàng tồn kho, từng sản phẩm, lao vụ, dịch vụ, từng loại tài sản
cố định cũng như xác định chi phí theo từng địa điểm phát sinh của chi phí nhằm
tăng cường trách nhiệm vật chất của các bộ phận, cá nhân trong doanh nghiệp, tăng


13

cường hạch toán kinh tế nội bộ doanh nghiệp.
Việc đo lường chi phí của một hoạt động theo một mục đích nào đó là kết

quả cụ thể của kế tốn quản trị. Tuy nhiên, một nhiệm vụ quan trọng hơn của kế
toán quản trị là phải giúp nhà quản lý có những giải pháp tác động lên các chi phí
này, cần phải xác định nguyên nhân gây ra chi phí để có thể can thiệp, tác động vào
các nghiệp vụ, các hoạt động phát sinh các chi phí. Nghĩa là kế tốn quản trị cần:
- Phân tích một cách cụ thể để hiểu được quá trình hình thành các chi phí.
Biết được từng thành phần chi phí, tính tốn và tổng hợp chi phí cho từng loại sản
phẩm, từng loại cơng trình dịch vụ.
- Xây dựng được các khoản dự toán ngân sách cho các mục tiêu hoạt động
của doanh nghiệp. Dựa trên đặc điểm của từng doanh nghiệp, quy trình cơng nghệ
của từng doanh nghiệp, u cầu quản lý đối với từng doanh nghiệp mà doanh
nghiệp tiến hành xây dựng định mức cho phù hợp làm cơ sở để xây dựng dự toán
hợp lý.
- Kiểm soát việc thực hiện và giải trình các ngun nhân chênh lệch giữa chi
phí theo dự tốn và thực tế. Qua việc phân tích các thơng tin về chi phí do kế tốn
quản trị chi phí cung cấp sẽ tìm ra ngun nhân của chênh lệch giữa chi phí theo dự
tốn mà đơn vị đã lập so với thực tế hoạt động sản xuất.
- Mặt khác, khuyến khích những người, những bộ phận có khả năng tới các
thành phần chi phí làm việc phù hợp với chính sách và quy định của doanh nghiệp
nhằm tiết kiệm và hạ thấp chi phí một cách hợp lý nhất.
Ngồi ra, kế tốn quản trị cịn cung cấp các thơng tin cần thiết để có các
quyết định kinh doanh hợp lý giúp người ra quyết định lựa chọn các giải pháp phù
hợp khi lựa chọn phương án kinh doanh.
b) Đối tượng của kế tốn quản trị chi phí
Đối tượng nghiên cứu của kế tốn quản trị chi phí là q trình phát sinh các
loại chi phí khác nhau nhằm hướng đến mục đích kiểm sốt và quản lý chặt chẽ,