luận văn thạc sĩ phát triển văn hoá doanh nghiệp tại công ty cổ phần LILAMA 69 3 (2)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI

TRẦN THÙY TRANG

PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY
CỔ PHẨN LILAMA 69 -3

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

TS

Hà Nội - 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI

TRẦN THÙY TRANG

PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY
CỔ PHẨN LILAMA 69 -3

CHUYÊN NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH
Mã số: 60340102
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Nguyễn Thanh Hải

Hà Nội - 2016


i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của tôi. Những tài
liệu và số liệu trong luận văn là hoàn toàn trung thực. Các kết quả nghiên cứu do
chính tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn của giáo viên hướng dẫn.
Hà Nội, ngày tháng năm 2016
HỌC VIÊN

Trần Thùy Trang


ii

LỜI CẢM ƠN
Để có thể hoàn thành luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh, bên cạnh sự nô
lực cố gắng của bản thân tôi còn có sự hướng dẫn nhiệt tình của quý Thầy, Cô cũng
như sự động viên ủng hộ của gia đình và bạn bè trong suốt thời gian học tập nghiên
cứu và thực hiện luận văn thạc sĩ.
Tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến TS. Nguyễn Thanh Hải, người đã
hết lòng giúp đỡ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi hoàn thành luận văn này.
Đồng thời tôi cũng xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến toàn thể quý Thầy,
Cô trong Trường Đại học Thương Mại đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý
báu cũng như tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong suốt quá trình học tập
nghiên cứu và cho đến khi thực hiện luận văn.

Cuối cùng, tôi xin chân thành bày tỏ lòng cảm ơn đến Ban lãnh đạo và toàn
thể CBCNV tại Công ty Cổ phần LILAMA 69-3 đã hô trợ cho tôi rất nhiều trong
suốt quá trình thực hiện luận văn thạc sĩ.
Hà Nội, ngày tháng năm 2016
HỌC VIÊN

Trần Thùy Trang


iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN....................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN........................................................................................................ii
MỤC LỤC............................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT........................................................vii
DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ..........................................................................viii
PHẦN MỞ ĐẦU...................................................................................................1
3. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................6
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...................................................................7
5. Phương pháp nghiên cứu................................................................................7
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP..................................9
1.1. Tổng quan về văn hóa doanh nghiệp...................................................................9
1.1.1. Khái niệm về văn hoá doanh nghiệp.................................................................................9
1.1.2. Các cấp độ văn hóa doanh nghiệp (Edgar H. Schein)......................................................11

Sơ đồ 1.1: Sơ đồ các cấp độ văn hoá doanh nghiệp...........................................11
1.2. Biểu hiện của văn hoá doanh nghiệp................................................................14
1.2.1. Các biểu trưng trực quan................................................................................................14

1.2.2. Các biểu trưng phi trực quan của văn hoá doanh nghiệp..............................................17
1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến văn hoá doanh nghiệp......................................................20

1.3. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp......................................................................25
1.3.1. Mục tiêu và lợi ích của việc xây dựng vǎn hóa doanh nghiệp........................................25
1.3.2. Tác động kìm hãm sự phát triển doanh nghiệp của VHDN.............................................31

1.4. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp của một số doanh nghiệp và bài học kinh
nghiệm cho Công ty Cố phần Lilama 69-3............................................................................32
1.4.1. Kinh nghiệm của Công ty Cổ phần Nội thất Hòa Phát....................................................32
1.4.2. Kinh nghiệm của Công ty TNHH MTV Điện lực Hải Dương.............................................33


iv

1.4.3. Kinh nghiệm của Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển Đô thị và Khu công nghiệp Sông Đà
(SUDICO)..................................................................................................................................................34

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP
TRONG CÔNG TY CỔ PHẦN LILAMA 69-3.......................................................................36
2.1. Giới thiệu chung về công ty Cổ phần LILAMA 69-3.............................................36
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển.................................................................................36
2.1.2. Đặc điểm tổ chức quản lý và tổ chức quản lý sản xuất của công ty...............................38

Bảng 2.1: Cơ cấu lao động phân theo hợp đồng................................................41
Bảng 2.2: Cơ cấu lao động phân theo giới tính..................................................42
Bảng 2.3: Cơ cấu lao động phân theo trình độ chuyên môn...............................42
2.1.3. Kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty.......................................................................43

Bảng 2.4: Kết quả hoạt động kinh doanh năm 2013 - 2015................................43

Nguồn: Phòng Tài chính – Kế toán...........................................................................44
2.2. Thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty Cổ phần LILAMA 69-3..................45
2.2.1. Nhận thức về VHDN của công nhân viên trong công ty.................................................45

Hình 2.1: Kết quả nghiên cứu việc phổ biến VHDN của Công ty..........................45
Hình 2.2. Kết quả nghiên cứu nhận thức về vai trò, vị trí VHDN của DN.............46
Hình 2.3: Phương pháp tiếp cận về vai trò, vị trí VHDN của NLĐ........................47
Bảng 2.5: Khảo sát về vai trò quan trọng của VHDN đối với Công ty..................47
Bảng 2.6: Khảo sát về sự cần thiết phải xây dựng và phát triển VHDN..............48
Hình 2.4: Mức độ quan tâm của người lao động tới việc xây dựng và phát triển
VHDN tại Công ty..........................................................................................................49
Bảng 2.7: Thái độ của NLĐ về Công ty LILAMA 69 - 3.........................................49
Bảng 2.8: Phong cách ăn mặc của NLĐ trong Công ty........................................50
Bảng 2.9: Ứng xử và giao tiếp của NLĐ trong Công ty.......................................50
Bảng 2.10: Nhận thức của NLĐ về những biểu trưng của VHDN........................51


v

Bảng 2.11: Số liệu về tầm quan trọng của các nhân tố ảnh hưởng đến VHDN của
CBCNV tại Công ty Cổ phần LILAMA 69 - 3.....................................................................53
Hình 2.5: Kết quả đánh giá về phong cách lãnh đạo trong quá trình làm việc của
CBCNV tại LILAMA 69 - 3...............................................................................................55
2.2.2. Văn hóa doanh nghiệp tại Công ty...........................................................55
Hình 2.6: Logo của Công ty LILAMA 69-3............................................................57
2.3. Đánh giá về văn hóa của Công ty Cổ phần LILAMA 69-3 trong thời gian qua
.....................................................................................................................................62
2.3.1. Về thành tựu đạt được............................................................................62
2.3.2. Vấn đề tồn tại..........................................................................................63
2.3.3. Nguyên nhân dẫn đến những hạn chế đó................................................66

CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM XÂY DỰNG VÀ......................................68
PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP Ở..........................................................68
CÔNG TY CỔ PHẦN LILAMA 69-3........................................................................68
3.1. Các mục tiêu và định hướng phát triển của Công ty Cổ phần LILAMA 69-3.........68
3.1.1. Mục tiêu..........................................................................................................................68
3.1.2. Định hướng.....................................................................................................................68

3.2. Một số giải pháp hoàn thiện và phát triển văn hóa doanh nghiệp tại công ty Cổ
phần Lilama 69-3................................................................................................................69
3.2.1. Nâng cao nhận thức của CBCNV Công ty về vai trò của văn hóa doanh nghiệp............69
3.2.2. Nâng cao vai trò của đội ngũ cán bộ quản trị trong việc phát triển văn hóa doanh
nghiệp......................................................................................................................................................70
3.2.3. Phát triển các yếu tố hữu hình của Văn hóa doanh nghiệp............................................72
3.2.4. Hoàn thiện và triển khai bộ quy tắc ứng xử...................................................................75
3.2.5. Xây dựng các chính sách tiền lương, khen thưởng, phê bình, kỷ luật...........................76
3.2.6. Hoàn thiện việc xây dựng hình ảnh Công ty với bên ngoài trong việc phát triển VHDN77

3.3. Các điều kiện thực hiện giải pháp.....................................................................78
3.3.1. Về phía doanh nghiệp và đội ngũ lãnh đạo....................................................................78


vi

3.3.2. Đối với các cá nhân trong doanh nghiệp........................................................................84

3.4. Hạn chế và hướng nghiên cứu trong tương lai..................................................85

KẾT LUẬN..........................................................................................................86
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................87
PHỤ LỤC..............................................................................................................1

PHỤ LỤC 01: SƠ ĐỒ CÔNG TY CỔ PHẦN LILAMA 69 -3..........................................1
(sau khi tái cấu trúc)...........................................................................................1
PHỤ LỤC 02: PHIẾU ĐIỀU TRA VỀ THỰC TRẠNG XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VHDN
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN LILAMA 69 - 3.............................................................................1
PHỤ LỤC 03: KẾT QUẢ ĐIỀU TRA VỀ THỰC TRẠNG XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VHDN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN LILAMA 69 – 3..................................................................6


vii

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
CBCNV
CTCP
DN
NLĐ
SUDICO
TNHH MTV
VHDN

Nguyên nghĩa
Cán bộ công nhân viên
Công ty cổ phần
Doanh nghiệp
Người lao động
Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển Đô thị và Khu công nghiệp
Sông Đà
Trách nhiệm hữu hạn một thành viên
Văn hóa doanh nghiệp

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ
LỜI CAM ĐOAN....................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN........................................................................................................ii
MỤC LỤC............................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT........................................................vii
DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ..........................................................................viii
PHẦN MỞ ĐẦU...................................................................................................1
3. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................6
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...................................................................7
5. Phương pháp nghiên cứu................................................................................7
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP..................................9
1.1. Tổng quan về văn hóa doanh nghiệp...................................................................9
1.1.1. Khái niệm về văn hoá doanh nghiệp.................................................................................9
1.1.2. Các cấp độ văn hóa doanh nghiệp (Edgar H. Schein)......................................................11

Sơ đồ 1.1: Sơ đồ các cấp độ văn hoá doanh nghiệp...........................................11
1.1.2.1. Cấp độ thứ nhất......................................................................................................11
1.1.2.2. Cấp độ thứ hai........................................................................................................12
1.1.2.3. Cấp độ thứ ba.........................................................................................................13

1.2. Biểu hiện của văn hoá doanh nghiệp................................................................14
1.2.1. Các biểu trưng trực quan................................................................................................14
1.2.1.1. Kiến trúc đặc trưng.................................................................................................14
1.2.1.2. Nghi lễ.....................................................................................................................15
1.2.1.3. Giai thoại.................................................................................................................15
1.2.1.4. Biểu tượng, ngôn ngữ, khẩu hiệu...........................................................................15
1.2.1.5. Ấn phẩm điển hình.................................................................................................16

1.2.2. Các biểu trưng phi trực quan của văn hoá doanh nghiệp..............................................17
1.2.2.1. Giá trị......................................................................................................................17
1.2.2.2. Thái độ....................................................................................................................17
1.2.2.3. Niềm tin..................................................................................................................18


ix

1.2.2.4. Lý tưởng..................................................................................................................18
1.2.2.5. Lịch sử phát triển và truyền thống văn hoá............................................................19
1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến văn hoá doanh nghiệp......................................................20
1.2.3.1. Ảnh hưởng của văn hoá dân tộc.............................................................................20
1.2.3.2. Nhà lãnh đạo - Người tạo ra nét đặc thù của văn hóa doanh nghiệp....................23
1.2.3.3. Những giá trị văn hoá học hỏi được.......................................................................23
1.2.3.4. Môi trường kinh doanh..........................................................................................24

1.3. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp......................................................................25
1.3.1. Mục tiêu và lợi ích của việc xây dựng vǎn hóa doanh nghiệp........................................25
1.3.1.1. Mục tiêu của việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp...............................................25
1.3.1.2. Lợi ích của việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp...................................................27
1.3.2. Tác động kìm hãm sự phát triển doanh nghiệp của VHDN.............................................31

1.4. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp của một số doanh nghiệp và bài học kinh
nghiệm cho Công ty Cố phần Lilama 69-3............................................................................32
1.4.1. Kinh nghiệm của Công ty Cổ phần Nội thất Hòa Phát....................................................32
1.4.2. Kinh nghiệm của Công ty TNHH MTV Điện lực Hải Dương.............................................33
1.4.3. Kinh nghiệm của Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển Đô thị và Khu công nghiệp Sông Đà
(SUDICO)..................................................................................................................................................34

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP

TRONG CÔNG TY CỔ PHẦN LILAMA 69-3.......................................................................36
2.1. Giới thiệu chung về công ty Cổ phần LILAMA 69-3.............................................36
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển.................................................................................36
2.1.2. Đặc điểm tổ chức quản lý và tổ chức quản lý sản xuất của công ty...............................38
2.1.2. 1 Cơ cấu tổ chức........................................................................................................38
2.1.2.2. Đặc điểm nhân sự...................................................................................................41

Bảng 2.1: Cơ cấu lao động phân theo hợp đồng................................................41
Bảng 2.2: Cơ cấu lao động phân theo giới tính..................................................42
Bảng 2.3: Cơ cấu lao động phân theo trình độ chuyên môn...............................42
2.1.2.3. Ngành nghề kinh doanh..........................................................................................43
2.1.3. Kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty.......................................................................43

Bảng 2.4: Kết quả hoạt động kinh doanh năm 2013 - 2015................................43


x

Nguồn: Phòng Tài chính – Kế toán...........................................................................44
2.2. Thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty Cổ phần LILAMA 69-3..................45
2.2.1. Nhận thức về VHDN của công nhân viên trong công ty.................................................45
2.2.1.1. Mức độ coi trọng văn hóa doanh nghiệp của Công ty...........................................45
a.Công tác phổ biến về VHDN của Công ty..........................................................................45

Hình 2.1: Kết quả nghiên cứu việc phổ biến VHDN của Công ty..........................45
b. Nhận thức về vai trò, vị trí và tác dụng VHDN của CBCNV tại Công ty............................46

Hình 2.2. Kết quả nghiên cứu nhận thức về vai trò, vị trí VHDN của DN.............46
Hình 2.3: Phương pháp tiếp cận về vai trò, vị trí VHDN của NLĐ........................47
Bảng 2.5: Khảo sát về vai trò quan trọng của VHDN đối với Công ty..................47

c. Sự cần thiết phải xây dựng và phát triển VHDN tại Công ty............................................48

Bảng 2.6: Khảo sát về sự cần thiết phải xây dựng và phát triển VHDN..............48
Hình 2.4: Mức độ quan tâm của người lao động tới việc xây dựng và phát triển
VHDN tại Công ty..........................................................................................................49
d. Kết quả thực hiện VHDN tại Công ty...............................................................................49

Bảng 2.7: Thái độ của NLĐ về Công ty LILAMA 69 - 3.........................................49
Bảng 2.8: Phong cách ăn mặc của NLĐ trong Công ty........................................50
Bảng 2.9: Ứng xử và giao tiếp của NLĐ trong Công ty.......................................50
2.2.1.2. Biểu hiện của văn hóa doanh nghiệp tại Công ty...................................................51

Bảng 2.10: Nhận thức của NLĐ về những biểu trưng của VHDN........................51
2.2.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến văn hóa doanh nghiệp..............................................53
a. Văn hóa dân tộc...............................................................................................................53

Bảng 2.11: Số liệu về tầm quan trọng của các nhân tố ảnh hưởng đến VHDN của
CBCNV tại Công ty Cổ phần LILAMA 69 - 3.....................................................................53
b. Ảnh hưởng của Nhà lãnh đạo..........................................................................................54

Hình 2.5: Kết quả đánh giá về phong cách lãnh đạo trong quá trình làm việc của
CBCNV tại LILAMA 69 - 3...............................................................................................55
2.2.2. Văn hóa doanh nghiệp tại Công ty...........................................................55


xi

2.2.2.1. Cấu trúc văn hóa doanh nghiệp..............................................................................55
2.2.2.2 Các biểu trưng trực quan........................................................................................56
a. Các lễ nghi và lễ hội hàng năm........................................................................................56

b.Khẩu hiệu (slogan)............................................................................................................57

Hình 2.6: Logo của Công ty LILAMA 69-3............................................................57
d. Về trang phục của nhân viên...........................................................................................58
e. Xây dựng và ban hành bộ quy tắc ứng xử và bộ quy chuẩn đạo đức..............................58
2.2.2.3 Các biểu trưng phi trực quan..................................................................................59
a. Những giá trị tuyên bố.....................................................................................................59
b. Niềm tin và lý tưởng........................................................................................................59
c. Lịch sử hình thành và truyền thống.................................................................................60
2.2.2.4. Mục tiêu, chiến lược...............................................................................................61

2.3. Đánh giá về văn hóa của Công ty Cổ phần LILAMA 69-3 trong thời gian qua
.....................................................................................................................................62
2.3.1. Về thành tựu đạt được............................................................................62
2.3.2. Vấn đề tồn tại..........................................................................................63
2.3.3. Nguyên nhân dẫn đến những hạn chế đó................................................66
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM XÂY DỰNG VÀ......................................68
PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP Ở..........................................................68
CÔNG TY CỔ PHẦN LILAMA 69-3........................................................................68
3.1. Các mục tiêu và định hướng phát triển của Công ty Cổ phần LILAMA 69-3.........68
3.1.1. Mục tiêu..........................................................................................................................68
3.1.2. Định hướng.....................................................................................................................68

3.2. Một số giải pháp hoàn thiện và phát triển văn hóa doanh nghiệp tại công ty Cổ
phần Lilama 69-3................................................................................................................69
3.2.1. Nâng cao nhận thức của CBCNV Công ty về vai trò của văn hóa doanh nghiệp............69
3.2.2. Nâng cao vai trò của đội ngũ cán bộ quản trị trong việc phát triển văn hóa doanh
nghiệp......................................................................................................................................................70
3.2.3. Phát triển các yếu tố hữu hình của Văn hóa doanh nghiệp............................................72
3.2.4. Hoàn thiện và triển khai bộ quy tắc ứng xử...................................................................75

xii

3.2.5. Xây dựng các chính sách tiền lương, khen thưởng, phê bình, kỷ luật...........................76
3.2.6. Hoàn thiện việc xây dựng hình ảnh Công ty với bên ngoài trong việc phát triển VHDN77
3.2.6.1. Nâng cao chất lượng dịch vụ với khách hàng.........................................................77
3.2.6.2. Đối với quan hệ với đối tác.....................................................................................78
3.2.6.3. Đối với môi trường.................................................................................................78

3.3. Các điều kiện thực hiện giải pháp.....................................................................78
3.3.1. Về phía doanh nghiệp và đội ngũ lãnh đạo....................................................................78
3.3.1.1. Rà soát và hoàn thiện bộ quy tắc văn hóa doanh nghiệp tại Công ty....................78
3.3.1.2. Đánh giá định kỳ văn hoá doanh nghiệp................................................................79
3.3.1.3. Chuẩn bị cơ sở vật chất..........................................................................................81
3.3.1.4 Phương pháp đào tạo..............................................................................................82
3.3.2. Đối với các cá nhân trong doanh nghiệp........................................................................84

3.4. Hạn chế và hướng nghiên cứu trong tương lai..................................................85

KẾT LUẬN..........................................................................................................86
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................87
PHỤ LỤC..............................................................................................................1
PHỤ LỤC 01: SƠ ĐỒ CÔNG TY CỔ PHẦN LILAMA 69 -3..........................................1
(sau khi tái cấu trúc)...........................................................................................1
PHỤ LỤC 02: PHIẾU ĐIỀU TRA VỀ THỰC TRẠNG XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VHDN
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN LILAMA 69 - 3.............................................................................1
PHỤ LỤC 03: KẾT QUẢ ĐIỀU TRA VỀ THỰC TRẠNG XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VHDN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN LILAMA 69 – 3..................................................................6

1

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Toàn cầu hóa và xu thế hội nhập đang diễn ra mạnh mẽ. Trong tình hình đó,
để hòa nhập và phát triển thành công, các quốc gia nói chung và các doanh nghiệp
nói riêng phải tìm cho mình con đường và cách thức hội nhập đúng đắn. Để làm
được điều này, việc quan trọng là cần nắm bắt được những yếu tố cơ bản trong hội
nhập, để bắt kịp và phát triển theo xu thế chung của thời đại. Không chỉ là vấn đề về
thể chế chính trị, kinh tế hay sự thay đổi của khoa học kỹ thuật, mà còn là vấn đề
nhận thức, quan điểm, phong cách… tựu trung lại là vấn đề văn hóa và sự phát triển
trong ý thức hệ của toàn xã hội.
Nhìn chung, văn hóa doanh nghiệp là toàn bộ những giá trị tinh thần mà
doanh nghiệp tạo ra trong quá trình sản xuất kinh doanh, tác động tới tình cảm, lý trí
và hành vi của các thành viên cũng như sự phát triển của doanh nghiệp. Môi doanh
nghiệp đều có một văn hóa riêng, giúp phân biệt doanh nghiệp này với doanh
nghiệp khác. Với môi doanh nghiệp, văn hóa là một tài sản vô hình, một vũ khí
cạnh tranh sắc bén và có ảnh hưởng mạnh mẽ tới hoạt động sản xuất kinh doanh
cũng như sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp (VHDN)
tích cực sẽ giúp thu hút và gìn giữ nhân tài, gắn kết các thành viên trong doanh
nghiệp, khơi dậy niềm tin, niềm tự hào về doanh nghiệp, tạo nên sức mạnh tinh thần
phát huy khả năng sáng tạo của các nhân viên, giúp cho các hoạt động trong doanh
nghiệp ổn định và giảm bớt rủi ro trong kinh doanh,… Tóm lại, VHDN là chìa khóa
cho sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp. Chính vì vậy, việc xây dựng và phát
triển VHDN là đòi hỏi cấp bách hiện nay và là một trong những vấn đề trọng yếu
mà các nhà quản lý doanh nghiệp cần quan tâm tới.
Với bề dày truyền thống cách mạng, 50 năm qua, trên con đường xây dựng
và trưởng thành, Công ty Cổ phần LILAMA 69 - 3. Bên cạnh những thành tựu đã
đạt được, Công ty cũng gặp không ít thách thức, khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh

hiện nay khi kinh tế Việt Nam trên đường hội nhập với nền kinh toàn cầu. Để vượt
qua những khó khăn này, Ban Lãnh đạo Công ty đã có những chỉ đạo kiên quyết,
đưa Công ty có những bước phát triển nhảy vọt. Trong đó, công tác xây dựng văn
hóa doanh nghiệp, tạo dựng hình ảnh một Công ty năng động, hiệu quả đã được
quan tâm hướng tới với các mục tiêu: Xây dựng văn hoá mang bản sắc riêng của


2

Công ty, có tầm ảnh hưởng mạnh, tác động và dẫn hướng hành vi ứng xử của cá
nhân, tổ chức, tạo niềm tin trong công việc, nâng tầm thương hiệu của Công ty đã
tạo chuyển biến căn bản về văn hóa ứng xử và môi trường làm việc, nâng uy tín của
Công ty trong xã hội. Tuy nhiên, việc xây dựng văn hoá doanh nghiệp mới đi vào
triển khai tại các đơn vị thành viên của Công ty nên còn có rất nhiều vướng mắc,
khó khăn. Và đây cũng chính là lý do mà tôi đã chọn đề tài: “Phát triển Văn hoá
doanh nghiệp tại Công ty Cổ phần LILAMA 69-3”làm đề tài nghiên cứu cho luận
văn thạc sỹ kinh tế của mình.
2. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
2.1. Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài
Các vấn đề của văn hóa doanh nghiệp đã được các nhà nghiên cứu nước
ngoài quan tâm từ những năm 70 của thế kỷ XX, họ coi văn hoá như là một nhân tố
không thể thiếu của hoạt động kinh doanh. Đã có những công trình nổi tiếng về văn
hóa doanh nghiệp, về Đạo đức kinh doanh, về văn hoá doanh nhân (G.Hofstede,
Edgar Schein, John Kotter, Fons Trompenaars Farrell, E.Hederson, John Beck,
Marjorie Chan…) như là những nền tảng lý luận vững chắc để nghiên cứu sâu vào
văn hóa doanh nghiệp.
Trong cuốn sách “Văn hoá học - những bài giảng của A.A. RADGHIN”, nhà
xã hội học người Mỹ, E.N.Schein đưa ra định nghĩa về văn hoá doanh nghiệp hay
Văn hoá tổ chức (E. Schein. San- Francisco. 1985). Trong cuốn “Dự báo thế kỷ
XXI”của các nhà khoa học Trung Quốc, đã đề cập đến vai trò của doanh nghiệp ở

thế kỷ XXI và đưa ra lời khuyến cáo rằng: Nếu không chú ý đến văn hoá, thì doanh
nghiệp không thể phát triển được; Đạo đức, lương tâm nghề nghiệp còn quan trọng
hơn việc phát triển kỹ thuật mũi nhọn và cải cách thể chế của doanh nghiệp. Nhận
thức được những lời khuyến cáo trên ở Nhật Bản, Trung Quốc, Anh, Pháp, Mỹ, các
doanh nghiệp đã chú trọng đến yếu tố văn hóa trong sản xuất, kinh doanh và đã bắt
đầu xây dựng văn hoá doanh nghiệp của mình.
Nghiên cứu của Cameron và Quinn (2006) phân loại doanh nghiệp vào bốn
loại văn hóa chính dựa trên bốn khung khác nhau: Văn hóa hợp tác (Collaborate –
clan culture), Văn hóa sáng tạo (Create -Adhocracy”Culture), Văn hóa kiểm soát
(Control -Hierarchy”Culture), Văn hóa cạnh tranh (Compete -Market”Culture), là
sự kết hợp của hai biến giá trị trong khung giá trị cạnh tranh của Robert Quinn và


3

John Rohrgough. Môi khung sẽ đại diện cho những giả định cơ bản, niềm tin và giá
trị khác nhau của văn hóa doanh nghiệp. Không có việc văn hóa doanh nghiệp này
tốt hơn văn hóa doanh nghiệp khác tuy nhiên có thể có những kiểu văn hóa doanh
nghiệp phù hợp hơn với tình hình và ngữ cảnh cụ thể nào đó hơn một kiểu doanh
văn hóa doanh nghiệp khác.
2.2. Các công trình nghiên cứu trong nước
Các tác giả Việt Nam những năm gần đây cũng đã rất quan tâm nghiên cứu
về văn hóa doanh nghiệp, nhiều luận văn thạc sĩ, nhiều đề tài khoa học các cấp đã
phân tích, luận giải về văn hóa doanh nghiệp Việt Nam, văn hóa doanh nghiệp của
một công ty Việt Nam. Tuy mới chỉ có một số công trình nghiên cứu nhưng xu thế
nghiên cứu cũng thể hiện theo hai hướng rõ rệt. Phần lớn các công trình nghiên cứu
là theo hướng tiếp cận vĩ mô đối với văn hoá doanh nghiệp với đại diện là công
trình nghiên cứu của PGS.TS Dương Thị Liễu và đại diện cho cách tiếp cận về quản
lý tác nghiệp là các công trình của PGS.TS Nguyễn Mạnh Quân.
Với mục tiêu trang bị những kiến thức chung về văn hoá kinh doanh và

những kỹ năng cần thiết để tổ chức ứng dụng và phát triển văn hoá kinh doanh
trong hoạt động kinh tế. Đại diện cho cách tiếp cận về quản lý tác nghiệp là công
trình của PGS.TS Nguyễn Mạnh Quân “Đạo đức kinh doanh và văn hoá công ty”
(2004, 2011) đã chỉ ra rằng “văn hoá công ty với cấu trúc bao gồm các biểu trưng
trực quan và phi trực quan có mối quan hệ quan hệ mật thiết với trách nhiệm xã hội
của doanh nghiệp”. Cách tiếp cận theo hệ thống được PGS.TS Nguyễn Mạnh Quân
sử dụng để giải thích mối quan hệ này thông qua phương pháp phân tích mối quan
hệ với những người hữu quan.
TS. Đô Minh Cương – “Văn hóa kinh doanh và Triết lý kinh doanh”– NXB.
Chính trị quốc gia, (2001). Giáo trình cung cấp nhiều thông tin, tư liệu phong phú
về văn hóa kinh doanh và triết lý kinh doanh qua kinh nghiệm ở một số nước và
trong hoạt động thực tiễn ở Việt Nam. Mặc dù chưa đi sâu vào nghiên cứu về tính
đặc thù của ngành kinh doanh lắp máy ở nước ta, song vẫn là một tài liệu tham khảo
tốt đối với quá trình nghiên cứu -trình bày Luận văn này.
PGS.TS Dương Thị Liễu – “Văn hóa kinh doanh”– NXB Đại học Kinh tế
Quốc dân, (2011). Công trình này có đề cập đến khía cạnh văn hóa doanh nghiệp,
bao gồm khái niệm, các cấp độ văn hóa doanh nghiệp, tác động của văn hóa doanh


4

nghiệp đến hoạt động kinh doanh; các nhân tố ảnh hưởng đến văn hóa doanh
nghiệp, giai đoạn hình thành và cơ cấu thay đổi văn hóa doanh nghiệp; các dạng văn
hóa doanh nghiệp.
Ngoài ra còn có một số công trình tiêu biểu tại các doanh nghiệp trong
nước như:
Tác giả Trịnh Thị Thu Phương, “Phát triển Văn hóa Doanh nghiệp tại Ngân
hàng TMCP Quân đội”, luận văn thạc sỹ kinh tế (2010), TP Hà Nội. Trong nghiên
cứu của mình tác giả đã tiến hành đánh giá thực trạng VHDN tại Ngân hàng TMCP
Quân đội (MB) theo các yếu tố cấu thành của V1IDN, đánh giá theo cấp độ thứ nhất

gồm các tiêu chí: Giá trị cốt lõi, kiến trúc đặc trưng, nghi lễ và nghi thức, các biểu
tượng, ngôn ngữ và khẩu hiệu, các ấn phẩm và điển hình, lịch sử phát triển và
truyền thống. Đánh giá theo cấp độ thứ hai đó là các biểu trưng phi trực quan gồm:
Giá trị, thái độ, niềm tin và lý tưởng. Từ đó tác giả đề xuất một số giải pháp để phát
triển VHDN như: Bồi dưỡng nâng cao nhận thức về VHDN cho CBNV; xây dựng
và hoàn thiện các quy định và quy tắc ứng xử của MB; duy trì và phát triển thương
hiệu của MB; xây dựng bộ tiêu chuẩn nhằm nằng cao chất lượng phục vụ khách
hàng; hoàn thiện các biểu trưng trực quan và cuối cùng là rà soát và hoàn thiện quy
trình xây dựng VHDN cho toàn hệ thống MB. Trong chương cơ sở lý luận về
VHDN tác giả có đề cập tới quy trình phát triển VHDN gồm hai bước: xây dựng
VHDN và triển khai quá trình xây dựng VHDN. Tuy nhiên trong phần giải pháp
của mình tác giả lại chưa gắn các giải pháp đề xuất với quy trình phát triển VHDN
được đề cập trong phần cơ sở lý luận.
Tác giả Nguyễn Thị Ngọc Anh “Tìm hiếu hoạt động kinh doanh và văn hóa
kinh doanh cổ truyền của người Việt Nam”, tạp chí Triết học số 3/2010. Trên cơ sở
trình bày các khái niệm kinh doanh và văn hóa kinh doanh cổ truyền của người Việt
Nam, tác giả đã nêu ra các hoạt động kinh doanh ở Việt Nam trong thời kỳ phong
kiến và các đặc trưng của văn hóa kinh doanh cổ truyền Việt Nam. Tác giả đã chỉ ra
rằng mặc dù hoạt động kinh doanh là chậm phát triển trong xã hội phong kiến, song
không vì thế mà người Việt Nam không có văn hóa kinh doanh truyền thống.
Chúng ta có thể nhận diện được những nét văn hóa kinh doanh truyền thống của
thời kỳ này thông qua các hoạt động mua bán ở các phiên chợ, đó là nơi mọi người
trao đổi, mua bán. Văn hóa kinh doanh của người Việt truyền thống còn được thể


5

hiện qua các câu ca dao, tục ngữ nói về công việc buôn bán. Từ xưa người Việt đã
biết xây dựng những quy tắc, chuẩn mực trong hoạt động kinh doanh như “buôn có
bạn, bán có phường”, luôn luôn đề cao chữ tín làm hàng đầu để tạo ra các mối quan

hệ làm ăn tin tưởng, lâu dài, thái độ hòa nhã đồng thời phê phán thói gian dối, lừa
đảo. Đó là những giá trị biểu hiện văn hóa kinh doanh truyền thống của dân tộc.
Tác giả Đinh Công Tuấn, “Văn hóa doanh nghiệp ở Việt Nam trong thời kỳ
hội nhập”, tạp chí Cộng sản số 12/2012. Trong bài báo tác giả đã nêu khái quát lý
luận về văn hóa doanh nghiệp, phân tích, đánh giá tầm quan trọng cùa văn hóa
doanh nghiệp trong việc nâng cao hiểu quả của hoạt động kinh doanh. Tác giả cũng
đã nêu được 4 xu hướng chủ yếu phát triển văn hóa doanh nghiệp Việt Nam và các
đặc điểm nổi bật của văn hóa doanh nghiệp Việt Nam trong thời kỳ hội nhập. Tác
giả cho rằng để phát huy ưu thế của doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh cạnh
tranh kinh tế toàn cầu, khi đối mặt với doanh nghiệp nước ngoài, các doanh nghiệp
Việt Nam cần phải xem xét và hoàn thiện hơn nữa văn hóa doanh nghiệp. Tác giả
cũng đưa ra một số điểm lưu ý trong việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp ở Việt
Nam trong thời kỳ hội nhập kinh tế Quốc tế đó là: Xây dựng quan niệm lấy con
người làm gốc; xây dựng quan niệm hướng tới thị trường; xây dựng quan niệm
khách hàng là trên hết; xây dựng hệ thống tư vấn cho người tiêu dùng. Dựa trên
những cơ sở đó để xây dựng được một nền văn hóa mạnh đậm bản sắc, tạo được uy
tín và thương hiệu của doanh nghiệp.
Cùng với đó đã có nhiều cuộc Hội thảo được tổ chức thảo luận về văn hóa
doanh nghiệp như:
Hội thảo “Phát triển văn hóa doanh nghiệp nhằm nâng cao năng lực cạnh
tranh cho doanh nghiệp Việt Nam sau khi ra nhập tổ chức Thương mại thế giới
WTO”(2008). Với 14 tham luận, Hội thảo đã tập trung vào những vấn đề như Văn
hóa doanh nghiệp là gì? Thực trạng văn hóa doanh nghiệp Việt Nam, cơ hội và
thách thức với doanh nghiệp hậu WTO; nhận thức của doanh nghiệp về văn hóa
doanh nghiệp; Suy nghĩ của chủ doanh nghiệp về xây dựng văn hóa doanh nghiệp;
Suy nghĩ của chủ doanh nghiệp về xây dựng văn hóa doanh nghiệp; xây dựng văn
hóa doanh nghiệp theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 5, khóa VIII.
Hội thảo “Xây dựng Văn hóa doanh nghiệp ở nước ta hiện nay”do Ban
Tuyên giáo Trung ương cùng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch tổ chức năm 2008.

6

Các tham luận tập trung vào 05 vấn đề chính: bàn về xây dựng văn hóa doanh
nghiệp; quan hệ hữu cơ giữa xây dựng văn hóa doanh nghiệp với xây dựng văn hóa
quản lý nhà nước; văn hóa doanh nghiệp tiếp cận từ thực tiễn; những thuận lợi, khó
khăn cần giải quyết để xây dựng văn hóa doanh nghiệp; một số giải pháp để xây
dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp Việt Nam.
Hội thảo “Phong trào xây dựng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp chuẩn văn
hóa”do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức năm 2014 đã tập trung bàn về
các tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục xét và công nhận “Cơ quan đạt chuẩn văn hóa”,
“Đơn vị đạt chuẩn văn hóa”và “Doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa”.
Thông qua việc nghiên cứu các giáo trình, bài giảng và công trình nghiên
cứu của các tác giả trên về hệ thống hóa lý luận cơ bản về văn hóa doanh nghiệp và
phát triển văn hóa doanh nghiệp, phân tích dựa trên các bộ phận cấu thành văn hóa
doanh nghiệp và các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển văn hóa doanh nghiệp, từ
đó rút ra bài học kinh nghiệm, chắt lọc kế thừa những văn hóa phù hợp với Công ty
Cổ phần LILAMA 69 - 3; kết hợp với khảo sát lấy ý kiến thực tế từ cán bộ nhân
viên trong Công ty thông qua phiếu điều tra, bảng hỏi từ kết quả đó đánh giá những
kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân để đưa ra những giải pháp cụ thể
nhằm phát triển VHDN tại Công ty Cổ phần LILAMA 69 - 3.

3. Mục tiêu nghiên cứu
- Mục tiêu nghiên cứu lý luận: Trình bày một cách có hệ thống và làm sáng
tỏ những vấn đề lý luận cơ bản áp dụng trong Phát triển văn hóa doanh nghiệp tại
các doanh nghiệp sản xuất
- Mục tiêu thực tiễn: Luận văn này sẽ xem xét việc phát huy văn hoá doanh
nghiệp của Công ty nhằm mục tiêu thực tiễn đặt ra như sau :
1. Văn hoá doanh nghiệp là gì? Vai trò, tác dụng của Văn hoá doanh nghiệp
trong công tác quản trị, tổ chức doanh nghiệp ở nước ta hiện nay?

2. Thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty Cổ phần LILAMA 69-3 hiện
nay như thế nào, nó đã phù hợp và đáp ứng với nhu cầu hội nhập chưa?
3. Để hoàn thiện và phát triển văn hoá doanh nghiệp tại Công ty cần những
định hướng, giải pháp gì để có thể thích nghi với bối cảnh mới ?


7

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: là cán bộ công nhân viên Công ty Cổ phần
LILAMA 69-3 được chọn ngẫu nhiên làm việc ở các phòng ban, xí nghiệp, trung
tâm, các chi nhánh phân xưởng trực thuộc Công ty Cổ phần LILAMA 69-3.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về mặt thời gian: Đề tài tập trung nghiên cứu quá trình xây dựng và phát
triển văn hóa doanh nghiệp của công ty trong thời gian 2013 - 2015
+ Về mặt không gian: Đề tài nghiên cứu tại Công ty Cổ phần LILAMA 69-3
+ Về nội dung nghiên cứu: Phạm vi nghiên cứu của đề tài là tập trung nghiên
cứu thực trạng phát triển văn hóa, con người tại Công ty Cổ phần LILAMA 69-3.

5. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khác nhau như
phân tích kết hợp với thống kê, mô tả; trên cơ sở phương pháp luận biện chứng duy
vật, sử dụng phương pháp của nhiều môn khoa học khác nhau như quản trị học,
kinh tế học,... để làm rõ thực trạng xây dựng và phát triển văn hoá doanh nghiệp tại
Công ty Cổ phần LILAMA 69-3, đồng thời đưa ra những giải pháp có hiệu quả:
- Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử để làm rõ bản chất và
biểu hiện cũng như quy trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp.
- Phương pháp phân tích, so sánh, đối chứng để đánh giá thực trạng văn hóa
doanh nghiệp, trên cơ sở đó nghiên cứu giải pháp duy trì và phát triển văn hóa Công
ty Cổ phần LILAMA 69-3 để phát triển bền vững.

- Phương pháp điều tra xã hội học: Đề tài khảo sát thực tế ở Công ty Cổ phần
LILAMA 69-3 trên cơ sở xây dựng bảng hỏi, phỏng vấn để xây dựng hệ thống cơ
sở dữ liệu phục vụ công tác nghiên cứu nội dung đề tài.
Các dữ liệu về chủ đề này được thu thập từ cả hai nguồn thông tin thứ cấp và
sơ cấp. Thông tin thứ cấp là những sách báo trong lĩnh vực liên quan như kinh
doanh, văn hoá doanh nghiệp, quản trị học. Các bài báo được lựa chọn từ báo điện
tử “Văn hoá doanh nhân”, “Diễn đàn doanh nghiệp”- cơ sở dữ liệu về các bài
nghiên cứu văn hoá doanh nghiệp có uy tín. Thông tin sơ cấp được thu thập thông
qua bảng câu hỏi điều tra lấy ý kiến từ các cán bộ công nhân viên đang làm việc tại


8

Công ty Cổ phần LILAMA 69-3 vào tháng 9/2016. Với số lượng bảng câu hỏi phát
ra là 250 phiếu; sau khi loại bỏ phiếu không hợp lệ thì số lượng bản câu hỏi thu về
là 237 phiếu, trong đó số phiếu hợp lệ là 215 phiếu.
6. Những đóng góp của luận văn
- Về mặt lý thuyết: góp phần tìm hiểu, đưa ra những kiến thức cơ bản về
VHDN của DN từ đó giúp những người quan tâm có thể nhận thức rõ hơn, từ đó có
những hành động phù hợp thực thi VHDN mang lại hiệu quả cao, bền vững trong
kinh doanh.
- Về mặt thực tế: chỉ ra thực trạng VHDN tại Công ty Cổ phần LILAMA
69-3, những mặt tồn tại, nguyên nhân tồn tại. Đưa ra một số giải pháp nhằm nâng
cao văn hóa đội ngũ cán bộ quản trị, phát triển các biểu hiện trực quan, phi trực
quan... sao cho phù hợp với điều kiện, từng đơn vị.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các ký hiệu từ viết tắt, danh mục các
bảng phụ lục và tài liệu tham khảo, kết cấu của tiểu luận gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về văn hoá doanh nghiệp
Chương 2: Thực trạng phát triển văn hoá doanh nghiệp trong Công ty Cổ

phần LILAMA 69-3
Chương 3: Một số giải pháp nhằm phát triển VHDN ở Công ty Cổ phần
LILAMA 69-3


9

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP
1.1. Tổng quan về văn hóa doanh nghiệp
1.1.1. Khái niệm về văn hoá doanh nghiệp
Văn hóa - như có học giả đã nói, đó là cái cân bằng khi xã hội có nhiều nguy
cơ biến động. Hoặc có thể hiểu nôm na rằng, mọi vật chất có thể mất đi, cái còn
đọng lại chính là văn hóa. Bất kể quốc gia nào, tổ chức nào, giáo phái nào muốn
trường tồn thì phải có văn hóa riêng và doanh nghiệp cũng không nằm ngoài quy
luật đó. Trong điều kiện hội nhập, cạnh tranh trên một môi trường ngày càng phẳng,
văn hóa doanh nghiệp càng trở nên quan trọng.
Văn hóa doanh nghiệp hiện nay đang là đề tài tranh luận sôi nổi trên các diễn
đàn của giới doanh nghiệp, các nhà quản lý và trên phương tiện thông tin đại chúng.
Tuy nhiên, văn hóa doanh nghiệp là gì, thì không phải doanh nghiệp nào cũng thấu
hiểu, nhất là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Trước hết, khái niệm văn hóa doanh nghiệp nói riêng và văn hóa nói chung
là rất khó phân định, bởi có đến hàng trăm định nghĩa về văn hóa. Song, có thể hiểu
văn hóa theo các cách sau: Theo ngôn ngữ của phương Tây, thì văn hóa có nghĩa là
tạo dựng, giữ gìn và chăm sóc. Trong nhân loại học và xã hội học, khái niệm văn
hóa được đề cập đến theo một nghĩa rộng nhất, đó là bao gồm tất cả mọi thứ vốn là
một bộ phận trong đời sống con người. Văn hóa không chỉ là những gì liên quan
đến tinh thần mà bao gồm cả vật chất. Theo đó, có thể hiểu văn hóa doanh nghiệp
như là các giá trị tinh thần, vật chất và tri thức… được xây dựng trong suốt quá
trình tồn tại và phát triển, trở thành quan niệm, tập quán, truyền thống của doanh
nghiệp đó. Trên thế giới có một số định nghĩa văn hoá doanh nghiệp như sau:

1. Phẩm chất riêng biệt của tổ chức được nhận thức phân biệt nó với các tổ
chức khác trong lĩnh vực. (Gold, K.A.)
2. Văn hóa thể hiện tổng hợp các giá trị và cách hành xử phụ thuộc lẫn nhau
phổ biến trong doanh nghiệp và có xu hướng tự lưu truyền, thường trong thời gian
dài. (Kotter, J.P. & Heskett, J.L.)
3. Văn hóa doanh nghiệp là những niềm tin, thái độ và giá trị tồn tại phổ biến
và tương đối ổn định trong doanh nghiệp. (Williams, A., Dobson, P. & Walters, M.)
4. Theo UNESSCO: "Văn hóa phản ánh và thể hiện một cách tổng quát, sống
động mọi mặt của cuộc sống (của môi cá nhân và của môi cộng đồng) đã diễn ra


10

trong quá khứ cũng như đang diễn ra trong hiện tại, qua hàng bao nhiêu thế kỷ nó
đã cấu thành nên một hệ thống các giá trị, truyền thống, thẩm mỹ và lối sống, và
dựa trên đó, từng dân tộc đã khẳng định bản sắc riêng của nước mình”(Văn hóa và
văn hóa doanh nghiệp, NXB lao động, Hà Nội, 2001).
4. Trong bài “Xây dựng văn hóa doanh nghiệp - Yếu tố quyết định sự trường
tồn của doanh nghiệp”của TS Phan Quốc Việt & Ths. Nguyễn Huy Hoàng, Trung
tâm Phát triển Kỹ năng Con người Tâm Việt được đăng trên tạp chí Doanh nhân
thành đạt đã trích dẫn khái niệm VHDN của N.Demetr - nhà xã hội học người Pháp
như sau: “Văn hóa doanh nghiệp - đó là hệ thống những quan niệm, những biểu
tượng, những giá trị, và những khuôn mẫu hành vi được tất cả các thành viên trong
doanh nghiệp nhận thức và thực hiện theo. Điều đó có nghĩa là trong DN tất cả các
thành viên đều gắn bó với nhau bởi những tiêu chí chung trong hoạt động sản xuất
kinh doanh”.
Tóm lại, VHDN gồm những nội dung sau:
- VHDN là toàn bộ hệ thống các chuẩn mực về tinh thần và vật chất quy định
mốí quan hệ, thái độ và hành vi ứng xử của tất cả các thành viên trong DN, hướng
tới những giá trị tốt đẹp được xã hội đồng tình, tạo ra nét riêng độc đáo đồng thời là

sức mạnh lâu bền của DN thể hiện qua sức mạnh sản phẩm của DN. Những chuẩn
mực đó được quy định trên cơ sở đặc điểm riêng về loại hình, ngành hàng của từng
DN và các thể chế văn hóa xã hội nơi DN hoạt động. VHDN tạo nên thương hiệu,
đó là hình tượng về chất lượng hàng hóa, dịch vụ của DN, đồng thời nó cũng
"đúc”nên những nét nhân cách, phong thái riêng rất dễ nhận ra của các thành viên
của DN trong xã hội.
- VHDN là toàn bộ các giá trị văn hoá được gây dựng nên trong suốt quá
trình tồn tại và phát triển của DN, trở thành các giá trị, các quan niệm và tập quán,
truyền thống ăn sâu vào hoạt động của DN ấy và chi phối tình cảm, nếp suy nghĩ và
hành vi của mọi thành viên của DN trong việc theo đuổi và thực hiện các mục đích;
Là tổng hợp các giá trị, các biểu tượng, huyền thoại, nghi thức, các điều cấm kỵ, các
quan điểm triết học, đạo đức tạo thành nền móng sâu xa của DN, là sự tổng hợp các
giá trị, các tiêu chuẩn, các thói quen và truyền thống, những thái độ ứng xử và lễ
nghi mà toàn bộ chúng là duy nhất đối với một tổ chức.


11

- VHDN là lực lượng vất chất và tinh thần của DN. Sự kết hợp hài hoà các
yếu tố cần thiết trong môi DN để tạo ra bầu không khí làm việc hăng say của người
lao động, tạo ra nhiều của cải vật chất để mọi người lại tiếp tục lao động sáng tạo ra
nhiều sản phẩm có chất lượng tốt hơn. VHDN còn được coi là nền tảng để phát triển
DN, được cấu thành bởi mục đích và phương pháp kinh doanh, là tổng hoà các quan
niệm về giá trị được tạo ra từ đạo đức, ý tưởng, triết lý, mục đích và phương pháp
kinh doanh.
- VHDN là trạng thái tinh thần và vật chất đặc sắc của một DN được tạo nên
bởi hoạt động quản lý và hoạt động sản xuất kinh doanh của DN trong một điều
kiện lịch sử xã hội nhất định. VHDN tạo được sự khích lệ, động lực cho mọi người
và trên hết tạo nên khí thế của một tập thể chiến thắng.

1.1.2. Các cấp độ văn hóa doanh nghiệp (Edgar H. Schein)
Văn hóa doanh nghiệp được thể hiện ở nhiều cấp độ khác nhau, từ dễ nhận
biết đến ẩn sâu trong tiềm thức của tập thể mà phải qua thời gian dài mới hình dung
ra được. Theo Edgar H.Schein, văn hoá doanh nghiệp có thể chia thành 3 mức độ
khác nhau.

Nguồn: Giáo trình văn hoá kinh doanh, 2011
Sơ đồ 1.1: Sơ đồ các cấp độ văn hoá doanh nghiệp

1.1.2.1. Cấp độ thứ nhất
Những sản phẩm hữu hình của Doanh nghiệp bao gồm những quá trình và
cấu trúc hữu hình của doanh nghiệp bao gồm tất cả những hiện tượng và sự vật mà