Chương trình làm văn 11

Làm văn trong sách
Ngữ văn 11- bộ Nâng cao
Đỗ Ngọc Thống
Đỗ Ngọc Thống

Những nội dung Làm văn cần lưu ý đã trình
bày ở Lớp 10
1) Vai trò của LV trong CT ngữ văn, mối quan hệ
giữa đọc-hiểu văn bản và tạo lập văn bản.
2) Cấu trúc nội dung của phần LV trong CT Ngữ
văn toàn cấp THPT và mối quan hệ của chúng với
CT Tập làm văn THCS.
3) Đổi mới quan niệm về đề văn, kiểu văn bản, phư
ơng thức biểu đạt và các thao tác lập luận.
4) Đổi mới về phương hướng dạy học làm văn

Cấu trúc nội dung phần LV

Lớp 10: ôn lại toàn bộ 6 kiểu VB ở
THCS

Lớp 11: Văn NL, trọng tâm các thao tác
lập luận: PT, SS, BB, BL

Lớp 12: Văn NL, trọng tâm kết hợp các
thao tác + Kĩ năng hoàn chỉnh bài văn

So với THCS: Cấu trúc vừa đồng tâm
vừa nâng cao có trọng điểm ( văn NL)

Hệ thống và cấp độ
1) Loại phương thức biểu đạt
Tự sự- Miêu tả- Biểu cảm- Thuyết minh- Lập luận- Điều hành
2) Kiểu văn bản:
Tự sự- Miêu tả- Biểu cảm- Thuyết minh- Nghị luận- ứng dụng
3) Dạng văn bản:
-Tả cảnh
- Tả người
- KC có thật
- KC sáng tạo
-BC trực tiếp
-BC gián tiếp
TM:
- Một ph.pháp
- Danh thắng
-Tác giả
-Tác phẩm
- Đồ dùng
-NL Văn học
- NL Xã hội
- Đơn từ
- Biên bản
- Nghị quyết
- Hợp đồng
...
4) Thao tác: kể, tả, so sánh, tưởng tượng, bày tỏ, thổ lộ, giới
thiệu, CM, GT, bác bỏ, phân tích, bình luận, trình bày...

Phương thức lập luận- văn bản lập luận và
bài văn nghị luận

Phương thức dùng để làm sáng tỏ, thuyết phục
người đọc, người nghe về một tư tưởng, quan điểm
nào đó.

Phương thức này được sử dụng nhiều trong cuộc
sống và dưới nhiều hình thức: bài biện hộ, thuyết
trình, hùng biện, diễn văn ca ngợi, bản cáo trạng,
tuyên bố, trao đổi, bút chiến, tranh luận đều có
thể gọi là Văn bản lập luận.

Trong nhà trường hiểu theo nghĩa hẹp, theo
truyền thống gọi là Bài văn nghị luận.

3) Đổi mới quan niệm về đề văn

Đề chỉ nêu đề tài; yêu cầu kết hợp:PTBD+TT

Đề mở và một số lưu ý cần thiết

Trắc nghiệm và tự luận

Bài kiểm tra tổng hợp
4) Đổi mới về phương hướng dạy học LV

Dạy cách nghĩ và cách thể hiện, trình bày

Chống sao chép, khuyến khích sáng tạo

Coi trọng thực hành, luyện tập

Đánh giá toàn diện và khách quan

Ví dụ về đề mở và đề truyền thống

Đề truyền thống:
Có ý kiến cho rằng: Thơ Nguyễn Bính rất gần
với ca dao . Bằng việc phân tích một số bài thơ đã
học hoặc đã đọc của Nguyễn Bính, anh/chị hãy
bình luận và làm sáng tỏ ý kiến trên.

Đề mới (theo hướng mở):
Dấu ấn thơ ca dân gian trong một số bài thơ
của Nguyễn Bính.

Một số biểu hiện cực đoan trong việc ra đề

Nội dung văn NL đã học ở các lớp dưới

L7: Tìm hiểu chung về văn NL: Nhu cầu NL và VBNL;
Thế nào là VBNL, Đặc điểm của VBNL; Bố cục và phương
pháp lập luận. Hai thao tác: chứng minh và giải thích...

L8: Luận điểm, kĩ năng xây dựng và trình bày luận điểm.
Các yếu tố biểu cảm, miêu tả và tự sự trong văn NL.

L9: Diễn dịch và quy nạp; phân tích và tổng hợp; nghị
luận xã hội và nghị luận văn học .

L10: Ôn lại về văn NL

- Luận điểm trong bài văn nghị luận.
- Đề văn nghị luận
- Các thao tác nghị luận: chứng minh, giải thích...

Cấu trúc nội dung Làm văn 11
Tập 1:

Thao tác phân tích và so sánh

Viết đoạn văn SS& PT: xã hội, thơ, văn xuôi

Phân tích đề- lập dàn ý cho bài NLXH

Luyện tập kết hợp các thao tác lập luận

Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn

Bản tin

Viết 4 bài KT (2 XH, 1 VH và 1 TH cuối kì)