Vận dụng kế toán quản trị vào các doanh nghiệp thương mại việt nam

BQ GIAO D\]C VA DAO T,;.O
J,
""'
~
"'
TRlrfdNG D,;.I HQC KINH TE TP.HO CHI MINH
J'\

"'

'

'

'

I

I'

I

i

'

PH~M CHAU THANH

\

'\.

\

""

.-..•

•

?

V J\\N DVNG KE TOAN QUAN TRI
V Ao cAc DOANH NGHIEP
1"HUONG MAl VIET NAM
.

-

-

LU!N AN TrEN si KINH TE

,

K

~

,

~~:~~~~){']~~~~l~]

THANH PHO HO CHI MINH
NAM 2001


BO GIAO DVC vA DAO T~O

TRUi1NG D~I HOC KINH TE TP HO CHi MINH

PHJ;\M CHAU THANH

~

A

?

•

V ~N DVNG KE TOAN QUAN TRI
V Ao cAc DOANH NGHIEP
TRUONG MAl VIET
- NAM

-

. CHUYEN NGANH: KE TOAN TAl Vl)
v A PHAN TiCH HO~ T DONG KINH TE

. MA

so

:5.02.11

LU~N AN TIEN si KINH TE

NGUOI HUdNG DAN KHOA HOC: PGS,TS E>AO VAN TAl

'

K

~

_,

THANH PHO HO CHI MINH
NAM 2001


LOICAMDOAN

Toi xin cam doan day la cong trlnh nghien cuu cua rieng toi.
Cac s6 li~u, ke't qua neu trong lu?n an la trung thlfc va chua
tung du'QC ai cong b6 trong bfr"t ky illQt cong trlnh nao khac.

Tac gia Lu?n an

-----

·"''/

I

I
I

I

I

'

·'I

~;{·'


M1}CL1}C
Trang
Ml)C Ll)C
,

?

DANH Ml)C CAC BANG
DANH Ml)C CAC
?

so DO, DO THl

):;

7MOu'DAU.

,
A
):; A'
,
-~ CH ONG 1/ LY LUj-N C~UNGA_VE K_E TOA~ QUAN T~,l
,
1.1 Sl/ CAN THIET CUA KE TOAN QUAN TRl DOl VOl
DOANH NGHIEP VIETNAM
1.1.1 Khai ni~m kt toan quiin tri
?

1.1.2 Chuc nang kt to an quart tri
1.1.3 D?c diJm cua kt toan quiin tri
1.1.4 Slf c~n thitt cua kt toan quiin tri d6i voi doanh
nghi~p Vi~t Nam
"

?

""

,

?

1
3
3
3
6
8
10

1.2 NQI DUNG CUA KE TOAN QUAN TRl

11

1.3 CAC PHUONG PHAP KY THUA'T THu'ONG su Dl)NG
TRONG KE TOAN QUAN TRl
1. 3.1 Ca c phuong ph a p ky thu~ t v~ chi phi

16

,,..,

l

""

?

29

1.3.2 DiJm hoa v6n

1.3 .3 Lai dong gop - Ti sua"t lai dong gop
1.3.4 Gia tri ti~n theo thoi gian
1.3.5 Cac phu'ong phap xac dinh gia hang t6n kho
"

"

, ..:'

,

?

1.4 KINH NGHI~M V~N Dl)NG KE TOAN QUAN TRl
MOT so Nu'dc TREN TH:E Gidi
,...?

A

"''

"

16
32
32
36

T~I

?

1.5 QUAN DIEM V~N Dl)NG KE TOAN QUAN TRl

* KET LU!N CHUONG 1
CHu'ONG 2 : THljC TR.~NG CUA KE TOAN QUAN TRl
TRONG CA C DOANH NGHIEP THUONG MAl VIETNAM
2.1 LlCH su HINH THANH ·vA PHAT TRiEN cuA HE
THONG KE TOAN DOANH NGHIEP VIETNAM

41

45
46
48
48


Trang
2.2 v AI NET VE NGANH TRUONG M~I v A DOANH NGHIEP
TRUONG M~I VIETNAM

60

.!J 2.3 THT)C TR~NG CUA KE TOAN QUAN TRl TRONG

66

noANH NGHIEP TRuoNG M~I VIETNAM

r

2.3.1 Giai do~n tntoc nam 1986
2.3.2 Giai do~n 1986-1995
2.3.3 Giai do~n 1996 de"n nay

66
67
68

*KET LU~N CHUONG 2

77
79

CHUONG 3 : v !N Dl)NG KE TOAN QUAN TRl
v Ao DOANH NGHIEP TRUONG M~I VIETNAM
?

A

-"""

A

A-'

?

_,

3.1NQI DUNG CHU YEU V~N Dl)NG KE TOAN QUAN TRl
vAo cA.c DOANH NGHIEP TRUONG M~I VIETNAM

3.1.1 T6 chile b() may ke" tmin.
3.1.2 L~p dlf toan kinh doanh.
3.1.3 Ke" to~n qm1n tri hang t6n kho.
--~ 3.1.4 Ke" toan qm1n tri chi phi.
J3.1.5 Ke" toan qm'in td cong ncj.
i 3.1.6 Ke" toan qmln tri trung tam trach nhi~m.
3.1.7 Phan tich bao cao tai chinh.
3.1.8 Ke" toan qm'in trj va vi~c ra quye"t dinh dfiu tu'
cua nha qm1n tri
,.3.1.9 Cac cong Clf chu ye"u cua ke" toan qmln tri.
3.1.10 Ke" toan qmln tri trong thu'ong m~i di~n til'.
,

?

?

A

A

A'

,

?

3.2 TINH KHA THI CUA VI~C V~N Dl)NG KE TOAN QUAN
TRl vAo DOANH NGHIEP TRUONG M~I VIETNAM.

* KET LU~N CHUONG 3

""

A

'

A

'

?

80
85
92
102
114
124
130
139
147
151
156

159

?

'

?

DANH Ml)C CAC CONG TRINH CUA TAC GIA
TAl LI~U THAM KHAO
PHl) Ll)C

79


. .,
DANH MVC CAC BANG
Trang
Bang 1.1 : Slf gi6ng nhau giua ke' tm1n ali chinh va ke'
tm1n quan tri
Bang 1.2 : So sanh slf khac nhau giua ke' toan tai chinh va
ke' toan quan tri
Bang 1.3 : Bang phan lo~i chi phi theo each ling xli'
Bang 1.4 : Bang phan bd trlfc tie'p
Bang 1.5 : Bang phan b6 gian tie'p
Bang 1.6: Bao cao hang nh~p thang 911999
Bang 1.7: Bao cao t6n kho thang 911999
Bang 1.8 : Bao cao xua't nh~p t6n kho thang 911999
Bang 1.9: Bao cao t6n kho thang 911999
Bang 2.1 : H~ th6ng chung tu ke' toan

Bang 2.2 : H~ th6ng tai khoan ke' toan qua cac thai ky
Bang 3.1 : Dlf toan doanh thuban hang quy I/2000
Bang 3.2 : Dlf toan thu ti~n ban hang quy I/2000
Bang 3.3 : Dlf toan mua hang va t6n kho quy I/2000
Bang 3.4 : Dlf toan thanh toan ti~n mua hang quy I/200b
Bang 3.5 : Dlf toan chi phi ban hang va chi phi quan ly
quy I/2000
Bang 3.6 : Dlf toan can d6i thu chi ti~n m~it quy I/2000
Bang 3.7 : Dlf toan ke't qua kinh doanh quy I/2000
Bang 3.8 : Dlf toan can d6i tai san 31/03/2000
Bang 3.9: Cac phu'dng an d~t hang
Bang 3.10: Muc d9 bie'n d<)ng EOQ
Bang 3.11 : Bao cao ke't qua kinh doanh thang 911999
Bang 3.12: Bao cao ke't qua kinh doanh nam 1999
Bang 3.13 : Bao cao chi phi thai ky cua cli'a hang Be'n
Thanh nam 1999
Bang 3.14 : Sd theo doi c6ng nc_j phai thu
Bang 3.15 : S6 theo doi c6ng nc_j phai tra
Bang 3.16: Bao cao chi tie't cong nc_j phai thu
Bang 3.17 : Bao cao t6ng hc_jp nc_j phai thu
Bang 3.18 : Bao cao tdng hc_jp nc_j phai tra

9
9
25
28
29
36
37
37

3·8
51
54
89
89
89
90
90
91
91
92
95
97
101
108
113
116
117
118
119
120

,.


Bang 3.19 : Cac trung Him trach nhi~m- C6ng ty Bach
H6a II
Bang 3.20 : Bao cao ke' toan trach nhi~m v6 doanh thu
ban hang nam 1999
Bang 3.21 : Bao cao thlfc hi~n chi phi thai ky cac cll'a

hang chi nhanh Blnh Phudc
Bang 3.22 : Bao cao ke't qua kinh doanh cac cll'a hang
thu()c chi nhanh Blnh Phudc nam 1999
Bang 3.23 :Bang din d6i ke' toan ngay 3111211999
Bang 3.24 : Bang phan tich ke't qua ho;;tt d()ng kinh doanh
nam 1999
Bang 3.25 :Bang phan tich co d(u v6n nam 1999
Bang 3.26: Bang phan tich ngu6n v6n nam 1999
Bang 3.27 : Bang phan tich tlnh hlnh va kha nang thanh
to an
Bang 3.28 : Dlf an 1 : D;;ti tu xa Ian
Bang 3.29 : Dlf an 2 : Mua xa Ian mdi
Bang 3.30 : Bang xac dinh PP
Bang 3.31 :Bang xac dinh IRR
Bang 3.32 : Bang xac dinh PP
Bang 3.33 : Bang xac dinh IRR
Bang 3.34 : Bang so sanh cac chi tieu llfa chQn

Trang
126

127
129
130
133
134
134
135
137
143

144
145
145
146
146
147


DANH M1JC

cAc so Do, Do THI
Trang

So d6 1.1 : Chuc nang k€ tmin
So d6 1.2 : Chuc nang k€ tmin quan tri
So d6 1.3 : Theo quan diem chi phi tn.fc ti€p
So d6 1.4 : Theo quan diem chi phi to~m b(>.
So d6 2.1 : So d6 k€ toan theo hlnh thuc nh?t ky-s6 cai.
So d6 2.2 : So d6 k€ toan theo hlnh thuc chung tu -ghi s6
So d6 2.3 : So d6 k€ toan theo hlnh thuc nh?t ky-chung
tu.
So d6 2.4 : So d6 k€ toan theo hlnh thuc nh?t kychung.
So d6 2.5 : So d6 ho~ t d(>ng thu'ong m~i
So d6 2.6 : So d6 t6 chuc b(> may doanh nghi~p thuong
m~i d(>c l?p.
So d6 2.7 : So d6 t6 chuc b(> may T6ng cong ty thu'ong

6

7

17
18
55
56
56
57
63
64
65

m~l.

So d6 2.8 : So d6 t6 chuc b(> may k€ toan theo hlnh thuc
t?p trung ( Cong ty trach nhi~m huu h~n L~
Hoa)
So d6 2.9 : So d6 t6 chuc b(> may k€ toan theo hlnh thuc
vua t?p trung vua phan tan ( Cong ty Thuong
m~i T6ng h<;ip SaiGon)
So d6 2.10: So d6 t6 chuc b(> may k€ toan Cong ty V?t tu'
T6ng h<;ip B€n Tre
So d6 3.1 : So d6 t6 chuc b(> may k€ toan doanh nghi~p
thu'ong m~i ( T6 chuc theo cong vi~c)
So d6 3.2 : So d6 t6 chuc b(> may k€ toan doanh nghi~p
thu'ong m~i ( Theo hlnh thuc t?p trung)
So d6 3.3 : So d6 t6 chuc b(> may k€ toan doanh nghi~p
thu'ong m~i ( Theo hlnh thuc phan tan)
So d6 3.4 : So d6 t6 chuc b(> may k€ toan T6ng cong ty
So d6 3.5 : Qui trlnh dl.f toan kinh doanh trong doanh
nghi~p thu'ong m~i

So d6 3.6 : So d6 t6 chuc thong tin chi ti€t hang t6n kho

71

72

74
81

83
83
84
85
98


So d6 3.7: Mo hlnh k€ toan chi phi
So d6 3.8 : Mo hlnh ke' toan cong nSo d6 3.9 : Mo hlnh k€ toan qmln tri trung tam trach
nhi<$m
So d6 3.10: So d6 t6 chuc Cong ty Bach H6a II
So d6 3.11 : Mo hlnh bdn buoc phan tich bao cao Uti chinh
cua doanh nghi<$p
So d6 3.12 : Mo hlnh k€ toan qmln tri va vi<$c ra quye't
dinh d~u tu' cua nha qmln td doanh nghi<$p
D6 thi 1.1 : Chi phi kha bi€n
D6 thi 1.2 : Chi phi ba"t bie'n
D6 thi 1.3 : Cach ling xU' chi phi h6n hD6 thi 1.4 : DiSm hoa v6n
D6 thi 1.5 : DiSm hoa v6n voi chi phi ba"t bie'n ca"p b~c

D6 thi 3.1 : D6 thi EOQ
D6 thi 3.2 : D6 thi diSm hoa v6n g6c
D6 thi 3.3 : Khi gia ban tang
D6 thi 3.4 : Chi phi kha bi€n giam
D6 thi 3.5 : Chi phi ba"t bi€n giam
D6 thi 3.6: K€t ca"u hang tieu th1:1 thay d6i
D6 thi 3.7 : Kh6i lu'
Trang
107
115

125
126
132

140

22
24

25
31
31

96
109
110

110

111
111
112


,

;:

MODAU

1.

su CAN THIET CUA DE TAl:

Kinh te' Vi~t Nam dang chuySn m~nh sang nSn kinh te' thi tntong c6
slf quan ly cua nha nu'oc theo dinh hu'ong xa h()i chu nghia, d6ng thoi dang
d trong giai do~n h()i nh~p vao nSn kinh te' khu vlfc va the' gioi. Tinh hinh
d6 doi hoi co che' quan ly kinh te' cua Vi~t Nam din phai c6 slf thay d6i
cho phil hqp. Ke' toan - m()t trong nhung cong Clf quan tn;mg cua quan ly
kinh te' cfing phai du'~c t6 chuc, cai tie'n va ngay cang hoan thi~n thich ling
voi yeu c~u cua tinh hinh moi n6i tren.
Qua trinh hinh thanh va phat triSn ta't ye'u, khach quan de'n nay, ke'
toan du'QC chia thanh hai bQ ph~n : kS toan tai chinh va kS toan quan tri.
Ke' toan quan tri xua't hi~n trong nSn kinh te' thi tru'ong nhu' la m()t doi hoi
c~n thie't khong thS thie'u dttqc, dS cung ca'p thong tin huu ich cho nha
quan tri, dS t~o co sd, nSn tang cho cac quye't dinh quan tri. M~c du ke'
toan quan tri xua't hi~n tu Hiu va duqc v~n dl;lng nhiSu, c6 hi~u qua d
nhung nu'oc da va dang phat triSn, nhu'ng t~i Vi~t Nam slf hiSu bie't vS ke'
toan quan tfi con it va chu'a th6ng nha't, kinh nghi~m V~n dl;lng cong Clf nay

vao quan ly doanh nghi~p chua nhiSu. Chinh vi the', vi~c nghien cuu v~n
dl;lng ke' toan quan tri vao cac doanh nghi~p Vi~t Nam hi~n nay la m()t
vi~c lam buc thie't. Tuy nhien, day la m()t va'n dS moi, c6 n()i dung r()ng va
da d~ng, voi trinh d() c6 h~n, trong lu~n an nay tOi chi xin m~nh d~n trinh
bay mnghi~p Thu'ong m~i Vi~t Nam.
2. MUC DICH NGHIEN CUU :
Xay dlfng n()i dung va cac mo hinh ke' toan quan tfi, t~o kha nang v~n
dl;lng ke' toan quan tri vao cac doanh nghi~p thu'ong m~i Vi~t Nam g6p
ph~n nang cao nang llfc cua cong tac ke' toan, nang llfc quan ly cua cac
doanh nghi~p Thu'ong m~i Vi~t Nam.

1


3. DOl TUONG

vA PHAM VI NGHIEN cuu :

- Nghien cuu cd sd ly lu~n vf: ke' tm1n qwin tri.
- Nghien cuu thlfc trqng cong tac ke" toan qmln tri t?i cac doanh
nghit$p Thu'dng mqi Vit$t Nam.
- Nghien cuu cac che' d9 chinh sach c6 lien quan vf: ke" toan, tai
chinh Thu'dng mqi.
- Nghien cuu v~n dl;lng cac n9i dung chu ye'u cua ke' toan qmln
tri vao doanh nghit$p Thu'dng m?i Vit$t N am.
4. PHUONG PHAP NGHIEN CUU :

- Phu'dng pha p duy v~ t bit$n chung va duy v~ t Jich sll'.
- Phu'dng phap phan tich, so sanh, t6ng h<;5p va ht$ thO'ng.

- Nghien cuu ly lu~n chung ke"t h<;Jp voi thlfc ti~n cua cac doanh
nghit$p Thu'dng mqi Vit$t Nam.
5. NHUNG DONG GOP MOl CUA LUAN AN :
Lu~n an da trlnh bay m()t each c6 ht$ th6ng ly lu~n vS ke' toan qm1n

tri, thlfc trqng cong tac ke' toan qw1n tri trong cac doanh nghit$p Thu'dng
mqi Vit$t Nam va df: xufft quan diSm cling nhung n9i dung chu ye'u v~n
dl)ng ke' toan quan tri vao cac doanh nghit$p Thu'dng m?i Vit$t Nam voi cac
m6 hlnh C\} thS, tqo kha nang v~n d\}ng ke' toan quan tri vao cac doanh
nghit$p Thu'dng mqi Vit$t Nam m9t each c6 hit$u qua.
,...~

?

"

,

6. BO CUC CUA LUAN AN:
Lu~n an g6m c6 161 trang du'QC ke"t cffu : ph~n md d~u, ba chu'dng,
ph~n ke't lu~n; voi 45 bang biSu, 26 sd d6, 12 d6

thi khong kS danh m\}c

cac cong trlnh khoa hQC cua tac gia CO lien quan ae"n lu~n an, tai lit$u tham
khao va 7 phl;lll;lC.
Chu'dng 1 : Ly lu~n chung vf: ke' toan quan tri.
Chu'dng 2 : Thlfc trqng cua ke' toan quan tri trong cac doanh nghit$p
thu'dng mqi Vit$t Nam.
Chu'dng 3 : V~n dl;lng ke' toan quan tri vao doanh nghit$p Thu'dng

mqi Vit$t Nam.

2


CHU<1NG 1

LY LU~N CHUNG

VE KE TOAN QUAN TRI

1.1 su' CAN THIET cuA KE TOAN ouAN TRI DOl.
NGHIEP VIETNAM:
.1'

"'

,..:"

,

vo1 noANH

?

1.1.1 KHAI NIEM KE TOAN QUAN TRI :
Thong tin - m()t nhu dlu khach quan, din thie't d6 qmln ly mQi m~t
ho(;lt d()ng tofm di~n cua con ngu'oi, d~c bi~t n6 c6 y nghia rfft to IOn d6i
voi linh vljc san xufft kinh doanh.
Thong tin, theo quan di6m cua nha quan tri, la nhung tin tuc moi du'QC

thu th~p, du'QC cam thl;l va du'QC danh gia la CO fch cho vi~c ra quye't dinh
ho~c giai quye't m()t nhi~m Vl;J nao d6 cua doanh nghi~p. La n~n tang co
ban cho vi~c ra quye't dinh, thong tin du'Qc thu th~p, phan lo(;li, xtl' ly, t6ng
hQp bdi ffiQt trong nhfi'ng cong Cl;J cffn thie't Va quan trQng CUa quan ly do la
ke' toan.

* Theo di~u le t6 chile ke' toan Nha nu'oc : " Kt toan la cong vi~c ghi
chep tinh toan bang con s6 duoi hinh thilc gia tri, hi~n v~t va thoi gian lao
d()ng, chu ye'u du'oi hinh thuc gia tri d6 phan anh, ki~m tra tinh hinh v~n
d()ng c~a cac lo(;li tai san, qua trinh va ke't qua ho(;lt d()ng san xufft kinh
doanh, stl' dl;lng v6n va kinh phi cua Nha nu'oc cling nhu' cua tung t6 chile,
xi nghi~p".[ 46] :, _

* Theo

Vien cac giam dinh vien ke' toan AMERICAN INSTITUTE
OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS- AICPA 1941 : "Kt toan la
'm()t ngh~ thu~t cua vi~c ghi chep phan lo(;li va t6ng hQp bang phu'ong phap
rieng theo don vi ti~n t~ cac nghi~p Vl;J, slf ki~n c6 tinh chfft tai chinh va
giai thich ke't qua cua n6".[ 51,4]

* Theo ROBERT N.ANTHONY Giao su' tru'ong Dai hoc HARVARD :
"Kt toan la m()t ngon ngu cua

vi~c kinh doanh ". [ 1,11 ]

3


* Theo GARIEL FAURE : "Ke" tmin la

m()t khoa h9c ghi chep cac tai
khm1n, la m()t each d~y ta ghi chep c6 qui eli tinh hlnh bie"n d()ng cua tai
san dS c6 thS nh~n dinh du'<;jc chi tie"t nhung tinh tr~ng d6 va bie"t du'<;jc ke"t
qua."[ 44,8 J
Tu nhung khai ni~m tren chung ta c6 th€ hiSu ke" toan m()t each t6ng
quat nhu' sau :
Ke" toan la m()t khoa hQC, la m()t ngh~ thu~t cua vi~c ghi chep, phan
lo~i va t6ng h<;ip bang phu'dng phap rieng theo ddn vi ti~n t~ cac nghi~p
Vl.J, Stf ki~n CO tinh chfi"t tai chinh va giai thich ke"t qua CUa no nham cung
ca'p thong tin huu ich cho cac d6i tu'<;jng c6 lien quan.

KHAI QUAT NHU CA u THONG TIN KE TOAN
evA cAc NHOM DOI Tu'(1NG
Nhom d6i tu'Q'ng

Nhu diu thong tin phl}c Vl}

- Nha qmln tri doanh nghit$p

Xac dinh ml)c tieu, di~u hanh ho<;1t d<)ng, ki~m
tra va danh gia qua trinh tht;(c hit$n, ra quye't
dinh phil h<;ip d~ d<;1t hi~u qua cao.

- Chu sd hii'u v6n

D~u tu' tie'p tl)C hoi;ic rut v6n, xac dinh du'QC hi~u

qua d6ng v6n d~u tu' cho doanh nghi~p.
- Nha cho vay

Xac dinh muc cho vay, ffil)C tieu cho vay va thu
h6i khoan vay.

- D6i tac kinh doanh

Mua, ban hang h6a voi doanh
muc n<;i c~n thie't.

nghi~p;

xac dinh

- Co quan chinh quy~n va co Tinh thue', chi d<;lO va h6 tr<;i doanh nghi~p tht;(.c
quan ca'p tren
hi~n nhi~m Vl).
- Nhan vien

D~ xua't
vi~c,

- Cong chung

y kie'n

d~ cai tie'n hoi;lc thay d6i cong

tang lu'ong, thu

nh~p

...

Tlm hi~u nhii'ng va'n d~ c~n quan Him d~ d~u tu',
mua co phie'u cua doanh nghi~p hoi;ic quye't
dinh nhii'ng va'n d~ kinh te' khac.
~

Qua trlnh hlnh th~mh va phat tri€n cua ke" toan gan li~n voi qua trlnh
hlnh thanh va phat triSn cua xa h()i. Khi san xua't hang h6a phat triSn va

4


kinh t€ thi tniong xua't hi~n doi hoi cac nha qmln 1y phai quan Him de'n chi
phi san xua't, chi phi hoC;tt d(>ng cua doanh nghi~p mlnh, quan Him de'n cac
ye'u t6 cua qua trlnh C(;lnh tranh, C~n phai CO nhung thong tin Cl;J th€, chi
tie't va huu ich v~ chi phi, ki€m soat du'<,Jc chi phi d€ c6 nhung quye't dinh
dung d~n. kip thoi trong qua trlnh quan 1y. Chinh vl the', m(>t b(> ph?n, m(>t
nganh ke' toan mdi ra doi d6 1a ke' toan chi phi ben cC;tnh cong cv ke' toan
eli (ke' toan tai chinh). K€ toan chi phi du'<,Jc xem nhu' xua't hi~n va phat
tri€n d~u tien d Anh Qu6c vao cu6i the' ky 19.
Cling vdi slf phat tri€n cua kinh t€ thi tru'ong, tru'dc yeu c~u thong tin
nhi~u hdn, phong phti hdn cua nha quan tri ngoai nhung thong tin v€ chi
phi d€ CO th€ phl;JC Vl;J cong tac quan tri doanh nghi~p du'QC t6t hdn, ke'
toan chi phi du'quan tri du'du'<,Jc v?n dvng d h~u he't cac nude c6 n€n kinh te' thi tru'ong vdi ten g9i 1a
ke' toan quan tri ho?c ke' toan phan tich (Phap)
Hi~n nay, trong n€n kinh te' thi tru'ong, ke' toan du'<,Jc phan thanh hai

b(> ph?n d6 1a ke' toan tai chinh va ke' toan quan tri, thong tin ke' toan cling
du'- Thong tin phvc Vl;J chu ye'u cho n(>i b(>, cho cac nha quan 1y cua
doanh nghi~p du'<,Jc cung ca'p b&i ke' toan quan tri.
-Thong tin phvc vv cho ca n(>i b(> va ben ngoai doanh nghi~p du'<,Jc
cung ca'p b&i ke' toan tai chinh.
Cling gi6ng nhu' khai ni~m v€ ke' toan, ke' toan quan tri hi~n c6 ra't
nhi€u khai ni~m khac nhau du'<Jc xac dinh tren nhung g6c d(> khac nhau :

* Theo Hiep hoi ke' toan

vien Hoa Ky nam 1982 : "K€ toan quan tri
1a qua trlnh nh?n di~n. do 1u'ong t6ng h<,Jp, phan tich, 1?p bao cao, giai
trlnh va truy€n di;tt thong tin tai chinh va phi tai chinh cho cac nha quan tri
doanh nghi~p ho(;lch dinh, danh gia va di€u hanh ho(;lt d(>ng kinh doanh
trong ph(;lm vi n(>i b(> doanh nghi~p nh~m slt dvng c6 hi~u qua cac tai san
va quan 1y ch?t che cac tai san d6 ".[ 54,261 ]

*

Theo Giao su' Tie'n si RONALD W.HILTON tru'ong Dai hoc
CORNELL HOA KY : "Ke' toan quan tri 1a m(>t b(> ph?n cua h~ th6ng

5


thong tin qwin tri trong rn<)t t6 chuc rna cac nha quan tri dlfa vao d6 d€
ho~ch dinh va ki€rn soat cac ho~t d<)ng cua t6 chuc"[ 47,3]

*

Theo cac Giao su' Tie'n sl SACK L.SMITH, ROBET M.KEITS,
WILLIAM L.STEPHENS tru'ong Dai hoc SOUTH FLORIDA HOA KY:
"Ke' toan quan tri la rn<)t h~ th6ng ke' toan cung ca'p cho cac nha quan tri
nhung thong tin dinh lu'<;Jng rna h9 c~n d€ ho~ch dinh va ki€rn soat"[20,11]
Cac khai ni~rn tren dSu c6 chung nhung di€rn co ban sau :
. Ke' toan quan tri la rn<)t h~ th6ng ke' toan cung dfp cac thong tin
dinh lu'<;Jng .
. D6i tu'<;Jng sl't dl;lng thong tin ke' toan quan tri la cac nha quan tri
cua doanh nghi~p .
. Thong tin ke' toan quan tri phl;lc V\1 chu ye'u cho vi~c thlfc hi~n t6t
cac chuc nang cua nha quan tri doanh nghi~p.
Tu d6, chung ta c6 th€ hi€u ke' toan quan tri rn<)t each tdng quat nhu'
sau : Ke' toan quan tri la rn<)t b<) ph~n cua ke' toan doanh nghi~p, cung ca'p
nhung thong tin dinh lu'<;Jng giup nha quan tri doanh nghi~p c6 co sd d€
thlfc hi~n t6t cac chuc nang cua rnlnh. Thong tin ke' toan quan tri la rn<)t b<)
ph~n cua h~ th6ng thong tin quan tfi.
1.1.2 CHUC NANG KE TOAN QUAN TRI :
Ke' toan c6 cac chuc nang chu ye'u d6 la :
- Ghi chep, xU' ly va tdng h<;Jp cac thong tin ke' toan.
- Cung d(p thong tin ke' toan.
Cac chuc nang cua ke' toan du'<;Jc bi€u hi~n qua so d6 sau :

Ho<;tt d()ng kinh doanh

Nguoi ra quye't dinh

'"....
"""

Ho;;tt d()ng
~~

Du li~\J

~lr

Phan anh, ghi chep
du li~u

....

XU' ly, phan lo;;ti
sap xep
~

,..'

So d6 s61.1 : CHUC NANG

6

.....

KE TOAN

Thong tin, bao cao
ke'toan

Ke' toan qm1n tri la m()t b9 ph~n cua ke' toan doanh nghi~p, nen cling
mang nhil'ng chuc nang chung cua ke' toan doanh nghi~p. Nhung voi yeu
c~ u, n()i dung thong tin c1,1 th€, d6i tti<;ing ph1,1c VI.} Cl} thS la nhil'ng thong tin
hfi'u ich phl}C VI.} cong tac qm}n tri theo yeu C~U CUa nha quan tri, nen ke'
tmin quan tri c6 nhil'ng chuc nang cl} th€ sau :
- L~p dlf toan.
- Tdng h<;ip va phan tich dil' li~u.
- Cung ca'p thong tin k€ toan qmln td
Ke' toan quan tri voi nhil'ng chuc nang cl} thS giup cho nha quan tri c6
cd sd thlfc hi~n t6t cac chuc nang cua mlnh. Cac chuc nang chu ye'u cua
quan tri hi~n nay la : chuc nang ho~ch dinh, chuc nang t6 chuc va di6u
hanh, chuc nang kiSm tra, ba chuc nang nay c6 m6i quan h~ chiH che voi
nhau va xoay quanh chuc nang thu tti d6 la chuc nang ra quye't dinh. Chuc
nang ra quye't dinh cua quan td t6n t~i trong ca ba chuc nang tren cua
quan tri va Ia m9t b9 ph~n khong th€ tach roi cua ba chuc nang do.
Cac chuc nang ke' toan quan tri dti<;ic th€ hi~n qua sd d6 sau :

.....
Thong tin
th\)'c hi~n va
dl;l' bao c6
lien auan

___.

.....

Mlfc tieu
kinh doanh

~
L~p

d<)ng
kinh doanh

....
~

~,.

T6ng h<;fp va phan tich
du li~u

dl;l' toan

~

Ho~t

Bao cao
Ke' toan qulm tr1

..

,,
Quye't dinh cua
nha quan tri

So d6 s61.2 : CHUC NANG KE TOAN QUAN TRl

7


.....

,..,?

?

,...~

~

?

1.1.3 DAC DIEM CUA KE TOAN QUAN TRI:

KS tmin qucin trj- m()t cong Clf quan tr9ng ciia qmln ly doanh nghi~p,
cung dip thong tin huu ich phlfc Vlf nha qmln tri doanh nghi~p, t~o co sd
d€ nha qmln tri doanh nghi~p thlfc hi~n t6t chuc nang ciia mlnh, kS tmin
quc'in tri c6 nhung d~c di~m sau :
- KS toan qwin tri chii ySu phlfc Vlf cho n()i b(), phlfc Vlf cho nha
qmln tri doanh nghi~p.
- KS toan qwin tri cling vdi kS toan tai chinh ghi nh~n, xU' ly,
cung dip thong tin v€ qua trlnh, Slf ki~n kinh tS tai chinh da xay ra
trong doanh nghi~p theo nhung m1fc tieu khac nhau. Ben c~nh d6, kS
toan qmln tri vdi chll'c nang chii ySu ciia mlnh t~o co sd thong tin
phlfc Vlf qua trlnh ho~ch dinh va ra quySt dinh ciia nha quan trj, tham
gia vao ~i~c danh gia, dlf doan va u'dc tinh d~ c6 th~ cung dip nhung

thong tin cfrn thiSt, thich hly. Tfft nhien, s6 li~u dlf doan, u'dc tinh d6 phai c6 co sd va theo
nhung phu'ong pha p tinh to an khoa h9c. Chinh vl the', thong tin kS
toan quan tri mang tinh linh ho~ t va hu'dng v€ tu'ong lai.
- Cac bao cao n6i chung cfin phai du'QC thlfc hi~n theo dung
nguyen Hlc chung, dung theo trlnh tlf, thoi gian va bi€u m~ u quy dinh
d€ dam bao tinh nha't quan, tinh chinh xac, tinh phap ly d6i vdi nhung
ngu'oi sll' dlfng chung. Tuy nhien, d6i vdi thong tin kS toan quan tri vl
chii ySu phlfc Vlf cho n()i b() nen khong nha't thiSt phai theo dung
nguyen tac chung, khong mang tinh phap l~nh rna n6 hoan toan phlf
thu()c vao yeu cfru ciia nha quan tri doanh nghi~p.
- Vlla nhung thong tin phlfc Vlf cho nhu cfru quan td ciia doanh
nghi~p, nen bao cao kC' toan quan tri thuong t~p trung vao tung b¢
ph~n trach nhi~m Clf th€ hon la bao cao t6ng hQp toan doanh nghi~p.
Vdi d~c di~m neu tren ciia kS toan quan td ta tha'y, giua kS toan quan
td va kC' toan tai chinh c6 nhung di€m gi6ng nhau va khac nhau, nhung
di~m gi6ng nhau Va khac nhau d6 dtfQC th~ hi~n qua bang SO sanh sau :

8


Bang 1.1 : slj GIONG NHAU GIUA
~

'

KE TOAN TAl CHiNH

•

?

VA KE TOAN QUAN TRl

- Cling c6 chung d6i tu'<;Sng phan anh, d€u quan tam
de'n m9i nghi<$p vv kinh t€ phat sinh.
-Cling dlfa vao m(H h<$ th6ng du li<$u ban d~u.
- Cling phvc vv cho mvc dich quan ly doanh nghi<$p
tren nhung g6c d(> khac nhau.
- Cling c6 m6i lien h<$ trach nhi<$m quan ly doanh
nghi<$p tren nhung g6c d(> khac nhau.

Bang 1.2:

so SANH slj KHAC NHAU GIUA KE TOAN TAI CHiNn
VA KE TOAN QUAN TRl :
'

Tieu thti'c
- D6i tu'
,..,

,

?

Ke' tmin tai chinh

Ke' tmin qm'in trj

Ca d6i tu'nghi~p va nha quan ly
doanh nghi~p.
"" thong tin tai
Cung cap
chinh, ke't qua ho<;1t d()ng
cua doanh nghi~p d€ cac
d6i tu'dt;tng
+ Phan anh qua khu.
+ Khach quan.
+ Tuan thu nguyen t~c.

Chi cho nha quan ly
doanh nghi~p.

?

- Mt;tc dich

- D~c di€m thong tin

- Tinh phap

l~nh

Mang tinh pha p

l~nh

?

Cung ca'p thong tin hfi'u
ich cho cac nha quan tri
tht;t'c hi~n t6t chuc nang
cua minh va ra quye't
dinh dung, kip thai.
+ Huang v~ tu'ong lai.
+ Linh ho(;lt, thich h+ Bi€u hi~n ca b~ng gia
tri va hi~n v~ t.
· Khong mang tinh pha p
?

l~nh

- Ph<;1m vi bao cao

- Ky bao cao

nghi~p

Tung b9 ph~n trach
nhi~m ct;t th€
Thang, qui, nam
Tuy theo yeu cau cua
(Theo qui dinh cua che' d9 nha quan tfi.
bao cao)
Toan doanh

)';

9

?


~

,.....,

?

,...,

_,

?

,..,.,

_,

_,

1.1.4 Su' CAN THIET CUA KE TOAN QUAN TRI DOl VOl CAC
DOANH NGHIEP VIETNAM:
Trong di€u 1~ t6 chuc ke' tmin Nha mtoc, da kh~ng dinh : "D6i voi
Nha nu'oc, ke' tmin la cong Cl;l quan trQng d6 tinh toan xay dljng va ki6m

tra vi~c chffp hanh ngan sach Nha nu'oc, d6 di€u hanh va qmln ly n€n kinh
te' qu6c dan. D6i voi cac t6 chuc, xi nghi~p, k€ toan la cong Cl;l quan trQng
d~ diSu h~mh, qmln Iy cac ho~t d<)ng kinh te' va ki6m tra vi~c bao v~ sli'
dl;lng tai san, v~t tu', ti€n v6n nh~m bao dam quy€n chu d<)ng trong san
xua't, kinh doanh va chu d<)ng tai chinh cua t6 chuc, xi nghi~p, [ 11 ]
Nhu' v~y, vai tro cua k€ toan trong ho~t d<)ng san xua't kinh doanh da
du'QC xac dinh : La m<)t cong Cl;l quan trQng va la m<)t bQ ph~n quan trQng
cua quan ly doanh nghi~p, thong tin k€ toan la bQ ph~n khong th6 thie'u
trong h~ th6ng thong tin kinh te'.
N€n kinh t€ Vi~t Nam dang chuy6n m~nh sang nSn kinh t€ thi tru'ang
c6 slj quan ly cua nha nu'oc theo dinh hu'ong xa h<)i chu nghia, d6ng thai
dang d trong giai do~n h<)i nh~p voi n€n kinh t€ khu vljc va the' gioi. Tru'oc
tlnh hlnh d6 doi hoi ke' toan doanh nghi~p c~n c6 slj cai tie'n, d6i moi cho
phil h<;Jp, h~ th6ng k{tmiri doanh nghi~p c~n du'<;fc chia thanh hai bQ ph~n :
ke' toan tai chinh Va k€ toan quan tfi CO Slj phan dinh cong Vi~c, illl;IC tieu
r6 rang, c6 quan h~ h6 tr<;f l~n nhau, b6 sung cho nhau cling ph1;1c Vl;l cong
tac quan ly doanh nghi~p.
K€ toan quan tri - m<)t b<) ph~n cua ke' toan doanh nghi~p d6ng thai
cfing la illQt cong Cl,l quan trQng cua quan ly doanh nghi~p, thong tin k€
toan quan tri la m<)t b9 ph~n khong th6 thie'u du'<;fc trong h~ th6ng thong tin
qu~n tri. Theo xu the' hi~n nay, ho~t d<)ng cua cac doanh nghi~p ngay m<)t
da'-ddng hon, mang tinh c~nh tranh gay g~t hon, sue ep cua vi~c giam chi
phi, giam gia thanh san phfim ngay m<)t doi hoi nhi€u hon, nen nhu c~u
thong tin, nha't la nhfi'ng thong tin hfi'u ich ph1,1c Vl,l cho vi~c ra quye't dinh
cua nha quan tri ngay m<)t nhi€u hon, nhanh hon va chinh xac hon. Chinh
VI the', vai tro quan trQng CUa k€ toan quan tfi l~i cang du'QC kh~ng dinh
hon va ke' toan quan tri thljc slj c~n thie't d6i voi cac doanh nghi~p Vi~t
Nam.

10

,....

?

,....,

,

?

1.2 NOI DUNG CUA KE TOAN QUAN TRI:

Ke" tmin qmln tri va ke" tmin tai chinh la hai b<) ph?n cua ke" tmin, c6
cling d6i tu'<;jng phan anh, cling quan tam de"n m9i nghi~p VlJ kinh te" phat
sinh nhu'ng c6 hai mlJc tieu khac nhau, hai d6i tu'<;ing phlJc VlJ khac nhau
nen ke" toan quan tri va ke" toan tai chinh c6 n<)i dung nghien cuu va phan
anh khac nhau, khong trling nhau, c6 m6i quan h~ tlidng quan vdi nhau, b6
sung cho nhau.
Ke" toan quan tri cung d(p thong tin huu ich phl;IC Vlf nha quan tri cua
doanh nghi~p, vdi nhung lo(;li hlnh ho(;lt d<)ng khac nhau, trong tung giai
do(;ln khac nhau, m6i doanh nghi~p c6 thS c6 nhung nhu c~u thong tin
phl;IC VlJ cong tac quan ly khac nhau do do nQi dung CUa ke" toan quan tri
giua cac doanh nghi~p c6 khac nhau, tuy nhien n6 cling c6 nhung diSm
chung. Trong cac doanh nghi~p Thuong m(;li, n<)i dung chu ye"u cua ke" toan
quan tri thuong la :
- L?p dlf toan kinh doanh.
- Ke" toan quan tri hang t6n kho
- Ke" toan quan tri chi phi

- Ke" toan quan tri cong n<;i.
- Ke" toan quan tri cac trung tam trach nhi~m.
- Phan tich bao cao tai chinh doanh

nghi~p.

- Ke" toan quan tri va vi~c ra quye"t dinh d~u tl1 cua nha quan tfi.
- L~ p dt! to an kinh doanh.

Dlf toan la m<)t cong ClJ dinh ll1<;1ng cac mlJC tieu ho(;lt d<)ng cua doanh
nghi~p, c6 y nghia ra't quan tr9ng trong h~ th6ng ke" toan quan tri, giup cho
nha quan tri thlfc hi~n t6t chuc nang ho(;lch dinh, kiSm soat va ra quye"t
dinh. Trang di~u ki~n n~n kinh te" thi trliong, cac doanh nghi~p Thuong
m(;li mu6n kinh doanh lau dai 6n dinh va phat triSn nha't thie"t phai c6
chie"n lu<;ic kinh doanh t6ng thS va cac dlf toan cho tung thoi ky. L?p dlf
toan kinh doanh la mQt nQi dung quan trQng CUa ke" toan quan tri trong
doanh nghi~p Thuong m(;li.

11


- Ke' toan qm'ln tri hang tfin kho
Hang t6n kho Ia m()t chi tieu quan tr9ng cua doanh nghi~p Thu'ong
mC;ti, mang tinh cha't quye"t dinh dO'i voi kha nang ban hang, tO'c d() ban
hang va chfit Iuqng ban hang, d6ng thai n6 cling c6 anh hudng Ion de"n chi
phi kinh doanh, hi~u qua kinh doanh va uy tin cua doanh nghi~p trong kinh
doanh. Chi tieu hang t6n kho duqc theo doi bdi nhi~u b9 ph?n khac nhau
trong d6 c6 ke" toan quan tri. Ke" toan quan tri xem thong tin v~ hang t6n
kho la m()t n()i dung cgn thie"t, cgn theo doi, xU' ly, phan tich va tdng hqp
d6 ph1:1c Vl:l nha quan ly doanh nghi~p.

- Ke' toan qm'ln tri chi phi
Chi phi kinh doanh cua cac doanh nghi~p Thu'ong mC;ti ngoai gia mua
cua hang h6a con g6m c6 chi phi mua hang, chi phi ban hang, chi phi quan
ly VOi cac khoan m1:1c Cl:l th€ nhu' : chi phi v?n chuy€n, chi phi bao quan,
chi phi khfiu hao tai san cO' dinh, chi phi ti~n Iu'ong ... Trong d6 c6 khoan
m1:1c du'QC xac dinh Ia chi phi kha bie"n, CO khoan m1:1c du'QC xac dinh Ia chi
phi ba't bie'n, c6 nhung khoan m1:1c c6 th€ ki6m soat duqc, c6 nhung khoan
m1:1c khong th€ ki€m soat du'QC dQ'i VOi mQt nha quan Iy Cl:l th6 nao do.
Nhung khoan ml:IC chi phi d6 du'qc phat sinh d cac b() ph?n, don vi khac
nhau, d cac thai di6m khac nhau cua doanh nghi~p.
Cung ca'p thong tin huu ich v~ chi phi Ia m()t trong nhung nhi~m v1:1
tr9ng tam cua ke' toan quan tri doanh nghi~p Thuong mC;ti, d€ c6 th6 nh?n
bie"t, danh gia va quan ly chi phi kinh doanh duqc t6t tu d6 c6 nhung quye"t
dinh, bi~n phap dung dan nham tie't ki~m chi phi dap ling kha nang CC;tnh
tranh va tang them lqi nhu?n cho doanh nghi~p, nha quan tri khong th€
thie'u nhung thong tin ke' toan quan tri v~ chi phi.

- Ke' toan quan tri cong mj.
Thanh toan tra ch?m, cong nq phat sinh giua cac doanh nghi~p qua
vi~c mua ban chiu hang h6a ho~c ling tru'oc ti~n hang du'qc g9i chung la
cong nq. Cong nq la m()t chi tieu quan tr9ng danh gia chfit lu'qng quan ly
CUa doanh nghi~p thu'dng mC;ti, no rfit Cgn thie"t cho Vi~c tieu th1:1 hang h6a
nen doanh nghi~p nao cling c6, nhu'ng n6 cling ra't dang sq Ia thli tai h9a
khi trd thanh nq day dua kh6 doi ho~c g~p phai ke Ilia dao.

12
1\,


Chfnh vl the' cac doanh nghi~p c~n co d~y du thong tin Cl} thti, nhanh

chong, kip th<5i va c~n co nhfi'ng bi~n phap qm1n ly t6t dti co thti t?n dl}ng
du'QC nhfi'ng u'u ditim CUa no, kfch thfch hO(;lt d()ng kinh doanh phat tritin,
d6ng th<5i h(;ln che' t6i da nhung rui ro co thti xay ra. Cung cffp thong tin
huu fch phl}C Vl} cong tac quan tri cong n<;j la mQt trong nhfi'ng nQi dung
chu ye'u cua ke' toan quan tri trong doanh nghi~p Thu'ong m(;li.
D6i vdi nhung khoan cong n<;j du'QC thljc hi~n theo ngo(;li t~' c~n phai
lu'u y de'n va'n d~ ty gia h6i doai, no co anh hu'dng ra't nhi~u de'n gia tri
thljc cua khoan tin dl}ng thu'ong m(;li khi thu h6i ho?c thanh toan va anh
hu'dng de'n ke't qua ho(;l t d(>ng kinh doanh cua don vi.

- Ke' tmin qmin tri cac trung Him trach nhi~m.
Ke' toan quan tri cac trung Him trach nhi~m con du'<;ic gQi la ke' toan
trach nhi~m, Ia m9t n9i dung khong th€ thie'u cua ke' toan quan tri nhAm
cung ca'p thong tin huu fch phl}c Vl} nha quan tri thlfc hi~n t6t chuc nang
kitim tra, danh gia hi~u qua ho(;lt d(>ng va muc dQ dong gop cua tung bQ
ph?n, tung ngu'di chiu trach nhi~m Cl} th€ vao ke't qua chung cua toan
doanh nghi~p.
Trong doanh nghi~p thu'dng bao g6m nhi~u bQ ph?n, m6i b(> ph?n
chiu trach nhi~m v~ m(>t cong vi~c, ph~n hanh Cl} thti, va co m(>t ngu'di
chiu trach nhi~m Cl} th€. D€ doanh nghi~p thljc hi~n du'QC ml}C tieu cua
mlnh doi hoi cac bQ ph?n cling phai hoan thanh nhfi'ng ml}C tieu rieng le
cua mlnh.
M6i b(> ph?n trong doanh nghi~p vdi m(>t ngu'di ph1;1 trach Cl} th€ du'<;ic
gQi la m(>t trung Him trach nhi~m. Cac trung tam trach nhi~m thu'<5ng co
trong m(>t doanh nghi~p do la :

* TRUNG TAM

CHI PHI : la b(> ph?n cua doanh nghi~p thlfc hi~n
chi tieu cho kinh doanh nhu'ng khong trlfc tie'p t(;lo ra thu nh?p, ke't

qua ho(;lt d(>ng cua no du'QC xac dinh bdi muc thljc hi~n va muc dlf
toan CUa cac khoan chi phi CO lien quan, do la nhfi'ng bQ ph?n Cl} th€
nhu phong Ke' toan, phong T6 chile, phong Hanh chanh quan tfi, ...
thu(>c doanh nghi~p.

13


*

TRUNG TAM DOANH THU : la bQ ph~n chiu tn1ch nhi~m v€
doanh thu, danh gia ke't qua ho(;lt d(>ng va trach nhi~m cua trung tam
doanh thu du'QC thlfc hi~n tren muc doanh thu d(;lt du'QC SO VOi muc dlf
toan va so voi t6ng doanh thu cua toan doanh nghi~p, vi dl;l nhu' bQ
ph~n ban hang trong doanh nghi~p.

b(> ph~n chiu trach nhi~m ca v€ chi
phi lftn doanh thu, lqi nhu~n chinh la chenh l~ch giua doanh thu va chi
phi thlfc hi~n trong ky, ke't qua ho(;lt d(>ng cua trung tam lqi nhu~n
du'QC danh gia tren CO Sd mUC lqi nhu~n rna trung tam d6 d(;lt du'QC va
chenh l~ch giua muc lqi nhu~n thlfc hi~n voi muc dlf toan vi dl;l nhu'
b9 ph~n ban hang trong doanh nghi~p.

* TRUNG TAM Ldi NHUAN: la

* TRUNG TAM DAU TV: la m(>t b9 ph~n chiu trach nhi~m v€ lqi
nhu~n va tai san

sit dl;lng d€ t(;lO ra lqi

nhu~n d6, danh gia ke't qua

ho(;lt d(>ng va trach nhi~m cua trung tam dfiu tu' du'qc thlfc hi~n tren
illUC lc;fi nhu~n d(;lt du'QC va m6i quan h~ giua· lc;fi nhu~n d(;lt du'QC voi
tai san bo ra d€ d(;lt duqc muc lqi nhu~n d6, vi dl;l nhu' Xi nghi~p, Chi
nhanh trlfc thu(>c doanh nghi~p.
Trong doanh nghi~p c6 slf phan quy€n, phan chia trach nhi~m thl
ngu'di quan ly cua cac bQ ph~n thu'dng chi quan tam de"n ke't qua ho(;lt d(>ng
CUa bQ ph~n mlnh phl;l trach rna d~ quen di ill\}C tieu chung CUa doanh
nghi~p, th~m chi c6 th€ 16 di nhung tac h(;li do mlnh gay ra d6i voi cac b9
ph~n khac trong doanh nghi~p. Ke' toan quan tri trung tam trach nhi~m ra't
cfin thie"t trong CaC doanh nghi~p CO Slf phan quy€n, phan ca'p Cl;l th€ VOi
ml;lc dich cung ca'p thong tin huu ich giup nha quan tri doanh nghi~p h(;ln
che' t6i da nhung bi€u hi~n khong t6t cua cac b9 ph~n, di€u hoa quy€n lqi,
trach nhi~m giua cac b9 ph~n, d6ng thdi giup cho doanh nghi~p d(;lt ke"t
""'
qua? tot.
- Phan tich bao cao tai chinh doanh nghi~p.
Theo che" d(> ke' toan hi~n hanh, h~ th6ng bao cao tai chinh cua doanh
nghi~p bao g6m cac bao cao sau :
- Bang can d6i ke" toan
bi€u 01-DN
- Bao cao ke"t qua ho(;lt d(>ng ki~h doanh
bi€u 02-DN
- Bao cao luu chuy€n ti€n t~
bi€u 03-DN.

14

- Thuye't minh bao cao ati chinh

bi6u 04-DN.

Bao cao htu chuy6n ti€n t~ 6 nhi€u nude du'<;ic quy dinh la mcao tai chinh b~t bu()c nhu'ng cling c6 nhung nude chi xem d6 la mcao mang tinh hu'dng d~n ( vi dl;l nhu': Due, Ha Lan) ho~c chi xem ·la b~t
bu()c d6i vdi mphil va co quan thue' (vi dl;l nhu' Nh~t ). Trong ch€ d() k€ toan hi~n nay cua
Vi~t Nam, bao cao lu'u chuy6n ti€n t~ m~c du la m()t trong b6n bao cao
quy dinh trong h~ th6ng bao cao tai chinh dinh ky nhu'ng chua du'<;ic quy
dinh la b~t bu()c d6i vdi cac doanh nghi~p. Du b~t bu()c hay khong b~t
bu()c, bao cao lu'u chuy6n ti€n t~ v~n ra't c~n thie't d6i vdi nha qmln tri
doanh nghi~p.
Bao cao tai chinh du'QC l~p dinh ky theo quy dinh cua che' d() bao cao
ke' toan dinh ky' phan anh t6ng quat tlnh hlnh tai chinh, ke't qua ho~t d()ng
cua doanh nghi~p trong mnhung con s6 t6ng ke't mang tinh lich sii'. D€ nhung s6li~u cua bao cao tai
chinh thlfc slf huu ich d6i vdi cac d6i tu'<;ing sli' dl;lng, n6 c~n phai du'<;jc xem
xet, s~p xe'p, phan tich bang nhung phu'ong phap Cl;l th€. Phan tich bao cao
tai chinh doanh nghi~p la vi~c lam du'<;ic nhi€u ngu'oi, nhi€u bhanh vdi nhung n
K€ toan quan tri phan tich bao cao tai chinh doanh nghi~p nham ml;lc
dich danh gia ke't qua ho~ t d()ng kinh doanh, tlnh hlnh tai chinh, kha nang
sinh loi, kha nang thanh toan va nhung nh ro v€ tai chfnh cua doanh
nghi~p giup cho nha quan ly c6 co sd d€ l~p dlf an, ki6m soat ho~t d()ng
va ra quye't dinh tai chinh c6 lien quan de'n doanh nghi~p d6ng thoi giup
cho nha quan ly c6 co sd d€ thlfc hi~n cong tac dlf bao cho tu'ong lai.

- Ke' toan qulm trj va vi~c ra quye't dlnh dfiu tti cua nha qulm trj.
D~u tu' la vi~c bo v6n ra hom nay nham thu du'<;ic l<;ii nhu~n trong
tu'ong lai. v€ nmua s~m tai san c6 dinh, md r()ng nang h.;tc san xua't kinh doanh, d~u tu' t~o
ngu6n san phtim hang h6a, d~u tu' tai chfnh ... v€ thoi gian, d~u tu' c6 cac
d~ng nhu: d~u tu' dai lwn, d6 la cac khoan d~u tu' c6 ky hoan v6n tren mnam va d~u tu' ng~n h~n la nhung khoan d~u tu' c6 ky hoan v6n tu mnam trd l~i.

15


Trong qua trinh chu£n bi d§u tu', cac doanh nghi~p thu'ong phai c6
trong tay nhi~u dlf an d§u tu', d6 c6 th~ la cac dlf an d{)c l~p ho~c dlf an
lo(;li bo l~n nhau hay con g9i la dlf an xung kha:c, qua d6 nha quan lY,s xem
xet, llfa ch9n va ra quye't dinh d§u tu' nham dC;lt hi~u qua cao nh5t trong
tu'ong lai. Quye't dinh cua nha quan tri trong vi~c d§ u tu' mang y nghia r5t
quan tr9ng cho hi~n t(;li va tu'dng lai cua doanh nghi~p, ke' toan quan tri
dong vai tro quan tr9ng trong qua trinh ra quye't dinh cua nha quan tri,
cung c5p cho nha quan tri nhung thong tin phu hvi~c llja ch9n dlf an t6i u'u, do cling chinh la n{)i dung ke' toan quan tri CUa
doanh nghi~p.

1.3 CAC PHUdNG PHAP
TOAN QUAN TRI :
,

KY

THUAT TRUONG

siJ DUNG

TRONG

KE

?

1.3.1 CAC PHUONG PHAP KY THUAT VE CHI PHI:
Chi phi r5t quan tr9ng d6i voi doanh nghi~p, la m{)t trong nhung chi
tieu ch5t lu'd~ tr9ng Him rna ke' toan quan tri c§n phai lu'u y. Chi phi la to an be) hao phi
lao d{)ng s6ng va lao d()ng v~t h6a c§n thie't du'doanh nghi~p phai chi ra trong qua trlnh san xu5t kinh doanh du'm{)t thoi ky nh5t dinh.
1.3.1.1 PHAN LOA! CHI PHi:

Chi phi cua doanh nghi~p bao g6m nhi~u lo(;li va du'theo nhi~u each khac nhau tuy theo yeu c§u cua quan ly doanh nghi~p.

* Can

eli vao illl;IC dich chung cua qua trlnh chi phi, chi phi du'chia thanh chi phi san xu5t kinh doanh va chi phi cua cac ngu6n, quy
chuyen dung .
. Chi phi san xu5t kinh doanh Ia khoan chi phi cho hoC;l t d{)ng
san xu5t kinh doanh cua doanh nghi~p VOi illl;IC dich thu du'nhu~n, day chinh la d6i tu'. Chi phi cua cac ngu6n, quy chuyen dung la cac khoan chi phi

cua doanh nghi~p khong lien quan trljc tie'p de'n l
16