Phát triển đội ngũ giáo viên ở trường tiểu học đền lừ quận hoàng mai, thành phố hà nội theo định hướng đổi mới giáo dục

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

LÊ THỊ MAI HOA

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỀN LỪ QUẬN HOÀNG MAI
THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO ĐỊNH HƯỚNG
ĐỔI MỚI GIÁO DỤC

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

LÊ THỊ MAI HOA

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỀN LỪ QUẬN HOÀNG MAI
THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO ĐỊNH HƯỚNG
ĐỔI MỚI GIÁO DỤC

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 60 14 01 14

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Trọng Hậu

HÀ NỘI - 2016


LỜI CẢM ƠN
Tác giả luận văn xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, các cán bộ,
giảng viên Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội đã trực tiếp
giảng dạy, quan tâm tạo điều kiện giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập
và nghiên cứu.
Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Nguyễn Trọng Hậu
đã định hướng cho em nghiên cứu đề tài này. Thầy đã rất tận tình hướng dẫn,
động viên và luôn khích lệ em trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn thành
luận văn.
Tác giả cũng xin trân trọng cảm ơn trường Tiểu học Đền Lừ, gia đình,
bạn bè và các bạn đồng nghiệp đã tạo điều kiện giúp đỡ tác giả trong suốt quá
trình học tập và nghiên cứu.
Trong quá trình hoàn thiện luận văn, mặc dù bản thân đã có rất nhiều
cố gắng nhưng chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong quý
thầy, cô và các bạn đồng nghiệp quan tâm góp ý để bản luận văn được hoàn
thiện hơn.
Hà Nội, ngày 2 tháng 12 năm 2016
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Lê Thị Mai Hoa

i


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BCH:

Ban chấp hành

BDTX:

Bồi dưỡng thường xuyên

BGD&ĐT:

Bộ giáo dục và Đào tạo

BGH:

Ban giám hiệu

CBGV:

Cán bộ giáo viên

CBQL:

Cán bộ quản lý

CNH,HĐH:

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CNTT:

Công nghệ thông tin

CSVC:

Cơ sở vật chất

ĐNCBQL:

Đội ngũ cán bộ quản lý

ĐNGV:

Đội ngũ giáo viên

GD&ĐT:

Giáo dục và Đào tạo

GVNN:

Giáo viên ngoại ngữ

GVNV:

Giáo viên nhân viên

GVTH:

Giáo viên tiểu học

GV-TPT:

Giáo viên tổng phụ trách

HĐND:

Hội đồng nhân dân

HS:

Học sinh

HT, PHT:

Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng

KTĐG:

Kiểm tra, đánh giá

MTTQ:

Mặt trận tổ quốc

NCKH:

Nghiên cứu khoa học

NNL:

Nguồn nhân lực

NVSP:

Nghiệp vụ sư phạm

QLGD:

Quản lý giáo dục

TNTP:

Thiếu niên tiền phong

TNXH:

Tự nhiên xã hội

UBND:

Ủy ban nhân dân

ii


MỤC LỤC

Lời cảm ơn ......................................................................................................... i
Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt............................................................. ii
Danh mục các bảng .......................................................................................... vi
Danh mục các biểu đồ, sơ đồ .......................................................................... vii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO
VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI
GIÁO DỤC....................................................................................................... 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................. 6
1.2. Một số khái niệm cơ bản.......................................................................... 8
1.2.1. Quản lý, phát triển .............................................................................. 8
1.2.2. Đội ngũ, đội ngũ giáo viên................................................................... 10
1.3. Một số lý thuyết quản lý nguồn nhân lực và phát triển nguồn
nhân lực trong giáo dục ................................................................................ 11
1.3.1. Quản lý nguồn nhân lực .................................................................... 11
1.3.2. Phát triển nguồn nhân lực trong giáo dục ........................................ 12
1.4. Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên ở trường tiểu học ................... 15
1.4.1. Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên ............................ 15
1.4.2. Bố trí sử dụng đội ngũ giáo viên ....................................................... 18
1.43. Đào tạo, bồi dưỡng và phát triển đội ngũ GV ................................... 19
1.4.4. Kiểm tra, đánh giá lao động sư phạm của GV ................................. 24
1.4.5. Chế độ, chính sách và môi trường phát triển đội ngũ giáo viênError! Bookmark
1.5. Những yêu cầu về đổi mới giáo dục tiểu học trong giai đoạn
hiện nay .......................................................................................................... 15
1.5.1. Quy định mục tiêu, nội dung và phương pháp giáo dục tiểu học ..... 27
1.5.2. Định hướng phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học ............................ 29
1.6. Những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học..... 32
1.6.1. Trình độ, năng lực quản lý của cán bộ quản lý trường tiểu học ...... 32
1.6.2. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm của đội ngũ GV .............. 33
1.6.3. Môi trường và điều kiện lao động của đội ngũ GV .......................... 33

iii

1.6.4. Chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong công tác
phát triển đội ngũ nhà giáo ......................................................................... 33
Tiểu kết chương 1 .......................................................................................... 34
Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỀN LỪ, QUẬN HOÀNG MAI, THÀNH PHỐ
HÀ NỘI THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC.................................. 35
2.1. Khái quát tình hình phát triển của phường Hoàng Văn Thụ và
trường Tiểu học Đền Lừ ............................................................................... 35
2.1.1. Đặc điểm về vị trí địa lý, dân số, tình hình kinh tế chính trị, văn
hóa xã hội của phường Hoàng Văn Thụ, quận Hoàng Mai........................ 35
2.1.2. Quá trình phát triển của trường Tiểu học Đền Lừ ........................... 36
2.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên trường Tiểu học Đền Lừ ..................... 42
2.2.1. Về số lượng, cơ cấu đội ngũ giáo viên .............................................. 42
2.2.2. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm của ĐNGV ..................... 43
2.2.3. Đánh giá chung chất lượng đội ngũ GV ........................................... 44
2.3. Thực trạng công tác phát triển đội ngũ giáo viên trường Tiểu học
Đền Lừ ............................................................................................................ 46
2.3.1. Thực trạng quy hoạch phát triển đội ngũ GV ................................... 46
2.3.2. Thực trạng bổ trí, sử dụng đội ngũ giáo viên ................................... 47
2.3.3. Đào tạo, bồi dưỡng và phát triển đội ngũ GV .................................. 48
2.3.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả lao động sư phạm của giáo viên ........... 50
2.3.5. Thực hiện chế độ, chính sách và môi trường phát triển ĐNGV ...... 53
2.4. Đánh giá chung về công tác phát triển đội ngũ GV ............................ 55
2.4.1. Ưu điểm ............................................................................................. 55
2.4.2. Hạn chế ............................................................................................. 56
2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế ...................................................... 57
Tiểu kết chương 2 .......................................................................................... 58
Chương 3: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG
TIỂU HỌC ĐỀN LỪ QUẬN HOÀNG MAI, TP. HÀ NỘI THEO ĐỊNH
HƯỚNG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC.......................................................................................... 59

3.1. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp..................................................... 59
3.1.1. Tính hệ thống..................................................................................... 59
3.1.2. Tính kế thừa và phát triển ................................................................. 59

iv


3.1.3. Tính phù hợp ..................................................................................... 60
3.1.4. Tính hiệu quả..................................................................................... 60
3.2. Biện pháp phát triển đội ngũ GV Trường Tiểu học Đền Lừ theo
định hướng đổi mới giáo dục hiện nay ........................................................ 61
3.2.1. Tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò và
trách nhiệm của đội ngũ giáo viên .............................................................. 61
3.2.2. Xây dựng quy hoạch và kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên
theo hướng chuẩn hóa nghề nghiệp của giáo viên ..................................... 64
3.2.3. Sử dụng đội ngũ giáo viên hợp lý, đảm bảo phát huy tối đa khả
năng chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên ................................................. 69
3.2.4. Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng và phát triển đội ngũ
giáo viên ...................................................................................................... 70
3.2.5. Kết hợp kiểm tra, đánh giá kết quả lao động sư phạm của GV
với công tác thi đua khen thưởng ................................................................ 78
3.2.6. Xây dựng môi trường và chính sách phát triển đội ngũ giáo viên ... 82
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................... 83
3.4. Khảo sát tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất ........... 84
Tiểu kết chương 3 .......................................................................................... 87
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 88
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 92
PHỤ LỤC ....................................................................................................... 95

v

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.
Bảng 2.2.
Bảng 2.3.
Bảng 2.4.
Bảng 2.5.
Bảng 2.6.
Bảng 2.7.
Bảng 2.8.
Bảng 2.9.
Bảng 2.10.
Bảng 2.11.
Bảng 2.12.
Bảng 2.13.
Bảng 2.14.
Bảng 2.15.
Bảng 2.16.
Bảng 2.17.
Bảng 2.18.
Bảng 3.1.
Bảng 3.2.

Quy mô trường, lớp, học sinh theo các năm học........................ 37
Thống kê số trẻ huy động ra lớp theo các năm học.................... 38
Bảng thống kê kết quả xếp loại học sinh về môn Tiếng Việt
và môn Toán trong năm học 2014 - 2015 .................................. 39
Bảng thống kê kết quả xếp loại học sinh về môn Tiếng Việt
và môn Toán trong năm học 2015 – 2016 .................................. 40

Bảng thống kê kết quả thi đạt danh hiệu học sinh giỏi các cấp ..... 40
Bảng thống kê tình hình số lượng CBQL, GV, NV của
trường năm học 2016 – 2017...................................................... 42
Bảng phân tích tình hình CBQL, GV, NV của trường trong
năm học 2016 – 2017 ................................................................. 42
Bảng thống về độ tuổi của đội ngũ GV ...................................... 43
Bảng thống về giới tính của đội ngũ GV.................................... 43
Thống kê trình độ đào tạo của đội ngũ GV ................................ 43
Kết quả đánh giá, xếp loại ĐNGV theo chuẩn nghề nghiệp ..... 44
Kết quả khảo sát thực trạng quy hoạch phát triển đội ngũ GV ..... 46
Kết quả đánh giá hoạt động bố trí sử dụng đội ngũ GV............. 47
Kết quả khảo sát công tác đào tạo, bồi dưỡng và phát triển GV ... 48
Kết quả khảo sát về thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá
kết quả lao động sư phạm của GV ............................................. 52
Kết quả khảo sát thực trạng thực hiện chế độ, chính sách,
đãi ngộ GV.................................................................................. 53
Kết quả khảo sát thực trạng xây dựng môi trường phát triển
ĐNGV ......................................................................................... 54
Bảng tổng hợp kết quả đánh giá các nội dung phát triển ĐNGV.... 55
Mức độ cần thiết của các biện pháp phát triển dội ngũ giáo
viên ở Trường Tiểu học Đền Lừ................................................. 85
Mức độ khả thi của các biện pháp phát triển dội ngũ giáo
viên ở Trường Tiểu học Đền Lừ................................................. 86

vi


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH
Biểu đồ 2.1. Biểu đồ về Quy mô trường, lớp, học sinh theo các năm học ...... 37
Biểu đồ 2.2. Biểu đồ về số trẻ ra lớp theo các năm học ............................... 38

Biểu đồ 2.3. Biếu đồ về kết quả thi đạt danh hiệu học sinh giỏi các cấp
năm học 2014-2015 và năm học 2015-2016............................ 40
Biểu đồ 2.4. Biểu đồ mô tả thực trạng phát triển đội ngũ GV ..................... 55
Hình 1.1.

Mô hình phát triển nguồn nhân lực.......................................... 14

vii


MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài
Trong bối cảnh đất nước ta đang phát triển mạnh mẽ, quá trình toàn cầu
hoá đang diễn ra một cách nhanh chóng, đặt Việt Nam trước những cơ hội và
thách thức lớn trong tất cả các ngành nghề, các lĩnh vực trong đó có giáo dục
và Đào tạo.
Nghị quyết Trung ương 2 khoá VIII xác định: Giáo dục - Đào tạo là
quốc sách hàng đầu, là nhân tố quyết định tăng trưởng kinh tế và phát triển xã
hội. Phát triển giáo dục là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân và của toàn xã
hội, trong đó đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là lực lượng nòng
cốt, giữ vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục.
Trong văn kiện Đại hội Đảng khoá XI (từ ngày 12 – 19/1/2011) đã
khẳng định: “Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển
nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước,
xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam. Phát triển GD&ĐT cùng với
phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho GD&ĐT
là đầu tư cho phát triển. Đổi mới căn bản và toàn diện GD&ĐT theo nhu cầu
phát triển của xã hội; nâng cao chất lượng theo yêu cầu chuẩn hóa, hiện đại
hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, phục vụ đắc lực sự nghiệp

xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập, tạo cơ hội và
điều kiện cho mọi công dân được học tập suốt đời” [13, tr.7].
Trước hết chúng ta phải khẳng định chất lượng giáo dục của nhà trường
phần lớn do đội ngũ giáo viên quyết định. Do đó việc nâng cao chất lượng đội
ngũ nhà giáo vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển nhà trường. Tăng
cường nâng cao chất lượng giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục một cách toàn
diện là nhiệm vụ vừa đáp ứng nhu cầu trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu
dài. Trong những năm qua, Nhà nước quan tâm xây dựng, phát triển đội ngũ
nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục theo hướng chuẩn hoá, bảo đảm đủ về số

1


lượng, đồng bộ về cơ cấu, nâng cao chất lượng, đặc biệt chú trọng nâng cao
bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, lương tâm nghề nghiệp và trình
độ chuyên môn, nghiệp vụ của nhà giáo, đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao của sự
nghiệp giáo dục trong công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Năm học 2016 - 2017, tiếp tục thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn
quốc lần thứ XII; triển khai chiến lược phát triển giáo dục 2011- 2020 hướng
tới mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng
chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế. Từ
những mục tiêu trên cho thấy, chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý
giáo dục là nền tảng để xây dựng thành công chất lượng giáo dục của nhà
trường. Chính vì vậy để nâng cao năng lực cho đội ngũ nhà giáo, công tác bồi
dưỡng phải được tiến hành thường xuyên và có bài bản.
Trong những năm qua, đội ngũ giáo viên Trường Tiểu học Đền Lừ
quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội mặc dù đã có trình độ đào tạo sư phạm
khá cao, phẩm chất đạo đức tốt, đội ngũ giáo viên trẻ và nhiệt tình. Nhưng
nhà trường chưa phát huy được các thế mạnh và khả năng sáng tạo của đội
ngũ giáo viên trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục nói chung và mục tiêu

giáo dục của nhà trường. Đội ngũ giáo viên còn bộc lộ những mặt hạn chế
chưa đáp ứng được những yêu cầu ngày càng cao về đổi mới căn bản và toàn
diện về giáo dục theo Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, BCHTƯ khóa XI (Nghị
quyết số 29-Q/TW) đã đề ra.
Chính vì vậy, sau nhiều năm làm công tác quản lý, tác giả chọn đề tài:
“Phát triển đội ngũ giáo viên ở Trường Tiểu học Đền Lừ quận Hoàng Mai,
thành phố Hà Nội theo định hướng đổi mới giáo dục” làm đề tài luận văn
Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý giáo dục.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu lí luận và thực tiễn, từ đó đề xuất một số biện pháp phát
triển đội ngũ giáo viên Trường Tiểu học Đền Lừ, quận Hoàng Mai, thành phố
Hà Nội theo định hướng đổi mới giáo dục hiện nay.

2


3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Đội ngũ giáo viên ở trường tiểu học.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Phát triển đội ngũ giáo viên tại trường Tiểu học Đền Lừ theo định
hướng đổi mới giáo dục.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích nghiên cứu đề ra như trên, đề tài sẽ tập trung vào
các nhiệm vụ sau:
4.1. Hệ thống hoá cơ sở lí luận về phát triển đội ngũ GV trường Tiểu học theo
định hướng đổi mới giáo dục.
4.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên trường Tiểu
học Đền Lừ quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội theo định hướng đổi mới
giáo dục trong giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2016.

4.3. Đề xuất một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trường Tiểu học
Đền Lừ quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội theo định hướng đổi mới giáo
dục hiện nay.
5. Câu hỏi nghiên cứu
Biện pháp nào có hiệu quả để phát triển đội ngũ giáo viên ở Trường Tiểu
học Đền Lừ quận Hoàng Mai, Thành phố Hà Nội theo định hướng đổi mới giáo
dục trong giai đoạn hiện nay?
6. Giả thuyết khoa học
Công tác phát triển đội ngũ giáo viên trường TH trong những năm gần
đây có những tiến bộ, tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập. Nếu áp dụng
hợp lí những biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên ở trường TH thì chất
lượng đội ngũ giáo viên sẽ được nâng lên, góp phần nâng cao chất lượng giáo
dục và đào tạo trong trường TH đáp ứng đổi mới giáo dục.
7. Phạm vi nghiên cứu
- Thời gian nghiên cứu: Từ năm học 2014 – 2015 đến năm học 2016 – 2017.

3


- Phạm vi nghiên cứu: Trong điều kiện và khả năng nghiên cứu, đề tài
tập trung nghiên cứu các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên của trường
TH Đền Lừ quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội.
- Nội dung nghiên cứu: Phát triển đội ngũ giáo viên ở Trường Tiểu học
Đền Lừ quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội đáp ứng đổi mới giáo dục.
8. Phương pháp nghiên cứu
Để nghiên cứu luận văn, tác giả sử dụng các phương pháp nghiên cứu
sau:
8.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận
Nghiên cứu văn kiện, văn bản, tài liệu, đọc, phân tích, tổng hợp, hệ
thống hóa các nguồn tài liệu nhằm xây dựng cơ sở lí luận cho luận văn:

- Tổng quan các tài liệu khoa học về quản lý, QLGD trong lĩnh vực
giáo dục tiểu học và phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học;
- Tổng hợp các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, Nhà nước về phát triển
đội ngũ nhà giáo và cán bộ QLGD và các văn bản của Bộ GD&ĐT và các văn
bản khác có liên quan đến vấn đề cần nghiên cứu.
8.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp khảo sát bằng phiếu hỏi: Thông qua việc sử dụng phiếu
hỏi với hệ thống các câu hỏi dùng để phát hiện thực trạng phát triển đội ngũ
giáo viên Trường Tiểu học Đền Lừ theo quan điểm đổi mới giáo dục.
- Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động quản lý đội ngũ giảng
viên thuộc địa bàn nghiên cứu. Từ việc quan sát về công tác quy hoạch, kế
hoạch phát triển đội ngũ giáo viên, việc bố trí sử dụng đội ngũ giáo viên, đào
tạo bồi dưỡng, đánh giá lao động của đội ngũ giáo viên, chế độ chính sách đãi
ngộ cũng như việc tạo môi trường phát triển đội ngũ giáo viên là cơ sở giúp
cho việc nhận định, đánh giá được chính xác, khách quan thực trạng vấn đề
nghiên cứu.
- Phương pháp khảo nghiệm mức độ cấp thiết và mức độ khả thi của
các biện pháp: Sử dụng hệ thống phiếu hỏi để khảo sát một số đối tượng

4


CBQL, GV thông qua kết quả rút ra những kết luận quan trọng về đánh giá
mức độ cấp thiết, mức độ ảnh hưởng, tính khả thi từ đó xác định được giá trị
của các biện pháp đề xuất trong luận văn.
8.3. Các phương pháp bổ trợ
Dùng công cụ toán học để xử lí các số liệu điều tra, khảo sát.
9. Ý nghĩa lí luận và thực tiễn của đề tài
9.1. Ý nghĩa về lí luận
Đề tài làm sáng tỏ cơ sở lí luận về phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học.

9.2. Ý nghĩa thực tiễn
Nghiên cứu đề tài sẽ là cơ hội để tìm hiểu, đánh giá và đề xuất các biện
pháp phát triển đội ngũ giáo viên trường Tiểu học Đền Lừ quận Hoàng Mai,
thành phố Hà Nội theo định hướng đổi mới giáo dục nhằm thực hiện được
nhiệm vụ, mục tiêu đổi mới giáo dục đề ra trong giai đoạn hiện nay.
Các biện pháp đề xuất trong luận văn sẽ góp phần quan trọng cho công tác
phát triển đội ngũ giáo viên Tiểu học theo tinh thần khoa học và hướng tới nâng
cao chất lượng giáo dục ở các trường Tiểu học.
10. Cấu trúc của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, mục lục và tài liệu tham
khảo, nội dung luận văn được trình bày trong 3 chương
Chương 1: Cơ sở lí luận về phát triển đội ngũ giáo viên ở trường tiểu học
theo định hướng đổi mới giáo dục
Chương 2: Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên trường Tiểu học
Đền Lừ, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội theo định hướng đổi mới giáo
dục.
Chương 3: Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trường Tiểu học Đền
Lừ quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội theo định hướng đổi mới giáo dục.
Kết luận và khuyến nghị.

5


CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Để phát triển nguồn nhân lực, nước Mỹ rất coi trọng môi trường sáng tạo và
khuyến khích phát triển nhân tài và thu hút nhân tài trong nhiều lĩnh vực.

Nhật Bản thực hiện chế độ lên lương và tăng thưởng theo thâm niên.
Nếu như ở nhiều nước phương Tây, chế độ này chủ yếu dựa vào năng lực và
thành tích cá nhân, thì ở Nhật Bản, hầu như không có trường hợp cán bộ trẻ
tuổi, ít tuổi nghề lại có chức vụ và tiền lương cao hơn người làm lâu năm.
Hàn Quốc chú trọng tới việc nâng cao trình độ sử dụng và quản lý
nguồn nhân lực, nâng cao tính chuyên nghiệp của nguồn nhân lực trong khu
vực công; xây dựng hệ thống đánh giá và quản lý kiến thức, kỹ năng và công
việc; xây dựng kết cấu hạ tầng thông tin cho phát triển nguồn nhân lực; xây
dựng và phát triển thị trường tri thức...
Chính phủ Trung Quốc đang hết sức quan tâm đến việc đào tạo và sử
dụng hiệu quả nguồn nhân lực hiện có trong nước, nhằm nâng cao chất lượng
nguồn lực này khi chuyển dần sang kinh tế tri thức.
Như vậy, ở phương diện nghiên cứu lí luận và thực tiễn giáo dục, các
nhà Xã hội học, đặc biệt là Giáo dục học ở nước ngoài đã có nhiều công lao to
lớn trong việc nghiên cứu, hoàn chỉnh hệ thống lí luận về công tác quản lý xã
hội nói chung trong đó có hệ thống lí luận về xây dựng và phát triển đội ngũ
GV. Phát triển đội ngũ GV là một trong những nội dung đặc biệt quan trọng
của công tác QLGD.
Trong nhiều năm qua, các nhà nghiên cứu và quản lý giáo dục thực tiễn
đã quan tâm đến việc tìm ra các giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên, từ đó
họ đã đề xuất được nhiều giải pháp có hiệu quả và khả thi.
Ngay sau khi nước nhà giành độc lập, Hồ Chủ Tịch đã đặc biệt quan

6


tâm, chỉ đạo phát triển đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục để phục vụ cho sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Những quan
điểm tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về GD là định hướng đúng đắn cho
việc đào tạo, bồi dưỡng, huấn luyện đội ngũ giáo viên mới và CBQL giáo dục.

Trong các công trình nghiên cứu về công tác quản lý giáo dục và những
vấn đề có liên quan đến việc xây dựng và phát triển đội ngũ CBQL giáo dục,
đáng chú ý là các tác phẩm “Cơ sở khoa học quản lý” của Nguyễn Quốc Chí
và Nguyễn Thị Mỹ Lộc; “Phương pháp luận khoa học giáo dục” của Phạm
Minh Hạc; “Khoa học quản lý giáo dục - một số vấn đề lí luận và thực tiễn”
của Trần Kiểm; “Quản lý giáo dục - một số vấn đề lí luận và thực tiễn” của
Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Trọng Hậu, Nguyễn Quốc
Chí, Nguyễn Sĩ Thư.
Trên thực tế có nhiều công trình khoa học nghiên cứu biện pháp phát
triển đội ngũ nhà giáo và CBQL trường học của nhiều tác giả. Một số luận văn
Thạc sĩ Quản lý giáo dục cũng đã nghiên cứu về vấn đề phát triển đội ngũ nhà
giáo và CBQL giáo dục như đề tài: “Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học huyện
Ý Yên tỉnh Nam Định đáp ứng chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học” của
Phạm Mạnh Tuân, năm 2008; đề tài “Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường
tiểu học huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định trong giai đoạn hiện nay” của
Nguyễn Hải Bằng, năm 2010; “Phát triển đội ngũ Giáo viên Trường Trung cấp
Văn hoá, Thể thao và Du lịch Bắc Giang trong giai đoạn hiện nay”, của tác giả
Trần Trang Nhung, năm 2009; các tác giả theo các đề tài này đã nghiên cứu và
đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên cũng như các giải pháp nhằm
xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục.
Như vậy, vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên nói chung với tư cách là
nguồn nhân lực trong giáo dục là một nội dung quan trọng, cấp thiết, thu hút
sự nghiên cứu của nhiều cơ quan và nhà khoa học. Đã có rất nhiều công trình
nghiên cứu và có những thành tựu quan trọng về vấn đề này. Tuy nhiên, các
đề tài nói trên đều mang tính đặc thù, đi sâu nghiên cứu, áp dụng vào thực tế ở

7


từng vùng, miền, từng địa phương. Cho đến nay, vẫn chưa có tác giả nào đề

cập đến công tác phát triển đội ngũ giáo viên ở trường tiểu học một cách đầy
đủ và có hệ thống.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý, phát triển
1.2.1.1. Quản lý
Quản lý là khoa học đồng thời là nghệ thuật thúc đẩy sự phát triển xã
hội. Về nội dung, thuật ngữ quản lý được hiểu bằng nhiều cách khác nhau và
định nghĩa ở nhiều khía cạnh khác nhau.
Quản lý là các hoạt động thực hiện nhằm bảo đảm sự hoàn thành công
việc qua những nỗ lực của người khác.
Quản lý là công tác phối hợp có hiệu quả các hoạt động của những
người cộng sự khác cùng chung một tổ chức.
Quản lý là một hoạt động thiết yếu đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá
nhân nhằm đạt các mục đích của nhóm.
Một số nhà khoa học đã đưa ra các quan niệm và định nghĩa về quản lý như:
- Theo Omarốp: Quản lý là tính toán, sử dụng hợp lý các nguồn lực
nhằm thực hiện các nhiệm vụ sản xuất và dịch vụ với hiệu quả kinh tế tối ưu.
- Theo F.W.Taylor: “Quản lý là biết được chính xác điều bạn muốn
người khác làm và sau đó hiểu được rằng họ đã hoàn thành công việc một
cách tốt nhất và dễ nhất”.
- Theo Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý là những tác động có định
hướng, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến đối tượng bị quản lý trong tổ
chức để vận hành tổ chức, nhằm đạt mục đích nhất định” [24, tr.31].
- Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng “Quản lý là tác
động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến
khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho các tổ
chức vận hành và đạt được các mục đích của tổ chức” [8, tr.9].
Như vậy, mặc dù có nhiều cách định nghĩa khác nhau về quản lý, song
nội hàm của các định nghĩa đều đề cập tới các vấn đề chủ yếu sau:

8


- Quản lý là một hoạt động, trong đó có tác động của chủ thể quản lý
đến khách thể bị quản lý và luôn luôn gắn liền với hoạt động của tổ chức
nhằm đạt được mục tiêu chung của tổ chức.
- Sự tác động có định hướng tới mục tiêu của tổ chức được chủ thể
quản lý thực hiện phải có ý thức, hợp quy luật, nghĩa là trên cơ sở phải có triết
lý và phù hợp với thực tiễn.
Với những phân tích trên, tác giả nhận thấy:“Quản lý một tổ chức là
tác động có chủ đích và hợp quy luật của chủ thể quản lý đến đối tượng và
khách thể quản lý nhằm làm cho tổ chức vận hành đạt mục đích của tổ chức”.
Các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc cũng khẳng
định, hiện nay, hoạt động quản lý thường được định nghĩa rõ hơn “quản lý là
quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động
(chức năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo, lãnh đạo và kiểm tra” [8, tr.9]
1.2.1.2. Phát triển
Theo triết học duy vật biện chứng, thuật ngữ phát triển là biến đổi làm cho
biến đổi từ ít đến nhiều, hẹp đến rộng, thấp đến cao, đơn giản đến phức tạp.
Phát triển là quá trình nội tại, là bước chuyển hóa từ thấp đến cao theo
đường xoáy trôn ốc. Lí luận của phép biện chứng duy vật khẳng định: Mỗi sự vật,
hiện tượng không chỉ là sự tăng lên hay giảm đi về mặt số lượng mà cơ bản chúng
luôn biến đổi, chuyển hóa từ sự vật hiện tượng này đến sự vật hiện tượng khác, cái
mới kế tiếp cái cũ, giai đoạn sau kế thừa giai đoạn trước tạo thành quá trình phát
triển, tiến lên mãi mãi.
Theo từ điển Tiếng Việt, “phát triển” là lớn lên về mặt kích thước, độ
rộng (số lượng) hay về mặt giá trị, tầm quan trọng (chất lượng).
Theo tác giả Đặng Quốc Bảo, phát triển là tăng cả về chất lượng và số
lượng làm cho hệ giá trị được cải tiến, được hoàn thiện.
Những đặc trưng cơ bản của phát triển được biểu hiện như:

Sự phát triển của mọi sự vật, hiện tượng đều có mối liên hệ, tác động qua
lại và quy định lẫn nhau;

9


Phát triển từ những thay đổi về số lượng được chuyển hóa thành những
thay đổi về chất lượng; Phát triển là quá trình vận động không ngừng của sự
vật và hiện tượng.
1.2.2. Đội ngũ, đội ngũ giáo viên
1.2.2.1. Đội ngũ
Theo Từ điển Tiếng Việt “Đội ngũ là tập hợp gồm một số đông người
cùng chức năng, nhiệm vụ hoặc nghề nghiệp hợp thành lực lượng hoạt động
trong một hệ thống (tổ chức) nhất định” [31, tr.339].
Khái niệm đội ngũ có liên quan với khái niệm nguồn nhân lực. Nguồn
nhân lực có thể hiểu là tổng thể tiềm năng lao động của một nước hay một địa
phương, tức là nguồn lao động, những người lao động có kỹ năng được chuẩn bị
sẵn sàng tham gia vào một công việc nào đó trong cơ cấu lao động của xã hội.
Đội ngũ của một tổ chức cũng chính là nguồn nhân lực trong tổ chức
đó. Chính vì vậy, các đặc trưng về phát triển ĐN gắn liền với những đặc điểm
phát triển tổ chức nói chung và đặc trưng của công tác CB nói riêng.
1.2.2.2. Đội ngũ giáo viên
ĐNGV là những chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục, họ nắm vững tri
thức và hiểu biết dạy học và giáo dục như thế nào và có khả năng cống hiến
toàn bộ năng lực và sức lực của họ cho giáo dục.
Đội ngũ giáo viên là một nhóm giáo viên được tổ chức và tập hợp
thành một lực lượng để thực hiện chức năng giúp hiệu trưởng quản lý các
hoạt động giáo dục ở các lớp học trong trường nhằm thực hiện mục tiêu và
nguyên lý giáo dục.
Các tác giả trong nước thì quan niệm: “Đội ngũ nhà giáo trong ngành

giáo dục là một tập thể người, bao gồm CBQL, GV, NV; nếu chỉ đề cập đến
đặc điểm của ngành thì đội ngũ đó chủ yếu là một ĐNGV và đội ngũ CBQL
giáo dục” [16, tr.10].
Căn cứ vào đó có thể hiểu ĐNGV như sau: ĐNGV là một tập hợp
những người làm nghề dạy học - giáo dục được tổ chức thành một lực lượng

10


có chung một lý tưởng, mục đích, và nhiệm vụ là tạo ra sản phẩm giáo dục.
Họ là một tập hợp có tổ chức, có sự chỉ huy thống nhất, bị ràng buộc bởi trách
nhiệm, quyền hạn và được hưởng các quyền lợi về vật chất và tinh thần trong
khuôn khổ quy định của luật pháp, luật giáo dục và điều lệ nhà trường.
Trong giới hạn và phạm vi nghiên cứu của đề tài, phát triển đội ngũ GV
trường tiểu học là làm thế nào để mỗi cơ sở GD tiểu học có được đội ngũ GV
phù hợp với quy mô và đặc điểm của nhà trường và đảm bảo được những yêu
cầu chủ yếu như sau:
- Đủ về số lượng theo quy định trong Luật giáo dục và Điều lệ trường
tiểu học.
- Đồng bộ về cơ cấu: tuổi đời và thâm niên công tác, giới, chuyên
ngành đào tạo.
- Đạt chuẩn về trình độ đào tạo: Chuẩn trình độ đào tạo cuả GV, theo
quy định trong Điều lệ trường Tiểu học, là có bằng tốt nghiệp trung cấp sư
phạm. Tuy nhiên, Điều lệ cũng khuyến khích GV đạt trên chuẩn về trình độ
đào tạo (GV tiểu học có trình độ đào tạo trên chuẩn, có năng lực GD cao được
hưởng chế độ chính sách theo quy định của nhà nước)
- Có phẩm chất và năng lực đáp ứng được các yêu cầu đạo đức nhà giáo
và các tiêu chuẩn nghề nghiệp của giáo viên tiểu học.
Phát triển đội ngũ GV tiểu học là tạo tiền đề quan trọng, cần thiết cho
việc nâng cao chất lượng và hiệu quả GD tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới

GD trong giai đoạn hiện nay.
1.3. Một số lý thuyết quản lý nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân
lực trong giáo dục
1.3.1. Quản lý nguồn nhân lực
Nguồn nhân lực theo nghĩa rộng được hiểu như nguồn lực con người
của một quốc gia, một vùng lãnh thổ. Theo nghĩa hẹp được hiểu là toàn bộ lực
lượng lao động có khả năng lao động, đang có việc làm hoặc chưa có việc
làm. Xét trong phạm vi một đơn vị, cơ quan hay địa phương nguồn nhân lực
chính là toàn bộ lao động của đơn vị, cơ quan hay địa phương đó.

11


Theo tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc: Quản lý nguồn
nhân lực: “Là chức năng QL giúp người QL tuyển mộ, lựa chọn, huấn luyện
và phát triển các thành viên của tổ chức” [8, tr.57].
Quá trình quản lý nguồn nhân lực bao gồm bảy hoạt động sau đây:
(1). Kế hoạch hoá nguồn nhân lực: nhằm đảm bảo nhu cầu nhân sự
luôn được đáp ứng một cách thích đáng. Kế hoạch hoá nguồn nhân lực được
thực hiện thông qua việc phân tích những nhân tố bên trong và nhân tố bên
ngoài của một tổ chức.
(2). Tuyển mộ: là việc lập một danh sách các ứng cử viên tương ứng
với kế hoạch nguồn nhân lực thông qua các luồng thông tin khác nhau.
(3). Chọn lựa: được tiến hành qua xem xét các hồ sơ xin việc, các cuộc
phỏng vấn hoặc các trắc nghiệm kỹ và các kiểm tra hoặc thi để lựa chọn cuối
cùng và và sử dụng nhân lực được chọn.
(4). Xã hội hoá/hay định hướng: là quá trình giúp những thành viên
được tuyển chọn nhanh chóng thích nghi, hoà nhập với tổ chức hoặc theo
những hướng phát triển mới.
(5). Huấn luyện và phát triển: nhằm nâng cao năng lực, khả năng cống

hiến của mỗi thành viên cho kết quả hoạt động của tổ chức. Việc huấn luyện
là nhằm để nâng cao, cải thiện kỹ năng đối với những công việc đang thực
hiện; còn chương trình phát triển nhằm chuẩn bị cho việc đề bạt hay nâng bậc.
(6). Đánh giá kết quả hoạt động: là việc so sánh kết quả hoàn thành
công việc được giao với các tiêu chuẩn hoặc yêu cầu của vị trí việc làm.
(7). Đề bạt, thuyên chuyển, giáng cấp và sa thải: những hoạt động này
phản ánh giá trị (vị trí, vai trò) của một thành viên đối với tổ chức.
1.3.2. Phát triển nguồn nhân lực trong giáo dục
Phát triển nguồn nhân lực có thể coi là một lĩnh vực của “quản lý
nguồn nhân lực”. Phát triển nguồn nhân lực liên quan đến Giáo dục - Đào tạo,
sử dụng những tiềm năng con người và tiến bộ KT-XH. Các yếu tố tác động

12


đến phát triển nguồn nhân lực là: Giáo dục, sức khoẻ, việc làm và các nhân tố
kinh tế - xã hội. Các yếu tố này xâm nhập vào nhau và phụ thuộc lẫn nhau.
Từ những vấn đề đã trình bày cho thấy:
Quản lý nguồn nhân lực trong giáo dục là quá trình thu hút, phát triển
và duy trì lực lượng giáo dục /đội ngũ nhà giáo/ đội ngũ giáo viên có đủ phẩm
chất và năng lực nhằm thực hiện thành công các mục tiêu giáo dục và chiến
lược giáo dục của toàn bộ hệ thống giáo dục hay của nhà trường đã đề ra.
Theo đó, thu hút lực lượng lao động bao gồm các khâu: xây dựng quy hoạch,
kế hoạch phát triển, tuyển dụng và lựa chọn đội ngũ; Phát triển lực lượng lao
động bao gồm các khâu: định hướng, đào tạo và bồi dưỡng phát triển đội
ngũ; Duy trì lực lượng lao động bao gồm các khâu: Đánh giá kết quả lao
động, xây dựng môi trường và chính sách đãi ngộ…
Phát triển đội ngũ nhà giáo là quá trình tạo ra sự biến đổi, chuyển biến
số lượng, đảm bảo về cơ cấu và nâng cao chất lượng đội ngũ phù hợp với
từng giai đoạn phát triển đáp ứng nhu cầu nhân lực cần thiết cho từng lĩnh

vực hoạt động của toàn bộ hệ thống, cơ sở giáo dục hay nhà trường.
Thực chất phát triển đội ngũ nhà giáo hay đội ngũ giáo viên là quá
trình phát triển hoạt động quản lý nguồn nhân lực trong giáo dục nhằm tạo
ra sự biến đổi, chuyển biến về số lượng, cơ cấu và chất lượng đội ngũ đáp
ứng được những yêu cầu và nhiệm vụ mới ở mức độ cao hơn.
Vấn đề phát triển nguồn nhân lực trong chiến lược CNH, HĐH đất
nước bao gồm đồng bộ cả 3 mặt chủ yếu: giáo dục - đào tạo con người, sử
dụng con người, tạo môi trường làm việc và đãi ngộ thoả đáng cho con người
trong đó giáo dục- đào tạo được coi như là cơ sở để sử dụng con người có
hiệu quả và để mở rộng và cải thiện môi trường làm việc.
Khái niệm phát triển nguồn nhân lực được hiểu đầy đủ hơn trong ý
tưởng quản lý nguồn nhân lực của Leonar Nadle (Hoa Kỳ) như sau:

13


Phát triển
nguồn nhân lực
Giáo dục và
đào tạo

Sử dụng nguồn
nhân lực

- Giáo dục, đào tạo
- Bồi dưỡng
- Tự bồi dưỡng

- Tuyển dụng
- Bố trí, sử dụng

- Đánh giá
- Đề bạt
- Sàng lọc

Tạo môi trường
thuận lợi cho nhân
lực phát triển
- Môi trường làm việc
- Môi trường sống
- Môi trường pháp lí
- Các chính sách đãi ngộ

Hình 1.1. Mô hình phát triển nguồn nhân lực
theo Leonar Nadle (Hoa Kỳ) vào năm 1980.
Ngày nay, phát triển nguồn nhân lực được hiểu với một khái niệm rộng
hơn bao gồm cả 3 mặt: phát triển sinh thể, phát triển nhân cách, đồng thời tạo
một môi trường thuận lợi cho nguồn lực phát triển. Hiểu một cách tổng quát,
phát triển nguồn nhân lực về cơ bản là làm gia tăng giá trị cho con người trên
các mặt như đạo đức, trí tuệ, kỹ năng, tâm hồn, thể lực...
Theo tài liệu “Một số vấn đề quản lý và quản trị nhân sự trong giáo
dục và đào tạo”, tác giả Trần Khánh Đức đã tổng thuật, có ba quan điểm
chính về phát triển đội ngũ giáo viên.
+ Quan điểm coi cá nhân giáo viên là trọng tâm trong công tác phát
triển đội ngũ giáo viên.
+ Quan điểm coi nhà trường là trọng tâm trong công tác phát triển đội
ngũ giáo viên.
+ Quan điểm phát triển đội ngũ trên cơ sở kết hợp giữa cá nhân giáo
viên với mục tiêu của nhà trường.
Muốn đạt được hiệu quả trong việc phát triển đội ngũ giáo viên cần
phải chú trọng đến nhu cầu và kế hoạch của nhà trường.

Tại Điều 15, Luật Giáo dục khẳng định "Nhà giáo giữ vai trò quyết

14


định trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục", do đó, phát triển đội ngũ giáo
viên vừa là mục tiêu, vừa là động lực để phát triển nhà trường [25, tr.5].
1.4. Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên ở trường tiểu học
Trên cơ sở những khái niệm cơ bản về phát triển ĐNGV tiểu học, lý
thuyết quản lý phát triển nguồn nhân lực, những yêu cầu cơ bản về đổi mới
giáo dục tiểu học có thể xác định nội dung chủ yếu phát triển ĐNGV ở trường
tiểu học cụ thể như sau:
1.4.1. Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên
Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ GV thực chất là quá trình thực
hiện hoạt động dự báo xu hướng phát triển của nhà trường, với các mục tiêu
rõ ràng, cụ thể trên cơ sở đó định hướng sự phát triển đội ngũ GV cả về số
lượng, chất lượng và cơ cấu nhằm đạt được mục tiêu đề ra và làm cho công
tác quản lý đội ngũ được chủ động trong từng thời kỳ và từng giai đoạn cụ thể
của ngành giáo dục nói chung và của nhà trường nói riêng.
Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương Đảng
(khoá VIII) về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước đã
khẳng định: "Quy hoạch cán bộ là một nội dung trọng yếu của công tác cán
bộ, bảo đảm cho công tác cán bộ đi vào nền nếp, chủ động, có tầm nhìn xa,
đáp ứng cả nhiệm vụ trước mắt và lâu dài" [11, tr.82].
Ngày 30/11/2004, Bộ Chính trị đã ra Nghị quyết số 42-NQ/TW về công
tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH đất
nước. Nghị quyết đã nêu rõ mục đích của công tác quy hoạch cán bộ là: "Tạo
sự chủ động, có tầm nhìn chiến lược trong công tác cán bộ; khắc phục tình
trạng hẫng hụt trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, bảo đảm tính kế thừa,
phát triển và sự chuyển tiếp liên tục, vững vàng giữa các thế hệ cán bộ, giữ

vững đoàn kết nội bộ và sự ổn định chính trị. Chuẩn bị từ xa và tạo nguồn cán
bộ dồi dào làm căn cứ để đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ đảm
nhận các chức danh lãnh đạo, quản lý các cấp trong hệ thống chính trị vững
vàng về chính trị, trong sáng về đạo đức, thành thạo về chuyên môn, nghiệp

15


vụ, có trình độ và năng lực, nhất là năng lực trí tuệ và thực tiễn tốt, đủ về số
lượng, đồng bộ về cơ cấu, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đất nước" [4].
Quy hoạch góp phần thực hiện đường lối, chiến lược phát triển, tăng
cường cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc ra quyết định, hoạch định các
chính sách phục vụ cho việc xây dựng kế hoạch, đồng thời làm nhiệm vụ điều
khiển, điều chỉnh trong công tác quản lý, chỉ đạo; quy hoạch là bước cụ thể
hoá chiến lược còn kế hoạch là bước cụ thể hoá quy hoạch.
Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ GV bao gồm các vấn đề sau:
- Đánh giá tác động của môi trường XH có ảnh hưởng đến phát triển
của nhà trường từ đó chỉ ra các cơ hội và thách thức đối với công tác phát
triển ĐNGV của trường.
- Đánh giá thực trạng đội ngũ GV của trường để nhận biết được các khó
khăn và thuận lợi đối với công tác phát triển đội ngũ GV, dựa trên thực trạng
số lượng, cơ cấu, trình độ đào tạo, năng lực và phẩm chất của đội ngũ GV
thực hiện công tác dự báo.
- Dự báo quy mô phát triển trường để nhận biết được số lượng ĐNGV
hiện tại, trong tương lai gần (5 năm) và tương lai xa (10 hoặc 15 năm).
- Đề ra mục tiêu quy hoạch, trong đó có các mục tiêu về số lượng, cơ
cấu, trình độ đào tạo, năng lực và phẩm chất của đội ngũ GV trong từng giai
đoạn (5, 10, 15 năm…) phù hợp với quy mô, chiến lược phát triển của trường
và phù hợp với Chuẩn.

- Chỉ ra tiến trình thực hiện mục tiêu, trong đó có xác định các mục tiêu
ưu tiên, thời lượng và thời hạn hoàn thành từng mục tiêu (bắt đầu và kết thúc).
- Xây dựng các biện pháp thực hiện quy hoạch, trong đó có các biện
pháp về nhận thức, chính sách và cơ chế, đào tạo và bồi dưỡng, bố trí, sử
dụng nhân lực và tài lực để thực hiện quy hoạch…
Từ bản quy hoạch hoàn chỉnh về ĐNGV, nhà trường tổ chức xây dựng
kế hoạch phát triển ĐNGV để hiện thực hóa các mục tiêu,phát triển nguồn

16