Tải bản đầy đủ (.doc) (40 trang)

ĐẠi 7 chương 2

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (455.07 KB, 40 trang )

Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
Ngày soạn: 19/11/2005 Ngày dạy: 21/11/ 2005
Tuần 12:
Tiết 23:
CHƯƠNG II: HÀM SỐ VÀ ĐỒ THỊ
§1. ĐẠI LƯNG TỈ LỆ THUẬN
I. Mục tiêu:
- Biết được công thức biểu diễn mối liên hệ giữa hai đại lượng tỉ lệ thuận. Nhận biết đượng
hai đại lượng có tỉ lệ thuận hay không.
- Hiểu được các tính chất của 2 đại lượng tỉ lệ thuận
- Biết cách tìm hệ số tỉ lệ khi biết một cặp giá trò tương ứng của 2 đại lượng tỉ lệ thuận, tìm
giá trò cuả một đại lượng khi biết hệ số tỉ lệ và giá trò tương ứng của đại lượng kia.
II. Phương pháp giảng dạy:
Thuyết trình; hoạt động nhóm;
III. Phương tiện dạy học:
- Bảng phụ, bút dạ.
IV. Tiến trình bài dạy:
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng
Hoạt động 1: Trả bài kiểm tra viết 1 tiết
5 phút
- Trả bài kiểm tra viết.
Hoạt động 2: Đònh nghóa
15 phút
- Cho HS làm ?1
? Công thức tính quãng
đường và khối lượng?
? Hãy nhận xét sự giống
nhau của 2 công thức
trên?


- Giới thiệu đònh nghóa.
- Cho HS làm ?2
Hãy tính x từ :y =
5
3

x
? Vậy khi y tỉ lệ thuận
vơi x thì x có tỉ lệ thuận
với y không? Có nhận
xét gì về hệ số tỉ lệ?
- Nêu chú ý.
- Cho HS làm ?3
! Chú ý chiều cao của
cột và khối lương tỉ lệ
thuận
S = vt
M = DV
D: Khối lượng riêng
- Trong 2 công thức trên thì đại
lượng này bằng đại lượng kia nhân
với 1 hằng số khác 0.
y =
5
3

x
x = y:








5
3
x =
3
5

y
=> x tỉ lệ với y theo hệ số tỉ lệ là
3
5

Cột a b c d
Chiều cao
10 8 50 30
Khối
lượng
10 8 50 30
1. Đònh nghóa
a) S = 15t
b) m = DV (D

0)
Đònh nghóa: Nếu đại lượng y liên hệ
với đại lượng x theo công thức: y =
kx (với k là hằng số khác 0) thì ta

nói y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ
là k
♦Chú ý: Khi đại lượng y tỉ lệ thuận
với đại lượng x thì x cũng tỉ lệ thuận
với y và ta nói hai đại lượng đó tỉ lệ
thuận với nhau.
Nếu y = kx thì x =
k
1
y
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
45
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
Hoạt động 3: Tính chất
13 phút
- Cho HS làm ?4
? Muốn tìm hệ số tỉ lệ
của y đối với x ta làm
như thế nào?
! Tính y
2
; y
3
và y
4
??;?;

3
3
2
2
1
1
===
x
y
x
y
x
y
? Hãy nhận xét về tỉ số
giữa hai giá trò tương
ứng?
- Nêu tính chất trong
SGK
y
1
= kx
1
=> k =
1
1
x
y
= 2
y
2

= kx
2
= 2.4 = 8
y
3
= kx
3
= 2.5 = 10
y
4
= kx
4
= 2.6 = 12
- Các tỉ số giữa hai giá trò tương
ứng bằng nhau và bằng 2.
2. Tính chất
a) Vì y và x là 2 đại lượng tỉ lệ
thuận nên : y
1
= kx
1
=> 6 = k3 => k = 6:3 = 2
Vậy hệ số tỉ lệ là 2
y
2
= kx
2
= 2.4 = 8
y
3

= 2.5 = 10
y
4
= 2.6 = 12
c)
2
3
3
2
2
1
1
=⋅⋅⋅===
x
y
x
y
x
y
Giả sử y và x tỉ lệ thuận
y = kx

⋅⋅⋅==
=⋅⋅⋅===
;;
3
1
3
1
2

1
2
1
3
3
2
2
1
1
y
y
x
x
y
y
x
x
k
x
y
x
y
x
y
Tính chất: (SGK)
Hoạt động 4: Củng cố
10 phút
? Đại lượng y tỉ lệ thuận
với đại lượng x khi nào?
? Làm bài tập 1/53

SGK?
? Hoạt động nhóm: Bài
2/53 SGK?
- Trả lời như đònh nghóa SGK
- Trình bày bảng
4 = k.6 => k =
4 2
6 3
=
b. y = kx hay y =
2
3
x
c. Khi x = 9 thì y =
2
.9 6
3
=
Khi x = 15 thì y =
2
.15 10
3
=
- Làm việc nhóm
x -3 -1 1 2 5
y 6 2 -2 -4 -10
Bài 1/53 SGK
a. Hai đại lượng y và x tỉ lệ thuận
với nhau nên y = kx và theo điều
kiện x = 6 thì y = 4, nên thay vào ta

tính được k:
4 = k.6 => k =
4 2
6 3
=
b. y = kx hay y =
2
3
x
c. Khi x = 9 thì y =
2
.9 6
3
=
Khi x = 15 thì y =
2
.15 10
3
=
Bài 2/53 SGK
x -3 -1 1 2 5
y 6 2 -2 -4 -10
Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà
2 phút
- Học kỹ lý thuyết trong vở ghi lẫn SGK
- Làm các bài tập 3,4 trang 53 SGK.
- Chuẩn bò bài §2: Một số bài toán về đại lượng tỉ lệ nghòch.
* Rút kinh nghiệm: ...........................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
46
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
Ngày soạn: 21/11/ 2005 Ngày dạy: 23/ 11/ 2005
Tuần 12:
Tiết 24:
§2. MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ
ĐẠI LƯNG TỈ LỆ THUẬN
I. Mục tiêu:
- Biết cách làm các bài toán cơ bản về đại lượng tỉ lệ thuận và chia tỉ lệ.
- Rèn luyện kỹ năng áp dụng tính chất dãy tỉ số bằng nhau.
II. Phương pháp giảng dạy:
Thuyết trình; hoạt động nhóm;
III. Phương tiện dạy học:
− SGK, bảng phụ
IV. Tiến trình bài dạy:
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
5 phút
? Nêu đònh nghóa về hai đại
lượng tỉ lệ thuận?
? Bài 4 trang 53 SGK?
- Trả lời như SGK.
- Sửa bài 4 trang 53
Ta có: z = ky và y = hx nên z =

(k.h)x. Vậy z tỉ lệ thuận với x
theo hệ số kh.
Hoạt động 2: Bài toán 1
15 phút
- Đưa bài toán trong SGK
? Bài toán cho biết gì? Hỏi ta
điều gì?
? Nếu gọi m
1
(g) và m
2
(g) lần
lượt là khối lượng của 2 thanh
chì thì ta có tỉ lệ thức nào?
? Khối lượng (m) và thể tích
(V) là hai đại lượng như thế
nào?
? m
1
và m
2
có quan hệ như
thế nào? Từ đó làm cách nào
đề tìm được m
1
và m
2
?
! p dụng tính chất của dãy tỉ
số bằng nhau để tìm m

1

m
2
.
? Làm bài tập ?1
- Khối lượng và thể tích là hai
đại lượng tỉ lệ thuận.
1712
21
mm
=
m
2
– m
1
= 56,5
m
1
= 135,6
m
2
= 192,1
- Làm việc nhóm nhỏ
Gọi khối lượng 2 thanh kim loại
tương ứng là m
1
(g) và m
2
(g)

Theo bài ra ta có:
m
1
+ m
2
= 22,5
1510
21
mm
=
=
9,8
25
5,22
1510
12
==
+
+
mm
m
1
= 8,9.10 = 89 (g)
m
2
= 8,9.15 = 133,5 (g)
1. Bài toán 1
Hai thanh chí có thể tích là 12 cm
3


17 cm
3
. Hỏi mỗi thanh nặng bao
nhiêu gam, biết rằng thanh thứ hai
nặng hơn thanh thứ nhất là 56,5g?
- Giải -
Gọi m
1
(g) và m
2
(g) lần lượt là khối
lượng của 2 thanh chì
Theo bài ra ta có:
1712
21
mm
=
và m
2
– m
1
= 56,5
Theo tính chất của dãy tỉ số bằng
nhau ta có:
1712
21
mm
=
=
5,11

5
5,56
1217
12
==


mm
m
1
= 12.11,3 = 135,6 (g)
m
2
= 17.11,3 = 192,1 (g)
* Chú ý: SGK
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
47
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
Hoạt động 3: Bài toán 2
13 phút
- Đưa bài toán 2 trong SGK,
yêu cầu HS hoạt động nhóm.
? Theo bài ra ta có tỉ lệ thức
nào?
? Tổng số đo 3 góc trong tam
giác bằng bao nhiêu độ?

! p dụng tính chất của dãy tỉ
số bằng nhau.
- Nhận xét kết quả hoạt động
nhóm.
- Hoạt động nhóm để giải bài
toán 2
321
CBA
==
A + B + C = 180
0
2. Bài toán 2
Tam giác ABC có số đo các góc là
)
µ
µ
A, B, C
lần lượt tỉ lệ với 1; 2; 3. Tính
số đo các góc của
ABCV
.
- Giải -
Gọi số đo các góc của tam giác ABC
lần lượt là A, B, C
Theo bài ra ta có:
321
CBA
==
và A + B + C = 180
0


Theo tính chất của dãy tỉ số bằng
nhau ta có
321
CBA
==
=
0
0
30
6
180
321
==
++
++
CBA
Vậy :
A = 1.30
0
= 30
0
B = 2.30
0
= 60
0
C = 3.30
0
= 90
0

Hoạt động 4: Củng cố
10 phút
? Bài 5 trang 55?
? Bài 6 trang 55 SGK?
- Trình bày bảng
a. x tỉ lệ thuận với y vì
3 51 2 4
1 2 3 4 5
y yy y y
9
x x x x x
= = = = =
b. x và y không tỉ lệ thuận với
nhau vì
6 9
72 90

- Trình bày bảng
Vì khối lượng cuộn dây thép tỉ
lệ thuận với chiều dài nên:
a. y = kx và theo điều kiện khi
y = 25 thì x = 1. Thay vào công
thức ta được: 25 = k.1 hay k =
25:1 = 25.
Vậy y = 25x.
b. Vì y = 25x nên khi y = 4,5 kg
= 450 g thì x = 4500 : 25 = 180.
Trả lời: Cuộn dây dài 180 m.
Bài 5/55 SGK
a. x tỉ lệ thuận với y vì

3 51 2 4
1 2 3 4 5
y yy y y
9
x x x x x
= = = = =
b. x và y không tỉ lệ thuận với nhau

6 9
72 90

Bài 6/55 SGK
Vì khối lượng cuộn dây thép tỉ lệ
thuận với chiều dài nên:
a. y = kx và theo điều kiện khi y = 25
thì x = 1. Thay vào công thức ta
được: 25 = k.1 hay k = 25:1 = 25.
Vậy y = 25x.
b. Vì y = 25x nên khi y = 4,5 kg =
450 g thì x = 4500 : 25 = 180.
Trả lời: Cuộn dây dài 180 m.
Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà
2 phút
- Học kỹ lý thuyết trong vở ghi lẫn SGK
- Làm các bài tập 6, 7, 8, 9, 10, 11 trang 55, 56 SGK.
* Rút kinh nghiệm: ...........................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh

48
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
............................................................................................................................................................
Ngày soạn: 26/11/ 2005 Ngày dạy: 28/11/ 2005
Tuần 13:
Tiết 25:
LUYỆN TẬP
I. Mục tiêu:
- HS làm thành thạo các bài toán cơ bản về đại lượng tỉ lệ thuận và chia tỉ lệ.
- Có kỹ năng sử dụng thành thạo tính chất của dãy tỉ số bằng nhau để giải toán.
- Biết thêm về nhiều bài toán liên quan đến thực tế.
II. Phương pháp giảng dạy:
Thuyết trình; hoạt động nhóm;
III. Phương tiện dạy học:
− Bảng phụ, bảng nhóm.
IV. Tiến trình bài dạy:
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
5 phút
? Thế nào là hai đại lượng tỉ
lệ thuận?
? Làm bài tập 5 Tr 55 SGK.
- Trả lời như SGK
- a. x tỉ lệ thuận với y vì
3 51 2 4
1 2 3 4 5
y yy y y
9

x x x x x
= = = = =
b. x và y không tỉ lệ thuận với
nhau vì
6 9
72 90

Hoạt động 2: Sửa bài tập
30 phút
Đọc đề toán
? Số kg dâu và số kg đường
là hai đại lượng như thế
nào?
? Nếu gọi x là số kg đường
cần có để làm với 2,5 kg
dâu thì ta có công thức liên
hệ gì?
? Tính x từ công thức trên?
? Kết luận người nói đúng?
! Gọi số cây trồng của các
lớp lần lượt là x, y, z.
? Số cây trồng và số HS có
quan hệ như thế nào với
nhau?
- Số kg dâu và số kg đường là
hai đại lượng tỉ lệ thuận.
x
3
5,2
2

=
Suy ra : x + y + z = 24
- Số cây trồng và số HS của
mỗi lớp là hai đại lượng tỉ lệ
thuận.
1. Bài 7 Tr 56 SGK
Gọi khối lượng đường cần có là
x(kg).
Vì khối lượng đường và khối lượng
dâu là hai đại lượng tỉ lệ thuận.
Ta có:
75,3
2
3.5,23
5,2
2
===>=
x
x
Vậy số đường cần có là 3,75 kg
Vậy bạn Hạnh nói đúng.
2. Bài 8 Tr 56 SGK
Gọi số cây trồng của các lớp 7A; 7B;
7C lần lượt là x, y, z.
Theo bài ra ta có:
x + y + z = 24
4
1
96
24

362832362832
==
++
++
===
zyxzyx
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
49
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
? Từ đó ta suy ra công thức
liên hệ gì?
? p dụng tính chất của dãy
tỉ số bằng nhau, ta có điều
gì?
! Từ đó suy ra x, y, z.
? Bài toán có thể phát biểu
đơn giản hơn như thế nào?
? Nếu gọi khối lượng (kg)
của niken, kẽm, đồng lần
lượt là x, y, z. để sản xuất
150 kg đồng bạch thì ta có
điều gì?
? p dụng tính chất của số
tỉ lệ ta có cái gì?
! Giải tiếp bài toán trên
theo tính chất của dãy tỉ số

bằng nhau.
? Kết luận:
362832
zyx
==
x y z
32 28 36
x y z 24 1
32 28 36 96 4
= = =
+ +
= =
+ +
Chia 150 thành ba phần theo tỉ
lệ 3; 4 và 13. tính mỗi phần.
x + y + z = 150
1343
zyx
==
Theo tính chất của dãy tỉ số
bằng nhau ta có:
5,7
20
150
13431343
==
++
++
===
zyxzyx










==⇒=
==⇒=
==⇒=

9
4
1
.36
4
1
36
7
4
1
.28
4
1
28
8
4
1

.32
4
1
32
z
z
y
y
x
x
Vậy số cây mỗi lớp trống lần lượt là :
8; 7; và 9 cây.
3. Bài 9 Tr 56 SGK
Gọi khối lượng (kg) của niken, kẽm,
đồng lần lượt là x, y, z.
Theo bài ra ta có : x + y + z = 150
5,7
20
150
13431343
==
++
++
===
zyxzyx










==⇒=
==⇒=
==⇒=

5,975,7.135,7
13
305,7.45,7
4
5,225,7.35,7
3
z
z
y
y
x
x
Vậy để sản xuất 150 kg đồng bạch
thì cần:22,5 (kg) niken; 30 (kg) kẽm
và 97,5 (kg) đồng.
Hoạt động 3: Củng cố
8 phút
? Hoạt động nhóm: Làm 10
trang 56 SGK?
- Làm bài tập
Gọi ba cạnh của tam giác lần
lượt là x, y, z.

Theo bài ra ta có : x + y + z =
45
x y z x y z 45
5
2 3 4 2 3 4 9
+ +
= = = = =
+ +
x
5 x 2.5 10
2
y
5 y 3.5 15
3
z
5 z 4.5 20
4

= ⇒ = =



⇒ = ⇒ = =



= ⇒ = =


Bài 10/56 SGK

Gọi ba cạnh của tam giác lần lượt là
x, y, z.
Theo bài ra ta có : x + y + z = 45
x y z x y z 45
5
2 3 4 2 3 4 9
+ +
= = = = =
+ +
x
5 x 2.5 10
2
y
5 y 3.5 15
3
z
5 z 4.5 20
4

= ⇒ = =



⇒ = ⇒ = =



= ⇒ = =



Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà
2 phút
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
50
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
- Xem lại các bài tập đã chữa.
- Làm tiếp bài tập 11 trang 56 SGK.
- Chuẩn bò bài §2: Đại lượng tỉ lệ nghòch
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
51
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
Ngày soạn: 28/11/ 2005 Ngày dạy: 30/11/ 2005
Tuần 13:
Tiết 26:
§3. ĐẠI LƯNG TỈ LỆ NGHỊCH
I. Mục tiêu:
- Hiểu được thế nào là hai đại lượng tỉ lệ nghòch, công thức biểu diễn mối liên hệ hai đại lượng
tỉ lệ nghòch.
- Nắm được tính chất của hai đại lượng tỉ lệ nghòch.
- Biết cách tìm hệ số tỉ lệ khi biết giá trò của hai đại lượng tương ứng tỉ lệ nghòch, tìm giá trò
của một đại lượng khi biết hệ số tỉ lệ và giá trò tương ứng của đại lượng kia.
II. Phương pháp giảng dạy:

Thuyết trình; hoạt động nhóm;
III. Phương tiện dạy học:
− Bảng phụ, bảng nhóm.
IV. Tiến trình bài dạy:
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
5 phút
? Nêu đònh nghóa hai đại
lượng tỉ lệ thuận?
Nếu y tỉ lệ thuận với x theo
hệ số tỉ lệ là -3 thì x tỉ lệ
thuận với y theo hệ số là gì?
- Trả lời như SGK
- x tỉ lệ với y theo hệ số
1
3

Hoạt động 2: Đònh nghóa
15 phút
Cho HS làm ?1
? Công thức tính diện tích
hình chữ nhật?
? Lượng gạo trong tất cả các
bao bằng bao nhiêu?
? Công thức tính vận tốc khi
biết quãng đường và thời
gian tương ứng?
? Có nhận xét gì về sự giống
nhau của các công thức trên.
- Giới thiệu đònh nghóa.

Làm ?1
- Chiều dài nhân với chiều
rộng.
- xy = 500
- Vận tốc bằng quãng
đường nhân với thờn gian.
HS: Quan sát và nhận xét.
1. Đònh nghóa
?1
a) S = x.y = 12 cm
2
y =
x
12
b) x.y = 50
y =
x
50
c) v.t = 16 => v=
t
16
Nhận xét: Các công thức trên có điểm
giống nhau là đại lượng này bằng một
hằng số nhân với đại lượng kia.
Đònh nghóa: Nếu đại lượng y liên hệ với
đại lượng x theo công thức y =
x
a
hay
xy = a (a là một hằng số khác 0) thì ta

nói y tỉ lệ nghòch với x theo hệ số tỉ lệ a.
Cho HS làm ?2
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
52
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
Cho biết y tỉ lệ nghòch với x
theo hệ số tỉ lệ –3,5. Hỏi x tỉ
lệ nghòch với y theo hệ số tỉ
lệ nào?
Từ đề toán ta có công thức gì
theo đònh nghóa
? Muốn biết x tỉ lệ nghòch
với y theo hệ số tỉ lệ nào thì
ta phải làm cái gì?
? Vậy nếu y tỉ lệ nghòch với
x theo hệ số tỉ lệ là a thì x tỉ
lệ nghòch với y theo hệ số tỉ
lệ gì?
Làm ?2
- Ta có công thức: y=
x
5,3

- Rút x từ công thức trên.
Nếu y tỉ lệ nghòch với x
theo hệ số tỉ lệ là a thì x

cũng tỉ lệ nghòch với y theo
hệ số tỉ lệ a.
?2
Theo đề ra ta có: y=
x
5,3

=> x =
y
5,3

Vậy x cũng tỉ lệ nghòch với y theo hệ số
tỉ lệ –3,5
Chú ý: Khi y tỉ lệ nghòch với x thì x cũng
tỉ lệ nghòch với y và ta nói hai đại lượng
đó tỉ lệ nghòch với nhau.
Hoạt động 3: Tính chất
13 phút
Cho HS làm ?3
? Muốn tìm hệ số tỉ lệ ta làm
như thế nào?
? Tính y
2
; y
3
; y
4
?
? nhận xét gì về các tích:
x

1
.y
1
; x
2
.y
2
; x
3
.y
3
; x
4
.y
4
- Nêu tích chất trong SGK.
? So sánh với tính chất của
hai đại lượng tỉ lệ thuận?
Làm ?3
Ta có a = x
1
.y
1
= 2.30 = 60
- Bằng nhau và bằng hệ số
tỉ lệ a.
2. Tính chất
?3
a) Do y với x tỉ lệ nghòch nên x
1

.y
1
= a
=> a = 2.30 = 60
b) y
2
= 60:3 = 20; y
3
= 60:4 = 15
y
4
= 60:5 = 12
c) x
1
.y
1
= x
2
.y
2
= x
3
.y
3
= x
4
.y
4
= 60
giả sử y và x tỉ lệ nghòch y =

x
a
x
1
.y
1
= x
2
.y
2
= x
3
.y
3
= … = a
;
1
2
2
1
y
y
x
x
=
;...
1
3
3
1

y
y
x
x
=
Tính chất. SGK
Hoạt động 4: Củng cố
10 phút
? Làm bài tập 12/58 SGK? vì x và y là hai đại lượng tỉ
lệ nghòch => y =
x
a
a = xy = 8.15 = 120
120
y
x
=
x = 6 =>
120
y 20
6
= =
Bài 12/58 SGK
a. vì x và y là hai đại lượng tỉ lệ nghòch
=> y =
x
a
a = xy = 8.15 = 120
b.
120

y
x
=
c. x = 6 =>
120
y 20
6
= =
Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà
2 phút
- Học kỹ lý thuyết trong vở ghi lẫn SGK
- Làm các bài tập 13, 14, 15 trang 58 SGK.
- Chuẩn bò bài §3: Một số bài toán tỉ lệ nghòch
* Rút kinh nghiệm: ...........................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
53
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
Ngày soạn: 03/12/ 2005 Ngày dạy: 05/12/ 2005
Tuần 14:
Tiết 27:
§4. MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ
ĐẠI LƯNG TỈ LỆ NGHỊCH
I. Mục tiêu:
- Biết được cách làm các bài toán cơ bản về đại lượng tỉ lệ nghòch.

- Rèn luyện óc phân tích tổng hợp một số bài toán và cách trình bày bài toán cho học sinh.
II. Phương pháp giảng dạy:
Thuyết trình; hoạt động nhóm;
III. Phương tiện dạy học:
- Bảng phụ nhóm.
IV. Tiến trình bài dạy:
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
5 phút
? Thế nào là đại lượng tỉ lệ
thuận, đại lượng tỉ lệ
nghòch?
? Nêu tính chất của đại
lượng tỉ lệ thuận và đại
lượng tỉ lệ nghòch? So
sánh?
- Thuận: y = a.x
Nghòch: y =
a
x
- Trả lời như SGK?
Hoạt động 2: Bài toán 1
15 phút
Nêu bài toán và hướng
dẫn cách giải cho HS.
! Gọi vận tốc cũ và vận tốc
mới lần lượt là v
1
và v
2

.
thời gian tương ứng là t
1

t
2
.
? Vận tốc và thời gian là
hai đại lượng như thế nào
với nhau?
? Từ đó ta suy ra điều gì?
? Theo đề ra ta có những
gì?
! Từ đó ráp vào công thức
để tìm t
2
.
- Vận tốc và thời gian là hai đại
lượng tỉ lệ nghòch.
- Vì vận tốc và thời gian là hai
đại lượng tỉ lệ nghòch nên ta có:

1
2
v
v
=
2
1
t

t
Theo đề ra ta có: t
1
= 6 ; v
2
=
1,2v
1
1. Bài toán 1 (SGK)
- Giải -
Gọi vận tốc cũ và vận tốc mới của
ôtô lần lượt là v
1
(km/h), v
2
(km/h).
Thời gian tương ứng của ôtô đi từ A
đến B lần lượt là t
1
, t
2
(giờ)
Vì vận tốc và thời gian là hai đại
lượng tỉ lệ nghòch nên:
1
2
v
v
=
2

1
t
t
mà t
1
= 6 ; v
2
= 1,2v
1
Do đó:
5
1,2
6
t1,2
t
6
2
2
==⇒=
Vậy nếu đi với vận tốc mới thì ôtô đi
từ A đến B hết 5 giờ.
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
54
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
Hoạt động 3: Bài toán 2
13 phút

- Nêu nội dung bài toán 2
và tóm tắt đề toán cho HS.
- Hướng dẫn cách giải.
- Gọi số máy của 4 đội lần
lượt là x
1
, x
2
, x
3
, x
4
(máy)
? Vậy theo cách gọi trên
và theo bài ra ta có gì?
? Số máy và số ngày hoàn
thành công việc có quan
hệ như thế nào với nhau?
? Từ đó ta suy ra điều gì?
-Hướng dẫn tiếp cho HS
biến đổi.
! p dụng tính chất của
dãy tỉ số bằng nhau :
! Từ đó suy ra x
1
, x
2
, x
3


x
4
.
- Cả 4 đội có 36 máy tức là:
x
1
+ x
2
+ x
3
+ x
4
= 36
Số máy và số ngày hoàn thành
công việc là hai đại lượng tỉ lệ
nghòch.
- Tức là: 4x
1
= 6x
2
= 10x
3
= 12x
4
từ 4x
1
= 6x
2
= 10x
3

= 12x
4
=>
12
1
10
1
6
1
4
1
4321
x
x
xx
===
=
60
60
36
36
12
1
10
1
6
1
4
1
4321

==
+++
+++
xxxx
- Kết luận số máy của từng đội.
2. Bài toán 2 : SGK
Gọi số máy của 4 đội lần lượt là :
x
1
, x
2
, x
3
, x
4
(máy)
Theo bài ra ta có:
x
1
+ x
2
+ x
3
+ x
4
= 36
Vì số máy và số ngày hoàn thành
công việc là hai đại lượng tỉ lệ
nghòch nên ta có:
4x

1
= 6x
2
= 10x
3
= 12x
4

=>
12
1
10
1
6
1
4
1
4321
x
x
xx
===
Theo tính chất của dãy tỉ số bằng
nhau ta có:
====
12
1
10
1
6

1
4
1
4321
x
x
xx
60
60
36
36
12
1
10
1
6
1
4
1
4321
==
+++
+++
xxxx
x
1
1
Vậy : 60 x 60 15
1
1

4
4
1 1
x 60 10;x 60 6
2 3
6 10
1
x 60 5
4
12
= ⇒ = × =
= × = = × =
= × =
Hoạt động 4: Củng cố
10 phút
Hoạt động nhóm:
? Làm bài tập ?
Theo đề ra ta có:
y
a
x
=
z
a
y
=
z
b
a
z

b
a
x
⋅==⇒
=> x tỉ lệ thuận với z với hệ số tỉ
lệ là
b
a
? a) Theo đề ra ta có:
Vì x và y tỉ lệ nghòch nên :
y
a
x
=
Vì y và z tỉ lệ nghòch nên :
z
a
y
=
z
b
a
z
b
a
x
⋅==⇒
=> x tỉ lệ thuận với z với hệ số tỉ lệ

b

a
Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà
2 phút
- Làm các bài tập 16, 17, 18, 19 trang 60 + 61 SGK.
- Chuẩn bò bài Luyện tập
* Rút kinh nghiệm: ...........................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Ngày soạn: 05/12/2005 Ngày dạy: 07/12/2005
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
55
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
Tuần 14:
Tiết 28:
LUYỆN TẬP
I. Mục tiêu:
- Củng cố kiến thức về đại lượng tỉ lệ thuận, tỉ lệ nghòch.
- Có kỹ năng sử dụng thành thạo tính chất dãy tỉ số bằng nhau để giải toán
- Luyện tập cho HS cách giải các bài toán thực tế.
II. Phương pháp giảng dạy:
Thuyết trình; hoạt động nhóm;
III. Phương tiện dạy học:
− Bảng phụ, đề kiểm tra 15 phút.
IV. Tiến trình bài dạy:
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng
Hoạt động 1: Kiểm tra 15 phút
15 phút

Đề bài: Chia một túi gạo nặng 100 kg thành hai phần tỉ lệ với hai số 2 và 3.
Hỏi mỗi phần bao nhiêu kg gạo?
-- Đáp án --
Gọi x, y lần lượt là hai phần cần chia.
Theo bài cho ta có:
x y
2 3
=
và x + y = 100
p dụng tính chất dãy tỉ số bằng nhau ta có:
x y x y 100
20
2 3 2 3 5
+
= = = =
+
Vậy
x
20 x 2.20 40(kg)
2
= => = =
y
20 y 3.20 60(kg)
3
= => = =
Hoạt động 2: Sửa bài tập
20 phút
- Nêu nội dung bài toán.
? Nếu gọi giá vải loại I là a
thì giá vải loại II là bao

nhiêu?
? Trong bài toán trên hãy
tìm hai đại lượng tỉ lệ
nghòch?
? Lập tỉ lệ thức ứng với 2 đại
lượng tỉ lệ nghòch đó?
- Giá của vải loại II là : 85%a.
- Số mét vải mua được và giá
tiền 1 mét vải là hai đại lượng
tỉ lệ nghòch
1. Bài 19 <Tr 61 SGK>
-Giải-
Gọi số mét vải loại II là x (m)
Giá của vải loại I là a (đồng)
Thì giá của vải loại II là : 85%a.
Do số m vải mua được và giá tiền 1
m vải là hai đại lượng tỉ lệ nghòch
nên ta có:
)(60
85
100.51
100
85%8551
mx
a
a
x
===>
==


Vậy với cùng số tiền thì có thể mua
60 m vải loại II.
- Hướng dẫn HS giải:
2. Bài 21 <Tr 61 SGK>
-Giải-
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
56
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
? Số máy và số ngày hoàn
thành công viẹâc là hai đại
lượng gì?
? Suy ra đẳng thức gì?
Hướng dẫn HS biến đổi:
? Đội thứ nhất nhiều hơn đội
thứ hai là 2 máy tức là sao?
! p dụng tính chất của dãy
tỉ số bằng nhau:
! Từ đó tìm ra a, b và c.
Gọi số máy của các đội lần
lượt là a, b, c (máy)
- Số máy và số ngày hoàn
thành công viẹâc là hai đại
lượng tỉ lệ nghòch.
Suy ra : 4a = 6b = 8c
=>
24

12
1
2
6
1
4
1
8
1
6
1
4
1
==


===
bacba
- Vì đội thứ nhất nhiều hơn
đội thứ hai là 2 máy nên ta có
a – b =2
24
12
1
2
6
1
4
1
8

1
6
1
4
1
==


===
bacba
Gọi số máy của ba đội lần lượt là a,
b, c (máy)
Vì các máy có cùng năng suất và số
máy và số ngày hoàn thành công
viẹâc là hai đại lượng tỉ lệ nghòch nên:
4a = 6b = 8c
=>
24
12
1
2
6
1
4
1
8
1
6
1
4

1
==


===
bacba
Vậy:









==
==
==
324.
8
1
424.
6
1
624.
4
1
c
b

a
Vậy: Số máy của ba đội theo thứ tự
là: 6, 4 và 3 máy.
Hoạt động 3: Củng cố
8 phút
Hoạt động theo nhóm:
? Làm bài tập 18 SGK?
Gọi số giờ để 12 người làm cỏ
hết cánh đồng là x. Theo tinh
chất của đại lượng tỉ lệ
nghòch, ta có:
x 3 3 3
x .6 1.5
6 12 12 2
= => = = =
Trả lời:
12 người làm hết cỏ trên cánh
đồng là 1.5 giờ
Bài 18/61 SGK
Gọi số giờ để 12 người làm cỏ hết
cánh đồng là x. Theo tinh chất của
đại lượng tỉ lệ nghòch, ta có:
x 3 3 3
x .6 1.5
6 12 12 2
= => = = =
Trả lời:
12 người làm hết cỏ trên cánh đồng
là 1.5 giờ
Hoạt động 4: Hướng dẫn về nhà

2 phút
- Xem lại các bài tập đã chữa
- Làm tiếp các bài tập 20, 22, 23 trang 61 + 62 SGK.
- Chuẩn bò bài Hàm số
* Rút kinh nghiệm: ...........................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
57
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
Ngày soạn: 10/12/2005 Ngày dạy: 12/12/ 2006
Tuần 15:
Tiết 29:
§5. HÀM SỐ
I. Mục tiêu:
- Hiểu được khái niệm hàm số.
- Nhận biết được đại lượng này có phải là hàm số của đại lượng kia hay không trong những
cách cho cụ thể và đơn giản bằng bảng, bằng công thức.
- Tìm được giá trò tương ứng của hàm số khi biết giá trò của biến số.
II. Phương pháp giảng dạy:
Vấn đáp; hoạt động nhóm.
III. Phương tiện dạy học:
- Thước thẳng, bảng phụ.

IV. Tiến trình bài dạy:
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
5 phút
? Nhắc lại đònh nghóa, tính
chất hai đại lượng tỉ lệ thuận,
tỉ lệ nghòch?
- Trả lời như SGK.
Hoạt động 2: Một số ví dụ về hàm số
15 phút
- Lấy các ví dụ tương tự như
trong SGK.
- Chú ý rằng đối với từng thời
điểm khác nhau trong ngày thì
nhiệt độ khác nhau.
? Nhiệt độ trong ngày cao nhất
khi nào và thấp nhất khi nào?
Ví dụ 2: Một thanh kim loại
đồng chất có D = 7,8 g/cm
3

thể tích là V cm
3
. Hãy lập
công thức tính khối lượng m
của thanh kim loại đó.
! Từ công thức m = 7,8V Tính
m với mỗi V tương ứng và
điền vào bảng.
? Công thức tính thời gian?

- Hướng dẫn HS làm ?2 tương
tự như ?1
- Theo bảng, nhiệt độ trong
ngày cao nhất lúc 12 giờ trưa
(26
0
C) và thấp nhất lúc 4 giờ
sáng (18
0
C)
- Viết công thức tính m.
ta có m = D.V
mà D = 7,8
=> m = 7,8V
- Làm ?1

v
S
t
=
mà S = 50
=>
v
t
50
=
1. Một số ví dụ về hàm số.
Ví dụ 1:
t(giờ) 0 4 8 1
2

1
6
20
T
0
C 2
0
1
8
2
2
2
6
2
4
21
m = 7,8V
?1
V(cm
3
) 1 2 3 4
m(g) 7,8 15,6 22,4 31,2
Ví dụ 3:
v
t
50
=
?2
V(km/h) 5 10 25 50
t(h) 10 5 2 1

Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
58
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
Hoạt động 3: Khái niệm hàm số
13 phút
! Nêu những nhận xét.
! Nêu đònh nghóa như trong
SGK.
? Lấy ví dụ minh họa về hàm
số?
! Nêu chú ý
Ví dụ:
y = 5x + 3; y = x – 2; …
Nhận xét : Trong ví dụ 1 ta thấy:
* Nhiệt độ T phụ thuộc vào sự thay
đổi của thời gian t (giờ).
* Với mỗi giá trò của t ta chỉ xác đònh
được một giá trò tương ứng của T.
Ta nói T là hàm số của t.
Tương tự, trong các ví dụ 2 và 3 ta
nói m là hàm số của V, t là hàm số
của V.
2. Khái niệm hàm số
Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại
lượng thay đổi x sao cho với mỗi giá
trò của x ta luôn xác đònh được chỉ

một giá trò tương ứng của y thì y được
gọi là hàm số của x và x gọi là biến
số.
Chú ý : SGK
Hoạt động 4: Củng cố
10 phút
? Nhắc lại khái niệm về hàm
số?
? Làm bài tập 24 SGK?
? Làm bài tập 25 SGK?
- Trả lời: y là hàm số của x.
- Trình bày bảng
f(1) = 3.1
2
+ 1 = 4
f(3) = 3.3
2
+ 1 = 28
Bài 24: y là hàm số của x.
Bài 25: y = f(x) = 3x
2
+ 1
f(1) = 3.1
2
+ 1 = 4
f(3) = 3.3
2
+ 1 = 28
Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà
2 phút

- Học kỹ lý thuyết trong vở ghi lẫn SGK
- Làm các bài tập 26, 27, 28, 29, 30 trang 64 SGK.
- Chuẩn bò phần Luyện tập
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
59
Tổ: Tự nhiên Trường
THCS
Ninh Loan – Đức Trọng – Lâm Đồng
Ngày soạn: 12/ 12/2005 Ngày dạy: 14/12/2006
Tuần 15:
Tiết 30:
LUYỆN TẬP
I. Mục tiêu:
- Củng cố lại khái niệm hàm số.
- Rèn luyện kỹ năng nhận biết đại lượng này có phải là hàm số của đại lượng kia hay không
(theo bảng, công thức, sơ đồ)
- Biết cách tìm giá trò tương ứng của hàm số theo biến số và ngược lại.
II. Phương pháp giảng dạy:
Thuyết trình; hoạt động nhóm;
III. Phương tiện dạy học:
- Thước kẻ, bảng phụ
IV. Tiến trình bài dạy:
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
5 phút
? Khi nào đại lượng y được
gọi là hàm số của đại
lượng x?

Cho f(x) = 5x – 1. Tính
f(1); f(-3); f(4)?
f(1) = 5.1 – 1 = 4
f(-3) = -3.5 – 1 = -16
f(4) = 4.1 – 1 = 3
Hoạt động 2: Sửa bài tập
33 phút
? Muốn tính f(5) ta phải
làm gì?
! Tương tự tính f(-3)
- Hướng dẫn HS làm câu b.
tìm giá trò tương ứng của
f(x) khi biết x = -6 tức là ta
tính f(-6).
tương tự đối với các câu
còn lại.
- Hướng dẫn tương tự như
bài 28.
! Thay từng giá trò của x
vào công thức để tính f(x)
- Thay x = 5 vào công thức
y =
x
12
- Lên bảng tính và điền vào
chỗ trống.
- Lên bảng thực hiện.
1. Bài 28 <Tr 64 SGK>
Cho hàm số : y = f(x) =
x

12
a) f(5) =
5
12
; f(-3) =
4
3
12
−=

b) Điền các giá trò vào bảng
x
-6 -4 -3
2 5 6 12
f(x)=
x
12
-2 -3 -4
6
5
12
2 1
2. Bài 29 <Tr 64 SGK>
Cho hàm số y = f(x) = x
2
- 2
f(2) = 2
2
– 2 = 2
f(1) = 1

2
– 2 = -1
f(0) = 0
2
– 2 = -2
f(-1) = (-1)
2
– 2 = -1
f(-2) = (-2)
2
– 2 = 2
Giáo án Đại số 7
GV
: Nguyễn Quang Vinh
60

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

Tải bản đầy đủ ngay
×