Một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tín dụng trong hộ nông dân tỉnh Thái Nguyên

i

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN HỮU THU

MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM
NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN TÍN DỤNG
TRONG HỘ NÔNG DÂN TỈNH THÁI NGUYÊN
CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP
MÃ SỐ: 60.31.10

L U Â ̣ N VĂ N T H A ̣ C S Y ̃ K I N H T Ê ́

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. TRẦN ĐÌNH TUẤN

THÁI NGUYÊN - 2010
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




ii

LỜI CAM ĐOAN
Luận văn “Một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng
vốn tín dụng trong hộ nông dân tỉnh Thái Nguyên” được thực hiện từ tháng
10/2009 đến tháng 5/2010. Luận văn sử dụng những thông tin từ nhiều nguồn
khác nhau. Các thông tin này đã được chỉ rõ nguồn gốc, có một số thông tin
thu thập từ điều tra thực tế ở địa phương, số liệu đã được tổng hợp và xử lý.

Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là hoàn toàn trung thực và chưa
được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Các tài liệu tham khảo có nguồn gốc
trích dẫn rõ ràng.
Thái Nguyên, ngày …tháng…năm 2010
Tác giả luận văn
Nguyễn Hữu Thu

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




iii

LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian thực hiện luận văn, tôi đã nhận được sự quan tâm giúp
đỡ quý báu của nhiều tập thể, cá nhân trong và ngoài trường.
Trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, Ban chủ nhiệm
khoa Đào tạo Sau Đại học cùng các thầy cô giáo trường Đại học Kinh tế và
Quản trị Kinh doanh đã tận tình giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình
học tập tại trường.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Trần Đình Tuấn - Giảng viên
trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh, người đã tận tình chỉ bảo,
giúp đỡ tôi trong thời gian thực hiện luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo UBND tỉnh, các sở
ban ngành chức năng của tỉnh Thái Nguyên và các hộ nông dân đã giúp đỡ
và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình thu thập thông tin để thực
hiện luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày …tháng…năm 2010
Tác giả luận văn

Nguyễn Hữu Thu

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




iv

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................ i
1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ............................................................... 2
2.1. Mục tiêu chung ................................................................................ 2
2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................ 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................... 3
3.1. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................... 3
3.2. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 3
4. Bố cục của luận văn ................................................................................ 3
Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU VÀ PHƢƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................................................. 4
1.1. Cơ sở khoa học về vốn và vốn tín dụng cho phát triển nông nghiệp
nông thôn ................................................................................................... 4
1.1.1. Cơ sở lý luận về vốn và vốn tín dụng ............................................ 4
1.1.1.1. Một số khái niệm cơ bản ........................................................ 4
1.1.1.2. Vai trò của vốn đối với phát triển nông nghiệp nông thôn ...... 9
1.1.1.3. Vốn tín dụng và tác động của vốn tín dụng đến phát triển kinh

tế hộ nông dân .................................................................................. 10
1.1.2. Cơ sở thực tiễn của vấn đề nghiên cứu ........................................ 20
1.1.2.1. Kinh nghiệm của một số nước trong khu vực và ở Châu Á về
sử dụng vốn tín dụng đầu tư cho nông nghiệp nông thôn .................. 20
1.1.2.2. Hoạt động tín dụng trong nông nghiệp nông thôn ở Việt Nam
......................................................................................................... 27
1.1.2.3. Bài học kinh nghiệm rút ra từ nghiên cứu tín dụng nông
nghiệp nông thôn ở một số nước trên thế giới và ở Việt Nam ........... 34

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




v

1.2. Phương pháp nghiên cứu ................................................................... 35
1.2.1. Các câu hỏi đặt ra ....................................................................... 35
1.2.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể .................................................. 36
1.2.2.1. Cơ sở phương pháp luận ...................................................... 36
1.2.2.2. Phương pháp thu thập thông tin ........................................... 36
1.2.2.3. Phương pháp xử lý thông tin ................................................ 38
1.2.2.4. Phương pháp phân tích thông tin .......................................... 38
1.2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ...................................................... 39
1.2.3.1. Nhóm chỉ tiêu phản ánh hoạt động tín dụng ......................... 39
1.2.3.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh kết quả sử dụng vốn vay ................ 39
1.2.3.3. Nhóm chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng vốn ..................... 39
1.2.3.4. Nhóm chỉ tiêu phản ánh tình hình của hộ vay vốn tín dụng .. 40
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG SỬ DỤNG VỐN TÍN DỤNG CỦA CÁC HỘ
NÔNG DÂN TỈNH THÁI NGUYÊN ........................................................ 41

2.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu ............................................................. 41
2.1.1 Đặc điểm về điều kiện tự nhiên .................................................... 41
2.1.1.1. Vị trí địa lý........................................................................... 41
2.1.1.2. Đặc điểm địa hình ................................................................ 42
2.1.1.3. Đặc điểm điều kiện đất đai ................................................... 43
2.1.1.4. Đặc điểm khí hậu ................................................................. 45
2.1.1.5. Đặc điểm thuỷ văn ............................................................... 46
2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ............................................................ 47
2.1.2.1. Tình hình nhân khẩu và lao động ......................................... 48
2.1.2.2. Cơ sở hạ tầng ....................................................................... 52
2.1.2.3. Kết quả sản xuất ................................................................... 53
2.1.2.4. Giáo dục .............................................................................. 56
2.1.2.5. Y tế ...................................................................................... 57
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




vi

2.1.3. Đánh giá chung về đặc điểm địa bàn nghiên cứu ........................ 58
2.1.3.1 Thuận lợi .............................................................................. 58
2.1.3.2. Những khó khăn................................................................... 60
2.2. Một số nét cơ bản về hệ thống tín dụng chính thức ở tỉnh Thái Nguyên...... 61
2.2.1. Ngân hàng Chính sách Xã hội tỉnh Thái Nguyên ........................ 61
2.2.2. Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thái Nguyên .... 65
2.2.3. Các quỹ của Chương trình xoá đói giảm nghèo tỉnh Thái Nguyên ...... 67
2.3. Thực trạng sử dụng vốn tín dụng của các hộ nông dân tỉnh Thái Nguyên . 68
2.3.1. Tình hình huy động vốn tín dụng cho phát triển nông nghiệp
nông thôn tỉnh Thái Nguyên .................................................................. 68

2.3.1.1. Tình hình huy động và cho vay vốn của Ngân hàng CSXH ........ 68
2.3.1.2. Tình hình huy động và cho vay vốn của Ngân hàng NN
&PTNT.............................................................................................. 77
2.3.1.3. Tình hình huy động vốn Ngân sách của Kho bạc nhằm
giải quyết việc làm cho lao động........................................................ 88
2.3.2. Tình hình sử dụng vốn vay của các hộ nông dân .......................... 91
2.3.2.1. Tình hình cơ bản của các hộ nông dân .................................. 91
2.3.2.2. Thực trạng phát triển kinh tế của hộ nông dân....................... 94
2.3.2.3. Thực trạng vay vốn tín dụng của các hộ nông dân ................. 97
2.3.2.4. Thực trạng sử dụng vốn tín dụng cho phát triển kinh tế
của hộ .............................................................................................. 100
2.3.2.5. Hiệu quả sử dụng vốn tín dụng của các hộ điều tra ............. 105
2.3.2.6. Đánh giá của hộ nông dân về hoạt động tín dụng nông thôn ...... 114
Chƣơng 3. MỘT SỐ ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU
NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN TÍN DỤNG CHO
HỘ NÔNG DÂN ........................................................................................ 118
3.1. Định hướng phát triển thị trường vốn tín dụng và sử dụng vốn tín
dụng trong nông nghiệp, nông thôn ......................................................... 118

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




vii

3.1.1. Mở rộng tín dụng ngân hàng phục vụ đẩy nhanh CNH - HĐH
nông nghiệp, nông thôn ............................................................. 118
3.1.2. Cần hướng vào thực hiện các chính sách tín dụng đối với
người nghèo và các đối tượng chính sách khác ở nông thôn ...... 119

3.1.3. Huy động vốn phải từ nhiều kênh, đa dạng hoá các hình thức
huy động vốn và cho vay vốn .................................................... 119
3.1.4. Huy động vốn gắn với sử dụng vốn hiệu quả ............................. 120
3.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tín dụng .......... 121
3.2.1. Nhóm giải pháp đối với đơn vị cung cấp tín dụng ...................... 122
3.2.1.1. Cải tiến hồ sơ thủ tục cho vay vốn đối với hộ nông dân ...... 122
3.2.1.2. Tăng cường chi nhánh ngân hàng đến tận xã ....................... 123
3.2.1.3. Tăng cường cho hộ nông dân vay vốn trung hạn và dài hạn ....... 124
3.2.1.4. Phối hợp với các tổ chức đoàn thể, xã hội tại các xã và
thôn xóm, cho nông dân vay vốn theo tổ nhóm .................. 124
3.2.1.5. Đào tạo chuyên môn nghiệp vụ đội ngũ cán bộ tín dụng ..... 125
3.2.1.6. Tăng cường công tác kiểm tra cho vay và sử dụng vốn vay ....... 126
3.2.1.7. Có khung pháp lý cho tín dụng không chính thống hoạt động .... 126
3.2.2. Nhóm giải pháp đối với hộ nông dân ......................................... 127
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................... 132
1. Kết luận ................................................................................................... 132
2. Kiến nghị ................................................................................................. 134
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................... 135
PHỤ LỤC................................................................................................... 138

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




viii

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Tình hình biến động đất đai của tỉnh Thái Nguyên năm 2007 - 2009 .... 44
Bảng 2.2: Tình hình dân số và lao động của tỉnh Thái Nguyên qua 3

năm 2007 - 2009 ................................................................................. 50
Bảng 2.3: Kết quả sản xuất các ngành kinh tế tỉnh Thái Nguyên năm
2007 - 2009 ......................................................................................... 55
Bảng 2.4: Tình hình huy động nguồn vốn của ngân hàng CSXH tỉnh Thái Nguyên .. 70
Bảng 2.5: Doanh số cho vay của ngân hàng CSXH tỉnh Thái Nguyên ........... 74
Bảng 2.6: Số hộ vay vốn của ngân hàng CSXH tỉnh Thái Nguyên ................ 76
Bảng 2.7: Tình hình huy động nguồn vốn của ngân hàng NN&PTNT ........... 80
Bảng 2.8: Doanh số cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và PTNT tỉnh
Thái Nguyên........................................................................................ 84
Bảng 2.9: Số hộ vay vốn của Ngân hàng Nông nghiệp và PTNT tỉnh Thái Nguyên .. 87
Bảng 2.10: Tình hình biến động nguồn vốn tín dụng giải quyết việc làm ...... 90
Bảng 2.11: Tình hình cơ bản của hộ điều tra ................................................. 92
Bảng 2.12: Tình hình tài sản của hộ điều tra .................................................. 95
Bảng 2.13: Tình hình sử dụng đất đai của các hộ điều tra .............................. 96
Bảng 2.14: Tình hình vay vốn tín dụng của các hộ điều tra ........................... 98
Bảng 2.15: Tình hình sử dụng vốn tín dụng của hộ điều tra ......................... 101
Bảng 2.16: Chi phí sản xuất của hộ điều tra................................................. 104
Bảng 2.17: Kết quả sản xuất của các hộ điều tra .......................................... 106
Bảng 2.18: Hiệu quả sử dụng vốn của các hộ điều tra.................................. 108
Bảng 2.19: Kết quả sản xuất của các hộ điều tra phân theo địa bàn nghiên cứu ... 110
Bảng 2.20: Hiệu quả sử dụng vốn của các huyện theo ngành sản xuất ......... 112
Bảng 2.21: Ý kiến của hộ điều tra về hoạt động tín dụng nông thôn ............ 115

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




ix

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Cơ cấu đất đai của tỉnh Thái Nguyên năm 2007 - 2009 ............. 45
Biểu đồ 2.2: Cơ cấu lao động của tỉnh Thái Nguyên năm 2007 - 2009 .......... 52
Biểu đồ 2.3: Cơ cấu giá trị sản xuất ngành kinh tế tỉnh Thái Nguyên năm
2007 - 2009 ............................................................................... 56
Biểu đồ 2.4: Cơ cấu nguồn vốn huy động qua 3 năm 2007 - 2009 ................. 71
Biểu đồ 2.5: Cơ cấu doanh số cho vay qua 3 năm 2007 - 2009 ...................... 75
Biểu đồ 2.6: Cơ cấu số hộ vay vốn qua 3 năm 2007 - 2009 ........................... 77
Biểu đồ 2.7: Cơ cấu huy động vốn qua 3 năm 2007-2009 ............................. 81
Biểu đồ 2.8: Cơ cấu vay vốn của hộ theo ngành ............................................ 88
Biểu đồ 2.9: Cơ cấu sử dụng vốn tín dụng của hộ điều tra ........................... 103
Sơ đồ 01: Quy trình thủ tục xét duyệt cho vay hộ nghèo ............................... 64
Sơ đồ 02: Quy trình cho vay vốn của NHNN&PTNN ................................... 66

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




x

DANH MỤC KÝ TỰ VIẾT TẮT
CNH - HĐH

: Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá

CN - TTCN

: Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp

CTTDUĐ

: Chương trình tín dụng ưu đãi

DTBQ

: Diện tích bình quân

DV - NN

: Dịch vụ - Ngành nghề

ĐTCS

: Đối tượng chính sách

GO

: Giá trị sản xuất

HTXTD

: Hợp tác xã tín dụng

IC

: Chi phí trung gian

MI

: Thu nhập hỗn hợp

NHCSXH

: Ngân hàng Chính sách xã hội

NHNN&PTNT

: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

NHTM

: Ngân hàng thương mại

NHTW

: Ngân hàng Trung ương

NLNTS

: Nông lâm nghiệp thuỷ sản

NS&VSMT

: Nước sạch và vệ sinh môi trường

QTDND

: Quỹ tín dụng nhân dân

SXKD

: Sản xuất kinh doanh

SXKDVKK

: Sản xuất kinh doanh vùng khó khăn

TS

: Tài sản

TCTD

: Tổ chức tín dụng

TM-DV

: Thương mại - Dịch vụ

TK-VV

: Tiết kiệm vay vốn

UBND

: Uỷ ban nhân dân

VA

: Giá trị gia tăng

XĐGN

: Xoá đói giảm nghèo

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not

read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....