Nghiên cứu tuyển chọn một số dòng, giống lúa thuần và biện pháp kỹ thuật cho dòng, giống có triển vọng trên địa bàn tỉnh Phú Thọ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (324.63 KB, 27 trang )
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
LÊ HỒNG THIẾT
NGHIÊN CỨU TUYỂN CHỌN MỘT SỐ DÕNG, GIỐNG LÖA
THUẦN VÀ BIỆN PHÁP KỸ THUẬT CHO DÕNG GIỐNG CÓ
TRIỂN VỌNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÖ THỌ
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
THÁI NGUYÊN - 2011
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
LÊ HỒNG THIẾT
NGHIÊN CỨU TUYỂN CHỌN MỘT SỐ DÕNG, GIỐNG LÖA
THUẦN VÀ BIỆN PHÁP KỸ THUẬT CHO DÕNG GIỐNG CÓ
TRIỂN VỌNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÖ THỌ
Chuyên ngành: TRỒNG TRỌT
Mã số: 60.62.01
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
TS. Nguyễn Đức Thạnh
THÁI NGUYÊN - 2011
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là
trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Tôi xin cam đoan mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được
cảm ơn và các thông tin trích dẫn đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Tác giả luận văn
Lê Hồng Thiết
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
ii
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành bản luận văn này, bên cạnh sự nỗ lực cố gắng của bản
thân, tôi đã nhận được sự giúp đỡ quý báu tận tình của các cấp lãnh đạo, các tập
thể, cá nhân và gia đình.
Trước tiên, cho phép tôi bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới thầy
giáo TS. Nguyễn Đức Thạnh hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện cũng
như hoàn chỉnh luận văn.
Tôi xin gửi lời cảm ơn lãnh đạo Bộ môn Cây lương thực, Viện Khoa học
kỹ thuật Nông lâm nghiệp Miền núi Phía Bắc, Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Phú
Thọ, đã giúp đỡ, tạo điều kiện, cho tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành
luận văn.
Toàn bộ thí nghiệm trong luận văn được thực hiện tại Bộ môn Cây lương
thực, Viện khoa học Nông lâm nghiệp Miền núi Phía Bắc, xã Phú Hộ - Thị Xã
Phú Thọ - tỉnh Phú Thọ. Tại đây tôi đã nhận được sự giúp đỡ và tạo mọi điều
kiện của tập thể lãnh đạo, cán bộ công nhân viên trong suốt quá trình thực hiện
đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn những sự giúp đỡ quý báu đó.
Tôi cũng xin bày tỏ lòng cảm ơn đến Phòng Quy hoạch - Kế hoạch,
Phòng Trồng trọt, Sở Nông nghiệp & Phát triển Nông Thôn tỉnh Phú Thọ đã tạo
điều kiện giúp tôi hoàn thành luận văn này.
Cuối cùng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến gia đình và bạn bè, đồng nghiệp
đã luôn quan tâm, động viên khích lệ tôi.
Một lần nữa cho phép tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến tất cả những sự
giúp đỡ quý báu này.
Thái Nguyên , ngày 10 tháng 9 năm 2011
Tác giả luận văn
Lê Hồng Thiết
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
AFP
BĐĐN
CCCC
CN
Cv
Đ
Đ/c
ĐBSCL
ĐBSH
ĐHNN
ĐN
FAO
GĐ
HH
ICRSAT
IMF
IRRI
KD
KHKT
KTĐN
LSD
MNPB
NSLT
NSTT
OECD
P1000
Số bông/m2
Số hạt/bông
SSNM
TDMNPB
TGST
TLC
TW
USDA
WB
WFP
: Thông tấn xã
: Bắt đầu đẻ nhánh
: Cao cây cuối cùng
: Công nguyên
: Hệ số biến động
: Điểm
: Đối chứng
: Đồng bằng sông Cửu Long
: Đồng bằng sông Hồng
: Đại học Nông nghiệp
: Đẻ nhánh
: Tổ chức nông lương thế giới
: Giai đoạn
: Hữu hiệu
: Viện nghiên cứu cây trồng Á nhiệt đới .
: Quỹ tiền tệ quốc tế
: Viện Nghiên cứu lúa gạo quốc tế.
: Khang Dân
: Khoa học kỹ thuật
: Kết thúc đẻ nhánh
: Sai khác nhỏ nhất có ý nghĩa
: Miền núi phía Bắc
: Năng suất lý thuyết
: Năng suất thực thu
: Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế
: Trọng lượng 1000 hạt
: Số bông trên m2.
: Số hạt trên bông
: Quản lý dinh dưỡng theo vùng
: Trung du miền núi phía Bắc
: Thời gian sinh trưởng
: Tỷ lệ chắc
: Trung ương
: Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ.
: Ngân Hàng Thế Giới
: Chương Trình lương thực Thế Giới
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iv
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 1.1: Tình hình sản xuất lúa gạo các châu lục trên thế giới
giai đoạn 1995-2007 ............................................................................ 8
Bảng 1.2: Mười nướcnhập khẩu và xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới năm
2007.... ................................................................................................................. 10
Bảng 1.3: Diện tích, năng suất, sản lượng, tiêu thụ và xuất nhập khẩu gạo của
Việt Nam giai đoạn từ 1961-2010....................................................... 22
Bảng 1.4: Lượng gạo tiêu thụ và lượng calories từ gạo/đầu người giai đoạn
1961-2009............................................................................................................24
Bảng 1.5: Sự thay đổi diện tích đất lúa (ha) ở Việt Nam giai đoạn 2000-2009.. 26
Bảng 1.6: Xu thế phát triển lúa gạo Việt Nam thời kỳ 2006 - 2010 .................. 30
Bảng 1.7: Tình hình sản xuất lúa gạo ở Việt Nam thời kỳ 1996 - 2005 ............ 34
Bảng 1.8: Cơ cấu giống lúa tại 7 cánh đồng lớn Vùng TDMNPB (2007) ......... 47
Bảng 1.9: Diện tích, năng suất, sản lƣợng lúa của tỉnh Phú Thọ
.......................48
Bảng 1.10: Bảng thống kê diện tích lúa thuần qua các năm trên địa bàn tỉnh
Phú Thọ ............................................................................................ 49
Bảng 3.1: Điều kiện thời tiết vùng Phú Thọ năm 2010 và vụ xuân 2011 .......... 63
Bảng 3.2: Thời gian sinh trưởng của các dòng, giống lúa thí nghiệm ............... 67
Bảng 3.3: Đặc điểm về thân lá của các dòng giống lúa ...................................... 69
Bảng: 3.4: Động thái đẻ nhánh của các giống lúa thí nghiệm ........................... 71
Bảng 3.5: Đặc điểm nhánh đẻ và kiểu đẻ nhánh của các dòng, giống lúa ......... 74
Bảng 3.6: Tình hình nhiễm sâu bệnh trên các dòng giống ................................. 75
Bảng 3.7: Năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất ..................................... 78
Bảng 3.8: Ảnh hưởng của Đạm đến thời gian của các giai đoạn sinh trưởng các
giống lúa (ngày) ................................................................................ 81
Bảng 3.9: Ảnh hưởng của đạm đến chiều cao cây, số nhánh, số lá của 2 giống
lúa thí nghiệm ..................................................................................... 82
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
v
Bảng 3.10: Ảnh hưởng của đạm đến chỉ số diện tích lá (LAI) và khối lượng
chất
khô tích luỹ (DM) của 2 giống lúa ............................... ................. 85
Bảng 3.11:Ảnh hưởng của mức bón đạm đến hiệu suất bón đạm ................... 86
Bảng 3.12: So sánh năng suất của 2 giống lúa BT13 vàTQ2T giữa các mức
bón đạm ............................................................................................................... 87
Bảng 3.13: Ảnh hưởng các mức bón đạm đến các yếu tố cấu thành năng suất
của giống lúa ....................................................................................................... 89
Bảng 3.14: Mức độ nhiễm một số loại sâu bệnh hại của dòng BT13 và
TQ2T...... .............................................................................................................. 91
Bảng 3.15: Hiệu quả kinh tế giữa các công thức phân bón đạm..................... 92
Bảng 3.16: Ảnh hưởng của mật độ cấy đến chiều cao cây, số nhánh ............. 94
Bảng 3.17. Ảnh hưởng của mật độ cấy đến các yếu tố cấu thành năng suất giống
của giống thử nghiệm. ..................................................................... 97
Bảng 3.18. Mức độ nhiễm một số loại sâu bệnh hại của 2 giống lúa ................. 98
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
vi
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
Hình 1.1: Xuất nhập khẩu gạo của Việt Nam từ 1961-2009.............................. 25
Hình 3.1: Động thái tăng trưởng số nhánh vụ xuân ........................................... 72
Hình 3.2: Động thái tăng trưởng số nhánh vụ mùa ............................................ 73
Hình 3.3. Ảnh hưởng của mức bón đạm đến động thái đẻ nhánh giống lúa
TQ2T ................................................................................... ..............................83
Hình 3.4: Ảnh hƣởng của mật độ cấy đến động thái đẻ nhánh giống lúa
BT13....................................................................................................................95
Hình 3.5: Ảnh hưởng của mật độ cấy đến động thái đẻ nhánh giống lúa
TQ2T...................................................................................................................95
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
vii
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1
1. Đặt vấn đề:......................................................................................................... 1
2. Mục tiêu của đề tài: ........................................................................................... 4
3. Yêu cầu của đề tài: ............................................................................................ 4
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn: ......................................................................... 4
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài: ................................................... 4
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ
TÀI ............................................................................................................ 5
1.1. Cơ sở khoa học của đề tài ............................................................................ 5
1.2.1. Tình hình sản xuất, tiêu thụ và xuất khẩu gạo trên thế giới: ...................... 7
1.3.2. Các nghiên cứu về lúa thuần năng suất chất lượng.................................. 31
1.3.3. Những nghiên cứu trong lĩnh vực chọn tạo giống. ................................... 36
1.3.4. Các kết quả nghiên cứu về phân bón cho lúa. .......................................... 39
1.3.5. Các kết quả nghiên cứu về mật độ cho lúa. .............................................. 42
1.4. Đối với các tỉnh trung du miền núi phía Bắc. .............................................. 45
1.5. Sản xuất lúa trên địa bàn tỉnh Phú Thọ: ....................................................... 48
CHƢƠNG 2: NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................ 51
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài. .............................................. 51
2.1.1. Vật liệu nghiên cứu ................................................................................... 51
2.1.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu: ........................................................... 51
2.2. Nội dung nghiên cứu: ................................................................................... 52
2.3. Phương pháp nghiên cứu:............................................................................. 52
2.3.1. Phương pháp bố trí thí nghiệm ................................................................. 52
2.3.2. Quy trình kỹ thuật làm mạ và thời vụ gieo trồng: ..................................... 55
2.4. Các chỉ tiêu theo dõi ..................................................................................... 57
2.4.1. Xác định thời gian gieo mạ đến cấy và từ cấy đến thu hoạch: ................. 57
2.4.2. Một số chỉ tiêu hình thái và nông sinh học: ............................................ 57
2.4.3. Các chỉ tiêu về năng suất. .............................................................................. 58
2.4.4. Các chỉ tiêu về sâu bệnh hại. .................................................................... 59
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
viii
2.4.5. Các chỉ tiêu về sinh lý liều lượng bón phân đạm. ................................... 61
2.4.6. Các chỉ tiêu theo dõi cho thí nghiệm nghiên cứu mật độ. ....................... 61
2.4.7. Phương pháp xử lý số liệu: ....................................................................... 62
CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ................................................... 63
3.1. Diễn biến thời tiết khí hậu năm 2010 và vụ xuân năm 2011 tại Phú Thọ........ 63
3.1.1. Nhiệt độ: .................................................................................................... 64
3.1.2 Lượng mưa. ................................................................................................ 65
3.1.3. Ẩm độ không khí. ....................................................................................... 66
3.1.4. Số giờ chiếu nắng. ..................................................................................... 66
3.2. Kết quả tuyển chọn các dòng giống lúa. ...................................................... 66
3.2.1.Thời gian sinh trưởng của các dòng, giống lúa thí nghiệm. ...................... 66
3.2.2. Đặc điểm thân, lá của các dòng, giống thí nghiệm. ................................. 69
3.2.3. Đặc điểm đẻ nhánh và kiểu đẻ nhánh của các dòng, giống lúa thí
nghiệm. .................................................................................................... 70
3.2.4. Tình hình sâu, bệnh gây hại lúa ................................................................ 75
3.2.5. Năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất. ........................................... 77
3.3. Kết quả nghiên cứu liều lượng bón phân đạm cho 2 giống lúa BT13 và
TQ2T ....................................................................................................... 80
3.3.1. Ảnh hưởng của Đạm đến thời gian của các giai đoạn sinh trưởng giống
lúa BT13 và TQ2T ................................................................................... 80
3.3.2. Ảnh hưởng của các liều lượng bón đạm đến thời gian sinh trưởng. ........ 80
3.3.5. Ảnh hưởng của mức bón đạm đến hiệu suất bón đạm. ............................. 86
3.3.6. Ảnh hưởng của đạm đến năng suất lúa. .................................................... 86
3.3.7. Ảnh hưởng của đạm đến các yếu tố cấu thành năng suất lúa .................. 88
3.3.9. Hiệu quả kinh tế. ....................................................................................... 92
3.4. Kết quả nghiên cứu mật độ cấy cho 2 giống lúa BT13 và TQ2T. ............... 93
3.4.1 .Ảnh hưởng của mật độ cấy đến chiều cao cây, số nhánh BT13 và TQ2T 93
Ảnh hưởng của mật độ đến chiều cao của 2 giống thử nghiệm .......................... 93
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
